Szkolny Program Profilaktyki
Transkrypt
Szkolny Program Profilaktyki
„Lepiej zapobiegać niż naprawiać” Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Zespole Szkół im. Integracji Europejskiej w Nowym Mieście Rok szkolny 2016/2017 1 SPIS TREŚCI I. Podstawa prawna......................................................................3 II. Założenia programu................................................................4 III. Cele szkolnej profilaktyki.....................................................5 IV. Metody pracy..........................................................................7 V. Realizacja działań szkolnej profilaktyki................................8 A. Plan realizacji.................................................................................................8 B. Zasady interwencji wobec uczniów szczególnie zagrożonych.....................15 C. Obowiązki osób odpowiedzialnych za realizację Programu Profilaktyki....15 VI. Ewaluacja programu profilaktyki......................................17 2 Podstawa prawna Program profilaktyki opracowany został na podstawie: 1. Rozporządzenia MEN z dnia 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z dnia 27 lutego 2007 r. Nr 35, poz.222), 2. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego ( Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2012 r. Nr 165 , poz.977), 3. Konwencji o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989 r. ratyfikowana przez Polskę 7 lipca 1991 r. 4. Deklaracji Praw Człowieka, 5. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, 6. Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. z późniejszymi zmianami z 22 lipca 2002 r. ( Dz. U. Nr 147, poz. 1231), 28 marca 2007 r. ( Dz. U. Nr 70, poz. 473), 4 września 2009 r. (Dz. U. Nr 18, poz.97), 4 stycznia 2013 r.( Dz. U. z 2013r. poz. 1563), 7. Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r., 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005r., 9. Ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r., 10. Statutu Szkoły Podstawowej w Nowym Mieście, 11. Programu Wychowawczego Szkoły Podstawowej w Nowym Mieście, 12. Doświadczeń, obserwacji i spostrzeżeń nauczycieli i wychowawców. II. Założenia programu Założenia programu są zgodne z: 1. Programem Wychowawczym Szkoły, 2. Statutem Szkoły, 3. Szkolnym Zestawem Programów Nauczania. 4. Podstawowymi kierunkami realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2016/2017. Profilaktyka rozumiana jako zapobieganie występowania niepożądanych procesów 3 i zjawisk określanych jako przejawy patologii życia społecznego, jako system działań wzmacniających lub podtrzymujących różne, dodatnie społecznie postawy uczniów jest realizowana podczas działań edukacyjnych szkoły, tj. w ramach godzin wychowawczych i w postaci różnych zajęć profilaktyczno-wychowawczych. Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb uczniów, nauczycieli i rodziców. Profilaktyka w naszej szkole będzie koncentrować się na: a) rozwijaniu zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałaniu niepowodzeniom szkolnym, b) wyrabianiu umiejętności (zdolności) samodzielnego dokonywania wyboru zachowań właściwych dla zdrowia własnego i innych ludzi, c) wspomaganiu rozwoju moralnego uczniów (poszanowania norm, wartości, autorytetów), d) stworzeniu uczniom możliwości przynależności do pozytywnych grup rówieśniczych, organizacji szkolnych, zespołów sportowych, uczestniczenia w zajęciach dydaktycznowyrównawczych, zajęciach rozwijających uzdolnienia, itp., e) wspomaganiu rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych. Istotą profilaktyki uzależnień nie jest głoszenie wszem i wobec wiedzy na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu, kradzieży, bójek, ani tym bardziej straszenie skutkami stosowania używek i niewłaściwego zachowania, lecz kształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia, powiedzenia „nie”, aby dorastający młody człowiek umiał w przyszłości dokonywać właściwych wyborów. Instytucje wspomagające szkołę w działaniach profilaktycznych. Działania szkoły w zakresie profilaktyki powinny być wspierane przez współpracę z określonymi instytucjami. Podczas realizowania zadań wynikających ze Szkolnego Programu Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Nowym Mieście przewiduje się współpracę z następującymi instytucjami: 1. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Płońsku, 2. Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Płońsku, 3. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowym Mieście, 4. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, 5. Powiatowa Komenda Policji i Komisariat Policji w Nowym Mieście, 6. Kurator sądowy, 7. Urząd Gminy w Nowym Mieście, 8. Parafia św. Anny w Nowym Mieście, 9. Gminny Ośrodek Kultury w Nowym Mieście, 10. Centrum Pomocy Kryzysowej w Płońsku, 11. Poradnia Uzależnień, 12. Gminne Koło Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Nowym Mieście, 13. Nadleśnictwo Płońsk, 14. Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych Płońsk, 15. Wiejski Ośrodek Kultury w Nowym Mieście, 16. Bank Żywności w Ciechanowie. III. Cele szkolnej profilaktyki. Cel nadrzędny: OCHRONA WYCHOWANKÓW PRZED ZAGROŻENIAMI ROZWOJU Celem programu jest taki wpływ na dziecko, aby lepiej radziło sobie w życiu, 4 z rozwiązywaniem problemów, aby rozumiało siebie, umiało współżyć z innymi i potrafiło również znajdować w samym sobie oparcie w trudnych sytuacjach. 1.Cel ogólny: Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowania. Cele szczegółowe: a) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą, b) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w drodze do i ze szkoły, c) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas pomocy w gospodarstwie rolnym, d) zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy, e) pokazanie, czym jest agresja i jak ją rozpoznawać, f) uświadomienie zagrożeń, jakie niesie agresja, g) obalenie mitu „wielkiego macho” czy też „silny może więcej”, h) pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień, i) pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów i stosowania dopalaczy, j) obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza „nieszkodliwości piwa”, k) dostarczenie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania, l) przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia, m) podniesienie poziomu świadomości uczniów w zakresie kulturalnego kibicowania oraz zasad fair play, 2. Cel ogólny Kształtowanie postaw prozdrowotnych. Cele szczegółowe: a) podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych, b) propagowanie zasad zdrowego stylu życia wśród najmłodszych, c) utrwalanie zdrowych nawyków żywieniowych, d) przeciwdziałanie wadom postawy, wdrażanie do hartowania organizmu, e) rozpoznawanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu, f) zapobieganie paleniu tytoniu i stosowaniu dopalaczy wśród uczniów, g) poszerzenie wiedzy uczniów na temat grypy i sposobów zapobiegania zakażeniom, h) poszerzenie wiedzy o chorobach odkleszczowych, poznanie sposobów zapobiegania chorobom odkleszczowym, uświadomienie wagi problemu ugryzień przez kleszcze, i) kształtowanie prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, j) wdrażanie do przestrzegania podstawowych zasad higieny osobistej, 3. Cel ogólny: Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach. Cele szczegółowe: a) doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, uczuć, b) uczenie rozumienia i akceptowania własnych i cudzych uczuć, 5 kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny, kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia, rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o swoje zdrowie, wzmocnienie integracji i poczucia bezpieczeństwa w grupie, nabywanie umiejętności prawidłowej komunikacji interpersonalnej, uczenie się aktywnego słuchania, nabywanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów, kształtowanie umiejętności wyrażania własnych opinii oraz szacunku i tolerancji wobec opinii innych, l) wyrabianie kultury osobistej, wzrost stopnia uspołecznienia, zmiana zachowań wobec kolegów, c) d) e) f) g) h) i) j) k) 4. Cel ogólny: Wprowadzenie w świat wartości i norm, na których wychowanek może się oprzeć w swoich wyborach Cele szczegółowe: a) kształtowanie postaw prorodzinnych, b) ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać: zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc, życzliwość, c) wdrażanie do otwartego dzielenia się swoimi myślami i odczuciami, d) zachęcanie do rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia, e) wpajanie zasad moralnych, etycznych, f) zapoznanie z normami, regułami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole, g) wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie, h) rozwijanie kompetencji informatycznych wśród uczniów, i) kształcenie umiejętności właściwego doboru audycji telewizyjnych, i radiowych oraz rozsądnego korzystania z komputera i Internetu, j) ukazanie zagrożeń wynikających z niewłaściwego korzystania z w/w środków przekazu, k) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z komputera i Internetu, l) rozwijanie umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, poczucia dystansu do świata reklam i fikcji, 5. Cel ogólny: Kształtowanie postaw proekologicznych. Cele szczegółowe: a) rozwijanie poczucia odpowiedzialności i wdrażanie do szybkiej reakcji na problemy ekologiczne, b) wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna, c) rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą, d) kształtowanie umiejętności obserwowania zjawisk przyrodniczych, e) ukazanie zmian zachodzących w otaczającym środowisku pod wpływem negatywnych oddziaływań człowieka, f) wdrażanie do uczestnictwa w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska, 6 6. Cel ogólny: Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. Cele szczegółowe: a) upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród uczniów, b) wdrażanie do korzystania z zasobów szkolnej i gminnej biblioteki, c) stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień, d) pobudzanie potrzeby aktywnego, zdrowego stylu życia, e) kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego, f) udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami, g) wdrażanie do przeznaczenia części czasu wolnego na udział w różnego rodzaju akcjach, zapoznanie z ideą wolontariatu, IV. Metody pracy W realizacji programu wykorzystuje się różnorodne metody, przede wszystkim aktywizujące, by umożliwić uczniom doświadczanie i przeżywanie tego, co jest tematem zajęć. Wprowadzać można różne techniki, dostosowując je do wieku uczniów, zainteresowania tematem, umiejętności radzenia sobie z przedstawionymi problemami i poziomu ich aktywności. Poniżej wymieniono najważniejsze metody i techniki, spośród których prowadzący może wybrać takie, które najlepiej odpowiadają danemu tematowi: 1. krąg uczuć (klasowe powitanie i pożegnanie), 2. rysunek – forma swobodnej ekspresji, umożliwiająca uczniom uzewnętrznianie swoich przeżyć, doświadczeń, emocji, wiedzy o otaczającym świecie, 3. psychodrama – odgrywanie scenek na wybrane tematy tak, by dać możliwość przeżycia sytuacji mogących się wydarzyć w życiu, 4. dyskusja klasowa, rozmowa – wymiana poglądów, dzielenie się doświadczeniami, wspólna praca nad problemem, 5. „burza mózgów”, której celem jest stworzenie listy pomysłów na rozwiązanie określonego problemu, 6. krótkie opowiadania – stosowanie tej metody jest szczególnie przydatne przy tematach trudnych, budzących zawstydzenie, polega ona na opowiadaniu o sytuacjach życiowych prawdziwych lub wymyślonych, aby na przykładzie przeżyć bohaterów omówić daną sytuację, 7. gry i zabawy jako urozmaicenie prowadzonych zajęć, 8. praca w małych grupach (3-5 osobowych) – efektywna zwłaszcza wtedy gdy temat dotyczy ważnych problemów emocjonalnych i wyjątkowych sytuacji, gdyż uczniom łatwiej wypowiedzieć się wobec mniejszej liczby rozmówców, 9. uzupełnianie zdań („rundki”) – ułatwiają samodzielną wypowiedź, gdyż uczeń ma za zadanie dokończyć zdanie zaczęte przez nauczyciela uzewnętrzniając swoją reakcję, uczucia, 10. pogadanka, 11. gazetka szkolna. 