Informacja o wynikach kontroli narzędzi ogrodowych, mini motorów i

Informacja o wynikach kontroli narzędzi
ogrodowych, mini motorów i quadów pod kątem
zgodności z zasadniczymi i innymi wymaganiami
W II kwartale przeprowadzono kontrolę 17 przedsiębiorców prowadzących sprzedaż narzędzi ogrodowych, mini
motorów i quadów, w tym:
1 importera z Popowa,
3 hurtownie w Katowicach, Będzinie i Gliwicach,
4 specjalistyczne placówki handlowe prowadzące dystrybucję maszyn i sprzętu ogrodniczego w Świerklańcu,
Katowicach oraz Sosnowcu,
9 sklepów wielkopowierzchniowych na terenie Chorzowa, Bytomia, Katowic, Świętochłowic, Dąbrowy Górniczej,
Mysłowic i Sosnowca
Kontrole ujawniły niezgodności w zakresie spełniania wymagań zasadniczych w odniesieniu do 8 partii
wprowadzonych do obrotu narzędzi ogrodowych i quadów, natomiast nieprawidłowości stanowiące naruszenie
wymagań innych niż zasadnicze w odniesieniu do 15 partii maszyn.
W toku przeprowadzonych kontroli ocenie poddano 45 partii maszyn ogrodniczych oraz pojazdów czterokołowych z
silnikami spalinowymi, tj.:
11 partii kosiarek elektrycznych trawnikowych,
7 partii kosiarek trawnikowych spalinowych,
3 partie przycinarek do żywopłotów,
1 partię glebogryzarek spalinowych,
5 partii przycinarek trawnikowych elektrycznych żyłkowych,
1 partię wertykulatorów elektrycznych,
1 partia kos spalinowych,
1 partia kultywatorów elektrycznych,
15 partii mini quadów i quadów,
Oceniane wyroby wyprodukowano w kraju, w innych krajach UE oraz w Chinach i Japonii.
W wyniku przeprowadzonej oceny zakwestionowano 21 partii maszyn, (5 produkcji krajowej, 1 partię produkcji unijnej
oraz 15 wyprodukowanych poza terytorium Unii), w tym:
- 5 partii kosiarek elektrycznych produkcji krajowej
- 2 partie kosiarek spalinowych:
- 1 model produkcji unijnej:
- 1 model wyprodukowany poza terytorium Unii
- 14 partii pojazdów czterokołowych (quadów) wyprodukowanych poza obszarem Unii
Stwierdzone niezgodności obejmowały:
●
●
wymagania zasadnicze dyrektywy maszynowej 98/37/WE
wymagania inne niż zasadnicze, wynikające z przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20
grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa
Zakres nieprawidłowości w odniesieniu do wymagań zasadniczych dyrektywy maszynowej 98/37/WE obejmował:
-brak oznakowania wymagane przepisami w/w rozporządzenia Ministra Gospodarki
-brak informacji w treści dołączonej do maszyny instrukcji obsługi,
1
Stwierdzone niezgodności w zakresie wymagań zasadniczych dotyczące oznakowania i treści instrukcji obsługi nie
miały charakteru istotnego i nie stwarzały zagrożenia bezpieczeństwa.
Nieprawidłowości nie wchodzące w zakres wymagań zasadniczych dotyczyły braku dołączenia deklaracji zgodności do
maszyny, zapisów w treści wystawionych deklaracji zgodności oraz w jednym przypadku braku zamieszczenia
oznakowania CE na wyrobie.
Ustalenie wymagań zasadniczych, dotyczących badanych maszyn
Wszystkie poddane ocenie urządzenia podlegały przepisom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia
2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. Nr 259 poz. 2170),
wdrażającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 98/37/WE z dnia 22 czerwca 1998 r. w sprawie zbliżania
ustawodawstwa państw członkowskich dotyczących maszyn.
Maszyny zasilane energią elektryczną, niezależnie od wymagań dyrektywy maszynowej 98/37/WE podlegały również
wymaganiom zasadniczym określonym przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w
sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 155, poz. 1089) oraz rozporządzenia Ministra
Transportu i Budownictwa z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie dokonywania oceny zgodności aparatury z
zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi kompatybilności elektromagnetycznej oraz sposobu jej oznakowania (Dz. U.
z 2005 r. Nr 265, poz. 2227). Narzędzia ogrodowe w zakresie emisji hałasu objęte są również wymaganiami
określonymi przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań
dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 263, poz. 2202
ze zm.)
