Zasady rachunkowości - Uczelnia Państwowa Wyższa Szkoła
Transkrypt
Zasady rachunkowości - Uczelnia Państwowa Wyższa Szkoła
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W OŚWIĘCIMIU Zarządzenie nr 51/2007 Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Oświęcimiu z dnia 20 grudnia 2007 roku w sprawie : zasad rachunkowości Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej Na podstawie art. 4 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.) zarządzam, co następuje: § 1. Wprowadza się zasady rachunkowości w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu. § 2. Zasady rachunkowości, o których mowa w § 1, stanowią załącznik do niniejszego zarządzenia. § 3. Bieżący nadzór nad realizacją zarządzenia powierza się Kwestorowi PWSZ. § 5. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2008 r. Rektor Prof. dr hab. Lucjan Suchanek Załącznik do Zarządzenia Nr 51/2007 Rektora Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu z dnia 20.12.2007r. ZASADY RACHUNKOWOŚCI w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu WPROWADZENIE Podstawowym aktem prawnym normującym zasady rachunkowości w PWSZ jest ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.). Uczelnia sporządza sprawozdanie finansowe wymagane w/w ustawą na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, ze szczegółowością określoną w załączniku nr 1 do ustawy o rachunkowości. Prowadząc księgi rachunkowe Uczelnia uwzględnia specyficzne warunki działalności szkół wyższych określone przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 64, poz. 1365, z późn. zm.) oraz Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej uczelni publicznych (Dz. U. Nr 246, poz. 1796). Odpowiedzialnym za prowadzenie ksiąg rachunkowych jest Rektor jako kierownik Uczelni. Sprawozdanie finansowe PWSZ sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. Rektor zapewnia sporządzenie sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. Sprawozdanie finansowe podpisuje Rektor i Kwestor. Roczne sprawozdanie finansowe podlega badaniu przez biegłego rewidenta. Biegły rewident wybierany jest przez Senat. Roczne sprawozdanie finansowe, po zbadaniu przez biegłego rewidenta podlega zatwierdzeniu przez Senat Uczelni, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Podział i pokrycie wyniku finansowego netto może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania przez Senat. Uczelnia prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na podstawie planu rzeczowo – finansowego uchwalonego przez Senat. Uczelnia tworzy fundusze: − − − − Fundusz zasadniczy, Fundusz Pomocy Materialnej dla Studentów i Doktorantów, Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, Inne fundusze, których utworzenie przewidują odrębne przepisy. Uczelnia może tworzyć również: − Własny Fundusz Stypendialny. Uczelnia stosuje w pełni nadrzędne zasady rachunkowości określone ustawą o rachunkowości (art. 4-8): rzetelnego obrazu, przewagi treści nad formą, ciągłości, kontynuacji, memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ostrożności, indywidualnej wyceny i zasadę istotności, a także przepisy dotyczące ksiąg rachunkowych, dowodów księgowych, inwentaryzacji oraz wyceny aktywów i pasywów. Zasady rachunkowości mają na celu przedstawienie obowiązujących na PWSZ: 1) ogólnych zasad prowadzenia ksiąg rachunkowych; 2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego; 3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym: a. Zakładowego Planu Kont, b. wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, c. opisu systemu przetwarzania danych (systemu informatycznego), 4) zasad rozliczania kosztów i przychodów; 5) zasad rozliczania funduszy strukturalnych i programów unijnych; 6) systemu służącego ochronie danych (w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów). I. OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH 1. Podstawowe funkcje rachunkowości : funkcja informacyjna, polegającą na tworzeniu określonych zbiorów informacji i przekazywaniu kierownictwu jednostki w celu ich wykorzystania w zarządzaniu jako podstawa do podejmowania decyzji i oceny działalności, funkcja kontrolna, realizowaną za pomocą określonych środków i reguł postępowania (np. obowiązek dokumentowania każdej operacji gospodarczej nie tylko po jej dokonaniu, ale również w trakcie lub jeszcze przed jej przeprowadzeniem, porównanie stanów ewidencyjnych składników majątku ze stanami faktycznymi, ustalonymi za pomocą inwentaryzacji), funkcja sprawozdawczo – analityczna, która polega na sporządzaniu zestawień liczbowych (sprawozdań) przekazywanych np. urzędom i izbom skarbowym, jednostkom i organom nadrzędnym, urzędom statystyki państwowej oraz innym do tego uprawnionym. Informacje pochodzące z rachunkowości są przedmiotem analizy sytuacji i wyników działalności jednostki, funkcja dowodowa, znajdująca wyraz w prowadzeniu rachunkowości i archiwizowaniu jej urządzeń w sposób umożliwiający przedstawienie dokumentów, ksiąg rachunkowych i sprawozdań finansowych na żądanie właściwych organów, funkcja zarządzania która obejmuje czynności zmierzające do eliminowania zjawisk obniżających efektywność gospodarowania oraz zapobiegania przejawom niegospodarności i marnotrawstwa. Dotyczy to między innymi: - ochrony mienia – rachunkowość budżetowa umożliwia imienne wskazanie osób odpowiedzialnych za gospodarczo nieuzasadniony ubytek majątku oraz określenie jego wartości, - procesów inwestycyjnych (inwestycje objęte są planem finansowym – kontroli podlega prawidłowość finansowania), - procesów finansowania – zaciągnięcie zobowiązań powyżej planu wydatków jest naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. 2. Ogólne zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych Księgi rachunkowe w PWSZ Oświęcim prowadzi się w oparciu o nadrzędne zasady rachunkowości i stosowane uproszczenia: a) nadrzędne zasady: zasada memoriału, która stanowi, że w księgach rachunkowych i wyniku finansowym jednostki, należy ująć wszystkie osiągnięte i przypadające na jej rzecz przychody oraz obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Oznacza to, że należy ująć wszystkie operacje wpływające na wynik finansowy roku obrotowego mimo, iż niezapłacone koszty pozostaną jako zobowiązania, a nieopłacone przychody jako należności; zasada ciągłości, polegająca na tym, że zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, dokonując w kolejnych latach jednakowego grupowania operacji gospodarczych tj. tego samego sposobu księgowania, grupowania w większe zbiory operacji jednostkowych, równości – identyczności bilansu zamknięcia z bilansem otwarcia, stosowania tych samych zasad wyceny, w tym amortyzowania, z okresu na okres; zasada istotności, która pozwala na stosowanie pewnych uproszczeń, jeśli nie wywiera to ujemnego wpływu na rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego; zasada ostrożnej wyceny, nakazująca bieżącą wycenę majątku i kapitału jednostki wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia oraz aktualizację wyceny - nie wyżej niż cena rynkowa; zasada współmierności, wiążąca koszty i przychody z okresem, którego dotyczą, niezależnie od okresu kiedy je poniesiono. Nakazuje ona tworzyć rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów; zasada kontynuacji, wynika bezpośrednio z domniemania, że jednostka będzie kontynuowała swoją działalność w dającej się przewidzieć przyszłości i w nie zmniejszonym istotnie zakresie (nie dotyczy ona jednostek budżetowych, a raczej gospodarczych lub samofinansujących się środków pozabudżetowych, gdyż jednostki nie mające własnych źródeł finansowania podlegają likwidacji); zasada indywidualnej wyceny, która zakazuje kompensowania (łączenia) różnych co do rodzaju aktywów i pasywów, a wyceniać należy oddzielnie poszczególne składniki aktywów i pasywów, przychodów i kosztów, zysków i strat nadzwyczajnych. Jej stosowanie oznacza, że Uczelnia musi wykazywać w sprawozdaniach wszystkie pozycje, które maja istotne znaczenie dla oceny Uczelni, a w następstwie do podejmowania decyzji (planowania); zasada periodyzacji, wg niej wszystkie operacje gospodarcze zachodzące w jednostce należy ujmować według okresów sprawozdawczych i lat obrotowych; zasada wyższości treści nad formą, nakazująca wykazanie operacji gospodarczych, zgodnie z ich treścią i prawdą materialną, nawet jeżeli forma odbiegać będzie od przyjętych rozwiązań. b) uproszczenia – nie przypisuje się odsetek od należności nie zapłaconych w terminie – jeśli kwota odsetek nie przekracza kosztów wysłania upomnienia. zasada przetwarzania danych: 1. Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej. 2. Księgi rachunkowe prowadzi się przy użyciu licencjonowanego oprogramowania komputerowego. 3. Księgi rachunkowe otwiera się na początek każdego roku obrotowego. 4. Księgi rachunkowe prowadzi się zgodnie z ustawą o rachunkowości w sposób bieżący, rzetelny, bezbłędny i sprawdzalny. 5. Księgi rachunkowe zamyka się na dzień kończący rok obrotowy, który jest dniem bilansowym. 6. Zamknięcie ksiąg rachunkowych następuje poprzez nieodwracalne wyłączenie możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach danych tworzących zamknięte księgi rachunkowe. 2. Miejsce i sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych Księgi rachunkowe w PWSZ prowadzone są w siedzibie Uczelni w Oświęcimiu ul. Kolbego 8 3. Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych 1. Okresem obrachunkowym dla PWSZ jest rok kalendarzowy. 2. Ustala się następujące okresy sprawozdawcze: a. sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego. b. sprawozdanie finansowe obejmuje: bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, dodatkowe informacje i objaśnienia, deklaracje podatku dochodowego od osób prawnych CIT-8, c. Uczelnia sporządza sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym:− F-01/s – rocznie,− dla GUS – w terminach określonych przepisami. 4. Technika prowadzenia ksiąg rachunkowych 1. Księgi rachunkowe prowadzone są przy użyciu komputera w zintegrowanym systemie kadrowo-płacowym i finansowo-księgowym. 2. Program komputerowy stosowany w PWSZ zabezpiecza powiązanie poszczególnych zbiorów stanowiących księgi rachunkowe w jedną całość, odzwierciedlającą dziennik i księgę główną. Dziennik umożliwia uzgodnienie jego obrotów z obrotami zestawienia obrotów i sald kont księgi głównej. 3. Ewidencja księgowa na kontach księgi głównej spełnia następujące zasady: a. zasadę podwójnego księgowania, b. systematycznego i chronologicznego prowadzenia ewidencji na kontach księgi głównej, c. odnośnie do zapisów w dzienniku: zapewnienie chronologicznego ujęcia zdarzeń, kolejną numerację, ciągłość liczenia sum zapisów i umożliwienie jednoznacznego powiązania ze sprawdzonymi i zatwierdzonymi dowodami księgowymi. 4. Szczegóły dotyczące systemu przetwarzania danych, wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowych nośnikach danych, zasady przechowywania i archiwizowania zawarte są w dokumentacji użytkownika, która również określa wersję oprogramowania. 5. Księgi rachunkowe w PWSZ obejmują: a) Dziennik – urządzenie ewidencyjne dokonanych zapisów operacji gospodarczych w ujęciu chronologicznym równolegle do zapisów na kontach księgi głównej. Numeracja zapisu jest ciągła, zapewnia powiązanie z numerem indentyfikacyjnym dowodu księgowego. Dziennik zawiera następujące dane: − nazwę użytkownika, − nazwę zbioru, − numer strony, − datę wydruku, − numer pozycji kolejnej w obrębie dokumentów, − datę wprowadzenia, − numer konta analitycznego, − kwotę, − treść, − numer identyfikatora dla kont rozrachunkowych, − numer zespołu „4”. Dziennik główny składa się z dzienników tworzonych według ustalonych numerów dla: − kasy, banku, − płac, − zaliczek, − rozrachunków, − środków trwałych i innych memoriałów. b) Księgę główną – ewidencję według zasad podwójnego zapisu w porządku systematycznym w kolejności chronologicznej powiązane z dziennikiem. Wydruk zawiera: − salda z bilansu otwarcia, − obroty miesiąca, − obroty narastająco od początku roku, − salda wynikowe na koniec okresu. Konta ksiąg pomocniczych prowadzi się dla: − środków trwałych, − wartości niematerialnych i prawnych, − środków trwałych w budowie, − inwestycji, − zapasów, − rozrachunków z odbiorcami i dostawcami, − rozrachunków publicznoprawnych, − rozrachunków z pracownikami, − pozostałych rozrachunków, − operacji sprzedaży, − kosztów, − odpisów amortyzacyjnych, − ewidencji szczegółowej dla potrzeb VAT, − innych istotnych dla jednostki składników aktywów i pasywów. Zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej i pomocniczej to urządzenie stanowiące zestawienie sald sporządzone na koniec okresu sprawozdawczego. Zestawienia obrotów i sald zawierają: − symbole i nazwy kont, − salda kont na dzień otwarcia, obroty za okres sprawozdawczy i narastająco od początku roku obrotowego oraz salda na koniec okresu sprawozdawczego. 5. Metody inwentaryzowania składników majątkowych 1) Na Uczelni inwentaryzacja może być przeprowadzona metodą: a) pełnej inwentaryzacji okresowej-ciągłej (inwentaryzacja systematyczna), b) pełnej inwentaryzacji okresowej (inwentaryzacja doraźna), c) wyrywkowej inwentaryzacji okresowej, d) uproszczoną. 2) Inwentaryzację poszczególnymi metodami, w zależności od rodzajów inwentaryzowanych składników, przeprowadza się w drodze: a) spisu z natury, b) potwierdzenia sald z kontrahentami, c) weryfikacji prawidłowości stanu rzeczywistego wynikającego z ewidencji księgowej tych składników, przez porównanie go z odpowiednimi dowodami. 3) Inwentaryzacja w drodze spisu z natury polega na przeprowadzeniu zliczenia i zapisania ilości rzeczowych składników majątku oraz ustalenia drogą oględzin ich jakości. Przedmiotem inwentaryzacji tą drogą są: − gotówka w kasie, − depozyty w kasie (gotówka, papiery wartościowe, inne depozyty rzeczowe), − środki trwałe w eksploatacji, − wartości niematerialne i prawne, − środki trwałe dzierżawione i obce, − materiały oraz towary w magazynach, − inne rzeczowe składniki majątku. 4) Inwentaryzacja w drodze potwierdzenia sald polega na uzyskaniu od kontrahentów pisemnych informacji o stanie środków, kredytów i rozrachunków widniejących w ich księgach rachunkowych. W ten sposób są inwentaryzowane stany następujących aktywów i pasywów: − aktywów finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub przechowywanych przez inne jednostki (w tym środków pieniężnych, udziałów), − kredytów bankowych, − należności,− zobowiązań, − udzielonych i otrzymanych pożyczek, − powierzonych innym jednostkom własnych składników majątku. Nie wymagają pisemnego potwierdzenia salda: − rozrachunki z osobami fizycznymi oraz podmiotami gospodarczymi nie prowadzącymi ksiąg rachunkowych, − rozrachunki objęte powództwem sądowym lub postępowaniem egzekucyjnym, − należności i zobowiązania wobec pracowników, − rozrachunki z tytułów publicznoprawnych. 5) Inwentaryzacja w drodze weryfikacji polega na ustaleniu prawidłowego i realnego stanu ewidencyjnego sald aktywów i pasywów nie podlegających spisowi z natury lub uzgodnieniu. Dokonuje się jej poprzez porównanie sald aktywów lub pasywów z właściwymi dokumentami i realiami istniejącymi na określony dzień. Tym rodzajem inwentaryzacji obejmuje się środki trwałe, do których dostęp jest znacznie utrudniony grunty inne nieruchomości środki trwałe w budowie oraz inwestycje w obcych środkach trwałych środki trwałe wydzierżawione dostawy w drodze należności sporne i wątpliwe rozliczenia międzyokresowe kosztów kapitały rezerwy zobowiązania z tytułu dostaw niefakturowanych rozrachunki publicznoprawne zobowiązania wobec pracowników fundusze specjalne roszczenia z tytułu niedoborów i szkód inne składniki aktywów i pasywów, jeżeli przeprowadzenie ich spisu z natury lub uzgodnienie z przyczyn uzasadnionych nie było możliwe. 6) Różnice inwentaryzacyjne rozlicza się w sposób następujący: a) nadwyżki przypisuje się na stan Uczelni, b) niedobory niezawinione podlegają odpisaniu w koszty operacyjne, są to: − wielkości uznane za ubytki naturalne, − drobne różnice z błędów pomiarowych. Różnice mogą być także odniesione w ciężar strat nadzwyczajnych, które są skutkami zdarzeń losowych, na konto roszczeń instytucji ubezpieczeniowych oraz na konto osoby odpowiedzialnej materialnie. Osobę odpowiedzialną materialnie obciąża się według aktualnych cen rynkowych uwzględniając stopień zużycia. Protokół weryfikacji różnic opiniowany jest przez Kwestora oraz zatwierdzany przez Kanclerza. 7) Terminy inwentaryzowania składników majątkowych a) w procesie inwentaryzacji okresowej (ciągłej), w ramach ustalonego cyklu, poszczególne składniki majątkowe muszą być inwentaryzowane z następującą częstotliwością: − środki trwałe wg Klasyfikacji Środków Trwałych – nie rzadziej niż co 4 lata; − środki trwałe o niskiej wartości – nie rzadziej niż co 4 lata; w kwartale kończącym rok sprawozdawczy; − środki pieniężne w kasie, znaczki wartościowe oraz druki ścisłego zarachowania- 1 raz w roku, na dzień 31 grudnia. b) gotówka w kasie winna być dodatkowo inwentaryzowana: − przy zmianie kasjera, − w sytuacjach losowych. c) pełną inwentaryzację okresową (doraźną) należy przeprowadzać na dzień zmiany osoby materialnie odpowiedzialnej, a także na dzień, w którym na skutek wypadków losowych lub innych (kradzież, pożar itp.) część składników majątkowych została zniszczona, uszkodzona lub przywłaszczona. d) inwentaryzację mienia pozostawionego przez pracownika na skutek trwającej ponad 35 dni nieobecności w pracy (np. na skutek choroby, aresztowania itp.) lub w razie śmierci pracownika, zarządza Rektor. 