Warunki Ogólne Umowy
Transkrypt
Warunki Ogólne Umowy
Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio WARUNKI OGÓLNE UMOWY COMENIUS PARTNERSKIE PROJEKTY REGIO CZĘŚĆ A: PRZEPISY PRAWNE I ADMINISTRACYJNE ARTYKUŁ 1 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ 1.1 Beneficjent będzie ponosić wyłączną odpowiedzialność za wypełnianie wszelkich spoczywających na nim zobowiązań przewidzianych prawem. 1.2 W Ŝadnych okolicznościach i na Ŝadnej podstawie Narodowa Agencja ani Komisja Europejska nie zostaną pociągnięte do odpowiedzialności z tytułu wszelkich roszczeń na mocy niniejszej Umowy dotyczących szkód mających miejsce w trakcie realizacji działania. Wskutek powyŜszego, Narodowa Agencja ani Komisja Europejska nie będą rozpatrywać Ŝadnych wniosków o odszkodowanie lub zwrot związanych z takimi roszczeniami. 1.3 Beneficjent obowiązany jest do naprawienia szkody poniesionej przez Narodową Agencję lub Komisję Europejską w wyniku realizacji lub niewłaściwej realizacji działania, chyba Ŝe szkoda jest wynikiem działania siły wyŜszej. 1.4 Beneficjent będzie ponosił wyłączną odpowiedzialność wobec osób trzecich, w tym za wszelkiego rodzaju szkody poniesione przez nie w trakcie realizacji działania. ARTYKUŁ 2 - KONFLIKT INTERESÓW 2.1. Beneficjent zobowiązuje się podjąć wszelkie konieczne środki w celu zapobieŜenia ryzyku konfliktu interesów, który mógłby mieć wpływ na bezstronną i obiektywną realizację Umowy. Rzeczony konflikt interesów mógłby wystąpić w szczególności w wyniku interesu ekonomicznego, powiązań politycznych lub narodowych, powodów rodzinnych lub emocjonalnych bądź dowolnych innych wspólnych interesów. 2.2. O kaŜdej sytuacji stanowiącej lub mogącej doprowadzić do konfliktu interesów w trakcie realizacji Umowy naleŜy niezwłocznie poinformować Narodową Agencję na piśmie. Beneficjent podejmie wszelkie konieczne kroki mające na celu natychmiastową naprawę takiej sytuacji. 2.3. Narodowa Agencja zastrzega sobie prawo do sprawdzenia, czy podjęte kroki są właściwe oraz moŜe zaŜądać, jeśli okaŜe się to konieczne, by Beneficjent podjął w określonym terminie dodatkowe działania. ARTYKUŁ 3 - WŁASNOŚĆ/WYKORZYSTANIE WYNIKÓW 3.1 O ile w niniejszej Umowie nie przewidziano inaczej, własność wyników działania, włączając w to prawa własności przemysłowej oraz intelektualnej, jak równieŜ raportów i innych związanych z nim dokumentów będzie naleŜeć do Beneficjenta. 1 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio 3.2 Z zastrzeŜeniem postanowień Artykułu 3.1, Beneficjent przyznaje Narodowej Agencji oraz Komisji Europejskiej prawo do nieodpłatnego korzystania z wyników działania w sposób, jaki uznają za stosowny, pod warunkiem, Ŝe nie naruszą tym samym swoich zobowiązań do zachowania poufności lub istniejących praw własności przemysłowej oraz intelektualnej. ARTYKUŁ 4 - POUFNOŚĆ Narodowa Agencja oraz Beneficjent zobowiązują się do zachowania poufności wszelkich dokumentów, informacji lub innych materiałów bezpośrednio związanych z przedmiotem Umowy, które zostaną naleŜycie sklasyfikowane jako poufne, jeśli ich ujawnienie mogłoby spowodować poniesienie uszczerbku przez drugą stronę. Strony pozostaną związane tym postanowieniem równieŜ po dacie zakończenia działania. ARTYKUŁ 5 - PROMOCJA 5.1 O ile Narodowa Agencja nie przedłoŜy odmiennego Ŝądania, wszelkie komunikaty lub publikacje przekazywane bądź rozpowszechniane przez Beneficjenta w związku z działaniem, w tym na konferencjach lub seminariach, będą wskazywać, Ŝe działanie jest finansowane przez UE. Wszelkie komunikaty lub publikacje przekazywane bądź rozpowszechniane przez Beneficjenta, w kaŜdej formie i na kaŜdym nośniku, będą wskazywać, Ŝe wyłączna odpowiedzialność spoczywa na autorze, zaś Narodowa Agencja i Komisja Europejska nie są odpowiedzialne za Ŝaden przypadek ewentualnego wykorzystania zawartych w nich informacji. 5.2 Beneficjent upowaŜnia Narodową Agencję oraz Komisję Europejską do publikowania następujących informacji, w dowolnej formie i na dowolnym nośniku, w tym w Internecie: - nazwy i adresu Beneficjenta, - przedmiotu i celu dofinansowania, - kwoty przyznanych środków finansowych i proporcji łącznych kosztów działania objętych finansowaniem. Na uzasadniony i naleŜycie umotywowany wniosek Beneficjenta Narodowa Agencja i Komisja mogą odstąpić od publikowania powyŜszych informacji, jeŜeli ich ujawnienie naraziłoby na szwank bezpieczeństwo Beneficjenta lub jego interesy. ARTYKUŁ 6 - OCENA W kaŜdym przypadku, gdy Narodowa Agencja, Komisja Europejska lub dowolny organ zewnętrzny upowaŜniony przez Narodową Agencję lub Komisję Europejską będzie prowadzić cząstkową lub końcową ocenę rezultatów działania w zestawieniu z celami danego programu UE, Beneficjent zobowiązuje się udostępnić Narodowej Agencji, Komisji Europejskiej lub osobom upowaŜnionym przez nie wszelkie dokumenty lub informacje, które umoŜliwią pomyślne przeprowadzenie ewaluacji oraz przyznać im prawa dostępu określone w Artykule 19. ARTYKUŁ 7 - ZAWIESZENIE Beneficjent moŜe wnioskować o zawieszenie realizacji działania, jeśli w wyniku nadzwyczajnych okoliczności okaŜe się ona niemoŜliwa lub nadmiernie utrudniona, szczególnie w przypadkach działania siły wyŜszej. Beneficjent zobowiązany jest bezzwłocznie przesłać wniosek o zawieszenie do Narodowej Agencji w formie 2 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio zawiadomienia na piśmie z podaniem wszystkich niezbędnych powodów i szczegółów oraz przewidywanej daty ponownego wszczęcia realizacji działania. Narodowa Agencja moŜe zatwierdzić lub odrzucić wniosek lub zatwierdzić go pod warunkiem zaakceptowania przez Beneficjenta warunków przedstawionych przez NA. W stosownych przypadkach, Narodowa Agencja poinformuje Beneficjenta o swojej decyzji poprzez wystosowanie zawiadomienia na piśmie zgodnie z postanowieniami Artykułu 11. ARTYKUŁ 8 - SIŁA WYśSZA 8.1 Siła wyŜsza oznacza wszelkie nieprzewidywalne sytuacje lub zdarzenia o charakterze wyjątkowym pozostające poza kontrolą stron, uniemoŜliwiające którejkolwiek z nich wypełnienie jakichkolwiek spośród jej zobowiązań przewidzianych niniejszą Umową, niewynikające z błędu lub zaniedbania stron oraz pozostające nie do pokonania pomimo dołoŜenia wszelkiej naleŜytej staranności. Strona niewywiązująca się ze zobowiązań umownych nie moŜe powoływać się na usterki sprzętu lub materiałów bądź opóźnienia w ich udostępnieniu (o ile nie są spowodowane siłą wyŜszą), spory pracownicze, strajki lub trudności finansowe jako siłę wyŜszą. 