Spełnienie wymagań w zakresie umieszczania na wyrobach oznakowania „CE"
Badaniem w przedmiotowym zakresie objęto wszystkie wytypowane maszyny. Brak zamieszczenia wymaganego
oznakowania „CE" stwierdzono w przypadku 1 pojazdu czterokołowego wyprodukowanego poza obszarem Unii i
importowanego przez przedsiębiorcę krajowego. Kontrolowany przedsiębiorca wstrzymał dystrybucję quada do czasu
usunięcia niezgodności. W trakcie prowadzonych czynności kontrolnych importer podjął działania naprawcze, w
wyniku których na maszynie umieszczona została nowa tabliczka znamionowa, zawierająca wymagane oznakowanie
CE.
W przypadku pozostałych, poddanych ocenie maszyn ogrodowych i quadów znakowania umieszczone zostały w
sposób trwały na obudowach zewnętrznych urządzeń względnie ich tabliczkach znamionowych.
Elementy oznakowania posiadały kształty i proporcje zgodne z zastrzeżonym wzorem a ich wysokości przekraczały
wymagane 5 mm. Litery oznakowania „CE" wykonane zostały w kolorze czarnym i były czytelne oraz wyraźnie
widoczne na tle danych zamieszczonych w oznakowaniu wyrobów. Oględziny nie wykazały przypadków zamieszczania
znaków, które mogłyby wprowadzać w błąd osoby trzecie, co do oznakowania „CE" pod względem znaczenia i formy.
Prawidłowość sporządzania i dołączania deklaracji zgodności
W toku kontroli sprawdzono spełnianie wymagań w zakresie wystawiania i dołączenia deklaracji zgodności na
wprowadzane do obrotu maszyny. Stwierdzono nieprawidłowości w odniesieniu do 15 partii poddanych ocenie
wyrobów. Zakres niezgodności obejmował:
a)brak dołączenia do maszyny wymaganej deklaracji zgodności
b)nieprawidłowości w treści deklaracji zgodności tj:
-powołanie w treści wystawionej deklaracji nieaktualnego rozporządzenia krajowego, wdrażającego dyrektywę
maszynową 98/37/WE,
-brak w treści dokumentu wskazania norm lub innych zastosowanych działań, na podstawie których jest deklarowana
zgodność z wymaganiami dyrektywy maszynowej,
-powołanie w treści deklaracji zgodności dla maszyn wyprodukowanych w 2007 i 2008 r. normy EN 292, która
zastąpiona została normą EN ISO 12100, z datą ustania domniemania zgodności normy zastąpionej 31.12.2005 r.
-brak w treści deklaracji informacji identyfikujących nazwę i adres producenta maszyny,
2
-brak określenia w treści dokumentu imienia i nazwiska osoby upoważnionej do składania podpisu w imieniu
producenta,
-potwierdzenie w treści deklaracji zgodności dla maszyn zasilanych energią elektryczną, wyprodukowanych w 2008 r.
zgodności z wymaganiami dyrektywy 73/23/EWG, która od 16 stycznia 2007 r. zastąpiona została dyrektywą
Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/95/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstwa
państw członkowskich odnoszących się do sprzętu elektrycznego przewidzianego do stosowania w określonych
granicach napięcia.
Przedsiębiorcy odpowiedzialni za wprowadzenie maszyn do obrotu podjęli działania naprawcze, w wyniku których
usunięto nieprawidłowości w treści deklaracji zgodności. Poprawione dokumenty załączone zostały do wszystkich
egzemplarzy ocenianych pojazdów.
Analiza treści deklaracji zgodności dołączonych do ocenianych narzędzi ogrodniczych i quadów wykazała ponadto
nieprawidłowości w odniesieniu do dwóch modeli maszyn tj.: kosy mechanicznej spalinowej i kosiarki spalinowej.
Zakres niezgodności nie obejmował wymagań dyrektywy maszynowej i dotyczył:
●
braku informacji wymaganych przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie
zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska
(Dz. U. Nr 263, poz. 2202 ze zm.) określających nazwisko i adres osoby, która posiada dokumentację techniczną,
wskazanie zastosowanej procedury oceny zgodności, zmierzony poziom mocy akustycznej urządzenia
reprezentatywnego dla danego typu, gwarantowany poziom mocy akustycznej danego urządzenia oraz miejsce i
datę jej wystawienia.
Zagadnienia obejmujące wymagania w/cyt. rozporządzenia stanowiły przedmiot kontroli w związku z informacją
przekazaną przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie.
●
deklarowania zgodności z wymaganiami dyrektywy 89/336/EWG dotyczącej kompatybilności elektromagnetycznej,
która z dniem 20 lipca 2007 r. zastąpiona została nową dyrektywą 2004/108/WE.
