ZMIANY W ZAKRESIE PRZYŁĄCZANIA OZE – art. 7 ust

ZMIANY W ZAKRESIE PRZYŁĄCZANIA OZE – art. 7 ust. 8d2 PE
Autor: dr Jakub Pokrzywniak, radca prawny, partner w kancelarii WKB Wierciński
Kwieciński Baehr
Niniejszy artykuł jest kolejnym z cyklu opracowań autorstwa prawników kancelarii WKB,
poświęconym nowelizacji Prawa energetycznego z dnia 26 lipca 2013 roku, potocznie zwanej
„małym trójpakiem”.
Ustawa z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych
innych ustaw wprowadziła do nowelizowanej ustawy m.in. art. 7 ust. 8d2, który stanowi, że
„W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub
dystrybucją energii elektrycznej odmówi przyłączenia do sieci odnawialnego źródła energii z
powodu braku technicznych warunków przyłączenia wynikających z braku niezbędnych
zdolności przesyłowych sieci w terminie proponowanym przez podmiot ubiegający się o
przyłączenie odnawialnego źródła energii przedsiębiorstwo energetyczne określa planowany
termin oraz warunki wykonania niezbędnej rozbudowy lub modernizacji sieci, a także określa
termin przyłączenia”. Przepis ten warto poddać analizie, gdyż może on budzić istotne
wątpliwości.
Zakres zastosowania nowej regulacji
Jeśli chodzi o zakres zastosowania normy zawartej w cytowanym przepisie, to warto zwrócić
uwagę, że dotyczy ona przypadku, gdy nie istnieją techniczne warunki przyłączenia, a wynika
to z braku niezbędnych zdolności przesyłowych sieci. Przepis ten nie dotyczy zatem sytuacji,
gdy brak jest technicznych warunków przyłączenia z innego powodu, niż niewystarczające
zdolności przesyłowe sieci. Tymczasem wydaje się, że przesłanka technicznych warunków
przyłączenia nie ogranicza się do istnienia zdolności przesyłowych sieci (choć w praktyce
zapewne najczęściej istnienie tych zdolności jest kluczowe dla oceny, czy jest ona spełniona).
Warto też w tym miejscu przypomnieć, że art. 7 ust. 1 p.e. mówi o dwóch przesłankach o
charakterze technicznym – przesłance technicznych warunków przyłączenia i przesłance
technicznych warunków dostarczania. Przepis art. 7 ust. 8d2p.e. dotyczy wyłącznie przypadku
braku technicznych warunków przyłączenia, natomiast nie obejmuje swą hipotezą braku
technicznych warunków dostarczania. Może się tymczasem zdarzyć, że istnieje możliwość
przyłączenia danej instalacji, a w szczególności sieć oferuje wystarczające zdolności
przesyłowe, niemniej pobieranie przez tę instalację energii lub wprowadzanie jej do sieci
może negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie owej sieci. Chodzi na przykład o sytuację, gdy
przyłączenie danej instalacji spowoduje, że operator systemu nie będzie mógł dotrzymać
parametrów jakościowych energii dostarczanej odbiorcom. Można sobie wyobrazić, że
przyłączenie zbyt wielu farm wiatrowych na pewnym obszarze spowoduje zakłócenia pracy
sieci i trudności w zapewnieniu ciągłości dostarczania energii w czasie niesprzyjających
warunków pogodowych. W takim wypadku problemem nie jest samo przyłączenie instalacji
do sieci, lecz raczej jej późniejsze funkcjonowanie w sieci i wpływ na instalacje innych
podmiotów.
Dalej, art. 7 ust. 8d2p.e. nie wyklucza możliwości odmowy zawarcia umowy o przyłączenie w
przypadku braku ekonomicznych warunków przyłączenia lub dostarczania. Jeżeli zatem jest
możliwe dokonanie rozbudowy lub modernizacji sieci w celu zapewnienia stosownych
zdolności przesyłowych, niemniej taka inwestycja nie spełniałaby kryterium racjonalności
ekonomicznej, wówczas przedsiębiorca sieciowy lub dystrybucyjny jest uprawniony do
odmowy zawarcia tej umowy. Przepis nie nakazuje zatem zawarcia umowy o przyłączenie za
wszelką cenę. Jest to skądinąd słuszne rozwiązanie.