7 V. Realizacja działań szkolnej profilaktyki. A. PLAN REALIZACJI Cel ogólny Zadania 1.Dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych, by wychowanek mógł podjąć racjonalny wybór i zmieniać niewłaściwe postawy i zachowania. Forma realizacji Osoby Termin odpowiedzial realine zacji a) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w szkole i poza szkołą, - regulaminy pracowni : wychowawcy, IX ustalenie reguł zachowania na nauczyciele, lekcji i w czasie przerw, zasad według bezpieczeństwa podczas potrzeb zabaw na placu zabaw, boisku szkolnym i sali gimnastycznej, b) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa w drodze do i ze szkoły, - realizacja programu „ Klub Bezpiecznego Puchatka”- zajęcia edukacyjne, zabawy dydaktyczne, udział w Wielkim Teście Bezpieczeństwa, obejrzenie filmu dostarczonego przez autorów programu, przygotowanie apelu dla uczniów kl. I- III, - realizacja programu "B&N czyli B jak bezpieczny i N jak niechroniony"organizacja Dni Bezpieczeństwa (prelekcje dla uczniów, filmy edukacyjne, filmy profilaktyczne), konkursy , pokaz udzielania pierwszej pomocy w wykonaniu ratowników medycznych, zajęcia zintegrowane, lekcje godziny wychowawczej, spotkania z policjantami, gazetki, rozdawanie ulotek, przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową, artykuły na szkolną stronę internetową, wychowawczynie klas pierwszych Anna Fałczyńska, Ewa Chyczewska. Elżbieta 8 IX cały rok cały rok według - pogadanki nt zasad bezpieczeństwa zorganizowane przez Policję i pedagoga szkolnego, Dzięgielewska potrzeb Ewa Chyczewska nauczyciele, - konkursy o bezpieczeństwie wychowawcy, w ruchu drogowym, nauczyciele - konkursy plastyczne kl. I- III, dotyczące ruchu drogowego nauczyciele i pracy policjanta, strażaka, plastyki, - sprawdzian na kartę rowerową, według potrzeb według potrzeb nauczyciele techniki, marzecmaj nauczyciele, cały rok - dyżury nauczycieli na korytarzu szkolnym i terenie przed szkołą ( kontrola zachowania uczniów, szybka informacja o osobach postronnych w szkole), c) wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas pomocy w gospodarstwie rolnym, - pogadanki na temat zasad wychowawcy, według bezpieczeństwa w czasie potrzeb pomocy w pracach w gospodarstwie rolnym, - udział w konkursach nauczyciele plastycznych organizowanych plastyki, przez KRUS, d) zapoznanie z zasadami udzielania pierwszej pomocy, - zajęcia warsztatowe na godzinie wychowawczej, - pokazy udzielania pierwszej pomocy organizowane przez Policję i Ośrodek Zdrowia, - udział uczniów w konkursie medycznym „ 5 złotych minut ratujących życie” organizowanym przez fundację Prometeusz podczas Koncertów mikołajkowych, e) pokazanie, czym jest agresja i jak ją rozpoznać, f) uświadomienie zagrożeń, jakie niesie agresja, wychowawcy, nauczyciele, pielęgniarka, ratownik medyczny, Iwona Żarek, Agnieszka Marczuk, według uzgodnionych terminów grudzień - pogadanki na temat agresji, wychowawcy, według - prelekcje profesjonalistów pedagog, Planów z policji, poradni psycholog, Wycho i służby zdrowia, wawczych, według 9 g) obalenie mitu „ wielkiego macho” czy też „ silny może więcej”, 2. Kształtowanie postaw prozdrowotnych. potrzeb h) pogłębianie wiedzy i świadomości na temat uzależnień, i) pokazanie zagrożeń i konsekwencji zażywania narkotyków, alkoholu, palenia papierosów, stosowania dopalaczy j) obalenie mitów dotyczących alkoholu, a zwłaszcza „ nieszkodliwości piwa”, - pogadanki na temat szkodliwości nałogów, papierosów, alkoholu, narkotyków i dopalaczy, - udział w konkursach plastycznych dotyczących problematyki, - gazetki, wychowawcy, pielęgniarka, pedagog, psycholog, według planu wycho wawcy i według potrzeb k) dostarczenie informacji na temat psychofizycznych zmian okresu dojrzewania, - pogadanki na temat psychofizycznych przemian procesu dojrzewania, pielęgniarka, nauczyciele, cały rok l) przeciwdziałanie i redukowanie przejawów wandalizmu i nieposzanowania mienia, - akcje profilaktyczne, apele, plakaty, - udział w konkursach dotyczących tematyki, - wykonywanie rysunków i plakatów, opiekunowie cały rok Samorządu Uczniowskiego, pedagog, psycholog, m) podniesienie poziomu świadomości uczniów w zakresie kulturalnego kibicowania i zasad fair play, - kulturalne kibicowanie podczas rozgrywek piłkarskich, zawodów, konkursy , gazetki, filmy o tematyce sportowej, koordynatorAgnieszka Marczuk, a) podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych, b) propagowanie zasad zdrowego stylu życia wśród najmłodszych, c) utrwalenie zdrowych nawyków żywieniowych, - realizacja programu „ Owoce w szkole”spożywanie podczas przerw dostarczonych