Importer podjął działania naprawcze w wyniku których poprawił zapisy w treści deklaracji. Nowe deklaracje dołączono
do maszyn wprowadzonych do obrotu.
Prawidłowość oznakowania wprowadzanych do obrotu maszyn
W trakcie przeprowadzonych kontroli dokonano oceny prawidłowości oznakowania maszyn. Zakwestionowano 3 partie
maszyn wyprodukowanych poza terytorium Unii przez przedsiębiorców chińskich, w tym 2 modele pojazdów
czterokołowych z silnikami spalinowymi oraz 1 model kosiarki spalinowej.
Stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu, stanowiące naruszenie wymagań zasadniczych nie miały charakteru
istotnego i dotyczyły:
-
braku nazwy i adresu producenta,
braku określenia typu maszyny, numeru seryjnego, roku budowy,
braku określenia maksymalnej prędkości elementów obrotowych i średnicy stosowanych narzędzi ,
braku określenia mocy nominalnej oraz masy maszyny
We wszystkich wyrobach stwierdzone niezgodności, za wyjątkiem 1 pojazdu, usunięte zostały przez przedsiębiorców
odpowiedzialnych za wprowadzenie wyrobów do obrotu w ramach działań naprawczych, w trakcie przeprowadzanych
czynności kontrolnych. dealerskiej. Do 1 przedsiębiorcy skierowano wystąpienie o niezwłoczne usunięcie niezgodności
w oznakowaniu.
Wyposażenie urządzeń w wymagane instrukcje użytkowania
Producenci poddanych ocenie maszyn ogrodniczych i pojazdów czterokołowych załączyli do wyrobów instrukcje
obsługi, zawierające informacje warunkujące bezpieczne ich użytkowanie. Dokumenty sporządzone zostały w języku
polskim względnie zawierały polskie wersje językowe.
3
Niezgodności stanowiące naruszenie wymagań zasadniczych dyrektywy maszynowej 98/37/WE stwierdzono w treści 7
dokumentów dołączonych do quadów wyprodukowanych poza obszarem Unii (Chiny ).
Zakres niezgodności obejmował:
a) brak w treści instrukcji informacji zamieszczonych w oznakowaniu maszyny, określających nazwę i adres
producenta, typ maszyny, rok budowy
b) brak informacji określającej hałas emitowany przez maszynę
c) brak informacji określającej poziom drgań działających na kończyny górne operatora
Stwierdzone niezgodności usunięte zostały przez przedsiębiorców odpowiedzialnych za wprowadzenie wyrobów do
obrotu w ramach działań naprawczych, w trakcie przeprowadzanych czynności kontrolnych. Do maszyn dołączone
zostały nowe instrukcje względnie dodatkowe uzupełnienia, zawierające wymagane informacje.
Spełnianie wymagań zasadniczych w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące wytwarzania
i konstrukcji maszyn
Maszyny oraz quady poddano ocenie w zakresie bezpieczeństwa użytkowania oraz występowania potencjalnych
zagrożeń w trakcie eksploatacji. Czynności przeprowadzono poprzez oględziny lub badania organoleptyczne. Nie
stwierdzono wad technicznych, powodujących zagrożenie dla użytkownika i mienia. Montaż instalacji zaopatrujących
silniki w mieszankę paliwową, mocowanie i zabezpieczenie filtrów i przewodów paliwowych, izolacja końcówek
przewodów elektrycznych wychodzących z wiązek oraz złączek i elementów przyłączeniowych oświetlenia pojazdu nie budziły zastrzeżeń. Odprowadzenie oparów ze zbiorników paliwowych, dokonane zostało poprzez zamontowanie
zaworów zwrotnych lub wyprowadzenie umieszczonych w korkach wlewu paliwa przewodów poza strefę nadmuchu na
operatora.
DODATKOWE USTALENIA KONTROLI
Działania proceduralne w zakresie oceny zgodności z wymaganiami zasadniczymi
Nieprawidłowości w oznakowaniu wyrobów, załączonych instrukcjach użytkowania, braku oraz wadliwości
wystawionych deklaracji nie nasuwały uzasadnionych wątpliwości co do bezpieczeństwa użytkowania maszyn. W toku
kontroli nie występowano o przekazanie sprawozdań z badań, dokumentacji technicznych jak również nie wdrożono
procedury pobrania próbek urządzeń do badań laboratoryjnych. Pojazdy poddano badaniom organoleptycznym,
oceniając pobrane próbki bezpośrednio u przedsiębiorców.
