Szkolny program profilaktyczny Publicznego Gimnazjum nr 1 im. 750

,,Bądź sobą
i nie daj się nałogom"
Szkolny Program Profilaktyki
Publicznego Gimnazjum nr 1
im. 750-lecia Miasta Żnina
w Żninie
Rok szkolny
2016/2017
Spis treści:
Wprowadzenie
I. Ogólna charakterystyka programu:
1. Podstawy prawne
2. Treść programu
3. Cele programu
4. Działania wspierające, profilaktyczne
5. Miejsce realizacji
6. Uczestnicy programu
II. Harmonogram działań realizacji szkolnego programu profilaktyki ,,Bądź
sobą nie daj się nałogom”
III.Instytucje wspomagające szkołę w tworzeniu i realizacji szkolnego programu
IV.Ewaluacja
WPROWADZENIE
Program profilaktyczny “Nie daj się nałogom i bądź sobą” w swoich założeniach ma
zapobiec powstawaniu trudności, szczególnie trudności o charakterze wychowawczym.
Program uczy nowych sposobów zachowania się w sytuacjach emocjonalnie trudnych dla
młodzieży niedostosowanej społecznie oraz młodzieży, która ma skłonność do sięgania po
środki uzależniające. Całościowy program jest przeznaczony dla uczniów w okresie
gimnazjalnym i ma charakter psychoprofilaktyczny.
Cele i zadania szkolnego programu profilaktyki powstały w oparciu szkolny program
wychowania.
Z analizy sytuacji wychowawczej przeprowadzonej na podstawie rozmów, sondaży,
obserwacji i analizy dokumentów wynika, że jest grupa uczniów, która ma trudności z
komunikowaniem się, rozwiązywaniem codziennych problemów, wyrażaniem negatywnych
emocji. Swoje problemy próbują oni rozwiązywać w sposób, który nie jest akceptowany
społecznie. Zachowania problemowe z którymi mamy do czynienia na terenie szkoły, to
przede wszystkim agresja słowna i fizyczna i jej przejawy takie jak: przezywanie,
przeklinanie, wulgaryzmy, łamanie regulaminu szkoły.
Na podstawie Diagnozy Lokalnych Zagrożeń Społecznych przeprowadzonej przez
Studio Diagnozy i Profilaktyki w Krakowie w roku szkolnym 2013/2014 wynika, że
zagrożeniem w środowisku gimnazjalistów jest spożywanie napojów alkoholowych, w
mniejszym stopniu kontakt uczniów z tytoniem i substancjami psychoaktywnymi.
Celem niniejszego programu profilaktycznego jest zatem wzbudzenie wśród uczniów
klas gimnazjalnych gotowości przeciwstawienia się uzależnieniom, pokazanie alternatywnych
“sposobów życia” i form spędzania wolnego czasu, poznanie mocnych stron swojej
osobowości oraz rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień. Postępowanie takie będzie
służyć przede wszystkim poprawie wzajemnych stosunków między uczniami i nauczycielami
oraz uczniami między sobą, co zawsze skutkuje podwyższeniem poziomu nauczania i
wychowania młodzieży.
I. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
1. PODSTAWY PRAWNE
1. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii.
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie
zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności
wychowawczej, edukacyjnej , informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania
narkomanii.
2. Statut Szkoły.
3. Koncepcja Pracy Szkoły.
4.Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U Nr 67 z późniejszymi
zmianami) np. Art. 1 i inne.
5.Program ochrony zdrowia.
6. Program ochrony zdrowia psychicznego.
7. Narodowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
8. Krajowy program zapobiegania zakażeniom HIV.
2. TREŚĆ PROGRAMU
Program
“Bądź sobą i nie daj się nałogom” przeznaczony jest dla uczniów
Publicznego Gimnazjum nr 1 w Żninie. Ma on charakter psycho edukacyjny, to znaczy
zawiera on elementy profilaktyki uzależnień jak i elementy korekcyjne zachowań,
komunikacji itp. Uwzględnia on przede wszystkim dwa pierwsze etapy profilaktyki.
