plan gospodarki odpadami powiatu biłgorajskiego
Transkrypt
plan gospodarki odpadami powiatu biłgorajskiego
ZARZĄD POWIATU W BIŁGORAJU PLAN GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU BIŁGORAJSKIEGO Biłgoraj 2003 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego został opracowany na podstawie umowy z dnia 18 lipca 2003 roku zawartej w Biłgoraju pomiędzy: Powiatem Biłgorajskim reprezentowanym przez Zarząd Powiatu w Biłgoraju a EKO-GEO Pracownią Geologii i Ochrony Środowiska z siedzibą w Lublinie reprezentowaną przez Annę Majka – Smuszkiewicz. Sfinansowano ze środków: Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Biłgoraju Główni autorzy opracowania: „EKO-GEO” Pracownia Geologii i Ochrony Środowiska w Lublinie mgr inŜ. Anna Majka Smuszkiewicz mgr Stanisław Kozina mgr inŜ. Kazimierz Smuszkiewicz mgr inŜ. Piotr Ciesielczuk Małgorzata Ondra Prace nad Planem Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego prowadzone były przy ścisłej współpracy z: Zarządem Powiatu, Komisją Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Agroturystyki Rady Powiatu, Burmistrzami Miast i Wójtami Gmin terenu powiatu biłgorajskiego, z Wydziałem Rolnictwa, Ochrony Środowiska i Leśnictwa Starostwa Powiatowego oraz z Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z. o. o. w Biłgoraju. Autorzy składają podziękowania za współpracę oraz cenne wskazówki Marszałkowi Województwa Lubelskiego i jego Pracownikom. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Projekt Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego został poddany szerokiej dyskusji i konsultacji oraz przeprowadzonej procedurze opiniowania, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z późn. zm.). -2- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -3- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -4- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -5- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -6- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -7- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -8- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego -9- Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - 10 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - 11 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Streszczenie Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego powstał jako realizacja ustawy z dnia 27. 04. 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami), która w rozdziale 3, art. 14 – 16 wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Treść Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego uwzględnia zapisy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). Celem opracowania jest sformułowanie strategii rozwoju gospodarki odpadami - jako elementu ekorozwoju powiatu biłgorajskiego oraz wytyczenie programu działań na najbliŜsze lata. Cele te zrealizowano poprzez: określenie aktualnych i prognozowanych parametrów powstawania odpadów, określenie uwarunkowań społeczno - gospodarczych i środowiskowych postępowania z odpadami. Praca stanowić będzie podstawę planowania gospodarki odpadami w Powiecie Biłgorajskim. Odpad to, zgodnie z definicją z Ustawy o odpadach, kaŜda substancja lub przedmiot naleŜący do jednej z kategorii, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest zobowiązany. Ze względu na źródło pochodzenia odpadów, zasadniczo wyodrębnia się dwie podstawowe grupy: - odpady przemysłowe, powstające w wyniku działalności gospodarczej, - odpady komunalne, powstające w wyniku bytowania człowieka. Zgodnie z art. 15.7 ustawy o odpadach plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywoŜonych na jej teren, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Plan Powiatowy uwzględnia zapisy Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego. Zgodnie z zapisem art. 14.7 ustawy o odpadach projekty planu powiatowego podlegają zaopiniowaniu przez Zarząd Powiatu, Zarząd Województwa oraz przez władze gmin z terenu powiatu. Sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami Powiatu składane są co 2 lata Radzie Powiatu (art. 14.13), natomiast ich aktualizację przeprowadza się nie rzadziej niŜ 4 lata (art. 14.14 ustawy o odpadach). Odpowiedzialny za aktualizację jest Zarząd Powiatu. Bilans odpadów powstających w sektorze komunalnym Zgodnie z treścią art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady komunalne powstają w: gospodarstwach domowych oraz obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. W roku 2002, w powiecie biłgorajskim zebrano i przyjęto na składowiska 17 143 Mg, to jest ok. 20 311 m3 odpadów komunalnych. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych wynosiła 30 580 Mg, to jest 36 083 m3. Ilość zebranych odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim stanowi 56% wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych. - 12 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 1 Procentowy udział wytworzonych odpadów komunalnych w poszczególnych gminach powiatu biłgorajskiego w 2002 r. Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Procentowy udział wytwarzanych odpadów komunalnych w 2002 r. 39 6 7 8 2 9 3 3 5 3 3 4 3 5 System zbierania i segregacji odpadów Na terenie powiatu biłgorajskiego dominującym sposobem zbierania odpadów jest zbiórka odpadów zmieszanych, które następnie unieszkodliwiane są poprzez składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Segregacja odpadów odbywa się w niewielkim zakresie. Sposób segregacji jest następujący: - segregacja bezpośrednio „u źródła” poprzez gromadzenie odpadów w workach foliowych lub pojemnikach plastikowych, - segregacja na składowiskach odpadów do specjalnie ustawionych do tego celu boksów, - segregacja poprzez gromadzenie odpadów w boksach ustawionych w miejscach uŜyteczności publicznej. Najczęściej segregowanymi odpadami są: szkło, metale, makulatura, tworzywa sztuczne. System unieszkodliwiania odpadów Na terenie powiatu biłgorajskiego unieszkodliwianie odpadów odbywa się poprzez ich składowanie na składowiskach odpadów komunalnych oraz poprzez spalanie, którym poddawane są odpady medyczne i część odpadów z przemysłu drzewnego. Na terenie powiatu biłgorajskiego znajduje się 9 składowisk odpadów komunalnych. Brak jest składowisk odpadów przemysłowych. Składowiska odpadów komunalnych usytuowane są w następujących miejscowościach: Tab. 2 Lokalizacja składowisk odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim Gmina Miasto Biłgoraj Lokalizacja składowiska Korczów - 13 - Usytuowanie w stosunku do GZWP leŜy poza GZWP Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina Biszcza Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Turobin Lokalizacja składowiska Usytuowanie w stosunku do GZWP Radzięcin leŜy na terenie GZWP 406 Józefów leŜy na terenie GZWP 407 Biszcza Króle Podsośnina Wola Obszańska Potok Górny Turobin - śabno leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy na terenie GZWP 407 Gminy Tarnogród, Aleksandrów, Biłgoraj i Terszpol unieszkodliwiają odpady na składowisku komunalnym w Korczowie. gmina Goraj unieszkodliwia odpady na składowisku komunalnym w Radzięcinie - gmina Frampol. Mocne strony istniejących rozwiązań gospodarki odpadami komunalnymi: - w kaŜdej gminie istnieje system zbierania odpadów, - istnienie linii sortowniczej oraz urządzeń prasujących i rozdrabniających odpady, zlokalizowanej przy składowisku komunalnym w Korczowie, - istnienie przy składowisku komunalnym w Korczowie infrastruktury i wystarczającej przestrzeni do stworzenia Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla powiatu biłgorajskiego, - uregulowany status gminnych 7 składowisk odpadów komunalnych, z wyjątkiem składowisk w Biszczy i Turobinie. - istnienie na terenie gmin komunalnych oczyszczalni ścieków, - istnienie coraz większej ilości punktów skupu odpadów, zwłaszcza odpadów niebezpiecznych. Słabe strony istniejących rozwiązań gospodarki odpadami: - brak selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych, - brak kompostowni do odzysku odpadów biodegradowalnych, - istnienie składowisk odpadów komunalnych nie posiadających szczelnego podłoŜa – Korczów (kwatera aktualnie eksploatowana), Radzięcin (gmina Frampol), Biszcza, Króle (gmina KsięŜpol), Turobin, - niewystarczająca sieć kanalizacyjna na terenie powiatu. Bilans odpadów powstających w sektorze gospodarczym Na podstawie uzyskanych danych z wyŜej wymienionych źródeł określono, Ŝe w roku 2002 r. w powiecie biłgorajskim wytworzono 29 644,37 Mg odpadów z sektora gospodarczego (w tym 247,43 Mg odpadów niebezpiecznych), z czego magazynowano 169,7 Mg, odzyskano 27 211,04 Mg, unieszkodliwiono poza składowaniem 533,57 Mg, a składowano na składowiskach komunalnych 1 730,05 Mg. Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych stanowi 0,83% całości wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego. Prognoza ilości wytwarzanych odpadów komunalnych Prognozę zmian czynników wpływających na wytwarzanie odpadów w przyszłości oparto głównie na wskaźnikach emisji odpadów przyjętych w Krajowym Planie Gospodarki - 14 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Odpadami, których trendy wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. 46 tys. Mg 44,3 43,3 44 42 40 38 36 36,5 37,1 37,9 38,7 39,5 40,5 41,3 42,3 35,3 34,3 34 32 30 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Prognozowana masa odpadów komunalnych wytworzonych w powiecie biłgorajskim Cele i kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie powiatu biłgorajskiego Cele krótkoterminowe na lata 2004 – 2007 - kształtowanie prośrodowiskowych postaw mieszkańców, - objecie zorganizowaną zbiórką odpadów wszystkich mieszkańców powiatu biłgorajskiego, - skierowanie w roku 2007 na składowiska do 65,3% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, - osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: - opakowania z papieru i tektury – 48,0%, - opakowania ze szkła – 40,0%, - opakowania z tworzyw sztucznych – 25,0%, - opakowania metalowe – 40,0%, - opakowania wielomateriałowe- 25,0%, - odpady wielkogabarytowe- 32,1%, - odpady budowlane – 24,9%, - odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 29,0%, - deponowanie na składowiskach nie więcej niŜ 75,1% wytworzonych odpadów komunalnych. Cele długoterminowe na lata 2008 – 2014 - skierowanie w roku 2014 na składowiska nie więcej niŜ 32,0% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji , - osiągnięcie w roku 2014 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: - opakowania z papieru i tektury - 55,0%, - opakowania ze szkła - 50,0%, - opakowania z tworzyw sztucznych - 35,0%, - opakowania metalowe - 50,0%, - opakowania wielomateriałowe - 35,0%, - odpady wielkogabarytowe – 69,8%, - 15 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - odpady budowlane - 60,0%, - odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych) – 80,6%, - deponowanie na składowiskach nie więcej niŜ 52,4 % wszystkich odpadów komunalnych. Kierunki działań - podnoszenie świadomości społecznej obywateli, w szczególności w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów, - wprowadzanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie ponadlokalnym, w tym budowa zakładu zagospodarowania odpadów ZZO (sortownia, kompostownia, składowisko o funkcji ponadlokalnej), - wdraŜanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - podniesienie skuteczności selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. - wdraŜanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych, - redukcja zawartości składników biodegradowalnych w odpadach kierowanych na składowiska, - modernizacja składowisk odpadów komunalnych, które będą uŜytkowane do czasu wprowadzenia rozwiązań ponadlokalnych, - utrzymanie przez gminy kontroli nad gminnymi składowiskami odpadów komunalnych do czasu ich wyeksploatowania, - zamykanie, rekultywacja lub modernizacja gminnych składowisk odpadów komunalnych po ich wyeksploatowaniu. Cele i kierunki w zakresie gospodarki odpadami z sektora przemysłowego Cele na lata 2003 – 2014 - zwiększenie stopnia wykorzystania odpadów, - bezpieczne dla środowiska unieszkodliwienie odpadów azbestowych oraz odpadów i urządzeń zawierających PCB, - eliminacja zagroŜenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego. Kierunki działań w celu osiągnięcia załoŜonych celów - systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii produkcji, - stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego wykorzystania odpadów, - dekontaminacja i unieszkodliwienie urządzeń zawierających PCB oraz likwidacja PCB, - organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych zwierząt (HRM). ZałoŜenia w zakresie organizacji gospodarki odpadami na terenie powiatu biłgorajskiego Docelowym rozwiązaniem gospodarki odpadami na terenie powiatu biłgorajskiego jest zintergrowanie gmin w powiecie wokół Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO). Planuje się usytuowanie Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla powiatu biłgorajskiego w miejscowości Korczów koło Biłgoraja. - 16 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Mocne i słabe strony usytuowania Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Korczowie. Mocne strony usytuowania Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Korczowie: - korzystne uwarunkowania przyrodnicze, - połoŜenie ZZO w centrum powiatu, - dogodny dojazd do ZZO w Korczowie, - odległość do ZZO nie przekraczająca optymalnej odległości 30 km (obliczona jako średnia waŜona), z miasta Biłgoraja (8 km), gminy miejsko – wiejskiej Tarnogród (26 km), oraz gmin: Aleksandrów (23 km), Biszcza (24 km), Biłgoraj (10), Frampol (19 km), Goraj (26 km), KsięŜpol (17 km), Tereszpol (15 km). - usytuowanie ZZO w odległości 8,0 km od miasta Biłgoraja, gdzie wytwarzanych jest 39% wszystkich odpadów komunalnych w Powiecie Biłgorajskim, - moŜliwość wykorzystania miejskiego składowiska odpadów komunalnych w Korczowie do deponowania odpadów balastowych z urządzeń wchodzących w skład ZZO (sortownia, kompostownia, stanowisko do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych, zakład zagospodarowania odpadów budowlanych, pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych). - duŜa pojemność do wykorzystania składowiska w Korczowie – 777 000 m3, (pojemność docelowa składowiska w Korczowie – 950 000 m3, aktualne wypełnienie wynosi 173 000 m3). - moŜliwość wykorzystania istniejącej od lipca 2003 r. sortowni odpadów. - funkcjonowanie miasta Biłgoraja (usytuowanego w pobliŜu planowanego ZZO), jako centrum administracyjno – gospodarczego powiatu. Słabe strony usytuowania Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Korczowie: - duŜa odległość do ZZO, z gmin: Józefów (36 km), Łukowa (32 km), Obsza (40 km), Potok Górny (33 km), Turobin (50 km) do ZZO w Korczowie. O przyjętej lokalizacji ZZO, technologii w ZZO decydować będą Zarządy Powiatu, poszczególnych gmin oraz Zarząd Województwa. Lokalizacja ZZO jest zgodna z zasadą „bliskości” (ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Dz. U. 2001. 62. 628). Przyjęto, Ŝe optymalna odległość ZZO od centrum gminy, liczona wzdłuŜ dróg, nie powinna być większa niŜ 30 km od. W przypadku konieczności dowozu odpadów (lub surowców) z większej odległości, naleŜy rozwaŜyć budowę stacji przeładunkowych lub wiejskich punktów gromadzenia odpadów (WPGO). W związku z występowaniem pomiędzy ZZO a niektórymi gminami powiatu większych odległości niŜ 30 km, po wyeksploatowaniu gminnych składowisk, konieczne będzie stworzenie wiejskich punktów gromadzenia odpadów (WPGO) jako stacji przeładunkowych w miejscowościach: Józefów, Łukowa, Obsza, Potok Górny i Turobin (w przypadku przynaleŜności do ZZO Korczów). Nie przewiduje się alternatywnej lokalizacji ZZO dla powiatu biłgorajskiego, gdyŜ planowana lokalizacja ZZO w Korczowie jest najkorzystniejszym rozwiązaniem. Głównymi argumentami są: niewielka odległość dowozu odpadów do ZZO z miasta Biłgoraja, gdzie powstaje 39% wszystkich wytwarzanych odpadów w Powiecie oraz centralne połoŜenie ZZO, pomimo występowania odległości większych niŜ 30 km pomiędzy ZZO, a gminami: Józefów, Łukowa, Obsza, Potok Górny i Turobin. Zakłada się, Ŝe ZZO Korczów będzie obsługiwać gminy naleŜące do powiatu biłgorajskiego lub gminy spoza powiatu, które wyraŜą chęć przynaleŜności do ZZO Korczów. - 17 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gminy z terenu powiatu nie mają obowiązku przynaleŜności do ZZO Korczów. Mogą zadeklarować przynaleŜność do ZZO usytuowanego poza powiatem biłgorajskim. Gmina Turobin deklaruje przystąpienie do ZZO obszaru świdnicko – bychawskiego, w przypadku gdy ZZO dla tego obszaru będzie zlokalizowany w Zdrapach koło Bychawy. Argumentem za przynaleŜnością do powyŜszego ZZO jest bliŜsza odległość do Zdrap (ok. 35 km),, niŜ do ZZO Korczów (ok. 50 km). W przypadku lokalizacji ZZO, dla obszaru świdnicko – bychawskiego, w Wierzchowiskach koło Świdnika, gmina Turobin moŜe podjąć decyzję o rezygnacji z przynaleŜności do ZZO Wierzchowiska i zadeklarować przynaleŜność do ZZO Korczów. W związku z istnieniem duŜych odległości z gminy Turobin do ZZO Korczów lub Zdrapy na terenie gminy Turobin proponuje się, w ramach funkcjonowania wiejskiego punktu gromadzenia odpadów (WPGO) w Turobinie, budowę składowiska odpadów komunalnych dla pozostałości po wstępnej segregacji odpadów (nie zagraŜających środowisku), oraz punktu segregacji odpadów. gmina posiada 3,09 ha gruntów przeznaczonych na składowisko odpadów w planie zagospodarowania przestrzennego, wg obecnie obowiązującej ustawy z dnia 27 kwietnia 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Odpady po segregacji, na terenie gminnego punktu segregacji, będą przewoŜone do dalszego wykorzystania np. szkło, metale, tworzywa sztuczne, makulatura, odpady niebezpieczne do ZZO w Korczowie lub Zdrapach, ewentualnie będą odbierane przez zakłady zajmujące się zagospodarowywaniem odpadów. W oparciu o istniejące porozumienia zawarte pomiędzy gminą Zwierzyniec, leŜącą w powiecie zamojskim a Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Biłgoraju gmina Zwierzyniec deklaruje przynaleŜność do ZZO Korczów. Aktualnie odpady z terenu gminy Zwierzyniec deponowane są na składowisku odpadów komunalnych w Korczowie. ZbliŜona liczba mieszkańców gmin: Turobin (7 131 osób – 2001 r.) i Zwierzyniec (7 514 osób – 2001 r.), oraz podobny, ze względu na charakter zabudowy, skład odpadów komunalnych, sprawia Ŝe system gospodarki odpadami w powiecie nie zmieni się, pomimo braku udziału w nim gminy Turobin, oraz w związku z uczestnictwem w gospodarce odpadami, w obrębie powiatu biłgorajskiego, gminy Zwierzyniec. W przypadku przynaleŜności do ZZO Korczów zarówno gmin Turobin jak i Zwierzyniec ilość zagospodarowywanych odpadów na terenie ZZO wzrośnie o ok. 6,5%. W stosunku do zakładanych ilości odpadów, uwzględniających przynaleŜność do ZZO jednej z dwóch gmin: Zwierzyniec lub Turobin. Udział gmin Turobin lub Zwierzyniec w ogólnej masie zagospodarowywanych odpadów określono procentowym udziałem liczby ludności wymienionych gmin w ogólnej liczbie ludności występującej na obszarze naleŜącym do ZZO Korczów. Przy załoŜeniu, Ŝe gminy Turobin i Zwierzyniec nie będą naleŜały do ZZO Korczów ilość zagospodarowywanych odpadów w ZZO zmniejszy o ok. 6,7% w stosunku do zakładanych ilości odpadów, uwzględniających przynaleŜność do ZZO jednej z dwóch gmin: Zwierzyniec lub Turobin. Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) winien być wyposaŜony w: - w linie do segregacji odpadów, - urządzenia do doczyszczania surowców wtórnych ze zbiórki selektywnej, - urządzenia do konfekcjonowania surowców, - instalacje do unieszkodliwiania odpadów organicznych (kompostownia), - stanowiska demontaŜu odpadów wielkogabarytowych, - pomieszczenia do magazynowania odpadów niebezpiecznych, - składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne, - zakład zagospodarowania odpadów budowlanych usytuowany w pobliŜu lub na terenie składowiska odpadów w Korczowie, - 18 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - myjnię kontenerów i sprzętu specjalistycznego, - sieć wodociągową i kanalizacyjną. W związku z istnieniem na terenie powiatu duŜej ilości potencjalnych odpadów budowlanych zawierających azbest, naleŜy rozwaŜyć wydzielenie na składowisku odpadów w Korczowie sektora przeznaczonego na deponowanie odpadów z azbestem. Aktualnie składowisko w Korczowie jest wyposaŜone w następujące urządzenia: - kompaktor, - wagę, - 6 piezometrów, - budynek sortowni z linią sortowniczą, - belownicę, - rozdrabniacz do tworzyw sztucznych, - rębak do gałęzi, - wózek widłowy. Lokalizacja kompostowni RozwaŜane są dwie alternatywne lokalizacje kompostowni w powiecie biłgorajskim: przy oczyszczalni ścieków w Biłgoraju oraz przy składowisku odpadów w Korczowie. Argumenty za budową kompostowni w przy oczyszczalni ścieków w Biłgoraju: - wyeliminowanie transportu osadów ściekowych do kompostowni w Korczowie, - niŜsze koszty transportu segregowanych odpadów biodegradowalnych z terenu miasta Biłgoraja do kompostowni, gdzie wytwarzanych jest ok. 39% wszystkich odpadów. Argumenty za budową kompostowni w przy planowanym ZZO w Korczowie: - prowadzenie kompleksowej gospodarki odpadami na terenie ZZO, - funkcjonowanie od lipca 2003 r. przy składowisku odpadów w Korczowie sortowni odpadów, w której aktualnie segregowane są: makulatura, PET-y i szkło. - moŜliwość segregacji odpadów biodegradowalnch z odpadów zmieszanych, z terenu składowiska. W 2002 r. na terenie oczyszczalni zostało wytworzonych 467 Mg osadów ściekowych, natomiast na terenie powiatu wytworzono 10 940 Mg odpadów biodegradowalnych, w tym w mieście Biłgoraju 4 260 Mg. Odpady biodegradowalne na terenach wiejskich są zagospodarowywane we własnym zakresie, natomiast odpady z miasta Biłgoraja jako odpady zmieszane są deponowane na składowisku w Korczowie. W związku z funkcjonowaniem przy składowisku odpadów w Korczowie sortowni odpadów, na obszarze wszystkich gmin powiatu winna odbywać się zbiórka selektywna odpadów, które następnie winny trafiać do sortowni odpadów w Korczowie. W przypadku mocy przerobowych przekraczających zagospodarowanie segregowanych odpadów z powiatu biłgorajskiego, sortownia będzie obsługiwać gminy spoza powiatu biłgorajskiego. Zebrane selektywnie odpady komunalne poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku. Pozostałe odpady oraz odpady z procesów przetwarzania odpadów zebranych selektywnie, deponowane będą na składowiskach. Na terenach wiejskich oraz miejskich z zabudową wielorodzinną preferowane będzie kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie. Zebrane odpady zmieszane będą deponowane na lokalnych składowiskach do czasu ich wypełnienia lub konieczności ich zamknięcia z innych powodów. W takim przypadku odpady kierowane będą na najbliŜsze funkcjonujące składowisko lub na składowisko przy ZZO. - 19 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Pojemność składowisk powiatu biłgorajskiego Aktualnie pojemność składowisk powiatu biłgorajskiego wynosi 653 515 m3. Obecnie, do 2003 r., masa nagromadzonych odpadów na składowiskach wynosi 191 474 Mg, to jest 225 938 m3. Po uwzględnieniu aktualnego zapełnienia składowisk, ich pojemność do wykorzystania, do 2014 r., wynosi 427 577 m3 (653 515 m3 - 225 938 m3 = 427 577 m3).. Jest to pojemność wyŜsza niŜ prognozowana szacunkowa masa odpadów komunalnych skierowanych do składowania do 2014 r., którą określono na 418 800 m3. Pojemność składowiska w Korczowie, które będzie wchodzić w skład ZZO wynosi 410 000 m3. Aktualnie jego wypełnienie wynosi ok. 173 000 m3. Do wykorzystania pozostaje 237 000 m3. - 20 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 1. Wprowadzenie Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego powstał jako realizacja ustawy z dnia 27. 04. 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami), która w rozdziale 3, art. 14 – 16 wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Niniejszy dokument uwzględnia zapisy zawarte w aktualnie obowiązujących aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami oraz wytyczne dokumentów nadrzędnych czyli Krajowego Planu Gospodarki Odpadami (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159) i Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego. Treść Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego uwzględnia zapisy Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). W opracowaniu przedstawiono: - opis stanu środowiska, - infrastrukturę techniczną i gospodarkę powiatu, - bilanse wytwarzanych poszczególnych rodzajów odpadów, - istniejący system zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, - obiekty do unieszkodliwiania odpadów, - prognozę zmian w sektorze komunalnym i przemysłowym, - załoŜenia i cele dla przyszłego systemu gospodarki odpadami w perspektywie krótkoterminowej (do roku 2008) i długoterminowej (do roku 2014), - organizację i zasady monitoringu realizacji Planu Gospodarki Odpadami, - analizę oddziaływania Planu na środowisko, - mapy przedstawiające obiekty związane z gospodarką odpadami, w skali 1 : 50 000. Materiały źródłowe dla opracowania uzyskano z/ze: - Starostwa Powiatowego w Biłgoraju, - Urzędu Miasta Biłgoraj, - Urzędów Gmin miejsko – wiejskich we Frampolu, Józefowie i Tarnogrodzie, - Urzędów Gmin wiejskich ; w Aleksandrowie, Biłgoraju, Biszczy, Goraju, KsięŜpolu, Łukowej, Obszy, Potoku Górnego, Tereszpola i Turobina, - Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego, - Wydziału Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Geodezji Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego, - zakładów gospodarki komunalnej, zakładów usługowych i przemysłowych, - Raportu o Stanie Środowiska Województwa Lubelskiego w 2003 r., - Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Lublinie - Wybrane dane o powiatach i gminach województwa lubelskiego w 2001 r.. 1.1 Cel opracowania Celem opracowania jest sformułowanie strategii rozwoju gospodarki odpadami - jako elementu ekorozwoju powiatu biłgorajskiego oraz wytyczenie programu działań na najbliŜsze lata. Cele te zrealizowano poprzez: określenie aktualnych i prognozowanych parametrów powstawania odpadów, określenie uwarunkowań społeczno gospodarczych i środowiskowych postępowania z odpadami. Praca stanowić będzie podstawę planowania gospodarki odpadami w powiecie biłgorajskim. Przedstawione dane charakteryzują skalę zagroŜenia i uciąŜliwość dla środowiska odpadów, oraz przedsięwzięcia w zakresie przeciwdziałania tej uciąŜliwości. UciąŜliwość - 21 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego odpadów dla środowiska przejawia się przede wszystkim zanieczyszczeniem wody i gleb, skaŜeniem powietrza, niszczeniem walorów estetycznych i krajobrazowych, wyłączeniem z uŜytkowania terenów rolnych i leśnych zajmowanych pod ich składowanie. Odpady i związane z nimi zagroŜenia stanowią obecnie jeden z największych problemów w dziedzinie ochrony środowiska. Zwiększająca się masa odpadów, w wyniku działalności gospodarczej i bytowej człowieka, przy niedoskonałych rozwiązaniach organizacyjno – technicznych i prawnych gospodarki odpadami powoduje negatywny wpływ na środowisko. Składowanie odpadów na powierzchni ziemi, w sposób niekontrolowany, to degradacja powierzchni ziemi, zła jakość wód podziemnych i powierzchniowych oraz zanieczyszczenie atmosfery. Odpad to, zgodnie z definicją z Ustawy o odpadach, kaŜda substancja lub przedmiot naleŜący do jednej z kategorii, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia jest zobowiązany. Ze względu na źródło pochodzenia odpadów, zasadniczo wyodrębnia się dwie podstawowe grupy: - odpady przemysłowe, powstające w wyniku działalności gospodarczej, - odpady komunalne, powstające w wyniku bytowania człowieka. Ustawa o odpadach wyraźnie określa równieŜ zasady postępowania z odpadami, które to zasady moŜna scharakteryzować następująco: - zapobieganie i minimalizacją powstawania odpadów, - poddanie odzyskowi odpadów, których powstawania w danych warunkach techniczno – ekonomicznych nie da się uniknąć, - unieszkodliwianie odpadów, - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska składowanie odpadów, których nie da się – z uwagi na warunki techniczno -ekonomiczne – poddać odzyskowi bądź unieszkodliwić. Starostwo w Biłgoraju, aby wypełnić ustawowy obowiązek, zleciło wykonanie Planu Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego, który ma stanowić bazę danych oraz ma słuŜyć podejmowaniu działalności zgodnie z zasadą: - zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ich ilości oraz negatywnego oddziaływania na środowisko, - zapewniania zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku, jeŜeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, - zapewniania zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianiu odpadów, których powstawaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi, - stworzeniu zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji oraz urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska. 1.2. Pojęcia związane z gospodarką odpadami zgodnie z ustawą o odpadach. Odpady – definicja cytowana powyŜej. Gospodarowanie odpadami – rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym równieŜ nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. Magazynowanie odpadów – rozumie się przez to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem. - 22 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Odpady komunalne – rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady medyczne – rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Wytwórca odpadów – rozumie się przez to kaŜdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz kaŜdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów. Termiczne przekształcanie odpadów – rozumie się przez to procesy utleniania odpadów, w tym spalania, zdegazowywania, lub rozkładu odpadów, w tym rozkładu pirolitycznego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach na zasadach określonych w przepisach szczegółowych. Recykling – rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym teŜ recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii. Odzysk – rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagroŜenia dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do Ustawy o odpadach. Odzysk energii – rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii. Składowisko odpadów - rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów. 2. Wymagania prawne dotyczące planu gospodarki odpadami Postępowanie z odpadami regulują następujące podstawowe akty prawne: • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz.627). • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 z póŜn. zm.). • Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 638). • Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 z późn. zm.). • Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085). • Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.). W ustawie Prawo ochrony środowiska (tytuł I, dział III, art. 5 - 11) wprowadzono następujące zasady ogólne, istotne z punktu widzenia gospodarki odpadami: 1. Zasadę zintegrowanego podejścia do ochrony środowiska jako całości: ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów. 2. Zasadę zapobiegania: ten, kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko jest zobowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu. - 23 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 3. Zasadę przezorności: kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie moŜliwe środki zapobiegawcze. 4. Zasadę „zanieczyszczający płaci”: kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia; kto moŜe spowodować ponadnormatywne zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu. 5. Zasadę dostępu obywateli do informacji o środowisku i jego ochronie. 6. Zasadę uwzględniania wymagań ochrony środowiska i zrównowaŜonego rozwoju przy opracowywaniu polityki, strategii, planów i programów. 7. Zasadę, Ŝe kaŜdy obywatel w przypadkach określonych w ustawie ma prawo do uczestniczenia w postępowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska lub przyjęcia projektu polityki, strategii, planu lub programu rozwoju i restrukturyzacji oraz projektu studium i planu zagospodarowania przestrzennego. 8. Zasadę, Ŝe decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest niewaŜna. Ustawa o odpadach określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę Ŝycia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a takŜe odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Ustawa ta mówi m.in. (art. 5), Ŝe kaŜdy podejmujący działania powodujące lub mogące powodować powstawanie odpadów, powinien takie działania planować, projektować i prowadzić, tak aby: 1. zapobiegać powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich uŜytkowania, 2. zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeŜeli nie udało się zapobiec ich powstaniu, 3. zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi. Ponadto, w ustawie sformułowano następujące zasady (Rozdział 2): 1. Zasadę bliskości, która mówi, Ŝe odpady powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi lub unieszkodliwieniu w miejscu ich powstawania; jeśli nie jest to moŜliwe, to uwzględniając najlepszą dostępną technikę lub technologię, powinny być przekazane do najbliŜej połoŜonych miejsc, w których mogą zostać poddane odzyskowi lub unieszkodliwieniu. 2. Zasadę rozszerzonej odpowiedzialności producenta stanowiącą, Ŝe producent jest nie tylko odpowiedzialny za powstające w procesie produkcyjnym odpady, ale równieŜ za odpady powstające w trakcie uŜytkowania, jak i po zuŜyciu wytworzonych przez niego produktów. Jedną z konsekwencji tej zasady jest odpowiednie projektowanie wyrobów. Z kolei w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach określono zadania gminy oraz obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczące utrzymania czystości i porządku, a takŜe warunki udzielania zezwoleń podmiotom świadczącym usługi w zakresie objętym regulacją ustawy. Zmiany dotyczące omawianej ustawy wynikające z ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085 z późn. zm.) w sposób istotny zmieniły jej dotychczasową treść. - 24 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę Ŝycia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównowaŜonego rozwoju. Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej określa obowiązki importerów oraz wytwórców produktów, związane z wprowadzaniem na rynek krajowy produktów w opakowaniach oraz określa zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej i opłaty depozytowej. Zgodnie z ustawą o odpadach, zarządzanie gospodarką odpadami powinno być prowadzone w oparciu o plan gospodarki odpadami, ujmujący wszystkie rodzaje odpadów. Przepisy ustaw: o odpadach oraz Prawo ochrony środowiska są zgodne z prawem Unii Europejskiej co do ogólnych celów i ich hierarchii (prewencja, odzysk, unieszkodliwianie), a takŜe podstawowych pojęć. Gospodarowanie odpadami zostało oparte na obowiązujących w UE zasadach prewencji oraz obciąŜenia wytwarzającego (zanieczyszczający płaci). Wymienione powyŜej dwie ustawy obejmują zagadnienia będące przedmiotem następujących dyrektyw Rady: 75/442/EWG o odpadach (ramowa), 91/689/WE o odpadach niebezpiecznych, 94/62/WE o opakowaniach i odpadach z opakowań, 89/429/WE o starych spalarniach odpadów komunalnych, 94/67/WE o spalarniach odpadów niebezpiecznych, 99/31/WE o składowaniu odpadów, oraz rozporządzenie Rady 259/93/EWG w sprawie transgranicznego przesyłania odpadów. Zarówno cele załoŜone w „II Polityce ekologicznej państwa” (MŚ, 2000) jak i zasady postępowania z odpadami określone w ustawie o odpadach, stanowią podstawę do sformułowania zadań w Planie Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego. Przyjęty cel nadrzędny polityki ekologicznej państwa ma być realizowany zgodnie z: • zasadą zrównowaŜonego rozwoju (pkt 12)- rozumianą jako równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, czyli integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki; • zasadą przezorności (pkt 13), która przewiduje rozwiązanie pojawiających się problemów juŜ wtedy, gdy pojawia się uzasadnione prawdopodobieństwo (po ,,bezpiecznej stronie”) a nie dopiero wtedy, gdy istnieje pełne tego naukowe potwierdzenie; • zasadą wysokiego poziomu ochrony środowiska (pkt 13), która zakłada, Ŝe stosowanie zasady prewencji i przezorności powinno być ukierunkowane na wysoki i bezpieczny dla zdrowia ludzkiego poziom ochrony środowiska; • zasadą integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi (pkt 14), która wynika z konstytucyjnej zasady zintegrowanego rozwoju i skutkuje zasadami prewencji (w tym ideą likwidacji zanieczyszczeń u źródła), przezorności i wysokiego poziomu ochrony środowiska; • zasadą równego dostępu do środowiska przyrodniczego (pkt 15)- traktowaną w następujących kategoriach: - sprawiedliwości międzypokoleniowej, - sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej, - 25 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego • • • • • • • • - równowaŜenia szans pomiędzy człowiekiem a przyrodą. zasadą regionalizacji (pkt 16) - oznaczającą, przy konstruowaniu i stosowaniu narzędzi polityki ekologicznej, m.in.: rozszerzenie uprawnień dla samorządu terytorialnego i wojewodów lub regionalizowanie ogólnokrajowych narzędzi polityki ekologicznej; zasadą uspołeczniania (pkt 17) – realizowaną przez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównowaŜonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju edukacji ekologicznej, rozbudzania świadomości i wraŜliwości ekologicznej oraz kształtowania nowej etyki zachowań wobec środowiska; zasadą ,,zanieczyszczający płaci” (pkt 18) oznaczającą złoŜenie pełnej odpowiedzialności, w tym materialnej, za skutki zanieczyszczania i stwarzania innych zagroŜeń dla środowiska na sprawcę, tj. na jednostki uŜytkujące zasoby środowiska; zasadą prewencji (pkt 19), która zakłada, Ŝe przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno być podejmowane na etapie planowania i realizacji przedsięwzięć w oparciu o posiadaną wiedzę, wdroŜone procedury ocen oddziaływania na środowisko oraz monitorowanie prowadzonych przedsięwzięć; zasadą stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) (pkt 20), w tym najlepszych, dostępnych technologii uzasadnionych ekonomiczne (zasada BAT NEEC); zasadą subsydialności (pkt 21) – oznaczającą stopniowe przekazywanie części kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska na właściwy szczebel regionalny lub lokalny; zasadą klauzul zabezpieczających (pkt 22)- umoŜliwiającą stosowanie w uzasadnionych przypadkach ostrzejszych środków w porównaniu z wymaganiami prawa ekologicznego; zasadą skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej przedsięwzięć ochrony środowiska (pkt 23) – mającą zastosowanie do wyboru planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych ochrony środowiska, a następnie, w trakcie i po zakończeniu ich realizacji – do oceny osiągniętych wyników. Do głównych priorytetów krótkookresowych i średniookresowych określonych w II Polityce Ekologicznej Państwa naleŜą: • ostateczne dostosowanie polskiego prawa do regulacji prawnych Unii Europejskiej; • przygotowanie strategii gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym; • opracowanie planów gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym oraz we współpracy z innymi krajami, z wydzieleniem planów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (w tym wybranymi rodzajami odpadów) i odpadami z opakowań; • przygotowanie programów likwidacji specyficznych odpadów niebezpiecznych oraz przyspieszenie realizacji programu likwidacji mogilników; • tworzenie nowych struktur organizacyjnych i systemów dla udzielania pozwoleń, prowadzenie kontroli, identyfikacji i rejestracji odpadów oraz zakładów przeróbki odpadów; • opracowanie koncepcji budowy zintegrowanej sieci zakładów gospodarowania odpadami, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych; - 26 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego • • • • • • • • identyfikacja zagroŜeń i rozszerzenie zakresu prac na rzecz likwidacji starych składowisk odpadów, modernizacji składowisk eksploatowanych oraz rekultywacji terenów zdegradowanych; zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie ze wspólnotowymi zasadami bliskości i samowystarczalności; ograniczenie ilości odpadów składowanych na wysypiskach; wdroŜenie w całym kraju systemów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych w tym odpadów niebezpiecznych; wprowadzenie systemów ewidencji zakładów posiadających rocznie ponad 500 litrów olejów odpadowych; tworzenie rynków zbytu dla materiałów z odzysku; opracowanie i stopniowe wdraŜanie narodowej strategii redukcji ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji, z uwzględnieniem Dyrektywy rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów; wdroŜenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami, w tym prowadzenie monitoringu. Powiatowy Plan Gospodarki odpadami określa (art. 14.1 ustawy o odpadach): - aktualny stan gospodarki odpadami, - prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, - działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami, - instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów, - system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów. Oraz w szczególności (art. 15.3): 1. rodzaj, ilość i źródło pochodzenia odpadów, które mają być poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania. 2. rozmieszczenie istniejących instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wraz z wykazem podmiotów prowadzących działalność w tym zakresie. 3. działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczenia ilości odpadów ulegających biodegradacji zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na składowiska. 4. projektowany system gospodarowania odpadami. Zgodnie z art. 15.7 ustawy o odpadach plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywoŜonych na jej teren, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady budowlane, wraki samochodowe, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Plan Powiatowy uwzględnia zapisy Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Lubelskiego. PowyŜsze organy udzielają opinii dotyczących PGO w terminie nie dłuŜszym niŜ 2 miesiące od dnia otrzymania projektu. Nie udzielenie opinii w tym terminie uznaje się za opinię pozytywną (art. 14.8). Sprawozdania z realizacji planu gospodarki powiatu odpadami składane są co 2 lata radzie powiatu (art. 14.13), natomiast ich aktualizację przeprowadza się nie rzadziej niŜ co 4 lata (art. 14.14 ustawy o odpadach). Odpowiedzialny za aktualizację jest zarząd powiatu. - 27 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 3. Charakterystyka ogólna powiatu 3.1 Podział administracyjny i lokalizacja Powiat biłgorajski połoŜony jest w południowej części województwa lubelskiego. Funkcjonuje od 1 stycznia 1999 roku. Posiada powierzchnię 1677,8 km2. Liczba mieszkańców wynosi 105 774 osób (Dane US w Lublinie, 2002). W skład powiatu wchodzą: jedna gmina miejska – miasto Biłgoraj, 3 gminy miejsko – wiejskie – Frampol, Józefów i Tarnogród oraz 10 gmin wiejskich: Aleksandrów, Biłgoraj, Biszcza, Goraj, KsięŜpol, Łukowa, Obsza, Potok Górny, Tereszpol, Turobin. Tab. 3.1 Powierzchnia, liczba miejscowości, liczba sołectw i lokalizacja gmin Lp. 1 Gmina/miasto Powiat Biłgorajski Miasto Biłgoraj Powierzchnia w km2 Liczba sołectw Liczba miejscowości 1 677,8 170 198 20,9 1 107,6 16, w tym miasto Frampol 21 w tym 1 miasto Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów 124,7 17 20 w tym 1 miasto Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród 114,0 7 5 w tym 1 miasto Tarnogród 2 Gmina miejsko – wiejska Frampol 3 4 5 Gmina Aleksandrów 53,2 4 7 6 Gmina Biłgoraj 261,4 28 36 7 Gmina Biszcza 107,3 8 8 8 Gmina Goraj 67,6 12 16 - 28 - Lokalizacja PołoŜony w południowej części województwa. PołoŜone nad rzeką Białą Ładą. PołoŜona w północnej części powiatu. We wschodniej części gminy znajduje się Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy. Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada PołoŜona we wschodniej części powiatu. Południową część gminy obejmuje Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. PołoŜona w południowej części powiatu. PołoŜona w centralnej części powiatu. Przez gminę przepływa rzeka Czarna Łada PołoŜona w centralnej części powiatu. Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada. PołoŜona w południowo zachodniej części powiatu. Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w północnej części powiatu. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Lp. Gmina/miasto Powierzchnia w km2 Liczba sołectw Liczba miejscowości 9 Gmina KsięŜpol 142,4 17 25 10 Gmina Łukowa 148,8 11 9 11 Gmina Obsza 113,0 8 6 12 Gmina Potok Górny 110,9 12 13 13 Gmina Tereszpol 144,0 6 7 14 162,0 24 23 Gmina Turobin - 29 - Lokalizacja Wschodniej części gminy leŜy w obrębie występuje Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. Przez gminę przepływa rzeka Biała Łada. PołoŜona w centralnej części powiatu. Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w południowo wschodniej części powiatu. Wschodnią część gminy obejmuje Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w południowo wschodniej części powiatu. Wschodnią część gminy obejmuje Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. Przez gminę przepływa rzeka Tanew. PołoŜona w południowo zachodniej części powiatu. PołoŜona w centralnej części powiatu. Północna część gminy leŜy w obrębie Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego. PołoŜona w północnej części powiatu. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina Turobin Gmina Goraj Gmina Frampol Gmina Tereszpol Miasto Biłgoraj Gmina Józefów Gmina Biłgoraj Gmina Aleksandrów Gmina Biszcza Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Potk Górny Gmina Obsza Gmina Tarnogród - Miasto Biłgoraj - gminy miejsko-wiejskie - gminy wiejskie - granice powiatu - granice gminy - drogi wojewódzkie - składowisko o uregulowanym stanie prawnym - składowisko o nieuregulowanym stanie prawnym Ryc. 1 Podział administracyjny powiatu biłgorajskiego - 30 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 3.2 Ludność i struktura zabudowy Tab. 3.2 Liczba ludności w powiecie biłgorajskim oraz poszczególnych gminach w 2001 r. wg danych Urzędu Statystycznego w Lublinie Jednostka administracyjna Powiat Biłgorajski Miasto Biłgoraj Gmina Frampol Gmina Józefów Gmina Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Liczba ludności 105 774 27 273 Gminy miejsko - wiejskie 6 785 7 501 7 286 Gminy wiejskie 3 221 12 349 4 040 4 609 6 846 4 485 4 264 5 812 4 172 7 131 % ludności w powiecie 100,0 25,8 6,4 7,1 6,9 3,0 11,7 3,8 4,4 6,5 4,2 4,0 5,5 3,9 6,7 Gęstość zaludnienia w powiecie wynosi 63 osoby/km2, natomiast w mieście Biłgoraju 1308 osób/ km2. Powiat biłgorajski ma ujemne saldo migracji, zwłaszcza na wsi, które jest wynikiem utrzymującego się od wielu lat bezrobocia, powstałego na skutek likwidacji zakładów pracy. W powiecie biłgorajskim osadnictwo rozwinęło się wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych, oraz w części roztoczańskiej powiatu, w oparciu o doliny rzek i doliny denudacyjne, natomiast w Kotlinie Sandomierskiej (Równina Biłgorajska i PłaskowyŜ Tarnogrodzki) na terenach połoŜonych poza obszarami podmokłymi. Istotne znaczenie dla lokalizacji i formy zabudowy miały równieŜ dwory, pałace oraz obiekty sakralne. Dawna zabudowa dworska zachowała się w niewielkiej części miejscowości. Obiekty zabytkowe uległy zniszczeniu, a jedyną ich pozostałością są resztki parków podworskich. Istniejący układ przestrzenny charakteryzuje się występowaniem zarówno zwartych jak i rozproszonych form osadnictwa. Na terenie powiatu biłgorajskiego występują formy zabudowy wiejskiej, wiejskiej charakterystycznej dla małych miast oraz miejskiej. W powiecie biłgorajskim dominuje zabudowa wiejska jednorodzinna. PrzewaŜają wsie zwarte. Drugim rodzajem wsi pod względem liczby ludności są miejscowości o luźnej zabudowie i przysiółki. Do trzeciej grupy naleŜy zaliczyć wsie o zabudowie rozproszonej nieregularnie oraz o zabudowie kolonijnej. Centra większych miejscowości powiatu takich jak Turobin, Goraj, Frampol, Józefów, Tarnogród mają typ zabudowy charakterystyczny dla małych miast. Miasto Biłgoraj charakteryzuje się dysproporcją pomiędzy zwartym obszarem zainwestowania miejskiego a terenami otwartymi, występującymi zwłaszcza w zachodniej części miasta. W obrębie miasta, poza zabudową jednorodzinną, znaczną powierzchnię - 31 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego zajmują: zabudowa wielorodzinna oraz obiekty uŜyteczności publicznej i związanej z działalnością gospodarczą. 3.3 Infrastruktura techniczna i gospodarka powiatu Powiat ma charakter typowo rolniczy. UŜytki rolne stanowią 56,5% całej powierzchni, a lasy 38%. Przestrzenne rozmieszczenie lasów jest nierównomierne. Ponad 50% koncentruje się w gminach: Tereszpol, Biłgoraj i Józefów. W gminach wiejskich ok. 80% mieszkającej w nich ludności utrzymuje się z rolnictwa. Uprawia się tu przede wszystkim: zboŜa, ziemniaki, buraki cukrowe, tytoń, rzepak, zioła i rośliny pastewne. Powierzchnia uŜytków rolnych wynosi 93 640 ha tj. 56% powierzchni ogółem. Grunty orne stanowią 43% ogólnej powierzchni i zajmują 72 373 ha. Gospodarkę powiatu reprezentuje 5 946 podmiotów gospodarczych, z czego połowa zlokalizowana jest w samym Biłgoraju. Ze względu na rolniczy charakter powiatu przemysł jest na drugim miejscu pod względem globalnej wartości produkcji sprzedanej. Dominuje przemysł meblarski związany z budownictwem, dziewiarsko - pończoszniczy i odzieŜowy, metalowy i rolno-spoŜywczy (masarnie i piekarnie). Działalność produkcyjną prowadzi ponad 800 jednostek (w tym połowa w stolicy powiatu). Firmy działające w sferze handlu i usług stanowią 41% wszystkich zakładów, 16% firm, to firmy zajmujące się produkcją, 9% firm związanych jest z budownictwem, 7,5% stanowią firmy transportowe oraz obsługujące inne firmy. Pozostałą część stanowią firmy zajmujące się innymi usługami, ochroną zdrowia, edukacją, doradztwem finansowym i podatkowym. Jedynie tylko 3% stanowią firmy związane z rolnictwem. Największymi firmami produkcyjnymi w powiecie są: • Black Red White- producent mebli, Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 • AMBRA S.A.- największy w Europie Środkowo-Wschodniej producent win, • ZD „MEWA” S.A. producent bielizny, • POL-SKONE Sp. z o.o. - producent okien i drzwi, • MODEL OPAKOWANIA Sp. z o.o. - producent opakowań i tektury falistej, • MOSTOSTAL-MET Sp. z o.o. - producent wyrobów z drutu, • ZCB "Markowicze" S.A. - producent cegły i pustaków, • PREFABET - Długi Kąt. Jednostka administracyjna Piekarnie Masarnie 30 13 3 1 2 7 2 Powiat Biłgorajski Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Wytwórnie wód gazowanych 5 2 1 1 1 1 2 1 1 - 32 - 1 2 1 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 11 12 13 14 Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin 1 1 2 5 W powiecie biłgorajskim znajdują się następujące obiekty infrastruktury: - sieć wodociągowa 994,5 km, 20 297 przyłączeń, - sieć kanalizacyjna 210,3 km , 5 381 przyłączeń, - sieć gazowa 341,9 km, 6 727 przyłączeń. Na terenie powiatu funkcjonuje: 12 przedszkoli, 96 szkół podstawowych, 16 gimnazjów, 14 szkół ponad gimnazjalnych. Usługi zdrowotne dla mieszkańców powiatu świadczone są przez Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju oraz niepubliczne Zespoły Opieki Zdrowotnej w Biszczy, Józefowie, Tarnogrodzie i Turobinie. Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju świadczy usługi zdrowotne za pośrednictwem: • Szpitala Rejonowego w Biłgoraju i Tarnogrodzie, • 2 Przychodni Specjalistycznych, • 2 Przychodni Rejonowych, • 8 Gminnych Ośrodków Zdrowia, • 4 wiejskich Ośrodków Zdrowia. Przez obszar powiatu przebiega : • 598,4 km dróg powiatowych, • 208 km dróg wojewódzkich, • 356,7 km dróg gminnych, • 10,7 km drogi krajowej. Przez teren powiatu przebiegają dwa waŜne szlaki komunikacyjne: trasa z Wołynia (Łuck) przez przejście graniczne w Zosinie - Hrubieszów - Zamość - Biłgoraj - Krzeszów przez Stalową Wolę do Kielc i Krakowa oraz Lublin - Biłgoraj - Przeworsk - Przemyśl Medyka -Ukraina (Lwów). Linia kolejowa łączy teren powiatu z Zamościem i Stalową Wolą. Przez powiat przebiega takŜe szerokotorowa Linia Hutnicza- Szerokotorowa z Włodzimierza Wołyńskiego do Huty Katowice. Priorytety Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego w zakresie ochrony środowiska wg Zarysu Strategii Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego na lata 2000 -- 2006 r. • budowa wodociągów, kanalizacji i oczyszczalni ścieków, • budowa i modernizacja wysypisk odpadów, • budowa zbiorników retencyjnych, • modernizacja kotłowni węglowych, • zachowanie w stanie moŜliwie niezmienionym terenów charakteryzujących się najwyŜszą jakością środowiska, w spójności z rosnącymi potrzebami rozwoju społeczno - gospodarczego, • poprawa stanu środowiska w miejscach o największym stopniu degradacji. - 33 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Propozycje programów w zakresie ochrony środowiska wg Zarysu Strategii Rozwoju Powiatu Biłgorajskiego na lata 2000 -- 2006 r. • Program ochrony wód zlewni rzeki Tanwi na lata 2000 – 2005. Jest to program zlewniowy, składający się z szeregu zadań jednostkowych w zakresie: • • • • o porządkowania gospodarki wodno- ściekowej, o gospodarki odpadami, o ochrony bioróŜnorodności, Program zostanie uzupełniony o następujące inwestycje: o budowa nowych sieci wodociągowych na terenach gmin Biłgoraj i KsięŜpol, o budowa nowych sieci kanalizacyjnych na terenach gmin: Biszcza, Goraj KsięŜpol, o budowa oczyszczalni ścieków w Biszczy, o budowa zbiornika retencyjnego na rzece Czarna Łada w Biłgoraju o pow. 188 ha, V-2 m3 i zbiornika retencyjno – rekreacyjnego o pow. 82 h w Biszczy. Ochrona wód poza zlewnią rzeki Tanew: o w mieście i gminie Tarnogród poprzez budowę oczyszczalni ścieków i budowę sieci kanalizacyjnej, o w gminie Turobin poprzez budowę oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów oraz sieci kanalizacyjnej. Budowa zbiorników rentencyjnych w gminie Obsza i mieście Józefów, Przeprowadzenie badań bioklimatycznych w gminie Biszcza pod kątem prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego. - 34 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 3.3 Infrastruktura w gminach powiatu biłgorajskiego Gmina/ Miasto Powiat Biłgorajski Miasto Biłgoraj Sieć wodociągowa 994,5 km przyłącza – 20 297 148,1 km przyłącza – 3 524 Gmina miejsko – wiejska Frampol 80,0 km przyłącza – 1 680 Gmina 54,6 km Sieć Sieć kanaligazowa zacyjna 2002 r. 210,3 km 341,9 km przyłącza przyłącza – 5 381 – 6 727 84,4 km 64,9 km przyłącza przyłącza – 2 320 – 2 420 1,3 km 12,0 km przyłącza przyłącza –7 – 221 3,0 km 80,0 km Oczyszczalnie ścieków UŜytkowanie gruntów w ha Usługi i przemysł Szkoły 2001 r. 28 2 2 3 Powierzchnia ogólna – 167 779 UŜytki rolne razem – 93 505 Grunty orne – 71 448 Sady – 1 262 Łąki – 15 077 Pastwiska – 5 718 Lasy i grunty leśne –64 396 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 9 878 Powierzchnia ogólna – 2 085 UŜytki rolne razem – 1 142 Grunty orne - 685 Sady - 38 Łąki - 372 Pastwiska - 47 Lasy i grunty leśne – 191 Pozostałe grunty i nieuŜytki - 752 Powierzchnia ogólna – 10 761 UŜytki rolne razem – 6 710 Grunty orne – 5 232 Sady - 503 Łąki – 715 Pastwiska - 260 Lasy i grunty leśne – 3 478 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 573 Powierzchnia ogólna – 12 472 - 35 - Podstawowe - 81 Podmioty Gimnazja - 22 gospodarcze – 5 946 Średnie Sklepy, punkty ogólnokształcące – 6 sprzedaŜy paliw Średnie techniczne – 22 i targowiska – 1 354 Zawodowe – 8 Policealne – 5 Podstawowe - 5 Podmioty Gimnazja -6 gospodarcze – 2 595 Średnie Sklepy, punkty ogólnokształcące – 4 sprzedaŜy paliw Średnie techniczne – 16 Zawodowe – 4 i targowiska - 616 Policealne - 4 Podmioty gospodarcze – 260 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 74 Podstawowe - 10 Gimnazja – 1 Podmioty Podstawowe - 5 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/ Miasto miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Sieć wodociągowa przyłącza – 1983 Sieć OczyszSieć kanaliczalnie gazowa zacyjna ścieków 2002 r. przyłącza przyłącza – 477 – 1 200 89,0 km przyłącza – 1 392 30,0 km 102,0 km przyłącza przyłącza – 605 – 1300 4 Gmina Aleksandrów 36,4 km przyłącza – 659 35,8 km przyłącza – 636 brak danych 1 Gmina Biłgoraj 107,7 km przyłącza 6,5 km przyłącza brak danych 2 UŜytkowanie gruntów w ha UŜytki rolne razem – 4 811 Grunty orne – 4 326 Sady - 52 Łąki – 194 Pastwiska - 239 Lasy i grunty leśne – 7 140 Pozostałe grunty i nieuŜytki - 521 Powierzchnia ogólna – 11 397 UŜytki rolne razem – 7 702 Grunty orne – 5 865 Sady - 99 Łąki – 1 132 Pastwiska - 606 Lasy i grunty leśne – 3 030 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 665 Gmina miejsko – wiejska Józefów Powierzchnia ogólna – 5 322 UŜytki rolne razem – 3 347 Grunty orne – 2 346 Sady - 7 Łąki – 735 Pastwiska - 277 Lasy i grunty leśne – 1 691 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 278 (2003 r.) Powierzchnia ogólna – 26 141 UŜytki rolne razem – 9 535 - 36 - Usługi i przemysł 2001 r. gospodarcze – 408 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 93 Szkoły Gimnazja - 2 Średnie ogólnokształcące – 1 Podmioty gospodarcze – 363 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 81 Podstawowe - 6 Gimnazja – 1 Średnie techniczne – 2 Podmioty gospodarcze – 112 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska – 23 (2003 r.) Podstawowe - 1 Gimnazja – 1 (20032 r.) Podmioty gospodarcze – 569 Podstawowe - 12 Gimnazja – 1 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/ Miasto Sieć wodociągowa – 2 582 Gmina Biszcza 114,0 km przyłącza – 884 Sieć Sieć kanaligazowa zacyjna 2002 r. – 112 26,0 km przyłącza – 444 brak Gmina Goraj 49,6 km przyłącza – 922 2,6 km przyłącza – 88 Gmina KsięŜpol 32,6 km przyłącza – 539 1,0 km 20,5 km przyłącza przyłącza –5 – 337 brak Oczyszczalnie ścieków 1 ocz. kom., 118 ocz. przyzagrodowych 2 2 UŜytkowanie gruntów w ha Grunty orne – 6 463 Sady - 29 Łąki – 2 304 Pastwiska - 739 Lasy i grunty leśne – 15 302 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 1 304 Powierzchnia ogólna – 10 731 UŜytki rolne razem – 6 882 Grunty orne – 5 236 Sady - 51 Łąki – 1 131 Pastwiska - 464 Lasy i grunty leśne – 2 969 Pozostałe grunty i nieuŜytki - 880 Powierzchnia ogólna – 6 763 UŜytki rolne razem – 5 153 Grunty orne – 4 424 Sady - 202 Łąki – 263 Pastwiska - 264 Lasy i grunty leśne – 1 277 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 333 Powierzchnia ogólna – 14 236 UŜytki rolne razem – 10 131 Grunty orne – 7 477 Sady - 40 Łąki – 1 507 - 37 - Usługi i przemysł Szkoły 2001 r. Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 77 Podmioty gospodarcze – 188 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 43 Podstawowe - 3 Gimnazja - 1 Podmioty gospodarcze – 165 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 39 Podstawowe - 5 Gimnazja – 1 Podmioty gospodarcze – 359 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 62 Podstawowe - 6 Gimnazja – 2 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/ Miasto Sieć wodociągowa Sieć Sieć kanaligazowa zacyjna 2002 r. Gmina Łukowa 35,1 km przyłącza – 999 3,2 km przyłącza – 90 Gmina Obsza 40,5 km przyłącza – 1 001 0,1 km przyłącza – 48 Gmina Potok Górny 66,3 km przyłącza – 1 249 17,9 km 62,5 km przyłącza przyłącza – 345 – 1249 brak brak Oczyszczalnie ścieków UŜytkowanie gruntów w ha Usługi i przemysł Szkoły 2001 r. 2 2 2 Pastwiska – 1 107 Lasy i grunty leśne – 3 222 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 883 Powierzchnia ogólna – 14 875 UŜytki rolne razem – 6 721 Grunty orne – 4 134 Sady - 38 Łąki – 1 958 Pastwiska - 591 Lasy i grunty leśne – 7 387 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 767 Powierzchnia ogólna – 11 297 UŜytki rolne razem – 7 765 Grunty orne – 5 469 Sady - 28 Łąki – 1 838 Pastwiska - 430 Lasy i grunty leśne – 2 517 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 1 015 Powierzchnia ogólna – 11 094 UŜytki rolne razem – 7 538 Grunty orne – 5 469 Sady - 24 Łąki – 1 421 Pastwiska - 307 Lasy i grunty leśne – 2 963 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 593 - 38 - Podmioty gospodarcze – 178 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 50 Podstawowe - 3 Gimnazja – 1 Podmioty gospodarcze – 117 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 29 Podstawowe - 5 Gimnazja – 1 Podmioty gospodarcze – 168 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 29 Podstawowe - 7 Gimnazja – 2 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/ Miasto Sieć wodociągowa Sieć Sieć kanaligazowa zacyjna 2002 r. Gmina Tereszpol 32,1 km przyłącza – 1010 8,5 km przyłącza – 234 Gmina Turobin 123,6 km przyłącza – 1 880 0,1 km przyłącza –3 brak brak danych Oczyszczalnie ścieków UŜytkowanie gruntów w ha Usługi i przemysł Szkoły 2001 r. 1 1 Powierzchnia ogólna – 14 403 UŜytki rolne razem – 3 717 Grunty orne – 3 306 Sady - 24 Łąki – 251 Pastwiska - 136 Lasy i grunty leśne – 10 190 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 496 Powierzchnia ogólna – 16 202 UŜytki rolne razem – 12 351 Grunty orne – 10 701 Sady - 127 Łąki – 1 273 Pastwiska - 250 Lasy i grunty leśne – 3 033 Pozostałe grunty i nieuŜytki – 818 - 39 - Podmioty gospodarcze – 158 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 34 Podstawowe - 3 Gimnazja – 1 Podmioty gospodarcze – 306 Sklepy, punkty sprzedaŜy paliw i targowiska - 73 Podstawowe - 9 Gimnazja – 1 Średnie ogólnokształcące – 1 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 3.4. Opis środowiska Według podziału fizyczno – geograficznego J. Kondrackiego powiat biłgorajski połoŜony jest na terenie następujących jednostek fizyczno - geograficznych: WyŜyny Lubelskiej, Roztocza oraz Kotliny Sandomierskiej. Północna część powiatu leŜy w obrębie Roztocza i WyŜyny Lubelskiej, natomiast środkowa i południowa na terenie Kotliny Sandomierskiej. Powiat biłgorajski połoŜony jest w obrębie dwóch jednostek geologicznych: Synklinorium BrzeŜnego i Zapadliska Przedkarpackiego. Część południowa (Równina Biłgorajska i PłaskowyŜ Tarnogrodzki) naleŜąca do Zapadliska Przedkarpackiego wypełniona jest utworami jurajskimi, trzeciorzędowymi i czwartorzędowymi, natomiast obszary leŜące w obrębie Synklinorium BrzeŜnego (Roztocze i WyŜyna Lubelska) budują osady kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu. Powiat biłgorajski leŜy w zlewni rzek: Sanu i Wieprza. Zlewnia Wieprza obejmuje północną część powiatu (gmina Turobin, wschodni fragment gminy Frampol i Goraj, a takŜe północno - wschodni skraj gminy Tereszpol). Pozostała część powiatu leŜy w zlewni Sanu. Wody podziemne powiatu biłgorajskiego związane są z utworami czwartorzędu, trzeciorzędu i kredy górnej. Tworzą one jedno ciągłe zwierciadło wody, którego wysokość połoŜenia nawiązuje do rzeźby terenu i waha się od ok.1,0 m do kilkudziesięciu m. W obrębie powiatu biłgorajskiego występują trzy główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP): GZWP nr 428 Dolina Kopalna Biłgoraj – Lubaczów, (GZWP) nr 406 Niecka Lubelska (Lublin), (GZWP) nr 407 Niecka Lubelska (Chełm - Zamość). GZWP nr 406 Niecka Lubelska (Lublin) i 407 Niecka Lubelska (Chełm - Zamość) obejmują północną i północno - wschodnią część powiatu, naleŜącą do WyŜyny Lubelskiej i Roztocza. Warstwę wodonośną stanowią spękane utwory górnokredowe. Zbiornik GZWP nr 428 Dolina Kopalna Biłgoraj - Lubaczów znajduje się w środkowej i południowo wschodniej części powiatu. Jest to zbiornik porowy. Utworami wodonośnymi są piaszczyste i piaszczysto - Ŝwirowe osady czwartorzędu. Ich miąŜszość wynosi 20 – 30 m. Szatę roślinną powiatu biłgorajskiego cechuje: jedna z najwyŜszych w województwie lubelskim lesistość, wysoki stopień zachowania walorów szaty roślinnej lasów, niewielka powierzchnia naturalnych zbiorowisk nieleśnych lądowych i minimalna wodnych. Na szatę roślinną składają się: lasy i obszary leśne, roślinność na słonecznych zboczach dolin, wąwozów i skarp lessowych, zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe, zbiorowiska syntropijne, zbiorowiska wodne i zbiorowiska torfowe. Lasy i obszary leśne stanowią 38,5% ogólnej powierzchni powiatu biłgorajskiego. Na terenie powiatu wyróŜniono następujące obszary chronione: - Roztoczański Park Narodowy, - Szczebrzeszyński Park Krajobrazowy, - Krasnobrodzki Park Krajobrazowy - Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. - 40 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4. Analiza stanu istniejącego w sektorze gospodarki odpadami 4.1 Odpady powstające w sektorze komunalnym 4.1.1 Odpady komunalne 4.1.1.1 Bilans odpadów powstających w sektorze komunalnym Zgodnie z treścią art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Odpady komunalne powstają w: 1. gospodarstwach domowych. 2. obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. W roku 2002, w powiecie biłgorajskim zebrano i przyjęto na składowiska 17 143 Mg, to jest ok. 20 311 m3 odpadów komunalnych. Ilość wytworzonych odpadów komunalnych wynosiła 30 580 Mg, to jest 36 083 m3. Ilość zebranych odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim stanowi 55% wszystkich wytworzonych odpadów komunalnych. Tab. 4.1.1.1a Ilość zebranych i przyjętych na składowiska odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim, w Mg. Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Powiat Biłgoraj Ilość zebranych w 2002 r. odpadów komunalnych w Mg 10 573 420 898 1 340 234 1 224 47 343 216 497 17 386 339 680 17 214 - 41 - Ilość zebranych w 2002 r. odpadów komunalnych w m3 12 476 496 10 60 1 581 276 1 444 55 405 255 586 20 455 400 802 20 311 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Mg 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 Miasto Biłgoraj Frampol Józefów Tarnogród Aleksandrów Gmina Biłgoraj Biszcza Goraj KsięŜpol Łukowa Obsza Górny Tereszpol Turobin Powiat Biłgoraj Ryc.2 Ilość zebranych odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim w 2002 r., w Mg Nie wszystkie wytwarzane odpady komunalne są odbierane od mieszkańców. Na podstawie wskaźników nagromadzenia odpadów komunalnych, przyjętych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i ilości mieszkańców powiatu (dane US w Lublinie z 2001 r.), określono szacunkową ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na obszarze powiatu biłgorajskiego. Tab. 4.1.1.1b Wskaźniki charakterystyki ilościowej odpadów komunalnych w kg/mieszkańca/rok (wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik 2002) L.p. Źródła powstawania odpadów 1 2 3 Odpady z gospodarstw domowych Odpady z obiektów infrastruktury Odpady wielkogabarytowe Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych Odpady z ogrodów i parków Odpady z czyszczenia ulic i placów Odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych Razem 4 5 6 7 Przyjęty wskaźnik nagromadzenia miasto wieś 224 116 110 45 20 15 40 40 12 15 5 3 2 424 223 Tab. 4.1.1.1c Ilość wytworzonych odpadów komunalnych w poszczególnych gminach/miastach powiatu biłgorajskiego w roku 2002 Jednostka administracyjna Powiat Biłgorajski Miasto Biłgoraj - 42 - m3 36 083 13 646 Mg 30 580 11 564 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego m3 2 139 2 578 2 741 847 3 250 1 063 1 213 1 802 1 180 1 122 1 529 1 097 1 876 Jednostka administracyjna Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin 5% 3% Mg 1 813 2 185 2 323 718 2 754 901 1 028 1 527 1 000 951 1 296 930 1 590 Miasto Biłgoraj 4% Frampol 3% Józefów Tarnogród 3% 39% 5% Aleksandrów Gmina Biłgoraj Biszcza 3% Goraj 3% KsięŜpol Łukowa Obsza 9% Potok Górny 2% 6% 8% 7% Tereszpol Turobin Ryc. 3 Procentowy udział wytworzonych odpadów komunalnych w poszczególnych gminach powiatu biłgorajskiego w 2002 r. Według Krajowego Planu Gospodarki Odpadami wskaźnik nagromadzenia odpadów w gospodarstwach domowych wynosi 224 kg/mieszkańca/rok dla terenów miejskich i 116 kg/mieszkańca/rok dla wsi. Tab. 4.1.1.1c przedstawia ilość wytworzonych odpadów w gospodarstwach domowych w poszczególnych gminach/miastach w roku 2002, określoną w oparciu o wskaźniki nagromadzenia odpadów i ilość mieszkańców według danych US w Lublinie, 2001 r. Tab. 4.1.1.1d Ilość wytworzonych odpadów w gospodarstwach domowych Jednostka administracyjna Powiat Biłgorajski - 43 - m3 18 912 Mg 16 027 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego m3 7 209 1 119 1 352 1 440 441 1 690 553 631 937 614 584 795 571 976 Jednostka administracyjna Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Mg 6 109 948 1 146 1 220 374 1 432 469 535 794 520 495 674 484 827 PoniŜej przedstawiono skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury oraz podział odpadów komunalnych wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik, 2002. Tab. 4.1.1.1e Skład morfologiczny odpadów domowych i z obiektów infrastruktury w % wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik 2002 Odpady domowe L.p. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Frakcje odpadów Odpady z obiektów infrastruktury miasto wieś 32 13 10 2 1 0 2 19 14 4 8 4 5 10 100 2 13 13 3 8 4 10 33 100 0 30 30 3 10 5 5 7 100 Odpady organiczne pochodzenia roślinnego Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego Inne odpady organiczne Papier i tektura Tworzywa sztuczne Materiały tekstylne Szkło Metale Odpady mineralne Frakcja drobna (< 10 mm) Razem Tab. 4.1.1.1f Skład morfologiczny odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, październik 2002 Miasto L.p. Strumień odpadów komunalnych 1 1a Domowe odpady organiczne, w tym: odpady organiczne roślinne - 44 - Wieś kg % kg % 90,20 81,40 21,3 22,11 18,80 10,0 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Miasto L.p. Strumień odpadów komunalnych 1b 1c 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 odpady organiczne zwierzęce odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura (niopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa szt. (nieopakowaniowe) Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Razem kg 4,40 4,40 10,00 28,62 41,52 4,66 48,27 15,53 12,10 2,00 28,12 12,79 4,57 1,33 14,30 46,70 20,00 40,00 3,00 423,71 Wieś % kg % 2,4 6,8 9,8 1,1 11,3 3,7 2,9 0,5 6,6 3,0 1,1 0,3 3,4 11,0 4,7 9,4 0,7 100 1,10 2,21 4,16 10,64 15,43 1,73 21,03 6,77 4,65 1,00 18,89 4,55 1,63 0,47 13,25 40,28 15,00 40,00 2,00 223,59 1,9 4,8 6,9 0,8 9,4 3,0 2,1 0,4 8,4 2,0 0,7 0,2 5,9 18,0 6,7 17,9 0,9 100 Tab. 4.1.1.1g Szacunkowa ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych wytworzonych w roku 2002 w Mg w powiecie biłgorajskim Nazwa strumienia Domowe odpady organiczne Odpady zielone Papier i tektura (niopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) Opakowania z tworzyw szt. Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane - 45 - Miasto 3 372 380 1 076 1 551 174 1 789 586 459 79 1 045 475 174 47 538 1 741 744 1 488 Wieś 1 476 280 708 1 018 118 1 387 443 310 59 1 239 295 103 30 870 2 655 988 2 640 Razem 4 848 660 1 784 2 569 292 3 175 1 028 769 138 2 284 770 277 77 1 408 4 396 1 732 4 128 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Nazwa strumienia Odpady niebezpieczne Razem Miasto 111 15830 Wieś 133 14751 Razem 244 30581 Mg 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Domowe odpady organiczne Odpady zielone Papier i tektura (niopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) Opakowania z tworzyw szt. Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Ryc. 4 Szacunkowa ilość poszczególnych strumieni odpadów komunalnych wytworzonych w 2002 r. w powiecie biłgorajskim 4.1.1.2 Istniejący system zbierania, segregacji, i unieszkodliwiania odpadów w sektorze komunalnym odzysku Na terenie powiatu biłgorajskiego dominującym sposobem zbierania odpadów jest zbiórka odpadów zmieszanych, które następnie unieszkodliwiane są poprzez składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Segregacja odpadów odbywa się w niewielkim zakresie. Sposób segregacji jest następujący: - segregacja bezpośrednio „u źródła” poprzez gromadzenie odpadów w workach foliowych lub pojemnikach plastikowych, - segregacja na składowiskach odpadów do specjalnie ustawionych do tego celu boksów, - segregacja poprzez gromadzenie odpadów w boksach ustawionych w miejscach uŜyteczności publicznej. - 46 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Najczęściej segregowanymi odpadami są: szkło, metale, makulatura, tworzywa sztuczne. 4.1.1.2.1 Systemy zbierania odpadów Tab. 4.1.1.2.1 System zbierania odpadów Miasto/ gmina Miasto Biłgoraj Gmina wiejsko – miejska Frampol Gmina wiejsko – miejska Józefów Gmina wiejsko – miejska Tarnogród Liczba Pojemność Sposób pojemni- zbiorniRodzaj Częstotliwość Sposób zbierania zbieranych zbierania ków, ków, rozmieszczenia odpadów kontene- konteneodpadów odpadów rów rów budownictwo wielorodzinne, kontenery na bieŜąco, na budynki 7 m3 zmieszane KP-7 zgłoszenie uŜyteczności publicznej według pojemniki 110,120, budownictwo zmieszane harmonogramu, SM 240 l jednorodzinne na zgłoszenie pojemniki budownictwo zbiórka na bieŜąco, na 1 100 l SM wielorodzinne selektywna zgłoszenie budownictwo zbiórka według worki 80, 120 l foliowe jednorodzinne selektywna harmonogramu kontenery w miarę 27 7 m3 cała gmina zmieszane KP-7 potrzeb 1 raz w worki miesiącu po 5 100 l Frampol zmieszane foliowe worków z kaŜdej posesji kontenery w miarę 33 7 m3 cała gmina zmieszane KP-7 potrzeb pojemniki Miasto w miarę 40 1,1 m3 zmieszane 3 1,1 m Józefów potrzeb pojemniki budownictwo w miarę 102 110 l zmieszane 110 l jednorodzinne potrzeb kosze w miarę 68 zmieszane uliczne potrzeb worki budownictwo zbiórka 1 raz na 100 l foliowe jednorodzinne selektywna miesiąc 1 raz w kontenery miesiącu, w 3 20 7m cała gmina zmieszane miarę potrzeb, KP-7 na zgłoszenie pojemniki budownictwo 1 raz w 110 l zmieszane SM jednorodzinne miesiącu budynki pojemniki zbiórka 1 raz na 2,5 m3 uŜyteczności 3 2,5 m selektywna kwartał publicznej - 47 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Liczba Pojemność Sposób pojemni- zbiorniRodzaj Częstotliwość Sposób zbierania ków, ków, zbieranych zbierania rozmieszczenia odpadów kontene- konteneodpadów odpadów rów rów 80 % worki zbiórka 1 raz na 100 l zabudowy selektywna kwartał foliowe jednorodzinnej kontenery w miarę 17 7 m3 cała gmina zmieszane Gmina KP-7 potrzeb Aleksandrów worki budownictwo zbiórka 1 raz w 100 l foliowe jednorodzinne selektywna miesiącu Gmina kontenery w miarę 89 7 m3 cała gmina zmieszane Biłgoraj KP-7 potrzeb budynki kontenery w miarę 7 m3 uŜyteczności zmieszane KP-7 potrzeb Gmina publicznej Biszcza worki budownictwo zbiórka 1 raz w 100 l miesiącu foliowe jednorodzinne selektywna kontenery w miarę 21 7 m3 cała gmina zmieszane Gmina Goraj KP-7 potrzeb budynki kontenery w miarę 7 m3 uŜyteczności zmieszane Gmina KP-7 potrzeb publicznej KsięŜpol worki budownictwo zbiórka 1 raz w 100 l foliowe jednorodzinne selektywna miesiącu budynki kontenery w miarę 6 7 m3 uŜyteczności zmieszane Gmina KP-7 potrzeb publicznej Łukowa w miarę pojemniki zbiórka 16 2,5 m3 cała gmina 3 potrzeb 2,5 m selektywna budynki kontenery w miarę 7 m3 uŜyteczności zmieszane KP-7 potrzeb publicznej Obsza worki budownictwo 1 raz w 100 l zmieszane foliowe jednorodzinne miesiącu budynki kontenery w miarę 6 7 m3 uŜyteczności zmieszane Gmina KP-7 potrzeb publicznej Potok Górny worki budownictwo zbiórka 1 raz w 100 l foliowe jednorodzinne selektywna miesiącu budynki kontenery w miarę 25 7 m3 uŜyteczności zmieszane Gmina KP-7 potrzeb publicznej Tereszpol worki budownictwo zbiórka 1 raz na 2 100 l foliowe jednorodzinne selektywna miesiące budynki Gmina kontenery 1 raz na 2 7 m3 uŜyteczności zmieszane Turobin KP-7 tygodnie publicznej Miasto/ gmina - 48 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.1.1.2.2 System segregacji i odzysku odpadów Tab. 4.1.1.2.2 System segregacji i odzysku odpadów Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj System segregacji i odzysku odpadów Przy blokach selektywna zbiórka odpadów takich • jak: szkło, tworzywa sztuczne, makulatura prowadzona jest systemem pojemnikowym. • W budownictwie jednorodzinnym wdroŜony jest system workowy selektywnej zbiórki odpadów takich jak: szkło białe, szkło kolorowe, tworzywa sztuczne, makulatura, puszki. W 2002 r. w mieście Biłgoraj zebrano 5,6 Mg • segregowanych odpadów. • Segregacja odbywa się na składowisku w Radzięcinie. Są 2 boksy na szkło i metale. Odpady te następnie są sprzedawane przez Zakład Gospodarki Komunalnej we Frampolu. Ilość odzyskanego szkła – 20 m3?2002 rok. Ilość odzyskanego złomu – 10 Mg?2002 rok. • Niewielkie ilości odpadów niebezpiecznych zbierane są w Zakładzie Gospodarki komunalnej we Frampolu. Są to świetlówki, baterie, akumulatory. • Selektywna zbiórka odpadów odbywa się „u źródła”, czyli na posesjach zabudowy jednorodzinnej. Do worków foliowych zbierane są: szkło, metale, papier i tektura oraz tworzywa sztuczne. • W 2002 r. zebrano 13 100 Mg tworzyw sztucznych, 31 500 Mg szkła, 19 500 Mg makulatury , 11 500 Mg metali. • W gminie prowadzona jest systemem workowym selektywna zbiórka odpadów takich jak: tworzywa sztuczne, makulatura, metale, które transportowane są na składowisko w Korczowie. • Do pojemników o poj. 2,5 m3 zbierane jest szkło, które odbiera Huta Szkła w Jarosławiu • W 2002 r. w gminie zebrano 35,0 Mg segregowanych odpadów. • W gminie prowadzona jest systemem workowym selektywna zbiórka odpadów takich jak: tworzywa sztuczne, makulatura, puszki, które transportowane są na składowisko w Józefowie. • Segregacja odpadów nie jest prowadzona - 49 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/miasto Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin System segregacji i odzysku odpadów Segregacja odpadów odbywa się na terenie posesji • zabudowy jednorodzinnej do worków foliowych. Segregowane są: szkło nieopakowaniowe - 5,8 Mg/rok, papier i karton nieopakowaniowy – 1,0 Mg/rok, tworzywa sztuczne nieopakowaniowe – 0,5 Mg/rok, metale – 0,3 Mg/rok. Łącznie w gminie w 2002 r. zebrano 7,5 Mg odpadów segregowanych. • Segregacja odpadów nie jest prowadzona • Selektywna zbiórka odpadów odbywa się „u źródła”, czyli na posesjach zabudowy jednorodzinnej. Do worków foliowych zbierane są: szkło, metale, papier i tektura oraz tworzywa sztuczne. W KsięŜpolu zebrano w 2002 r. 27,7 Mg odpadów • segregowanych. • W gminie rozstawionych jest 13 pojemników na selektywną zbiórkę szkła i butelek plastikowych. • Na składowisku w Podsośninie ustawione są 3 poj. na szkło, metale i PET-y • Gospodarstwach domowe - segregacja odpadów do worków foliowych: szkło. opakowania, plastik, złom, makulatura. • Gospodarstwa domowe - segregacja odpadów do worków foliowych o poj. 100 l. • Segregacja odpadów odbywa się w niewielkim zakresie w Tereszpolu. W centrum miejscowości ustawiono 3 boksy na szkło, plastik i papier. • Segregacja odpadów odbywa się w niewielkim zakresie w Turobinie. W centrum miejscowości ustawiono pojemniki na szkło i plastik. • Segregacja odpadów w niewielkim zakresie odbywa się teŜ na składowisku: plastik, szkło. 4.1.1.2.3 Zakłady zajmujące się zbieraniem i transportem i przeładunkiem odpadów na składowiska oraz rodzaj sprzętu wykorzystywanego do gospodarki odpadami Tab. 5.1.1.2.3 Zakłady zajmujące się zbieraniem i transportem i przeładunkiem odpadów Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Zakłady zajmujące się zbieraniem i transportem i przeładunkiem odpadów • Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Biłgoraju – obsługa kontenerów i pojemników. • Firma prywatna – obsługa kontenerów. - 50 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/miasto Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Zakłady zajmujące się zbieraniem i transportem i przeładunkiem odpadów • Zakład Gospodarki Komunalnej we Frampolu – zbiórka odpadów z kontenerów KP-7. • Urząd Miejski we Frampolu – zbiórka worków foliowych. • Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Józefowie. • Pomocnicze Gospodarstwo Usług Komunalnych i Mieszkaniowych w Tarnogrodzie. • Urząd Gminy w Aleksandrowie. • Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Biłgoraju. • Odpady zmieszane - Zakład Gospodarki Komunalnej w Biszczy. • Odpady segregowane – ZGK LeŜajsk. • Zakład Gospodarki Komunalnej we Frampolu • Zbieranie dopadów zmieszanych z kontenerów KP-7 - Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. W Biłgoraju. • Zbieranie odpadów segregowanych - Miejski Zakład Komunalny w LeŜajsku • Zakład Gospodarki Wodnej w Łukowej • Zakład Gospodarki Komunalnej w Obszy • Zakład Gospodarki Komunalnej w Potoku Górnym • Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Biłgoraju • Urząd Gminy w Turobinie • EKO-MEGA w Zamościu • odpady przywoŜone są na składowisko indywidualnie 4.1.1.2.4 WyposaŜenie w sprzęt Tab. 4.1.1.2.4 WyposaŜenie w sprzęt Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol WyposaŜenie w sprzęt • WyposaŜenie składowiska: kompaktor, ładowarka, waga, linia sortownicza, prasa do makulatury i tworzyw sztucznych, urządzenie do rozdrabniania gałęzi. • Sprzęt do transportu odpadów: śmieciarki, samochód do transportu odpadów segregowanych, ciągnik z przyczepą, hakowiec. • WyposaŜenie składowiska: spychacz, ciągnik gąsienicowy, równiarka. • Transport odpadów: samochód cięŜarowy, ciągnik - 51 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/miasto Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Turobin WyposaŜenie w sprzęt • 2 ciągniki Sprzęt do transportu odpadów: śmieciarka, samochód do transportu odpadów segregowanych, ciągnik z przyczepą. • samochód cięŜarowy • samochód do transportu kontenerów • Zbieranie odpadów zmieszanych - Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Biłgoraju – śmieciarka, ciągnik z przyczepą. • Zbieranie odpadów segregowanych - Miejski Zakład Komunalny w LeŜajsku – samochód dostawczy z przyczepą. • wyposaŜenie składowiska w sprzęt: koparko – spycharka, ciągnik z przyczepą samowyładowczą • wyposaŜenie składowiska w sprzęt: ciągnik, 2 przyczepy, spychacz DT-75, prasa PR8M • samochód cięŜarowy • samochód cięŜarowy 4.1.1.2.5 System unieszkodliwiania w poszczególnych gminach i przepływu odpadów Odpady komunalne w powiecie biłgorajskim unieszkodliwiane są poprzez składowanie. Tab. 4.1.1.2.5 System unieszkodliwiania i przepływu odpadów w poszczególnych gminach Gmina/miasto Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina miejsko – wiejska Tarnogród Gmina Aleksandrów Gmina Biłgoraj Miejsce składowania odpadów z poszczególnych gmin Składowisko odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne w Korczowie. Składowisko przyjmuje odpady z miasta Biłgoraj, miasta i gminy Tarnogród i Zwierzyniec (Powiat Zamojski), oraz gmin: Biłgoraj, Aleksandrów, Tereszpol. Składowisko odpadów komunalnych w Radzięcinie, Gmina Frampol. Na składowisko przywoŜone są równieŜ odpady z gmin: Goraj i Radecznica (Powiat Zamojski Ziemski). Składowisko odpadów komunalnych w Józefowie Składowisko odpadów komunalnych w Korczowie Odpady zmieszane - Składowisko odpadów komunalnych w Korczowie. Odpady wyselekcjonowane - Składowisko odpadów komunalnych w Józefowie Składowisko odpadów komunalnych w Korczowie - 52 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/miasto Gmina Biszcza Gmina Goraj Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Tereszpol Gmina Turobin Miejsce składowania odpadów z poszczególnych gmin Odpady zmieszane - Składowisko odpadów komunalnych w Biszczy Odpady segregowane – Miejski Zakład Komunalny w LeŜajsku Składowisko odpadów komunalnych w Radzięcinie, gmina Frampol Odpady zmieszane - Składowisko odpadów komunalnych w Królach, gmina KsięŜpol. Odpady segregowane przekazywane są do Miejskiego Zakładu Komunalnego w LeŜajsku. Składowisko odpadów komunalnych w Podsośninie, gmina Łukowa Składowisko odpadów komunalnych w Woli Obszańskiej, gmina Obsza Składowisko odpadów komunalnych w Potoku Górnym Składowisko odpadów komunalnych w Korczowie Składowisko odpadów komunalnych w Turobinie, Na składowisko przywoŜone są równieŜ odpady z gmin: śółkiewka (Powiat Krasnystawski) i Radecznica (Powiat Zamojski Ziemski). - 53 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina Turobin Gmina Goraj Gmina Frampol Gmina Tereszpol Miasto Biłgoraj Gmina Józefów Gmina Biłgoraj Gmina Aleksandrów Gmina Biszcza Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Potk Górny Gmina Obsza Gmina Tarnogród - granice powiatu - granice gminy - składowisko o uregulowanym stanie prawnym - składowisko o nieuregulowanym stanie prawnym - planowana lokalizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO - Korczów - stacje przeładunkowe odpadów - kierunek wskazujący miejsce składowania odpadów - gminy, na terenie których zlokalizowane są składowiska odpadów komunalnych - gminy korzystające ze składowisk zlokalizowanych na terenie innej gminy Ryc. 5 Kierunki przemieszczania odpadów - 54 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.1.1.2.6 Komunalne składowiska odpadów Na terenie powiatu biłgorajskiego unieszkodliwianie odpadów odbywa się poprzez ich składowanie na składowiskach odpadów komunalnych oraz poprzez spalanie, którym poddawane są odpady medyczne, które zostały przedstawione w rozdziale 5.1.2.3. Na terenie powiatu biłgorajskiego znajduje się 9 składowisk odpadów komunalnych. Brak jest składowisk odpadów przemysłowych. Składowiska odpadów komunalnych usytuowane są w następujących miejscowościach: Tab. 4.1.1.2.6a Lokalizacja składowisk odpadów komunalnych w powiecie biłgorajskim, w stosunku do głównych zbiorników wód podziemnych GZWP Gmina Miasto Biłgoraj Gmina miejsko – wiejska Frampol Gmina miejsko – wiejska Józefów Gmina Biszcza Gmina KsięŜpol Gmina Łukowa Gmina Obsza Gmina Potok Górny Gmina Turobin Lokalizacja składowiska Korczów Usytuowanie w stosunku do GZWP leŜy poza GZWP Radzięcin leŜy na terenie GZWP 406 Józefów leŜy na terenie GZWP 407 Biszcza Króle Podsośnina Wola Obszańska Potok Górny Turobin - śabno leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP leŜy poza GZWP Gminy: Tarnogród, Aleksandrów, Biłgoraj i Terszpol unieszkodliwiają odpady na składowisku komunalnym w Korczowie. Gmina Goraj unieszkodliwia odpady na składowisku komunalnym w Radzięcinie, gmina Frampol. Charakterystykę składowisk komunalnych w powiecie biłgorajskim przedstawiają tabele: 4.1.1.2.6b i 4.1.1.2.6c. - 55 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.1.1.2.6b Charakterystyka składowisk komunalnych w powiecie biłgorajskim, część I Ilość Ilość odpadów odpadów Stopień Przewidywany Przedsiębiorstwo Pojemność PowieLokalizacja Nr na nagromadzonych złoŜona wypełokres Gmina obsługujące składowiska rzchnia Stan prawny składowiska mapie do końca 2002 r. w nienia eksploatacji obiekt [m3] [ha] w Mg 2002 r. w% (rok) w Mg Przedsiębiorstwo 2012 – Uregulowany Gospodarki zakończenie Decyzja na Biłgoraj Korczów 1 Komunalnej Sp. 410 000 9,0 173 000 13 639 42 eksploatacji uŜytkowanie z o. o. w I kwatery AB.V.7353/25/2003 Biłgoraju Zakład Uregulowany Gospodarki Frampol Radzięcin 3 59 915 1,94 7 960 763 35 2010 Decyzja OŚ Komunalnej 7633/96/97 we Frampolu Zakład Uregulowany Wodociągów i Józefów Józefów 4 46 000 2,1 1 400 898 5,0 2020 Decyzja z dnia Kanalizacji w 31.07.2001 r. Józefowie Zakład Gospodarki Biszcza Biszcza 2 5 000 1,0 1 140 47 53,0 2010 Nieuregulowany Komunalnej w Biszczy - 56 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Ilość Ilość odpadów odpadów Stopień Przewidywany Przedsiębiorstwo Pojemność PowieLokalizacja Nr na nagromadzonych złoŜona wypełokres Gmina obsługujące składowiska rzchnia do końca 2002 r. w nienia eksploatacji składowiska mapie 3 obiekt [m ] [ha] w Mg 2002 r. w% (rok) w Mg Przedsiębiorstwo Gospodarki KsięŜpol Króle 5 Komunalnej Sp. 25 000 0,8 2 685 216 62 2010 z o. o. w Biłgoraju Zakład Gospodarki Łukowa Podsośnina 6 28 000 1,26 1 177 497 17 2016 Wodnej w Łukowej Obsza Potok Górny Turobin Wola Obszańska Potok Górny 7 8 Turobin 9 śabno Powiat Biłgoraj Zakład Gospodarki Komunalnej w Obszy Zakład Gospodarki Komunalnej w Potoku Górnym Urząd Gminy w Turobinie 25 920 0,48 17 17 0,09 2020 13 680 1,0 515 386 5,0 2019 40 000 3,0 3580 680 15 653 515 20,58 191 474 17 143 - 