Na koniec, można chyba postawić tezę, iż z badanego przepisu wynika, że chodzi w nim o
taką sytuację, gdy brak warunków technicznych przyłączenia odnoszący się do zdolności
przesyłowych sieci można usunąć poprzez rozbudowę lub modernizację sieci. Jak się wydaje,
nie każdy przypadek braku zdolności przesyłowych sieci da się usunąć poprzez rozbudowę
lub modernizację sieci. Można sobie wyobrazić, że stworzenie zdolności przesyłowych
niezbędnych do przyłączenia danej instalacji wymagałoby wręcz zbudowania sieci od nowa.
Przykładowo, gdyby chcieć przyłączyć dużą jednostkę wytwórczą (dużą farmę wiatrową) do
małego systemu dystrybucyjnego, przeznaczonego do zaopatrywania w energię elektryczną
drobnych odbiorców końcowych, to wymagane zmiany w sieci zapewne wykroczyłyby poza
to, co można określić mianem rozbudowy lub modernizacji sieci i wymagałby zbudowania
zupełnie nowej sieci w miejsce dotychczas istniejącej.
Może być też tak, że sieć, do której ma nastąpić przyłączenie oferuje wystarczające zdolności
przesyłowe, lecz nie zapewnia takich zdolności inna sieć, połączona z siecią, do której ma
nastąpić przyłączenie. Analizowany przepis nie odnosi się do takiej sytuacji.
Nakazane zachowanie
Przejdźmy teraz do dyspozycji normy wynikającej z analizowanego przepisu. Mówi on o
obowiązku określenia planowanego terminu oraz warunków wykonania niezbędnej
rozbudowy lub modernizacji sieci, a także określenia terminu przyłączenia. Mimo nie w pełni
jasnej redakcji, uważam, że w gruncie rzeczy wynika z niego, iż przedsiębiorca sieciowy ma
obowiązek doprowadzenia do powstania warunków technicznych przyłączenia, poprzez
rozbudowę lub modernizację sieci, a następnie do realizacji przyłączenia. Oczywiście zależy
to od tego, czy podmiot ubiegający się o przyłączenie jest zainteresowany jego realizacją za
jakiś czas, to znaczy już po dokonaniu rozbudowy lub modernizacji sieci. Jeśli podmiot
ubiegający się o przyłączenie uzna, że przyłączenie w takim terminie nie jest dla niego
interesujące i na przykład postanowi zainwestować środki w budowę OZE w innej lokalizacji,
przedsiębiorca sieciowy – w moim przekonaniu – nie ma obowiązku rozbudowy lub
modernizacji sieci w miejscu pierwotnie wskazanym we wniosku o określenie warunków
przyłączenia. Byłoby to wszak bezcelowe (chyba że powstaje takie zapotrzebowanie ze strony
innych klientów).
Konkluzje
Podsumowując powyższe uwagi, należy zauważyć, że zasada przewidziana w omawianym
przepisie wydaje się rozsądna. Jak jednak wspomniałem, budzi on jednak wątpliwości.
Wynikają one stąd, że w mojej ocenie zasadę tę przyjmowano w orzecznictwie jeszcze przed
nowelizacją. Przykładowo, w wyroku SOKiK z dn. 28 października 2010 r., XVII AmE
80/10 uznano, iż za brak technicznych warunków przyłączenia danego obiektu do sieci
należy uznać taką techniczną przeszkodę w budowie lub rozbudowie sieci, która nie da się
usunąć mimo starań podejmowanych w tym celu. Konieczność dokonania pewnej
modernizacji sieci nie stanowi wobec tego uzasadnionego powodu odmowy przyłączenia
farmy wiatrowej do sieci. Przepis ten nie wprowadza więc istotnej zmiany jeśli idzie o
przyłączanie OZE. Co więcej, dotąd judykatura przyjmowała, że przedsiębiorca ma
obowiązek rozbudowy sieci nie tylko na potrzeby przyłączania OZE, lecz także innych
rodzajów instalacji (zob. m.in. wyroki XVII AmE 217/10 (n.publ.), XVII AmE 30/11
(n.publ.), XVII AmE 48/12 (n.publ.)). Czy wprowadzenie art. 7 ust. 8d2, który tę zasadę
statuuje wyłącznie w odniesieniu do OZE nie będzie prowadzić do interpretacji a contrario,
że nie obowiązuje ona w odniesieniu do przyłączania innych instalacji?