Konspekt_wykładów_-_seminarium_ADVISOR__25

Konspekt seminarium „Wybrane prawne aspekty odpowiedzialności jednostek medycznych”
25/26 luty 2016
I. Odpowiedzialność cywilna za szkodę wyrządzoną w czasie leczenia
1. Odpowiedzialność cywilna – pojęcie, znaczenie,
2. Podmiotowy zakres odpowiedzialności lekarzy oraz innych osób wykonujących zawód medyczny –
wobec kogo podmioty te ponoszą odpowiedzialność (roszczenia pacjenta a roszczenia członków jego
rodziny; sytuacja prawna dziecka poczętego, lecz nienarodzonego – nasciturus jako poszkodowany)
3. Przedmiotowy zakres odpowiedzialności – za co lekarz ponosi odpowiedzialność (pojęcie błędu
medycznego, praw pacjenta)
4. Przykłady odpowiedzialności za błąd w diagnozie, błąd w leczeniu lub błąd w rokowaniu z orzecznictwa
sądów polskich
5. Pojęcie szkody medycznej. Błąd medyczny, zdarzenie medyczne a zdarzenie niepożądane
6. Szkoda będąca wynikiem zaniechania lekarza, brak badań diagnostycznych lub innych czynności
medycznych, odmowa dokonania określonego świadczenia oraz zwłoka w jego wykonaniu
7. Pojęcie niedołożenia należytej staranności przez lekarza przy wykonywaniu czynności medycznych;
należyta staranność przy wykonywaniu czynności zawodowych profesjonalisty
8. Odpowiedzialność za stosowanie zarzuconych lub niesprawdzonych metod leczenia
9. Odpowiedzialność za posługiwanie się wadliwym sprzętem medycznym, aparaturą lub innymi
urządzeniami
10. Odpowiedzialność „za winę” lekarza lub innej osoby wykonującej zawód medyczny
11. Solidarna odpowiedzialność z lekarzem wykonującym czynności zawodowe na podstawie tzw.
kontraktu
12. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zatrudniony personel medyczny
13. Odpowiedzialność za winę organizacyjną podmiotu leczniczego
14. Odpowiedzialność „za winę anonimową”
15. Odpowiedzialność na bloku operacyjnym oraz lekarzy różnych specjalizacji
16. Najnowsze tendencje w orzecznictwie sądów polskich
II. Świadoma zgoda pacjenta
1. Pojęcie zgody pacjenta, osoby uprawnione do wyrażenia zgody oraz jej zakres przedmiotowy (zgoda
na świadczenie zdrowotne, zgoda na leczenie, zgoda na udzielenie informacji …)
2. Rodzaje zgody: zgoda własna, zgoda podwójna, zgoda zastępcza, zezwolenie sądu opiekuńczego –
problemy praktyczne
3. Zgoda pacjenta - przesłanki oraz warunki udzielenia prawnie relewantnej zgody – praktyczne przykłady
4. Forma udzielenia zgody (pisemna, ustna, zgoda dorozumiana) oraz czas jej udzielenia
5. Pojęcie zgody oświeconej (świadomej), sprzeciw wyrażony przez pacjenta, zakres zgody i jej skutki
6. Zakres obowiązku informacji. Powikłania typowe a powikłania nietypowe; wybrana oraz możliwa do
zastosowania metoda leczenia lub diagnostyki
7. Skutki dokonania zabiegu bez zgody pacjenta, odpowiedzialność cywilna oraz karna lekarza
wykonującego zabieg leczniczy bez zgody pacjenta
8. Wyjątek terapeutyczny, poszerzenie pola operacyjnego oraz inne sytuacje szczególne zwalniające
lekarza z obowiązku uzyskania zgody pacjenta
9. Świadczenia zdrowotne, których lekarz nie może wykonać pomimo zgody pacjenta
10. Świadczenia, które lekarz może wykonać pomimo braku zgody. Przymus leczenia, przeciwdziałanie i
leczenie uzależnień
12. Przegląd orzecznictwa sądów polskich w zakresie zgody pacjenta oraz odpowiedzialności za jej
naruszenie
III. Prawo pacjenta do informacji o stanie zdrowia
1. Zakres podmiotowy obowiązku informacji – komu można przekazać informacje o stanie zdrowia
pacjenta
2. Zakres przedmiotowy przekazywanych informacji