8.2 Strona stojąca w obliczu działania siły wyŜszej niezwłocznie poinformuje o tym drugą stronę listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub środkiem ekwiwalentnym, określając naturę zdarzenia, prawdopodobny czas trwania oraz przewidywalne skutki. 8.3 śadna ze stron nie zostanie uznana za winną naruszenia swoich zobowiązań przewidzianych Umową, jeśli ich wykonanie zostanie uniemoŜliwione przez siłę wyŜszą. Strony dołoŜą wszelkich starań w celu zminimalizowania szkód wynikających z działania siły wyŜszej. 8.4 Działanie moŜe zostać zawieszone zgodnie z postanowieniami Artykułu 7. ARTYKUŁ 9 – UDZIELANIE ZAMÓWIEŃ 9.1 JeŜeli Beneficjent będzie zobowiązany zawrzeć umowy w celu realizacji działania, które stanowią koszty działania wyszczególnione jako pozycje uprawnionych kosztów w przewidywanym budŜecie, Beneficjent wybierze wykonawcę, którego oferta będzie najbardziej atrakcyjna pod względem jakości i ceny; w takim postępowaniu Beneficjent dołoŜy wszelkich starań w celu zapobieŜenia wszelkim konfliktom interesów. 9.2 Umowy, o których mowa w Artykule 9.1. mogą zostać zawarte tylko w następujących przypadkach: (a) mogą one obejmować realizację ograniczonej części działania; (b) udzielanie zamówień musi być uzasadnione ze względu na naturę działania i konieczność jego realizacji; (c) odnośne zadania muszą być wyszczególnione w Załączniku I, a odpowiednie przewidywane koszty muszą być dokładnie wyszczególnione w Załączniku II; (d) udzielanie zamówień, które nie zostały wyszczególnione we wniosku o dofinansowanie podczas realizacji działania moŜe mieć miejsce wyłącznie po uzyskaniu uprzedniego zatwierdzenia na piśmie od NA; (e) Beneficjent będzie ponosić wyłączną odpowiedzialność za realizację działania i za przestrzeganie postanowień Umowy. Beneficjent obowiązany jest do podjęcia wszelkich niezbędnych ustaleń w celu zapewnienia, Ŝe wykonawca zrzeknie się wszelkich wynikających z Umowy praw wobec NA; 3 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio (f) Beneficjent zobowiązany jest do zapewnienia, Ŝe warunki obowiązujące go na mocy Artykułu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10 i 19 Warunków Ogólnych Umowy są równieŜ obowiązujące wobec wykonawcy; ARTYKUŁ 10 - CESJA 10.1. Wszelkie roszczenia wobec Narodowej Agencji nie mogą być przenoszone na osoby trzecie. 10.2. W wyjątkowych okolicznościach, jeśli uzasadnia to sytuacja, Narodowa Agencja moŜe wyrazić zgodę na przeniesienie na stronę trzecią Umowy lub jej części oraz wynikających z niej płatności po wystosowaniu przez Beneficjenta wniosku na piśmie z podaniem powodów. JeŜeli Narodowa Agencja wyrazi zgodę, będzie zobowiązana przedstawić taką zgodę na piśmie przed tym jak cesja będzie mieć miejsce. W przypadku braku autoryzacji jak powyŜej lub w przypadku nieprzestrzegania postanowień takiej autoryzacji, cesja nie zostanie uznana za wykonalną i nie będzie wiąŜąca wobec Narodowej Agencji. 10.3. W Ŝadnych okolicznościach cesja taka nie będzie oznaczała zwolnienia Beneficjenta z jego zobowiązań wobec Narodowej Agencji. ARTYKUŁ 11 – ROZWIĄZANIE UMOWY 11.1 Wypowiedzenie przez Beneficjenta We właściwie uzasadnionych przypadkach Beneficjent moŜe zrezygnować z przyznanego dofinansowania i wypowiedzieć Umowę w dowolnym czasie na piśmie, z zachowaniem 60 dniowego okresu wypowiedzenia z podaniem przyczyn, bez obowiązku naprawienia ewentualnej szkody. W przypadku niepodania przyczyn lub gdy Narodowa Agencja nie zaakceptuje podanych powodów, wypowiedzenie Umowy przez Beneficjenta zostanie uznane za dokonane w sposób nieprawidłowy. W takim przypadku, NA moŜe wymagać zwrotu płatności zaliczkowych w całości lub w części zgodnie z postanowieniami Artykułu IV z zastosowaniem konsekwencji określonych w Artykule 11.4. JeŜeli Beneficjent podejmie decyzję o wycofaniu się z projektu partnerskiego i rozwiązaniu Umowy, Beneficjent zobowiązany jest bezzwłocznie powiadomić region partnerski poprzez wystawienie zawiadomienia o rozwiązaniu Umowy na piśmie. 11.2 Wypowiedzenie przez NA Narodowa Agencja moŜe podjąć decyzję o rozwiązaniu Umowy bez prawa Beneficjenta do Ŝądania odszkodowania w przypadku zaistnienia co najmniej jednej z poniŜszych okoliczności: (a) w przypadku zmiany sytuacji prawnej, finansowej, technicznej, organizacyjnej lub własnościowej Beneficjenta, która to zmiana będzie mogła mieć znaczący wpływ na Umowę lub będzie stanowić podstawę do zakwestionowania decyzji o przyznaniu dofinansowania; (b) jeśli Beneficjent nie dopełnił istotnego zobowiązania spoczywającego na nim na podstawie warunków Umowy wraz z Załącznikami do niej; (c) w przypadku działania siły wyŜszej, o której informacja została przekazana zgodnie z Artykułem 8, lub jeśli działanie zostało zawieszone w wyniku okoliczności nadzwyczajnych, o których informacja została przekazana zgodnie z Artykułem 7; 4 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio (d) jeśli zostanie ogłoszona upadłość Beneficjenta, wszczęte zostanie w stosunku do niego postępowanie likwidacyjne lub układowe, zawiesi działalność lub zostanie przeprowadzone wobec niego jakiekolwiek inne postępowanie o podobnym charakterze