8) Instrukcja dotycząca przeprowadzania inwentaryzacji w PWSZ Oświęcim stanowi załącznik nr 2 do Zasad rachunkowości. II. OBOWIĄZUJĄCE METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW ORAZ USTALANIA WYNIKU FINANSOWEGO 1. Obowiązujące zasady wyceny aktywów i pasywów. Zasady ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych: Wszystkie zmiany w stanie środków trwałych winny być prawidłowo i terminowo udokumentowane. Obowiązującymi dokumentami w zakresie obrotu środkami trwałymi są: a) „OT" przejęcie środka trwałego – dowód „OT" jest dokumentem stwierdzającym przyjęcie do eksploatacji w wyniku realizacji własnych inwestycji, polegających na budowie, wytwarzaniu lub zakupie środków trwałych. b) „PT" protokół zdawczo – odbiorczy – dowód „PT" protokół zdawczo – odbiorczy jest dokumentem stwierdzającym protokolarnie nieodpłatne przekazanie środka trwałego. Podstawą wystawienia i dokonania czynności zdawczo – odbiorczej jest wyłącznie pisemna decyzja jednostki przekazującej. Z przekazanym środkiem trwałym winna zostać przekazana obowiązująca dokumentacja techniczna. Wzajemnie potwierdzone dokumenty „PT" stanowią podstawę zapisu w ewidencji syntetycznej i analitycznej. c) „LT" likwidacja środka trwałego – dowód „LT" likwidacja środka trwałego jest dokumentem stanowiącym podstawę do spisania z ewidencji syntetycznej i analitycznej środka trwałego przeznaczonego do fizycznej likwidacji. Podstawą wystawienia dowodu „LT" i wycofania środka trwałego z eksploatacji jest zatwierdzony przez kierownika jednostki wniosek o likwidacje wystawiony przez komisję likwidacyjną. Dalszy tok postępowania, to przeprowadzenie fizycznej likwidacji bądź zagospodarowanie zgodnie z wnioskiem komisji likwidacyjnej. Protokoły fizycznej likwidacji należy sporządzić przy udziale komisji. Do środków trwałych zalicza się rzeczowe aktywa trwałe o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostek organizacyjnych Uczelni lub do oddania w używanie na podstawie najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze. Składniki majątkowe, których cena nabycia lub koszt wytworzenia wynosi od 500 zł do 3.500 zł i okres użytkowania wynosi co najmniej 1 rok, zalicza się do środków trwałych o niskiej wartości. Składników majątkowych o wartości do 500 zł i ze względu na przewidywany okres użytkowania równy lub krótszy niż 1 rok, nie zalicza się do środków trwałych a do kosztów materiałów. Każdy środek trwały klasyfikowany jest zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych (KŚT). Za wartości niematerialne i prawne uznaje się nabyte, nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania: a) autorskie prawa majątkowe, koncesje, b) prawa do wynalazków i patentów, c) nabyte na potrzeby jednostek organizacyjnych Uczelni licencje do programów komputerowych o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane na potrzeby związane z prowadzoną działalnością. Za wartość początkową środka trwałego przyjmuje się: Cenę nabycia – w przypadku nabycia w drodze kupna – jest to rzeczywista cena zakupu obejmująca: kwotę należną sprzedającemu; wszelkie koszty odsetek od zobowiązań rozłożonych na raty, jeżeli zostały naliczone do dnia przyjęcia środka trwałego do używania; opłaty notarialne, skarbowe, sądowe i inne naliczone w związku z nabyciem środka trwałego do dnia przekazania do użytkowania, koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania, w szczególności: koszty transportu, załadunku, wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, a także remontu wykonanego przed oddaniem środka trwałego do użytkowania; w przypadku importu – cło i podatek akcyzowy; ewentualnie inne opłaty, upusty i rabaty. Koszt wytworzenia – w przypadku wytworzenia we własnym zakresie, za który uważa się koszty pozostające w bezpośrednim związku z wykonaniem (montażem, ulepszeniem) środka trwałego oraz koszty dostosowania budowlanego (montowanego, ulepszanego) środka trwałego do użytkowania, mogą to być m.in.: - wartość zużytych składników rzeczowych i usług obcych, - koszty wynagrodzeń za pracę wraz z narzutami na rzecz pracowników i innych osób zatrudnionych przy budowie, - inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytwarzanych składników majątkowych. Do kosztów wytworzenia nie zalicza się kosztów ogólnych Uczelni. W przypadku trudności w ustaleniu kosztu wytworzenia środka trwałego jego wartość początkową ustala biegły rzeczoznawca z uwzględnieniem cen rynkowych z dnia przekazania składnika do użytkowania. c) Wartość rynkową – w przypadku nabycia środka trwałego w drodze darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, za którą przyjmuje się wartość z dnia nabycia określoną na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie składnikami majątkowymi tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości. Jeżeli środki trwałe nabyte tą drogą wymagają montażu, to ich wartość powiększa się o wydatki poniesione na montaż. Wartość początkową środków trwałych podwyższa się, jeżeli uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, o sumę wydatków na ich ulepszenie. Podstawowym narzędziem ewidencyjnym środków trwałych jest „Księga inwentarzowa środków trwałych” prowadzona w Uczelni z podziałem na grupy i rodzaje środków trwałych. Ewidencja środków trwałych o wartości początkowej od 500 zł do 3.500 zł prowadzona jest w księgach inwentarzowych z oznaczeniem „Księga inwentarzowa środków trwałych o niskiej wartości”. Środki trwałe tej grupy amortyzowane są jednorazowo w momencie ich oddania do użytkowania. „Księga inwentarzowa środków trwałych” obejmuje m.in. następujące pozycje: − numer inwentarzowy środka trwałego oraz numer fabryczny dla przedmiotów, które ten numer posiadają; − nazwę i charakterystykę środka trwałego umożliwiającą jego identyfikację; − wartość początkową i jej zmiany; − określenie rodzaju przychodu, datę i źródło nabycia lub wytworzenia, numery i symbole dowodów, na podstawie których wpisano obiekt do książki; − określenie rodzaju rozchodu oraz datę operacji; − osoby materialnie odpowiedzialne i jednostki organizacyjne, w których znajdują się środki trwałe. Dział administracyjny Uczelni prowadzi ewidencję wartości niematerialnych i prawnych w księgach inwentarzowych według zasad określonych dla środków trwałych. Kwestura prowadzi ilościowo-wartościową ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych . 2. Wycena środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 1) Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne wycenia się według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne umarza się metodami określonymi w punkcie 3. 2) Aparatura naukowo-badawcza zaliczana do środków trwałych obciąża w miesiącu zakupu koszty badań naukowych prowadzonych w ramach działalności statutowej, projektów badawczych, projektów celowych, uczestnictwa w międzynarodowych programach badawczych, jeżeli aparatura ta jest niezbędna do wykonywania zadań związanych z prowadzonymi badaniami i została ujęta w planie zadaniowym. 3) Aparatura naukowo-badawcza zakupiona do realizacji określonej pracy badawczej, jeżeli nie stanowi własności Uczelni, obciąża jednorazowo według ceny nabycia koszty pracy i do zakończenia pracy podlega ewidencji wartościowej na koncie pozabilansowym jako środek obcy. Dodatkowo podlega odrębnej ewidencji ilościowo-wartościowej w jednostce organizacyjnej Uczelni realizującej pracę badawczą. Po zakończeniu pracy nie zużyta aparatura staje się własnością Uczelni i przyjmowana jest w cenie nabycia na stan środków trwałych jako całkowicie umorzona. Oznacza to, że w księgach rachunkowych Uczelni wartość przyjętych w ten sposób środków trwałych będzie równa wartości umorzenia. 4) Grunty otrzymane nieodpłatnie wycenia się w wartości rynkowej lub wartości godziwej. Wartość gruntów zakupionych stanowi cena nabycia. 3. Umorzenie i amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 1) W Uczelni środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne z wyjątkiem budynków i lokali podlegają amortyzacji na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Budynki i lokale są tylko umarzane. 2) Wartość początkową środków trwałych – z wyjątkiem gruntów – zmniejszają odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane w celu uwzględnienia utraty ich wartości na skutek używania lub upływu czasu – art. 31 ust. 2 ustawy o rachunkowości. 3) Odpisów amortyzacyjnych od składników majątkowych, których wartość początkowa w dniu przyjęcia do używania jest wyższa od kwoty 3.500 zł dokonuje się metodą liniową zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. 4) Odpisów dokonuje się począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały lub wartości niematerialne i prawne wprowadzono do ewidencji, przy czym wysokość odpisów ustala się na początku na cały okres ich dokonywania. 5) Zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową składników majątkowych lub postawienia ich w stan likwidacji, sprzedaży albo stwierdzenia niedoboru. 4. Wycena pozostałych aktywów i pasywów 1) Środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Ponadto wartość środków trwałych w budowie zwiększają ujemne różnice kursowe oraz odsetki od kredytów za okres budowy środka trwałego. 2) Udziały w innych jednostkach wycenia się według ceny nabycia. 5. Wycena materiałów i towarów Wycena materiałów i towarów prowadzona jest w ciągu roku w oparciu o cenę zakupu, zaś koszty zakupu zaliczane są w całości do kosztów okresu sprawozdawczego. Wyroby gotowe (skrypty) wycenia się według kalkulacji wystawionej przez Wydawnictwo PWSZ. Rozchód wyrobów odbywa się po koszcie wytworzenia. 6. Należności i udzielone pożyczki 1) Należności i udzielone pożyczki na dzień powstania wycenia się w wartości nominalnej. Na dzień bilansowy należności i udzielone pożyczki wycenia się w kwotach wymaganej zapłaty z zachowaniem ostrożnej wyceny. Wartość należności podlega aktualizacji (ewidencja na odrębnym koncie) z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa ich zapłaty na zasadzie dokonania odpisów aktualizacyjnych zaliczanych do pozostałych kosztów operacyjnych w przypadkach: a) posiadania należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub upadłości do wysokości nieobjętych gwarancją lub innym zabezpieczeniem, zgłoszonych likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym; b) posiadania należności od dłużników, co do których oddalony został wniosek o ogłoszenie upadłości, a majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego w pełnej wysokości należności; c) dysponowania należnościami kwestionowanymi przez dłużników lub gdy dłużnicy zalegają z ich zapłatą, natomiast ocena sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika wskazuje, że ściągnięcie należności w kwocie umownej nie jest możliwe – do wysokości nie pokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem spłaty należności, d) posiadania należności stanowiących równowartość kwot je podwyższających, w stosunku do których dokonano uprzednio odpisów aktualizujących w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania; e) posiadania należności przeterminowanych i nie przeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa ich nieściągalności, w wysokości wiarygodnie oszacowanych kwot odpisów na nieściągalne należności. 2) Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych w zależności od rodzaju należności, której aktualizacja dotyczy. W przypadku ustania przyczyny powodującej dokonane uprzednio odpisy aktualizujące (zapłata, umorzenie należności, odpisanie należności przedawnionych i nieściągalnych) ulegają zwiększeniu jako pozostałe przychody operacyjne lub przychody finansowe, korygując uprzednio powstałe odpisy aktualizujące. Dla potrzeb prezentacji w bilansie wartość należną wycenioną w kwotach wymagających zapłaty pomniejsza się o dokonane odpisy aktualizujące. Na koniec każdego roku obrotowego obowiązkowo są dokonywane odpisy aktualizacyjne. 7. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Zobowiązania wyceniane są na Uczelni w kwocie wymagającej zapłaty. Zobowiązania wyrażone w walutach obcych księguje się zgodnie z opisem wyceny aktywów i pasywów walut obcych. Przyjmuje się zasadę odrębnego ewidencjonowania różnic kursowych dotyczących zobowiązań w walutach obcych, ponieważ różnice kursowe ujemne zwiększają koszty zakupionych aktywów, zaś różnice kursowe dodatnie zmniejszają. PWSZ nie tworzy rezerw na: − odroczony podatek dochodowy od osób prawnych – zwolniona ustawowo; − świadczenia emerytalne i podobne. Wypracowany zysk na Uczelni przeznaczony jest na działalność statutową. 8. Środki pieniężne w kasie Środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym wycenia się według wartości nominalnej. 9. Wycena aktywów i pasywów wyrażanych w walutach obcych 1) Wycena operacji wyrażonych w walutach obcych w ciągu roku obrotowego. a) Wszystkie operacje wyrażone w walucie obcej podlegają przeliczeniu w księgach rachunkowych na walutę polską. b) Do wyceny transakcji podlegającej na wewnątrz wspólnotowej dostawie towarów, eksporcie towarów, świadczeniu usług za granicę stosuje się średni kurs NBP dla danej waluty z dnia wystawienia faktury. c) Transakcje importu materiałów, środków trwałych wycenia się według średniego kursu NBP stosowanego przez urzędy celne do ustalenia wartości celnej towaru wg dokumentu SAD. d) Operacje związane z wewnątrz wspólnotowym nabyciem materiałów, środków trwałych, importem usług, przelicza się na złote polskie po średnim kursie NBP obowiązującym dla danej waluty na dzień wystawienia faktury. e) Wpływ walut obcych na rachunek bankowy walutowy Uczelni wycenia się według kursu kupna danej waluty stosowanego przez bank obsługujący Uczelnię. f) Rozchód walut obcych z rachunku bankowego walutowego Uczelni wycenia się według kursu sprzedaży dla danej waluty stosowanego przez bank obsługujący Uczelnię. g) Różnice kursowe powstałe w ciągu roku obrotowego na uregulowanych należnościach i zobowiązaniach stanowią zrealizowane różnice kursowe i obciążają koszty finansowe lub zwiększają przychody finansowe jednostki organizacyjnej Uczelni, której dotyczą. 2) Wycena bilansowa rozrachunków w walutach obcych. a) Rozrachunki (należności, zobowiązania) wyrażone w walutach obcych wycenia się na koniec roku obrotowego według średniego kursu ogłaszanego przez NBP dla danej waluty na ten dzień. b) Różnice kursowe powstałe na wskutek przeliczeń rozrachunków w walutach obcych stanowią niezrealizowane różnice kursowe i odnoszone są odpowiednio w ciężar kosztów finansowych lub na dobro przychodów finansowych jednostki organizacyjnej Uczelni, której dotyczą. c) Pod datą 1 stycznia roku następnego po roku obrotowym ustalone różnice kursowe podlegają wyksięgowaniu (wystornowaniu), natomiast na bieżąco księgowane są różnice kursowe powstałe w dacie zapłaty zobowiązania lub należności. 3) Wycena bilansowa walutowych rachunków bankowych. Stan środków pieniężnych na rachunkach walutowych wycenia się na koniec roku obrotowego według średniego kursu NBP dla danej waluty na ten dzień. Różnice kursowe powstałe na ten dzień stanowią zrealizowane różnice kursowe i odnoszone są w ciężar kosztów finansowych lub na dobro przychodów finansowych Uczelni, dla której otwarto rachunek bankowy. 10. Rozliczanie kosztów zagranicznej podróży służbowej 1) Rozliczenie kosztów zagranicznej podróży służbowej, w przypadku wypłacenia osobie odbywającej podróż zaliczkę w walucie obcej, dokonuje się po kursie, po którym wyceniono wypłaconą zaliczkę tj. po kursie sprzedaży banku. 2) Zwrot niewykorzystanej zaliczki wycenia się według kursu kupna obowiązującego w banku w dniu wpłaty waluty na rachunek. 3) Zwrot waluty osobie odbywającej podróż, w przypadku gdy wydatki przekroczyły kwotę zaliczki, wycenia się według kursu sprzedaży banku z dnia wypłaty waluty. 4) Jeżeli wydatki na koszty podróży zostały poniesione w innej walucie niż wypłacona zaliczka, przeliczenia waluty wydatków na walutę zaliczki dokonuje się według średniego kursu ogłaszanego przez NBP z dnia pobrania zaliczki. 11. Rozliczenia międzyokresowe przychodów i kosztów 1) Rozliczenia międzyokresowe przychodów Rozliczenia międzyokresowe przychodów dokonywane są z zachowaniem zasady ostrożności, obejmują one w szczególności: otrzymane środki na sfinansowanie nabycia środków trwałych, otrzymane środki na działalność naukowo-badawczą, środki poza dotacyjne (odpłatność za studia niestacjonarne i podyplomowe na sfinansowanie kosztów semestru na przełomie roku – rok akademicki a rok obrachunkowy), otrzymane z Unii Europejskiej lub funduszy strukturalnych środki na realizację projektów, otrzymane środki z dotacji na zabezpieczenie wypłat wynagrodzeń „z góry” dla dydaktyków, środki poza dotacyjne z tytułu opłat za konferencje , środki z opłat za postępowanie związane z przyjęciem na studia, środki z opłat za kursy dokształcające. Przychody rozliczane okresowo w czasie wykazuje się w podziale na krótko i długoterminowe w zależności od planowanego terminu rozliczenia tych przychodów. 2) Rozliczenia międzyokresowe kosztów Rozliczeń międzyokresowych kosztów Uczelnia dokonuje w sposób: a) czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych, a między innymi udokumentowanych: opłat za prenumeraty, dostęp do elektronicznych baz danych, opłacone ubezpieczenia majątkowe (ubezpieczenia samochodów i pozostałe ubezpieczenia majątkowe) itp.; b) biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów wynikających z programów studiów podyplomowych, konferencji, kursów dokształcających, na podstawie uchwały senatu. Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów dokonywane są stosownie do upływu czasu na jaki przeniesiono koszt, a bierne rozliczenia kosztów w momencie pojawienia się faktycznego zobowiązania. 12. Kapitały, fundusze Kapitały (fundusze) są tworzone w ramach systemu funkcjonowania szkół wyższych. 1) Fundusz zasadniczy odzwierciedla wartość majątku zwiększa się o: - odpis z zysku netto, - odpisy amortyzacyjne pozostające w Uczelni, - równowartość sfinansowanych z dotacji i środków z innych źródeł zakończonych i oddanych do użytkowania inwestycji budowlanych w zakresie budynków i lokali; zmniejsza się o: umorzenia środków trwałych; pokrycie straty netto. 2) Fundusz pomocy materialnej dla studentów i doktorantów tworzy się z: dotacji, innych przychodów 3) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, który tworzony jest zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym w wysokości 6,5% planowanych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe (art. 157 ust. 1 ustawy). 13. Ustalenie wyniku finansowego W PWSZ sporządza się rachunek zysków i strat w wariancie porównawczym. Wynik finansowy stanowi różnicę między przychodami a kosztami ich uzyskania. Wynik finansowy składa się z: − wyniku ze sprzedaży, − wyniku z działalności operacyjnej, − wyniku z działalności gospodarczej. Dodatni wynik finansowy stanowi zysk netto Uczelni, który zwiększa fundusz zasadniczy, a ujemny – stratę netto, która obciąża fundusz zasadniczy. 14. Sprawozdania finansowe Uczelnia sporządza sprawozdanie finansowe zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o rachunkowości na ostatni dzień kończący rok obrotowy, obejmujące: bilans, rachunek zysków i strat – wariant porównawczy, sprawozdanie zmian w kapitale (funduszu) własnym, rachunek przepływów pieniężnych – sporządzany metodą pośrednią, informację dodatkową. Sprawozdanie finansowe sporządzane jest w języku polskim i polskiej walucie. III. SPOSÓB PROWADZENIA KSIĄG RACHUNKOWYCH 1. Zakładowy Plan Kont Podstawą do prowadzenia ksiąg rachunkowych jest Zakładowy Plan Kont, który obejmuje: − wykaz kont księgi głównej (konta syntetyczne), − zasady tworzenia i działania kont analitycznych, − sposób powiązania kont analitycznych z kontami syntetycznymi, Ponadto plan kont obejmuje: − konta bilansowe, które służą do ewidencji aktywów i pasywów; − konta wynikowe ewidencjonujące przychody i koszty poszczególnych działalności; − konta rozrachunkowe, umożliwiające ustalenie stanu należności i zobowiązań według kontrahentów oraz tytułów rozrachunków; − konta pozabilansowe. Kwestor dokonuje bieżącej aktualizacji Zakładowego Planu Kont z obowiązującymi przepisami prawa oraz wymogów sprawozdawczości. zgodnie Zakładowy Plan Kont stanowi załącznik nr 1 do Zasad rachunkowości i jest dostępny u Kwestora. Księgi rachunkowe prowadzone są przy wykorzystaniu programu informatycznego program księgowy „Qwant „ firmy QNT Systemy Informatyczne w Gliwicach ul. Karola Miarki 12. Dokumentacja płacowa prowadzona jest przy wykorzystaniu programu informatycznego program płacowy „Qwark” firmy QNT Systemy Informatyczne w Gliwicach ul .Karola Miarki 12. Elektroniczna obsługa rachunków bankowych Informatycznych „NOVUM Sp. Z o.o. Łomża „Home Banking” Zakład usług Posiadana przez Uczelnię dokumentacja użytkownika jest zgodna z wymogami ustawy o rachunkowości. Dokumentacja użytkowa przechowywana jest u administratora bezpieczeństwa informacji. 2. Programowe zasady ochrony danych Programowe zasady ochrony danych w jednostce, a w szczególności metody zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, określone zostały w instrukcji użytkownika. 3. Opis algorytmów i parametrów Opis algorytmów i parametrów poszczególnych programów w dokumentacji użytkownika systemów informatycznych. został zamieszczony IV. ZASADY ROZLICZANIA KOSZTÓW I PRZYCHODÓW Ujęcie dowodu w księgach rachunkowych winno poprzedzać jego sprawdzenie pod względem merytorycznym i formalno- rachunkowym: Sprawdzenie pod względem merytorycznym dowodów księgowych polega na ustaleniu rzetelności danych, celowości i legalności operacji gospodarczych wyrażonych w dowodach, a także stwierdzeniu, że dowody zostały wystawione przez właściwe jednostki co dokonywane jest przez właściwy merytoryczny Dział, stosownie do realizowanych zadań i podpisywany przez osoby uprawnione, Sprawdzenie pod względem formalno - rachunkowym polega na ustaleniu, czy dowody wystawione zostały w sposób technicznie prawidłowy, zawierają wszystkie elementy prawidłowego dowodu oraz, że ich dane liczbowe nie zawieraj ą błędów arytmetycznych, akceptację dowodu do zapłaty oraz akceptację dowodu do księgowania ze wskazaniem w jakim okresie i na jakich kontach ma to nastąpić. Można nie dokonywać kontroli rachunkowej dowodów własnych, w których treści zawarte są rezultaty obliczeń dokonywanych za pomocą komputerowego systemu przetwarzania danych. Sprawdzenie prawidłowości dokumentów - polega na ustaleniu, że są one podpisane na dowód skontrolowania pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym. W odniesieniu do dowodów stanowiących podstawę zapłaty należy sprawdzić czy są one zaakceptowane przez Rektora lub inną upoważnioną osobę. dekretacja właściwa - oznaczenie sposobu księgowania - polega na nadaniu dokumentom księgowym numerów, pod którymi zostaną one zaewidencjonowane, umieszczeniu na dowodzie adnotacji w jakich rejestrach, na jakich kontach syntetycznych dokument ma być zaksięgowany, wskazaniu sposobu rejestracji dowodu na kontach analitycznych, określeniu daty, pod jaką dowód ma być zaksięgowany, jeżeli dowód ma być zaksięgowany pod datą inną niż data jego wystawienia (dowody własne) lub data otrzymania (dowody obce), podpisaniu przez Kwestora PWSZ, lub inną upoważnioną osobą. 1. Ogólne zasady rozliczania kosztów i przychodów Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej na Uczelni wyróżnia się dwie grupy przychodów i kosztów podstawowej działalności operacyjnej:− przychody i koszty działalności dydaktycznej,− przychody i koszty działalności badawczej. 1) Do przychodów z działalności dydaktycznej zalicza się w szczególności: − dotacje budżetowe przyznane przez właściwego ministra; − odpłatności za studia niestacjonarne; − opłat za postępowanie związane z przyjęciem na studia; − jednorazowych opłat za wydanie dyplomu, świadectwa oraz innego dokumentu związanego z tokiem studiów; − opłat za powtarzanie określonych zajęć na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych; − odpłatności za studia podyplomowe, konferencje oraz kursy dokształcające; − przychodów z działalności kulturalnej studentów; − − − − − − środki pochodzące ze źródeł zagranicznych (w zakresie działalności dydaktycznej); umów najmu, dzierżawy lub innych; sprzedaży wydawnictw; sprzedaży składników własnego mienia; darowizn, dziedziczenia, zapisów oraz ofiarności publicznej; odsetek na rachunkach bankowych i lokatach. 2) Do kosztów działalności dydaktycznej zalicza się całość kosztów związanych z: − procesem dydaktycznym; − kształceniem i rozwojem kadr naukowych; − badaniami niezbędnymi do prowadzenia procesu dydaktycznego oraz kształcenia i rozwoju kadr naukowych; − utrzymaniem Uczelni, łącznie z remontami budynków i budowli nie będących domami studenckimi; − utrzymaniem obiektów służących prowadzeniu działalności kulturalnej i usługowej realizowanej przez studentów i pracowników w ramach zespołów kulturalnych i artystycznych, kół naukowych i innych grup działających przy Uczelni;− kosztem własnym pozostałej działalności, której przychody zaliczane sądo przychodów działalności dydaktycznej. 3) Przychodami z działalności badawczej są: − dotacje budżetowe przyznane zgodnie z odrębnymi przepisami i według odrębnych zasad, − przychody z prac badawczych realizowanych na podstawie umów, − inne przychody. Przychody z działalności badawczej rozliczane są do wysokości poniesionych kosztów w tej działalności. Działalność badawcza rozliczana jest bez wynikowo. 4) Przychody niezwiązane z podstawową działalnością stanowią pozostałe przychody operacyjne. Zaliczamy do nich przychody z tytułu: − sprzedaży i likwidacji majątku trwałego; − otrzymanych kar i grzywien; − otrzymanych darowizn i ofiar; − rozwiązania rezerw i odpisania przedawnionych i umorzonych zobowiązań; − sprzedaży złomu; − zarachowania do przychodów równowartości odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych nieodpłatnie lub finansowanych z różnych źródeł (dotacji, środków zagranicznych i innych). 5) Koszty niezwiązane ze zwykłą działalnością podstawową zaliczane są do pozostałych kosztów operacyjnych. Zaliczamy do nich koszty z tytułu: − sprzedaży i likwidacji majątku trwałego; − zapłaconych kar, grzywien i odszkodowań; − strat w środkach trwałych; − odpisania przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych należności, jeżeli nie obciążają one uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego ich wartość; − odpisu aktualizującego wartość należności; − inne koszty pośrednio związane z działalnością podstawową Uczelni. Ewidencja kosztów prowadzona jest w układzie rodzajowym z wykorzystaniem konta „490 – Rozliczenie kosztów” oraz w układzie kalkulacyjnym w zespole „5”. 2. Zasady rozliczania kosztów 1) Ogólne zasady rozliczania kosztów: a) Konta zespołu „5” przeznaczone są do ewidencji i rozliczania kosztów działalności eksploatacyjnej Uczelni. b) Na odpowiednich kontach syntetycznych zespołu „5” ujmuje się poniesione koszty poszczególnych rodzajów działalności, tj.: − działalności dydaktycznej, − kosztów wydziałowych, − konferencji, studiów podyplomowych, kół naukowych, − działalności Zarządu Uczelni, − działalności statutowej, − badań własnych, − projektów celowych, − grantów imiennych, − projektów badawczych, − specjalnych programów i urządzeń badawczych, − działalności umownej, − funduszy strukturalnych, − programów ramowych. c) Zasadą jest, że koszty, które można odnieść na poszczególne podstawowe działalności odnoszone są bezpośrednio na te działalności. 2) Rozliczenie kosztów działalności eksploatacyjnej (zamknięcie kont zespołu „5”) polega na przeniesieniu kosztu własnego: − działalności dydaktycznej; − działalności naukowej; − badań statutowych; − badań własnych; − prac wykonywanych na postawie umów z jednostkami, na rzecz których czynności te są realizowane (umowna działalność badawcza); − umów finansowanych ze środków obcych, a nie podlegających fakturowaniu (np. funduszy strukturalnych, programów ramowych); − działalności wspomagającej badania 3. Zasady rozliczania przychodów 1) Przychody działalności dydaktycznej to przede wszystkim dotacje budżetowe, które Uczelnia otrzymuje na pokrycie kosztów działalności dydaktycznej oraz wpływy z odpłatności za studia niestacjonarne. Nie dotyczy to otrzymanych nieodpłatnie rzeczowych składników majątku, które są przeznaczone do używania jako środki trwałe lub stanowią inne składniki aktywów trwałych, które zalicza się do pozostałych przychodów operacyjnych, równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. 2) Przychodami z działalności badawczej są dotacje otrzymane na te cele, wpływy uzyskane z tytułu prac badawczych realizowanych na podstawie umów oraz z innych źródeł. 3) Ewidencja środków pieniężnych otrzymanych na sfinansowanie nabycia lub wytworzenia środków trwałych, w tym także środków trwałych w budowie oraz prac rozwojowych, ujmowana jest na koncie rozliczeń międzyokresowych przychodów, jeżeli stosownie do innych ustaw nie zwiększają one funduszy własnych. Następnie zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty zwiększają stopniowo pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych aktywów trwałych sfinansowanych dotacją. 4) Środki otrzymane na dofinansowanie inwestycji budowlanych odnoszone są na zwiększenie funduszu zasadniczego. 5) Dotacje budżetowe otrzymane na działalność dydaktyczną zaliczane są do przychodów w momencie otrzymania. 6) Dotacja otrzymana na poczet następnego roku obrotowego ewidencjonowana jest na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów”. a) Pozostałe środki pieniężne pozabudżetowe ewidencjonuje się na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” w dniu otrzymania i równolegle do ponoszonych wydatków zwiększają przychody z działalności dydaktycznej. Na koncie tym ewidencjonuje się również odsetki od środków zgromadzonych na wyodrębnionych rachunkach bankowych, jeżeli z umowy wynika, że pozostają do dyspozycji dysponenta tych środków. Stan środków aktywowany jest również o różnice kursowe. b) Dotacje otrzymane na działalność statutową i naukowo-badawczą ewidencjonuje się na koncie „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” w dniu otrzymania i równolegle do ponoszonych kosztów przenoszone są na przychody z działalności statutowej lub badawczej na odpowiednich kontach syntetycznych. V. ZASADY ROZLICZANIA FUNDUSZY STRUKTURALNYCH I PROGRAMÓW RAMOWYCH 1. Fundusze strukturalne 1) Projekty realizowane w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego, przy wykorzystaniu następujących funduszy strukturalnych: − Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, − Europejski Fundusz Społeczny. 2) Uczelnia prowadzi ewidencję księgową środków, dotyczących realizowanych projektów, w układzie rodzajowym z podziałem analitycznym. Wyodrębnienie to umożliwia identyfikację dokumentacji środków wydatkowanych na poszczególne projekty. Ewidencję księgową projektów prowadzi się według: konta syntetycznego – fundusze strukturalne; konta analitycznego – nazwa funduszu; z podziałem na: − koszty kwalifikowane, − koszty niekwalifikowane, − tytuł projektu. 3) Koszty związane z realizacją projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego księguje się na rozliczeniach międzyokresowych kosztów w zespole „6”. Rozliczenie ich następuje w momencie otrzymania środków. 4) Środki otrzymane na realizację projektów księguje się na kontach w zespole „8” – „Przychody – Fundusze strukturalne”, z procentowym podziałem finansowania kosztów. 5) Środki przeznaczone na pokrycie amortyzacji zakupów inwestycyjnych dokonanych w ramach projektu księguje się na wyodrębnionym koncie w zespole „8” – „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe przychodów”. 6) Środki na pokrycie umorzenia z tytułu zwiększenia wartości środków trwałych – budynki i budowle – księguje się w momencie zwiększenia środka wprost na „Fundusz zasadniczy Uczelni”. 7) Przechowywanie dokumentacji związanej z realizacją projektów realizowanych w ramach MRPO: Dokumentacja związana z realizacją projektów z funduszy strukturalnych winna być przechowywana zgodnie z zapisem w umowie o dofinansowanie projektu do dnia 31 grudnia 2013 roku. 2. Programy Ramowe 1) Projekty realizowane w Programach Ramowych Unii Europejskiej finansowane są przez Komisję Europejską. Wydatki w ramach Programów Ramowych finansowane są następująco: − wydatki kwalifikowane, − wydatki niekwalifikowane . 2) Wyodrębnia się ewidencję księgową środków, dotyczących realizowanych projektów, w układzie rodzajowym z podziałem analitycznym. Wyodrębnienie to umożliwia identyfikację dokumentacji środków wydatkowanych na poszczególne projekty w ramach Programów Ramowych. Ewidencję księgową projektów prowadzi się według: a) konta syntetycznego – Program Ramowy, b) konta analitycznego – numer Programu Ramowego; z podziałem na: − koszty kwalifikowane, − koszty niekwalifikowane, − tytuł projektu. 3) Przechowywanie dokumentacji związanej z realizacją projektów realizowanych w ramach Programów Ramowych: Dokumentacja związana z realizacją projektów w ramach Programów Ramowych finansowanych ze środków Komisji Europejskiej winna być przechowywana zgodnie z zapisem w umowie o dofinansowanie projektu z Komisji Europejskiej. VI. SYSTEM OCHRONY DANYCH W PWSZ 1. Zasady i sposoby zarządzania systemem informatycznym w zakresie ochrony danych 1) W PWSZ Oświęcim pracownikiem odpowiedzialnym za administrację i zarządzanie informatyczną bazą informacji jest administrator bezpieczeństwa informacji - informatyk. 2) Ochronę czynną pomieszczeń, w których obrabiane i przechowywane są dane do systemu stanowi portier (ochrona całodobowa), a bierną system alarmowy. Wstęp do pomieszczenia, w którym znajduje się serwer jest możliwy tylko za zgodą administratora bezpieczeństwa. Wszelkie prace modernizacyjne i naprawcze sprzętu przez firmy serwisowe nadzoruje administrator bezpieczeństwa. 3) Zasady pracy użytkowników poza godzinami pracy ustala kierownik jednostki administracyjnej, który występuje do Kanclerza o zgodę na pracę w godzinach popołudniowych lub w dniach wolnych od pracy. W pomieszczeniach gdzie przebywają osoby postronne, monitory stanowisk dostępu do danych ustawione są w taki sposób, aby uniemożliwić tym osobom wgląd w dane. 4) Zasady dostępu do systemu poprzez sieć komputerową: a) administrator bezpieczeństwa informacji dba o dobór technologii eksploatacji systemu, który uniemożliwi dostęp do niego nieupoważnionym użytkownikom sieci; b) osoby, które muszą łączyć się z systemem z zewnątrz powinny do tego celu używać wyłącznie szyfrowych połączeń. 