owoców, warzyw i soków, zajęcia edukacyjne, pogadanki, konkursy, gazetki, - realizacja programu „Mleko dla szkół- możliwość wypicia przez każdego ucznia mleka, pogadanki, gazetka, koordynator cały rok Dorota Warmiak, wychowawcy kl. I- III, d) przeciwdziałanie - cotygodniowe wyjazdy na Koordynator 10 I semestr wychowawcy kl. I- VI, cały rok koordynator Agnieszka Radecka wychowawcy kl. I- VI, Cały wadom postawy, basen z możliwością nauki wdrażanie do pływania, hartowania organizmu, Agnieszka Marczuk, Gabriela Bilińska, Włodzimierz Szymański, Jacek Stalmirski rok cały rok e) rozpoznawanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu, - realizacja programu wychowaw„ Nie pal przy mnie, proszę”- czynie klas zajęcia warsztatowe, drugich, pogadanki, konkurs plastyczny, f) zapobieganie paleniu tytoniu i stosowaniu dopalaczy wśród uczniów, - realizacja programu profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów klas starszych szkoły podstawowej i gimnazjum „Znajdź właściwe rozwiązanie”zajęcia warsztatowe ( cykl 5 zajęć), gazetka, konkurs plastyczny na plakat, opracowanie ulotki, - pogadanki nt szkodliwości stosowania dopalaczy, koordynator II sem. Gabriela Arczewska, wychowawcy klas VI, nauczyciel plastyki, g) poszerzenie wiedzy uczniów na temat grypy i sposobów zapobiegania zakażeniom, -działania wokół tematu „ Nie daj się grypie”- pogadanki na godzinach wychowawczych w oparciu o film i prezentację, spotkanie z pielęgniarką , gazetka,ulotki dla dzieci i rodziców, koordynator II/ III Gabriela Arczewska, pielęgniarka, wychowawcy kl. IV- VI, h) poszerzenie wiedzy o chorobach odkleszczowych, poznanie sposobów zapobiegania chorobom odkleszczowym, uświadomienie wagi problemu ugryzień przez kleszcze, - realizacja programu „ Chroń Gabriela się przed kleszczami Arczewska, wszystkimi sposobami”zajęcia edukacyjne dla kl. III, rozwiązywanie krzyżówek, kolorowanie kolorowanek, rozwiązywanie rebusów i zagadek, zajęcia edukacyjne dla uczniów kl. V, gazetka nt. kleszczy i chorób odkleszczowych, ankieta wśród uczniów, według potrzeb i) kształtowanie prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej - realizacja programu dla klas IV- VI „Trzymaj formę”układanie jadłospisów zgodnie z zasadami cały rok 11 Gabriela Arczewska, Zdzisław Sadowski, 3. Uczenie ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, które pozwolą na lepsze radzenie sobie w trudnych sytuacjach. poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety, zbilansowanej diety, obliczanie BMI, odczytywanie i rozumienie etykiet produktów spożywczych, przyrządzanie potraw: sałatek,surówek, kanapek, biegi, zawody, ćwiczenia gimnastyczne, piesze i rowerowe wycieczki, gazetki tematyczne, wykonanie plakatów, j) wdrażanie do przestrzegania podstawowych zasad higieny osobistej, - realizacja ogólnopolskiego Gabriela programu profilaktyki Arczewska zdrowotnej „Problem z głowy”- zajęcia edukacyjne dla klas trzecich i szóstych mające na celu zwiększenie świadomości na temat wszawicy i niezbędnych działań profilaktycznych, wykonanie prac plastycznych obrazujących sposoby likwidacji wszawicy, przekazanie rodzicom poradników „ Wygraj ze wszawicą”, Agnieszka Marczuk, Jacek Stalmirski, Cały rok - działania zapobiegające występowaniu wszawicy i świerzbu wśród uczniówpogadanki na temat higieny osobistej, gazetki; akcja informacyjna dla rodzicówgazetki, broszury, wychowawcy według klas I- VI, potrzeb a) doskonalenie umiejętności rozpoznawania i wyrażania emocji, uczuć, - ćwiczenia praktyczne na zajęciach zintegrowanych w kl. I- III i godzinach wychowawczych w kl. IVVI, wychowawcy cały rok klas, b) uczenie rozumienia i akceptowania własnych i cudzych uczuć, - realizacja programu Pedagog cały rok socjoterapeutycznego dla Elżbieta dzieci z zaburzeniami Dzięgielewska zachowań „Kolorowy świat”, - zajęcia na świetlicy szkolnej, 12 opiekunowie świetlicy, wg potrzeb c)kształtowanie poczucia własnej tożsamości, wartości oraz pozytywnej samooceny, - zajęcia z pedagogiem i psychologiem, - warsztaty terapeutyczne, d) kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, e) nabywanie umiejętności opierania się naciskom otoczenia, f) rozwijanie świadomości własnego ciała i umiejętności