57 - Stan prawny Uregulowany Decyzja KNK8381/64/88 Uregulowany Decyzja UAN.III.7351I/128/95 Uregulowany Decyzja na uŜytkowanie AB.V.7353-37 z dnia 7.03.2002 r. Uregulowany Decyzja na uŜytkowanie AB.V.73531/45/2000 nieuregulowany Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.1.1.2.6c Gmina Lokalizacja składowiska Charakterystyka składowisk komunalnych w powiecie biłgorajskim, część II Ilość piezometrów Ekranizacja podłoŜa • Stara kwatera nie posiada uszczelnienia. • Nowa kwatera jest uszczelniona geomembrana, 2,0 mm Biłgoraj Korczów 6 Frampol Radzięcin brak Józefów Józefów 2 Biszcza Biszcza 2 KsięŜpol Króle 2 Łukowa Podsośnina 1 Obsza Wola Obszańska 2 Potok Górny Potok Górny 2 Turobin Turobin śabno 2 DrenaŜ podłoŜa brak geomembrana, 1,5 mm grunt naturalny, gliny grunt naturalny, iły krakowieckie geomembrana, 2,0 mm geomembrana PEHD 1,5 mm geomembrana PEHD 1,5 mm Instalacja odgazowania • Stara • Stara kwatera nie posiada kwatera nie posiada drenaŜu instalacji odgazowania. podłoŜa. • Nowa • Nowa kwatera posiada kwatera – drenaŜ odcieków i występują rowy odciekowe. kominki odgazowujące. brak brak Selektywna zbiórka odpadów Odzysk odpadów niebezpiecznych tak nie brak brak tak tak tak tak brak tak tak brak tak tak tak brak tak tak tak tak tak tak tak nie tak tak tak - 58 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.1.1.2.7 Koszty i opłaty związane z gospodarowaniem odpadami Tab. 4.1.1.2.7 Koszty i opłaty związane z gospodarowaniem odpadami Gmina/miasto Koszty i opłaty związane z gospodarowaniem odpadami w zł • 17,0 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3/odpadów • 1 zł od worka foliowego, w przypadku zbierania przez Miasto Biłgoraj PGK w Biłgoraju nieodpłatnie, w przypadku dostarczenia worków przez • właściciela posesji • Łączne roczne koszty wywozu odpadów na składowisko Gmina miejsko – wiejska wynoszą 32 000 zł/rok Frampol • Koszty eksploatacji składowiska 40 000 zł/rok • 6 zł za 1 pojemnik 110 l odpadów Gmina miejsko – wiejska • 1 zł za korzystanie z KP-7/miesiąc Józefów • odpady w workach foliowych przekazywane są bezpłatnie • 17,0 zł za przyjęcie 1 m3 odpadów na składowisko odpadów komunalnych w Korczowie Gmina miejsko – wiejska • 1 zł od worka foliowego, w przypadku zbierania przez Tarnogród PGK w Biłgoraju • nieodpłatnie, w przypadku dostarczenia worków przez właściciela posesji • 17,0 zł za przyjęcie na składowisko w Korczowie 3 Gmina Aleksandrów 1 m /odpadów • zbiórka odpadów z posesji odbywa się nieodpłatnie • 26,7 zł za wywiezienie i unieszkodliwienie Gmina Biłgoraj 3 1 m /odpadów Gmina Biszcza • nieodpłatnie Gmina Goraj • brak informacji Gmina KsięŜpol • nieodpłatnie Gmina Łukowa • 5,86 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3/odpadów • opłata stała 2 zł miesięcznie od gospodarstwa + 1 zł od worka foliowego • 10,7 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3 odpadów Gmina Obsza z gospodarstw • 16,05 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3 odpadów od przedsiębiorstw Gmina Potok Górny • brak informacji • 17,0 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3/odpadów • 1 zł od worka foliowego, w przypadku zbierania przez Gmina Tereszpol PGK w Biłgoraju • nieodpłatnie, w przypadku dostarczenia worków przez właściciela posesji - 59 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/miasto Gmina Turobin Koszty i opłaty związane z gospodarowaniem odpadami w zł • 10,0 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3 odpadów z terenu gminy • 13,0 zł za przyjęcie na składowisko 1 m3 odpadów spoza terenu gminy 4.1.1.2.8 Mocne i słabe strony istniejących rozwiązań gospodarki odpadami oraz ich zgodność z obowiązującymi wymogami technologicznymi i prawnymi Mocne strony istniejących rozwiązań gospodarki odpadami komunalnymi: - w kaŜdej gminie istnieje system zbierania odpadów, - istnienie linii sortowniczej oraz urządzeń prasujących i rozdrabniających odpady, zlokalizowanej przy składowisku komunalnym w Korczowie, - istnienie przy składowisku komunalnym w Korczowie infrastruktury i wystarczającej przestrzeni do stworzenia Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla powiatu biłgorajskiego, - uregulowany status gminnych 7 składowisk odpadów komunalnych, z wyjątkiem składowisk w Biszczy i Turobinie. - istnienie na terenie gmin komunalnych oczyszczalni ścieków, - istnienie coraz większej ilości punktów skupu odpadów, zwłaszcza odpadów niebezpiecznych. Słabe strony istniejących rozwiązań gospodarki odpadami: - brak selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych, - brak kompostowni do odzysku odpadów biodegradowalnych, - brak instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych, innych niŜ składowiska odpadów, - istnienie składowisk odpadów komunalnych nie posiadających szczelnego podłoŜa – Korczów (kwatera aktualnie eksploatowana), Radzięcin (gmina Frampol), Biszcza, Króle (gmina KsięŜpol), Turobin. - niewystarczająca sieć kanalizacyjna na terenie powiatu. 4.1.1.2.9 Ocena postępowania z odpadami niebezpiecznymi w sektorze komunalnym W wielu zakładach powstają niewielkie ilości odpadów niebezpiecznych, których ilości i sposób postępowania z nimi nie są rejestrowane. Nie są one objęte statystyką państwową i monitoringiem odpadów z uwagi na fakt, Ŝe powstają w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, oraz ze względu na duŜe ich rozproszenie. Na terenie powiatu brak jest zorganizowanej zbiórki komunalnych odpadów niebezpiecznych. Wykaz zakładów zajmujących się transportem, zbieraniem i odzyskiem odpadów podaje tabela 12a i 12b. Odpady te następnie są przekazywane do Zakładów, które zajmują się ich wykorzystaniem lub unieszkodliwianiem. Na terenie powiatu unieszkodliwiane są odpady medyczne. Spalarnia SP-1203 SPZOZ zlokalizowana jest przy Szpitalu Powiatowym w Biłgoraju, ul. Dr Pojaska 5. Spalarnia posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych, obowiązujące do 30.06.2004 r. W 2002 r. w spalarni przekształcono termicznie 49,93 Mg odpadów. Poza obiektem termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych, na terenie Biłgoraja funkcjonuje jeszcze jedna instalacja słuŜąca do unieszkodliwiania i przetwarzania - 60 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego odpadów niebezpiecznych. Jest to kotłownia z podgrzewaczem typu CB-1800 I zainstalowana w P.P.H.U. „ŁATA-SERWIS” S.C. w Biłgoraju. 4.1.1.2.10 Ocena postępowania z odpadami ulegającymi biodegradacji Aktualnie odpady ulegające biodegradacji nie są zagospodarowywane w sposób zorganizowany. Powstające w gospodarstwach domowych odpady są wykorzystywane we własnym zakresie. Odpady zieleni miejskiej są przekazywane na składowisko odpadów komunalnych w Korczowie. W przyszłości odpady biodegradowalne będą przekazywane do kompostowni i przekształcane w nawóz, który następnie będzie sprzedawany okolicznym mieszkańcom powiatu. Harmonogram inwestycji w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami zakłada, Ŝe kompostownia działająca w ramach Zakładu Zagospodarowania Odpadami dla powiatu biłgorajskiego będzie budowana w latach 2005 – 2006. 4.1.1.2.11 Ocena przyjętych rozwiązań i ustawodawstwem Unii Europejskiej z ustawą o odpadach Aktualne rozwiązania gospodarki odpadami na terenie powiatu biłgorajskiego w niewielkim stopniu spełniają wymagania związane z ustawą o odpadach i ustawodawstwem Unii Europejskiej. Selektywna zbiórka odpadów jest na terenie poszczególnych gmin jest w fazie wdraŜana. Brak jest selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych. Unieszkodliwianie odpadów odbywa się jedynie poprzez ich składowanie. Wyjątkiem są tu odpady medyczne, które są unieszkodliwiane termicznie w spalarni odpadów medycznych. Na terenie powiatu, przy składowisku w Korczowie jest linia technologiczna do sortowania odpadów, natomiast brak jest kompostowni do odzysku odpadów biodegradowalnych. Gospodarka odpadami będzie mogła być realizowana zgodnie z ustawą o odpadach i ustawodawstwem Unii Europejskiej po uruchomienia Zakładu Zagospodarowania Odpadów oraz wszystkich urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów takich jak: - hala z liniami do segregacji – sortownia odpadów istnieje przy składowisku komunalnym w Korczowie, - boksy na surowce wtórne przeznaczone do sprzedaŜy, - pomieszczenia do tymczasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych, - pomieszczenia do rozbiórki i kruszenia odpadów wielkogabarytowych oraz urządzenia do kruszenia tych odpadów, - linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne) i doczyszczania dowiezionych odpadów budowlanych, - kompostowania odpadów organicznych, - składowisko odpadów wraz z wyposaŜeniem (Na terenie planowanego ZZO w Korczowie istnieje składowisko odpadów). 4.1.2 Komunalne osady ściekowe 4.1.2.1 Osady ściekowe powstające w oczyszczalniach ścieków Osady wytwarzane w oczyszczalniach ścieków moŜna podzielić na: - odpady ze skratek, - piaskowników, - 61 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - procesów stabilizacji i odwadniania osadów, w tym ustabilizowane osady ściekowe. Większość ścieków stanowią ścieki komunalne. Ogółem w powiecie biłgorajskim w 2002 r. wytworzono 576,4 Mg osadów ściekowych, w tym 15,8 Mg wykorzystano na cele rolnicze, natomiast 560,6 Mg unieszkodliwiono poprzez składowanie na składowiskach odpadów komunalnych. Transportem ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych zajmuje się firma H. U. "TRANS-KOP" Janusz Dzido w Biłgoraju. Tab. 4.1.2.1 Ilości wytwarzanych osadów ściekowych oraz sposób postępowania z nimi na terenie poszczególnych gmin powiatu biłgorajskiego w roku 2002 (według informacji uzyskanych z poszczególnych gmin) w Mg. Lokalizacja oczyszczalni Ogółem Wykorzystane na cele rolnicze Składowane Powiat Biłgorajski 576,4 15,8 560,6 Miasto Biłgoraj 467,0 12,8 467 Gmina miejsko – wiejska Frampol 0,2 0,0 0,2 Gmina miejsko – wiejska Józefów 28,5 10,0 18,5 Gmina miejsko – wiejska Tarnogród 26,5 0,0 26,5 Gmina Aleksandrów 0,0 0,0 0,0 Gmina Biłgoraj 1,0 0,0 1,0 Gmina Biszcza 2,0 0,0 2,0 Gmina Goraj 3,0 3,0 0,0 Gmina KsięŜpol 2,0 0,0 2,0 Gmina Łukowa 1,0 0,0 1,0 Gmina Obsza 2,8 2,8 0,0 Gmina Potok Górny 18,0 0,0 18,0 Gmina Tereszpol 15,4 0,0 15,4 Gmina Turobin 9,0 0,0 9,0 4.1.2.2 Oczyszczalnie ścieków Aktualnie na terenie powiatu biłgorajskiego istnieje 25 oczyszczalni ścieków, w tym 2 nie są eksploatowane. Większość oczyszczalni to obiekty mechaniczno – biologiczne. W najbliŜszym czasie zostaną oddane do uŜytku 4 nowe oczyszczalnie. Oczyszczalnie oczyszczają ścieki komunalne. Poza poniŜej wymienionymi oczyszczalniami w gminie Biszcza istnieje 118 przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. - 62 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.1.2.2 Charakterystyka oczyszczalni ścieków Gmina Nr na mapie Miejscowość Aleksandrów 1 Sigła 2 Biłgoraj Gmina Aleksandrów PPKS 3 Biłgoraj PGKiM 4 HedwiŜyn 5 Teodorówka 6 Biszcza 7 Radzięcin 8 Frampol 9 Goraj 10 Goraj 11 12 13 14 Józefów Józefów Józefów Kol. Siedliska 15 Markowicze Miasto Biłgoraj Gmina Biłgoraj Biszcza Frampol Goraj Józefów KsięŜpol UŜytkownik Zakład WapPiask. Dom Pomocy Społecznej Zakład Gosp. Komunalnej Gosp. Mieszk. Wł. Rol. Sk. P. GS Sam. Chłopska Zakład Gosp. Komunalnej Zakład Gosp. Komunalnej Nadleśnictwo ZWiK Prefabet ZWiK Zakł. Ceram. Budowlanej Typ oczyszczalni mechaniczno biologiczna biologiczna mechanicznobiologiczna mechanicznobiologiczna Przepustowość (m3/dobę) Ilość ścieków (m3/dobę) Zrzut 300 114 Szum 15 6 000 Próchnica 5 476 Czarna Łada 56 ziemia biologiczna 80 Braszczka biologiczna 480 Tanew biologiczna 50 5 Biała Łada mechanicznobiologiczna 100 60 Rakowa 37,8 KOS 100 mikroreaktor BIO-PAK mechaniczna bioblok MU100 70 200 bioblok MU100 140 - 63 - 200 Uwagi Biała Łada 20 Biała Łada 77 Nepryszka Nepryszka Kalinka Kalinka Tanew Obecnie nie pracuje zlikwidowana Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Nr na mapie Miejscowość 16 KsięŜpol 17 Chmielek 18 Łukowa 19 Łukowa 20 Obsza 21 Zamch 22 Lipiny Dolne 23 Zagródki UG 24 Tarnogród Zakład Gosp. Komunalnej mechanicznobiologiczna mechanicznobiologiczna 25 Tarnogród Szpital KOS-2 26 RóŜaniec 27 Kol. RóŜaniec Tereszpol 28 Zaorenda Turobin 29 Turobin Gmina Łukowa Obsza Potok Górny Tarnogród UŜytkownik Zakład Gosp. Komunalnej Zakł. Gosp. Wodnej Zakł. Gosp. Wodnej Szkoła Zakład Gosp. Komunalnej Zakład Gosp. Komunalnej Zakład Gosp. Komunalnej Zakład Gosp. Komunalnej Z S Rol. Zakład Gosp. Komunalnej UG Typ oczyszczalni Przepustowość (m3/dobę) Ilość ścieków (m3/dobę) 122 mechaniczno biologicznamechaniczno biologoczna BIOBLOK KOS-1 KOS-2 Lemna - 64 - 230 50 400 30 50 15 Zrzut Uwagi Złota Nitka Projektowana Mucha 50 Nitka 460 Złota Nitka Projektowana 300 Borowina Projektowana 350 Złota Nitka 500 Złota Nitka Złota Nitka Obecnie nie pracuje 250 Pasternik Projektowana 100 Pasternik 365 Kiełbasówka 400 5 Por Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.2 Odpady powstające w sektorze gospodarczym Odpady powstające w obiektach przemysłowych są zbierane selektywnie. Transport odpadów do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania realizowany jest przez: - wytwórców odpadów, - właścicieli instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, - specjalistyczne firmy transportowe. W myśl Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) – rozdział 4, art. 17.1 i 17.2: 1.Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany do: 1) uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, jeŜeli wytwarza powyŜej 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyŜej 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niŜ niebezpieczne, 2) uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeŜeli wytwarza do 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie, 3) przedłoŜenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeŜeli wytwarza od 5 do 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niŜ niebezpieczne. 2. Wytwórca odpadów nie prowadzący instalacji jest obowiązany do: 1) uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeŜeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyŜej 100 kg rocznie, 2) przedłoŜenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeŜeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie albo powyŜej 5 ton rocznie odpadów innych niŜ niebezpieczne. Pomimo nałoŜonego na wytwórców odpadów obowiązku, nie wszyscy z nich, zwłaszcza wytwórcy mniejszych ilości odpadów, występują o uzyskanie pozwolenia lub decyzji na wytwarzanie odpadów. RównieŜ nie ma kompletnych informacji o ilości wytwarzanych odpadów, gdyŜ wielu wytwórców odpadów nie przedkłada ich do stosownych urzędów. Starostwo Powiatowe w Biłgoraju wydaje i jest w posiadaniu decyzji lub pozwoleń na wytwarzanie odpadów. Jednak dane w nich zawarte informują o potencjalnych moŜliwościach wytwarzania odpadów przez ich wytwórców, a nie przedstawiają rzeczywistych ilości wytwarzanych odpadów. Wobec powyŜszego informacje o ilości wytwarzanych odpadów są niekompletne i przedstawiają szacunkowe wartości. W rozdziale 11 przedstawiono wykaz zakładów posiadających decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie transportu, zbierania i odzysku odpadów. 4.2.1 Bilans odpadów powstających w sektorze gospodarczym W celu zbilansowania odpadów powstających w sektorze gospodarczym na obszarze powiatu biłgorajskiego wykorzystano dane z: - dane z Wydziału Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Geodezji Lubelskiego Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie, - Raportu o stanie środowiska woj. lubelskiego w roku 2002. Dane obejmują głównie większe zakłady, gdyŜ małe i średnie podmioty gospodarcze często nie przekazują danych o wytwarzaniu odpadów do Urzędu Marszałkowskiego. Ilości - 65 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego odpadów wytwarzane przez małe zakłady stanowią około 2 - 8% całego strumienia odpadów powstających w Powiecie. Na podstawie uzyskanych danych z wyŜej wymienionych źródeł określono, Ŝe w roku 2002 r. w powiecie biłgorajskim wytworzono 29 644,37 Mg odpadów z sektora gospodarczego (w tym 247,43 Mg odpadów niebezpiecznych), z czego magazynowano 169,7 Mg, odzyskano 27 211,04 Mg, unieszkodliwiono poza składowaniem 533,57 Mg, a składowano na składowiskach komunalnych 1 730,05 Mg. Masa wytworzonych odpadów niebezpiecznych stanowi 0,83% całości wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego. Tab. 4.2.1a . Bilans odpadów z sektora gospodarczego, wytworzonych na terenie powiatu biłgorajskiego w 2002 r. w Mg, wg Raportu o stanie środowiska woj. lubelskiego w roku 2002 Wytworzone Magazynowane Powiat Biłgorajski 29 644,37 Odzyskane 169,7 2% 27 211,04 Unieszkodliwione Składowane poza na składowaniem składowiskach 533,57 1 730,05 6% 1% Magazynowane Odzyskane Unieszkodliwione poza składowaniem Składowane na składowiskach 91% Ryc. 6 Udział poszczególnych rodzajów zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego wytworzonych w powiecie biłgorajskim w 2002 r 4.2.1.1 Bilans odpadów w sektorze gospodarczym innych niŜ niebezpieczne powstających Tab. 4.2.1.1a. Bilans odpadów z sektora gospodarczego, innych niŜ niebezpieczne na terenie powiatu biłgorajskiego w 2002 r. w Mg Wytworzone Magazynowane Odzyskane 29 396,94 164,26 27 030,66 - 66 - Unieszkodliwione Składowane na poza składowaniem składowiskach 471,96 1 730,05 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.2.1b. Ilości odpadów innych niŜ niebezpieczne wytworzonych przez większe zakłady powiatu biłgorajskiego w 2001, według WIOŚ. Nazwa wytwórcy Miejscowość Gmina Przedsiębiorstwo Produkcji Materiałów Budowlanych Długi Kąt Józefów "PREFABET" Sp. zo.o. Długi Kąt Zakład Energetyki Cieplnej Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj POL-SKONE Producent Drzwi i Okien - Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Zakład Ceramiki Budowlanej "Markowicze" S.A. Markowicze KsiąŜpol PRODUKCJA MEBLI Chmielek II Chemielek II Łukowa BLACK RED WHITE S.A. Biłgoraj Biłgoraj Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. zo.o. Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Zakłady Mięsne Czesław Sobczak - Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj AMBRA S.A. Wola DuŜa Wola DuŜa Biłgoraj Zakłady Dziewiarskie "MEWA" S.A. Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Masarnia Józef Nieścior - KsięŜpol KsięŜpol KsięŜpol Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe MISA-W HedwiŜyn Biłgoraj HedwiŜyn Wólka Zakład Mięsny "ROMEX" Wólka Abramowska Goraj Abramowska MOTO-CAR c.c. Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Spółdzielnia Mieszkaniowa "ŁADA" Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Spółdzielnia Pracy Transportu Wiejskiego Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Przedsiębiorstwo PKS Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj BIŁMET Spółdzielnia Pracy Metalowców Biłgoraj Biłgoraj P.P.H.U. "MASPOL" Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Zakład Wodociągów i Kanalizacji Józefów Józefów Józefów P.P.H.U. "WOFAM" Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Józefów Józefów Józefowie Pomocnicze Gospodarstwo Usług Komunalnych i Tarnogród Tarnogród Mieszkaniowych Tarnogród Razem Ilość [Mg] 2 323 2 290 1 896 1 072 782 644 640 522 225 205 144 133 102 66 58 53 51 33 30 20 18 15 12 8 11 342 4.2.1.2 Bilans odpadów niebezpiecznych powstających w sektorze gospodarczym Odpady niebezpieczne stanowią szczególne zagroŜenie dla zdrowia ludzi i środowiska i dlatego gospodarka nimi wymaga szczególnej kontroli. Rodzaje odpadów niebezpiecznych wymienione są w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Listę odpadów niebezpiecznych ustalono poprzez oznakowanie odpadów niebezpiecznych w katalogu odpadów indeksem górnym w postaci gwiazdki przy kodzie rodzaju odpadów. - 67 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.2.1.2a. Bilans odpadów niebezpiecznych, z sektora gospodarczego, na terenie powiatu biłgorajskiego w 2002 r. w Mg, wg Raportu o stanie środowiska woj. lubelskiego w roku 2002 Unieszkodliwione Unieszkodliwione Unieszkodliwione poza poza Wytworzone MagazynowaneOdzyskane poza składowaniem na składowaniem składowaniem terenie powiatu poza powiatem 247,43 5,44 180,38 61,61 53,92 7,69 Tab. 4.2.1.1b Potencjalna masa odpadów niebezpiecznych, które mogą być wytworzone na obszarze powiatu biłgorajskiego w ciągu roku, w Mg, wg grup odpadów, w oparciu o decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi i pozwoleń na wytwarzanie odpadów Grupa 08 09 12 13 14 15 16 17 18 19 Nazwa odpadu Mg Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw 39,8 i farb drukarskich Odpady z przemysłu fotograficznego i usług fotograficznych 0,5 Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki 214,2 powierzchni metali i tworzyw sztucznych Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów 5148,9 jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) Odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów (z 56,5 wyłączeniem grup 07 i 08) Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały 50,4 filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Odpady nieujęte w innych grupach 159,5 Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów 39 411,0 zanieczyszczonych) odpady medyczne i weterynaryjne 15,3 Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów 208,4 przemysłowych Razem 45 304,5 Tab. 4.2.1.2c Masa odpadów niebezpiecznych wytworzonych przez większe zakłady powiatu biłgorajskiego w 2000, według WIOŚ. Nazwa wytwórcy Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej Biłgoraj Przedsiębiorstwo PKS Biłgoraj Zakłady Dziewiarskie "MEWA" S.A. Biłgoraj P.P.H.U. "WOFAM" Biłgoraj - 68 - Miasto Gmina Ilość [Mg] Biłgoraj Biłgoraj 59 Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj 9 3 3 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Nazwa wytwórcy Miasto Spółdzielnia Pracy Transportu Wiejskiego Biłgoraj Biłgoraj AMBRA S.A. Wola DuŜa Wola DuŜa MOTO-CAR c.c. Biłgoraj Biłgoraj POL-SKONE Producent Drzwi i Okien - Biłgoraj Biłgoraj Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. zo.o. Biłgoraj Biłgoraj Kodak Express - Zakład Fotograficzny Biłgoraj Biłgoraj Zakład Ceramiki Budowlanej "Markowicze" S.A. Markowicze Przedsiębiorstwo Produkcji Materiałów Budowlanych Długi Kąt "PREFABET" Sp. zo.o. Długi Kąt Masarnia Józef Nieścior - KsięŜpol KsięŜpol BIŁMET Spółdzielnia Pracy Metalowców Biłgoraj Spółdzielnia Mieszkaniowa "ŁADA" Biłgoraj Biłgoraj Zakład Energetyki Cieplnej Biłgoraj Biłgoraj Gmina Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj Ilość [Mg] 2,1 1,7 1,3 1,2 Biłgoraj 1,1 Biłgoraj KsiąŜpol 0,6 0,3 Józefów 0,2 KsięŜpol Biłgoraj Biłgoraj Biłgoraj 0,03 0,03 0,02 0,002 4.2.2.Odpady powstające w sektorze przemysłowym 4.2.2.1 Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej Odpady te wytwarzane są w licznych zakładach remontowo - budowlanych, drogownictwie, budownictwie przemysłowym, kolejnictwie oraz w przedsiębiorstwach odpowiedzialnych za dostawę wody, ciepła i gazu. Powstają zarówno na etapie budowy, jak i w czasie wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Wytwarzane są w bardzo duŜym rozproszeniu, co utrudnia szacowanie ich ilości. Odpady zawierające azbest zostały omówione w części dotyczącej odpadów niebezpiecznych (rozdział 4.2.2.7). Charakterystyka jakościowa odpadów z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej jest bardzo zróŜnicowana w zaleŜności od źródła powstawania. Odpady te mogą być zanieczyszczone, między innymi: :metalami cięŜkimi, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami impregnującymi. Odpady powstające w kolejnictwie mogą być zanieczyszczone środkami impregnującymi (podkłady kolejowe), olejami i smarami lub innymi substancjami niebezpiecznymi oraz metalami cięŜkimi (tłuczeń torowy) i PCB (gleba i ziemia, w tym kamienie oraz kondensatory). Brak jest danych o ilości wytwarzanych w powiecie biłgorajskim, odpadów z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej. Decyzje i pozwolenia wydane w powiecie biłgorajskim pozwalają na wytwarzanie w ciagu roku odpadów z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, w ilości 39 411 Mg. 4.2.2.2 Odpady przemysłu spoŜywczego Na terenie powiatu biłgorajskiego w 2001 r. wytworzono 731 Mg odpadów z sektora rolno – spoŜywczego (grupa 02). Dominującą masę odpadów - 526 Mg, stanowiły odpady z zakładów mięsnych. Stanowiły one 72% wszystkich odpadów z sektora rolno – spoŜywczego w powiecie. Efektem działalności zakładów mięsnych jest odpadowa tkanka zwierzęca. Odpady te w całości zostały poddane odzyskowi. - 69 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.2.2.2a Bilans odpadów z sektora rolno – spoŜywczego w Mg, wytworzonych w 2001 r. na terenie powiatu biłgorajskiego (wg GUS). Nazwa wytwórcy Zakłady Mięsne Czesław Sobczak - Biłgoraj AMBRA S.A. Wola DuŜa Masarnia Józef Nieścior - KsięŜpol Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe MISA-W HedwiŜyn Zakład Mięsny "ROMEX" Wólka Abramowska Miejscowość Biłgoraj Wola DuŜa KsięŜpol Gmina Biłgoraj Biłgoraj KsięŜpol Ilość [Mg] 225 205 133 HedwiŜyn Biłgoraj 102 Wólka Abramowska Goraj 66 Razem 731 4.2.2.3 Odpady powstające w przemyśle drzewnym Odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji papieru, tektury, masy celulozowej, płyt i mebli powstają głównie w tartakach, zakładach przetwórstwa drzewnego, zakładach stolarskich, wytwórniach płyt pilśniowo-wiórowych, fabrykach papierniczo-celulozowych. W przemyśle przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli dominujący udział ilościowy maja takie odpady, jak: wióry, ścinki, kawałki drewna i płyt wiórowych, fornir oraz trociny i odpady kory i korka. Średni stopień odzysku odpadów wynosi blisko 90%. Kora i korek podlegają odzyskowi w celach energetycznych na terenie zakładów wytwarzających odpad lub przez odbiorców indywidualnych. RównieŜ odpady z przetwórstwa drewna oraz produkcji płyt i mebli stosowane są w ogrodnictwie i leśnictwie jako komponent mieszanek torfowych lub naturalna ściółka w szkółkach leśnych. Zakłady przemysłu drzewnego mają na terenie powiatu biłgorajskiego znaczny udział w ilości wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego. Tab. 4.2.2.3 Wykaz większych zakładów wytwarzających odpady z przemysłu drzewnego Nazwa wytwórcy POL-SKONE Producent Drzwi i Okien - Biłgoraj PRODUKCJA MEBLI Stanisław Stelmach BLACK RED WHITE S.A. Fabryka Mebli Skrzyniowych „Fames” Zbigniew Machałek Jan Rawiak – Wyroby z Drewna, Tartacznictwo Usługi PPHU „WOFAM” PPHU „BLACK” Miejscowość Biłgoraj Gmina/ Miasto Miasto Biłgoraj Ilość odpadów 1 896 Mg wg GUS (2001 r.) Chemielek II Łukowa 782 Mg wg GUS (2001 r.) Biłgoraj Miasto Biłgoraj 644 Mg wg GUS (2001 r.) Chmielek II Łukowa 8 250 Mg wg wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów Tereszpol Tereszpol Biłgoraj Miasto ul. Krzeszowska Biłgoraj Biłgoraj Miasto - 70 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Gmina/ Miasto ul. Krzeszowska Biłgoraj ZPHU Wiesława Chmiel Biłgoraj Biłgoraj Zakład Drzewny „KIMEX” Nadrzecze Biłgoraj Nazwa wytwórcy Miejscowość Ilość odpadów Na terenie powiatu biłgorajskiego transportem odpadów z przemysłu drzewnego zajmuje się TRANS DROG S. C. J.D.M Kuszka M. w Łukowej. Odzysk odpadów z przemysłu drzewnego prowadzi Spół. Pracy Met. "BIŁMET" ul. Zamojska 88 w Biłgoraju. Odrębnym zagadnieniem jest wykorzystanie odpadów drzewnych, a zwłaszcza trocin. Biorąc pod uwagę ich ilość, dostępność, cenę innych paliw oraz niską emisję zanieczyszczeń towarzyszącą spalaniu - istnieją sprzyjające warunki wykorzystania ich do produkcji ciepła. Obecnie na szeroką skalą są w ten sposób wykorzystywane trociny przez BLACK RED WHITE w Biłgoraju i Chmielku. Pewna część trocin i innych odpadów drzewnych spalana jest w nieprzystosowanych do tego celu paleniskach domowych, co stwarza pewne zagroŜenie dla środowiska, szczególnie podczas spalania odpadów sklejki, laminowanych płyt wiórowych lub innych odpadów drzewnych nasyconych klejem, lakierem itp. Towarzysząca temu emisja sadzy oraz nieprzyjemnych zapachów jest przyczyną licznych skarg mieszkańców. Rozwiązaniem problemu moŜe być instalowanie specjalistycznych kotłów opalanych odpadami drzewnymi. Wskazane jest brykietowanie trocin – ułatwia to ich przechowywanie, transport oraz wykorzystanie 4.2.2.4 Odpady powstające w ciepłowniach i kotłowniach Podsrawową masę odpadów powstających w ciepłowniach i kotłowniach (kod 10) stanowią ŜuŜle, popioły paleniskowe, pyły z kotłów oraz odpady z przygotowania mas wsadowych do obróbki termicznej. Głównym wytwórcą tych odpadów w powiece biłgorajskim jest Zakład Energetyki Cieplnej w Biłgoraju, w którym powstało w 2001 r. ok. 2 290 Mg tych odpadów. 4.2.2.5 Odpady przemysłu samochodowego 4.2.2.5.1 Wyeksploatowane samochody Wyekspolatowane samochody (wraki pojazdów) – kod 16 01 00 - zawierają substancje niebezpieczne dla środowiska, np. oleje, płyny hamulcowe i akumulatory kwasowo – ołowiowe. Większość elementów wchodzących w skład pojazdów (ok. 85%) stanowią metale i tworzywa sztuczne, nadające się do recyklingu (Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). - 71 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Tab. 4.2.2.5.1 Zestawienie przedsiębiorstw zajmujących się unieszkodliwianiem pojazdów na terenie powiatu biłgorajskiego. Firma Kod Miejscowość pocztowy AUTO-HENPOL Henryk Cios 23-400 Korczów 46 MOTO-CAR Przedsiębiorstwo UsługowoHandlowe S. Mróz, R. Wójcik 23-400 Biłgoraj Adres Telefon (0-84) 687-1365 0603-127924 ul. Włosiankarska 13 (0-84) 686-46-84 Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej 23-400 Biłgoraj ul. Konopnickiej 7 (0-84) 686-10-46 w. 214 w. 266 Spółdzielnia Pracy Transportu Wiejskiego 23-400 Biłgoraj ul. Krzeszowska 64 (0-84) 686-2010 4.2.2.5.2 ZuŜyte opony ZuŜyte opony mogą być wykorzystywane poprzez: - bieŜnikowanie, - zagospodarowanie całych opon, - wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i chemicznej opon, - spalanie z wykorzystaniem energii. Pomimo istnienia moŜliwości technicznych do wykorzystania zuŜytych opon aktualnie ich pozyskanie jest niewielkie, ze względu na brak systemu ich zbiórki. 4.2.2.6 Odpady olejowe i ropopochodne - - Odpady olejowe i ropopochodne naleŜą w katalogu odpadów do grup 05 i 13. Są to: zuŜyte oleje silników spalinowych, oleje przekładniowe, oleje smarowe, oleje hydrauliczne, odpady z ropy naftowej, smary i asfalty, odpady z oczyszczania gazu ziemnego. Powstają: w trakcie wymiany olejów stosowanych w przekładniach maszyn i instalacji przemysłowych, w trakcie wymiany olejów z hydraulicznych układów do przenoszenia energii, w trakcie wymiany olejów w systemach smarowania obiegowego – są to oleje maszynowe, w trakcie wymiany olejów transformatorowych, - 72 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - w trakcie wymiany olejów grzewczych, z przeróbki ropy naftowej, w wyniku której powstają produkty do otrzymywania paliw płynnych i olejów smarowych. W motoryzacji oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany olejów silnikowych i przekładniowych z pojazdów samochodowych oraz na skutek eksploatacji pojazdów samochodowych. Decyzje i pozwolenia wydane w powiecie biłgorajskim pozwalają na wytwarzanie odpadów olejowych w ilości ok. 6013,2 Mg, w ciągu roku. NajwaŜniejsi wytwórcy odpadów to: - stacje paliw i zakłady gospodarki produktami ropopochodnymi, - warsztaty samochodowe, - przedsiębiorstwa motoryzacyjne, - PKS i PKP, - MOTO-CAR c.c. Biłgoraj, - AWAS-Serwis Sp. z o.o. ul. Egejska 1/34 w Warszawie - zakłady skupujące i unieszkodliwiające odpady olejowe, - zakłady zajmujące się regeneracją olejów. Odpady olejowe przekazywane są firmom specjalistycznym, trudniącym się zbiórką olejów przepracowanych lub firmom prowadzącym serwisy separatorów olejowych. Istniejące w Polsce moce przerobowe w zakresie zagospodarowania olejów przepracowanych są wystarczające. Unieszkodliwianiem odpadów olejowych zajmuje się, między innymi, Rafineria Nafty „Jedlicze”. Odpady o wysokich właściwościach energetycznych wykorzystywane są do podniesienia efektywności unieszkodliwiania odpadów. 4.2.2.7 Azbest Specyficzne własności azbestu spowodowały, Ŝe znalazł on bardzo szerokie gospodarcze zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, energetyce, a takŜe w transporcie oraz w przemyśle maszynowym, stoczniowym, włókienniczym, chemicznym i innych gałęziach przemysłu w postaci około 3000 wyrobów. W Polsce ok. 90% azbestu zuŜywano do produkcji wyrobów azbestowo - cementowych. Najwięcej azbestu zuŜyto w latach 70-tych. W latach 80-tych, a zwłaszcza 90-tych ilość zuŜytego azbestu do produkcji wyrobów azbestowo - cementowych znacznie się zmniejszyła. W Polsce w 1997 r. wprowadzono ustawę o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest. W wyniku realizacji zapisów tej ustawy aktualnie w Polsce: - zaprzestano produkcji i przetwarzania azbestu (z wyjątkiem wyrobów, których lista publikowana jest w rozporządzeniach), - zakończono obrót azbestem i wyrobami zawierającymi azbest. Najwięcej odpadów zawierających azbest powstaje w trakcie prac remontowo – budowlanych: podczas wymiany pokryw dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo - cementowych. Odpady unieszkodliwia się poprzez składowanie na składowiskach z uszczelnionym podłoŜem. Według Krajowego Planu Gospodarki Odpadami na koniec 2001 r. funkcjonowało w Polsce 9 składowisk odpadów azbestowo - cementowych o róŜnej pojemności składowania. Brak jest danych o ilości, wytwarzanych w powiecie biłgorajskim, odpadów zawierających azbest. Informacją określającą w sposób pośredni ilości odpadów, które mogą być wytworzone są decyzje Starostwa Powiatowego w Biłgoraju zatwierdzające program gospodarki odpadami zawierającymi azbest. Aktualnie Starostwo Powiatowe w Biłgoraju zatwierdziło programy gospodarki odpadami zawierącymi azbest na łączną masę 10 205 Mg /rok dla firm: - 73 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego - P.P.H.U ”GRAMA” Piotr Grabowski Os.Gen. Maczka 17/5 w Łańcucie – 6 005 Mg, INTER - TECH Spółka z o.o. ul. Piękna 14 w Lublinie – 500 Mg, Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu „Caro” ul. Bohaterów Monte Cassino 4/12 w Zamościu – 100 Mg. - ALGADER HOFMAN Sp. z o.o. ul. Wólczyńska 133, bud. 11 B w Warszawie – 400 Mg, - DOM-BUD s.c., ul. Krochmalna 4 w Lublinie – 200 Mg, - KAN-POL P.P.H.U. Iwona Łosiewicz, ul. Storczykowa 30 w Lublinie – 3000 Mg. Uwzględniając ilość gospodarstw indywidualnych szacuje się, Ŝe na terenie powiatu biłgorajskiego występuje ok. 9 000 000 m2 materiałów budowlanych zawierających azbest. Stanowi to ok. 90 000 Mg potencjalnych odpadów z udziałem azbestu.Występują one w obrębie obiektów aktualnie eksploatowanych oraz stanowią odpad z remontów i rozbiórek obiektów budowlanych. Bardzo duŜa ilość potencjalnych odpadów azbestowych na terenie powiatu sprawia, Ŝe rozwaŜana jest moŜliwość umieszczenia odpadów zawierających azbest na istniejących w powiecie składowiskach odpadów komunalnych, które spełniają warunki środowiskowe i prawne. Unieszkodliwianie odpadów azbestowych winno być prowadzone zgodnie z wymaganiami zawartymi w obowiązujących aktach prawnych. 