5) Zasady przyznawania i zmiany uprawnień oraz haseł dostępu do systemu HMS: a) nadania lub zmiany uprawnień do systemu dokonuje administrator bezpieczeństwa informacji; b) nowy użytkownik otrzymuje nazwę użytkownika oraz tajne hasło dostępu; c) użytkownik może zmienić hasło dostępu, które otrzymał od administratora z pełną odpowiedzialnością służbową za zachowanie poufności i tajności hasła; d) jeżeli jest blokada systemu, użytkownik zgłasza to administratorowi bezpieczeństwa; e) jeżeli kierownik jednostki organizacyjnej zabiera uprawnienia użytkownikowi systemu, administrator bezpieczeństwa niezwłocznie blokuje dostęp do systemu w celu zapobieżenia dostępu tej osoby do danych. 6) Zasady okresowego archiwizowania i przechowywania baz danych systemu oraz systemów pomocniczych: kopie awaryjne baz danych systemów wykonywane są codziennie na taśmach magnetycznych; taśmy z kopiami baz danych systemów przechowywane są w sejfie znajdującym się w innym pomieszczeniu; kopie awaryjne powinny być sprawdzane okresowo pod kątem dalszej przydatności do odtworzenia danych, a po ustaniu użyteczności usunięte i zniszczone komisyjnie. Kopie należy zniszczyć tak, aby nie było możliwości odzyskania zapisanych na nich informacji. 2. Ochrona i przechowywanie dokumentów księgowych Dokumenty księgowe, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości, przekazywane są do Archiwum Zakładowego. Przekazywanie akt odbywa się na podstawie spisu zdawczo-odbiorczego. Akta winny być opisane zgodnie z Zarządzeniem Rektora w sprawie wprowadzenia „Instrukcji kancelaryjnej , „Jednolitego rzeczowego wykazu akt PWSZ Zgodnie z art. 74 ustawy o rachunkowości zatwierdzone roczne sprawozdania finansowe podlegają trwałemu przechowywaniu: - dowody księgowe przez okres pięciu lat; - karty wynagrodzeń pracowników bądź ich odpowiedniki przez okres wymagalnego dostępu do tych informacji, wynikający z przepisów emerytalnych, rentowych oraz podatkowych. Rodzaje ksiąg rachunkowych oraz ich opis i znakowanie. wydatki i dochody uczelni I. Przy wprowadzaniu danych do programu stosuje się następujące rodzaje dowodów: F-RA Faktury (np. zobowiązania) PK Polecenie Księgowania (np. wypłaty, wynagrodzeń itp.) RK Rachunek ( np. umowy zlecenia) ZAL Pobranie zaliczki w formie czeku ROZ/ZAL Rozliczenie zaliczki pobranej w formie czeku PRZE Wyciąg bankowy II. Ewidencja szczegółowa musi umożliwiać określenie pochodzenia środków finansowych tj. z dotacji celowej na zadania własne, ze środków własnych i pozostałych oraz ze środków zagranicznych oraz innych w miarę potrzeb. Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych I. Przy wprowadzaniu danych do programu stosuje się następujące rodzaje dowodów: 1. F-RA Faktury 2. 3. 4. 5. PK Polecenie Księgowania ZAL Pobranie zaliczki w formie czeku ROZ/ZAL Rozliczenie zaliczki pobranej w formie czeku PRZE Wyciąg bankowy II. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych ujęty jest w systemie jako fundusz socjalny Fundusz pomocy materialnej studentów I. Przy wprowadzaniu danych do programu stosuje się następujące rodzaje dowodów: 1. PK Plecenie księgowania 2. PRZE Wyciąg bankowy II. Fundusz Pomocy Materialnej Studentów ujęty jest w systemie jako fundusz pomocy materialnej studentów. Płace I. Program Płacowo-Kadrowy służy do sporządzania: 1) list wynagrodzeń dla pracowników własnych, 2) list wynagrodzeń zleceniobiorców oraz innych w miarę potrzeb. II. Listy płac stanowią odrębne zbiory danych. III. Numeracja list płatniczych nanoszona jest ręcznie, narastająco np. L.p. Nr....10....../m-c ....6.../rok ..... IV. Imienna ewidencja wynagrodzeń pracowników do konta 231 prowadzona jest dodatkowo w postaci kart wynagrodzeń - ręcznie, zapewniając uzyskanie informacji z całego okresu zatrudnienia i stanowi dodatkową kontrolę i możliwość archiwizacji i odtworzenia danych. V. Polecenie księgowania, z uwzględnieniem wszystkich rodzajów zadań i w odpowiednich przekrojach danych, w celu rozliczenia wynagrodzeń sporządzane jest nie później niż na koniec każdego miesiąca. Sumy depozytowe-wadia I. Przy wprowadzaniu danych do programu stosuje się następujące rodzaje dowodów: - PK Polecenie Księgowania - PRZE Wyciąg bankowy 3. Udostępnienie zbiorów osobom trzecim wymaga pisemnej zgody Rektora (art. 75 ustawy o rachunkowości). Załącznik Nr 1 do Zasad Rachunkowości w PWSZ Oświęcim ZAKŁADOWY PLAN KONT w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu Na podstawie art. 10 ust. 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. nr 21 poz. 591 z późniejszymi zmianami) ustala się co następuje: 1. Rokiem obrotowym jednostki jest rok kalendarzowy. W jego skład wchodzą okresy sprawozdawcze wynoszące – miesiąc – do sumowania obrotów na kontach księgi głównej oraz uzgadniania z dziennikiem i zapisami w ewidencji szczegółowej prowadzonej do kont syntetycznych. 2. Podstawowym rodzajem działalności jednostki jest działalność dydaktyczna określona statutem uczelni. Powstawanie kosztów ewidencjonuje się wg miejsc ich powstania z podziałem na poszczególne Instytuty. 3. Do sporządzenia rachunku zysków i strat jest stosowany porównawczy wariant „Rachunku zysków i strat”. 4. Rachunek kosztów jest prowadzony według rodzajów na kontach zespołu 4. 5. Zdarzenia na kontach księgi głównej grupuje się, a konta księgi głównej podbudowuje ewidencją szczegółową, stosując zasady określone w załączonym komentarzu. Księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej, z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego Niezależnie od oprogramowania komputerowego ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, oraz pozostałych środków trwałych o wartości od 500 zł do 3 500 zł, prowadzona jest w ewidencji ilościowo – wartościowej w księgach inwentarzowych . 6. Uczelnia nie prowadzi gospodarki magazynowej. 7. Przedmioty o okresie używania dłuższym niż rok, o wartości początkowej w granicach 500 zł – 3 500 zł odpisuje się w miesiącu ich zakupu w koszty działalności, której mają służyć, jako zużycie materiałów. Przedmioty o okresie użytkowania dłuższym niż rok i o wartości początkowej przekraczającej 3 500 zł zalicza się do środków trwałych i amortyzuje metodą liniową za pomocą stawek podatkowych (zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych Wartości niematerialne i prawne o cenie jednostkowej nie przekraczającej kwoty 3 500 zł odpisuje się jednorazowo w pełnej wysokości w koszty w pełnej wartości. Pozostałe wartości niematerialne i prawne są amortyzowane według zasad i stawek podatkowych. 8. Aktywa i pasywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy w sposób następujący: 1) Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne – wg cen nabycia lub kosztów wytworzenia, 2) Środki trwałe w budowie – w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem, wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, 3) Rzeczowe składniki aktywów obrotowych – według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, 4) Należności i udzielone pożyczki w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem ostrożności, 5) Zobowiązania – w kwocie wymaganej zapłaty, 6) Rezerwy – w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości, 7) Kapitały (fundusze) własne oraz pozostałe aktywa i pasywa – w wartości nominalnej. 9. Zastosowanie oprogramowania do prowadzenia ksiąg rachunkowych zabezpiecza ochronę danych zgodnie z wymogami określonymi w Art. 71 ust. 2 Ustawy o Rachunkowości. Systematyczne tworzenie rezerwowych kopii zbiorów danych zapisanych na nośnikach komputerowych należy do obowiązków Kwestury i informatyka. Załącznik nr 1 do Zakładowego Planu Kont Wykaz kont syntetycznych Zespół 0 - Aktywa trwałe Konto 011 Konto 013 Konto 014 Konto 020 Konto 030 Konto 071 Konto 073 Konto 074 - Środki trwałe Nisko cenne składniki majątku trwałego długotrw. użytkowania Zbiory biblioteczne Wartości niematerialne i prawne Długoterminowe aktywa finansowe Odpisy umorzeniowe środków trwałych Odpisy umorzeniowe wartości niematerialn. i prawnych >3500 zł Umorzenie nisko cennych składników majatku trwałego długotrw. użytkowania oraz wartości niemater. i prawnych 500-3500 zł Umorzenie zbiorów bibliotecznych. Środki trwałe w budowie Inwestycje rozpoczęte Konto 075 Konto 080 Konto 083 – Konto pozabilansowe w Zespole 0: Konto 090 - Obce środki trwałe Zespół 1 - Środki pieniężne i rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe Konto 100 Konto 131 Konto 132 Konto 133 Konto 135 Konto 138 Konto 139 Konto 149 - Kasa Bieżący rachunek bankowy Rachunek bankowy FPMS Rachunek inwestycyjny Rachunek bankowy WADIA Rachunek bankowy ZFŚS Lokaty terminowe Środki pieniężne w drodze Zespół 2 - Rozrachunki i roszczenia Konto 201 Konto 202 Konto 203 Konto 204 Konto 220 Konto 221 Konto 224 Konto 231 Konto 232 Konto 234 Konto 240 Konto 243 Konto 249 - Rozrachunki z dostawcami Rozrachunki z odbiorcami Rozrachunki ze studentami Wadia Rozrachunki z Urzędem Skarbowym – podat. od wynagrodz. Rozrachunki z Urzędem Skarbowym – podatek VAT Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń Rozliczenie wynagrodzeń Inne rozrachunki z pracownikami Pozostałe rozrachunki Rozliczenie niedoborów i szkód, nadwyżek Pozostałe rozliczenia Zespół 3 - Materiały i towary Konto 311 - Materiały na składzie Zespół 4 - Koszty według rodzajów i ich rozliczenie Konto 401 Konto 402 Konto 403 Konto 404 Konto 408 Konto 412 Konto 431 Konto 432 Konto 445 Konto 461 Konto 462 Konto 464 Konto 469 Konto 490 - Amortyzacja Zużycie materiałów Usługi obce Wynagrodzenia bezosobowe Podróże służbowe Zużycie energii Wynagrodzenia osobowe Świadczenia na rzecz pracowników Ubezpieczenia społeczne pracodawcy Podatki i opłaty Usługi bankowe Koszty reprezentacji i reklamy Pozostałe koszty proste Rozliczenie kosztów Zespół 5 – Koszty wg typów działalności i ich rozliczenie Zespół 6 - Produkty i rozliczenia międzyokresowe Konto 640 - Rozliczenia międzyokresowe kosztów Zespół 7 Konto 701 Konto 702 Konto 703 Konto 704 Konto 751 Konto 752 Konto 760 Konto 761 Konto 762 Konto 770 Konto 771 - Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem Opłaty studentów studia stacjonarne i niestacjonarne Opłaty studia podyplomowe Pozostałe przychody dydaktyczne Przychody z usług i najmu Koszty finansowe Przychody finansowe Przychody działalność operacyjna Koszty działalność operacyjna Przychody działalność dydaktyczna Zyski nadzwyczajne Starty nadzwyczajne Zespół 8 - Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne i wynik finansowy Konto 802 Konto 803 Konto 804 Konto 820 Konto 840 Konto 841 Konto 844 Konto 852 - Fundusz inwestycyjny Fundusz zasadniczy Fundusz Pomocy Materialnej Studentów Rozliczenie wyniku finansowego Przychody przyszłych okresów Rezerwa na roszczenia i należności Rezerwy na przewidywane zobowiązania i straty Zakładowy Fundusz Świadczeń socjalnych Konto 860 Konto 870 - Wynik finansowy Obowiązkowe odpisy z wyniku finansowego Konto pozabilansowe w Zespole 8: Konto 895 - Techniczne pozabilansowe Zespół 0 - Aktywa trwałe Konto 011 – Środki trwałe Klasyfikacja środków trwałych przewiduje następujący podział środków trwałych według ich grup: Grupa 1 – Grunty Grupa 2 – Budynki i lokale Grupa 3 – Obiekty inżynierii lądowej i wodnej Grupa 3 – Kotły i maszyny energetyczne Grupa 4 – Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Grupa 5 – Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty Grupa 6 – Urządzenia techniczne Grupa 7 – Środki transportu Grupa 8 – Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie Grupa 9 – Inwentarz żywy Po stronie Wn konta 011 księguje się wszelkie zwiększenia stanu i wartości początkowej środków trwałych a w szczególności: 1. Przyjęcie środków trwałych lub ich ulepszeń po zakończeniu ich budowy, montażu lub ulepszenia. 2. Zakupy środków trwałych niewymagających montażu lub doposażenia. 3. Darowizny i nieodpłatne przyjęcie środków trwałych. 4. Ujawnione nadwyżki środków trwałych. 5. Zwiększenie wartości początkowej środków trwałych na skutek aktualizacji ich wyceny. Po stronie Ma konta 011 księguje się wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej środków trwałych (z wyjątkiem odpisów umorzeniowych i aktualizacji wartości początkowej na skutek trwałej jej utraty, ujmowanych na koncie 071) a w szczególności: 1. Rozchody środków trwałych spowodowane ich sprzedażą, przewłaszczeniem w celu spłaty zobowiązania, likwidacją, nieodpłatnym przekazaniem, darowizną. 2. Niedobory środków trwałych. 3. Zmniejszenie wartości początkowej środków trwałych na skutek aktualizacji wyceny. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta powinna umożliwiać: − ustalenie wartości początkowej poszczególnych środków trwałych lub ich grup oraz miejsc ich znajdowania się, − grupowanie środków trwałych w układzie wymaganym dla potrzeb sprawozdawczości (finansowej i statystycznej), − prawidłowe obliczanie odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych dla celów ustalenia wyniku finansowego jak również dla potrzeb podatkowych (obliczenia amortyzacji podatkowej), − ustalenie odpisów aktualizujących wartość poszczególnych środków trwałych z tytułu trwałej jej utraty, − ustalenie różnic z tytułu aktualizacji wyceny (o ile zostanie zarządzona odrębnymi przepisami). Dane ewidencji szczegółowej środków trwałych powinny być bieżąco uaktualniane o wszelkie zmiany dotyczące stanu, miejsca znajdowania się, wartości początkowej itp. Konto 011 może wykazywać tylko saldo debetowe, które wyraża wartość początkową środków trwałych, w tym także ulepszeń obcych środków trwałych. Typowe zapisy po stronie Wn konta 011 L.P. 1. 2. 3. Treść operacji Przyjęcie do eksploatacji środków trwałych uzyskanych w wyniku: - zakupu gotowych środków trwałych nie wymagających montażu (w cenie zakupu), - nabycie gruntu, - zakończonej inwestycji rozliczanej we własnym zakresie, - nieodpłatnego otrzymania, darowizny, spadku, - ujawnienia nadwyżek, - otrzymania w wyniku zamiany w okresie gwarancji środka niesprawnego na środek sprawny Wartość ulepszenia w obcych środkach trwałych Zwiększenie wartości początkowej posiadanego środka Konto przeciwstawne 080, 201 240 080 803 243 201 080 080 trwałego o koszty ulepszenia 4. Zwiększenie wartości początkowej środków trwałych 803 w wyniku urzędowej aktualizacji wyceny Typowe zapisy po stronie Ma konta 011 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Sprzedaż środka trwałego: 1. 2. - zarachowanie według Fa: Wn konto 249, 201 lub 100, 131 – Ma konto 760, - dotychczasowe umorzenie (amortyzacja) Nieodpłatne przekazanie środka trwałego (w tym w drodze darowizny): 071 - dotychczasowe umorzenie (amortyzacja), - nadwyżka wartości początkowej nad umorzeniem (amortyzacją) - wartość nieumorzona 071 803 3. Likwidacja środka trwałego z przyczyn „naturalnych” – zużycia: - dotychczasowe umorzenie (amortyzacja), - wartość nieumorzona 071 803 Konto 013 – Pozostałe środki trwałe w użytkowaniu Do pozostałych środków trwałych zalicza się te środki, które umarza się jednorazowo w miesiącu przyjęcia do używania (księgując to umorzenie Wn konto 401, Ma konto 074) i które finansuje się ze środków na wydatki bieżące, z wyjątkiem pierwszego wyposażenia w takie środki nowego, budowanego obiektu, które finansuje się tak jak koszty budowy tj. ze środków na inwestycje. Na koncie 013 ujmuje się środki trwałe o wartości początkowej od 500 zł do 3 500 zł. Na koncie tym ewidencjonuje się stan oraz zwiększenia i zmniejszenia wartości pozostałych środków trwałych w używaniu jeżeli podlegają one ewidencji ilościowo – wartościowej. Do konta 013 należy prowadzić szczegółową ewidencję ilościowo – wartościową (książki inwentarzowe) umożliwiającą ustalenie wartości początkowej i ilości pozostałych środków trwałych oddanych do używania poszczególnym osobom i komórkom organizacyjnym (Instytutom) oraz ewidencję wartościowa z podziałem na grupy statystyczne środków trwałych. Konto 013 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość początkową pozostałych środków trwałych znajdujących się w używaniu. Saldo tego konta nie występuje w bilansie ponieważ przy sporządzaniu bilansu koryguje się je o wartość umorzenia księgowego na koncie 074, a tę grupę środków umarza się w 100% w chwili wydania do używania i wobec tego saldo tych dwu kont wynosi zero. Typowe zapisy po stronie Wn konta 013 L.P. Treść operacji Przyjęcie pozostałych środków trwałych: Konto przeciwstawne 100, 131 1. - bezpośrednio z zakupu, - z inwestycji, - -z magazynu 201 080 311 2. Ujawnienie nadwyżki 243 3. Otrzymanie nieodpłatnie używanych środków: - na podstawie decyzji właściwego organu, 074 - darowizny od innych jednostek i osób 762 Typowe zapisy po stronie Ma konta 013 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Rozchód pozostałych środków trwałych na skutek: 1. - zużycia lub sprzedaży, - niedoborów i szkód 074 243 2. Nieodpłatne przekazanie 074 Konto 014 – Zbiory biblioteczne Konto 014 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń wartości początkowej zbiorów bibliotecznych zwanych materiałami bibliotecznymi, które znajdują się w bibliotece uczelni. Na koncie 014 nie ujmuje się tych wydawnictw, które są przeznaczone wyłącznie jako materiały pomocnicze do użytku pracowników jednostki, np.: katalogi, normy, instrukcje, wydawnictwa urzędowe, a także otrzymane nieodpłatnie wydawnictwa uznane za zbędne. Przychody zbiorów bibliotecznych pochodzących z zakupu ujmuje się w ewidencji według cen nabycia, powiększonych o niepodlegający odliczeniu VAT. Natomiast otrzymane dary i ujawnione nadwyżki wycenia się komisyjnie w oparciu o szacunek ich aktualnej wartości. Rozchody wycenia się według cen ewidencyjnych. Na stronie Wn konta 014 księguje się wszelkie zwiększenia, a na stronie Ma wszelkie zmniejszenia stanu i wartości początkowej zbiorów bibliotecznych. Konto 014 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość początkowa stanu zbiorów bibliotecznych znajdujących się w jednostce. W bilansie zbiory biblioteczne nie występują, ponieważ są one w 100% umarzane w miesiącu wprowadzenia do ewidencji bibliotecznej. Ewidencję analityczna prowadzi się z uwzględnieniem podziału na Instytuty. Typowe zapisy po stronie Wn konta 014 Treść operacji L.P. Konto przeciwstawne Przychód zbiorów bibliotecznych: 1. - z zakupów, od innych bibliotek, darów od osób fizycznych i prawnych, z nadwyżek inwentaryzacyjnych 100, 131, 201 075 762 243 Typowe zapisy po stronie Ma konta 014 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Rozchód zbiorów bibliotecznych z tytułu: 1. - likwidacji zużytych lub nieprzydatnych zbiorów, - nieodpłatnego przekazania, sprzedaży, - niedoborów lub szkód 075 075 243 Konto 020 – Wartości niematerialne i prawne Na koncie 020 ewidencjonuje się wartość początkową stanu, przychodu i rozchodu wartości niematerialnych i prawnych. Na koncie tym księguje się w szczególności: - licencje na programy komputerowe (oprogramowania użytkowego), - autorskie prawa majątkowe i prawa pokrewne. Konto 020 obciąża się wartościami niematerialnymi i prawnymi nabytymi lub otrzymanymi nieodpłatnie a uznaje się z tytułu sprzedaży lub przekazania nieodpłatnego oraz z tytułu odpisania wartości niematerialnych i prawnych, do których prawa jednostki wygasły lub które stały się nieprzydatne. Wartości niematerialne i prawne, których jednostkowa wartość początkowa przekracza 3 500 zł (zgodnie z ust. o podatku dochodowym od osób prawnych – art. 16 m) finansuje się ze środków na inwestycje i umarza stopniowo zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie o Rachunkowości. Wartości niematerialne i prawne o wartości początkowej w dniu przyjęcia do używania równej lub niższej od 3 500 zł finansuje się ze środków na wydatki bieżące i umarza jednorazowo, spisując całą wartość w koszty w miesiącu przyjęcia do używania. Wartości niematerialne i prawne o wartości ponad 500 zł i do wysokości 3.500 zł podlegają ewidencji ilościowo – wartościowej. Ewidencja wartości niematerialnych i prawnych na koncie 020 prowadzona jest z uwzględnieniem podziału na wartości niematerialne i prawne o cenie ponad 3 500 zł i o wartości większej od 500 zł do 3 500 zł. Wartości niematerialne i prawne podlegają inwentaryzacji w okresie czwartego kwartału do dnia 15 stycznia droga porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami. Konto 020 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość początkową będących na stanie wartości niematerialnych i prawnych. Typowe zapisy po stronie Wn konta 020 L.P. 1. Treść operacji Zakup wartości niematerialnych i prawnych Konto przeciwstawne 201, 100,131 2. Otrzymanie nieodpłatnie wartości niematerialnych i prawnych: - umarzane stopniowo: a) od innych jednostek na podstawie decyzji administracyjnej dotychczasowa wartość początkowa, b) z tytułu darów wg wyceny w wartości rynkowej na dzień otrzymania - umarzane w 100% w miesiącu przyjęcia do używania od innych jednostek i osób prawnych: - nowe, - używane. 803 803 762 073 Typowe zapisy po stronie Ma konta 020 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Rozchód wartości niematerialnych i prawnych: 1. - podstawowych, umarzanych stopniowo: - wartość dotychczasowego umorzenia - wartość nie umorzona - pozostałych umarzanych w 100% 071 803 073 Konto 030 – Długoterminowe aktywa finansowe Na koncie 030 ewidencjonuje się długoterminowe aktywa finansowe stanowiące inwestycje. Zalicza się do nich w szczególności: - udziały i akcje w obcych podmiotach gospodarczych (nabyte w celu sprawowania nad nimi kontroli, współkontroli lub wywierania znaczącego wpływu), - akcje i inne długoterminowe papiery wartościowe traktowane jako lokaty o terminie wykupu dłuższym niż rok (nabyte w celu uzyskania przychodów w formie odsetek, dywidend i innych pożytków, - inne długoterminowe aktywa finansowe. Po stronie Wn konta 030 księguje się wszelkie zwiększenia stanu długoterminowych aktywów finansowych a w szczególności: - nabycie udziałów (akcji) w innych jednostkach lub ich podwyższenie w zamian za wkłady pieniężne lub wkłady niepieniężne (rzeczowe), - zakup obcych akcji i obligacji, - przekwalifikowanie krótkoterminowych aktywów finansowych do długoterminowych, - przypisanie należnych odsetek od dłużnych długoterminowych papierów wartościowych (obligacji) jeżeli wypłata odsetek następuje w okresie dłuższym niż 12 miesięcy. Po stronie Ma konta 030 księguje się wszelkie zmniejszenia wartości tych aktywów, a w szczególności: - sprzedaż udziałów, akcji obcych, bonów, obligacji lub ich wykup przez emitenta, - uzyskanie w wyniku likwidacji spółki, w której jednostka posiada udziały (akcje) straty lub masy likwidacji lub upadłości, - wycofanie udziałów ze spółki (w postaci pieniężnej lub rzeczowej). Konto 030 może wykazywać saldo debetowe, które wyra za wartość ewidencyjną długoterminowych aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę. Typowe zapisy po stronie Wn konta 030 L.P. Treść operacji 1. Nabycie długoterminowych papierów wartościowych i innych aktywów za środki płatnicze 2. Kapitalizowanie odsetek od obligacji i innych dłużnych długoterminowych papierów wartościowych Konto przeciwstawne 100, 131, 249 752 Typowe zapisy po stronie Ma konta 030 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Sprzedaż akcji i udziałów 752 2. Przekwalifikowanie długoterminowych aktywów finansowych do „krótkoterminowych aktywów finansowych” 140 Konto 071, 073 – Odpisy umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Konto 071 służy do ewidencji zmniejszeń wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych na skutek planowanej amortyzacji, a także z tytułu trwałej jej utraty (np. przeznaczenia do likwidacji, wycofania z używania itp.). Po stronie Wn konta 071 księguje się wszelkie zmniejszenia umorzenia wartości początkowej jak też zmniejszenia odpisów uprzednio aktualizujących wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych a zwłaszcza: − umorzenia oraz odpisy aktualizujące wartość sprzedanych, wniesionych jako aport, zlikwidowanych, nieodpłatnie przekazanych (w tym darowanych środków trwałych) i wartości niematerialnych i prawnych, − korekty (zmniejszenia) odpisów aktualizujących wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych na skutek ustania przyczyny trwałej utraty wartości. Po stronie Ma konta 071 księguje się wszelkie zwiększenia umorzenia wartości początkowej oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych a w szczególności: − planowane odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, − zwiększenia wartości odpisów z tytułu dotychczasowego umorzenia na skutek aktualizacji wyceny środków trwałych zarządzonej odrębnymi przepisami. Ewidencję szczegółową do konta 071 prowadzi się w układzie zgodnym ewidencją szczegółową do konta 011. Konto może wykazywać wyłącznie saldo kredytowe, które wyraża stan dotychczasowego umorzenia środków trwałych oraz ewentualne obniżenia wartości początkowej na skutek odpisów aktualizujących tę wartość. Typowe zapisy po stronie Wn konta 071 i 073 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przeniesienie umorzenia oraz odpisów aktualizujących wartość sprzedanych, zlikwidowanych, nieodpłatnie przekazanych (w tym w drodze darowizny) środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych 011, 020 2. Urzędowe zmniejszenie wartości umorzenia wskutek aktualizacji wartości środków trwałych 803 3. Rozchodowania z tytułu niedoborów 243 Typowe zapisy po stronie Ma konta 071 i 073 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Planowe odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) środków trwałych, w tym również odpis jednorazowy wartości nisko cennych środków 401 2. Urzędowe zwiększenie umorzenia w związku z aktualizacją wartości początkowej podstawowych środków trwałych podlegających stopniowemu umarzaniu 803 3. Umorzenie dotychczasowe podstawowych środków trwałych oraz wartości niematerialnych otrzymanych na podstawie decyzji organu od innej jednostki lub zakładu budżetowego 803 Konto 074,075 – Umorzenie pozostałych środków trwałych , oraz zbiorów bibliotecznych Na koncie 074,075 ewidencjonuje się zmniejszenie wartości początkowej z tytułu umorzenia pozostałych środków trwałych, tj. tych środków trwałych ,które umarza się jednorazowo w pełnej wartości w miesiącu wydania ich do używania. Umorzenie tych środków księguje się w korespondencji z kontem 401. Konto 074 , 075 może wykazywać saldo Ma, które wyraża umorzenie wartości początkowej będących w używaniu pozostałych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz zbiorów bibliotecznych podlegających całkowitemu umorzeniu w miesiącu wydania do używania. Saldo konta 074,075 musi się równać sumie sald „013”,014 oraz „020” w części odnoszącej się w 100% w miesiącu wydania do używania. Saldo konta 074,075 koryguje wartość początkową środków ujętych na kontach „013”,014 i „020” w części dotyczącej pozostałych wartości niematerialnych i prawnych, wobec tego wartość bilansowa tych składników jest zerowa. Typowe zapisy po stronie Wn konta 074 i 075 Treść operacji L.P. Konto przeciwstawne Wyksięgowanie dotychczasowego umorzenia pozostałych środków trwałych rozchodowanych z tytułu: 1. − − − − sprzedaży, likwidacji, nieodpłatnego przekazania, niedoboru i szkody, wyłączenia z ewidencji księgowej ilościowo wartościowej 013,014, 020 013,014, 020 243 013,014,020 Typowe zapisy po stronie Ma konta 074 i 075 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Umorzenie naliczone od nowych, wydanych do używania pozostałych środków trwałych, zbiorów bibliotecznych 401 2. Umorzenie pozostałych środków trwałych, otrzymanych jako pierwsze wyposażenie, nowego obiektu sfinansowanego ze środków na inwestycje 803 3. Odpisy umorzeniowe naliczane od otrzymanych darów i ujawnionych nadwyżek pozostałych środków trwałych, zbiorów bibliotecznych 401 4. Umorzenie dotychczasowe pozostałych środków trwałych, zbiorów bibliotecznych oraz otrzymanych na podstawie decyzji administracyjnej od innej jednostki 013,014 Konto 080 – Środki trwałe w budowie Konto 080 służy do ewidencji kosztów inwestycji (środków trwałych w budowie) oraz rozliczenia tych kosztów. Do inwestycji zalicza się koszty poniesione na wytworzenie, nabycie i montaż własnych nowych środków trwałych lub w związku z ulepszeniem już istniejących środków trwałych, a także koszty związane z ulepszeniem obcych środków trwałych, a także koszty związane z ulepszeniem obcych środków trwałych związanych z dostosowaniem ich do potrzeb jednostki. Koszty inwestycji obejmują wartość (w cenie nabycia) wszystkich zużytych do wytworzenia rzeczowych składników i wykonanych robót i usług obcych, wartość świadczeń własnych, wartość świadczeń nieodpłatnych oraz inne koszty dające się zaliczyć do wartości wytworzonych przedmiotów aktywów trwałych w tym również: − niepodlegający odliczeniu podatek od towarów i usług dotyczący inwestycji rozpoczętych, − opłaty (np. notarialne, sądowe). Do kosztów wytworzenia podstawowych środków trwałych, a więc i do kosztów inwestycji, nie zalicza się np. kosztów przetargów, ogłoszeń i innych występujących przed udzieleniem zamówień związanych z inwestycjami. Po stronie Wn konta 080 księguje się koszty: − wykonanej dokumentacji projektowej, − robót budowlano – montażowych, − nabycia gruntu i przygotowania terenu pod budowę, − zakupu maszyn i urządzeń, − nadzoru inwestycyjnego (obcego), − ubezpieczeń majątkowych budowanych środków trwałych, − założenia stref ochronnych i zieleni, − ulepszenia już używanego własnego środka trwałego (przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji), które zwiększają dotychczasową wartość początkową danego środka trwałego, − ulepszenia obcych obiektów, − strat inwestycyjnych, − nieodpłatnego przejęcia inwestycji (środków trwałych w budowie), − inne koszty bezpośrednio związane z inwestycją. Po stronie Ma konta 080 księguje się w szczególności: − wartość uzyskanych efektów inwestycyjnych w postaci przyjętych do używania środków trwałych oraz sfinansowanych ze środków na inwestycje wartości niematerialnych i prawnych, − zyski nadzwyczajne, − rozliczenia nakładów bez efektów, − rozliczenie nadwyżki strat nad zyskami inwestycyjnymi, − rozchód sprzedanych środków trwałych w budowie, − rozchód nieodpłatnie przekazanych środków trwałych w budowie. Ewidencję szczegółową do konta 080 prowadzi się dla poszczególnych zadań inwestycyjnych w sposób: − zapewniający co najmniej ustalenie kosztów nabycia lub wytworzenia z podziałem na poszczególne rodzaje efektów inwestycyjnych (obiekty), − umożliwiający ustalenie źródeł finansowania inwestycji i wielkości zaangażowanych środków, w tym otrzymanych od innych jednostek organizacyjnych, − umożliwiający wycenę poszczególnych obiektów środków trwałych oraz tytułów wartości niematerialnych i prawnych. Na koncie 080 księgujemy również rozliczenie kosztów dotyczących zakupu gotowych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Konto 080 może wykazywać saldo Wn, które oznacza koszty środków trwałych w budowie. Typowe zapisy po stronie Wn konta 080 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Roboty, dostawy i usługi związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji wykonanych przez zewnętrznych kontrahentów 131, 201, 249 2. Nieodpłatne otrzymanie środków trwałych w budowie 803 3. Opłaty za nabyte grunty w okresie budowy oraz z tytułu uzyskania lokalizacji pod budowę 131, 249, 221 4. Wynagrodzenie osób fizycznych zatrudnionych doraźnie do prac związanych z inwestycją 231 5. Zakupy gotowych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych 131, 201 Typowe zapisy po stronie Ma konta 080 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przyjęcie do używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uzyskanych w wyniku inwestycji 011,013, 020 2. Rozliczenie kosztów ulepszenia własnych środków trwałych 011 3. Rozliczenie kosztów ulepszenia obcych obiektów 011 4. Przyjęcie do używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych pochodzących z zakupu 131, 020 Konto 090 – Obce środki trwałe Konto 090 jest kontem pozabilansowym w Zespole 0. Konto 090 służy do pozabilansowej ewidencji wartości początkowej środków trwałych używanych przez jednostkę na postawie umów najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli obiekty te są zaliczone do aktywów trwałych wynajmującego, wydzierżawiającego i są przez nich amortyzowane (umarzane). Konto 090 obciąża się wartością początkową obcych środków trwałych w momencie ich otrzymania do używania, natomiast uznaje po zakończeniu okresu najmu, dzierżawy i zwrocie odpowiednio wynajmującemu, wydzierżawiającemu. Ewidencja analityczna do konta 090 powinna umożliwić ustalenie ilości i wartości poszczególnych obcych środków trwałych. Zespół 1 Środki pieniężne i rachunki bankowe oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowe Konto 100 - Kasa Konto 100 jest przeznaczone do ewidencji gotówki w walucie polskiej i obcej znajdującej się w kasie jednostki. Po stronie Wn konta 100 księguje się wpływy gotówki do kasy, w tym także nadwyżki kasowe ujawnione podczas spisu z natury. Po stronie Ma konta 100 księguje się wypłaty gotówki z kasy, w tym również niedobory kasowe stwierdzone podczas spisu z natury. Na koncie 100 księguje się także różnice kursu dotyczące gotówki w walucie obcej, które zalicza się: − ujemnie: do kosztów finansowych (Wn konto 751) − dodatnie: do przychodów finansowych (Ma konto 752) Obroty gotówkowe księguje się pod datą rzeczywistego wpływu lub rozchodu gotówki do i z kasy. Dotyczy to również wpływu gotówki podjętej czekiem gotówkowym z rachunku bankowego, który księguje się na koncie 101 pod datą podjęcia gotówki. Konto 100 może wykazywać tylko saldo Wn, które wyraża stan gotówki w kasie. Stan ten na ostatni dzień każdego roku obrotowego powinien być potwierdzony spisem z natury. Typowe zapisy po stronie Wn konta 100 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Podjęcie gotówki (w walucie polskiej) z bieżącego rachunku bankowego 131 2. Wpływ środków pieniężnych w drodze 149 Wpływ środków pieniężnych ze spłat należności: 3. − od odbiorców, − z tytułu niedoborów, − z innych tytułów 201, 249 234, 4. Zwrot sumy pobranych do rozliczenia zaliczek 234 5. Ujawnione nadwyżki kasowe - bezsporne 760 Typowe zapisy po stronie Ma konta 100 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpłaty gotówki w walucie polskiej na bankowy rachunek bieżący – potwierdzone przez bank w dniu wypłaty z kasy 131 2. Wpłaty gotówki na rachunki bankowe (środki pieniężne w drodze) 149 Wypłaty gotówkowe: 3. − wynagrodzeń oraz zaliczek na wynagrodzenia, − wypłat stypendium, zapomóg, − z tytułu spłaty zobowiązań wobec pracowników z różnych tytułów, − z tytułu spłaty zobowiązań wobec dostawców i wykonawców świadczeń 4. Wypłaty gotówkowe kwalifikujące się do kosztów działalności operacyjnej 5. Ujawnione niedobory kasowe 231 852 234 201, 249 401 - 469 243 Konto 131 – Bieżący rachunek bankowy Konto 131 służy do ewidencji środków pieniężnych w walucie polskiej znajdującej się na rachunku bankowym jednostki. Na koncie tym dokonuje się księgowań wyłącznie na podstawie dokumentów bankowych (wyciągówi dołączonych do nich dowodów. Po stronie Wn konta 131 księguje się wpływy środków na rachunek bankowy, a w szczególności: − wpłaty należności od kontrahentów jednostki, − wpłaty dotacji MEMIS, − kredyty bankowe przelane przez bank na rachunek