3. Sposób przekazywania informacji
4. Ograniczenie obowiązku informacji
5. Informacja o stanie zdrowia w przypadku niepomyślnych rokowań. Uprawnienie lekarza do
ograniczenia informacji przekazywanych pacjentowi
6. Informacja przekazywana osobom upoważnionym lub osobom bliskim w stosunku do nieprzytomnego
pacjenta
7. Informacja o pogorszeniu stanu zdrowia lub śmierci pacjenta w szpitalu
8. Obowiązek informacji w razie odmowy ze strony pacjenta poddania się leczeniu lub poszczególnym
zabiegom
9. Przegląd orzecznictwa sądów polskich
IV. Dokumentacja medyczna oraz jej znaczenie dla lekarza/pielęgniarki/podmiotu leczniczego
1. Pojęcie, rodzaje oraz treść dokumentacji medycznej
2. Znaczenie dokumentacji medycznej dla podmiotu leczniczego, lekarza, pacjenta oraz innych osób
3. Dokumentacja medyczna w procesie sądowym, w postępowaniu wyjaśniającym lub prowadzonym
przez Komisję ds. zdarzeń medycznych lub inne organy
4. Formy prowadzenia dokumentacji medycznej: dokumentacja elektroniczna a dokumentacja papierowa
5. Sposób prowadzenia dokumentacji medycznej
6. Podstawowe zasady prowadzenia dokumentacji medycznej – wpisy o znaczeniu medycznym oraz
prawnym
7. Zasady udostępniania dokumentacji medycznej
8. Krąg podmiotów uprawnionych do dostępu do dokumentacji medycznej
9. Sposób udostępniania dokumentacji medycznej
10. Przechowywanie dokumentacji medycznej
11. Terminy przechowywania dokumentacji medycznej
12. Wpisy w dokumentacji medycznej
13. Przetwarzanie danych medycznych
14. Zniszczenie lub przekazanie dokumentacji medycznej pacjentowi lub innej osobie upoważnionej.
Wykładowca – dr Małgorzata Serwach
1. Adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
2. Adiunkt w Katedrze Polityki Ochrony Zdrowia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
3. Przewodnicząca Łódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w Łodzi
4. Praca doktorska poświęcona problematyce „Dobrowolnych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej”
nagrodzona w kilku konkursach: Rzecznika Ubezpieczonych, Fundacji Edukacji Ubezpieczeniowej oraz
TUiR Warta
5. Nagroda specjalna Katedry Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. M.
Kopernika w Toruniu
6. Przygotowuje rozprawę habilitacyjną poświęconą „Ubezpieczeniom medycznym” (Uniwersytet
Łódzki)
7. Arbiter Sądu Polubownego działającego przy Rzeczniku Ubezpieczonych
8. Członek Redakcji Medycyny Praktycznej oraz Redakcji Prawa Asekuracyjnego, znajdujących się na
liście punktowanych wydawnictw MEN
9. Stały współpracownik lub konsultant/recenzent kilku wydawnictw naukowych, w szczególności
Wiadomości Ubezpieczeniowych, Rozpraw Ubezpieczeniowych, Prawa i Medycyny, Gazety Lekarskiej
10. Laureatka nagrody im. T. Sangowskiego – „Debiut Ubezpieczeniowy”
11. Laureatka nagrody „Zasłużony dla Ubezpieczeń” przyznawanej na wniosek PIU oraz KNF (2014)
12. Autorka ponad 100 prac naukowych z dziedziny prawa cywilnego, prawa ubezpieczeń
gospodarczych, prawa medycznego oraz odszkodowawczego, w tym współautor i redaktor naukowy kilku
komentarzy oraz prac zbiorowych
13. Współpraca z Izbą Gospodarczą Ubezpieczeń i Obsługi Ryzyka w Warszawie oraz Zespołem
Problemowym ds. reformy przepisów kodeksu cywilnego (2004 r.), Rzecznikiem Ubezpieczonych
(obecnie Rzecznikiem Finansowym), Komisją Nadzoru Finansowego, Polską Izba Ubezpieczeń,
Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym, Stowarzyszeniem Brokerów Ubezpieczeniowych i
Reasekuracyjnych oraz innymi podmiotami rynku ubezpieczeń