lub będzie w analogicznej sytuacji wynikającej z podobnej procedury przewidzianej prawem lub na mocy przepisów krajowych; (e) jeŜeli Narodowa Agencja ma dowody lub uzasadnione podejrzenia co do popełnienia wykroczenia słuŜbowego przez Beneficjenta lub inne powiązane z Beneficjentem podmioty lub osoby; (f) jeśli Beneficjent nie wywiązuje się z obowiązku uiszczania naleŜności publicznoprawnych w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz podatków zgodnie z przepisami prawnymi kraju, w którym jest on zarejestrowany; (g) jeśli Narodowa Agencja ma dowody lub uzasadnione podejrzenia co do oszustwa, korupcji lub powiązań Beneficjenta jak równieŜ innych powiązanych z Beneficjentem podmiotów lub osób z organizacją przestępczą lub co do innej nielegalnej działalności godzącej w interesy finansowe UE; (h) jeśli Narodowa Agencja ma dowody lub uzasadnione podejrzenia co do dopuszczenia się przez Beneficjenta lub inne powiązane z Beneficjentem podmioty lub osoby istotnego błędu, nieprawidłowości lub oszustwa w procedurze przyznawania lub wydatkowania dofinansowania; (i) jeśli Beneficjent, w celu uzyskania dofinansowania przewidzianego niniejszą Umową, złoŜył fałszywe oświadczenie lub przedłoŜył raport niezgodny z rzeczywistością; (j) jeŜeli projekt partnerski stracił uprawnienia do finansowania w wyniku wycofania się regionu partnerskiego (por. Artykuł 11.1 – Wypowiedzenie przez Beneficjenta); Pod pojęciem innych powiązanych osób, o których mowa w pkt e), g) i h) rozumie się osoby upowaŜnione do reprezentowania Beneficjenta, podejmowania decyzji w jego imieniu lub kontrolowania go. Pod pojęciem innych powiązanych podmiotów rozumie się w szczególności jakikolwiek podmiot spełniający warunki określone w Artykule 1 Siódmej Dyrektywy Rady nr 83/349/EWG z 13 czerwca 1983 r. 11.3 Procedura rozwiązania Procedura rozwiązania Umowy zostaje zapoczątkowana poprzez wystosowanie listu poleconego za potwierdzeniem odbioru lub w inny ekwiwalentny sposób. W przypadkach, o których mowa w Artykule 11.2, punkt (a), (b), (d), (e), (g) i (h), Beneficjent będzie mieć 30 dni na przedstawienie swoich uwag oraz na podjęcie wszelkich działań niezbędnych do zapewnienia kontynuacji realizacji swoich zobowiązań na mocy Umowy. JeŜeli NA nie wyrazi zgody na przyjęcie takich uwag poprzez wystosowanie zatwierdzenia na piśmie w terminie 30 dni od otrzymania tychŜe, procedura rozwiązania Umowy będzie się toczyć. W przypadku zastosowania okresu wypowiedzenia, rozwiązanie wejdzie w Ŝycie na koniec okresu wypowiedzenia, który będzie biegł od daty otrzymania zawiadomienia o decyzji NA o rozwiązaniu Umowy. 5 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio W przypadku nie zastosowania okresu wypowiedzenia jak określono w Artykule 11.2, punkt (c), (f), (i) i (j), rozwiązanie wejdzie w Ŝycie następnego dnia po dniu, w którym Beneficjent otrzymał wypowiedzenie Umowy. 11.4 Skutki rozwiązania W przypadku rozwiązania Umowy, płatności od NA zostaną ograniczone do uprawnionych kosztów, które rzeczywiście zostały poniesione przez Beneficjenta do dnia rozwiązania Umowy, zgodnie z postanowieniami Artykułu 17. Koszty dotyczące bieŜących zobowiązań, które nie zostaną zrealizowane do rozwiązania Umowy nie zostaną uwzględnione. Beneficjent będzie mieć 60 dni od daty wejścia w Ŝycie wypowiedzenia Umowy, o którym zostanie powiadomiony przez NA, na przedstawienie wniosku o płatność końcową zgodnie z postanowieniami Artykułu 15.4. JeŜeli wniosek o płatność końcową nie zostanie przedstawiony w tym terminie, NA nie zapewni finansowania wydatków poniesionych przez Beneficjenta do daty rozwiązania Umowy oraz odzyska wszelkie kwoty, jeŜeli ich wykorzystanie nie zostanie potwierdzone w raporcie końcowym wymaganym i zatwierdzonym przez NA. W drodze wyjątku, na koniec okresu wypowiedzenia, o którym mowa w paragrafie 11.3, w przypadku, gdy to NA rozwiąŜe Umowę na takiej podstawie, Ŝe Beneficjent nie przedstawił raportu końcowego w terminie określonym w Artykule IV.2 oraz Beneficjent nie dotrzymał tego zobowiązania w terminie dwóch miesięcy od daty upomnienia na piśmie od Narodowej Agencji, Narodowa Agencja nie dokona zwrotu kosztów poniesionych przez Beneficjenta do daty zakończenia działania oraz odzyska wszelkie kwoty wypłacone juŜ Beneficjentowi w formie płatności zaliczkowych. W drodze wyjątku, w przypadku nieprawidłowego rozwiązania Umowy przez Beneficjenta lub rozwiązania Umowy przez NA na podstawie jak określono w Artykule 11.2, punkt (a), (e), (g), (h) i (i), NA moŜe domagać się częściowego lub całkowitego zwrotu kwot juŜ wypłaconych na mocy Umowy na podstawie raportów zatwierdzonych przez NA, proporcjonalnie do skali braków, które spowodowało rozwiązanie oraz po umoŜliwieniu Beneficjentowi przedstawienia swoich spostrzeŜeń. ARTYKUŁ 12 – KARY UMOWNE 12.1 Zgodnie z Rozporządzeniem Finansowym mającym zastosowanie do BudŜetu Ogólnego UE, kaŜdy Beneficjent uznany za dopuszczającego się raŜącego naruszenia swoich zobowiązań będzie zobowiązany do zapłaty kary umownej wynoszącej od 2% do 10% przyznanego dofinansowania, z naleŜytym uwzględnieniem zasady proporcjonalności. 12.2 JeŜeli naruszenie jest kolejnym naruszeniem, którego dopuścił się Beneficjent w okresie pięciu lat, licząc od pierwszego naruszenia, kara umowna wynosi od 4% do 20%. 12.3 W przypadku, gdy Beneficjent wprowadzi Narodową Agencję w błąd w zakresie kwot ryczałtowych, Narodowa Agencja moŜe dokonać korekt finansowych wszystkich kwot ryczałtowych, przy czym korekta nie moŜe przekroczyć 50% tychŜe sum. 12.4. Beneficjent zostanie poinformowany na piśmie o kaŜdej decyzji Narodowej Agencji co do zastosowania kar umownych. 6 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio ARTYKUŁ 13 - ANEKSY 13.1 KaŜda zmiana warunków dofinansowania wymaga sporządzenia odpowiedniego aneksu w formie pisemnej pod rygorem niewaŜności. Wszelkie ustne porozumienia nie będą miały mocy wiąŜącej wobec stron. 