Raport z badań
Transkrypt
Raport z badań
Raport z badań dotyczących jakości usług outplacementu według uczestników projektu oraz znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców przeprowadzonych na potrzeby realizacji projektu numer DWF_2_1.6_524 pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna, Działanie 1.6 autor: Barbara Jarosik Malbork 2008 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 Spis treści Podstawowe informacje o projekcie 3 Raport z badań dotyczących jakości usług outplacementu według uczestników projektu Informacje ogólne o badaniu Badanie uczestniczek projektu - prezentacja wyników 5 5 6 Raport z badań dotyczących znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców Informacje ogólne o badaniu Badanie pracodawców - prezentacja wyników 31 31 31 Załączniki 52 Załącznik nr 1 - Ankieta badająca jakość usług outplacementu 52 Załącznik nr 2 - Ankieta badająca znajomość tematyki outplacementu wśród pracodawców 57 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2 Podstawowe informacje o projekcie Projekt pn. „Kobiety - kształtujmy własną przyszłość” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracja zawodowa i społeczna, Działanie 1.6. Europejski Fundusz Społeczny jako jeden z czterech funduszy strukturalnych wspiera finansowo działania zmierzające do rozwoju zasobów ludzkich oraz przeciwdziałania bezrobociu. Jego zadaniem jest udzielanie wsparcia na rzecz rozwoju sfery zatrudnienia poprzez promowanie zachowań, które przyczyniają się do zwiększenia szans zatrudnienia, warunków dla przedsiębiorczości, wyrównywania szans oraz inwestowania w zasoby ludzkie. Zgodnie z powyższym założeniem, celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" jest udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego. Projekt pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku od 1. marca 2007 roku do 30. czerwca 2008 roku skierowano do grupy bezrobotnych kobiet zarejestrowanych w PUP (warunek niezbędny), ze szczególnym uwzględnieniem kobiet: długotrwale bezrobotnych, do 25 roku życia i po 50 roku życia, oraz samotnych matek - pensjonariuszek Stowarzyszenia na Rzecz Osób Bezdomnych - Domu Modlitwy "AGAPE" w Nowym Stawie. Ważnym kryterium branym pod uwagę przy kwalifikacji do uczestnictwa w projekcie był brak doświadczenia zawodowego lub posiadanie kwalifikacji niedostosowanych do potrzeb aktualnego rynku pracy. Zgodnie z założeniami projektu, zakwalifikowane do udziału w nim osoby zostały objęte kompleksowym wsparciem obejmującym: – pracę z doradcą zawodowym (warsztaty pn. "Integracja z rynkiem pracy" + obsługa komputera): zajęcia indywidualne (po 1 godzinie dla każdej osoby) i grupowe (po 18 godzin dla każdej z dwóch grup), – pracę z psychologiem / coachem: sesje indywidualne (po 1 godzinie dla każdej osoby) i grupowe (po 44 godziny dla każdej z dwóch grup); oprócz czasu przeznaczonego dla poszczególnych osób (grup), psycholog zaangażowany w projekcie przeznaczył dodatkowo łącznie około 60 godzin na wsparcie psychologiczne w ramach kampanii outplacementowej. Oprócz zajęć z doradcą i psychologiem każda z uczestniczek przeszła szkolenie zawodowe (od 40 do 160 godzin, tematy: Wizaż, makijaż, stylizacja / Profesjonalny sprzedawca / Opiekunka domowa z językiem angielskim) oraz zorganizowany (w zależności od przygotowania uczestniczek) staż lub przygotowanie zawodowe. Według pierwotnych założeń projekt miał objąć 30 osób, jednak w wyniku oszczędności i zmian w projekcie możliwe było objęcie wsparciem czterech nowych, dodatkowo zrekrutowanych do udziału w nim uczestniczek, które skorzystały z konsultacji z doradcą zawodowym oraz ze szkolenia „ABC Przedsiębiorczości”, a także otrzymały możliwość uzyskania jednorazowej dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Równocześnie, w trakcie trwania projektu nastąpiło kilka zmian w podstawowych grupach uczestniczek. Na miejsce osób, które zrezygnowały z udziału w projekcie już w trakcie jego trwania, aby utrzymać założony stan grup zostały wprowadzone trzy nowe uczestniczki. Dla uczestniczek projektu przewidziano - w zależności od potrzeb - możliwość skorzystania ze wsparcia dodatkowego, tj. zwrotu kosztów dojazdu na miejsce szkolenia, stażu lub przygotowania Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3 zawodowego (w przypadku kiedy odbywa się ono poza miejscem zamieszkania) oraz zwrotu kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 (dla samotnych matek). Zgodnie z przyjętym w projekcie modelem wsparcia, uczestniczki projektu miały uzyskać kompleksową i przemyślaną pomoc zawierającą zarówno wsparcie osobiste (poznanie siebie oraz zbudowanie lub wzmocnienie właściwych postaw osobowych, indywidualną i grupową pracę z psychologiem), wiedzę o rynku pracy (poznanie metod funkcjonowania na rynku pracy oraz teoretyczne i praktyczne przyuczenie do jednego z trzech zawodów. Podobnie jak w innych projektach realizowanych w ramach EFS, tak i w projekcie pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" przewidziano prowadzenie kampanii outplacementowej. Jej głównym celem była zmiana nastawienia do zatrudniania osób pochodzących z grup zagrożonych marginalizacją społeczną bądź już zmarginalizowanych (outplacement środowiskowy). Istotne było także rozpropagowanie idei projektu, a także zachęcenie potencjalnych uczestników projektu do nabycia lub zmiany kwalifikacji zawodowych. Sekwencja działań1 w ramach outplacementu środowiskowego zakłada, że uczestnicy programu (osoby dotychczas niepracujące lub pozostające przez długi czas bez pracy) otrzymują dwutorową pomoc. Pierwszy jej aspekt dotyczy diagnozy potencjału i potrzeb osób bezrobotnych, udzielenia im wsparcia psychologicznego, doradztwa zawodowego, szkoleń, pośrednictwa pracy. Drugi – to aktywność indywidualna i grupowa, wsparcie grupy, samopomoc. Efektem takich działań powinna być aktywność uczestników w trzech wymiarach: aktywność indywidualna, aktywność grupowa i działanie środowiskowe oraz aktywność zawodowa, instytucjonalna, środowiskowa. Warto w tym miejscu przypomnieć ogólną definicję outplacementu. Jest to kompleksowe i wyspecjalizowane działanie ukierunkowanym na wsparcie osobiste oraz trening poszczególnych umiejętności, strategii i technik, które pomogą przeprowadzić efektywne poszukiwanie pracy i dalsze zarządzanie karierą zawodową osobie, która pracę straciła, bądź jest zagrożona utratą pracy. W ramach programu outplacementu osoba taka otrzymuje wsparcie w formie doradztwa, treningu konkretnych umiejętności, dodatkowych informacji przydatnych w poszukiwaniach oraz usługi administracyjne. Wsparcie takie jest udzielane przez określony czas, a jego rozmiary i zakres są zależne od formy wybranej przez osobę lub organizację opłacającą program. Z innego punktu widzenia, outplacement to instrument wspomagający funkcjonowanie rynku pracy i podnoszący jego ogólną wartości dzięki podnoszeniu lub rozszerzaniu kwalifikacji uczestników programów outplacementowych. Specjaliści prowadzący takie programy (doradca zawodowy, psycholog / coach, konsultant) pomagają uczestnikom programów w odnalezieniu się w nowej sytuacji zawodowej i życiowej, a następnie w przystosowaniu się do bieżących wymogów rynku pracy i odnalezienia w nim swojego nowego miejsca. Poza korzyściami programów outplacementowych dla ich uczestników, istotne jest także oddziaływanie tych programów na ich otoczenie – zarówno w firmach zwalniających swoich pracowników (zniwelowanie skutków procesu redukcji kadr, które mogą pojawić się w różnych obszarach funkcjonowania firmy, wzmacnianie motywacji pracowników pozostających w firmie i pomaganie im w akceptacji zmian, które zaszły w firmie), jak i w otoczeniu społecznym i rodzinnym (obniżenie poziomu stresu wśród najbliższych, budowanie pozytywnego wizerunku firmy lub organizacji opłacającej program, poprawa aktywności na rynku pracy także innych osób). W ramach podsumowania działań zrealizowanych na potrzeby projektu zostały przeprowadzone badania ankietowe wśród uczestników projektu (badanie jakości usług outplacementu) oraz wśród przedsiębiorców / pracodawców (badanie nt. znajomości tematyki outplacementu). Niniejszy raport przedstawia wyniki wymienionych badań. 1 Zbigniew Moskal, Raport z realizacji programu Bezrobocie - co robić? Podręcznik outplacementu. Warszawa 2002. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4 RAPORT Z BADAŃ DOTYCZĄCYCH JAKOŚCI USŁUG OUTPLACEMENTU WEDŁUG UCZESTNIKÓW PROJEKTU Informacje ogólne o badaniu Wspomniano już, że celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" było udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego. Podsumowując projekt autor badania zwrócił się do wszystkich jego uczestniczek z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w przygotowanym kwestionariuszu badania ankietowego (Załącznik nr 1). Celem tego badania była weryfikacja jakości usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” oraz ocena zgodności celów założonych w projekcie z faktycznie osiągniętymi. Wyniki badania mogą także zostać wykorzystane w przyszłości w celu dalszego doskonalenia działań prowadzonych na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Należy podkreślić, że niniejszy raport - zgodnie z jego założeniami - przedstawia wyłącznie informacje zebrane w ramach badania ankietowego przeprowadzonego w ostatniej fazie trwania projektu. Raport nie obejmuje pozostałych informacji posiadanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku, które były pozyskiwane przed i w trakcie trwania projektu, jak np. wyniki badań prowadzonych w ramach ewaluacji projektu, dane z kwestionariuszy rekrutacyjnych uczestniczek itp. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5 Badanie uczestniczek projektu - prezentacja wyników Zgodnie z założeniami projektu prośbę o udział w badaniu skierowano do wszystkich uczestniczek projektu, zgodnie z danymi udostępnionymi przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku. W efekcie przeprowadzonych działań zebrano opinie od 24 osób, co stanowi niemal 67% wszystkich osób biorących udział - pełny lub niepełny - w projekcie. Ponieważ dalsza część raportu zawiera dane pochodzące wyłącznie z badania ankietowego, wszystkie przedstawione informacje charakteryzują wyłącznie osoby, które wzięły w nim udział. Z tego samego powodu, przedstawiając w dalszej części raportu dane w ujęciu procentowym, za 100% populacji przyjęto grupę 24 uczestniczek projektu, które wzięły udział w badaniu ankietowym. Uczestniczki projektu stanowią - zgodnie z metryczką kwestionariusza badania - grupę dość zróżnicowaną. Różnice rozpoczynają się już od miejsca zamieszkania - 45,8% (11 osób) mieszka w samym Malborku, a 54,2% (13 osób) poza miastem Malbork (na terenie powiatu malborskiego). Strukturę wykształcenia uczestniczek przedstawia wykres nr 1. Warto zauważyć, że ponad 40% uczestniczek (dokładnie 41,7%) to osoby, które nie osiągnęły poziomu wykształcenia średniego. Pozostałe osoby mają wykształcenie średnie lub pomaturalne / policealne. 16,7% 12,5% podstawowe 4,2% gimnazjalne zawodowe 12,5% niepełne średnie średnie 8,3% 45,8% pomaturalne Wykres 1: Struktura wykształcenia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6 Projekt kierowano szczególnie do osób do 25 roku życia i po 50 roku życia. Faktycznie znacząca była w nim pierwsza grupa (58,3%), natomiast uczestniczki po 50 roku życia stanowiły zaledwie 8,3% całej grupy. Szczegóły przedstawia wykres nr 2. 8,3% 33,4% 58,3% do 25 roku życia 25-50 po 50 roku życia Wykres 2: Struktura wiekowa Ważnym kryterium branym pod uwagę przy kwalifikacji do uczestnictwa w projekcie był brak doświadczenia zawodowego lub posiadanie kwalifikacji niedostosowanych do potrzeb aktualnego rynku pracy. Szczególne względy w projekcie przewidziano dla osób długotrwale bezrobotnych oraz samotnych matek - pensjonariuszek Stowarzyszenia na Rzecz Osób Bezdomnych - Domu Modlitwy "AGAPE" w Nowym Stawie. 54,2% uczestniczek projektu to absolwenci lub osoby, które nigdy nie pracowały zawodowo, pozostałe osoby miały już możliwość pracy, jednak było to w różnych odstępach czasu od rozpoczęcia projektu - od kilku miesięcy do 18 lat wstecz. Żadna z badanych osób nie należy do ostatniej z wymienionych grup (samotne matki - pensjonariuszki Stowarzyszenia na Rzecz Osób Bezdomnych - Domu Modlitwy "AGAPE" w Nowym Stawie). Szczegóły przedstawia wykres nr 3. 4% 8% 12% absolwenci lub osoby, które nigdy nie pracowały zawodowo 52% 1 rok lub krócej 12% 2-3 lata 4-5 lat 5-10 lat powyżej 10 lat 12% Wykres 3: Czas pozostawania bez pracy Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7 Weryfikując, na ile uczestniczki korzystały z możliwości uzyskania dodatkowego wsparcia, tj. zwrotu kosztów dojazdu na miejsce szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego (w przypadku kiedy odbywa się ono poza miejscem zamieszkania) oraz zwrotu kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 (dla samotnych matek) wyraźnie widać, że największym zainteresowaniem cieszyła się refundacja dojazdów na miejsce szkolenia (50%) oraz na miejsce stażu lub przygotowania zawodowego (25%). Niemal wszystkie osoby biorące udział w badaniu (95,8%) zadeklarowały, że uczestniczyły we wszystkich zajęciach w okresie trwania całego projektu - od jego początku do końca. W grupie osób biorących udział w badaniu jedynie 1 osoba przyznała, że rozpoczęła swój udział w zajęciach znacznie później, już po dwóch pierwszych blokach zajęć z doradcą zawodowym i psychologiem. Właściwe badanie jakości usług outplacementu rozpoczęto od pytania o motywację uczestniczek i powody, którymi kierowały się decydując się na uczestnictwo w projekcie. Uczestniczki oceniały w skali ocen szkolnych (od 1 do 6) proponowane powody, a także mogły podać jeszcze własne propozycje. Jako najważniejsze (według odpowiedzi całej badanej grupy) ocenione zostały: otrzymanie ogólnego wsparcia na rynku pracy w celu znalezienia pracy (średnia ocen 5,17) oraz otrzymanie wsparcia osobistego (średnia ocen 5,13). Pozostałe proponowane powody oceniane były na bardzo zbliżonym poziomie. Jedynie punkt „możliwość otrzymania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej” ma znacząco niższe oceny, jednak wynika to z faktu, że takiej możliwości nie przewidywano od początku projektu, a po jej stworzeniu - dotyczyła tylko części uczestniczek projektu: czterech osób uczestniczących w szkoleniu „ABC Przedsiębiorczości”. Trzy z nich wzięły udział w badaniu i odpowiadając na to pytanie, zgodnie przyznały punktowi „możliwość otrzymania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej” ocenę 6. Biorąc pod uwagę ten fakt należy stwierdzić, że dla uczestniczek grupy „ABC Przedsiębiorczości” potencjalne wsparcie finansowe było główną motywacją do udziału w projekcie, natomiast główne motywacje całej grupy badanych dotyczą szczególnie wsparcia ogólnego oraz osobistego. Poza zaproponowanymi powodami uczestniczki wymieniały jeszcze następujące motywacje: – odnaleźć się na rynku pracy – odnaleźć swoją osobowość – możliwość uzyskania kwalifikacji do pracy za granicą – ciekawość. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8 Poniższa tabela przedstawia średnie oceny przyznane przez uczestniczki dla poszczególnych powodów. Czym kierowała się Pani decydując się na uczestnictwo w projekcie? Prosimy ocenić wagę Średnia wszystkich wymienionych poniżej powodów w skali 1-6. a otrzymanie ogólnego wsparcia na rynku pracy w celu znalezienia pracy 5,17 b otrzymanie wsparcia osobistego (poznanie siebie oraz zbudowanie lub wzmocnienie właściwych postaw osobowych, indywidualna i grupowa praca z psychologiem) 5,13 c zdobycie lub poszerzenie wiedzy o rynku pracy (poznanie metod funkcjonowania na rynku pracy) 5 d teoretyczne i praktyczne przyuczenie do zawodu (szkolenie połączone z możliwością odbycia stażu lub przygotowania zawodowego) 5 e możliwość otrzymania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej 2,26 (6*) f miłe spędzenie wolnego czasu 4,96 g skierowanie przez PUP * średnia ocena wynikająca z odpowiedzi uczestniczek grupy „ABC Przedsiębiorczości” 4,91 Kolejna tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych powodów (dane zilustrowano także na wykresie nr 4). Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g 1 0,0 0,0 0,0 0,0 54,2 0,0 0,0 2 0,0 4,2 0,0 0,0 12,5 0,0 0,0 3 4,2 12,5 4,2 8,3 0,0 12,5 16,7 4 12,5 12,5 20,8 12,5 16,7 25,0 12,5 5 41,7 16,7 50,0 50,0 4,2 12,5 33,3 6 41,7 54,2 25,0 29,2 12,5 50,0 37,5 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e f g Wykres 4: Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi na pytanie „Czym kierowała się Pani decydując się na uczestnictwo w projekcie?” Aby outplacement przyniósł oczekiwane skutki, konieczne było dokładne przygotowanie programu pod kątem potrzeb jego uczestników. W przypadku projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" rola animatora grupy prowadzącego kolejno zaplanowane działania została rozdzielona na dwie osoby: doradcę zawodowego oraz psychologa / coacha. Osoby te w porozumieniu z uczestnikami ustaliły szczegółowy harmonogram pracy oraz w zależności od bieżącej oceny sytuacji (potrzeb i możliwości uczestników) decydowały o realizacji poszczególnych elementów programu oraz dobierały odpowiednie dla nich materiały i metody działania. O ocenę tych działań poproszono uczestniczki w kolejnych pytaniach. Odpowiadając na pytanie „Który z elementów projektu okazał się dla Pani najbardziej interesujący i najważniejszy?” uczestniczki zdecydowanie najwyższą wagę przypisywały elementowi „kontakt i praca z psychologiem” (średnia ocen 5,17) oraz „szkolenie zawodowe” (średnia ocen 5,09). Przy okazji kolejnych pytań oraz w mniej formalnych wypowiedziach uczestniczki często podkreślały, że praca z psychologiem była dla nich największą nowością, a także elementem najciekawszym w całym programie. Pozostałe elementy oceniane były na bardzo zbliżonym poziomie. Podobnie jak poprzednio jedynie punkt „dotacje” w łącznej ocenie całej grupy badanych znacząco różni się od pozostałych ocen - wynika to z opisanych już wcześniej powodów. Tym razem odpowiedzi biorących udział w badaniu osób z grupy „ABC Przedsiębiorczości” na to pytanie są bardziej zróżnicowane (6, 6, 3), jednak ich średnia (5,0) umiejscawia ten element na poziomie zbliżonym do pozostałych. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10 Poniższa tabela przedstawia średnie oceny dla poszczególnych elementów. Który z elementów projektu okazał się dla Pani najbardziej interesujący i najważniejszy? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej elementy w skali 1-6. Średnia a warsztaty "Integracja z rynkiem pracy" – kontakt i praca z doradcą zawodowym 4,78 b kontakt i praca z psychologiem 5,17 c szkolenie zawodowe 5,09 d staż lub przygotowanie zawodowe 4,65 e dotacje 2,52 (5,0*) f wsparcie grupy (pozostałych uczestników) * średnia ocena wynikająca z odpowiedzi uczestniczek grupy „ABC Przedsiębiorczości” 4,91 Kolejna tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych elementów (dane zilustrowano także na wykresie nr 5). Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f 1 0 0 0 4,17 50 0 2 0 0 0 0 4,17 4,17 3 8,33 8,33 8,33 0 4,17 12,5 4 8,33 4,17 16,67 25 16,67 12,5 5 50 20,83 29,17 33,33 8,33 25 6 29,17 62,5 45,83 33,33 12,5 45,83 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e f Wykres 5: Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi na pytanie „Który z elementów projektu okazał się dla Pani najbardziej interesujący i najważniejszy?” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11 Kolejnym pytaniem dotyczącym oceny pracy osób zaangażowanych w projekt było „Prosimy ocenić wszystkie kolejne usługi świadczone w ramach projektu (szczególnie kwalifikacje pracowników zaangażowanych w projekt oraz zapewnienie odpowiednich zasobów).” Odpowiadając na to pytanie uczestniczki podkreślały swoje zadowolenie z otrzymanych w ramach projektu usług oraz wysoki profesjonalizm wszystkich osób, z którymi miały możliwość pracować. Ponownie, także z powodów opisanych przy poprzednim pytaniu, najwyższe noty (średnia ocen 5,3 i 5,17) otrzymał psycholog pracujący z uczestnikami w ramach projektu. Poniższa tabela przedstawia średnie oceny przyznane przez uczestniczki badania dla poszczególnych usług. Prosimy ocenić wszystkie kolejne usługi świadczone w ramach projektu (szczególnie kwalifikacje pracowników zaangażowanych w projekt oraz zapewnienie odpowiednich zasobów) w skali 1-6. Średnia a przez doradcę zawodowego (indywidualnie) 4,91 b przez doradcę zawodowego (praca w grupie) 4,87 c przez psychologa (indywidualnie) 5,3 d przez psychologa (praca w grupie) 5,17 e przez Powiatowy Urząd Pracy (obsługa projektu) 5,04 Kolejna tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych usług (dane zilustrowano także na wykresie nr 6). Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e 1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2 0,0 4,2 4,2 0,0 0,0 3 4,2 0,0 0,0 4,2 0,0 4 12,5 8,3 4,2 4,2 16,7 5 41,7 50,0 16,7 33,3 62,5 6 37,5 33,3 70,8 54,2 20,8 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 12 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e Wykres 6: Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi na pytanie „Prosimy ocenić wszystkie kolejne usługi świadczone w ramach projektu...” W kolejnym pytaniu uczestniczki zostały poproszone o samodzielne wymienienie najważniejszych dla nich zalet projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość”. Wśród odpowiedzi najczęściej przewija się szczególne zadowolenie z pracy z psychologiem i doradcą zawodowym, ale także odkrycie satysfakcji płynącej z pracy w grupie i nabranie pewności siebie, odwagi do wyjścia do innych. Ważnym elementem, szczególnie dla najmłodszych uczestniczek, było szkolenie zawodowe połączone z możliwością zdobycia choćby minimalnego doświadczenia zawodowego poprzez odbycie stażu. Przykładowe najważniejsze zalety projektu wymieniane przez uczestniczki: – poprawa motywacji, zmiana nastawienia, „poprawienie” swojej osobowości pod kątem potrzeb rynku pracy – zapoznanie się z rynkiem pracy, określenie swojej pozycji na rynku pracy, „pewnego rodzaju wiedza zawodowa” (np. umiejętność pisania CV, listów motywacyjnych, udziału w rozmowach rekrutacyjnych) – „stałam się bardziej pewna siebie i ostatecznie dostałam pracę” – „naładowałam się pozytywną energią” – dobre przygotowanie do rozmów kwalifikacyjnych i ogólnie do rozmów z ludźmi, duży kontakt z ludźmi, zdobycie pewności siebie, podbudowa osobowościowa – praca z psychologiem i doradcą zawodowym - bardzo przydatne, rozwijające, pozwalające nabrać więcej odwagi, otwartości, wsparcie psychologa w określeniu własnego potencjału zawodowego, – praca z psychologiem - najlepsze, najbardziej konstruktywne zajęcia – „można szkolić się bez problemu”, – „doświadczenie fajnej współpracy w grupie”, miła atmosfera, poznanie nowych ludzi – „cała grupa się angażowała, a prowadzący przekazywali dużo informacji, robili to naprawdę świetnie” – „można było nauczyć się czegoś, poznać ciekawych ludzi, którzy ciekawie prezentowali swoją wiedzę” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 13 zajęcia z języka angielskiego – możliwość uruchomienia własnej działalności gospodarczej (odpowiedź osoby z grupy „ABC Przedsiębiorczości”) – nabycie doświadczenia i nowych kwalifikacji. Ilość zalet projektu wymieniana przez uczestniczki jest dowodem na to, że oceny numeryczne przyznawane w kilku poprzednich pytaniach nie były nadawane grzecznościowo czy na wyrost. Zarówno odpowiedzi udzielane wprost na zadawane pytania, jak też informacje dodatkowe podawane przez uczestniczki w trakcie badania ankietowego zdecydowanie wskazują na duże zadowolenie uczestniczek z udziału w projekcie. – Ponieważ jednak główne cele projektu zdecydowanie wykraczają poza subiektywne zadowolenie uczestniczek, podjęto także próbę oceny ich realizacji. Uczestniczkom przypomniano założony cel projektu („udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego”), a następnie poproszono je o odpowiedź na pytanie „Na ile w Pani ogólnej ocenie projekt przyczynił się do realizacji wymienionego celu (w skali 1-6)?” Średnia ocena przyznana przez uczestniczki realizacji tego celu wyniosła 4,57. Wykres nr 7 przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki. 4,2% 4,2% 8,3% 8,3% 25% 25% 6 33,3% 5 4 29,2% 33,3% 3 2 29,2% 1 Wykres 7: Rozkład ocen dla pytania „Na ile w Pani ogólnej ocenie projekt przyczynił się do realizacji wymienionego celu?” Oprócz głównego celu projektu, badaniu poddana została także realizacja poszczególnych celów outplacementu środowiskowego. Uczestniczki zostały poproszone o ustosunkowanie się do stwierdzeń dotyczących realizacji tych celów w zakresie od „zdecydowanie tak” do „zdecydowanie nie”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 14 Kolejna tabela przedstawia rozkład odpowiedzi udzielanych przez uczestniczki dla poszczególnych stwierdzeń dotyczących realizacji celów outplacementu środowiskowego (dane zilustrowano także na wykresie nr 8). Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Dzięki uczestnictwu w projekcie mam większą niż wcześniej szansę na znalezienie a zatrudnienia i trwały powrót do aktywności zawodowej, 33,3 % 62,5 % 4,2 % 0% Dzięki uczestnictwu w projekcie potrafię aktywnie działać na rynku pracy, wyszukiwać b informacje i wykorzystywać je w swoich poszukiwaniach pracy, 29,2 % 70,8 % 0,0 % 0% Dzięki uczestnictwu w projekcie nauczyłam się funkcjonować w grupie oraz czerpać c korzyści i satysfakcję z wzajemnego wsparcia i samopomocy, 66,7 % 29,2 % 4,2 % 0% Dzięki uczestnictwu w projekcie na nowo odnalazłam się w moim środowisku i potrafię aktywnie w nim działać: budować sieć d kontaktów, aktywnie penetrować lokalne środowisko, kreować wydarzenia w lokalnej społeczności, 29,2 % 66,7 % 4,2 % 0% 100% 90% 80% 70% 60% Zdecydowanie nie 50% Raczej nie 40% Raczej tak 30% Zdecydowanie tak 20% 10% 0% a b c d Wykres 8: Rozkład odpowiedzi uczestniczek dla poszczególnych stwierdzeń dotyczących realizacji celów outplacementu środowiskowego Warto zauważyć, że większość odpowiedzi plasuje się po stronie „tak” („Zdecydowanie tak” / „Raczej tak”). Odpowiedź „Raczej nie” pojawia się tylko po jednym razie przy trzech stwierdzeniach, natomiast żadna z uczestniczek nie udzieliła odpowiedzi „Zdecydowanie nie”. Taka struktura odpowiedzi pozwala stwierdzić, że cele outplacementu środowiskowego zostały zrealizowane. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 15 Rozbudowaną część kwestionariusza stanowiło podsumowanie wiedzy i umiejętności uczestniczek projektu ocenianych w oparciu o listę kolejnych elementów programu zajęć z doradcą zawodowym i psychologiem. Każda uczestniczka została poproszona o ocenę swojej wiedzy lub umiejętności w poszczególnych obszarach w dwóch momentach: przed rozpoczęciem projektu oraz na jego zakończenie. Dzięki takiej budowie pytania możliwe stało się prześledzenie subiektywnych ocen dotyczących stopnia rozwoju poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności uczestniczek dzięki uczestnictwu w projekcie. Jako swoje najsilniejsze obszary wiedzy i umiejętności przed rozpoczęciem projektu uczestniczki wymieniają: znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) oraz umiejętność wytyczania celów, planowania i gospodarowania czasem (średnie oceny 3,57), umiejętności interpersonalne w zakresie funkcjonowania w zespole (średnia ocena 3,48), natomiast najsłabiej czują się w zakresie wiedzy nt. psychologicznych uwarunkowań sytuacji bezrobocia oraz umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (średnie oceny 2,83). Patrząc na oceny wystawiane sobie przez uczestniczki na zakończeniu projektu, w czołówce nadal jest znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) oraz umiejętność wytyczania celów, planowania i gospodarowania czasem (średnia ocena 5,39), a zaraz po niej następują umiejętności bardziej „miękkie”: świadomość stresu oraz umiejętność jego przezwyciężania (średnia ocena 5,3), umiejętność przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, budowanie poczucia własnej wartości i pozytywnego obrazu własnej osoby oraz umiejętności interpersonalne w zakresie funkcjonowanie w zespole (średnie oceny 5,26). Mimo zajęć przewidzianych w ramach projektu, na jego zakończeniu uczestniczki najsłabiej czują się w zakresie umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (średnia ocena 4,35) oraz świadomości barier psychologicznych uniemożliwiających realizację celów oraz ocenę bieżącej sytuacji (średnia ocena 4,57). Równocześnie, biorąc pod uwagę, że najsłabsze oceny średnie wystawiane na zakończenie projektu to 4,35 i 4,57, należy stwierdzić, że także w tym zakresie cele projektu zostały zrealizowane. Równocześnie warto zwrócić uwagę na progresję wiedzy i umiejętności uczestniczek. Według ich oceny największe postępy dotyczą umiejętności interpersonalnych w zakresie komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz autoprezentacji (wzrost średniej oceny o 2,17). Znacząco wzrosły też fachowe umiejętności zawodowe oraz umiejętność przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej (wzrost średniej oceny o 2,09). Zbliżony wynik (wzrost średniej oceny o 2,04) mają też: wiedza nt. psychologicznych uwarunkowań sytuacji bezrobocia, świadomość stresu oraz umiejętność jego przezwyciężania oraz budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego obrazu własnej osoby. Najmniejszą progresję uczestniczki odnotowują w zakresie umiejętności twórczego rozwiązywania problemów oraz umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (wzrost średnich ocen o 1,52). Z jednej strony taka progresja także może być oceniona jako zadowalająca, jednak niepokojący jest fakt, że tak ważne dla realizacji celów outplacementu środowiskowego umiejętności w zakresie funkcjonowania w lokalnym środowisku są oceniane jako jedne z najsłabszych a także mają najniższą progresję. Poniższa tabela przedstawia szczegółowe dane - średnie oceny dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności. Kolejne kolumny zawierają odpowiednio: ocenę przed rozpoczęciem projektu, ocenę na jego zakończenie, a także wyliczoną na podstawie dwóch pierwszych kolumn liczbową wartość progresji (średnie oceny przed i po projekcie zobrazowano na wykresie nr 9). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 16 Prosimy ocenić w jakim stopniu ocenia Pani swoje umiejętności/wiedzę Średnia w zakresie wszystkich wymienionych poniżej elementów (prosimy ocenić przed po progresja poziom przed projektem i na jego zakończenie). a umiejętność analizowania niepowodzeń w szukaniu pracy 3,3 5 1,7 wiedza o rynku pracy i umiejętność zbierania o nim dalszych informacji b (rynek ukryty i jawny, potencjalni pracodawcy, źródła informacji o miejscach pracy) 3,04 4,7 1,65 3,57 5,39 1,83 c znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) d umiejętności interpersonalne - komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja e rozmowa wstępna z pracodawcą - umiejętność przygotowania się i przeprowadzenia rozmowy 3,04 5,17 2 f rozmowa kwalifikacyjna - umiejętność przygotowania się, odpowiedzi na pytania, zachowanie podczas rozmowy 3,17 5,26 2,09 2,83 4,87 2,04 2,91 4,74 1,83 g wiedza nt. psychologicznych uwarunkowań sytuacji bezrobocia h wiedza nt. sytuacji kobiet na rynku pracy (m.in. kwestia dyskryminacji, regulacje prawne) i świadomość barier psychologicznych uniemożliwiających realizację celów oraz ocenę bieżącej sytuacji (wyobrażenia kontra stan rzeczywisty) 3 3 5,17 2,17 4,57 1,83 j umiejętność poszukiwania motywacji do zmiany oraz osiągnięć 3,22 4,96 1,74 k świadomość stresu oraz umiejętność jego przezwyciężania 3,26 5,3 2,04 1,83 l rozwijanie samoświadomości i umiejętność samooceny, szczególnie pod kątem własnych predyspozycji zawodowych, zasobów i kwalifikacji 3,17 m budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego obrazu własnej osoby - pewność siebie, wzrost zaufania we własne możliwości 3,22 5,26 2,04 n umiejętności interpersonalne - zachowania asertywne, rozwiązywanie konfliktów i podejmowanie decyzji 3,09 5,09 2 o umiejętności interpersonalne - funkcjonowanie w zespole, role społeczne, empatia, umiejętność wspierania innych osób w grupie 3,48 5,26 1,78 p umiejętność wytyczania celów, planowania i gospodarowania czasem 3,57 5,22 1,65 q umiejętność twórczego rozwiązywania problemów 3,26 4,78 1,52 nabycie i rozwój fachowych umiejętności zawodowych (wizaż, makijaż, 3,13 5,22 stylizacja / profesjonalny sprzedawca / opiekunka domowa z j. angielskim) 2,09 r nabycie i rozwój umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (np. wiedza i umiejętności z zakresu korzystania oraz kreowania form s organizacyjnych jak: stowarzyszenia, programy celowe, inicjatywy środowiskowe, giełdy pracy, imprezy integracyjne, wsparcie działań przez wolontariat itp.) 5 2,83 4,35 1,52 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 17 6 5 4 3 przed po 2 1 0 a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Wykres 9: Średnie oceny dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności („przed” i „po”) wg listy podanej przy pytaniu „Prosimy ocenić w jakim stopniu ocenia Pani swoje umiejętności/wiedzę w zakresie wszystkich wymienionych poniżej elementów (prosimy ocenić poziom przed projektem i na jego zakończenie).” Kolejne dwie tabele przedstawiają rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności przed projektem i na jego zakończenie. Dane te porównano i zilustrowano także na wykresie nr 10. Przedstawione na wykresie oznaczenia „a - s” dotyczą ocen przed projektem, natomiast oznaczenia „a+ - s+” dotyczą ocen na zakończeniu projektu. Dzięki przedstawieniu obok siebie ocen „przed” i „po” łatwiej jest prześledzić progresję ocen. Pierwsza tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności przed rozpoczęciem projektu. Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g h i j k l m n o p q r s 1 4,2 8,3 8,3 12,5 4,2 8,3 0,0 8,3 8,3 8,3 12,5 4,2 0,0 0,0 4,2 0,0 8,3 8,3 0,0 2 20,8 16,7 8,3 20,8 29,2 16,7 41,7 25,0 16,7 12,5 4,2 16,7 20,8 33,3 16,7 12,5 16,7 20,8 37,5 3 29,2 37,5 25,0 33,3 37,5 37,5 33,3 37,5 41,7 37,5 37,5 37,5 50,0 33,3 20,8 29,2 29,2 33,3 37,5 4 33,3 33,3 33,3 20,8 12,5 20,8 20,8 25,0 29,2 29,2 41,7 41,7 16,7 20,8 37,5 45,8 29,2 16,7 25,0 5 8,3 4,2 25,0 12,5 16,7 12,5 4,2 4,2 4,2 8,3 0,0 0,0 12,5 12,5 20,8 12,5 16,7 20,8 0,0 6 4,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,2 4,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 18 Druga tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności na zakończenie projektu. Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g h i j k l m n o p q r s 1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,2 3 0,0 8,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,2 8,3 4,2 0,0 4,2 0,0 8,3 0,0 0,0 4,2 4,2 12,5 4 16,7 16,7 8,3 8,3 16,7 12,5 29,2 20,8 16,7 20,8 16,7 12,5 12,5 8,3 12,5 8,3 25,0 8,3 29,2 5 66,7 66,7 45,8 66,7 62,5 45,8 54,2 54,2 58,3 50,0 37,5 62,5 45,8 50,0 50,0 62,5 58,3 50,0 50,0 6 16,7 8,3 45,8 25,0 20,8 41,7 16,7 16,7 16,7 25,0 45,8 20,8 41,7 33,3 37,5 29,2 12,5 37,5 4,2 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a a+ b b+ c c+ d d+ e e+ f f+ g g+ h h+ i i+ j j+ k k+ l l+ m m+ n n+ o o+ p p+ q q+ r r+ s s+ Wykres 10: Szczegółowy rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych obszarów wiedzy i umiejętności („a - s” dotyczą ocen „przed”, „a+ - s+” dotyczą ocen „po”) W tym samym pytaniu, biorąc pod uwagę tę samą listę kolejnych elementów programu zajęć z doradcą zawodowym i psychologiem, każda uczestniczka została poproszona o ocenę, na ile dany element był dla niej przydatny oraz dostosowany do jej potrzeb (biorąc pod uwagę punkt widzenia osoby bezrobotnej, pod kątem potrzeb lokalnego rynku pracy). W tej ocenie uczestniczki używały skali: Konieczny / Raczej przydatny / Mało przydatny / Zbędny. Pamiętając (opisywany już wcześniej) stopień progresji wynikający z ocen nadawanych przez uczestniczki (według ich oceny największe postępy dotyczą umiejętności interpersonalnych w zakresie komunikacji werbalnej i niewerbalnej oraz autoprezentacji (wzrost średniej oceny o 2,17), fachowych umiejętności zawodowych oraz umiejętności przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej (wzrost średniej oceny o 2,09), a także (wzrost średniej oceny o 2,04): wiedzy nt. psychologicznych uwarunkowań sytuacji bezrobocia, świadomości stresu oraz umiejętności jego przezwyciężania oraz budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego obrazu własnej osoby), warto porównać te wyniki z wynikami subiektywnej oceny uczestniczek dotyczących przydatności i dostosowania poszczególnych elementów w ramach całego projektu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 19 Najwięcej opinii „Konieczny” zebrały takie elementy jak: – znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (58,3%) – rozmowa kwalifikacyjna - umiejętność przygotowania się, odpowiedzi na pytania, zachowanie podczas rozmowy (50%) – budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego obrazu własnej osoby - pewność siebie, wzrost zaufania we własne możliwości (50%). 100% opinii pozytywnych (Konieczny / Raczej przydatny) zebrały: – znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych – umiejętności interpersonalne - komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja – rozmowa wstępna z pracodawcą - umiejętność przygotowania się i przeprowadzenia rozmowy – rozmowa kwalifikacyjna - umiejętność przygotowania się, odpowiedzi na pytania, zachowanie podczas rozmowy – umiejętności interpersonalne - funkcjonowanie w zespole, role społeczne, empatia, umiejętność wspierania innych osób w grupie – nabycie i rozwój fachowych umiejętności zawodowych. W opisywanym pytaniu tylko kilkukrotnie pojawiły się oceny negatywne (Mało przydatny / Zbędny), co wskazuje na zadowolenie znaczącej większości uczestniczek z doboru tematów pod kątem ich potencjalnych potrzeb. Najwięcej ocen z tej grupy (po 16,7%) otrzymały: umiejętność poszukiwania motywacji do zmiany oraz osiągnięć, a także nabycie i rozwój umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku. Powyższe wyniki jasno wskazują, że uczestniczki najbardziej doceniły przydatność elementów „narzędziowych”, dających im konkretne umiejętności na rynku pracy, a jeśli dotyczy to kwestii „miękkich” - to jedynie w zakresie umiejętności interpersonalnych czy pewności siebie. Wyniki te w dużym stopniu pokrywają się z wcześniej ocenianą liczbowo progresją wynikającą z ocen przed i po projekcie - znacząca progresja w kwestiach umiejętności „narzędziowych” i interpersonalnych, najmniejsza w kwestiach motywacyjnych i środowiskowych. Być może jest to sygnał, że działania przewidywane w ramach programu outplacementowego to zbyt mało, aby pobudzić osoby długotrwale bezrobotne do aktywności, szczególnie w zakresie funkcjonowania w lokalnym środowisku. Z odpowiedzi uczestniczek wynika, że należy rozważyć także inne metody pobudzenia tego typu aktywności w przyszłości. Istotne dla całościowej oceny programu jest to, że większość elementów jest oceniana pozytywnie przez znaczącą większość uczestniczek, doceniających jakość zajęć, także pod kątem ich zawartości merytorycznej. Poniższa tabela przedstawia rozkład ocen dotyczących przydatności i dla poszczególnych elementów projektu (dane zilustrowano także na wykresie nr 11). dostosowania [%] Prosimy ocenić (...) na ile dany element był dla Pani przydatny oraz dostosowany do Pani potrzeb (jako osoby bezrobotnej, pod kątem potrzeb lokalnego Konieczny Raczej przydatny Mało przydatny Zbędny rynku pracy). a umiejętność analizowania niepowodzeń w szukaniu pracy 20,8 70,8 8,3 0,0 wiedza o rynku pracy i umiejętność zbierania o nim b dalszych informacji (rynek ukryty i jawny, potencjalni pracodawcy, źródła informacji o miejscach pracy) 20,8 70,8 8,3 0,0 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 20 znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów c aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) 58,3 41,7 0,0 0,0 d umiejętności interpersonalne - komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja 41,7 58,3 0,0 0,0 e rozmowa wstępna z pracodawcą - umiejętność przygotowania się i przeprowadzenia rozmowy 41,7 58,3 0,0 0,0 f rozmowa kwalifikacyjna - umiejętność przygotowania się, odpowiedzi na pytania, zachowanie podczas rozmowy 50,0 50,0 0,0 0,0 g wiedza nt, bezrobocia 33,3 54,2 12,5 0,0 h wiedza nt, sytuacji kobiet na rynku pracy (m,in, kwestia dyskryminacji, regulacje prawne) 20,8 66,7 12,5 0,0 i świadomość barier psychologicznych uniemożliwiających realizację celów oraz ocenę bieżącej sytuacji (wyobrażenia kontra stan rzeczywisty) 16,7 70,8 8,3 4,2 j umiejętność poszukiwania motywacji do zmiany oraz osiągnięć 29,2 54,2 8,3 8,3 45,8 45,8 8,3 0,0 rozwijanie samoświadomości i umiejętność samooceny, szczególnie pod kątem własnych predyspozycji zawodowych, zasobów i kwalifikacji 37,5 58,3 4,2 0,0 budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego m obrazu własnej osoby - pewność siebie, wzrost zaufania we własne możliwości 50,0 45,8 4,2 0,0 umiejętności interpersonalne - zachowania asertywne, rozwiązywanie konfliktów i podejmowanie decyzji 29,2 66,7 4,2 0,0 umiejętności interpersonalne - funkcjonowanie w zespole, o role społeczne, empatia, umiejętność wspierania innych osób w grupie 37,5 62,5 0,0 0,0 25,0 70,8 0,0 4,2 20,8 70,8 8,3 0,0 psychologicznych uwarunkowań sytuacji k świadomość stresu oraz umiejętność jego przezwyciężania l n p umiejętność wytyczania gospodarowania czasem celów, planowania i q umiejętność twórczego rozwiązywania problemów r nabycie i rozwój fachowych umiejętności zawodowych (wizaż, makijaż, stylizacja / profesjonalny sprzedawca / opiekunka domowa z językiem angielskim) 37,5 62,5 0,0 0,0 s nabycie i rozwój umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (np, wiedza i umiejętności z zakresu korzystania oraz kreowania form organizacyjnych jak: stowarzyszenia, programy celowe, inicjatywy środowiskowe, giełdy pracy, imprezy integracyjne, wsparcie działań przez wolontariat itp,) 8,3 75,0 12,5 4,2 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 21 100% 90% 80% 70% 60% Zbędny 50% Mało przydatny 40% Raczej przydatny 30% Konieczny 20% 10% 0% a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Wykres 11: Rozkład rozkład ocen dotyczących przydatności i dostosowania dla poszczególnych elementów projektu Zgodnie z założeniami outplacementu środowiskowego, który pozwala na osiągnięcie wielu różnorodnych korzyści przez osoby objęte tego typu programem, autor badania podjął próbę oceny, które z korzyści są najbardziej zauważalne dla uczestniczek projektu pn. „Kobiety - kształtujmy własną przyszłość”. Uczestniczki zostały poproszone o ocenę, które z korzyści i w jakim stopniu faktycznie osiągnęły (ocena w skali 1-6). Tak postawione pytanie pozwoliło stwierdzić, że najbardziej istotną korzyścią z udziału w programie jest dla uczestniczek wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania w zakresie poszukiwania pracy oraz kursy i szkolenia zapewniające uzyskanie nowych kwalifikacji (średnie oceny 5). Poza najniżej ocenioną korzyścią, związaną z dostępem do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne (średnia ocena 3,96), wszystkie pozostałe korzyści uczestniczki oceniły na poziomie dobrym plus (średnie oceny od 4,3 do 4,52). Taki wynik wskazuje na ogólne zadowolenie uczestniczek z osiągniętych dzięki udziałowi w projekcie korzyści. Poniższa tabela przedstawia średnie oceny przyznane dla poszczególnych korzyści. Które z wymienionych korzyści osiągnęła Pani dzięki uczestnictwie w projekcie? Prosimy Średnia ocenić wszystkie wymienione poniżej korzyści w skali 1-6. a specjalistyczne i profesjonalne wsparcie w trudnym okresie życia b ułatwienie zrozumienia nowej sytuacji i łagodzenie skutków zmiany (obniżenie poziomu stresu, wygaszenie agresji, wskazanie szans) c wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania w zakresie poszukiwania pracy 4,52 4,52 5 wsparcie w odnalezieniu się na nowo na rynku pracy i aktywnym poszukiwaniu nowego d zatrudnienia poprzez zrozumienie zasad rządzących rynkiem pracy oraz przyjęcie nowego podejścia do poszukiwań 4,4 e dostęp do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne 3,96 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 22 f szkolenie z zakresu metod i narzędzi poszukiwania pracy 4,52 g kursy i szkolenia zapewniające uzyskanie nowych kwalifikacji h 5 informacje o możliwościach rozwoju zawodowego i nauka uniwersalnych metod zarządzania własną karierą zawodową 4,48 i oszczędność czasu w poszukiwaniu pracy (skrócenie okresu pozostawania bez pracy) 4,3 j wzrost szans na rynku pracy 4,3 k wzrost motywacji do aktywnego działania w ramach środowiska lokalnego 4,39 Kolejna tabela przedstawia rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych korzyści (dane zilustrowano także na wykresie nr 12). Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g h i j k 1 0,0 0,0 0,0 0,0 8,3 0,0 0,0 0,0 4,2 4,2 4,2 2 4,2 4,2 0,0 8,3 8,3 4,2 0,0 4,2 4,2 8,3 4,2 3 8,3 8,3 4,2 4,2 4,2 4,2 4,2 12,5 16,7 0,0 12,5 4 25,0 25,0 12,5 25,0 45,8 33,3 8,3 20,8 20,8 37,5 16,7 5 54,2 54,2 58,3 54,2 25,0 50,0 70,8 54,2 33,3 33,3 45,8 6 8,3 8,3 25,0 8,3 8,3 8,3 16,7 8,3 20,8 16,7 16,7 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e f g h i j k Wykres 12: Rozkład ocen przyznawanych przez uczestniczki dla poszczególnych korzyści Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 23 Podsumowując swój poziom zadowolenia z udziału w projekcie, uczestniczki mogły odnieść się do trzech stwierdzeń ostatecznie podsumowujących projekt: – „Warto było wziąć udział w projekcie.” – „Warto prowadzić w przyszłości podobne projekty dla innych osób w sytuacji podobnej do mojej.” – „W przyszłości zarekomendowałabym znajomej pozostającej bez pracy udział w podobnym projekcie.” Podobnie jak w jednym z wcześniejszych pytań, uczestniczki zostały poproszone o ustosunkowanie się do wymienionych stwierdzeń w zakresie od „zdecydowanie tak” do „zdecydowanie nie”. Warto zauważyć, że tym razem wszystkie odpowiedzi plasują się po stronie „tak” (Zdecydowanie tak / Raczej tak). Żadna z uczestniczek nie zdecydowała się przy podsumowaniu projektu na odpowiedź negatywną. Taka struktura odpowiedzi pozwala stwierdzić, że jakość usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” została oceniona na wysokim poziomie. Kolejne wykresy (nr 13, nr 14, nr 15) przedstawiają rozkład odpowiedzi uczestniczek dla poszczególnych stwierdzeń. 29,2 % 29,2% 70,8 % 70,8% Zdecydow anie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydow anie nie Wykres 13: Rozkład odpowiedzi uczestniczek dla stwierdzenia: „Warto było wziąć udział w projekcie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 24 20,8% Zdecydow anie tak Raczej tak 79,2% Raczej nie Zdecydow anie nie Wykres 14: Rozkład odpowiedzi uczestniczek dla stwierdzenia: „Warto prowadzić w przyszłości podobne projekty dla innych osób w sytuacji podobnej do mojej.” 37,5% Zdecydow anie tak Raczej tak 62,5% Raczej nie Zdecydow anie nie Wykres 15: Rozkład odpowiedzi uczestniczek dla stwierdzenia: „W przyszłości zarekomendowałabym znajomej pozostającej bez pracy udział w podobnym projekcie.” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 25 Ostatnim pytaniem kwestionariusza badania była prośba o podanie elementów, których w ocenie uczestniczki zabrakło w projekcie lub którym poświęcono zbyt mało uwagi. Warto prześledzić uwagi uczestniczek z poszczególnych grup wiekowych. Wspólnym problemem dla osób z wszystkich grup wiekowych była organizacja kursu językowego, szczególnie fakt, że podręczniki do nauki języka zostały dostarczone zbyt późno, już po rozpoczęciu kursu językowego (problem zgłaszany przez 1 osobę z grupy „<25” oraz przez 2 z grupy „25-50”). Osoby starsze zauważyły też, że zbyt mało czasu było przeznaczone na język angielski, a dodatkowo ten czas był źle zaplanowany. Uczestniczki zgodnie podkreślały, że: zajęcia trwały po 5-6 godzin dziennie, a przerabianego materiału nie można było „przetrawić”, zajęcia powinny być inaczej rozłożone w czasie, a tak nawał zajęć w krótkim czasie był zbyt duży, problemem było „maratońskie tempo” powodujące mętlik, szczególnie dla osób początkujących. Problem został zgłoszony przez 3 osoby - 2 z grupy „25-50” oraz 1 z grupy „>50”. Jedna z osób ze środkowej grupy wiekowej zauważyła też, że szkolenie językowe dla opiekunek było związane z nauką ogólnych zwrotów, zbyt mało było słownictwa związanego z fachowym zakresem szkolenia zawodowego. Osoby z grupy najmłodszej, szczególnie ukierunkowane na zdobycie nowych kwalifikacji najczęściej są niezadowolone z kursów zawodowych - aż 3 osoby zauważają, że kursy zawodowe (wizaż, kosmetyka) były zbyt krótkie, zbyt pobieżne, zbyt mało informacji teoretycznych powiązanych z zawodem („co i jak robić”), zbyt ogólne informacje przekazywane w trakcie kursu, generalnie zbyt mało informacji przekazanych dla uczestniczek. Jedna z uczestniczek żałuje też, że miała zbyt mało czasu przewidzianego na indywidualną pracę z psychologiem. Osoby z grupy „25-50” zauważają innego typu elementy, np.: – staż był w kierunku niezgodnym ze szkoleniem (opiekunka) - problem zgłaszany przez 2 osoby – warto byłoby żeby było coś więcej dołożone do kursu opiekunki, np. kurs masażu chorych ludzi lub inne umiejętności przydatne dla opiekunki, które możnaby nabyć w ramach nauczania – zbyt krótkie szkolenie praktyczne (opiekunka) - 7 godzin praktyki z osobami chorymi w Domu Opieki to było zdecydowanie za mało, zwłaszcza dla osób, które nigdy nie miały z tym do czynienia – możliwość udziału w programie była zbyt słabo promowana, uczestniczka podkreśla, że o programie dowiedziała się w ostatniej chwili i drogą nieoficjalną („mam szczęście, że ktoś mi o tym powiedział”) – kurs zawodowy „ABC Przedsiębiorczości” - kurs za krótki, zbyt pobieżny, za mało godzin żeby dobrze się nauczyć wypełniać formularze np. do ZUS-u Osoby z grupy najstarszej („>50”) ogólnie są zadowolone z otrzymanej pomocy, choć zgodnie zauważają, że niezależnie od tej pomocy, nadal pozostają bez pracy. Podkreślają: – brak wsparcia ze strony organizatorów po zakończeniu stażu - „osoba nadal pozostaje bez pracy i czuje się tylko wykorzystana” – „kurs był OK, ale nadal nie mogę znaleźć pracy (minęło pół roku)”. Podsumowując realizację projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” na pewno należy zauważyć wiele korzyści, które uczestniczki osiągnęły a także ich wysokie oceny zarówno dla samego przygotowania projektu, jak i profesjonalizmu osób prowadzących poszczególne jego bloki. Uwagi wymienione w ostatnim pytaniu w dużej mierze dotyczą kwestii technicznych, których rozwiązanie jest możliwe w razie prowadzenia podobnych projektów. Celem niniejszego badania była weryfikacja jakości usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” oraz ocena zgodności celów założonych w projekcie z faktycznie osiągniętymi. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 26 Podsumowując wszystkie otrzymane odpowiedzi można stwierdzić, że jakość usług została utrzymana na wysokim, zadowalającym poziomie. Celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" było udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego. Analizując otrzymane odpowiedzi, uczestniczki wielokrotnie zauważają, że otrzymały znaczące i wielopłaszczyznowe wsparcie na rynku pracy. Wiele z nich już pracuje lub przygotowuje się do rozpoczęcia pracy w niedługim czasie, kilka z nich uruchamia własną działalność gospodarczą. Najbardziej trudną sytuację mają uczestniczki z grupy najstarszej, nadal pozostające bez pracy. Równocześnie jednak wszystkie uczestniczki zgodnie podkreślają, że warto było wziąć udział w projekcie, że warto takie projekty prowadzić także w przyszłości dla osób w podobnej sytuacji zawodowej. Każda z uczestniczek jest gotowa rekomendować innym osobom w podobnej sytuacji udział w takich projektach. Przy wprowadzeniu kilku korekt (szczególnie dotyczących uwag organizacji czasu szkoleń językowych oraz organizacji szkoleń zawodowych i stażu) znacząco może wzrosnąć efektywność programu. Podsumowując ostatecznie najważniejsze informacje wynikające z badania: 1. Głównym deklarowanym czynnikiem motywacyjnym dotyczącym udziału w projekcie było dla uczestniczek otrzymanie ogólnego wsparcia na rynku pracy w celu znalezienia pracy, co wskazuje na właściwe założenie dotyczące celów projektu, szczególnie pod kątem prowadzenia działań na rzecz wzrostu stopy zatrudnienia kobiet. Wskazuje też na to fakt, że element projektu określany jako „szkolenie zawodowe” (trening konkretnych umiejętności potrzebnych do pracy) został oceniany przez uczestniczki bardzo wysoko, na drugim miejscu w kategorii dotyczącej najbardziej interesujących i ważnych elementów projektu, a możliwość nabycia konkretnych kwalifikacji zawodowych przewija się regularnie wśród wymienianych przez uczestniczki zalet projektu. Warto jednak zauważyć, że szkolenie zawodowe połączone z możliwością zdobycia choćby minimalnego doświadczenia zawodowego poprzez odbycie stażu było szczególnie ważnym elementem dla najmłodszych uczestniczek projektu (nie posiadających doświadczenia zawodowego), natomiast osoby długotrwale bezrobotne, w zaawansowanym wieku, raczej nie wiązały z odbywanym stażem zbyt dużych nadziei. Bardziej istotne było dla nich wsparcie w poszukiwaniu pracy, czy też - szczególnie dla pań z grupy „>50” - „miłe spędzenie wolnego czasu”. 2. Bardzo ważne dla decyzji większości uczestniczek o przystąpieniu do projektu było otrzymanie wsparcia osobistego, co z kolei wskazuje na dużą potrzebę wsparcia nie tylko wprost w szukaniu pracy, ale także w długoterminowo i kompleksowo rozplanowanym rozwoju umiejętności tzw. „miękkich”. Szczególnie dla osób nigdy dotąd nie pracujących oraz dla długotrwale bezrobotnych tego typu wsparcie wydaje się być konieczne, aby dawać im stałe wzmocnienie, inspirację i motywację do aktywnego poszukiwania pracy oraz funkcjonowania w środowisku lokalnym. Element „kontakt i praca z psychologiem” został też zdecydowanie wybrany jako najbardziej interesujący i najważniejszy dla uczestniczek podczas całego projektu oraz najczęściej wymieniany jako zaleta projektu. Przy okazji kolejnych pytań oraz w mniej formalnych wypowiedziach uczestniczki często podkreślały, że praca z psychologiem była dla nich największą nowością, a także elementem Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 27 3. 4. 5. 6. najciekawszym w całym programie. Większość elementów ocenianych w tym pytaniu ma wyrównany poziom ocen we wszystkich grupach wiekowych. Wyjątek stanowi element „staż zawodowy” - zdecydowanie najmniej istotny dla osób ze środkowej grupy wiekowej, a także element „wsparcie grupy”, którego średnia ocena wzrasta znacząco wraz z wzrostem wieku grupy. Uczestnicy wysoko oceniają jakość otrzymanych w ramach projektu usług. Logicznym następstwem wcześniejszych odpowiedzi jest najwyższa średnia nota dla kompetencji i usług świadczonych przez psychologa, jednak ciekawą prawidłowością jest to, że o ile i doradca zawodowy, i psycholog dostają pojedyncze oceny „2” i „3” (uczestniczki z grupy „<25”), to pracownicy Powiatowego Urzędu Pracy zaangażowani w obsługę projektu dostają wyłącznie oceny z zakresu 4-6. Odpowiedzi na to pytanie są dość wyrównane we wszystkich grupach wiekowych, jednak wraz z wzrostem wieku, oceny stają się coraz wyższe. Odnosząc się do trzech stwierdzeń ostatecznie podsumowujących projekt („Warto było wziąć udział w projekcie.”, „Warto prowadzić w przyszłości podobne projekty dla innych osób w sytuacji podobnej do mojej.”, „W przyszłości zarekomendowałabym znajomej pozostającej bez pracy udział w podobnym projekcie.”) wszystkie uczestniczki wyraziły się pozytywnie w odniesieniu do każdego z nich. Taka struktura odpowiedzi pozwala stwierdzić, że jakość usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” została oceniona na wysokim poziomie. Ilość elementów, których uczestniczkom zabrakło w projekcie jest dość duża, jednak pojawienie się także takiego katalogu wskazuje na zaangażowanie uczestniczek w realizowany projekt. Nie uczestniczą w spotkaniach tylko biernie, ale też uważnie i aktywnie obserwują, słuchają, także włączają się do współtworzenia i udoskonalania narzędzia jakim jest zarówno cały projekt jak i jego poszczególne składowe. Ostatecznie duża ilość zalet projektu wymieniana przez uczestniczki oraz wysokie oceny przydzielane jego poszczególnym elementom zdecydowanie wskazują na duże zadowolenie uczestniczek z udziału w projekcie. Proponowane kierunki w celu dalszego doskonalenia działań prowadzonych na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego: 1. Projekt został zakrojony bardzo szeroko i kompleksowo, jednak wyraźnie widać że nie wszystkie jego elementy są oceniane jako tak samo interesujące i potrzebne przez uczestniczki. Z dużym prawdopodobieństwem wynika to z dużego zróżnicowania grupy (wykształcenie, wiek, status na rynku pracy - absolwenci, osoby z krótkim okresem bezrobocia oraz długotrwale bezrobotne od kilku miesięcy do 18 lat wstecz). Z jednej strony duże zróżnicowanie grup pozwoliło uczestnikom ubogacać się wzajemnie swoją wiedzą, doświadczeniem, być może także młodością, entuzjazmem, nowym spojrzeniem na stare problemy, jednak z drugiej strony tak duże zróżnicowanie może utrudnić dostosowanie projektu do potrzeb jego uczestników. Dlatego też warto rozważyć w kolejnych projektach większe ujednolicenie grup, aby jeszcze lepiej dostosować ofertę do ich potrzeb. 2. Warto rozważyć także w przyszłości zawężenie tematyki projektu do elementów wskazywanych przez uczestników jako najważniejsze (np. praca z psychologiem - wzmocnienie osobiste, szkolenie zawodowe). W ten sposób możliwe będzie przeprowadzanie projektów bardziej ukierunkowanych, pozwalających przy wykorzystaniu podobnych środków pomóc większej ilości osób poszukujących pracy. 3. Poza prowadzonymi projektami warto zorganizować kompleksowe wsparcie nie tylko wprost w szukaniu pracy (stale dostępny w Powiatowym Urzędzie Pracy pośrednik pracy), ale także w długoterminowo rozplanowanym rozwoju umiejętności tzw. „miękkich” - może to Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 28 4. 5. 6. 7. być dyżurujący i łatwo dostępny w PUP psycholog prowadzący sesje indywidualne, krótkie warsztaty, dający bezrobotnym na bieżąco wzmocnienie, inspiracje, motywacje. Ponieważ jest to punkt szczególnie mocno podkreślany przez uczestniczki z grupy wiekowej „>50” warto rozważyć dodatkowe wsparcie w ramach programów typu „+45”, „+50” zachęcających pracodawców do zatrudniania osób właśnie z tych grup wiekowych. Jedną z głównych zalet projektu wymienianych przez uczestniczki jest odkrycie satysfakcji płynącej z pracy w grupie i nabranie pewności siebie, odwagi do wyjścia do innych. Z ocen i opinii uczestniczek wynika, że lubią ze sobą współpracować, lubią dzielić się swoją wiedzą lub umiejętnościami. W świetle tego konieczne wydaje się zaproszenie osób bezrobotnych do wzajemnego wzmacniania się, do współpracy, np. w grupach tzw. „poszukiwaczy pracy”, w klubach pracy itp. Warto na bieżąco wyszukiwać wśród bezrobotnych osoby o predyspozycjach do przejmowania konkretnych zadań i dawanie im odpowiedniego wzmocnienia by mogli pełnić swoje nowe zadania na potrzeby innych osób w podobnej sytuacji. Podsumowując i oceniając swoją wiedzę i umiejętności uczestniczki projektu jako swoje najsilniejsze obszary wiedzy i umiejętności jeszcze przed rozpoczęciem projektu wymieniają: znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) oraz umiejętność wytyczania celów, planowania i gospodarowania czasem. Rozkład odpowiedzi w tym pytaniu jest równomierny dla wszystkich grup wiekowych, jednak osoby z grup starszych minimalnie wyżej niż osoby z grupy „<25” oceniają swoje umiejętności z tego zakresu. Równocześnie wszystkie uczestniczki podkreślają, że konieczne jest omówienie oraz przypomnienie zasad i metod dotyczących wymienionych elementów, a także przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej itp. jednak zdecydowanie nie powinno być to głównymi składowymi podobnych projektów w przyszłości. Najmniejsza progresja kwalifikacji uczestniczek szkolenia w kwestiach motywacyjnych i środowiskowych może być sygnałem, że działania przewidywane w ramach programu outplacementowego to zbyt mało, aby pobudzić osoby długotrwale bezrobotne do aktywności, szczególnie w zakresie funkcjonowania w lokalnym środowisku. Z odpowiedzi uczestniczek wynika, że należy rozważyć także inne metody pobudzenia tego typu aktywności w przyszłości. Zdecydowanie warto, aby w tym zakresie PUP rozpoczął współpracę z potencjalni pracodawcami, instytucjami lokalnymi, samorządowymi, placówkami szkoleniowymi. Należałoby wspólnie opracować plan działania, w celu osiągnięcia efektu synergii dzięki spójnym działaniom na rzecz lokalnego rynku pracy. Zgłaszane przez uczestniczki zastrzeżenia oraz elementy, których szczególnie zabrakło im w programie zajęć wyraźnie wskazują zadania na przyszłość dla organizatorów projektu. Kolejno są to: ● mała ilość czasu na naukę języka angielskiego i złe rozplanowanie tego czasu (kilkugodzinne intensywne zajęcia, szczególnie trudne dla osób początkujących) - konieczne rozłożenie zajęć w dłuższym okresie czasu, rozplanowanie zajęć z odpowiednio dużym wyprzedzeniem, aby obniżyć absencję na zajęciach, także uczulenie lektora, aby był przygotowany na specyficzne oczekiwania grupy; dodatkowo konieczne jest zadbanie o terminowe dostarczenie podręczników (uczestnicy powinni je otrzymać jeszcze przed rozpoczęciem kursu), a także o dopasowanie treści zajęć i słownictwa do potrzeb uczestników (np. słownictwo branżowe pod kątem zdobywanych kwalifikacji merytorycznych) ● staż w kierunku niezgodnym ze szkoleniem, zbyt krótki, nie dający możliwości sprawdzenia się w różnorodnych zadaniach zawodowych - konieczne jest Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 29 zaplanowanie odbywania staży oraz zapewnienie odpowiedniej ilości miejsc stażowych w taki sposób, aby zakres zadań możliwych do otrzymania podczas stażu był jak najbardziej zbliżony tematycznie do uprzedniego szkolenia zawodowego; może być w tym pomocne nawiązanie stałej i dobrej współpracy między PUP a potencjalnymi pracodawcami z regionu, być może także przy współudziale placówek szkoleniowych ● możliwość udziału w programie była zbyt słabo promowana - warto w przyszłości rozważyć dodatkowe kanały komunikacji z potencjalnymi uczestnikami i uczestniczkami ● zbyt mało czasu przewidzianego na indywidualną pracę z psychologiem - warto rozważyć opisywaną już powyżej opcję dodatkowej możliwości kontaktowania się z psychologiem poprzez dyżury, regularne sesje, krótkie warsztaty itp. ● brak wsparcia ze strony organizatorów po zakończeniu stażu - trudno kontynuować staż przez czas dłuższy niż ten, który został zaplanowany, jednak warto przez pewien okres po zakończeniu projektu nadal pozostawać w kontakcie z jego uczestnikami, dać im możliwość uzupełnienia kwalifikacji, które jeszcze tego wymagają czy np. dalszego (choć mniej regularnego) kontaktu z psychologiem lub doradcą zawodowym; konieczna jest też weryfikacja firm i instytucji, w których uczestnicy odbywali staż, aby upewnić się, że staż faktycznie pozwolił na realizację założonych celów, a nie był wyłącznie pretekstem do wykorzystania krótkoterminowych pracowników - stażystów - może być to szczególnie ważne w przypadku osób, które zgłosiły ten problem, czyli uczestniczek z grupy wiekowej „>50”; w przypadku osób w tym wieku poprzestawanie na zapewnieniu stażu to zdecydowanie za mało ● kursy zawodowe zbyt krótkie, zbyt pobieżne - warto w przyszłości przygotowywać i dobierać kursy zawodowe w oparciu o symulację i analizę wiedzy wejściowej uczestników, aby jak najlepiej dopasować sposób prowadzenia zajęć, przekazywanie treści itp. do poziomu uczestników; warto też uważnie weryfikować nauczycieli nauki zawodu lub instytucje szkolące pod kątem ich profesjonalizmu; ponieważ ten problem zgłaszały najczęściej osoby z najmłodszej grupy („<25”) należałoby tak przygotowywać kursy, aby dawały także bazową wiedzę, konieczną do przyswojenia dalszych bardziej szczegółowych lub zaawansowanych informacji 8. Co do celu założonego dla outplacementu środowiskowego warto dodatkowo prowadzić także inne działania na rynku pracy, które będą zachęcać osoby bezrobotne (ale także pracujące) do większego angażowania się w życie lokalnej społeczności, do większej aktywności w zakresie funkcjonowania w lokalnym środowisku (np. poprzez stowarzyszenia, programy celowe, inicjatywy środowiskowe, giełdy pracy, imprezy integracyjne, wsparcie działań przez wolontariat itp.). Zadanie to jednak nie może spoczywać wyłącznie na Powiatowym Urzędzie Pracy, a raczej powinno być wspólną troską lokalnych władz oraz innych podmiotów, ponieważ dopiero zintegrowane działanie w tym zakresie może przynieść oczekiwane efekty. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 30 Raport z badań dotyczących znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców Informacje ogólne o badaniu Ponieważ celem projektu pn. "Kobiety - kształtujmy własną przyszłość" było nie tylko udzielenie bezpośredniego wsparcia kobietom znajdującym się bez pracy, ale też promocja jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocja kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy, w jego ramach Powiatowy Urząd Pracy przeprowadzał także działania ukierunkowane na innych uczestników rynku pracy - także na potencjalnych pracodawców. Pamiętając, że outplacement to instrument wspomagający funkcjonowanie rynku pracy i podnoszący jego ogólną wartości dzięki podnoszeniu lub rozszerzaniu kwalifikacji uczestników programów outplacementowych, ważne było zwrócenie uwagi pracodawców na to, że tego typu programy mają działanie nie tylko doraźne, ale też ustawicznie zwiększają wartość osób mogących zostać w krótszym lub dłuższym czasie ich pracownikami. Podsumowując projekt autor badania zwrócił się do wybranych pracodawców z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w przygotowanym kwestionariuszu badania ankietowego (Załącznik nr 2). Celem tego badania była weryfikacja znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość”. Badanie zostało przygotowane w taki sposób, aby jego wyniki zawierały nie tylko ocenę poziomu wiedzy pracodawców z tego zakresu, ale także wskazały potencjalne kierunki dalszego działania Urzędu związane z promocją i upowszechnianiem działań dotyczących outplacementu wśród lokalnych firm i instytucji, a także pomogły w przyszłości udoskonalić dotychczasową aktywność na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Badanie pracodawców - prezentacja wyników Zgodnie z założeniami projektu prośbę o udział w badaniu skierowano do wybranych pracodawców działających w powiecie malborskim. Grupa firm, których przedstawicieli zaproszono do udziału w badaniu, została wybrana częściowo na podstawie listy uczestników Malborskiej Giełdy Pracy 2007 (zgodnie z danymi udostępnionymi przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku; kryterium wyboru było prowadzenie działalności gospodarczej na terenie powiatu malborskiego), a w pozostałej części na podstawie dostępnych baz teleadresowych oraz biznesowych (kryterium wyboru było prowadzenie działalności gospodarczej na terenie powiatu malborskiego oraz zatrudnienie min. 10 osób). Na podstawie tak ustalonych kryteriów do udziału w badaniu zostało zaproszone łącznie 66 firm. Kontakt z ich przedstawicielami, głównie osobami zarządzającymi lub pracownikami działów personalnych, był nawiązywany telefonicznie oraz poprzez pocztę elektroniczną. W efekcie przeprowadzonych działań zebrano opinie od przedstawicieli 17 firm. W tym miejscu warto zauważyć, że niewielu przedstawicieli firm chętnie podejmowało temat badania, a wielu spośród nich wprost odmawiało wzięcia w nim udziału. Większość firm, których przedstawiciele wzięli udział w badaniu, działa w samym Malborku (15 firm, co stanowi ponad 88% badanych). Pozostałe firmy działają w pozostałych miejscowościach na terenie powiatu malborskiego. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 31 Respondentów można zaliczyć do małych i średnich pracodawców - trochę ponad połowa z nich (9 firm, 52,9% badanych) zatrudnia od 11 do 50 osób, a pozostałe firmy znajdują się w grupie zatrudniających 51 - 250 osób. Także ponad połowa z badanych firm (9 firm, 52,9% badanych) to spółki prywatne. Pozostałe to 1 spółka, w której jednostka samorządu terytorialnego posiada 100% akcji lub udziałów, 1 jednostka budżetowa, 2 jednostki spółdzielcze oraz 3 spółki w stosunku do których Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego oraz państwa lub komunalna jednostka organizacyjna są podmiotami dominującymi w rozumieniu przepisów z dnia 21.08.1997r. - Prawo o obrocie o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Strukturę respondentów według wielkości zatrudnienia przedstawia wykres nr 16. 53% 53% 47% 47% 11 - 50 osób 51 - 250 osób Wykres 16: Struktura respondentów według wielkości zatrudnienia Kolejna tabela i wykres nr 17 obrazuje strukturę respondentów według formy organizacyjnej. Forma prowadzenia działalności [%] a przedsiębiorstwo państwowe 0 b jednoosobowa spółka Skarbu Państwa 0 c spółka, w której jednostka samorządu terytorialnego posiada 100% akcji lub udziałów 5,9 spółka akcyjna albo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w stosunku do których Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego oraz państwa lub komunalna d jednostka organizacyjna są podmiotami dominującymi w rozumieniu przepisów z dnia 21.08.1997r. - Prawo o obrocie o publicznym obrocie papierami wartościowymi 17,7 przedsiębiorca prywatny, w tym wspólnik spółki cywilnej, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą oraz przedsiębiorca nie należący do wyżej wymienionych 52,9 e f inna 17,7 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 32 5,9% 17,7% 17,7% a b c d 52,9% e f Wykres 17: Struktura respondentów według formy organizacyjnej Kwestionariusz badania został przygotowany w taki sposób, aby nawet osoba nie mająca wcześniej wiedzy z zakresu outplacementu mogła zrozumieć tematykę badania w stopniu pozwalającym na udzielenie odpowiedzi. Jednak niezależnie od tego, na samym początku badania każdy z jego respondentów był proszony o ogólną ocenę swojej znajomości tematyki outplacementu. Wybierając spośród proponowanych opcji, respondenci najczęściej wybierali „wiem, że to pojęcie wiąże się z rynkiem pracy i z zarządzaniem zasobami ludzkimi” oraz „jest to dla mnie zupełnie nowe pojęcie” (po 47,1%). Taka struktura odpowiedzi wskazuje, że dla zdecydowanej większości jest to albo pojęcie zupełnie nowe, albo też jedynie powiązane z szerszym obszarem zagadnień dotyczących zarządzania zasobami ludzkimi. Nikt z respondentów nie miał dotąd praktycznych doświadczeń związanych z outplacementem. Poniższa tabela i wykres nr 18 obrazują strukturę wszystkich odpowiedzi na pytanie dotyczące znajomości pojęcia „outplacement”. Na ile pojęcie „outplacement” jest Państwu znane? [%] jest to dla mnie zupełnie nowe pojęcie 47,1 wiem, że to pojęcie wiąże się z rynkiem pracy i z zarządzaniem zasobami ludzkimi 47,1 posiadam teoretyczną znajomość definicji i ogólnych zasad przeprowadzania outplacementu 5,8 posiadam praktyczne doświadczenia 0 posiadam praktyczną wiedzę pozwalającą na prowadzenie programów outplacementowych 0 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 33 5,8% jest to dla mnie zupełnie nowe pojęcie wiem, że to pojęcie wiąże się z rynkiem pracy i z zarządzaniem zasobami ludzkimi posiadam teoretyczną znajomość definicji i ogólnych zasad przeprowadzania outplacementu posiadam praktyczne 47,1% 47,1% doświadczenia posiadam praktyczną wiedzę pozwalającą na prowadzenie programów outplacemento- Wykres 18: Struktura odpowiedzi na pytanie „Na ile pojęcie „outplacement” jest Państwu znane?” Bardzo powierzchowną wiedzę z tego zakresu obrazują odpowiedzi na kolejne pytanie, które sformułowano następująco: Jak zdefiniowaliby Państwo pojęcie „outplacement”? Odpowiedzi które się tu pojawiają, w bardzo różnym stopniu dotykają tematu i dobrze ilustrują, jak niski jest poziom znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców. Odpowiedzi cytowane według zawartości kwestionariuszy: – nie jestem w stanie podać definicji – pomoc w uzyskaniu pracy i przygotowanie pracownika do zadań nowego pracodawcy, nastawienie psychologiczne – korzystanie z pomocy zewnętrznych firm w momencie zwalniania pracowników – program pomocy dla pracowników będących w stanie rozwiązania umowy o pracę lub zagrożonych wypowiedzeniem – usługi oferowane przez Urząd Pracy skierowane do osób, którym wypowiedziano pracę mające na celu np. pomoc w znalezieniu pracy, pomoc psychologiczną itp. – kontrolowane zwolnienie z pracy – jest to „instrument”, który wspomaga funkcjonowanie rynku pracy, są to tzw. programy adaptacji zawodowej – zwolnienie z przyczyn zakładu pracy – program pomocy dla zwalnianych pracowników z przyczyn pracodawcy oraz osób bezrobotnych – ogólnie to program polegający na udzielaniu pomocy oraz wsparcia zwalnianym pracownikom. W powyższych odpowiedzi wynika, że respondenci są w stanie powiązać pojęcie outplacement z zasobami ludzkimi oraz z problematyką zwolnień, jednak często na tym poziomie ich wiedza się kończy. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 34 W kolejnym pytaniu respondenci, poznając definicje poszczególnych form outplacementu, deklarowali swój poziom znajomości tych właśnie konkretnych form pomocy. Odpowiedzi można było udzielić w skali: Zupełna nowość / Wiedza teoretyczna / Wiedza praktyczna. Zgodnie z wcześniej udzielanymi odpowiedziami, także tu zdecydowana większość odpowiedzi jest wybierana z grupy „Zupełna nowość”, jednak przy formach outplacementu klasycznego i mieszanego pojawiają się pojedyncze odpowiedzi deklarujące praktyczne doświadczenia związane właśnie z tymi formami. Niestety, nadal jest to niewiele w skali wszystkich odpowiedzi. Poniższa tabela i wykres nr 19 obrazują strukturę odpowiedzi na pytanie dotyczące znajomości poszczególnych form outplacementu. Które z form outplacementu są Państwu znane i na jakim poziomie? Zupełna nowość Wiedza teoretyczna Wiedza praktyczna outplacement klasyczny 52,9% 41,2% 5,9% outplacement zaadoptowany 70,6% 29,4% 0,0% outplacement środowiskowy 64,7% 35,3% 0,0% outplacement indywidualny 47,1% 52,9% 0,0% outplacement grupowy 52,9% 47,1% 0,0% outplacement mieszany 58,8% 23,5% 5,9% 80 70 60 50 40 Zupełna nowość 30 Wiedza teoretyczna Wiedza praktyczna 20 10 0 Outplacement zaadoptowany, Outplacement klasyczny, Outplacement indywidualny Outplacement środowiskowy, Outplacement mieszany Outplacement grupowy Wykres 19: Struktura odpowiedzi na pytanie dotyczące znajomości poszczególnych form outplacementu Dalsza część badania dotyczyła kwestii bardziej szczegółowych. Respondenci zostali spytani o to, kto ich zdaniem może być adresatem programu outplacementowego. Zdecydowana większość respondentów wskazała na możliwości: „pracownik firmy zwalniany z pracy przez pracodawcę” (64,7%) oraz „osoba bezrobotna pozostająca długi czas bez pracy” (58,8%), jednak wszystkie opcje, nawet wybór dotyczący pracownika mającego nadal pracować w firmie lub zwalniającego się z pracy z własnych powodów, miały swoich zwolenników. W ramach opcji „ktoś inny?” pracodawcy dopowiedzieli: „najlepiej wszyscy którzy tego potrzebują” (dwukrotnie) oraz „jedynie pracownik zwalniany z powodów dotyczących pracodawcy”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 35 Poniższa tabela i wykres nr 20 obrazują strukturę wszystkich odpowiedzi na pytanie dotyczące adresatów programów outplacementowych. Kto, Państwa zdaniem, może być adresatem programu outplacementowego? [%] pracownik firmy mający nadal w niej pracować 11,8 pracownik firmy zwalniany z pracy przez pracodawcę 64,7 pracownik firmy zwalniający się z pracy z własnych powodów 11,8 osoba bezrobotna dotychczas niepracująca 41,2 osoba bezrobotna pozostająca długi czas bez pracy 58,8 ktoś inny? 17,7 pracownik firmy mający nadal w niej pracować pracownik firmy zwalniany z pracy przez pracodawcę pracownik firmy zwalniający się z pracy z własnych powodów osoba bezrobotna dotychczas niepracująca osoba bezrobotna pozostająca długi czas bez pracy ktoś inny 0 10 20 30 40 50 60 70 Wykres 20: Struktura wszystkich odpowiedzi na pytanie dotyczące adresatów programów outplacementowych Pozostając przy temacie adresatów programów outplacementowych, spytano badanych o korzyści wiążące się ich zdaniem z outplacementem. Jako pierwszą poruszono kwestię potencjalnych korzyści dla uczestników takich programów. Respondenci oceniali (w skali ocen szkolnych - od 1 do 6) proponowane korzyści oraz mogli podać dodatkowo własne propozycje. Jako najważniejsze zostały ocenione następujące korzyści: – wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania, konieczność wykazania się aktywnością „marketingową” i rozpoczęcia bardzo ukierunkowanego „procesu biznesowego” ze sobą w roli głównej (średnia ocena 4,88) – dostęp do kursów i szkoleń zapewniających uzyskanie nowych kwalifikacji lub rozszerzenie kwalifikacji już posiadanych (średnia ocena 4,82) – uzyskanie długoterminowego zatrudnienia (średnia ocena 4,71). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 36 Najniżej oceniane korzyści - otrzymanie dokładnej „mapy" uporządkowanego i programowego działania, poznanie metodologii zbierania informacji, rozwiązywania problemów itp. (średnia ocena 3,53) oraz świadomość, że szukanie pracy to też praca (średnia ocena 3,82) - są zaledwie o jeden stopień niżej od najwyżej ocenianych, a więc różnica między nimi nie ma zbyt dużego znaczenia. Interesujące jest przypomnienie sobie w tym miejscu, jakie korzyści były najważniejsze dla uczestniczek projektu pn. „Kobiety - kształtujmy własną przyszłość”. W pytaniu skierowanym do uczestniczek projektu wykorzystano tę samą listę korzyści. Po ich ocenie przez uczestniczki okazało się, że najbardziej istotną korzyścią z udziału w programie jest dla nich wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania w zakresie poszukiwania pracy oraz kursy i szkolenia zapewniające uzyskanie nowych kwalifikacji (średnie oceny 5). Poza najniżej ocenioną korzyścią, związaną z dostępem do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne (średnia ocena 3,96), wszystkie pozostałe korzyści uczestniczki oceniły na poziomie dobrym plus (średnie oceny od 4,3 do 4,52). Okazuje się więc, że dwie najwyżej oceniane korzyści w grupie uczestniczek projektu oraz w grupie pracodawców pokrywają się ze sobą, choć średnia ocena numeryczna nieznacznie różni się dla obu tych grup. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 37 Poniższa tabela przedstawia średnie oceny pracodawców dla poszczególnych korzyści. Na ile wymienione korzyści mogą być w Państwa opinii ważne dla osoby objętej Średnia programem outplacementu? a specjalistyczne i profesjonalne wsparcie w trudnym okresie życia (zwolnienie lub pozostawanie bez pracy) 4,65 b uzyskanie długoterminowego zatrudnienia 4,71 zorientowanie się, co dzieje się na rynku pracy oraz otrzymanie pomocy w c umiejscowieniu się na rynku pracy, analizie swoich celów, sprowadzeniu marzeń do poziomu realności rynku 4,24 d szkolenie z zakresu metod i narzędzi poszukiwania pracy oraz nauka uniwersalnych metod zarządzania własną karierą zawodową 4 e otrzymanie dokładnej „mapy" uporządkowanego i programowego działania, poznanie metodologii zbierania informacji, rozwiązywania problemów itp. 3,53 f możliwość wykorzystania uzyskanej wiedzy nie tylko w poszukiwaniu pracy (przenoszenie jej na inne realizowane w życiu osobistym i zawodowym działania) 4,24 g świadomość, że szukanie pracy to też praca 3,82 wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania, konieczność wykazania się h aktywnością „marketingową” i rozpoczęcia bardzo ukierunkowanego „procesu biznesowego” ze sobą w roli głównej 4,88 pomoc psychologiczna - ułatwienie zrozumienia nowej sytuacji i łagodzenie skutków i zmiany i negatywnych emocji (obniżenie poziomu stresu, wygaszenie agresji, wskazanie szans) 4,41 j dostęp do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne 4,35 k dostęp do kursów i szkoleń zapewniających uzyskanie nowych kwalifikacji lub rozszerzenie kwalifikacji już posiadanych 4,82 l oszczędność czasu w poszukiwaniu pracy (skrócenie okresu pozostawania bez pracy lub nawet zachowanie ciągłości zatrudnienia) 4,59 m wzrost szans na rynku pracy 4 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 38 Kolejna tabela i wykres nr 21 przedstawiają rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych korzyści. Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g h i j k l m 1 5,9 11,8 11,8 11,8 11,8 11,8 11,8 0,0 5,9 5,9 5,9 0,0 0,0 2 0,0 0,0 0,0 5,9 11,8 0,0 11,8 0,0 0,0 5,9 0,0 0,0 5,9 3 17,7 11,8 11,8 17,7 23,5 17,7 23,5 5,9 11,8 11,8 11,8 29,4 11,8 4 17,7 5,9 29,4 23,5 29,4 17,7 5,9 35,3 29,4 29,4 17,7 17,7 17,7 5 17,7 23,5 23,5 17,7 11,8 29,4 29,4 23,5 35,3 17,7 17,7 17,7 35,3 6 41,2 47,1 23,5 23,5 11,8 23,5 17,7 35,3 17,7 29,4 47,1 35,3 17,7 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e f g h i j k l m Wykres 21: Średnie oceny pracodawców dla poszczególnych korzyści W podobny sposób zaproponowano badanym wypowiedzenie się na temat potencjalnych korzyści dla nich samych. Badani oceniali (nadal w skali ocen szkolnych - od 1 do 6) proponowane korzyści oraz mogli podać dodatkowo własne propozycje. Jako najważniejsze zostały ocenione następujące korzyści: – przeprowadzenie redukcji kadr sprawnie i bez odczuwalnych dla organizacji zakłóceń (średnia ocena 4,82) – obniżenie poziomu stresu u osób nadal zatrudnionych i wzmocnienie ich związku z firmą, poprawa ich morale oraz lojalności (średnia ocena 4,71). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 39 Najniżej oceniana korzyść - wkład organizacji w kreowanie pozytywnych wzorców społecznych (średnia ocena 3,65) jest około jednego stopnia niżej od najwyżej ocenianych, a więc, podobnie jak poprzednio, różnica między nimi nie ma zbyt dużego znaczenia. Poniższa tabela przedstawia średnie oceny pracodawców dla poszczególnych korzyści. Na ile wymienione korzyści mogą być ważne dla Państwa jako firmy/instytucji inicjującej Średnia lub wspierającej program outplacementu? a przeprowadzenie redukcji kadr sprawnie i bez odczuwalnych dla organizacji zakłóceń 4,82 b pomoc w akceptacji zmian, które zaszły w firmie, przez pozostałych pracowników 4,65 c obniżenie poziomu stresu u osób nadal zatrudnionych i wzmocnienie ich związku z firmą, poprawa ich morale oraz lojalności 4,71 d ukierunkowanie pracowników na dalszy rozwój zawodowy poprzez wzmocnienie ich poczucia stabilizacji (wygaszenie nastroju niepewności) 4,47 e poprawa produktywności pozostałych osób dzięki szybkiemu wygaszeniu napięć związanych ze zmianami w zatrudnieniu 4,65 zbudowanie lub podtrzymanie dobrej reputacji na rynku (klienci, potencjalni f pracownicy, potencjalni inwestorzy oraz partnerzy biznesowi, instytucje, otoczenie społeczne) mimo redukcji kadr 4,53 g wkład organizacji w kreowanie pozytywnych wzorców społecznych 3,65 Kolejna tabela i wykres nr 22 przedstawiają rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych korzyści. Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e f g 1 0,0 5,9 0,0 5,9 0,0 5,9 17,7 2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3 0,0 0,0 23,5 11,8 17,7 11,8 17,7 4 52,9 35,3 11,8 29,4 23,5 29,4 41,2 5 11,8 35,3 35,3 29,4 35,3 23,5 11,8 6 35,3 23,5 29,4 23,5 23,5 29,4 11,8 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 40 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e f g Wykres 22: Rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych korzyści Badając opinię pracodawców na temat wartości outplacementu jako narzędzia sprzyjającego wzrostowi wartości pracownika na rynku pracy poproszono respondentów o ocenę, na ile różne formy aktywności i współpracy występujące w programach outplacementu podnoszą ich zdaniem wartość pracownika na rynku pracy. Według opinii pracodawców, największy wpływ na wartość pracownika na rynku pracy może mieć konieczność wykazania się aktywnością indywidualną (średnia ocena 4,59), która w tym przypadku została zdefiniowana jako wymóg systematyczności, realizacji określonych zadań/celów indywidualnych, konieczność aktywnego wyszukiwania dodatkowych możliwości: zarówno jeśli chodzi o alternatywy związane z miejscem czy formą zatrudnienia, jak i metody zdobywania informacji przydatnych w prowadzonych poszukiwaniach. Zdecydowanie mniej interesuje pracodawców aktywność środowiskowa (średnia ocena 3,82) oraz aktywność grupowa (średnia ocena 3,94). Być może na takie właśnie oceny ma wpływ to, że w czasie realizacji zadań zawodowych pracownik przede wszystkim powinien wykazywać się własną aktywnością. Mimo, że dla firm ważne bywa także realizowanie celów grupowych czy środowiskowych, to wyniki indywidualne nadal zostają najważniejsze. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 41 Poniższa tabela przedstawia średnie oceny pracodawców dla poszczególnych form aktywności i współpracy. Na ile wymienione formy aktywności i współpracy występujące w programach Średnia outplacementu podnoszą Państwa zdaniem wartość pracownika na rynku pracy? aktywność indywidualna (wymóg systematyczności, realizacji określonych zadań/celów indywidualnych, konieczność aktywnego wyszukiwania dodatkowych możliwości: a zarówno jeśli chodzi o alternatywy związane z miejscem czy formą zatrudnienia, jak i metody zdobywania informacji przydatnych w prowadzonych poszukiwaniach) 4,59 b aktywność grupowa (wymiana informacji, wzajemna pomoc) 3,94 aktywność środowiskowa (budowanie sieci kontaktów poza grupą poszukiwaczy pracy, c aktywne penetrowanie lokalnego środowiska, czasem nawet kreowanie pewnych wydarzeń w lokalnej społeczności) 3,82 praca z psychologiem ( wsparcie osobiste, pomoc w odnalezieniu się w nowej sytuacji d zawodowej i życiowej, a następnie w przystosowaniu się do bieżących wymogów rynku pracy i odnalezienia w nim swojego nowego miejsca) 4,29 praca z doradcą zawodowym (trening poszczególnych umiejętności, strategii i technik, e które pomogą przeprowadzić efektywne poszukiwanie pracy i dalsze zarządzanie karierą zawodową) 4,2 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 42 Kolejna tabela i wykres nr 23 przedstawiają rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych aktywności. Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e 1 5,9 5,9 11,8 5,9 11,8 2 0,0 5,9 5,9 0,0 0,0 3 5,9 17,7 11,8 23,5 17,7 4 35,3 29,4 35,3 23,5 11,8 5 23,5 41,2 29,4 23,5 41,2 6 29,4 0,0 5,9 23,5 17,7 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e Wykres 23: Rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych aktywności Kolejne dwa pytania można określić jako „organizacyjne”. W pierwszym z nich spytano respondentów o to, kto ich zdaniem powinien prowadzić programy outplacementowe. Pracodawcy najczęściej wybierali na osoby prowadzące tego typu programy pośredników pracy z Powiatowego Urzędu Pracy (70,6%) oraz psychologa lub doradcę zawodowego / zewnętrznego konsultanta zatrudnionego w firmie doradczej (po 64,7%). Najmniej chętnie powierzali to zadanie pracownikowi działu personalnego pracodawcy (11,8%). Poniższa tabela przedstawia procentowy rozkład wskazań respondentów na poszczególnych prowadzących (dane także zobrazowano na wykresie nr 24). Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 43 Kto Państwa zdaniem powinien prowadzić programy outplacementowe? [%] pracownik działu personalnego pracodawcy 11,8 psycholog 64,7 pośrednik pracy z Powiatowego Urzędu Pracy 70,6 doradca zawodowy / zewnętrzny konsultant zatrudniony w firmie doradczej 64,7 specjalista nauki zawodu 29,4 pracownik działu personalnego pracodawcy psycholog pośrednik pracy z Powiatowego Urzędu Pracy doradca zawodowy / zewnętrzny konsultant zatrudniony w firmie doradczej specjalista nauki zawodu 0 10 20 30 40 50 60 70 80 Wykres 24: Rozkład odpowiedzi respondentów na pytanie: „Kto Państwa zdaniem powinien prowadzić programy outplacementowe?” Drugie pytanie dotyczyło tzw. „sponsora” programu, czyli osoby lub instytucji ponoszącej koszty prowadzenia programu. Pracodawcy w tym pytaniu najchętniej wskazywali Powiatowy Urząd Pracy (88,2%). Najmniej chętnie widzieliby obciążenie kosztami samego pracownika lub kogoś, bliżej niesprecyzowanego, spoza zaproponowanej listy (po 5,9%). Poniższa tabela przedstawia procentowy rozkład wskazań respondentów (dane także zobrazowano na wykresie nr 25). Kto Państwa zdaniem outplacementowych? powinien ponosić koszty prowadzenia programów [%] pracodawca zwalniający pracownika 41,2 zwalniany pracownik / osoba bezrobotna 5,9 Powiatowy Urząd Pracy 88,2 ktoś inny? 5,9 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 44 pracodawca zwalniający pracownika zwalniany pracownik / osoba bezrobotna Powiatowy Urząd Pracy ktoś inny 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Wykres 25: Rozkład odpowiedzi respondentów na pytanie: „Kto Państwa zdaniem powinien ponosić koszty prowadzenia programów outplacementowych?” Ze względu na możliwość wskazania potencjalnych kierunków dalszego działania Powiatowego Urzędu Pracy związanych z promocją i upowszechnianiem działań dotyczących outplacementu wśród lokalnych firm i instytucji, spytano badanych pracodawców, na ile chcieliby poszerzyć swoją wiedzę na temat outplacementu biorąc w przyszłości udział w organizowanych lub wspieranych w inny sposób przez Powiatowy Urząd Pracy warsztatach i spotkaniach dla lokalnych przedsiębiorców oraz przedstawicieli lokalnych instytucji sektora samorządowego i pozarządowego. Odpowiedź na to pytanie, szczególnie w świetle dotychczasowych odpowiedzi na wcześniejsze pytania, była dość zaskakująca. Okazało się, że jedynie 58,8% respondentów jest zainteresowana taką możliwością. Pozostałe 41,2% pracodawców nie wyraża takiej chęci. Zastawiający jest fakt, że przy tak niskim (nawet deklarowanym) poziomie wiedzy, przedstawiciele tak wielu pracodawców nie są zainteresowani poszerzaniem swojej wiedzy w tym zakresie. Co ciekawsze, część z respondentów którzy powiedzieli „nie” w tym pytaniu, odniosło się także (mimo, że nie musieli) do kolejnego pytania, w którym autor badania prosił respondentów o ocenę poszczególnych zagadnień, które mogłyby zostać uwzględnione podczas spotkań dotyczących outplacementu. Największym zainteresowaniem, zgodnie z odpowiedziami respondentów, mogą cieszyć się zajęcia warsztatowe mające na celu przybliżenie tematyki outplacementu w praktyce (np. próba przygotowania, w oparciu o analizę studium przypadku, szczegółowego programu wsparcia zwalnianych pracowników), a także omówienie korzyści wynikających z działań outplacementowych - dla pracodawców zwalniających pracowników, dla samych pracowników (zarówno zwalnianych, jak i pozostających na swoich stanowiskach), dla kadry zarządzającej, dla środowiska lokalnego (otoczenia firmy lub instytucji zwalniającej pracowników), dla pracodawców zatrudniających w przyszłości uczestników programów (lokalny rynek pracy) - obie propozycje osiągnęły średnią ocen 3,59. Wartościowe dla pracodawców mogą być także spotkania pozwalające poznać sposoby uzyskiwania wsparcia zewnętrznego dla działań outplacementowych (średnia ocena 3,35). Najmniej interesujące dla pracodawców byłyby zajęcia teoretyczne (średnia ocena 2,71). Żaden z respondentów nie poszerzył dostępnego katalogu tematów / zagadnień o własne propozycje. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 45 Poniższa tabela przedstawia średnie oceny przyznawane dla poszczególnych zagadnień. Prosimy ocenić w skali 1-6 wszystkie wymienione poniżej zagadnienia pod kątem tego, na ile byłyby dla Państwa interesujące. Co jeszcze powinno Państwa zdaniem zostać Średnia uwzględnione podczas spotkań dotyczących outplacementu? zagadnienia teoretyczne związane z outplacementem, różne jego formy oraz podstawowe zasady realizacji 2,71 zajęcia warsztatowe mające na celu przybliżenie tematyki outplacementu w praktyce (np. b próba przygotowania, w oparciu o analizę studium przypadku, szczegółowego programu wsparcia zwalnianych pracowników) 3,59 a c omówienie sekwencji działań, które należy przeprowadzić w ramach wdrażania programów outplacementowych (w razie zwolnień, restrukturyzacji itp.) 3 d sposoby uzyskiwania wsparcia zewnętrznego dla działań outplacementowych 3,35 omówienie korzyści wynikających z działań outplacementowych - dla pracodawców zwalniających pracowników, dla samych pracowników (zarówno zwalnianych, jak i e pozostających na swoich stanowiskach), dla kadry zarządzającej, dla środowiska lokalnego (otoczenia firmy lub instytucji zwalniającej pracowników), dla pracodawców zatrudniających w przyszłości uczestników programów (lokalny rynek pracy) 3,59 Kolejna tabela przedstawia procentowy rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych zagadnień (dane także zobrazowano na wykresie nr 26). Rozkład ocen dla poszczególnych odpowiedzi [%] Ocena a b c d e 1 28,6 14,3 28,6 14,3 14,3 2 7,1 0,0 0,0 0,0 0,0 3 21,4 21,4 21,4 21,4 14,3 4 14,3 7,1 0,0 28,6 21,4 5 7,1 14,3 28,6 0,0 7,1 6 21,4 42,9 21,4 35,7 42,9 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 46 100% 90% 80% 70% 1 60% 2 50% 3 40% 4 30% 5 20% 6 10% 0% a b c d e Wykres 26: Rozkład ocen przyznawanych przez pracodawców dla poszczególnych zagadnień W ramach podsumowania badania respondenci zostali poproszeni o ustosunkowanie się do kilku stwierdzeń. Wszyscy respondenci pozytywnie odnoszą sie do stwierdzenia „Outplacement jest narzędziem przydatnym i użytecznym, które warto znać i stosować.”, a więc doceniają to narzędzie, jego przydatność i użyteczność (100% odpowiedzi z grupy „Zdecydowanie tak” / „Raczej tak”). Trochę gorzej wypada już prognoza na przyszłość, dotycząca potencjalnej możliwości zastosowania omawianej metodologii. Ponad połowa (58,8%) respondentów deklaruje, że - raczej lub zdecydowanie - nie będzie rozważać w przyszłości objęcia zwalnianych pracowników programem outplacementu. Tylko 5,9% respondentów zdecydowanie deklaruje takie działania w przyszłości. Omawianie korzyści płynących ze stosowania metodologii outplacementu ma z pewnością wpływ na odpowiedzi dotyczące kolejnego stwierdzenia. Zdecydowana większość respondentów (88,2%) zgadza się ze stwierdzeniem, że pracownik, który przeszedł przez program outplacementu, wnosi potencjalnie większą wartość dla nowego pracodawcy niż osoba o podobnych kwalifikacjach, jednak bez doświadczenia outplacementu. Tego typu spojrzenie może dobrze rokować dla osób długotrwale bezrobotnych przechodzących programy outplacementowe, ponieważ można sądzić, że pracodawcy będą doceniać ich kwalifikacje nabyte podczas udziału w tych programach. Uściślenie podejścia pracodawców w takich sytuacjach zawierało kolejne stwierdzenie: „Zatrudniając nowych pracowników będziemy preferować zatrudnianie osób, które przeszły przez program outplacementu”. Okazuje się, że te preferencje rozkładają się mniej więcej po równo: na „tak” jest 52,9% respondentów, na „nie” - 47,1%. Istotne jest tu jednak to, co respondenci dopowiadali poza skalą dostępnych odpowiedzi - ich obecne zapotrzebowanie na pracowników jest na tyle wysokie, że nie ma potrzeby dodatkowych preferencji - każdy pracownik spełniający minimalne wymagania kwalifikacyjne oraz faktycznie chcący pracować jest mile widziany. Podobnie trudno jednoznacznie oceniać rozkład odpowiedzi dotyczących stwierdzenia „W dotychczasowych zatrudnieniach unikaliśmy bądź sporadycznie zatrudnialiśmy osoby pochodzące z grup zagrożonych marginalizacją społeczną bądź już zmarginalizowanych.”. Ponad ¾ respondentów (76,5%) odnosi się do niego negatywnie. Natomiast pozostali podkreślają, że nawet jeśli unikali bądź sporadycznie zatrudniali osoby z tych grup, to zwykle nie wynikało to z przynależności do tych grup, Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 47 a raczej z braku odpowiednich kwalifikacji lub niechęci do podejmowania pracy. Dlatego też przy kolejnym stwierdzeniu „Osoby z w/w grup, które przeszły przez program outplacementu środowiskowego, będą odtąd zatrudniane przez nas znacznie chętniej.” prawie ¼ respondentów (23,5%) odnosi się do niego negatywnie. Poniższa tabela przedstawia procentowy rozkład odpowiedzi według zaproponowanej skali (dane także zobrazowano na wykresie nr 27). Na ile zgadzają się Państwo z poniższymi Zdecydowanie Raczej Raczej Zdecydowanie stwierdzeniami: tak tak nie nie a Outplacement jest narzędziem przydatnym i użytecznym, które warto znać i stosować. 