dbania o swoje zdrowie, g) wzmocnienie integracji i poczucia bezpieczeństwa w grupie, - zajęcia z pedagogiem i psychologiem, - warsztaty terapeutyczne, h) nabywanie umiejętności prawidłowej komunikacji interpersonalnej, i) uczenie się aktywnego słuchania, j) nabywanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów; k) kształtowanie umiejętności wyrażanie własnych opinii oraz szacunku i tolerancji wobec opinii innych, - realizacja programu wychowawcy, cały rok „ Żyj w zgodzie ze sobą pedagog, i z innymi”- pogadanki na psycholog, zajęciach zintegrowanych w kl. I- III, zajęcia, warsztaty, pogadanki na godzinach wychowawczych w kl. IVVI, konkursy plastyczne, l) wyrabianie kultury osobistej, wzrost stopnia uspołecznienia, zmiana zachowań wobec kolegów, - realizacja programu socjoterapeutycznego „ e- dziewczyny” w klasach Va i Vb, Pedagog cały rok Elżbieta Dzięgielewska - realizacja programu „ Postaw na rodzinę”organizacja pikniku rodzinnego, uroczystości z okazji Dnia Matki, Dnia Babci i Dnia Dziadka; koordynator cały rok Elżbieta Dzięgielewska 4.Wprowadzenie a) kształtowanie w świat wartości postaw prorodzinnych, i norm, na których wychowanek może się oprzeć w swoich pedagog, psycholog, pedagog, psycholog, wg potrzeb wg potrzeb wychowawcy, - akcje profilaktyczne, apele szkolne, plakaty, - filmy edukacyjne, - rozmowy indywidualne z uczniami, nauczyciele j. polskiego, opiekun biblioteki, - lektura literatury dostarczającej pozytywne wzorce zachowań, 13 wychowawcy kl. I- VI gazetki, pogadanki, konkursy, wyborach. b) ukazanie, jak wiele wychowankowie mogą dać i jak wiele otrzymać: zrozumienie, wzajemne wsparcie, pomoc, życzliwość, c) wdrażanie do otwartego dzielenia się swoimi myślami i odczuciami, d) zachęcanie do rozumienia i uszanowania odmiennych poglądów, sposobu życia, e) wpajanie zasad moralnych, etycznych, f)zapoznanie z normami kulturalnego współżycia i zasadami obowiązującymi w szkole, g) wzbudzanie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie, - pogadanki i zajęcia praktyczne na zajęciach zintegrowanych w kl. I- III i na godzinach wychowawczych w kl. IVVI, - lekcje religii, - spotkania z psychologiem i pedagogiem szkolnym, dyrektor, h) rozwijanie kompetencji informatycznych wśród uczniów, i) kształcenie umiejętności właściwego doboru audycji telewizyjnych i radiowych oraz rozsądnego korzystania z komputera i Internetu, j) ukazanie zagrożeń wynikających z niewłaściwego korzystania z w/w środków przekazu, k)wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z komputera - organizacja „ Dnia Bezpiecznego Internetu”zajęcia edukacyjne, kampanie informacyjne, apele, inscenizacje, filmy edukacyjne, gazetki w pracowniach komputerowych, nauczyciele zajęć komputerowych, - pogadanki i ćwiczenia na zajęciach komputerowych w kl. I-III, - godziny wychowawcze w kl. IV- VI, - pedagogizacja rodziców na zebraniach nt. „Internetzagrożenie w Sieci”, 14 wychowawcy, cały rok ksiądz, katecheta, psycholog, pedagog, luty Wg harmowychowawcy, nogramu spotkań z rodzicami. i Internetu, l) rozwijanie umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, poczucia dystansu do świata reklam i fikcji, a) rozwijanie poczucia 5.Kształtowanie odpowiedzialności postaw proekologicznych. i wdrażanie do szybkiej reakcji na problemy ekologiczne, b)wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna, c)rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą, d)kształtowanie umiejętności obserwowania zjawisk przyrodniczych, e) ukazanie zmian zachodzących w otaczającym środowisku pod wpływem negatywnych oddziaływań człowieka, f) wdrażanie do uczestnictwa w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie dewastacji środowiska, 6.Pomoc w zaspokajaniu ważnych potrzeb psychicznych poprzez oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. a) upowszechnianie czytelnictwa, rozwijanie kompetencji czytelniczych wśród uczniów, b) wdrażanie do korzystania z zasobów szkolnej i gminnej biblioteki, - aktywny udział uczniów w spotkaniach kółek przyrodniczych- Ligi Ochrony Przyrody dla uczniów kl. I- III i kl. IV- VIpogadanki, prezentacje multimedialne, filmy obserwacje przyrodnicze, przeprowadzanie doświadczeń, wycieczki