Profilaktyka uniwersalna ma na celu szeroko pojęte zapobieganie pojawianiu się problemów
związanych z zachowaniami dysfunkcyjnymi. Etap następny ma na celu ujawnienie osób o
najwyższym ryzyku dysfunkcyjności i pomaganie im w redukcji tego ryzyka. Ponadto w
przypadkach interwencyjnych program opiera się na profilaktyce wskazujacej tzn. na
przeciwdziałaniu pogłębianiu się procesu chorobowego.
Poniższy program zakłada - opierając się na nowoczesnym modelu zajęć
profilaktycznych - rozwijanie ogólnych umiejętności psychologicznych oraz społecznych takie
jak:
 podejmowanie decyzji,
 radzenie sobie ze stresem,
 rozwijanie umiejętności społecznych,
 rozwijanie samoświadomości,
 stawianie sobie celów życiowych i wartości,
 samokontroli.
Program opiera się na założeniu, że nie sam zły przykład, narkotyk czy trudna sytuacja
rodzinna jest groźna, lecz pewne “braki” tkwiące w człowieku. W dzisiejszym świecie wiele
osób nie potrafi zrozumieć siebie, nie wie jak zachować się w różnych sytuacjach życiowych,
kiedy powiedzieć “nie”. Program ten kładzie nacisk na kształtowanie poczucia własnej
wartości i akceptacji siebie takim jakim się jest, uwierzenia we własne możliwości,
kierowania sobą, porozumiewania się z rówieśnikami, osobami dorosłymi jak i zachowania
się w określonych sytuacjach. Umiejętności te stanowią istotne wyposażenie każdego
młodego człowieka. One to chronić go będą przed różnymi dysfunkcjami rozwojowymi i
uzależnieniami. Zajęcia realizowane w programie “Bądź sobą i nie daj się nałogom” poruszają
tematy związane z rozwojem młodego człowieka oraz ze świadomością własnych potrzeb i
uczuć.
Należy propagować zdrowy styl życia, sposób spędzania wolnego czasu, uświadamiać
niebezpieczeństwa i skutki nałogu. Program promuje zatem zdrowy styl odżywiania a
szczególnie nowy model diety. Ponadto w swych treściach porusza tak ważne zagadnienia jak
alternatywne formy spędzania czasu wolnego czy rozwijanie zainteresowań. W działaniach
profilaktycznych
ważne
jest
wypracowywanie
sposobów
popularyzacji
zespołów
zainteresowań. Uczestnictwo młodzieży w kółkach pozalekcyjnych ma duże znaczenie przede
wszystkim w szerzeniu profilaktyki uzależnień, w radzeniu sobie w sytuacjach trudnych oraz
w walce ze stresem. Jest to ponadto jeden z warunków zmniejszenia poziomu agresji wśród
uczniów, a także ma pozytywny wpływ na ogólny rozwój fizyczny i psychiczny.
Przy zapewnieniu młodzieży odpowiedniej opieki przez szkołę niezbędna jest
współpraca przede wszystkim między rodzicami i szkołą. Ważne by nauczyciel utrzymywał
osobowe relacje z uczniem, dostarczał konstruktywnych wzorów zachowania a także umiał
pozyskiwać uczniów i rodziców do udziału w działaniach profilaktycznych. Współpraca
powinna obejmować też poradnie psychologiczno-pedagogiczne, poradnie i ośrodki
profilaktyki i terapii uzależnień oraz instytucje wspomagające szkoły w tworzeniu szkolnych
programów profilaktycznych, takie jak między innymi: Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno – Pedagogicznej w Warszawie, UMK – Toruń, Kujawsko – Pomorskie
Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy, wizytatorzy KO – Bydgoszcz.
Program nastawiony jest też na współpracę z domem i z rodzicami. Odbywać się ona
będzie w formie spotkań szkoleniowych lub też w czasie warsztatów psychoedukacyjnych.