jednostki w momencie ich przyznania, − odsetki przypisane przez bank od środków zgromadzonych na rachunku bankowym, − wpłaty deklarowanych kwot przez Gminy, − wpłaty gotówki z kasy jednostki. Po stronie Ma konta 131 księguje się wszelkie wypłaty środków z rachunku bieżącego, między innymi: − podjecie gotówki czekiem gotówkowym do kasy jednostki, − spłaty zobowiązań wobec kontrahentów jednostki, w tym także z tytułu pożyczek i kredytów, − spłaty zobowiązań publiczno – prawnych, − przelewy wynagrodzeń na rachunki bankowe pracowników. Na koncie 131 księguje się również korekty błędów w dokumentach załączonych do wyciągu bankowego – ściśle według brzmienia właściwego dokumentu bankowego stwierdzającego sprostowanie pomyłki. Konto 131 może wykazywać: − saldo debetowe, które wyraża stan środków pieniężnych na rachunku bankowym jednostki, − saldo kredytowe oznaczające zadłużenie na rachunku bieżącym wobec banku z tytułu wykorzystanego kredytu. Typowe zapisy po stronie Wn konta 131 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpłaty należności od odbiorców 201, 249 2. Wpływy środków z tytułu rozrachunków publiczno – prawnych (zwrot podatku) 3. Wpływy z tytułu innych należności 4. Wpłaty gotówki z kasy jednostki 100 5. Wpływy środków pieniężnych w drodze 149 6. Wpływy z tytułu otrzymanych pożyczek 249 7. Przypisanie przez bank odsetek od środków na rachunkach bankowych 752 8. Wpływy z tytułu dotacji, dopłat przeznaczonych na środki trwałe w budowie 803 9. Wpływy bieżących dotacji 762 10. Korekty błędów w dokumentach załączonych do wyciągu bankowego zwiększające stan środków na rachunku bieżącym 249 220, 221, 224 201, 234 Typowe zapisy po stronie Ma konta 131 L.P. Treść operacji 1. Zapłata zobowiązań wobec dostawców 2. Przelewy z tytułu zobowiązań publiczno - prawnych 3. Zapłata zobowiązań związanych z budową lub zakupem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych Konto przeciwstawne 201 220, 221, 249 201 4. Zapłata zobowiązań innych niż wymienione w poz. 1-3 5. Pobranie gotówki do kasy 100 6. Przelewy wynagrodzeń pracowników na inne rachunki bankowe 231 7. Zapłata przez jednostkę: kar, grzywien, kosztów sądowych, odsetek i prowizji od kredytów zaciągniętych na finansowanie środków trwałych w budowie, opłat za czynności bankowe, w tym dotyczące ZFŚS i FPMS odsetek z tytułu zwłoki w zapłacie 234, 249 761 080 462 751 8. Zakup walut obcych 131 9. Korekty błędów w dokumentach załączonych do wyciągu bankowego zmniejszające stan środków na rachunku bieżącym 249 Konto 132, – Inne rachunki bankowe Fundusz Pomocy Materialnej Studentów Konto 132 służy do ewidencji i obrotów środkami pieniężnymi znajdującymi się na rachunku jednostki FPMS. Typowe zapisy po stronie Wn konta 132 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony z tytułu przelewów MNiSW 249 2. Przypisane odsetki bankowe 804 Typowe zapisy po stronie Ma konta 132 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Wypłaty środków pieniężnych z rachunku wyodrębnionego: 1. − z tytułu zapłaty zobowiązań, − z tytułu wydatków podlegających pokryciu ze środków ZFŚS, FPMS 2. Przekazanie środków z rachunku wyodrębnionego na rachunek bieżący 201, 220,221,224 804, 249,131 Konto 133 - Rachunek inwestycyjny Konto 133,jest przeznaczone do ewidencji środków pieniężnych Typowe zapisy po stronie Wn konta 133 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony 131 2. Inne wpływy środków pieniężnych 131 Typowe zapisy po stronie Ma konta 133 L.P. 1. Treść operacji Wypłaty środków pieniężnych z rachunku wyodrębnionego Konto przeciwstawne 201 Konto 135 Rachunek Bankowy WADIA Konto 135 służy do ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach bankowych niż rachunki bieżące i specjalnego przeznaczenia. W szczególności na koncie 135 prowadzi się ewidencję środków z tytułu: sum depozytowychobcych środków pieniężnych przechowywanych przez okres wynikający z przepisów i umów. Obejmują one w szczególności kaucje, wadia oraz sumy stanowiące przedmiot sporu, otrzymane w związku z postępowaniem sądowym lub administracyjnym. Na koncie 135 dokonuje się księgowań wyłącznie na podstawie dowodów bankowych, Typowe zapisy po stronie Wn konta 135 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek depozytowy równowartości wstrzymanych kaucji gwarancyjnych 204 2. Odsetki od sum depozytowych stanowiących własność osób fizycznych i prawnych 204 Typowe zapisy po stronie Ma konta 135 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przelewy z tytułu zwrotu kaucji i wadiów 204 2. Obciążenie z tytułu kosztów prowadzenia rachunku bankowego i opłat za operacje bankowe 204 Ewidencja szczegółowa do konta 135 zapewnia podział wydzielonych środków na rodzaje a także wg kontrahentów. Konto 138 – Rachunek Zakładowy Fundusz Świadczeń socjalnych Konto138 służy do ewidencji środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Typowe zapisy po stronie Wn konta 138 L.P. Treść operacji 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony Przypisanie odsetek od środków f-szu znajdujących się na r-ku bankowym Wpływy należności za spłaty pożyczek 2. 3. 4. Wpłata podatku od zapomogi rzeczowej w momencie przekroczenia kwoty wolnej Konto przeciwstawne 852 852 249 231 Typowe zapisy po stronie Ma konta 138 L.P. 1. 2. Treść operacji Przelew na pokrycie zobowiązań z tytułu - udzielonych pożyczek, zaliczek, -dostaw i usług na rzecz działalności finansowanej z Funduszu socjalnego, -przydzielanych zapomóg pieniężnych, wypoczynku zorganizowanego i niezorganizowanego, refundacji imprez kulturalno-oświatowych Przekazanie zobowiązań wobec budżetu- podatek Konto przeciwstawne 249 201 249 220 Konto wykazuje saldo winien, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunku bankowym. Konto 139 Lokaty terminowe Typowe zapisy po stronie Wn konta 139 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony 752 2. Inne wpływy środków pieniężnych 752 Typowe zapisy po stronie Ma konta 139 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1 Przelew na rachunek podstawowy 131 Konto 149 – Środki pieniężne w drodze Konto 149 jest przeznaczone do ewidencji środków pieniężnych w drodze. Do środków pieniężnych w drodze mogą być zaliczone: 1. Środki pieniężne znajdujące się między kasą jednostki a jej rachunkiem bankowym (podjęte z kasy, które jeszcze nie wpłynęły na rachunek bankowy. 2. Środki pieniężne znajdujące się między rachunkami bankowymi jednej jednostki prowadzonymi przez różne banki. Konto 149 może wykazywać wyłącznie saldo debetowe, które oznacza stan środków pieniężnych w drodze. Typowe zapisy po stronie Wn konta 149 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpłaty z kasy na rachunki bankowe 100 2. Wypłaty z rachunków bankowych do kasy dokonane za pośrednictwem poczty 131, 135 3. Przelewy środków z jednego rachunku bankowego na inny rachunek bankowy 131, 135 Typowe zapisy po stronie Ma konta 149 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych w drodze do kasy 2. Wpływ środków pieniężnych w drodze na rachunek bankowy 100 131, 135 Zespół 2 Rozrachunki i roszczenia Konto 201,202 – Rozrachunki z dostawcami i odbiorcami Konto 201,202 przeznaczone jest do ewidencji wszelkich krajowych i zagranicznych rozrachunków z dostawcami i odbiorcami, związanych z zakupem materiałów, towarów i usług w tym także energii. Na koncie tym ujmuje się rozrachunki z tytułu kwoty głównej zobowiązania, a także naliczonych odsetek zwłoki, kar umownych i odszkodowań. Konto 201,202 wykazuje saldo debetowe wykazujące należności z tytułu nadpłat udzielonych zaliczek oraz saldo kredytowe wyrażające stan zobowiązań z tytułu dostaw. Typowe zapisy po stronie Wn konta 201,202 L.P. Treść operacji 1. Zapłata zobowiązań: − przelewem z rachunku bankowego, − gotówką z kasy 2. Odpisanie zobowiązań przedawnionych i umorzonych Konto przeciwstawne 131, 135 100 760 Typowe zapisy po stronie Ma konta 201 L.P. 1. Treść operacji Zobowiązania wobec dostawców udokumentowane Konto przeciwstawne 401 – 469 fakturami z tytułu zakupu materiałów, towarów i usług 2. Należne dostawcom odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań 751 Konto 203 Rozrachunki ze studentami Typowe zapisy po stronie Wn konta 203 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływy środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony 131 2. Inne wpływy środków pieniężnych 131 Typowe zapisy po stronie Ma konta 203 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1 Rozrachunki ze studentami 249 Konto 204 Rozrachunki WADIA Typowe zapisy po stronie Wn konta 204 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony 135 2. Inne wpływy środków pieniężnych 135 Typowe zapisy po stronie Ma konta 204 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wadia zwrot 135 Konto 220 – Rozrachunki z Urzędem Skarbowym Konto 220 służy do ewidencji rozliczeń z Urzędem Skarbowym z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od osób prawnych. Konto może wykazywać saldo debetowe oznaczające stan należności oraz saldo kredytowe wyrażające stan zobowiązań. Typowe zapisy po stronie Wn konta 220 L.P. 1. Treść operacji Spłata zobowiązań z tytułu rozrachunków z US Konto przeciwstawne 131, Korekty zmniejszające naliczone podatki: 2. 3. − obciążające koszty, − stanowiące obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego (podatek dochodowy od osób prawnych, wypłaty z zysku) 431 870 Należny zwrot podatku dochodowego 231 Typowe zapisy po stronie Ma konta 220 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zarachowanie podatku dochodowego od osób prawnych 870 2. Potrącony podatek dochodowy od osób fizycznych przy wypłatach wynagrodzeń 231 3. Naliczone odsetki za nieterminowe regulowanie zobow 751 Konto 221 Rozrachunki z Urzędem Skarbowym VAT Typowe zapisy po stronie Wn konta 221 L.P. 1. Treść operacji Wpływ środków pieniężnych na rachunek wyodrębniony Konto przeciwstawne 201 Typowe zapisy po stronie Ma konta 221 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1 VAT należny od sprzedaży 131,202 Konto 224 – Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Konto 224 służy do ewidencji rozliczeń z ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz wypłat zasiłków chorobowych, płatnych przez jednostkę a refundowanych przez ZUS. Ewidencję szczegółową do konta 224 prowadzi się w sposób zapewniający ustalenie stanu należności i zobowiązań z każdego tytułu. Konto może wykazywać dwa salda – debetowe (wyrażające stan należności) oraz kredytowe (wyrażające stan zobowiązań). Typowe zapisy po stronie Wn konta 224 L.P. Treść operacji 1. Wypłata świadczeń obciążających środki ZUS 2. Wpłaty składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS Konto przeciwstawne 100, 131 131 Typowe zapisy po stronie Ma konta 224 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Naliczone składki na ubezpieczenia społeczne 445 2. Składki na ubezpieczenia zdrowotne potrącone z zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych 231 3. Naliczone kary i odsetki za zwłokę w zapłacie zobowiązań ZUS 751 Konto 231 – Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń Konto 231 służy do ewidencji rozrachunków z tytułu wynagrodzeń za pracę, wypłacanych pracownikom na podstawie umowy o pracę, a także innym osobom fizycznym w oparciu o umowy zlecenia, umowy o dzieło oraz świadczeń w naturze bądź ekwiwalentów pieniężnych zaliczanych zgodnie z obowiązującymi przepisami do wynagrodzeń, a także nie zaliczanych do wynagrodzeń, świadczeń i ich ekwiwalentów na rzecz pracowników, jeżeli są one wypłacone na podstawie list wynagrodzeń (płac). Saldo kredytowe konta 231 oznacza stan zobowiązań wobec pracowników i innych osób fizycznych z tytułu wynagrodzeń w tym także nie podjętych. Saldo debetowe oznacza stan należności z tytułu wypłaconych zaliczek na poczet wynagrodzeń. Typowe zapisy po stronie Wn konta 231 L.P. 1. Treść operacji Wypłata wynagrodzeń osobowych i bezosobowych netto, zaliczek na poczet wynagrodzeń, jak również nagród z zysku, zasiłków rodzinnych itp. Konto przeciwstawne 100,131 Potrącenia na liście wynagrodzeń: 2. − podatek dochodowy od osób fizycznych, − potracenia KZP, PZU, ZFŚS, − należności z tytułu niedoborów i szkód 220 249, 243 Typowe zapisy po stronie Ma konta 231 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wynagrodzenie brutto według listy płac 431 2. Nagrody i premie 431 4. Odpisanie należności przedawnionych, umorzonych lub uznanych za nieściągalne 761 Konto 232 – Rozliczenie wynagrodzeń Konto 232 służy do ewidencji rozrachunków z tytułu wynagrodzeń za pracę, wypłacanych pracownikom na podstawie umowy o pracę, a także innym osobom fizycznym w oparciu o umowy zlecenia, umowy o dzieło oraz świadczeń w naturze bądź ekwiwalentów pieniężnych zaliczanych zgodnie z obowiązującymi przepisami do wynagrodzeń, a także nie zaliczanych do wynagrodzeń, świadczeń i ich ekwiwalentów na rzecz pracowników, jeżeli są one wypłacone na podstawie list wynagrodzeń (płac). Saldo kredytowe konta 232 oznacza stan zobowiązań wobec pracowników i innych osób fizycznych z tytułu wynagrodzeń w tym także nie podjętych. Saldo debetowe oznacza stan należności z tytułu wypłaconych zaliczek na poczet wynagrodzeń. Typowe zapisy po stronie Wn konta 232 L.P. 1. 2. Treść operacji Wypłata wynagrodzeń osobowych i bezosobowych netto, zaliczek na poczet wynagrodzeń, Potrącenia na liście wynagrodzeń: − podatek dochodowy od osób fizycznych, − potracenia KZP, PZU, ZFŚS, − należności z tytułu niedoborów i szkód Konto przeciwstawne 100,131 220 249 243 Typowe zapisy po stronie Ma konta 232 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wynagrodzenie brutto według listy płac 431 2. Nagrody i premie 431 3. Odpisanie należności przedawnionych, umorzonych lub uznanych za nieściągalne 761 Konto 234 – Inne rozrachunki z pracownikami Konto 234 przeznaczone jest do ewidencji wyrażonych w walucie polskiej i w walutach obcych wszelkich bezspornych rozrachunków z pracownikami – z wyjątkiem rozrachunków z tytułu wynagrodzeń, niedoborów i szkód oraz należności dochodzonych na drodze sądowej. Po stronie Wn konta 234 księguje się w szczególności: − wypłacone pracownikom zaliczki np. na koszty podróży służbowych, pokrycie wydatków administracyjno – biurowych i gospodarczych, − pożyczki mieszkaniowe udzielone z ZFŚS, − orzeczone przez sąd należności, koszty postępowania spornego, odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie, − spłaty zobowiązań wobec pracowników − odpisanie zobowiązań przedawnionych. Po stronie Ma konta 234 ujmuje się w szczególności: − rozliczone zaliczki lub wydatki wypłacone w imieniu jednostki, − zarachowanie zobowiązań z tytułu ryczałtów za używanie samochodów prywatnych dla celów służbowych, − zarachowanie ekwiwalentów za zużycie przez pracowników własnej odzieży roboczej i ochronnej, − wpłaty należności od pracowników, − odpisanie należności przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych. Konto 234 może wykazywać równocześnie dwa salda: − debetowe – wyrażające stan należności od pracowników, − kredytowe – wyrażające stan zobowiązań wobec pracowników. Typowe zapisy po stronie Wn konta 234 L.P. 1. Treść operacji Wypłaty zaliczek, wyrównania do rozliczonych zaliczek, kwot wyłożonych przez pracowników w imieniu jednostki Konto przeciwstawne 100, 131, 2. Pożyczki mieszkaniowe wypłacone z ZFŚS 3. Obciążenie pracowników za powierzone im składki majątkowe do rozliczenia 4. Rozliczenia z tytułu niedoborów i szkód uznane przez pracowników 243 5. Odpisanie zobowiązań przedawnionych 760 138 311, 013, 014 Typowe zapisy po stronie Ma konta 234 L.P. Treść operacji 1. Wpłaty niewykorzystanych kwot zaliczek 2. Zarachowanie należności potrąconych na liście wynagrodzeń 3. Rozliczenie pobranych zaliczek w celu: podróży, zakupu materiałów i towarów 4. Odpisanie należności przedawnionych, umorzonych i uznanych za nieściągalne, na które nie utworzono odpisu aktualizującego Konto przeciwstawne 100, 131 231 408 401 761 Konto 243 – Rozliczenie niedoborów i szkód, nadwyżek Konto 243 służy do ujęcia i rozliczenia niedoborów, szkód i nadwyżek rzeczowych i pieniężnych składników środków obrotowych, środków trwałych, wyposażenia oraz innych szkód, jak również ewidencji roszczeń z tego tytułu w stosunku do osób odpowiedzialnych. Ewidencję szczegółową do konta 243 prowadzi się w sposób umożliwiający rozliczenie poszczególnych niedoborów i szkód. W ciągu roku saldo debetowe konta 243 oznacza stan nierozliczonych niedoborów a saldo kredytowe – stan nierozliczonych nadwyżek. W końcu roku saldo debetowe konta 243 może obejmować jedynie niedobory traktowane jako roszczenia, które – ze względu na toczące się postępowanie – nie mogą być rozliczane. Typowe zapisy po stronie Wn konta 243 L.P. Treść operacji Niedobory i szkody (w celach zakupu) składników własnego majątku szkoły: 1. - gotówka w kasie, Konto przeciwstawne 100 311, 013 - materiałów i wyposażenia, 014 - księgozbioru, 011 - środków trwałych (wartość netto) 020 - wartości niematerialnych i prawnych 2. Nadwyżki uznane za zyski nadzwyczajne 770 3. Nadwyżki uznane za zmniejszające koszty zespół 4 4. Umorzenia: − wyposażenia, − środków trwałych. 