terenowe, gazetki, konkursy, spotkania z ludźmi zajmującymi się zagadnieniami z dziedziny przyrody i ekologii, Teresa Kunkowska Cały rok Gabriela Arczewska wychowawcy - udział uczniów w różnego typu działaniach w ramach „Tygodnia Ekologii, 1115IV. - udział w akcji „Sprzątanie Świata” i „Dzień Ziemi”, IX, IV -pogadanki za zajęciach zintegrowanych i godzinach wychowawczych, Cały rok - dokarmianie zwierząt XII-II - zajęcia czytelnicze, - konkursy plastyczne, recytatorskie szkolne i międzyszkolne, - uroczystość „Pasowania na czytelnika uczniów klas pierwszych”, - apele, konkursy, gazetki w ramach „Święta Biblioteki” i „Tygodnia Książki”, - analiza czytelnictwa, 15 Opiekun biblioteki szkolnej Teresa Michalska, wychowawcy Cały rok styczeń/ luty Paździe rnik, maj, przedstawienie wyników na godzinach wychowawczych i lekcjach języka polskiego, - pedagogizacja rodziców na temat „Korzyści płynące z czytania książek”, - zajęcia otwarte dla rodziców, c)stwarzanie możliwości i zachęcanie do rozwijania zainteresowań i uzdolnień, - zajęcia na świetlicy szkolnej, - konkursy szkolne, pozaszkolne, plastyczne. przedmiotowe itp. - zajęcia pozalekcyjne, - spotkania z ciekawymi ludźmi, -gazetki szkolne, - szkolne inscenizacje, Cały rok cały rok wg potrzeb wychowawcy, wg harmoopiekunowie nograorganizacji, mów opiekunowie świetlicy, d) pobudzanie potrzeby - pozalekcyjne zajęcia aktywnego, zdrowego sportowe- SKS, stylu życia, - udział w szkolnych i międzyszkolnych rozgrywkach sportowych, - rajdy, wycieczki klasowe, nauczyciele wych. fizycznego, e) kształtowanie umiejętności kulturalnego spędzania czasu wolnego, - udział w szkolnych i gminnych imprezach kulturalno- rozrywkowych, - wycieczki szkolne, wyjazdy do kina, teatru, Zielone szkoły itp., - organizacja występów artystycznych w szkole, wychowawcy, cały rok f) udzielanie pomocy uczniom z różnego rodzaju trudnościami, - zorganizowanie i udzielanie uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej, - kierowanie uczniów do poradni psychologicznopedagogicznej, - zajęcia terapeutyczne, - zajęcia zwiększające szanse edukacyjne ucznia, - zajęcia z uczniami z zaburzeniami w rozwoju, - zajęcia świetlicowe, wychowawcy, wg harmonauczyciele, nogramów logopeda, 16 cały rok wg terminarza zawodów wg potrzeb opiekun Samorządu Uczniowskiego, pedagog, psycholog, wychowawcy, opiekun Samorządu Uczniowskie- - pomoc koleżeńska, go, - udzielanie pomocy uczniom Towarzystwo z rodzin patologicznych, Przyjaciół Dzieci, g) wdrażanie do przeznaczenia części czasu wolnego na udział w różnego rodzaju akcjach, zapoznanie z ideą wolontariatu; - aktywny udział w rożnego typu akcjach organizowanych na terenie szkoły m.in. Sprzątanie Świata, „ Zeszyt za uśmiech”, „ Podziel się Posiłkiem”,” Świąteczna zbiórka żywności” „ Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”, wychowawcy, opiekun Samorządu Uczniowskiego, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, wg harmonogramów Szczegółowy sposób realizacji danego zadania i tematyka zajęć czy ćwiczeń zależy od osób prowadzących. Uwzględniana jest w rocznych planach pracy wychowawczej. B. ZASADY INTERWENCJI WOBEC UCZNIÓW SZCZEGÓLNIE ZAGROŻONYCH Reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych obejmuje odwołanie się do specjalistycznej pomocy, przy czym główną rolę odgrywa tu wychowawca dziecka i pedagog szkolny. Jeżeli na podstawie obserwacji i zebranych informacji o uczniu okaże się, że jest on szczególnie zagrożony, ma za sobą już pierwsze doświadczenia w zakresie zachowań ryzykownych, trzeba podjąć oddziaływania specyficzne dla danego rodzaju zaburzenia. Nie może się to odbyć bez udziału rodziców dziecka. Do wychowawcy należy nawiązanie kontaktu z rodzicami i pedagogiem szkolnym, wskazywanie odpowiedniego specjalisty, a czasem pomoc w organizacji pierwszego kontaktu z nim, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii. Podjęcie samych działań to już sprawa pedagoga szkolnego oraz pomocy specjalistycznej na zewnątrz szkoły (poradnie psychologiczno - pedagogiczne, organizacje pozarządowe działające na rzecz dzieci i młodzieży). C. OBOWIAZKI OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI Obowiązki dyrektora: 1. Zakłada, że w jego szkole funkcja profilaktyki musi być spójna z funkcją wychowania. 