13.2 Celem ani skutkiem podpisania aneksu nie moŜe być wprowadzenie zmian Umowy, które mogłyby doprowadzić do zakwestionowania decyzji o przyznaniu dofinansowania lub skutkować nierównym traktowaniem wnioskodawców. 13.3 W przypadku składania wniosku o wprowadzenie zmiany przez Beneficjenta, będzie on zobowiązany przesłać wniosek do Narodowej Agencji z odpowiednim wyprzedzeniem przed jego wejściem w Ŝycie, nie później zaś niŜ jeden miesiąc przed datą zakończenia działania, za wyjątkiem przypadków naleŜycie uzasadnionych przez Beneficjenta i zaakceptowanych przez Narodową Agencję. CZĘŚĆ B - PRZEPISY FINANSOWE ARTYKUŁ 14 - UPRAWNIONE KOSZTY 14.1 Uprawnione koszty działania to koszty faktycznie poniesione przez Beneficjenta, które spełniają następujące kryteria: – zostały poniesione podczas trwania działania jak określono w Artykule II.3 Umowy, z wyjątkiem kosztów dotyczących raportów końcowych i zaświadczeń dot. sprawozdań finansowych w sprawie działania i kont stanowiących dla nich podstawę; – związane są z przedmiotem Umowy i zostały wyszczególnione w przewidywanym budŜecie ogólnym działania; – są niezbędne do celów wdroŜenia działania, na które udzielono dofinansowania; – są moŜliwe do zidentyfikowania i zweryfikowania, a zwłaszcza są zarejestrowane w księgach rachunkowych Beneficjenta i określone zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości kraju, w którym Beneficjent ma siedzibę oraz zgodnie ze zwykłą praktyką Beneficjenta związaną z księgowaniem kosztów; – są zgodne z przepisami mającego zastosowanie prawa podatkowego i prawa o zabezpieczeniu społecznym; – nie są nadmiernie wysokie, są uzasadnione i zgodne z wymogami naleŜytego zarządzania finansami, szczególnie zaś z zasadami ekonomii i wydajności; Finansowanie uprawnionych kosztów przez UE moŜe przybrać jedną z poniŜszych form, zgodnie z kategoriami kosztów i zgodnie z przepisami określonymi w Warunkach Szczególnych Umowy: – zwrot określonej części faktycznie poniesionych uprawnionych kosztów; – wypłata zryczałtowanych kwot; – finansowanie zryczałtowanych kosztów jednostkowych lub ustalonego procentu z zastosowaniem skali kosztów 7 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio Wewnętrzne procedury Beneficjenta związane z rachunkowością i audytem muszą umoŜliwiać bezpośrednie uzgadnianie zadeklarowanych kosztów i dochodów w odniesieniu do działania ze sprawozdaniami księgowymi i dokumentami potwierdzającymi. 14.2 14.3 Uprawnione koszty bezpośrednie działania to koszty, które z naleŜytym uwzględnieniem warunków uprawnienia jak określono w Artykule 14.1 są moŜliwe do zidentyfikowania jako określone koszty bezpośrednio związane z realizacją działania i które mogą zostać bezpośrednio zaksięgowane. W szczególności, następujące koszty bezpośrednie będą uprawnione, pod warunkiem, Ŝe spełniają one kryteria wyszczególnione w poprzednim paragrafie: – koszty personelu przydzielonego do realizacji działania, w tym faktycznie wypłacone wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenie społeczne i pozostałe koszty wynagrodzenia, pod warunkiem, Ŝe nie przekraczają one średnich kosztów odpowiadających zwyczajowej praktyce Beneficjenta dotyczącej wynagrodzeń. Odpowiednie koszty wynagrodzenia personelu administracji krajowej są uprawnione, w zakresie, w jakim odnoszą się one do kosztów działań, których odpowiednie władze krajowe nie przeprowadziłyby, gdyby dany projekt nie był realizowany; – dodatki z tytułu podróŜy i utrzymania personelu uczestniczącego w działaniu, pod warunkiem, Ŝe są one zgodne ze zwyczajową praktyką Beneficjenta w odniesieniu do kosztów podroŜy lub nie przekraczają skali zatwierdzonej rokrocznie przez Komisję; – koszty zakupu wyposaŜenia (nowego lub uŜywanego), pod warunkiem, Ŝe zostanie ono odpisane zgodnie z zasadami podatkowymi i rachunkowymi mającymi zastosowanie do Beneficjenta oraz tymi ogólnie obowiązującymi dla tego typu pozycji. Okres amortyzacji wyposaŜenia, jaki moŜe zostać uwzględniony przez NA to ten odpowiadający czasowi trwania działania oraz moŜe zostać wzięty pod uwagę wyłącznie stopień zuŜycia spowodowany faktycznym wykorzystaniem wyposaŜenia do celów działania, z wyjątkiem przypadków, gdzie charakter i/lub kontekst wykorzystania uzasadniają przyjęcie innego podejścia przez NA; – koszty towarów konsumpcyjnych i dostaw, pod warunkiem, Ŝe są one moŜliwe do zidentyfikowania i przypisane do działania; – koszty wynikające z innych umów zawartych przez Beneficjenta w celu realizacji działania, pod warunkiem spełnienia warunków określonych w Artykule 9; – koszty wynikające bezpośrednio z wymogów nałoŜonych Umową (rozpowszechnianie informacji, ewaluacja działania, audyty, tłumaczenia, reprodukcja, itd.), z uwzględnieniem kosztów wszelkich usług finansowych (szczególnie koszty gwarancji finansowych)ł Uprawnione pośrednie koszty działania to koszty, które spełniają warunki uprawnienia opisane w Artykule 14.1 i nie są moŜliwe do zidentyfikowania jako określone koszty bezpośrednio związane z realizacją działania, które mogłyby zostać bezpośrednio zaksięgowane, lecz które mogą zostać zidentyfikowane i uzasadnione z wykorzystaniem systemu księgowości przez Beneficjenta jako koszty poniesione w związku z uprawnionymi kosztami bezpośrednimi działania. Nie mogą one obejmować wszelkich uprawnionych kosztów bezpośrednich. 8 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio W drodze odstępstwa od postanowień Artykułu 14.1, pośrednie koszty poniesione podczas realizacji działania mogą być uprawnione w ramach zryczałtowanego finansowania ustalonego na kwotę nie wyŜszą niŜ 7% łącznych uprawnionych kosztów bezpośrednich. JeŜeli Artykuł III.2 przewiduje zryczałtowane finansowanie w odniesieniu do kosztów pośrednich, nie muszą one być potwierdzone dokumentami księgowymi. 