Charakter niezgodności nie stanowił podstawy do zastosowania procedury administracyjnej w trybie art. 40k ust.1
ustawy z dnia 30.08.2002 r. o systemie oceny zgodności, skutkującej wydaniem decyzji zakazującej dalszego
przekazywania wyrobów użytkownikowi, konsumentowi i sprzedawcy. 1 przedsiębiorca, w związku z ustaleniami
potwierdzającymi niezgodność maszyny - pojazdu z wymaganiami zasadniczymi obejmującymi oznakowanie, treść
instrukcji użytkowania oraz brak zamieszczenia na pojeździe oznakowania CE wstrzymał jego dystrybucję do czasu
wdrożenia działań naprawczych i usunięcia niezgodności.
Postępowania pokontrolne
Stwierdzone niezgodności badanych maszyn z wymaganiami zasadniczymi oraz nieprawidłowości w zakresie
spełniania wymagań przepisów rozporządzeń wdrażających dyrektywy nowego podejścia stanowiły podstawę do
skierowania wystąpień do przedsiębiorców odpowiedzialnych za wprowadzenie wyrobów do obrotu względnie ich
przedstawicieli krajowych. Przedsiębiorców zobligowano do podjęcia niezwłocznych działań, mających na celu
usunięcie stwierdzonych niezgodności w oznakowaniu, treści instrukcji oraz nieprawidłowości w deklaracjach
zgodności. Ogółem wystosowano 10 wystąpień.
Zastosowane sankcje karne i administracyjne
Stwierdzone w toku kontroli nieprawidłowości w oznakowaniu wyrobu, braku zamieszczania wymaganych informacji w
4
treści instrukcji obsługi oraz brak zamieszczenia oznakowania CE na pojeździe wyczerpywały znamiona występku i
stanowiły podstawę do skierowania zawiadomienia do organu ścigania.
W odniesieniu do pozostałych maszyn zakwestionowanych ze względu na niezgodność
z wymaganiami zasadniczymi, ze względu na zakres niezgodności oraz po uzyskaniu informacji potwierdzających
wdrożenie działań naprawczych odstąpiono od kierowania zawiadomień do organów ścigania.
Podsumowanie
Podsumowując wyniki kontroli należy stwierdzić, że prawidłowość wprowadzania do obrotu maszyn ogrodniczych oraz
pojazdów czterokołowych nie budzi większych zastrzeżeń ze względu mało istotny charakter niezgodności.
Stwierdzone niezgodności nie wpływały bezpośrednio na bezpieczeństwo użytkowania wyrobów i dotyczyły
oznakowania, treści instrukcji oraz deklaracji zgodności. Na objętych badaniem 45 modeli maszyn, zakwestionowano
21, w tym 8 ze względu na niezgodności z wymaganiami zasadniczymi.
Ujawnione niezgodności zostały usunięte w wyniku działań naprawczych, wdrożonych przez przedsiębiorców
odpowiedzialnych za wprowadzenie wyrobów do obrotu na terenie kraju.
Analiza przyczyn niezgodności wskazuje, że uchybienia w oznakowaniu, instrukcjach obsługi oraz deklaracjach
zgodności spowodowane są w głównej mierze brakiem odpowiedniej kontroli ze strony producentów, skutkującej
brakiem bieżącej weryfikacji danych zamieszczonych w sporządzanych dokumentach i tabliczkach znamionowych z
wytycznymi określonymi w dyrektywach. Zakres niezgodności wskazuje, że zarówno wytwórcy unijni jak i
przedsiębiorcy produkujący poza terytorium Unii nie przykładają należnej staranności do kwestii oznakowania
wprowadzanych na rynek maszyn oraz informacji dołączanych do wyrobów w instrukcjach użytkowania.
Odrębną sprawą wydają się nieprawidłowości dotyczące braku dołączenia do maszyn wymaganych deklaracji
zgodności. Nieprawidłowości te, ujawnione wyłącznie w odniesieniu do pojazdów czterokołowych importowanych
potwierdzają, że przepisy wdrażające postanowienia dyrektywy maszynowej nie są im dokładnie znane. Specyfiką tej
sytuacji jest fakt, że deklaracje nie są kwestionowane przez organy nadzoru rynku w państwach tzw. „starej unii",
przez którą przechodzi znaczna część importowanych maszyn.
Mając na względzie dokonane ustalenia oraz biorąc pod uwagę dobre efekty podejmowanych działań naprawczych jak
również edukacyjną rolę kontroli, zasadnym wydaje się kontynuowanie działań kontrolnych w tym zakresie.
5