074 071 Typowe zapisy po stronie Ma konta 243 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Niedobory i szkody mieszczące się w granicach norm zespół 4 2. Niedobory i szkody we własnym majątku obrotowym uznane za niezawinione 800 Nadwyżki (w cenach zakupu): 3. − gotówki w kasie, − materiałów i nowych elementach wyposażenia 4. Umorzenia ujawnianych środków trwałych i wyposażenia 5. Niedobory powstałe na skutek zdarzeń losowych 100 311, 013, 014 401 761, 771 Spłata należności z tytułu niedoborów: 6. − gotówką, − przez potracenie na liście płac 100 231 Konto 249 – Pozostałe rozliczenia Konto 249 jest przeznaczone do ewidencji należności i zobowiązań zarówno krajowych jak i zagranicznych, nie objętych ewidencją na koncie 201. Na koncie tym księguje się ponadto rozrachunki z tytułu: − wypłaty wynagrodzeń wypłaconych ze środków obcych (tzn. innych jednostek), − dotacje na stypendia ministra, − pomyłkowych obciążeń i uznań przez bank rachunku szkoły (rozliczeniowego i rachunków specjalnych), − wszelkich innych rozrachunków np. sum wypłaconych jako wadium przetargowe, − powstanie innych należności i spłatę zobowiązań oraz odpisania zobowiązania przedawnionego, − pozostałe rozliczenia (potracenia PZU, KZP itp.). Konto 249 może wykazywać równocześnie dwa salda: − debetowe, które oznacza stan należności, − kredytowe, które oznacza stan zobowiązań. Typowe zapisy po stronie Wn konta 249 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Należności z tytułu wynagrodzeń wypłaconych ze środków innych jednostek 231 2. Wypłacone wadium 135 3. Należności z tytułu innych roszczeń 201 4. Spłata zobowiązań (PZU, KZP itp.) 138 Typowe zapisy po stronie Ma konta 249 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wpłata środków na stypendia Ministra 131 2. Wpłata należności 131 3. Błędy stwierdzone na wyciągach bankowych 131 Zespół 3 Materiały i towary Konto 311 – Materiały na składzie Konto 311 służy do ewidencji zapasów materiałów i wyposażenia służących działalności dydaktycznej, inwestycyjnej, socjalnej, mieszkaniowej i bytowej studentów. Konto 311 służy do ewidencji ilościowo – wartościowej stanowiących własność jednostki zapasów materiałów. Przez materiały w znaczeniu używanym w rachunkowości – są to różnego rodzaju asortymenty (artykuły) nabywane przez jednostkę (a wyjątkowo przez nią wytwarzane we własnym zakresie, jeżeli nie da się ich odróżnić od zakupionych) przeznaczeniem do zużycia. Konto to obciąża się za wszelkie przychody materiałów do własnych magazynów oraz za zwiększenia ich wartości, uznaje się natomiast za wszelkie rozchody zapasów z magazynów. Ewidencję materiałów prowadzi się: − ilościowo – dla poszczególnych materiałów, wyposażenia wg ich rodzajów, wymiarów i innych cech oraz osób materialnie odpowiedzialnych, − ilościowo – wartościowo – dla poszczególnych materiałów, wyposażenia, − wartościowo – według kont syntetycznych. Saldo Wn konta 311 oznacza wartość zapasów materiałów. Typowe zapisy po stronie Wn konta 311 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przychody materiałów z zakupu 201 2. Nieodpłatne otrzymanie materiałów 800 Typowe zapisy po stronie Ma konta 311 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Rozchód materiałów do zużycia 401 2. Zużycie materiałów związanych ze stratami nadzwyczajnymi 771 Zespół 4 Koszty według rodzajów i ich rozliczenie Konto 401 – Amortyzacja Konto 401 jest przeznaczone do ewidencji planowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (o wartości ponad 3 500 zł) objętych ewidencją na kontach 011, 020, służących potrzebom działalności operacyjnej. Środki trwałe (z wyjątkiem gruntów) oraz wartości niematerialne i prawne umarza się i amortyzuje przy zastosowaniu stawek określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych. Odpisów tych dokonuje się drogą systematycznego, planowego rozłożenia wartości początkowej każdego środka trwałego i każdego tytułu wartości niematerialnej i prawnej na ustalony okres amortyzacji. Podstawę zapisów na koncie 401 stanowi polecenie księgowania wystawione w oparciu o dane wynikające z planu amortyzacji. Dane wynikające z tego dokumentu księguje się: Wn konto 401, Po stronie Ma konta 401 księguje się przeniesienie kosztów dokonanych w ciągu roku, odpisów amortyzacyjnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych na konto służące ustaleniu wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 401. Typowe zapisy po stronie Wn konta 401 L.P. 1. Treść operacji Odpisy amortyzacyjne: − środków trwałych, − wartości niematerialnych i prawnych Konto przeciwstawne 071, 074 073 Typowe zapisy po stronie Ma konta 401 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda pod datą 31.XII Konto przeciwstawne 860 Konto 402 – Zużycie materiałów Konto 402 jest przeznaczone do ewidencji zużycia materiałów na cele działalności podstawowej. Po stronie Wn konta 402 księguje się w szczególności: − zużycie materiałów i towarów na potrzeby ogólnogospodarcze i administracyjne (materiały gospodarcze, bhp, biurowe i wydawnictwa, materiały promocyjne i reprezentacyjne), − przedmioty o cenie do 3 500 zł nie zaliczane do środków trwałych, − zużycie sprzętu jednorazowego użytku, odczynników chemicznych i materiałów diagnostycznych. Ewidencja zużycia materiałów prowadzona jest z uwzględnieniem miejsca ich powstania. Konto 402 może wykazywać w ciągu roku wyłącznie saldo debetowe, które wyraża wielkość kosztów z tytułu zużycia materiałów na potrzeby działalności operacyjnej. Saldo to na dzień bilansowy przenosi się na wynik finansowy zapisem: Wn konto 860, Ma 402. Typowe zapisy po stronie Wn konta 402 L.P. Treść operacji 1. Zużycie materiałów oddanych bezpośrednio z zakupu 2. Rozliczone niedobory i szkody obciążające koszty szkoły Konto przeciwstawne 100, 131, 201, 234 243 Typowe zapisy po stronie Ma konta 402 L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie niedoborów i szkód zmniejszających koszty Konto przeciwstawne 243 Przeksięgowanie kosztów na dzień bilansowy na wynik finansowy 2. 860 Konto 403 – Usługi obce Konto 403 służy do ewidencji kosztów prostych usług obcych wykonywanych na rzecz działalności operacyjnej jednostki. Ewidencję prowadzi się ze szczegółowością do miejsca powstania (z podziałem na Instytuty). Konto 403 obciąża się wartością usług w cenie zakupu a zwłaszcza usług: − − − − − − − − − − − − − − − transportu, remontów o charakterze naprawczo – konserwacyjnym, telekomunikacyjnym i pocztowym, ochrony mienia, wywozu nieczystości, usług drukarskich i introligatorskich, usługi wykonania ekspertyz, dezynsekcji, najmu, dzierżawy, badania sprawozdania finansowego, kopiowanie, tłumaczenia, przepisywania na maszynie, prania, informatyczne (konserwacja programów). Na koncie tym księguje się zarówno usługi wykonane bezpośrednio przez wykonawców obcych, jak również przez tzw. podwykonawców. Po stronie Ma konta 403 księguje się korekty kosztów, powodujących zmniejszenia uprzednio zafakturowanej wartości usług obcych, zarachowanej w koszty. Konto 403 może wykazywać tylko saldo debetowe, które wyraża wielkość kosztów prostych działalności operacyjnej z tytułu usług obcych wykonanych w danym okresie sprawozdawczym na rzecz jednostki. Saldo to na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 403. Typowe zapisy po stronie Wn konta 403 L.P. Treść operacji 1. Usługi obce udokumentowane fakturami 2. Usługi obce opłacone gotówką Konto przeciwstawne 201 100, 131 Typowe zapisy po stronie Ma konta 403 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Korekta wartości usług obcych uprzednio zarachowanych na postawie F-ry 201 2. Przeniesienie na dzień bilansowy kosztów usług obcych na wynik finansowy 860 Konto 404 – Wynagrodzenia bezosobowe Konto 404 jest przeznaczone do ewidencji bilansowej kosztów działalności operacyjnej z tytułu wynagrodzeń pieniężnych bezosobowych osobom doraźnie zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło i innych umów. W ciężar konta 404 zarachowuje się kwotę należnego osobom wynagrodzenia brutto, tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac. Ewidencję kosztów prowadzi się ze szczegółowością do poszczególnych grup pracowników (pracownicy pedagogiczni, pracownicy administracyjno – obsługowi) z podziałem na Instytuty. Po stronie Ma konta 404 księguje się korekty kosztów uprzednio zarachowanych, a na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów na wynik finansowy (Wn konto 860, Ma konto 404). Typowe zapisy po stronie Wn konta 404 L.P. Treść operacji Naliczenie wynagrodzeń brutto obciążających koszty działalności operacyjnej 1. Konto przeciwstawne 231 Typowe zapisy po stronie Ma konta 404 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów na dzień bilansowy na wynik finansowy Konto przeciwstawne 860 Konto 408 – Podróże służbowe Konto 408 służy do ujęcia rzeczywistych kosztów krajowych i zagranicznych podróży służbowych pracowników jednostki, ujmowanych po stronie Wn, a zwłaszcza kosztów: - podróży służbowych obejmujących wydatki na diety, noclegi, przejazdy, dojazdy itp., ryczałtów na pokrycie kosztów noclegów i dojazdów, biletów służbowych imiennych lub na okaziciela na wszelkiego rodzaju środki komunikacyjne, ryczałtów na używanie do celów służbowych prywatnych pojazdów pracowników w obrębie miejscowości będącej siedzibą jednostki, - innych kosztów podróży służbowych wynikających z przepisów, a w tym wydatków poniesionych na rzecz cudzoziemców, jeżeli nie zaliczono ich do kosztów reprezentacji i reklamy. Nie podlegają ewidencji na tym koncie koszty podróży służbowych związanych z realizacją inwestycji, względnie z działalnością socjalną. W takich przypadkach podlegają one odpowiednio ewidencji na kontach „080” – Inwestycje, „850” – Fundusze specjalne”. Po stronie Ma konta 408 księguje się korekty kosztów uprzednio zarachowanych. Konto 408 może wykazywać tylko saldo debetowe, które na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem: Wn konto 860, Ma konto 408. Typowe zapisy po stronie Wn konta 408 L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie zaliczki lub wydatków wyłożonych w imieniu szkoły dotyczących: - krajowych podróży służbowych, - zagranicznych podróży służbowych, - pozostałych wydatków związanych z podróżami służbowymi Konto przeciwstawne 100,131, 234 Typowe zapisy po stronie Ma konta 408 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda na dzień 31. XII. Konto przeciwstawne 860 Konto 412 – Zużycie energii Konto 412 służy do ujęcia kosztów zużycia energii elektrycznej, gazu ziemnego i koksowniczego, pary wodnej, sprężonego powietrza, ciepłej i zimnej wody, chłodu itp., spożytkowanych przez jednostkę na cele technologiczne, energetyczne, napędowe i gospodarcze. Odnosi się to do zużycia wyszczególnionych rodzajów energii i jej substytutów nabytych od zewnętrznych dostawców, wycenionych na poziomie cen podanych w ich fakturach, pomniejszonych o ewentualnie udzielone rabaty, upusty, bonifikaty itp. Zużycie energii ewidencjonuje się z podziałem na miejsce jej wykorzystania. W ciągu roku konto 412 wykazuje jedynie saldo debetowe, przenoszone pod datą zamknięcia ksiąg rachunkowych na konto 860. Typowe zapisy po stronie Wn konta 412 L.P. 1. Treść operacji Koszty rzeczywiste zużytej energii obcej Konto przeciwstawne 201, 100 Typowe zapisy po stronie Ma konta 412 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Faktury korygujące VAT, zmniejszające koszty zużytej energii 201, 100 2. Przeniesienie rocznej sumy kosztów pod datą zamknięcia ksiąg rachunkowych 860 Konto 431 - Wynagrodzenia Konto 431 jest przeznaczone do ewidencji bilansowej kosztów działalności operacyjnej z tytułu wynagrodzeń pieniężnych i w naturze, należnych pracownikom zakładu pracy na podstawie umowy o pracę oraz osobom doraźnie zatrudnionym na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło i innych umów. Na koncie tym księguje się również przysługujące pracownikom – na mocy przepisów prawa – wynagrodzenia za urlopy. W ciężar konta 431 zarachowuje się kwotę należnego pracownikom i innym osobom wynagrodzenia brutto, tj. bez potrąceń z różnych tytułów dokonywanych na listach płac. Do kosztów wynagrodzeń nie zalicza się: - nagród i premii wypłaconych z zysku (po opodatkowaniu podatkiem dochodowym, tzn. z zysku netto do podziału),których naliczenie księguje się Wn konto 220, Ma konto 231, wynagrodzeń wypłaconych ze środków innych jednostek, przekazanych przez nie na postawie zawartych umów, które księguje się Wn konto 249, Ma konto 231. - Ewidencję kosztów prowadzi się ze szczegółowością do poszczególnych grup pracowników (pracownicy pedagogiczni, pracownicy administracyjno – obsługowi) z podziałem na Instytuty. Po stronie Ma konta 431 księguje się korekty kosztów uprzednio zarachowanych, a na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów na wynik finansowy (Wn konto 860, Ma konto 431). Typowe zapisy po stronie Wn konta 431 L.P. 1. Treść operacji Naliczenie wynagrodzeń brutto obciążających koszty działalności operacyjnej Konto przeciwstawne 231 Typowe zapisy po stronie Ma konta 431 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów na dzień bilansowy na wynik finansowy Konto przeciwstawne 860 Konto 432 – Świadczenia na rzecz pracowników Do kosztów świadczeń na rzecz pracowników aktualnie zalicza się i ujmuje na stronie Wn konta 432: - odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, - koszty szkolenia i dokształcania pracowników, - koszty związane z wyposażeniem pracowników w odzież, obuwie robocze i ochronne, sprzęt ochrony osobistej, a także inne koszty BHP, - różne pozostałe nieodpłatne świadczenia na rzecz pracowników. Po stronie Ma konta 432 księguje się korektę dokonanych uprzednio odpisów obligatoryjnych w koszty, powodujący zmniejszenie kosztów. Konto 432 może wykazywać tylko saldo debetowe, które na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 432. Typowe zapisy po stronie Wn konta 432 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Obligatoryjne odpisy na ZFŚS 852 2. Nieodpłatne wydanie dla pracowników bezpośrednio po zakupie odzieży roboczej i ochronnej, obuwia specjalnego i umundurowania 201 3. Naliczenie ekwiwalentu pieniężnego za używanie przez pracowników własnej odzieży roboczej 234 Typowe zapisy po stronie Ma konta 432 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Korekta odpisu na ZFŚS obniżająca ten fundusz (zapis równoległy Wn konto 131, Ma konto 135) 852 2. Przeniesienie kosztów na dzień bilansowy na wynik fin 860 Konto 445 – Ubezpieczenia społeczne pracodawcy Do kosztów ujmuje na stronie Wn konta 445: - ubezpieczenia społeczne (w tym np. emerytalne, rentowe itp.), fundusz pracy, fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych wnoszonych przez zakład pracy . Po stronie Ma konta 445 księguje się korektę dokonanych uprzednio odpisów obligatoryjnych w koszty, powodujący zmniejszenie kosztów. Konto 445 może wykazywać tylko saldo debetowe, które na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 445. Typowe zapisy po stronie Wn konta 445 Treść operacji L.P. Konto przeciwstawne 1. Naliczenie składek na ubezpieczenia społeczne (w części pokrywane przez pracodawcę) 224 2. Obligatoryjne odpisy na fundusz pracy i gwarantowanych świadczeń pracowniczych 224 Typowe zapisy po stronie Ma konta 445 L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Przeniesienie kosztów na dzień bilansowy na wynik finansowy 860 Konto 461 – Podatki i opłaty Po stronie Wn konta 461 prowadzi się ewidencję kosztów z tytułu podatków: - podatku od nieruchomości, - opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów, - PFRON, a także opłaty administracyjne, opłaty notarialne i opłaty sądowe w przypadku gdy opłaty te nie zwiększają ceny nabycia nieruchomości lub nie są związane z postępowaniem sądowym. Na koncie 461 nie księguje się zapłaconych przez jednostkę kar, grzywien, mandatów i odszkodowań oraz innych opłat o charakterze sankcyjnym, kosztów postępowania spornego, które – jeżeli nie obciąża osób odpowiedzialnych, zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych (Wn konto 761), Po stronie Ma konta 461 księguje się korekty podatków i opłat uprzednio zarachowanych w koszty, a na dzień bilansowy – przeniesienie kosztów z tego tytułu na wynik finansowy (Wn konto 860, Ma konto 461). Konto 462 – Usługi bankowe W obrębie konta 462 po stronie Wn ujmuje się pozostałe, nie ujmowane na innych kontach zespołu 4, rodzaje kosztów prostych w rozbiciu na miejsce ich powstania (poszczególne Instytuty) a między innymi: - bankowe opłaty manipulacyjne oraz prowizje, Konto 462 może wykazywać tylko saldo debetowe, które wyraża wielkość kosztów prostych . Saldo to na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 462. Typowe zapisy po stronie Wn konta 462 L.P. 1. Treść operacji Bankowe opłaty Konto przeciwstawne 131 Typowe zapisy po stronie Ma konta 462 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda na dzień 31. XII. Konto przeciwstawne 860 Konto 464 – Koszty reprezentacji i reklamy W obrębie konta 464 po stronie Wn ujmuje się pozostałe, nie ujmowane na innych kontach zespołu 4, rodzaje kosztów prostych w rozbiciu na miejsce ich powstania (poszczególne Instytuty) a między innymi - koszty reprezentacji i reklamy, Konto 464 może wykazywać tylko saldo debetowe, które wyraża wielkość kosztów prostych . Saldo to na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 464. Typowe zapisy po stronie Wn konta 464 L.P. 1. Treść operacji Zakup usług obcych na cele reprezentacji i reklamy Konto przeciwstawne 201, 100 Typowe zapisy po stronie Ma konta 464 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda na dzień 31. XII. Konto przeciwstawne 860 Konto 469 – Pozostałe koszty proste W obrębie konta 469 po stronie Wn ujmuje się pozostałe, nie ujmowane na innych kontach zespołu 4, rodzaje kosztów prostych w rozbiciu na miejsce ich powstania (poszczególne Instytuty) a między innymi: - koszty ubezpieczeń rzeczowych, - składki na rzecz organizacji, do których przynależność jest obowiązkowa, - różne inne koszty nie zaliczone do wymienionych rodzajów. Konto 469 może wykazywać tylko saldo debetowe, które wyraża wielkość kosztów prostych Saldo to na dzień bilansowy przenosi się na konto służące do ustalenia wyniku finansowego zapisem Wn konto 860, Ma konto 469. Typowe zapisy po stronie Wn konta 469 L.P. 1. Treść operacji Zarachowanie zobowiązania z tytułu składki na ubezpieczenia majątkowe Konto przeciwstawne 201, 249 2. Opłaty obciążające koszty 3. Inne 100, 131, 201, 249 100, 131, 201, 249, 234 Typowe zapisy po stronie Ma konta 469 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda na dzień 31. XII. Konto przeciwstawne 860 Konto 490 – Rozliczenie kosztów Konto 490 stosuje się w jednostkach prowadzących ewidencje i rozliczenie kosztów działalności operacyjnej, wyłącznie na kontach zespołu 4, wówczas konto 490 jest przeznaczone do: 1. Okresowego przenoszenia kosztów do ich rozliczania w czasie w wysokości uprzednio zaewidencjonowanej na kontach 401 – 409 zapisem: Wn konto 640, Ma konto 490. 