14.4 14.5 Następujące koszty nie mogą zostać uznane za uprawnione: – zwrot z kapitału, – zadłuŜenie i opłaty z tytułu obsługi zadłuŜenia, – rezerwy na straty lub potencjalne przyszłe zobowiązania, – odsetki naleŜne do zapłaty, – nieściągalne długi, – straty związane z kursem wymiany walut, – VAT, chyba Ŝe Beneficjent moŜe wykazać, Ŝe nie jest w stanie odzyskać go zgodnie z obowiązującymi przepisami krajowymi, – koszty zadeklarowane przez Beneficjenta i objęte innym działaniem lub programem prac, na które otrzymuje dofinansowanie z UE, – nadmierne lub nieprzemyślane wydatki. Wkład rzeczowy nie stanowi pozycji uprawnionych kosztów. Jednak NA moŜe przyjąć, jeŜeli uzna to za niezbędne lub odpowiednie, Ŝe współfinansowanie działania, o którym mowa w Artykule III.3 powinno w całości lub w części składać się z wkładów własnych. W takim przypadku, wartość takich wkładów rzeczowych nie moŜe zostać przekroczona: – faktycznie poniesione koszty, które zostaną odpowiednio potwierdzone dokumentami księgowymi osób trzecich, które wniosły takie wkłady rzeczowe na rzecz Beneficjenta bez opłaty, lecz wiązały się z odpowiednimi kosztami; – koszty ogólnie akceptowalne na danym rynku dla danego typu wkładu, w przypadku, gdy takie koszty nie zostały poniesioneł MoŜliwość ta nie obejmuje aportów w formie budynków. W przypadku współfinansowania w formie wkładu rzeczowego, powinna zostać określona jego wartość finansowa i kwota ta powinna zostać uwzględniona w kosztach działania jako nieuprawnione koszty oraz w przychodach z tytułu działania jako współfinansowanie w formie aportu. Beneficjent powinien zobowiązać się otrzymać takie aporty zgodnie z postanowieniami Umowy. 14.6 W drodze odstępstwa od postanowień Artykułu 14.3, koszty pośrednie nie będą uprawnione w przypadku dofinansowania projektów realizowanych przez Beneficjentów, którzy w danym okresie wcześniej otrzymali dofinansowanie kosztów operacyjnych od NA lub Komisji. ARTYKUŁ 15 - WNIOSKI O PŁATNOŚĆ Płatności będą realizowane zgodnie z postanowieniami Artykułu IV Warunków Szczególnych. 9 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio 15.1 Zaliczka Płatności zaliczkowe mają na celu umoŜliwienie Beneficjentowi uruchomienia działania. NA moŜe wymagać by Beneficjent przedstawił gwarancję finansową wystawioną przez bank lub zatwierdzoną instytucję finansową z siedzibą w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej. Gwarant będzie występować jako główny gwarant i nie będzie wymagać by NA miała regres w stosunku do głównego dłuŜnika (Beneficjenta). Gwarancja pozostanie w mocy do czasu aŜ końcowe kwoty finansowania przez NA będą odpowiadać łącznej kwocie dofinansowania stanowiące płatności zaliczkowe. NA zobowiązuje się zwolnić gwarancję w terminie 30 dni od takiej daty. 15.2 Dalsze płatności zaliczkowe W przypadku, gdy płatności zaliczkowe wypłacane są w kilku ratach, Beneficjent moŜe wnioskować o kolejną płatność zaliczkową po wykorzystaniu procentu poprzedniej płatności określonego w Artykule IV dot. dalszych płatności zaliczkowych. Do wniosku naleŜy załączyć następujące dokumenty: – szczegółowe zestawienie faktycznie poniesionych uprawnionych kosztów; – jeŜeli jest to wymagane w Artykule IV, gwarancję finansową zgodnie z postanowieniami Artykułu 15.1; – tam gdzie jest to wymagane w Artykule IV, zaświadczenie dot. sprawozdań finansowych z działania i kont stanowiących dla nich podstawę sporządzone przez biegłego rewidenta lub w przypadku organizacji publicznych, przez właściwego i niezaleŜnego urzędnika publicznego; – wszelkie inne dokumenty na poparcie wniosku, jakie mogą być wymagane do celów realizacji dalszych płatności zaliczkowych Dokumenty załączone do wniosku o płatność powinny zostać sporządzone zgodnie z odpowiednimi postanowieniami Artykułu V i załączników. 15.3 Płatności cząstkowe Nie ma zastosowania. 15.4 Płatność końcowa Płatność końcowa, która jest świadczeniem jednorazowym, zostanie zrealizowana po zakończeniu działania na podstawie faktycznej realizacji i kosztów poniesionych przez Beneficjenta podczas realizacji działania. MoŜe ona przybrać formę polecenia zwrotu, jeŜeli łączna kwota wcześniejszych płatności zaliczkowych była wyŜsza od końcowej kwoty dofinansowania określonej zgodnie z postanowieniami Artykułu 17. W terminie określonym w Artykule IV, Beneficjent przedstawi wniosek o płatność końcową wraz z następującymi dokumentami: – raport końcowy z realizacji działania; – końcowe, szczegółowe zestawienie finansowe faktycznie poniesionych uprawnionych kosztów, w formie zgodnej ze strukturą planowanego budŜetu, stanowiące uzasadnienie dla wnioskowanego finansowania wyraŜonego jako procent faktycznie poniesionych uprawnionych kosztów; 10 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio – informacje nt. ilości i jakości wymagane do celów określenia i uzasadnienia wnioskowanej kwoty środków finansowych w formie zryczałtowanych kwot lub w formie finansowania zryczałtowanych kosztów z zastosowaniem skali kosztów jednostkowych na podstawie rzeczywistej realizacji działania, jeŜeli będzie mieć zastosowanie, zgodnie z postanowieniami Artykułu III.3; – pełne zestawienie faktycznych przychodów i wydatków związanych z działaniem; – tam gdzie jest to wymagane w Artykule IV, zaświadczenie dot. sprawozdań finansowych z działania i kont stanowiących dla nich podstawę sporządzone przez biegłego rewidenta lub w przypadku organizacji publicznych, przez właściwego i niezaleŜnego urzędnika publicznego. Zaświadczenie powinno stwierdzać, Ŝe poniesione koszty mogą zostać uznane za uprawnione zgodnie z Umową, Ŝe wszystkie przychody zostały zadeklarowane oraz, Ŝe wniosek o płatność został potwierdzony odpowiednimi dokumentami, które mogą