23,5% 76,5% 5,9% 35,3% 52,9% 5,9% Pracownik, który przeszedł przez program outplacementu, wnosi potencjalnie większą c wartość dla nowego pracodawcy niż osoba o podobnych kwalifikacjach, jednak bez doświadczenia outplacementu. 23,5% 64,7% 11,8% 0% Zatrudniając nowych pracowników będziemy d preferować zatrudnianie osób, które przeszły przez program outplacementu. 5,9% 47,1% 47,1% 0% W dotychczasowych zatrudnieniach unikaliśmy bądź sporadycznie zatrudnialiśmy osoby e pochodzące z grup zagrożonych marginalizacją społeczną bądź już zmarginalizowanych. 11,8% 11,8% 47,1% 29,4% Osoby z w/w grup, które przeszły przez program outplacementu środowiskowego, będą odtąd zatrudniane przez nas znacznie chętniej. 11,8% 64,7% 23,5% 0% W przyszłości, zwalniając b rozważymy objęcie ich outplacementu. f pracowników, programem 0% 0% Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 48 100% 90% 80% 70% 60% Zdecydowanie nie 50% Raczej nie 40% Raczej tak 30% Zdecydowanie tak 20% 10% 0% a b c d e f Wykres 27: Rozkład odpowiedzi respondentów na stwierdzenia dotyczące outplacementu (treść stwierdzeń powyżej) Celem niniejszego badania była weryfikacja znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość”. Niestety, respondenci, którzy zdecydowali się wziąć udział w badaniu wykazali się stosunkowo niewielką wiedzą z tego zakresu. Często mają dobrą intuicję i podają prawidłowe odpowiedzi, zgodne z metodologią, jednak dość często widoczne są znaczące luki w wiedzy nie tylko praktycznej, ale i teoretycznej z zakresu outplacementu. Niepokojący jest fakt niskiego zainteresowania możliwościami poszerzania tej wiedzy, jednak zainteresowanie jej praktycznymi aspektami można wykorzystać jako element motywujący pracodawców do udziału w ewentualnych szkoleniach lub warsztatach. Wyraźnie jest też widoczne, że dla pracodawców bardzo istotna jest kwestia kosztów - z pewnością nie tylko przy opłacaniu organizacji programów outplacementowych, ale także pod kątem odpłatności w warsztatach lub szkoleniach dla nich samych. Podsumowując najważniejsze informacje wynikające z badania oraz proponowane kierunki w celu dalszego doskonalenia działań związanych z promocją i upowszechnianiem działań dotyczących outplacementu wśród lokalnych firm i instytucji, a także doskonalenia dotychczasowej aktywności na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego: 1. Niewielu przedstawicieli firm chętnie podejmowało temat badania, a wielu spośród nich wprost odmawiało wzięcia w nim udziału. Może to wynikać z wielu powodów, dość często był wskazywany powód zbyt wielu badań ankietowych, które są przeprowadzane w ostatnim czasie przez różne instytucje (szczególnie w powiązaniu z wykorzystaniem środków unijnych), badań, które są czasochłonne, a z których dla pracodawcy nic nie wynika. Warto w przyszłych działaniach ukierunkowanych na pracodawców przygotować dla nich informację w taki sposób, aby zawierała zachętę, aby wykorzystywała tzw. „język korzyści”, warto też na bieżąco budować z nimi dobre relacje, aby w pełni wykorzystywać efekt synergii w działaniach na lokalnym rynku pracy. 2. Zdecydowana większość respondentów (powyżej 94%) deklaruje, że outplacement jest albo pojęciem zupełnie nowym, albo też jedynie powiązanym z szerszym obszarem zagadnień Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 49 3. 4. 5. 6. dotyczących zarządzania zasobami ludzkimi. Nikt z respondentów nie miał dotąd praktycznych doświadczeń związanych z outplacementem. Weryfikowana wiedza z tego zakresu jest bardzo powierzchowna - respondenci są w stanie powiązać pojęcie outplacement z zasobami ludzkimi oraz z problematyką zwolnień, jednak często na tym poziomie ich wiedza się kończy. Zdecydowanie najbardziej znane formy outplacementu to outplacement klasyczny i outplacement grupowy. Najpewniej wynika to z wieloletnich już działań rynkowych firm doradczych oraz coraz większej ilości publikacji, w których najczęściej można się spotkać z tymi właśnie formami. Równocześnie trzeba zauważyć, jak niewielka jest wiedza pracodawców w zakresie pozostałych form outplacementu, szczególnie outplacementu środowiskowego, dającego wiele dodatkowych korzyści. Oceniając potencjalne korzyści pracodawcy najczęściej wskazywali elementy przypisane raczej do outplacementu klasycznego, szczególnie związane z bezpośrednimi korzyściami dla firmy, jak: przeprowadzenie redukcji kadr sprawnie i bez odczuwalnych dla organizacji zakłóceń oraz obniżenie poziomu stresu u osób nadal zatrudnionych i wzmocnienie ich związku z firmą, poprawa ich morale oraz lojalności. Najniżej oceniana była korzyść związana z wkładem organizacji w kreowanie pozytywnych wzorców społecznych, co wskazuje, że korzyści nie związane bezpośrednio z wynikiem finansowym firmy mogą być znacznie gorzej postrzeganie przez pracodawców. Może się to przekładać np. na trudność we współpracy przy lokalnych wydarzeniach, małe zainteresowanie inicjatywami PUP przez lokalne firmy itp. Podobne wnioski wynikają z oceny wartości outplacementu jako narzędzia sprzyjającego wzrostowi wartości pracownika na rynku pracy. Pracodawcy spytani o ocenę, na ile różne formy aktywności i współpracy występujące w programach outplacementu podnoszą ich zdaniem wartość pracownika na rynku pracy przede wszystkim wskazywali konieczność wykazania się aktywnością indywidualną (rozumianą tu jako wymóg systematyczności, realizacji określonych zadań/celów indywidualnych, konieczność aktywnego wyszukiwania dodatkowych możliwości: zarówno jeśli chodzi o alternatywy związane z miejscem czy formą zatrudnienia, jak i metody zdobywania informacji przydatnych w prowadzonych poszukiwaniach). Zdecydowanie mniej interesuje pracodawców aktywność środowiskowa oraz aktywność grupowa. Być może na takie właśnie oceny ma wpływ to, że w czasie realizacji zadań zawodowych pracownik przede wszystkim powinien wykazywać się własną aktywnością. Mimo, że dla firm ważne bywa także realizowanie celów grupowych czy środowiskowych, to wyniki indywidualne nadal zostają najważniejsze. Podsumowując badanie, pracodawców spytano także o to, na ile chcieliby poszerzyć swoją wiedzę na temat outplacementu biorąc w przyszłości udział w organizowanych lub wspieranych w inny sposób przez Powiatowy Urząd Pracy warsztatach i spotkaniach dla lokalnych przedsiębiorców oraz przedstawicieli lokalnych instytucji sektora samorządowego i pozarządowego. Okazało się, że ponad 40% pracodawców nie wyraża takiej chęci. Zastawiający jest fakt, że przy tak niskim (nawet deklarowanym) poziomie wiedzy, przedstawiciele tak wielu pracodawców nie są zainteresowani poszerzaniem swojej wiedzy w tym zakresie. Co ciekawsze, część z respondentów którzy powiedzieli „nie” w tym pytaniu, odniosło się także (mimo, że nie musieli) do kolejnego pytania, w którym autor badania prosił respondentów o ocenę poszczególnych zagadnień, które mogłyby zostać uwzględnione podczas spotkań dotyczących outplacementu. Zgodnie z przewidywaniami największym zainteresowaniem, zgodnie z odpowiedziami respondentów, mogą cieszyć się zajęcia warsztatowe mające na celu przybliżenie tematyki outplacementu w praktyce (np. próba przygotowania, w oparciu o analizę studium przypadku, szczegółowego programu wsparcia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 50 zwalnianych pracowników), a także omówienie korzyści wynikających z działań outplacementowych. Być może właśnie nieodpłatne warsztaty dla pracodawców, pozwalające im w praktyce poznać korzyści i podstawowe zasady outplacementu będą właściwym krokiem w kierunku promocji i upowszechniania tej użytecznej metodologii wśród lokalnych firm i instytucji. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 51 Załącznik nr 1 Ankieta badająca jakość usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” nr DWF_2_1.6_524 w ramach Priorytetu I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej, Działanie 1.6 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Badanie uczestniczek projektu Szanowna Pani, Podsumowując projekt pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” zwracamy się do Pani jako jego uczestniczki z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w poniższym kwestionariuszu. Celem badania jest weryfikacja jakości usług outplacementu na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość”, w którym Pani uczestniczyła. Wyniki badania pozwolą na ocenę zgodności celów założonych w projekcie z faktycznie osiągniętymi, a także pomogą w przyszłości udoskonalić dotychczasowe działania prowadzone na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Z góry dziękujemy za poświęcony czas i udzieloną pomoc. Instrukcja: w pytaniach z odpowiedziami do wyboru oraz wszędzie tam, gdzie nie podano inaczej, prosimy oznaczyć wybraną odpowiedź znakiem „X” tam, gdzie pozostawiono puste pola prosimy wypełnić je własnym komentarzem - w pytaniach o ocenę prosimy ocenić poszczególne wymienione elementy w sześciostopniowej skali ocen szkolnych (od „1” - niedostatecznie do „6” - celująco) znaki „X” oraz wartości przyznawanych ocen prosimy wpisać w kratkach po lewej stronie tabel. 1) Czy wzięła Pani udział w całym projekcie – od początku do końca? Tak Nie - prosimy o informację, na którym etapie zakończyła Pani swój udział w projekcie i dlaczego: ................................................................................................................................ 2) Czym kierowała się Pani decydując się na uczestnictwo w projekcie? Prosimy ocenić wagę wszystkich wymienionych poniżej powodów w skali 1-6. otrzymanie ogólnego wsparcia na rynku pracy w celu znalezienia pracy otrzymanie wsparcia osobistego (poznanie siebie oraz zbudowanie lub wzmocnienie właściwych postaw osobowych, indywidualna i grupowa praca z psychologiem) zdobycie lub poszerzenie wiedzy o rynku pracy (poznanie metod funkcjonowania na rynku pracy) teoretyczne i praktyczne przyuczenie do zawodu (szkolenie połączone z możliwością odbycia stażu lub przygotowania zawodowego) możliwość otrzymania środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej miłe spędzenie wolnego czasu skierowanie przez PUP inny powód (prosimy podać - jaki): ....................................................... 3) Który z elementów projektu okazał się dla Pani najbardziej interesujący i najważniejszy? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej elementy w skali 1-6. warsztaty "Integracja z rynkiem pracy" – kontakt i praca z doradcą zawodowym kontakt i praca z psychologiem szkolenie zawodowe staż lub przygotowanie zawodowe dotacje Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 52 wsparcie grupy (pozostałych uczestników) 4) Prosimy ocenić wszystkie kolejne usługi świadczone w ramach projektu (szczególnie kwalifikacje pracowników zaangażowanych w projekt oraz zapewnienie odpowiednich zasobów) w skali 1-6: przez doradcę zawodowego (indywidualnie) przez doradcę zawodowego (praca w grupie) przez psychologa (indywidualnie) przez psychologa (praca w grupie) przez Powiatowy Urząd Pracy (obsługa projektu) 5) Prosimy wymienić najważniejsze w Pani ocenie zalety projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość”. 6) Ocena ogólna realizacji celu projektu. Celem projektu było udzielenie wszechstronnego wsparcia kobietom na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu stopy zatrudnienia kobiet, podniesienia ich statusu zawodowego i społecznego poprzez promocję jednakowego dostępu przedstawicieli obu płci do zatrudnienia, promocję kształcenia ustawicznego, działań na rzecz wzrostu zatrudnialności oraz upowszechnienie elastycznych form pracy pozwalających na godzenie życia zawodowego i rodzinnego. Na ile w Pani ogólnej ocenie projekt przyczynił się do realizacji wymienionego celu (w skali 1-6)? 7) Ocena realizacji celów outplacementu środowiskowego. Na ile zgadza się Pani z poniższymi stwierdzeniami (prosimy oznaczyć odpowiedź znakiem X we właściwej kolumnie): Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Dzięki uczestnictwu w projekcie mam większą niż wcześniej szansę na znalezienie zatrudnienia i trwały powrót do aktywności zawodowej. Dzięki uczestnictwu w projekcie potrafię aktywnie działać na rynku pracy, wyszukiwać informacje i wykorzystywać je w swoich poszukiwaniach pracy. Dzięki uczestnictwu w projekcie nauczyłam się funkcjonować w grupie oraz czerpać korzyści i satysfakcję z wzajemnego wsparcia i samopomocy. Dzięki uczestnictwu w projekcie na nowo odnalazłam się w moim środowisku i potrafię aktywnie w nim działać: budować sieć kontaktów, aktywnie penetrować lokalne środowisko, kreować wydarzenia w lokalnej społeczności. 8) Prosimy ocenić w jakim stopniu ocenia Pani swoje umiejętności/wiedzę w zakresie wszystkich wymienionych poniżej elementów (prosimy ocenić poziom przed projektem i na jego zakończenie) oraz na ile dany element był dla Pani przydatny oraz dostosowany do Pani potrzeb (jako osoby bezrobotnej, pod kątem potrzeb lokalnego rynku pracy). Element wiedzy/umiejętności Poziom przed rozpoczęciem projektu (skala 1-6) Poziom na Ocena przydatności i dostosowania elementu zakończenie (prosimy oznaczyć odpowiedź znakiem X projektu we właściwej kolumnie) (skala 1-6) Konieczny Raczej Mało Zbędny przydatny przydatny umiejętność analizowania niepowodzeń w szukaniu pracy wiedza o rynku pracy i umiejętność zbierania o nim dalszych informacji (rynek ukryty i jawny, potencjalni pracodawcy, źródła informacji o miejscach pracy) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 53 znajomość zasad i umiejętność przygotowania dokumentów aplikacyjnych (życiorys, list motywacyjny, formularz osobowy) umiejętności interpersonalne - komunikacja werbalna i niewerbalna, autoprezentacja rozmowa wstępna z pracodawcą - umiejętność przygotowania się i przeprowadzenia rozmowy rozmowa kwalifikacyjna - umiejętność przygotowania się, odpowiedzi na pytania, zachowanie podczas rozmowy wiedza nt. psychologicznych uwarunkowań sytuacji bezrobocia wiedza nt. sytuacji kobiet na rynku pracy (m.in. kwestia dyskryminacji, regulacje prawne) świadomość barier psychologicznych uniemożliwiających realizację celów oraz ocenę bieżącej sytuacji (wyobrażenia kontra stan rzeczywisty) umiejętność poszukiwania motywacji do zmiany oraz osiągnięć świadomość stresu oraz umiejętność jego przezwyciężania rozwijanie samoświadomości i umiejętność samooceny, szczególnie pod kątem własnych predyspozycji zawodowych, zasobów i kwalifikacji budowanie poczucia własnej wartości oraz pozytywnego obrazu własnej osoby - pewność siebie, wzrost zaufania we własne możliwości umiejętności interpersonalne - zachowania asertywne, rozwiązywanie konfliktów i podejmowanie decyzji umiejętności interpersonalne - funkcjonowanie w zespole, role społeczne, empatia, umiejętność wspierania innych osób w grupie umiejętność wytyczania celów, planowania i gospodarowania czasem umiejętność twórczego rozwiązywania problemów nabycie i rozwój fachowych umiejętności zawodowych (wizaż, makijaż, stylizacja / profesjonalny sprzedawca / opiekunka domowa z językiem angielskim) nabycie i rozwój umiejętności funkcjonowania w lokalnym środowisku (np. wiedza i umiejętności z zakresu korzystania oraz kreowania form organizacyjnych jak: stowarzyszenia, programy celowe, inicjatywy środowiskowe, giełdy pracy, imprezy integracyjne, wsparcie działań przez wolontariat itp.) Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 54 9) Które z wymienionych korzyści osiągnęła Pani dzięki uczestnictwie w projekcie? