V. Problemy związane z wdrażaniem zatrudnienia wspomaganego

eBifron
Źródło:
http://www.pfron.org.pl/ebi/aktualny-numer/numer-22014-zatrudnieni/273,V-Problemy-zwiazane-z-wdrazaniem-zatrudnieniawspomaganego.html
Wygenerowano: Środa, 8 marca 2017, 21:44
V. Problemy związane z wdrażaniem zatrudnienia
wspomaganego
Poziom zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób niepełnosprawnych jest na tyle niski, że zjawisko to w wielu
krajach (także w Polsce) identyfikować trzeba, jako jedną z ważniejszych barier w rozwoju zatrudnienia wspomaganego. Stąd
postulat, by w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań upowszechniających zatrudnienie wspomagane z najwyższą uwagą
odnoszono się do kwestii kształtowania postawy pracodawców. Słusznie zakłada się, że ta negatywna postawa nie wynika ze
złej woli lecz jest skutkiem niedostatecznej wiedzy i braku informacji na temat zawodowych możliwości osób
niepełnosprawnych, wynikać też może z braku doświadczenia w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych w
kontekście obowiązujących przepisów i formalności związanych z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.
Postawy pracodawców nie poddają się łatwo modyfikacjom i zmianom. Zmiany takie wymagają długoterminowych
oddziaływań informacyjnych, edukacyjnych i promocyjnych. Za sprawdzoną i skuteczną formę oddziaływania uznaje się
upowszechnianie dobrych doświadczeń pracodawców, którzy z powodzeniem zatrudniają osoby niepełnosprawne.
Doświadczenia te dowodzą, że - przy zapewnieniu niezbędnych warunków - osoby niepełnosprawne potrafią być bardzo
dobrymi pracownikami oraz że z ich zatrudnieniem nie wiążą się trudności i kłopoty większe niż w przypadku pracowników
pełnosprawnych.
Dla kształtowania się pozytywnych doświadczeń pracodawców szczególne znaczenie mają relacje i jakość z trenerem pracy.
Relacje te powinny charakteryzować się dobrą komunikacją, aktywnością trenera w identyfikowaniu powstających
problemów, inicjatywą w proponowaniu trafnych rozwiązań, gotowością do pomocy i wspierania w załatwianiu przez
pracodawcę spraw dotyczących niepełnosprawnych pracowników.
Zbyt rzadko wśród wymienianych barier bierze się pod uwagę postawy samych osób niepełnosprawnych – w tym zwłaszcza
ich wyuczonej bierności, braku aktywności, niskich kompetencji społecznych, wiary we własne możliwości. Taka sytuacja jest
wynikiem braku odpowiednich oddziaływań w stosunku do tych osób począwszy od ich wczesnego dzieciństwa poprzez
wszystkie etapy edukacji, brak wychowania i odpowiedniego przygotowania do samodzielności w placówkach dla dorosłych
osób niepełnosprawnych. Równolegle do procesu wdrażania zatrudniania wspomaganego należy podejmować odpowiednie
działania w tym obszarze.
Za kolejną ważną barierę w upowszechnianiu zatrudnienia wspomaganego uznawany jest także niedostatek dobrze
przygotowanych organizatorów tej usługi. Takimi organizatorami nie mogą być przypadkowe organizacje czy instytucje.
Świadczenie usługi zatrudnienia wspomaganego, z uwagi na jej złożoność, a także odpowiedzialność ponoszoną w
odniesieniu do
osób niepełnosprawnych, wymaga od organizatora zarówno doświadczenia w zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych, odpowiednich standardów działania, jak i odpowiedniego potencjału, ze szczególnym uwzględnieniem
kadry trenerskiej. Przygotowanie tej kadry jest koniecznym warunkiem wstępnym dla upowszechnienia formy zatrudnienia
wspomaganego.
Podjęcie działalności w zakresie zatrudnienia wspomaganego wymaga zagwarantowania odpowiednich środków
organizacyjnych i finansowych. Do najważniejszych charakterystyk podmiotów (tj. firm, instytucji i organizacji społecznych)
świadczących usługę zatrudnienia wspomaganego Europejska Unia Zatrudnienia Wspomaganego zalicza m.in.:
●
posiadanie spisanej misji, która mówi o zaangażowaniu w zatrudnienie wspomagane,
włączenie społeczne oraz
stosowanie polityki „zero wykluczenia”,
●
posiadanie opracowanych polityk i procedur gwarantujących równość szans, bezpieczne i higieniczne środowisko oraz
ochronę praw wszystkich osób,
●
realizację strategicznego planu z okresowymi celami rozwoju usługi,
●
stosowanie systemu ciągłej oceny i doskonalenia wydajności we wszystkich aspektach
●
gromadzenie i analizowanie danych dotyczących rezultatów, wyników pracy personelu, satysfakcji interesariuszy i
usługi,
efektywności kosztowej,
●
promowanie kultury uczenia się, wspieranie kreatywności, innowacji,
●
posiadanie systemów umożliwiających pozyskiwanie środków finansowych i ich prawidłową alokację,
●
posiadanie systemów monitorowania i ewaluacji,
●
zapewnianie równości szans i uczestnictwa oraz gwarantowanie niedyskryminacyjnej
●
angażowanie interesariuszy w planowanie i podejmowanie decyzji,
●
zaangażowanie w ochronę i promowanie praw osób wykluczonych,
●
posiadanie profesjonalnego personelu i zapewnianie mu dobrych warunków pracy oraz
praktyki świadczenia usługi,
rozwoju zawodowego.
Do istotnych barier w procesie upowszechniania zatrudnienia wspomaganego zaliczyć trzeba także nieefektywne sposoby
jego wdrażania. Z pewnym uproszczeniem można powiedzieć, że w procesie tym może być wykorzystywany model
projektowy (ten model dotychczas stosowany jest w Polsce) lub model systemowy. Rzeczywiste wdrożenie zatrudnienia
wspomaganego wymaga zastosowania modelu systemowego, usytuowanego w ramach realizowanej przez państwo polityki
społecznej wobec osób niepełnosprawnych,
gwarantującego trwałe rozwiązania prawne oraz stabilne finansowanie.
Wdrażanie projektowe ma charakter doraźny, niestabilny a realizowane w ramach tego modelu przedsięwzięcia
uniemożliwiają oferowanie i dostarczanie osobom niepełnosprawnych długookresowego i bezpiecznego zatrudnienia.
Dostarczanie usługi zatrudnienia wspomaganego ma charakter złożonego i wielopłaszczyznowego procesu, dlatego też
zatrudnienie wspomagane powinno
mieć swoje podstawy prawne określające: systemowe ramy, zasadnicze standardy
świadczenia usługi oraz źródła jego finansowania.
Przepisy prawa powinny określać m.in.: miejsce zatrudnienia
wspomaganego w systemie polityki społecznej i gospodarczej; grupy uprawnione do korzystania z usługi; wymogi wobec
podmiotów dostarczających tę usługę; rolę, pozycję i odpowiedzialność trenera pracy oraz wymogi i formy wsparcia dla
pracodawców uczestniczących w świadczeniu usługi osobom niepełnosprawnym.
Drukuj
Generuj PDF
Powiadom znajomego
Wstecz