zostać sprawdzone Dokumenty załączone do wniosku o płatność powinny zostać sporządzone zgodnie z odpowiednimi postanowieniami Artykułu IV i załączników. Beneficjent zobowiązany jest poświadczyć, Ŝe informacje przedstawione we wniosku o płatność są pełne, wiarygodne i zgodne z prawdą. Zaświadczenie powinno stwierdzać, Ŝe poniesione koszty mogą zostać uznane za uprawnione zgodnie z Umową, Ŝe wszystkie przychody zostały zadeklarowane oraz, Ŝe wniosek o płatność został potwierdzony odpowiednimi dokumentami, które mogą zostać sprawdzone. Od chwili otrzymania w/w dokumentów Narodowa Agencja będzie dysponowała terminem określonym w Artykule IV na: – zatwierdzenie raportu końcowego z realizacji działania; – zwrócenie się do Beneficjenta z prośbą o dokumentację źródłową oraz wszelkie dodatkowe informacje, jakie uzna za konieczne w celu umoŜliwienia akceptacji raportu; – odrzucenie raportu oraz zaŜądanie przedłoŜenia nowego Jeśli w określonym powyŜej terminie przeznaczonym na analizę dokumentów Narodowa Agencja nie przekaŜe pisemnej odpowiedzi, raport naleŜy uznać za przyjęty. Przyjęcie raportu towarzyszącego wnioskowi o płatność nie będzie skutkowało uznaniem ich prawidłowości lub autentyczności, kompletności oraz prawidłowości oświadczeń i informacji, które zawierają. śądania przedstawienia dodatkowych informacji lub złoŜenia nowego raportu będą przekazywane Beneficjentowi na piśmie. Jeśli zaŜądane zostaną dodatkowe informacje lub nowy raport, termin na analizę dokumentów zostanie przedłuŜony o czas konieczny na uzyskanie takich informacji. Beneficjent zostanie poinformowany na piśmie o takim wniosku i przedłuŜeniu terminu analizy dokumentów. Beneficjentowi będzie przysługiwał termin określony w Artykule IV na przedłoŜenie Ŝądanych informacji lub nowych dokumentów. PrzedłuŜenie terminu na zatwierdzenie raportu moŜe spowodować opóźnienie realizacji płatności o przedłuŜony okres. Jeśli raport zostanie odrzucony i przedstawione zostanie Ŝądanie przedłoŜenia nowego raportu, zastosowanie będzie miała procedura opisana w niniejszym Artykule. W przypadku powtórnego odrzucenia raportu Narodowa Agencja zastrzega sobie prawo do rozwiązania Umowy powołując się na Artykuł 11.2 (b). 11 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio ARTYKUŁ 16 - WARUNKI OGÓLNE DOTYCZĄCE PŁATNOŚCI 16.1 Płatności będą realizowane przez Narodową Agencję w euro. Przeliczenie faktycznie poniesionych kosztów na euro zostanie przeprowadzone na podstawie dziennego kursu wymiany opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w przypadku braku takiego wg miesięcznego kursu przeliczeniowego ustalonego przez Komisję Europejską i opublikowanego na jej stronie internetowej z dnia dokonania przelewu płatności przyznanych środków finansowych przez Narodową Agencję na konto Beneficjenta, o ile Warunki Szczególne Umowy nie stanowią inaczej. 16.2 Narodowa Agencja moŜe kaŜdorazowo zawiesić okres płatności wyszczególniony w Artykule IV, w celu przeprowadzenia dodatkowych czynności sprawdzających, poprzez zawiadomienie Beneficjenta, Ŝe jego wniosek o płatność nie moŜe być zrealizowany, poniewaŜ nie jest zgodny z postanowieniami Umowy lub poniewaŜ odpowiednie dokumenty potwierdzające nie zostały przedstawione lub poniewaŜ istnieje podejrzenie, Ŝe niektóre wydatki przedstawione w zestawieniu finansowym nie są uprawnione. Narodowa Agencja moŜe kaŜdorazowo zawiesić płatności, jeŜeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, Ŝe Beneficjent naruszył postanowienia Umowy, szczególnie w następstwie przeprowadzenia audytów i kontroli, o których mowa w Artykule 19. Narodowa Agencja moŜe zawiesić płatność równieŜ w przypadku: – podejrzenia nieprawidłowości ze strony Beneficjenta w realizacji niniejszej Umowy; – podejrzenia nieprawidłowości w realizacji innej umowy dotyczącej dofinansowania pochodzącego z budŜetu UE lub innego budŜetu zarządzanego przez UE. W takim przypadku, zawieszenie płatności nastąpi jedynie gdy nieprawidłowości w realizacji innej umowy mogą mieć wpływ na realizację niniejszej Umowy; O kaŜdym przypadku takiego zawieszenia Narodowa Agencja poinformuje Beneficjenta listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub ekwiwalentnym środkiem z podaniem przyczyn zawieszenia. Zawieszenie wejdzie w Ŝycie w dniu wysłania powiadomienia przez Narodową Agencję. Pozostała część okresu płatności będzie biegła ponownie począwszy od dnia, w którym zarejestrowany zostanie prawidłowo sporządzony wniosek o płatność lub w którym otrzymana zostanie Ŝądana dokumentacja źródłowa, bądź począwszy od zakończenia okresu zawieszenia, zgodnie z informacją przekazaną przez Narodową Agencję. 16.3 W momencie upływu okresu płatności określonego w Artykule IV oraz z uwzględnieniem Artykułu 16.2, Beneficjent będzie mógł zaŜądać płatności odsetek od opóźnionej płatności wg stopy stosowanej przez Europejski Bank Centralny dla prowadzonych przez siebie głównych operacji refinansowania w euro, plus trzy i pół punktu; stopa referencyjna, której dotyczy zwiększenie, będzie stopą obowiązującą w pierwszym dniu miesiąca, w którym przypada końcowa data płatności, zgodnie z publikacją w serii C Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej. Postanowienie to nie ma zastosowania do odbiorców dofinansowania, którzy są władzami publicznymi państw członkowskich Unii Europejskiej. 12 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio Odsetki od opóźnionej płatności będą pokrywać okres od końcowej daty płatności, z wyłączeniem tej daty, do dnia płatności zdefiniowanego w Artykule 16.1 włącznie. Odsetki nie mogą być traktowane jako przychody z tytułu działania do celów określenia końcowej kwoty dofinansowania w rozumieniu Artykułu 17.4. Zawieszenie płatności przez Narodową Agencję nie moŜe być uznawane za opóźnienie płatności. W drodze wyjątku, w przypadku, gdy kwota odsetek obliczonych zgodnie z postanowieniami podpunktu 1 i 2 jak powyŜej będzie niŜsza od lub równa 200 EUR, zostanie wypłacona Beneficjentowi jedynie na wniosek złoŜony w terminie dwóch miesięcy od daty otrzymania opóźnionej płatności. 