Recenzja - Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we

2013-01-14
dr hab.
Agata Danielak-Kujda
Akademia Sztuk Pięknych
im. E.Gepperta we Wrocławiu
Wydział Arch. Wnętrz i Wzornictwa
Katedra Wzornictwa Przemysłowego
pl. Polski 3/4, 50-156 Wrocław
tel. +48 71 343 84 51, 71 343 80 31
Recenzja
Pracy doktorskiej mgr Bogusława Krzciuka z Akademii Sztuk Pięknych
im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi
Sporządzona w związku z przewodem doktorskim w dziedzinie sztuk plastycznych
w dyscyplinie sztuki projektowe wszczętym przez Radę Wydziału Architektury Wnętrz
i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu
Podstawy recenzji
- Praca zatytułowana „Humanizacja środowiska technologicznego. Model interakcji
pomiędzy użytkownikiem a urządzeniami technologicznie zaawansowanymi”
zawierająca 147 stron tekstu i ilustracji.
- Portfolio 2005 - 2010, a w nim prace projektowe, publikacje, udział w konferencjach
i badania, działalność organizacyjna, dydaktyczna, prace fotograficzne.
- Opinia Dziekana Wydziału Wzornictwa Architektury Wnętrz ASP w Łodzi dr.hab
Mariusza Włodarczyka.
- Życiorys, kwestionariusz osobowy, kopie dokumentów.
Pan mgr Bogusław Krzciuk jest absolwentem Katedry Fizyki Jądrowej
i Bezpieczeństwa Radiacyjnego Uniwersytetu Łódzkiego. To raczej niezwykłe jak na
doktoranta w dziedzinie sztuk plastycznych. Przeglądając jednak doświadczenia
zawodowe doktoranta można uznać, że powoli „wsiąkał” w design. Po dwuletnich
doświadczeniach zawodowych związanych z kierunkiem studiów jakie ukończył
poproszono go o prowadzenie konsultacji z zakresu modelowania 3D na ówczesnym
Wydziale Form Przemysłowych ASP w Łodzi, później prowadził szereg kursów
związanych z komputerowym wspomaganiem projektowania i wykorzystaniem nowych
technologii w projektowaniu. Jest autorem i współautorem programów prowadzonych
przez siebie zajęć. Jest też współautorem szeregu projektów wzorniczych.
Dorobek twórczy
Dostarczone do oceny portfolio Pana Bogusława Krzciuka pokazuje kompetentnego
projektanta i dydaktyka. Jego ścisłe wykształcenie pozwala na szersze spojrzenie na
niektóre aspekty projektowania. Potwierdza to udział w pracach badawczych,
w konferencjach i liczne publikacje. Publikacje te zresztą mają związek z tematyką
pracy doktorskiej, przytoczę niektóre tytuły:” Strony internetowe przyjazne
niepełnosprawnym – standardy sieciowe”, „Ergonomia graficznego interfejsu
użytkownika przeglądarki internetowej”, „Analiza komunikatu wizualnego
w urządzeniach cyfrowych używanych przez osoby starsze”.
Prace projektowe wykonane do roku 2010 reprezentowane są skromnie, jednak
wszystkie zostały wdrożone co ma duże znaczenie.
Zestaw fotografii, które były prezentowane na kilku wystawach pokazuje z kolei
Bogusława Krzciuka jako wrażliwego obserwatora, który dobrze sobie radzi
z budowaniem nastroju kompozycji, i podejmuje różne tematy.
Działalność dydaktyczna
Zakres kursów dydaktycznych jakie prowadzi mgr Bogusław Krzciuk jest związany
z technikami cyfrowymi w projektowaniu. Tak jak w innych aktywnościach
zawodowych i tu cechuje go profesjonalizm. Realizowane kursy to między innymi
„Techniki komputerowe w projektowaniu”, „Podstawy edytorstwa” czy „Interakcje
człowiek – komputer”. Potwierdzone są szeregiem ilustracji prac studenckich, które
cechuje dbałość o szczegóły i jakość prezentacji.
Praca doktorska
Idea humanizacji techniki i poruszania się w tych obszarach intuicyjnie bez
konieczności korzystania z wielotomowych instrukcji obsługi jest celem, który wydaje
się być pozornie nieosiągalny. Autor przytacza miedzy innymi słowa prof. Józefa
Bańki mówiące o tym, że my, biologiczni i analogowi jesteśmy w harmonii ze
środowiskiem naturalnym, zaś współczesna technologia korzystająca z systemu
zerojedynkowego dąży do bez emocjonalnej racjonalizacji działań i jest sztuczną
reprezentacją rzeczywistości.
Cywilizacja naukowo-techniczna zerwała ze zrównoważonym rozwojem wraz z kulturą
w momencie kiedy jej wytwory stały się magicznymi pudełkami. Tak więc według
wspomnianej idei interfejs ma pełnić rolę tłumacza, którego cechy będą analogowe
czyli odpowiednie dla ludzi i naszego środowiska.