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej korzyści w skali 1-6. specjalistyczne i profesjonalne wsparcie w trudnym okresie życia ułatwienie zrozumienia nowej sytuacji i łagodzenie skutków zmiany (obniżenie poziomu stresu, wygaszenie agresji, wskazanie szans) wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania w zakresie poszukiwania pracy wsparcie w odnalezieniu się na nowo na rynku pracy i aktywnym poszukiwaniu nowego zatrudnienia poprzez zrozumienie zasad rządzących rynkiem pracy oraz przyjęcie nowego podejścia do poszukiwań dostęp do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne szkolenie z zakresu metod i narzędzi poszukiwania pracy kursy i szkolenia zapewniające uzyskanie nowych kwalifikacji informacje o możliwościach rozwoju zawodowego i nauka uniwersalnych metod zarządzania własną karierą zawodową oszczędność czasu w poszukiwaniu pracy (skrócenie okresu pozostawania bez pracy) wzrost szans na rynku pracy wzrost motywacji do aktywnego działania w ramach środowiska lokalnego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 55 10) Podsumowanie. Na ile zgadza się Pani z poniższymi stwierdzeniami (prosimy oznaczyć odpowiedź znakiem X we właściwej kolumnie): Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Warto było wziąć udział w projekcie. Warto prowadzić w przyszłości podobne projekty dla innych osób w sytuacji podobnej do mojej. W przyszłości zarekomendowałabym bez pracy udział w podobnym projekcie. 11) znajomej pozostającej Prosimy wymienić elementy, których według Pani oceny zabrakło w projekcie lub którym poświęcono zbyt mało uwagi. METRYCZKA A) Miejsce zamieszkania miasto Malbork powiat malborski B) Wykształcenie C) Czas pozostawania bez pracy D) Wiek do 25 roku życia 25-50 po 50 roku życia E) Które kryteria brane pod uwagę przy kwalifikacji do udziału w projekcie dotyczą Pani: całkowity brak doświadczenia zawodowego posiadanie kwalifikacji niedostosowanych do potrzeb aktualnego rynku pracy pensjonariuszka Stowarzyszenia na Rzecz Osób Bezdomnych - Domu Modlitwy "AGAPE" w Nowym Stawie (samotna matka) inne F) Dodatkowe korzyści z których Pani korzystała podczas projektu: zwrot kosztów dojazdu na miejsce szkolenia zwrot kosztów dojazdu na miejsce stażu/przygotowania zawodowego (w przypadku kiedy odbywa się ono poza miejscem zamieszkania) zwrot kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 (dla samotnych matek) Dziękujemy za wzięcie udziału w badaniu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 56 Załącznik nr 2 Ankieta badająca znajomość tematyki outplacementu wśród pracodawców na potrzeby realizacji projektu pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” nr DWF_2_1.6_524 w ramach Priorytetu I Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej, Działanie 1.6 Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Szanowni Państwo Podsumowując projekt pn. „Kobiety – kształtujmy własną przyszłość” realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Malborku zwracamy się do Państwa z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytania zawarte w poniższym kwestionariuszu. Celem badania jest weryfikacja znajomości tematyki outplacementu wśród pracodawców działających w powiecie malborskim. Wyniki badania pozwolą nie tylko na ocenę poziomu Państwa wiedzy z tego zakresu, ale także wskażą potencjalne kierunki dalszego działania Urzędu związane z promocją i upowszechnianiem działań dotyczących outplacementu wśród lokalnych firm i instytucji, a także pomogą w przyszłości udoskonalić dotychczasową aktywność na rzecz integracji zawodowej i społecznej przy wykorzystaniu środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Z góry dziękujemy za poświęcony czas i udzieloną pomoc. Instrukcja: w pytaniach z odpowiedziami do wyboru oraz wszędzie tam, gdzie nie podano inaczej, prosimy oznaczyć wybraną odpowiedź znakiem „X” tam, gdzie pozostawiono puste pola prosimy wypełnić je własnym komentarzem w pytaniach o ocenę prosimy ocenić poszczególne wymienione elementy w sześciostopniowej skali ocen szkolnych (od „1” - niedostatecznie do „6” - celująco) znaki „X” oraz wartości przyznawanych ocen prosimy wpisać w kratkach po lewej stronie tabel. 1) Na ile pojęcie „outplacement” jest Państwu znane? Prosimy wybrać jedną odpowiedź i oznaczyć ją znakiem „X”. jest to dla mnie zupełnie nowe pojęcie wiem, że to pojęcie wiąże się z rynkiem pracy i z zarządzaniem zasobami ludzkimi posiadam teoretyczną znajomość definicji i ogólnych zasad przeprowadzania outplacementu posiadam praktyczne doświadczenia związane z outplacementem (np. pracownicy firmy byli objęci tą usługą, firma zatrudnia osoby które przeszły przez program outplacementowy, osobiste uczestnictwo w programie jako jego uczestnik) posiadam praktyczną wiedzę pozwalającą na prowadzenie programów outplacementowych 2) Jak zdefiniowaliby Państwo pojęcie „outplacement”? 3) Które z form outplacementu są Państwu znane i na jakim poziomie? Prosimy oznaczyć odpowiedź znakiem X we właściwej kolumnie. Zupełna nowość Wiedza Wiedza teoretyczna praktyczna Outplacement klasyczny, który pozwala na uzyskanie trwałego zatrudnienia przez zwalnianych pracowników poprzez krótkookresowe działania. Trwają one zwykle od jednego do trzech miesięcy. Główny nacisk w tej odmianie działań położony jest na diagnozę potencjału i motywacji osoby zwalnianej, wsparcie psychologiczne, pośrednictwo pracy oraz wielokierunkowe przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania na rynku pracy w oparciu o dwie sekwencje: uzupełnienie kwalifikacji w żądanym przez nowego pracodawcę zakresie bądź rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Outplacement zaadoptowany, którego metodologia jest zbieżna z działaniami i sekwencjami proponowanymi w outplacemencie klasycznym, a podstawowa różnica związana jest z tym, że outplacement zaadoptowany zmierza w kierunku wykreowania silnego społecznego wsparcia dla realizowanych działań, co aktywizuje społeczność lokalną w tworzeniu i rozwoju przedsiębiorczości. Nowatorskie jest tu również włączenie w cykl działań outplacementowych analizy otoczenia, w tym oceny klimatu Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 57 przedsiębiorczości. Outplacement środowiskowy, w którego metodologii znalezienie zatrudnienia uznane zostało za cel długookresowy. Jego istota to połączenie efektu funkcjonowania beneficjentów (uczestników programu) w grupie (wzajemne wsparcie i samopomoc, działania indywidualne i grupowe) oraz aktywizacja indywidualna z wykorzystaniem typowych narzędzi outplacementowych. W budowie i funkcjonowaniu zespołu oraz w wykorzystaniu grupy w procesie wsparcia indywidualnej aktywizacji beneficjentów kluczową rolę odgrywa animator grupy. Rola animatora zmierza do budowy i utrwalania więzi w zespole, a następnie kierowania jego rozwojem przez wyznaczony okres czasu, mający doprowadzić do zmiany sytuacji. Outplacement indywidualny, w ramach którego działaniami objęte są pojedyncze osoby. Outplacement grupowy, w ramach którego działaniami objęte są grupy zwalnianych pracowników lub osób bezrobotnych. Outplacement mieszany, łączący pracę w grupie oraz inne działania obejmujące grupę uczestników jako całość z działaniami nastawionymi na indywidualną pracę z poszczególnymi uczestnikami grupy. 4) Kto, Państwa zdaniem, może być adresatem programu outplacementowego? Prosimy oznaczyć wszystkie poprawne w Państwa opinii odpowiedzi znakiem „X”. pracownik firmy mający nadal w niej pracować pracownik firmy zwalniany z pracy przez pracodawcę pracownik firmy zwalniający się z pracy z własnych powodów osoba bezrobotna dotychczas niepracująca osoba bezrobotna pozostająca długi czas bez pracy ktoś inny? ....................................................... 5) Na ile wymienione korzyści mogą być w Państwa opinii ważne dla osoby objętej programem outplacementu? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej korzyści w skali 1-6. specjalistyczne i profesjonalne wsparcie w trudnym okresie życia (zwolnienie lub pozostawanie bez pracy) uzyskanie długoterminowego zatrudnienia zorientowanie się, co dzieje się na rynku pracy oraz otrzymanie pomocy w umiejscowieniu się na rynku pracy, analizie swoich celów, sprowadzeniu marzeń do poziomu realności rynku szkolenie z zakresu metod i narzędzi poszukiwania pracy oraz nauka uniwersalnych metod zarządzania własną karierą zawodową otrzymanie dokładnej „mapy" uporządkowanego i programowego działania, poznanie metodologii zbierania informacji, rozwiązywania problemów itp. możliwość wykorzystania uzyskanej wiedzy nie tylko w poszukiwaniu pracy (przenoszenie jej na inne realizowane w życiu osobistym i zawodowym działania) świadomość, że szukanie pracy to też praca wzrost samooceny i motywacji do aktywnego działania, konieczność wykazania się aktywnością „marketingową” i rozpoczęcia bardzo ukierunkowanego „procesu biznesowego” ze sobą w roli głównej pomoc psychologiczna - ułatwienie zrozumienia nowej sytuacji i łagodzenie skutków zmiany i negatywnych emocji (obniżenie poziomu stresu, wygaszenie agresji, wskazanie szans) dostęp do interesujących ofert pracy, które nie zawsze są ogólnodostępne dostęp do kursów i szkoleń zapewniających uzyskanie nowych kwalifikacji lub rozszerzenie kwalifikacji już posiadanych oszczędność czasu w poszukiwaniu pracy (skrócenie okresu pozostawania bez pracy lub nawet zachowanie ciągłości zatrudnienia) wzrost szans na rynku pracy inne? ....................................................... Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 58 6) Na ile wymienione korzyści mogą być ważne dla Państwa jako firmy/instytucji inicjującej lub wspierającej program outplacementu? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej korzyści w skali 1-6. przeprowadzenie redukcji kadr sprawnie i bez odczuwalnych dla organizacji zakłóceń pomoc w akceptacji zmian, które zaszły w firmie, przez pozostałych pracowników obniżenie poziomu stresu u osób nadal zatrudnionych i wzmocnienie ich związku z firmą, poprawa ich morale oraz lojalności ukierunkowanie pracowników na dalszy rozwój zawodowy poprzez wzmocnienie ich poczucia stabilizacji (wygaszenie nastroju niepewności) poprawa produktywności pozostałych osób dzięki szybkiemu wygaszeniu napięć związanych ze zmianami w zatrudnieniu zbudowanie lub podtrzymanie dobrej reputacji na rynku (klienci, potencjalni pracownicy, potencjalni inwestorzy oraz partnerzy biznesowi, instytucje, otoczenie społeczne) mimo redukcji kadr wkład organizacji w kreowanie pozytywnych wzorców społecznych inne? ................................................................................. 7) Na ile wymienione formy aktywności i współpracy występujące w programach outplacementu podnoszą Państwa zdaniem wartość pracownika na rynku pracy? Prosimy ocenić wszystkie wymienione poniżej formy w skali 1-6. aktywność indywidualna (wymóg systematyczności, realizacji określonych zadań/celów indywidualnych, konieczność aktywnego wyszukiwania dodatkowych możliwości: zarówno jeśli chodzi o alternatywy związane z miejscem czy formą zatrudnienia, jak i metody zdobywania informacji przydatnych w prowadzonych poszukiwaniach) aktywność grupowa (wymiana informacji, wzajemna pomoc) aktywność środowiskowa (budowanie sieci kontaktów poza grupą poszukiwaczy pracy, aktywne penetrowanie lokalnego środowiska, czasem nawet kreowanie pewnych wydarzeń w lokalnej społeczności) praca z psychologiem (wsparcie osobiste, pomoc w odnalezieniu się w nowej sytuacji zawodowej i życiowej, a następnie w przystosowaniu się do bieżących wymogów rynku pracy i odnalezienia w nim swojego nowego miejsca) praca z doradcą zawodowym (trening poszczególnych umiejętności, strategii i technik, które pomogą przeprowadzić efektywne poszukiwanie pracy i dalsze zarządzanie karierą zawodową) 8) Kto Państwa zdaniem powinien prowadzić programy outplacementowe? Prosimy oznaczyć wszystkie poprawne w Państwa opinii odpowiedzi znakiem „X”. pracownik działu personalnego pracodawcy psycholog pośrednik pracy z Powiatowego Urzędu Pracy doradca zawodowy / zewnętrzny konsultant zatrudniony w firmie doradczej specjalista nauki zawodu ktoś inny? ................................................................... 9) Kto Państwa zdaniem powinien ponosić koszty prowadzenia programów outplacementowych? Prosimy oznaczyć wszystkie poprawne w Państwa opinii odpowiedzi znakiem „X”. pracodawca zwalniający pracownika zwalniany pracownik / osoba bezrobotna Powiatowy Urząd Pracy ktoś inny? ................................................................... Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 59 10) Czy chcieliby Państwo poszerzyć swoją wiedzę na temat outplacementu biorąc w przyszłości udział w organizowanych lub wspieranych w inny sposób przez Powiatowy Urząd Pracy warsztatach i spotkaniach dla lokalnych przedsiębiorców oraz przedstawicieli lokalnych instytucji sektora samorządowego i pozarządowego? tak nie 11) Prosimy ocenić w skali 1-6 wszystkie wymienione poniżej zagadnienia pod kątem tego, na ile byłyby dla Państwa interesujące. Co jeszcze powinno Państwa zdaniem zostać uwzględnione podczas spotkań dotyczących outplacementu? zagadnienia teoretyczne związane z outplacementem, różne jego formy oraz podstawowe zasady realizacji zajęcia warsztatowe mające na celu przybliżenie tematyki outplacementu w praktyce (np. próba przygotowania, w oparciu o analizę studium przypadku, szczegółowego programu wsparcia zwalnianych pracowników) omówienie sekwencji działań, które należy przeprowadzić w ramach wdrażania programów outplacementowych (w razie zwolnień, restrukturyzacji itp.) sposoby uzyskiwania wsparcia zewnętrznego dla działań outplacementowych omówienie korzyści wynikających z działań outplacementowych - dla pracodawców zwalniających pracowników, dla samych pracowników (zarówno zwalnianych, jak i pozostających na swoich stanowiskach), dla kadry zarządzającej, dla środowiska lokalnego (otoczenia firmy lub instytucji zwalniającej pracowników), dla pracodawców zatrudniających w przyszłości uczestników programów (lokalny rynek pracy) ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. 12) Podsumowanie. Na ile zgadzają się Państwo z poniższymi stwierdzeniami (prosimy oznaczyć odpowiedź znakiem X we właściwej kolumnie): Zdecydowanie Raczej Raczej Zdecydowanie tak tak nie nie Outplacement jest narzędziem przydatnym i użytecznym, które warto znać i stosować. W przyszłości, zwalniając pracowników, rozważymy objęcie ich programem outplacementu. Pracownik, który przeszedł przez program outplacementu, wnosi potencjalnie większą wartość dla nowego pracodawcy niż osoba o podobnych kwalifikacjach, jednak bez doświadczenia outplacementu. Zatrudniając nowych pracowników będziemy preferować zatrudnianie osób, które przeszły przez program outplacementu. W dotychczasowych zatrudnieniach unikaliśmy bądź sporadycznie zatrudnialiśmy osoby pochodzące z grup zagrożonych marginalizacją społeczną bądź już zmarginalizowanych. Osoby z w/w grup, które przeszły przez program outplacementu środowiskowego, będą odtąd zatrudniane przez nas znacznie chętniej. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 60 METRYCZKA A) Pełna nazwa zakładu pracy B) Lokalizacja firmy miasto Malbork powiat malborski C) Wielkość zatrudnienia do 10 osób 11 - 50 osób 51 - 250 osób 251 - 500 osób powyżej 500 osób D) Forma prowadzenia działalności przedsiębiorstwo państwowe jednoosobowa spółka Skarbu Państwa spółka, w której jednostka samorządu terytorialnego posiada 100% akcji lub udziałów Spółka akcyjna albo spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w stosunku do których Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego oraz państwa lub komunalna jednostka organizacyjna są podmiotami dominującymi w rozumieniu przepisów z dnia 21.08.1997r. - Prawo o obrocie o publicznym obrocie papierami wartościowymi, Przedsiębiorca prywatny, w tym wspólnik spółki cywilnej, osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą oraz przedsiębiorca nie należący do wyżej wymienionych Inna (jaka?) .......................................................................................... F) Rodzaj prowadzonej działalności podstawowej (branża): Dziękujemy za wzięcie udziału w badaniu. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 61