16.4 Narodowa Agencja odliczy odsetki narosłe od płatności zaliczkowych, które przekraczają kwotę 50.000 EUR1 jak określono w Artykule IV od pozostałej kwoty płatności naleŜnej Beneficjentowi. Odsetki nie mogą być traktowane jako przychody z tytułu działania w rozumieniu Artykułu 17.4. JeŜeli suma zaliczek wypłaconych w odniesieniu do danej umowy na koniec kaŜdego roku finansowego przekroczy 750.000 EUR, odsetki narosłe w kaŜdym okresie raportowania będą podlegały zwrotowi. Mając na względzie ryzyko związane ze środowiskiem zarządzania oraz naturę finansowanych działań, przynajmniej raz do roku NA moŜe Ŝądać zwrotu odsetek narosłych od zaliczek w kwocie niŜszej niŜ 750.000 EUR. W przypadku, gdy narosłe odsetki będą wyŜsze niŜ kwota naleŜna Beneficjentowi jak określono w Artykule 15.4 lub narosną od płatności zaliczkowych, o których mowa w punktach powyŜej, NA wystawi wezwanie do zwrotu w odniesieniu do takich odsetek zgodnie z postanowieniami Artykułu 18. Odsetki narosłe od kwot płatności zaliczkowych członkowskim nie przysługują Narodowym Agencjom. 16.5 wypłaconych państwom Począwszy od dnia powiadomienia przez Narodową Agencję o końcowej kwocie dofinansowania określającej kwotę płatności końcowej lub polecenia zwrotu na podstawie Artykułu 17 lub, jeśli to nie nastąpi, od dnia otrzymania płatności końcowej, Beneficjent będzie miał 30 dni na zwrócenie się z wnioskiem o pisemną informację na temat określenia wielkości końcowego dofinansowania, podając przyczyny ewentualnej róŜnicy kwot. Po upływie czasu określonego powyŜej wnioski takie nie będą uwzględniane. Narodowa Agencja zobowiązuje się udzielić odpowiedzi na piśmie w ciągu 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania wniosku o podanie informacji, wraz z uzasadnieniem. Procedura ta nie narusza prawa Beneficjenta do odwoływania się od decyzji Narodowej Agencji zgodnie z postanowieniami Artykułu VIII. Zgodnie z przepisami prawa UE w tym zakresie, takie odwołanie naleŜy złoŜyć w terminie dwóch miesięcy od daty przesłania zawiadomienia Beneficjentowi lub w przypadku braku takiego zawiadomienia od daty, z jaką Beneficjent dowiedział się o takiej decyzji. 1 W przypadku działań zewnętrznych, odpowiedni górny pułap wynosi 250.000 EUR. W przypadku zarządzania kryzysowego i operacji pomocy humanitarnej, odsetki będą podlegać zwrotowi, jeŜeli kwota płatności zaliczkowych na jedną umowę na koniec kaŜdego roku finansowego przekroczy 750.000 EUR, a umowa zostanie zawarta na okres dłuŜszy niŜ 12 miesięcy. 13 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio ARTYKUŁ 17 - OKREŚLENIE KOŃCOWE WYSOKOŚCI DOFINANSOWANIA 17.1 Z uwzględnieniem informacji otrzymanych w trybie Artykułu 19, Narodowa Agencja ustali kwotę płatności końcowej, która zostanie udzielona Beneficjentowi, na podstawie dokumentów, o których mowa w Artykule 15.4, i które zostały przyjęte przez Narodową Agencję. 17.2 Łączna kwota wypłacona Beneficjentowi przez NA nie moŜe w Ŝadnych okolicznościach przekroczyć maksymalnej kwoty dofinansowania określonej w Artykule III.1, nawet, jeŜeli łączne poniesione uprawnione koszty przekraczają przewidywaną łączną kwotę uprawnionych kosztów określonych w Artykule III.1. 17.3 W przypadku uprawnionych kosztów finansowanych na podstawie określonego procentu, jeŜeli faktycznie poniesione uprawnione koszty określone po zakończeniu działania są niŜsze niŜ przewidywane łączne uprawnione koszty, wkład NA zostanie ograniczony do kwoty otrzymanej poprzez zastosowanie procentu finansowania przez UE określonego w Artykule III.2 do faktycznie poniesionych uprawnionych kosztów zatwierdzonych przez NA. W przypadku finansowania uprawnionych kosztów na podstawie zryczałtowanych kwot, wkład NA zostanie określony poprzez zastosowanie odpowiednich formuł z uwzględnieniem faktycznej realizacji działania. We wszystkich przypadkach poziom dofinansowania uprawnionych kosztów przez NA na podstawie zryczałtowanych kwot lub w formie finansowania zryczałtowanych kosztów na podstawie skali kosztów jednostkowych będzie ograniczony do określonych pułapów określonych w Artykule III.1. JeŜeli podstawy dla udzielenia takich płatności jak określono w Warunkach Szczególnych Umowy nie zostaną spełnione lub zostaną tylko częściowo spełnione w momencie zakończenia działania, Narodowa Agencja wycofa lub zredukuje swój wkład zgodnie z rzeczywistym zakresem realizacji warunków lub wymogów. 17.4 Beneficjent niniejszym potwierdza, Ŝe dofinansowanie będzie ograniczone do kwoty niezbędnej do zbilansowania przychodów i wydatków związanych z działaniem oraz, Ŝe w Ŝadnych okolicznościach nie mogą one stanowić zysku dla Beneficjenta. Zysk oznacza nadwyŜkę łącznych przychodów z tytułu działania w stosunku do łącznych faktycznie poniesionych kosztów działania. Przychody, które naleŜy uwzględnić to te, które zostały ustalone, wygenerowane lub potwierdzone do dnia, w którym wniosek o płatność końcową został sporządzony przez Beneficjenta w odniesieniu do finansowania innego niŜ dofinansowanie ze środków UE, do którego naleŜy dodać wszelkie kwoty dofinansowania określone z zastosowaniem zasad opisanych w Artykule 17.2 i 17.3. Do celów niniejszego Artykułu, tylko faktycznie poniesione koszty naleŜące do kategorii określonych w zatwierdzonym budŜecie, o których mowa w Artykule III.1 i przedstawione w Załączniku II zostaną wzięte pod uwagę; nieuprawnione koszty zostaną pokryte ze środków innych niŜ te pochodzące z UE. KaŜda nadwyŜka określona w powyŜszy sposób spowoduje odpowiednie obniŜenie kwoty dofinansowania. 