Semestralne spotkania z rodzicami należy wzbogacić o prelekcje dotyczące edukacji prawnej,
wiedzy pedagogiczno-psychologicznej i przeciwdziałaniu uzależnieniom. Rodzina jako
najbliższe środowisko dziecka ma bowiem największe znaczenie w wychowaniu i uczeniu się
dziecka oraz tworzeniu optymalnych warunków rozwoju.
3. CELE PROGRAMU
 Rozwijanie umiejętności psychologicznych do samopoznania, komunikowania się,
uczenia się i współpracy.
 Uczenie zachowań dotyczących kultury życia codziennego.
 Ukierunkowanie działalności wychowawczej na zdobycie przez ucznia wiedzy i
umiejętności pozwalających na podejmowanie zachowań prozdrowotnych.
 Wskazanie możliwości unikania zagrożeń np. uzależnienia od alkoholu poprzez
poznanie sposobów radzenia sobie z nimi.
 Pokazanie perspektyw wyboru właściwej drogi w życiu poprzez ukazanie zdrowego
i wartościowego stylu życia, akceptację siebie prowadzącą do samozadowolenia
oraz satysfakcji osobistej i życiowej.
 Współpraca z rodzicami uczniów w celu budowania postawy prozdrowotnej i
zdrowego stylu życia.
 Wzmacnianie kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców.
 Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i akceptacji szkoły.
 Złagodzenie skutków patologii wychowania w środowisku rodzinnym.
 Doświadczanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego.
 Rozbudzanie zainteresowań i uzdolnień.
 Uwrażliwienie młodzieży na szkodliwy wpływ oraz negatywne skutki zażywania
środków uzależniających.
 Zwiększenie świadomości sygnałów ostrzegawczych charakterystycznych dla
rozwoju uzależnienia.
 Kształtowanie umiejętności sztuki odmawiania.
 Zapoznanie uczniów z zasadami racjonalnego odżywiania się człowieka.
 Uświadomienie uczniom znaczenia ruchu i ćwiczeń fizycznych dla zdrowia.
 Wzbudzenie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie.
 Kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym opartej na umiejętności
samodzielnej analizy norm społecznych.
 Kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z
najważniejszych wartości w życiu.
4. DZIAŁANIA WSPIERAJĄCE, PROFILAKTYCZNE
1. Stała współpraca z instytucjami pomocowymi działającymi na naszym terenie /konsultacje,
wsparcie merytoryczne, grupa wsparcia pedagogów/.
2. Udział w kampaniach społecznych np. Szkoła bez Przemocy, propagujących pozytywne
wartości i zdrowy styl życia /kodeks szkolny/.
3. Planowanie i koordynowanie działań profilaktycznych podejmowanych w całej szkole oraz
ich monitorowanie i ewaluowanie. Monitoring wizyjny w Publicznym Gimnazjum nr 1 w
Żninie, obejmuje:
 korytarze, na wszystkich poziomach
 szatnie
 teren wokół szkoły.
Monitoring
i
rejestracja
obrazów
zdecydowanie
zwiększa
bezpieczeństwo
osób
przebywających na terenie monitorowanego obiektu. Ponadto monitoring w szkole
i
rejestracja obrazów skutecznie zapobiega nagannym zachowaniom uczniów, również
zwiększa komfort pracy zarówno uczniów jak i nauczycieli.
4. Wykorzystanie monitoringu do rozwiązywania problemów wychowawczych.
 analiza zapisu.
 podjęcie ukierunkowanych działań w oparciu o zapis w monitoringu.
 zapoznanie uczniów z materiałem wideo, dzięki czemu młodzież częściej decydują się
zeznawać w różnego rodzaju sprawach, w których są świadkami lub stroną.
 zapoznanie rodziców z nagraniem wizyjnym.
 udokumentowanie zaistniałych zdarzeń.