4.2.2.8 Akumulatory i baterie Baterie i akumulatory są stosowane powszechnie jako przenośne źródła prądu. Występują w postaci wielkogabarytowej i małogabarytowej. Akumulatory wielkogabarytowe dzieli się na: - kwasowo--ołowiowe, - niklowo--kadmowe. Baterie i akumulatory małogabarytowe moŜna podzielić na: - baterie: alkaliczne, manganowe, litowe, srebrowe, - akumulatory: niklowo - kadmowe, wodorkowe, litowe. Głównym źródłem akumulatorów ołowiowych są środki transportu. Akumulatory wielkogabarytowe niklowo—kadmowe uŜywane są przede wszystkim przez podmioty gospodarcze. W kraju istnieją moce przerobowe do przeróbki akumulatorów niklowo—kadmowych. Istniejące w kraju zakłady przerobu akumulatorów wraz z elektrolitem mają moce przerobowe zabezpieczające przyszłe potrzeby w tym zakresie. Baterie i akumulatory małogabarytowe nie są aktualnie zbierane. W kraju brak jest technologii ich odzysku i unieszkodliwiania. Brak jest danych o ilości, wytwarzanych w powiecie biłgorajskim, odpadów zawierających akumulatory i baterie. Informacją określającą w sposób pośredni ilość wytwarzanych odpadów są decyzje Starostwa Powiatowego w Biłgoraju zatwierdzające programy gospodarki odpadami w zakresie zbierania i wytwarzania odpadów zawierających akumulatory i baterie. Dotychczas Starostwo Powiatowe w Biłgoraju wydało decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami w zakresie zbierania i wytwarzania odpadów zawierających akumulatory i baterie w ilości ok. 27,6 Mg w ciągu roku dla niŜej wymienionych firm: - Zamojska Korporacja Energetyczna S.A. w Zamościu, 22-400 Zamość, ul. Koźmiana 1 – 13,5 Mg, - TRANS-BOS Sp. z o.o., 23-400 Biłgoraj, ul. Krzeszowska 63 Mg – 3,0 Mg, - AUTO-HENPOL Henryk Cios, 23-400 Biłgoraj, ul. Bohaterów M. Cassino 9 – 2,0 Mg, - 74 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Spółdzielnia Pracy Transportu Wiejskiego, 23-400 Biłgoraj Ul.. Krzeszowska 64 – 1,6 Mg, - Przedsiębiorstwo Usługowo- Handlowe "MOTO CAR" S.C., R. Wójcik i S. Mróz, 23 -400 Biłgoraj, ul. Włosiankarska 5 – 1,0 Mg, - Poszukiwanie Nafty i Gazu JASŁO Sp. z o.o. w Jaśle - wiertnia w Woli RóŜanieckiej, gmina Tarnogród – 1,0 Mg, - Przedsiębiorstwo Produkcji Materiałów Budowlanych PREFABET" Sp. z o.o. 23-460 Józefów – 1,0 Mg. Odpady zawierające akumulatory i baterie są czasowo składowane w pomieszczeniach zakładów, które je wytwarzają. Są to miejsca posiadające uszczelnione podłoŜe oraz niedostępne dla osób nieupowaŜnionych. Zbieraniem zuŜytych akumulatorów ołowiowych zajmują się: - P H U "MOTO - MAX" w Biłgoraju, ul. Konopnickiej 7, - Zakład Mechaniki Poj. St. Jabrzyński ,Chmielek II 201, - Firma U – H. KAZET Z Kamiński, Sokołówka. Punkt sprzedaŜy we Frampolu ul. Rynek 10, - Wiesława Kozyra, 23-412 Łukowa 308, - P.H.U. "AGRO - MARKA" Mk Korsacki w Biłgoraju, - SprzedaŜ Części do Ciągników Wojciech Przytuła, Biłgoraj, ul. Kościuszki 46, - Firma H - U "Rol - Pak" s.c. Jan Patro & Ryszard Kyc, ul. Komorowskiego 35 w Biłgoraju - Handlowa Spółdzielnia Pracy "Samopomoc Chłopska, ul. Cicha 1, w Biłgoraju, - G. S. "Sam. Chłopska" w Tarnogrodzie, Pawilon Handlowy ul. Partyzantów 2, - P. W. M. Tyszko Smólsko DuŜe, Sklep Art. Przem. w Józefowie, ul. Kościuszki 82, - SprzedaŜ Części Zamiennych St Dyndur. Turobin ul. Rynek 45. Unieszkodliwianie odpadów jest zlecane odbiorcom posiadającym wymagane prawem zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania tych odpadów. - 4.2.2.9 Farby i lakiery W zakładach z sektora gospodarczego powstają odpady z farb i lakierów, które w katalogu odpadów zaliczane są do grupy 08. Prognozy wskazują, Ŝe ilość tych odpadów nie powinna znacząco wzrastać, natomiast nastąpi spadek ich toksyczności. Aktualnie w kraju istnieje wystarczająca ilość zakładów zajmujących się unieszkodliwianiem tej grupy odpadów. Odpady z farb i lakierów powstają w wyniku produkcji, nakładania i usuwania powłok lakierniczych, czyszczenia narzędzi, opakowań po produktach, pozostałości lub opakowań farb drukarskich oraz stosowania i produkcji klejów, kitów, mas szpachlowych. Źródłem wytwarzania odpadów są zarówno zakłady zajmujące się produkcją farb, klejów, szczeliw oraz zakłady zajmujące działalnością poligraficzną i rozproszone zakłady produkcyjne i usługowe, naleŜące do prawie wszystkich branŜ przemysłowych, a w szczególności zakłady zajmujące się produkcją maszyn, pojazdów i urządzeń, firmy remontowe, zakłady blacharskie i lakiernicze, zakłady meblarskie, drukarnie i podobne. Brak jest danych o ilości, wytwarzanych w powiecie biłgorajskim, odpadów z farb i lakierów. Informacją określającą w sposób pośredni ilość odpadów, które mogą być wytworzone są decyzje Starostwa Powiatowego w Biłgoraju decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i wytwarzania odpadów z farb i lakierów. - 75 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Dotychczas Starostwo Powiatowe w Biłgoraju wydało decyzje i pozwolenia na prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania odpadów z farb i lakierów w ilości 39,8 Mg w ciągu roku. 4.2.2.10 PCB Krajowe przepisy prawne definiują PCB jako polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakiekolwiek z tych substancji, w ilości powyŜej 0,005 % wagowo łącznie. PCB występują w takich odpadach jak: zuŜyte kondensatory, płyny usunięte z kondensatorów, oleje napędowe i ciecze z dekontaminacji kondensatorów. Zaliczane są do substancji stwarzających szczególne zagroŜenie dla środowiska. Zabronione jest wprowadzanie PCB do obrotu lub poddawanie ich procesom odzysku. Dotychczas PCB trafiały na złomowiska i wysypiska, a oleje zawierające PCB przetwarzane były łącznie z olejami mineralnymi podwyŜszając poziom PCB w olejach regenerowanych. Zbieraniem, dekontaminacją i unieszkodliwianiem urządzeń i odpadami z PCB zajmują się następujące uprawnione podmioty gospodarcze: - Zakłady Azotowe ANWIL S. A. we Włocławku posiadające instalacje do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB, - Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych i Projektowych CHEMEKO Sp. .z o. o. we Włocławku, prowadzące dekontaminację transformatorów oraz organizację dostaw odpadów z PCB do unieszkodliwiania w instalacji Zakładów Azotowych ANWIL, - Zakłady Chemiczne ROKITA S. A. w Brzegu Dolnym posiadające instalację do termicznego unieszkodliwiania płynów zawierających PCB, - POFRABAT Sp. z o. o. w Warszawie realizujący zbiórkę kondensatorów z PCB z przekazaniem ich do całkowitego zniszczenia za granicą Analizy chemiczne PCB wykonywane są w pięciu rekomendowanych laboratoriach, tj. w Centralnym Laboratorium Naftowym w Warszawie, Instytucie Chemii i Technologii Nafty i Węgla Politechniki Wrocławskiej, Instytucie Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej, Państwowym Instytucie Weterynarii w Puławach oraz Akademii Medycznej w Poznaniu. Popularyzacja problematyki PCB realizowana jest w ramach dofinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Programu informacyjno edukacyjnego w zakresie likwidacji w Polsce urządzeń i odpadów zawierających PCB/PC. Brak jest danych o ilości wytwarzanych w powiecie biłgorajskim odpadów zawierających PCB. Informacją określającą w sposób pośredni ilość odpadów, które mogą być wytworzone, są decyzje Starostwa Powiatowego w Biłgoraju zatwierdzające programy gospodarki odpadami w zakresie wytwarzania i zbierania odpadów zawierających PCB. Decyzje zatwierdzajace programy gospodarki odpadami w zakresie wytwarzania i zbierania odpadów zawierających PCB o łącznej masie 30 023 Mg w ciągu roku posiadają następujące firmy: - P.P.H.U ”GRAMA” Piotr Grabowski Os.Gen. Maczka 17/5 w Łańcucie – 3 005 Mg, - Zamojska Korporacja Energetyczna S.A. w Zamościu, 22-400 Zamość, ul. Koźmiana 1 – 18,0 Mg. 4.2.2.11 ZuŜyte źródła światła zawierające rtęć W wielu zakładach powstają niewielkie ilości zuŜytych źródeł światła zawierających rtęć (świetlówki). - 76 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Z uwagi na fakt, Ŝe powstają one często w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw, oraz ze względu na duŜe ich rozproszenie, nie są one objęte statystyką państwową i monitoringiem odpadów. Ilość odpadów zawierających zuŜyte źródła światła oszacowano w oparciu o decyzje i pozwolenia Starostwa Powiatowego w Biłgoraju na prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania tych odpadów. Dotychczas Starostwo Powiatowe w Biłgoraju wydało decyzje i pozwolenia na wytwarzanie zuŜytych źródeł światła w ilości 4,7 Mg w ciągu roku. 4.2.2.12 Odpady związane z hodowlą zwierząt Na terenach powiatu biłgorajskiego, gdzie dominuje działalność rolnicza, w tym hodowla zwierząt, mogą występować zagroŜenia dla środowiska związane z zagospodarowywaniem obornika, gnojowicy i gnojówki. Niewłaściwie magazynowane bądź nieodpowiednio wykorzystywane w rolnictwie mogą być źródłem zanieczyszczenia wód. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej określa warunki, w jakich powinny być hodowane zwierzęta, natomiast przepisy prawne regulują lokalizację tych obiektów – ich odległości od budynków mieszkalnych, studni, zbiorników wód stojących i linii wód płynących, a takŜe magazynowania odchodów zwierzęcych oraz warunki, jakie naleŜy spełniać przy odprowadzaniu ścieków do wód lub ziemi. W przypadku hodowli zwierząt w liczbie większej niŜ 50 duŜych jednostek przeliczeniowych (DJP) powinien być wykonany raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, natomiast powyŜej 240 DJP sporządzenie tego raportu jest obowiązkowe. Na nieczystości ciekłe powinny być budowane zbiorniki bezodpływowe z nieprzepuszczalnymi ścianami i dnem, szczelnie przykryte, z zamykanym otworem do usuwania nieczystości i odpowietrzeniem. Zbiorniki nie mogą być stosowane na obszarach podległych specjalnej ochronie oraz naraŜonych na powodzie lub zalewanie wodami opadowymi. Nawozy naturalne w postaci stałej powinny być przechowywane w pomieszczeniach inwentarskich lub na nieprzepuszczalnych płytach zabezpieczonych przed przenikaniem wycieku do gruntu oraz posiadających instalację odprowadzającą wyciek do szczelnych zbiorników. Obornik, przed uŜyciem jako nawóz, musi być przechowywany, przez co najmniej 6 miesięcy, podobnie jak nawóz w postaci płynnej. NaleŜy unikać zbyt wysokich dawek nawozów organicznych, a zwłaszcza gnojowicy i gnojówki, które mogą spowodować skutki ujemne jak stymulowanie rozwoju chwastów potasolubnych, zaskorupienie powierzchni gleby, obniŜenie zdolności kiełkowania nasion, podnoszenie zawartości potasu do poziomu zagraŜającego zdrowiu bydła. Brak jest szczegółowych wytycznych dotyczących emisji amoniaku, siarkowodoru, bądź dwutlenku węgla z ferm hodowlanych. 4.2.2.13 Odpady zawierające urobek skalny z otworów wiertnicznych Odpady zawierające urobek skalny z otworów wiertnicznych powstają w czasie wiercenia otworów głębokich, przy poszukiwaniu kopalin, w tym nafty i gazu. Zaliczane są do odpadów innych niŜ niebezpieczne. Zagospodarowywaniem odpadów zajmuje się firma Poszukiwanie Nafty i Gazu Sp. z o. o. w Jaśle. Odpady słuŜą do rekultywacji wyrobiska po eksploatacji gliny cegielnianej, na działce gruntowej nr 2760/2 o powierzchni 1,16 ha, połoŜonej na terenie miasta Tarnogród (Pierogowiec), stanowiącej własność Miasta i Gminy Tarnogród. - 77 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.2.3 Odpady powstające w sektorze medycznym i weterynaryjnym 4.2.3.1 Odpady powstające w sektorze medycznym Odpady medyczne powstają w procesach diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej i weterynaryjnej, prowadzonych w sieci lecznictwa otwartego i zamkniętego. Generalnie odpady te, zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego dzieli się na 3 grupy: - odpady bytowo - gospodarcze (zmiotki, szmaty ,makulatura, resztki pokonsumpcyjne), nie stanowiące zagroŜenia, - odpady specyficzne, które ze względu na swój charakter zanieczyszczenia drobnoustrojami, mogą stwarzać zagroŜenie dla ludzi i środowiska. Do grupy tej zaliczane są: zuŜyte materiały opatrunkowe, sprzęt jednorazowego uŜytku, szczątki pooperacyjne i posekcyjne, materiał biologiczny oraz inne odpady ze szpitali i oddziałów zakaźnych, - odpady specjalne, do których zaliczane są: substancje radioaktywne, pozostałości cytostatyków, przeterminowane środki farmaceutyczne, uszkodzone termometry, świetlówki, odpady srebrnonośne itp. Odpady bytowo - gospodarcze nie stwarzają zagroŜenia dla środowiska, natomiast odpady grupy trzeciej wymagają oddzielnych technik unieszkodliwiania. Zasadniczym problemem są odpady specyficzne, które powinny być gromadzone selektywnie, gdyŜ większość z nich wymaga unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcenia. Według Raportu o stanie środowiska województwa lubelskiego, na terenie powiatu biłgorajskiego w 2002 r. przekształcono termicznie 49,5 Mg odpadów medycznych. Unieszkodliwianie odpadów odbywa się w Spalarni SP-1203 SPZOZ, mieszczącej się przy Szpitalu Powiatowym w Biłgoraju, ul. Dr Pojaska 5. Większość odpadów medycznych pochodzi z Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju, ul. Pojaska 5. W ramach Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej działają na terenie powiatu szpitale usytuowane w Biłgoraju i Tarnogrodzie, z których pochodzi dominująca część odpadów. Na terenie powiatu istnieje 9 przychodni lekarskich. Są one zlokalizowane w: Biłgoraju (5), Tarnogrodzie (2), Józefowie (1) i Frampolu (1). 4.2.3.1.1 Transport odpadów medycznych Na terenie powiatu biłgorajskiego transportem odpadów medycznych zajmuje się Przedsiębiorstwo Usługowe „MER” ElŜbieta Małysa ul. Piłsudskiego 17/30 w Biłgoraju. 4.2.3.2 Odpady powstające w sektorze weterynaryjnym W sektorze weterynaryjnym powstają odpady takie jak: - zuŜyte igły, strzykawki i inny sprzęt jednorazowego uŜytku, - materiał biologiczny: organy z operacji, narodzin, odpady z laboratoriów patologicznych, - przeterminowane lekarstwa. - zwierzęta poddane eutanazji (przewaŜnie psy i koty). Na terenie powiatu biłgorajskiego działa 7 lecznic weterynaryjnych. Usytuowane są one w miejscowościach: Biłgoraj (3), Frampol (1), Goraj (1), Józefów (1) i Tarnogród (1). Wytwarzają one ok. 0,28 Mg/rok odpadów weterynaryjnych rocznie. - 78 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego 4.2.4 Instalacje gospodarczego do unieszkodliwiania odpadów z sektora Na terenie powiatu biłgorajskiego występuj instalacje do unieszkodliwiania odpadów medycznych oraz odpadów przemysłowych. W obrębie powiatu nie występują składowiska odpadów przemysłowych. 4.2.4.1 Instalacja do unieszkodliwiania odpadów medycznych Spalarnia SP-12-03 SPZOZ - Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju unieszkodliwia odpady niebezpieczne z grupy 180103 w Wysokotemperaturowej Spalarni SP-12-03 SPZOZ produkcji czeskiej, mieszczącej się przy Szpitalu Powiatowym w Biłgoraju, ul. Dr Pojaska 5. Posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania odpadów, obowiązujące do 31.12.2004 r. W 2002 r. w spalarni przekształcono termicznie 49,5 Mg odpadów. Spalarnia wyposaŜona jest w palnik pomocniczy, urządzenia techniczne do odprowadzania gazów, do ochrony gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, a takŜe urządzenia do gromadzenia suchych pozostałości poprocesowych. Obiekt posiada odpylacz MGK 20 do oczyszczania spalin. Wydajność spalarki wynosi 0,72 Mg/dobę. Transportem odpadów zajmuje się firma transportowa „MER” z Biłgoraja. Odpady odbierane są z/ze: - Szpitala Powiatowego w Biłgoraju - Szpitala Rejonowego w Tarnogrodzie, - przychodni lekarskich, - prywatnych gabinetów lekarskich i stomatologicznych, - lecznic weterynaryjnych. 4.2.4.2 Instalacje do unieszkodliwiania odpadów przemysłowych Poza obiektem termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych na terenie powiatu biłgorajskiego funkcjonują instalacje przekształcające odpady termicznie. Kotłownia typu CB-18001 - P.P.H.U. „ŁATA-SERWIS” S.C. w Biłgoraju Poza obiektem termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych na terenie powiatu biłgorajskiego funkcjonuje instalacja przekształcająca termicznie odpady niebezpieczne. Jest to kotłownia typu CB-18001 eksploatowana od 2001 r., zainstalowana w firmie P.P.H.U. „ŁATA-SERWIS” S.C. w Biłgoraju. Instalacja posiada zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów, obowiązujące do 31.12.2004 r. W 2002 r. w spalarni przekształcono termicznie 4,42 Mg odpadów. WyposaŜona jest w palnik pomocniczy, automatyczny system podawania odpadów, urządzenia techniczne do odprowadzania gazów, do odzysku energii, do ochrony gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych, a takŜe urządzenia do gromadzenia suchych pozostałości poprocesowych. Kotłownia BLACK RED WHITE S.A. w Biłgoraju Kotłownia przystosowana jest do spalania odpadów innych niŜ niebezpieczne, takich jak: trociny, kawałki drewna i płyt wiórowych, zrzyny i odpady z formiru. Według katalogu odpadów są to odpady o kodzie: 03 01 02, 03 01 03, 03 01 05. - 79 - Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Biłgorajskiego Kotłownia Fabryki Mebli Skrzyniowych „Fames” w Chmielku II Kotłownia przystosowana jest do opalania zakładu trocinami. WyposaŜona jest w dwa kotły wodne: - kocioł niemieckiej firmy Weiss Multicrat typu WM 840-CE-W o mocy cieplnej 840 kWt, - kocioł austriackiej firmy ICS typu URFRR-1000. Zakład posiada zezwolenie. na prowadzenie działalności w zakresie odzysku odpadów innych niŜ niebezpieczne w ilości 1 800 Mg rocznie (według decyzji z dnia 14.04.2002 r. ), poprzez ich termiczne przekształcenie w w/w kotłach.. Kotły typu „Moderator” 350 – Zakład Produkcji Mebli Stanisław Stelmach w Chmielku Termiczne przekształcanie odpadów odbywa się w dwu kotłach przystosowanych do tego celu. Są to kotły typu „Moderator” 350 o mocy 92 kW kaŜdy. Według wniosku o wydanie zezwolenia na unieszkodliwianie odpadów płyty wiórowej w procesie termicznego przekształcania, zakład moŜe przekształcać 150 mg/rok odpadów z płyty wiórowej powstającej w wyniku działalności gospodarczej. - 80 -