17.5 Z uwzględnieniem prawa do rozwiązania Umowy na mocy Artykułu 11 lub prawa Narodowej Agencji do zastosowania kar, o których mowa w Artykule 12, jeŜeli działanie nie zostanie wdroŜone lub zostanie wdroŜone ze słabymi wynikami, częściowo lub z opóźnieniem, Narodowa Agencja moŜe zredukować wysokość wcześniej przyznanego dofinansowania zgodnie z rzeczywiście zrealizowanym działaniem zgodnie z warunkami i postanowieniami niniejszej Umowy. 14 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio 17.6 Na podstawie kwoty płatności końcowej określonej w powyŜszy sposób i wszelkich łącznych płatności wcześniej zrealizowanych na podstawie warunków Umowy, Narodowa Agencja ustali wysokość kwoty płatności końcowej, jaką zobowiązana jest wypłacić Beneficjentowi. W przypadku, gdy łączna kwota zrealizowanych juŜ płatności będzie wyŜsza od końcowej kwoty przyznanego dofinansowania, Narodowa Agencja wystawi wezwanie do zwrotu nadwyŜki. ARTYKUŁ 18 - ZWROT 18.1 JeŜeli wszelkie kwoty, które zostały wypłacone Beneficjentowi były zbyt wysokie lub jeŜeli zwrot będzie uzasadniony zgodnie z warunkami Umowy, Beneficjent zobowiązuje się zwrócić Narodowej Agencji takie sumy na warunkach i w terminie określonym przez Narodową Agencję. 18.2 JeŜeli Beneficjent nie dokona zwrotu w terminie określonym przez Narodową Agencję, od naleŜnej kwoty będą naliczane odsetki wg stawki określonej w Artykule 16.3. Odsetki od opóźnionych płatności będą obejmować okres od terminu płatności, z wyłączeniem tej daty, do daty otrzymania przez Narodową Agencję pełnej płatności naleŜnej kwoty, z włączeniem tej daty. KaŜda spłata częściowa będzie zaliczana w pierwszej kolejności na poczet opłat i odsetek z tytułu opóźnionej płatności, a następnie w poczet kwoty głównej. 18.3 Jeśli płatność nie zostanie dokonana w terminie, kwoty naleŜne Narodowej Agencji mogą podlegać zwrotowi w drodze kompensaty z dowolnymi sumami naleŜnymi Beneficjentowi, po stosownym jego powiadomieniu listem poleconym za potwierdzeniem odbioru lub środkiem ekwiwalentnym, bądź w drodze wykorzystania gwarancji finansowej dostarczonej zgodnie z Artykułem 15.1. W wyjątkowych okolicznościach uzasadnionych koniecznością ochrony interesów finansowych UE, Narodowa Agencja moŜe odzyskać naleŜne kwoty w drodze kompensaty przed terminem płatności. Uprzednia zgoda Beneficjenta nie jest wymagana. 18.4 Opłaty bankowe wynikające ze zwrotu kwot naleŜnych NA obciąŜają wyłącznie Beneficjenta. 18.5 Beneficjent przyjmuje do wiadomości, Ŝe niespełnienie Ŝądania zwrotu danej kwoty moŜe skutkować podjęciem wobec niego przez Narodową Agencję kroków prawnych zgodnie z prawodawstwem krajowym. ARTYKUŁ 19 - KONTROLE I AUDYTY 19.1 Beneficjent zobowiązuje się przedstawić wszelkie szczegółowe informacje, z uwzględnieniem informacji w wersji elektronicznej, wymagane przez Narodową Agencję, Komisję lub kaŜdą inną instytucję zewnętrzną upowaŜnioną przez Narodową Agencję lub Komisję do celów przeprowadzenia kontroli poprawnej realizacji działania i postanowień Umowy. 19.2 Beneficjent będzie przechowywał do dyspozycji Narodowej Agencji oraz Komisji wszelkie oryginały dokumentów związanych z Umową, w szczególności rejestry księgowe i podatkowe, w tym rejestry faktycznych przychodów i wydatków działania lub, w wyjątkowych i naleŜycie uzasadnionych przypadkach, poświadczone kopie oryginalnych dokumentów związanych z Umową na dowolnym stosownym nośniku zapewniającym ich integralność zgodnie ze stosownym prawodawstwem krajowym, przez okres pięciu lat od daty płatności końcowej. 19.3 Beneficjent przyjmuje do wiadomości, Ŝe Narodowa Agencja, organ władz krajowych 15 Warunki Ogólne Umowy – Comenius Partnerskie Projekty Regio sprawujący nadzór nad Narodową Agencją lub Komisja moŜe zlecić przeprowadzenie audytu wykorzystania dofinansowania bezpośrednio własnemu personelowi lub dowolnemu innemu organowi zewnętrznemu upowaŜnionemu do dokonania takiej czynności w jej imieniu. Audyty takie mogą być przeprowadzane w trakcie okresu realizacji Umowy, do dnia płatności końcowej, oraz przez okres pięciu lat od daty dokonania płatności końcowej. W stosownych przypadkach ustalenia audytu mogą prowadzić do podjęcia przez Narodową Agencję decyzji o odzyskaniu wypłaconych środków finansowych. 19.4. JeŜeli w wyniku kontroli wydarzenia, które generowało płatność w formie zryczałtowanych kwot lub w formie finansowania zryczałtowanych kosztów okaŜe się, Ŝe wydarzenie takie nie miało miejsca oraz, Ŝe płatność przekazana Beneficjentowi była nadmierna, Narodowa Agencja będzie upowaŜniona do uzyskania zwrotu takich nieuprawnionych kwot. W przypadku, gdy Beneficjent złoŜył niezgodne z prawdą oświadczenia, Narodowa Agencja moŜe nałoŜyć kary finansowe zgodnie z postanowieniami Artykułu 12. 19.5 Beneficjent zobowiązuje się zapewnić personelowi NA i Komisji oraz personelowi zewnętrznemu upowaŜnionemu przez NA lub Komisję odpowiednie prawo dostępu do miejsc i pomieszczeń, w których będzie realizowane działanie oraz do wszystkich informacji, z uwzględnieniem informacji w wersji elektronicznej, wymaganych do celów przeprowadzenia takich audytów. 19.6 Na mocy Rozporządzenia Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 i Rozporządzenia (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady, Europejski Urząd ds. Zwalczania NaduŜyć Finansowych (OLAF) moŜe równieŜ prowadzić kontrole i inspekcje na miejscu zgodnie z postanowieniami procedur określonych w prawie UE dot. ochrony interesów finansowych UE przed oszustwami i innymi nieprawidłowościami. Tam gdzie to będzie wymagane, wyniki inspekcji mogą doprowadzić do decyzji NA dot. domagania się zwrotu dofinansowania. 19.7 Europejskiemu Trybunałowi Obrachunkowemu przysługiwać będą te same prawa, co Narodowej Agencji, w szczególności prawa dostępu, w odniesieniu do kontroli i audytów. 16