5. MIEJSCE REALIZACJI
Publiczne Gimnazjum nr 1 w Żninie
6. UCZESTNICY PROGRAMU
Uczniowie klas pierwszych, drugich i trzecich gimnazjum
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ REALIZACJI
SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
,,BĄDŹ SOBĄ I NIE DAJ SIĘ NAŁOGOM”
Zadania
Diagnozowanie
problemów i
zagrożeń
Podniesienie
poziomu kultury
osobistej
Sposoby realizacji
 rozpoznawanie i
diagnozowanie zagrożeń
związanych z uzależnieniami i
innymi zjawiskami
niepożądanymi
 monitorowanie i
nadzorowanie niewłaściwego
zachowania uczniów w szkole
 badania ankietowe
diagnozujące poczucie
bezpieczeństwa i
problematykę uzależnienia
 badania socjometryczne
diagnozujące samopoczucie
uczniów w zespole klasowym
 rozwijanie czynników
chroniących poprzez
respektowanie norm
poprawnego zachowania
systemem uwag i pochwał
 opracowanie katalogu postaw
pożądanych
Osoby
Czas
odpowiedzialne realizacji
wg potrzeb
wszyscy
nauczyciele
cały rok
pedagog,
wychowawcy
I semestr
wychowawcy
październik
wszyscy
nauczyciele
wychowawcy
wrzesień
wszyscy
nauczyciele
cały rok
Ograniczanie
przejawów
niedostosowania
społecznego
uczniów
 dbałość o kulturę słowa
poprzez konsekwentne
zwracanie uwagi na
stosowanie wyrazów
niecenzuralnych
 dbałość o wygląd i stosowny
ubiór
 kształtowanie postawy
poszanowania mienia
szkolnego i cudzej własności
 Prowadzenie terapii
indywidualnej z uczniami
zagrożonymi
niedostosowaniem
społecznym.
 Realizowanie przez
wychowawców zajęć nt.
radzenia sobie ze stresem i
walki z agresją.
 Omawianie i ćwiczenie z
wg potrzeb
wychowawcy
wychowawcy,
pedagog,
wg potrzeb
uczniami prawidłowych
zachowań w sytuacjach
konfliktowych.
 organizowanie akcji
profilaktycznych mających na
celu wspieranie wszystkich
Uwrażliwienie
uczniów w prawidłowym
młodzieży na
rozwoju i ograniczanie
negatywne skutki
zachowań ryzykownych
zażywania
niezależnie od poziomu ryzyka
środków
używania przez nich substancji
psychoaktywnych
uzależniających ( w ramach
profilaktyki uniwersalnej),
 udział w programie
profilaktyczno – dydaktycznym
„Znajdź właściwe rozwiązanie”
 akcja profilaktyczna „Nie
dajmy się uzależnieniom”
 realizacja zajęć z udziałem
specjalistów lekarzy, kuratora,
specjalisty ds. nieletnich,
 stwarzanie alternatywnych
form spędzania czasu
wolnego przez młodzież,
 konkurs „Żyjmy pięknie bez
zagrożeń”
 akcja profilaktyczna „Agresja i
używki to nie dla mnie”
 poszerzanie wiedzy na temat
cały rok
wychowawcy kl.I
listopad
pedagodzy,
świetlica
kwiecień
zespół wychow.
czerwiec
zespół wychow.
