Język polski - wymagania klasa III LP
Transkrypt
Język polski - wymagania klasa III LP
JĘZYK POLSKI WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA III LP Danuta Rucka Literatura i kultura – wiedza i umiejętności Uczeń potrafi: − przyporządkować epoce nazwiska pisarzy wskazanych w Podstawie programowej oraz wymienić ich dzieła, − nazwać najważniejsze prądy umysłowe i filozoficzne XX w. (katastrofizm, egzystencjalizm, franciszkanizm, neoklasycyzm) oraz kierunki i tendencje artystyczne (klasycyzm, awangarda, groteska, behawioryzm, literatura faktu, poezja lingwistyczna) omawianych epok oraz wskazać ich cechy, − znaleźć w dziełach literackich wskazanych w Podstawie programowej realizację wymienionych wyżej haseł i prądów, − przyporządkować autorowi tytuły i głównych bohaterów utworów literackich wskazanych w Podstawie programowej, − streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie programowej, − scharakteryzować głównych bohaterów literackich utworów epickich i dramatycznych wskazanych w Podstawie programowej, − określić tematykę wszystkich omawianych utworów literackich, − objaśnić znaczenie nazw epok literackich: dwudziestolecie międzywojenne, współczesność, − odróżnić od siebie tekst liryczny, epicki i dramatyczny, − wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych epok gatunków literackich i publicystycznych: opowiadanie, powieść parabola, dramat absurdu, reportaż, − rozpoznać najważniejsze środki i zabiegi stylistyczne w utworach literackich omawianych epok (epitet, metafora, porównanie, apostrofa, pytanie retoryczne, wykrzyknienie, ironia), − zanalizować utwory wskazane w Podstawie programowej, uwzględniając najważniejsze kategorie opisu (podmiot//adresat liryczny, narrator, świat przedstawiony) oraz posługując się podstawową terminologią teoretycznoliteracką, − powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi i politycznymi XX w. (np. odzyskanie niepodległości, II wojna światowa ,agresja i okupacja niemiecka, agresja ZSRR na Polskę, Marzec ’68), − rozpoznać cechy charakterystyczne malarstwa ekspresjonistycznego, surrealistycznego i kubistycznego, − porównać: obraz rzeczywistości lagrowej i łagrowej, sposób przedstawienia dramatu pokolenia Kolumbów w liryce K.K. Baczyńskiego i T. Różewicza, obraz powstania w getcie z perspektywy uczestnika i obserwatora, − zinterpretować metaforyczne tytuły następujących utworów: Inny świat, Zdążyć przed Panem Bogiem, Dżuma, Tango, − opisać następujące motywy i tematy literackie, odwołując się do poznanych utworów: Forma, rewolucja, śmierć, obóz zagłady/pracy, Holokaust, władza, cierpienie, bunt, − scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do omówionych utworów literackich (everyman, Kolumb, człowiek zlagrowany/złagrowany, opozycjonista), − scharakteryzować wizję świata i człowieka w literaturze dwudziestolecia, wojennej i powojennej, odwołując się do omówionych utworów literackich, − wykorzystać podstawowe konteksty do analizy i interpretacji utworów literackich (np. kontekst biograficzny dla Innego świata G. 1 Herlinga-Grudzińskiego, historyczno-polityczny dla Przesłania Pana Cogito Z. Herberta czy filozoficzny dla Dżumy A. Camusa). Język – wiedza i umiejętności − rozpoznać tekst napisany w stylu potocznym, − odróżnić błąd językowy od innowacji językowej, − posługiwać się pojęciem frazeologizm, − wskazać frazeologizmy w wypowiedzi potocznej i tekście literackim − rozpoznać w konkretnym tekście leksykalne i składniowe cechy stylu potocznego, − dokonać klasyfikacji błędów językowych, − określić istotę frazeologizmu jako połączenia wyrazowego (z odwołaniem do przykładów), − objaśnić znaczenie przykładowych zwrotów i wyrażeń idiomatycznych zastosowanych w wypowiedzi potocznej i tekście literackim. Rozumienie tekstu − odtworzyć informacje sformułowane wprost, − odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań, akapitów), − sformułować tezę tekstu bądź fragmentu tekstu, − podać argumenty na rzecz tezy, − odróżnić argumenty od przykładów oraz tezę od hipotezy, − rozpoznać relacje kompozycyjne między poszczególnymi fragmentami (akapitami) tekstu, − oddzielić informacje od opinii, − wskazać przyczyny i skutki, − wyodrębnić główną myśl całego tekstu, Tworzenie własnych wypowiedzi ustnych i pisemnych − posługiwać się komunikatywnym językiem w mowie i w piśmie, − wypowiadać się w mowie i w piśmie na zadany temat, w sposób świadczący o zrozumieniu tematu, − wybrać teksty literackie służące realizacji zadanego tematu, − odnieść się w wypowiedzi do tekstów literackich, − skomponować wypowiedź składającą się ze wstępu, rozwinięcia i zakończenia, − samodzielnie prowadzić zeszyt przedmiotowy, − realizować obowiązkowe zadania klasowe i domowe przewidziane przez nauczyciela, − stosować czytelny podział akapitowy w pracy pisemnej, − układać szkicowy plan oraz przygotowywać na jego podstawie wypowiedź ustną bądź pisemną, − formułować wnioski interpretacyjne oparte na samodzielnej analizie tekstu, − posługiwać się cytatami w funkcji argumentacyjnej, − posługiwać się na ogół poprawną polszczyzną (w zakresie wymowy, fleksji, leksyki, frazeologii, składni), − zabierać głos w dyskusji, − wykonywać większość ćwiczeń i zadań realizowanych na zajęciach. Dodatkowo zdający egzamin maturalny: -przygotować ustną prezentację maturalną na wybrany temat. Samokształcenie − samodzielnie zgromadzić i opracować podstawowy materiał (literacki, plastyczny, filmowy, teatralny) na zadany temat, − korzystać z tradycyjnych (np. encyklopedie, słowniki, leksykony) i nowoczesnych (np. Internet) źródeł informacji, Dodatkowo zdający egzamin maturalny: − przygotować bibliografię podmiotową i przedmiotową −opracować ramowy plan wypowiedzi. 2