Autor interesująco opisuje historię urządzeń przechowujących, przetwarzających
i prezentujących informacje, dochodząc do tzw. ery Post-PC, która według niego jest
możliwa dzięki dwóm przenikającym się ewolucjom: rozwojowi techniki i zmianom
w zachowaniach społecznych. Rzeczywiście stopień nasycenia elektroniką jest
ogromny, ale my wciąż jesteśmy analogowi i to się nie zmieni. Jak pisze Edward Hall
„Zdarza się tyle rzeczy naraz, że jest nam trudno wydzielić te źródła informacji na
których zasadzają się nasze reakcje.”
Opisując cechy definiujące erę Post-PC autor pokusił się o futurystyczną wizję,
w której ma zaniknąć granica pomiędzy urządzeniem a oprogramowaniem.
Część teoretyczna pracy odnosi się więc do humanizacji interfejsów systemów
informatycznych, nie odnosi się natomiast do kontekstu ich wykorzystania.
Autor nie analizuje aspektu celowości ich użycia: w rozrywce czy na polach
profesjonalnych. W teorii nie ma to znaczenia, ale nabiera go gdy powstaje konkretny
projekt i niesie za sobą określone koszty. Oczywiście zaprezentowane rozwiązanie
projektowe jest technicznie możliwe. Ale powstaje pytanie czy w wielokulturowym
społeczeństwie gdzie ludzie mają odmienne wzorce proksemiczne interfejs będzie
rozpoznawał i dostosowywał reakcje systemu do ich wzorców. Można zatem
wyobrazić sobie sytuację, kiedy przed tablicą, jest wiele osób poruszających się
i stojących w różnych odległościach a system nie wybiera właściwej reakcji.
Raczej nierealne są więc oczekiwania, że w strefę interakcji intymnej wejdzie tylko
jedna osoba. To zresztą wyłączyło by tablicę z użytku dla innych osób na czas
„zajmowania” jej przez jednego użytkownika. Oznaczenie pola jedynie światłem może
nie spełnić swojej roli i chyba tylko „pole mocy” uniemożliwiło by wejście osobom
postronnym w tą strefę, to jednak jest rozwiązanie rodem z science fiction. Można by
też takie strefy oddzielać barierką, ale przecież nie takie jest zamierzenie autora.
Jak sam stwierdza koszty wykonania takiego modelu czy systemu są niezwykle
wysokie – wręcz nieosiągalne, co samo w sobie nie było by wadą gdyby było np.
lekarstwem na raka a nie tylko zwykłą tablicą informacyjną. Cała korzyść tutaj polega
na szybszym zorientowaniu się studentów lub gości gdzie są – czyli w obecnej chwili
brak adekwatności kosztów do zysków.
Niezależnie od wysokiej jakości wizualnej samego projektu, ciekawych, czytelnych
i logicznych rozwiązań ideę autora można porównać do lustra pragnień z powieści
J.K Rowling, w którym każdy widzi to co chce w nim zobaczyć. Nie uważam tego
jednak za wadę.
Problem w tym, że podtytuł pracy odnosi się do interakcji, której nie można osiągnąć
obecnie w warunkach realnych. Bogusław Krzciuk swoim projektem wybiega w
niedaleką jak się wydaje przyszłość i podejmuje próbę zaprzęgnięcia technologii tak
aby urządzenie cyfrowe reagowało „analogowo” na intencje człowieka. Pokazuje jedną
z wielu możliwości jakie oferuje cywilizacja naukowo-techniczna.
Odnosząc się do kwestii technologicznych, a konkretnie dostępności proponowanych
rozwiązań brak wiedzy fachowej z zakresu informatyki uniemożliwia mi zajęcie
stanowiska.
Konkluzja
Próba zhumanizowania środowiska technologicznego to stworzenie sytuacji, gdy
człowiek nie jest zmuszony do stosowania reguł jakimi rządzi się urządzenie
techniczne w dialogu z nim. Taki właśnie model interakcji przedstawia w swojej pracy
mgr Bogusław Krzciuk.
Biorąc pod uwagę przedstawione przez pana mgr Bogusława Krzciuka materiały:
dorobek twórczy, pracę doktorską jak również osiągnięcia dydaktyczne, wyrażam
przekonanie, że całość spełnia odnoszące się do stopnia doktora niezbędne
wymagania w dziedzinie sztuk plastycznych w dyscyplinie sztuk projektowych.
Tym samym wnoszę do Rady Wydziału Architektury Wnętrz i Wzornictwa Akademii
Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu o nadanie panu mgr Bogusławowi
Krzciukowi stopnia doktora.
Agata Danielak-Kujda