Przeciwdziałanie
zjawiskom
niepożądanej
absencji
Współpraca z
rodzicami,
instytucjami
wspomagającymi
wychowanie i
opiekę
Stworzenie
uczniom
warunków do
wykonywania
projektów
edukacyjnych
dopalaczy, poprzez
dostarczanie informacji o ich
szkodliwości w formie ulotek
 stały monitoring i
kontrolowanie uczniów na
zajęciach
 zwiększenie motywacji do
systematycznego
uczęszczania na zajęcia
szkolne
 stały kontakt z rodzicami
 co miesięczne raporty
wychowawców klas
 wpływ frekwencji na ocenę
zachowania
 kierowanie uczniów na
badania psychologiczne i
pedagogiczne do PPP
 organizowanie pomocy
psychologiczno –
pedagogicznej dla uczniów,
rodziców
 angażowanie rodziców w
sprawy klasy, szkoły oraz w
realizację programów
profilaktycznych i
prozdrowotnych,
 prowadzenie pedagogizacji
rodziców nt. prawidłowości
rozwoju i zaburzeń zdrowia
psychicznego młodzieży,
rozpoznawanie wczesnych
objawów używania środków i
substancji psychoaktywnych,
 zainteresowanie/rozpoznanie
sytuacji rodzinnej i materialnej
uczniów i pomoc dziecku
potrzebującemu, bieżące
informowanie rodziców o
zachowaniu ucznia i
postępach w nauce przez edziennik
 poinformowanie uczniów i
rodziców na początku roku
szkolnego o warunkach
realizacji projektu
edukacyjnego,
 przedstawienie uczniom
zasad i form realizacji projektu
edukacyjnego
wszyscy
nauczyciele
cały rok
wychowawcy
cały rok
wychowawca
cały rok
Wychowawcy
wg potrzeb
pedagog
wg potrzeb
wychowawcy
cały rok
wychowawcy
wrzesień
wychowawcy
I semestr
 poznanie rozwoju
intelektualnego uczniów z
problemami szkolnymi oraz
Zminimalizowanie
szczególnie uzdolnionych
niepowodzeń
poprzez stały kontakt z PPP
szkolnych
 przeprowadzanie testów
diagnostycznych
 realizacja zajęć wspierających
 motywowanie uczniów
poprzez realizację planów
wychowawczych
 kształtowanie i wzmacnianie
Współpraca z
norm przeciwnych używaniu
substancji uzależniających,
instytucjami
poprzez działania
wspierającymi
wychowawcze tj. rozmowy i
działania
zajęcia z uczniami, którzy w
profilaktyczne
wyższym stopniu narażeni są
na rozwój zachowań
ryzykownych,
 kształtowanie postaw
tolerancji, akceptacji i
współdziałania wobec osób
niepełnosprawnych poprzez
organizowanie zajęć i spotkań
z osobami niepełnosprawnymi
 współpraca z PTZN, MONAR,
Terapeutica, w celu
wspierania uczniów, u których
zostały rozpoznane wczesne
objawy używania środków
psychoaktywnych,
 realizacja programu „ Myśl o
sobie. Żyj zdrowo” we
współpracy z Powiatową
Stacją Sanitarno
Epidemiologiczną
pedagog
cały rok
dydaktycy
dydaktycy
cały rok
cały rok
wychowawcy
cały rok
pedagog
cały rok
wychowawcy
cały rok
cały rok
cały rok
pedagog szkolny
III. Instytucje wspomagające szkołę w tworzeniu i realizacji szkolnych
programów.
1. Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne.
2. PARPA ul. Polna 46a 00-644 Warszawa www.parpa.pl
3. Nauczyciele konsultanci wspierający działania w zakresie profilaktyki i zdrowia:
Kujawsko - Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy - Pracownia
Psychologicznej Pomocy Szkole, ul. Jagiellońska 9 tel. (052) 349 31 03.
Kujawsko - Pomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Toruniu, ul. Aleja
Solidarności 3 tel. (056) 621 83 74.
4. Centrum Onkologii - konsultanci ds. realizacji programów profilaktycznych.
5. Współpraca z jednostkami samorządu terytorialnego, placówkami doskonalenia
nauczycieli, podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej
opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, wojewódzkimi i
powiatowymi stacjami sanitarno-epidemiologicznymi , Policją.
IV. Ewaluacja
Szkolny Program Profilaktyki będzie podlegał ewaluacji, która będzie obejmowała
realizację zakładanych celów i ich zakres. Ewaluacja uwzględni opinię uczniów, nauczycieli i
rodziców.