2. Posiada podstawową wiedzę w zakresie profilaktyki problemowej. 3. Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole. 4. Premiuje doskonalących się nauczycieli. 5. Zachęca uczniów do udziału w działaniach profilaktycznych. 6. Włącza rodziców do współpracy w tworzeniu i realizacji szkolnych programów: Wychowawczego i Profilaktycznego. 7. Wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w swoim środowisku. 8. Współpracuje z instytucjami wspierającymi działalność profilaktyczną. Obowiązki pedagoga i psychologa szkolnego: 1. Diagnozowanie problemów wychowawczych szkoły. 2. Koordynowanie i monitorowanie przebiegu realizacji planu profilaktyczno – wychowawczego 17 szkoły. 3. Wspieranie wychowawcy i pozostałych pracowników w realizacji zadań profilaktyczno – wychowawczych wynikających z planu wychowawczego szkoły. 4. Organizuje na terenie szkoły spotkania i warsztaty dla uczniów ze specjalistami. 5. Udział w wewnątrzszkolnym doskonaleniu (rady pedagogiczne). 6. Praca indywidualna i grupowa z uczniami i rodzicami. 7. Propagowanie treści i programów profilaktycznych. 8. Systematycznie doskonali się w zakresie wychowania i profilaktyki. Obowiązki nauczycieli (nauczycieli wychowawców): 1. Promuje zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania wolnego czasu. 2. Utrzymuje osobowe relacje z uczniami (poprzez konsultacje, indywidualne rozmowy). 3. Konstruktywnie współpracuje z gronem pedagogicznym oraz pozostałymi pracownikami szkoły. 4. Doskonali się w zakresie profilaktyki. 5. Dostrzega indywidualność dziecka, indywidualizuje oddziaływania. 6. Ma pozytywne relacje z rodzicami, potrafi pozyskać rodziców do współpracy. 7. Doskonali się zawodowo. Obowiązki rodziców: 1. Mają dobry kontakt ze szkołą i szeroko rozumianym środowiskiem dziecka. 2. Aktywnie współpracują ze szkołą, dzieląc odpowiedzialność za podejmowane wspólnie oddziaływania profilaktyczno – wychowawcze i opiekuńcze. 3. Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów przeciwdziałania im. 4. Stanowią wzór osobowy – model dla dziecka. 5. Dbają o dobry kontakt z dzieckiem. VI. Ewaluacja programu profilaktyki Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu profilaktycznego. Sposoby i środki ewaluacji: 1. obserwacja zachowania uczniów 2. obserwacja postępów w nauce i zachowaniu 3. udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki 4. frekwencja na zajęciach szkolnych 5. udział w zajęciach pozalekcyjnych 6. ocena samopoczucia ucznia w szkole 1. ocena pracy profilaktycznej Narzędzia ewaluacji: 1. ankieta 2. obserwacja 3. analiza dokumentacji szkolnej 4. rozmowa 5. wywiad Spodziewane efekty podjętych działań profilaktycznych 1. Szkoła w opinii uczniów i rodziców uważana jest za bezpieczną. 18 2. Biblioteka wyposażona jest w publikacje dotyczące profilaktyki i najnowsze wiadomości z zakresu nauczania i wychowania - materiały dostępne również dla rodziców. 3. Opracowanie jednolitych, jasnych procedur postępowania owocuje lepszymi relacjami uczeń - nauczyciel - rodzic co pozwala na szybszą i skuteczniejszą interwencję oraz na łatwiejsze wychwycenie i zrozumienie problemu. 4. Uczniowie chętnie biorą udział w różnorodnych konkursach i zawodach a wyniki w nauce są zadowalające. 5. Uczniowie są współgospodarzami szkoły, samorząd uczniowski jest aktywny, podejmuje ciekawe akcje. 6. Uczniowie i ich rodzice mają możliwość korzystania ze wsparcia pedagoga i psychologa szkolnego oraz profesjonalnych instytucji. 7. Uczniowie wypracowują zasady współżycia i tolerancji. 8. Liczba wagarów jest nieduża. 9. Akty przemocy występują sporadycznie. 10. Uczniowie osiągają coraz lepsze sukcesy w sporcie. 11. Wszyscy uczniowie w trudnej sytuacji mogą liczyć na pomoc i wsparcie, a rodzice przełamali wstyd i w razie potrzeby śmiało zgłaszają swoje trudności. 12. Uczniowie wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki. Przewodniczący: Rady Pedagogicznej................................................................. Rady Rodziców.......................................................................... Samorządu Uczniowskiego....................................................... 19