2. Zmniejszenia rozliczeń międzyokresowych kosztów o koszty przypadające do zarachowania w bieżącym okresie sprawozdawczym zapisem: Wn konto 490, Ma konto 640. 3. Tworzenie rezerwy na koszty, tzw. Biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów zapisem: Wn konto 490, Ma konto 640. Konto 490 może wykazywać saldo debetowe lub saldo kredytowe, które na dzień bilansowy przenosi się – bez względu na postać sporządzanego rachunku zysków i strat – na wynik finansowy zapisem: − saldo debetowe: Wn konto 860, Ma konto 490, − saldo kredytowe: Wn konto 490, Ma konto 860. Typowe zapisy po stronie Wn konta 490 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zarachowanie kosztów rozliczonych w czasie (aktywowanych) w części przypadającej na bieżący okres sprawozdawczy Zespół 5 2. Przeniesienie salda kredytowego konta 490 na dzień bilansowy na konto służące do ustalenia wyniku finansowego 580 Typowe zapisy po stronie Ma konta 490 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów do ich rozliczenia w czasie (przypadające na przyszłe okresy) Konto przeciwstawne Zespół 5 2. Przeniesienie salda debetowego konta 490 na dzień bilansowy na konto służące do ustalenia wyniku finansowego 580 Zespół 5 Koszty według typów działalności i ich rozliczenie Konta Zespołu 5 służą do ewidencji i rozliczania kosztów działalności operacyjnej w układzie wg typów działalności w układach miejsc ich powstawania. Na kontach Zespołu 5 księguje się – wstępnie ujęte w Zespole 4 – koszty poszczególnych kierunków działalności operacyjnej, a mianowicie : 1) działalności podstawowej – kształcenie studentów 2) działalności pomocniczej – imprezy akademickie 3) działalności zarządu. Ze względu na możliwość przypisania kosztów poszczególnym nośnikom nakłady ujęte w Zespole 5 mają charakter bezpośrednich lub pośrednich. Na koniec okresu konta Zespołu 5 nie powinny wykazywać salda. W ramach kont Zespołu 5 można prowadzić rozliczenie kosztów studiów niestacjonarnych. Konto 500 Koszty działalności dydaktycznej Konta 501- 530 służą do ewidencji kosztów kształcenia w poszczególnych instytutach Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Przeniesienie kosztu kształcenia 580 Konto 540 Juwenalia służą do ewidencji kosztów imprez studenckich Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie Konto przeciwstawne 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów Konto przeciwstawne 580 Konto 541 Konferencje Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie Konto przeciwstawne 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów Konto przeciwstawne 580 Konto 550 Koszty Zarządu Uczelni Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie Konto przeciwstawne 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów Konto przeciwstawne 580 Konto 560 Koszty imprez akademickich Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie Konto przeciwstawne 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie kosztów Konto przeciwstawne 580 Konto 570 Koszty studia podyplomowe Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Rozliczenie kosztów poniesionych w okresie Konto przeciwstawne 490 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Przeniesienie kosztów 580 Konto 580 Rozliczenie kosztów działalności Konto 580 służy do porównania rzeczywistego kosztu kształcenia w cenach ewidencyjnych , na koniec okresu sprawozdawczego konto 580 nie wykazuje salda, do konta można nie prowadzić ewidencji szczegółowej. Konto 580 może nie wystąpić, jeśli zapasów nie ujmuje się w cenach ewidencyjnych lub jeśli istnieje możliwość bezpośredniego odniesienia rzeczywistego kosztu wytworzenia sprzedaż konta 700 Typowe zapisy strony Wn L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Rzeczywisty koszt kształcenia 501-570 Typowe zapisy strony Ma L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Rzeczywiste koszty 501-570 Zespół 6 Produkty i rozliczenia międzyokresowe Konto 640 – Rozliczenia międzyokresowe kosztów Konto 640 służy do ewidencji kosztów dotyczących przyszłych okresów (rozliczeń międzyokresowych czynnych) oraz do ewidencji prawdopodobnych zobowiązań przypadających na okres bieżący, a dotyczących wykonania przyszłych świadczeń związanych z bieżącą działalnością, w tym z tytułu gwarancji i rękojmi za sprzedane produkty długotrwałego użytku (rozliczeń międzyokresowych biernych) art. 39 ust. 2 Ustawy o Rachunkowości. Przy ustalaniu rozliczeń międzyokresowych kosztów należy też uwzględnić zasadę istotności. Można np. zrezygnować z rozliczeń międzyokresowych, nieistotnych co do wyniku wielkości kosztów lub kosztów z tego samego tytułu przechodzących z roku na rok w zbliżonej wielkości. Rozliczenia międzyokresowe czynne obejmują tą część kosztów poniesionych w okresie sprawozdawczym, które dotyczą działalności przyszłych okresów i wobec tego nie powinny one wpływać na wynik finansowy bieżącego okresu. Do rozliczeń międzyokresowych czynnych kwalifikować można między innymi koszty: − ubezpieczeń majątkowych płatnych z góry za kilka okresów, − prenumeraty czasopism i innych wydawnictw płatnych z góry za kilka okresów, − opłat za wieczyste użytkowanie gruntów Koszty przyszłych okresów ustala się w wysokości kosztów przypadających na następne okresy sprawozdawcze. Rezerwy na koszty przyszłych okresów (bierne rozliczanie międzyokresowe) ustala się w ich przewidywanej wysokości, przypadającej na bieżący okres sprawozdawczy. Stawki odpisów czynnych i biernych międzyokresowych rozliczeń kosztów mogą być ustalone jako stawki okresowe lub jako stawki jednostkowe. Na koniec roku konto 640 może wykazywać saldo Wn oznaczające koszty pozostające do rozliczenia lub saldo Ma będące równowartością utworzonej rezerwy. Typowe zapisy po stronie Wn konta 640 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Koszty poniesione w danym okresie a przewidziane do rozliczenia w przyszłych okresach Zespół 4 2. Koszty poniesione w danym okresie, na które wcześniej utworzono rezerwę Zespół 4 Typowe zapisy po stronie Ma konta 640 L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Raty kosztów rozliczonych w czasie, obciążające bieżące okresy sprawozdawcze Zespół 4 Zespół 7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem Konto 701 opłaty studentów studia stacjonarne i niestacjonarne Typowe zapisy po stronie Wn konta 701 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zmniejszenie dochodów ze sprzedaży 201, 245 2. Przeniesienie dochodów w końcu roku sprawozdawczego 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 701 L.P. Treść operacji 1. Dochody ze sprzedaży usług dydaktycznych 2. Opłaty za studia zaoczne, 3. Opłaty administracyjne i manipulacyjne wnoszone przez studentów (opłaty egzaminacyjne, za indeks, legitymacje, dyplomy) Konto przeciwstawne 203, 234 203, 131, 245 100, 131 Konto 702 opłaty za studia podyplomowe Typowe zapisy po stronie Wn konta 702 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zmniejszenie dochodów ze sprzedaży 201, 203 2. Przeniesienie dochodów w końcu roku sprawozdawczego 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 702 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Opłaty za studia podyplomowe i kursy doskonalenia zawodowego 203, 131, 2. Opłaty administracyjne i manipulacyjne wnoszone przez studentów (opłaty egzaminacyjne, za indeks, legitymacje, dyplomy) 100, 131 Konto 703 pozostałe przychody dydaktyczne Typowe zapisy po stronie Wn konta 703 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Korekta dochodów opłat administracyjnych 234 2. Przeniesienie dochodów w końcu roku sprawozdawczego 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 703 L.P. 1. Treść operacji Opłaty administracyjne i manipulacyjne wnoszone przez pracowników noclegi Konto przeciwstawne 100, 131 Konto 704 przychody z usług i najmu Typowe zapisy po stronie Wn konta 704 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zmniejszenie dochodów ze sprzedaży 202, 2. Przeniesienie dochodów w końcu roku sprawozdawczego 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 704 L.P. 1. Treść operacji Opłaty za wynajem pomieszczeń itp. Konto przeciwstawne 100, 131, 202 Konto 752 – Przychody finansowe Konto 752 służy do ewidencji należności i otrzymanych przychodów finansowych. Po stronie Wn konta 752 księguje się zmniejszenia (korekty) uprzednio zarachowanych przychodów finansowych. W przypadku gdy zmniejszenia (korekty) dotyczą lat ubiegłych i mają znamiona błędów podstawowych, wówczas odnosi się je w ciężar konta 820. Po stronie Ma konta 752 księguje się w szczególności: − kwoty należne ze sprzedaży aktywów finansowych (długo- i krótkoterminowych), − odsetki od udzielonych pożyczek, lokat terminowych złożonych na rachunkach bankowych oraz należne odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie (jeżeli nie dotyczą środków trwałych w budowie oraz zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, − odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym, − dodatnie różnice kursowe (nie zaliczone do zmniejszeń i kosztów środków trwałych w budowie lub ceny nabycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych). Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 752 powinna zapewnić co najmniej wyodrębnienie rodzajów przychodów finansowych niezbędnych do prawidłowego sporządzenia rachunku zysków i strat oraz deklaracji podatkowych. W ciągu roku obrotowego konto 752 wykazuje saldo kredytowe, które na dzień bilansowy przenosi się na wynik finansowy zgodnie z zapisem: Wn konto 752, Ma konto 860. Typowe zapisy po stronie Wn konta 752 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Zmniejszenia (korekty) uprzednio zarachowanych przychodów finansowych 131, 100, 202 2. Przeniesienie przychodów finansowych na dzień bilansowy na wynik finansowy 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 752 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Odsetki od środków zgromadzonych na rachunku bankowym 131 2. Odsetki od lokat terminowych 131 3. Sprzedaż w cenie sprzedaży akcji, obligacji 4. Dodatnie różnice kursowe powstałe przy regulacji zobowiązań i należności 202 5. Odsetki od udzielonych pożyczek 131 6. Otrzymane odsetki za zwłokę w zapłacie należności 131, 202 131, 202, 203 Konto 751 – Koszty finansowe Konto 751 służy do ewidencji kosztów operacji finansowych. Po stronie Wn konta 751 księguje się między innymi: 1. Odsetki od zaciągniętych kredytów i pożyczek, jeżeli nie dotyczy środków trwałych w budowie lub zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. 2. Odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie. 3. Prowizje związane z uzyskaniem kredytów. 4. Rezerwy tworzone na pewne lub prawdopodobne straty z tytułu operacji finansowych będących w toku. 5. Ujemne różnice kursowe (nie dotyczące środków trwałych w budowie lub zakupu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych. Po stronie Ma konta 751 księguje się wszelkie korekty kosztów finansowych. Jeżeli korekty kosztów finansowych dotyczą kosztów poniesionych w poprzednich latach obrotowych i mają znamiona błędów podstawowych, wówczas odnosi się je na stronę Ma lub Wn konta 820. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 751 powinna zapewnić co najmniej dane niezbędne do sporządzenia „Rachunku zysków i strat” oraz deklaracji podatkowych. W ciągu roku obrotowego konto 751 wykazuje saldo debetowe, które na dzień bilansowy przenosi się na stronę Wn konta 860 (Ma konto 751). Typowe zapisy po stronie Wn konta 751 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Odsetki i prowizje od uzyskanych kredytów i pożyczek (z wyjątkiem środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie oddanych do używania) 131, 2. Odsetki z tytułu zwłoki w zapłacie 3. Utworzenie rezerwy na przewidywane lub pewne starty z tytułu operacji finansowych 131 zesp. 2 841,844 Typowe zapisy po stronie Ma konta 751 L.P. Treść operacji 1. Korekty naliczonych odsetek 2. Przeniesienie kosztów finansowych na dzień bilansowy na wynik finansowy Konto przeciwstawne zesp. 2 860 Konto 760 – Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe przychody operacyjne ustawa interpretuje jako przychody nie związane bezpośrednio ze zwykłą działalnością jednostki, a w szczególności przychody spowodowane: - sprzedażą, likwidacją lub nieplanowanymi odpisami amortyzacyjnymi (umorzeniowymi) środków trwałych, odpisami zobowiązań przedawnionych, umorzonych, rozwiązanie rezerw uprzednio umorzonych, odpisy aktualizujące wartość zapasów rzeczowych składników majątku obrotowego, otrzymanie odszkodowania, wyegzekwowanie kary i grzywny. - Łączną kwotę tych przychodów na dzień bilansowy przenosi się na konto – Wynik finansowy – w celu ustalenia wyniku finansowego. Typowe zapisy po stronie Wn konta 760 L.P. 1. Treść operacji Przeniesienie salda na koniec roku na konto „Wynik finansowy” Konto przeciwstawne 860 Typowe zapisy po stronie Ma konta 760 L.P. Treść operacji 1. Faktura (rachunek) za sprzedany środek trwały, wartości niematerialne i prawne, instrukcje 2. Otrzymane kary, grzywny, odszkodowania, zwrot kosztów postępowania w sprawach spornych, umorzenie zobowiązania 3. Rozwiązanie rezerwy Konto przeciwstawne 202, 100, 131, 202, 841,844 Konto 761 – Pozostałe koszty operacyjne Konto 761 jest przeznaczone do ewidencji kosztów związanych pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Po stronie Wn konta 761 księguje się w szczególności koszty związane: - ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie oraz wartości niematerialnych i prawnych, z odpisaniem należności przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności o charakterze publicznoprawnym nie obciążających kosztów, z utworzeniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi, z odszkodowaniami, karami i grzywnami, z przekazaniem nie odpłatnie (m. in. w drodze darowizny) aktywów, w tym także środków pieniężnych. - Po stronie Ma konta 761 księguje się ewentualne korekty kosztów zarachowanych uprzednio na stronie Wn tego konta. W ciągu roku obrotowego konto 761 wykazuje tylko saldo debetowe, które na koniec roku przenosi się na konto 860 „Wynik finansowy” (Wn). Typowe zapisy po stronie Wn konta 761 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wycofanie z ewidencji środka trwałego na skutek jego sprzedaży lub postawienia w stan likwidacji wartości netto środka trwałego (część nieumorzona) 011 2. Wycofanie z ewidencji wartości niematerialnych i prawnych na skutek ich sprzedaży (wartość księgowa netto) 020 3. Koszt likwidacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 4. Nieplanowane odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych 5. Odpisanie należności przedawnionych, umorzonych 011, 020 401 202, 203 243 i nieściągalnych 6. Odsetki od nieterminowych zapłat zobowiązań budżetowych 7. Tworzenie rezerw 841,844 9. Jednorazowe odszkodowania wypadkowe i choroby zawodowe 231, 234 10. Pozostałe koszty operacyjne 220, 221, 224 100, 131, 202 Typowe zapisy po stronie Ma konta 761 L.P. 1. Treść operacji Konto przeciwstawne Przeniesienie pozostałych kosztów operacyjnych na dzień bilansowy 860 Konto 770 – Zyski nadzwyczajne Konto 770 służy do ewidencji dodatnich skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia. W szczególności są to: odszkodowania z tytułu utraty (całkowitej lub częściowej) składników majątku na skutek zdarzenia losowego (pożar, powódź, huragan, kradzież z włamaniem, deszcz nawalny np.). Po stronie Ma konta 770 księguje się: - odszkodowania przyznane lub otrzymane dotyczące zdarzeń losowych Po stronie Wn konta 770 księguje się korekty (zmniejszenia) uprzednio zaksięgowanych zysków nadzwyczajnych. Nie można kompensować zyskami nadzwyczajnymi strat nadzwyczajnych. Ewidencja szczegółowa do konta 770 powinna dostarczyć danych do celów sprawozdawczych i potrzeb podatkowych. Konto 770 w ciągu roku obrotowego wykazuje saldo kredytowe, które na koniec roku obrotowego przenosi się na konto 860 „Wynik finansowy” (na stronę Ma). Konto 771 – Straty nadzwyczajne Konto 771 służy do ewidencji ujemnych skutków finansowych zdarzeń trudnych do przewidzenia, następujących poza działalnością operacyjną jednostki i nie związanych z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Kwalifikowanie operacji do zdarzeń, których skutki stanowią dla jednostki starty nadzwyczajne, wymaga każdorazowej analizy, w celu ustalenia ich związku z ogólnym ryzykiem gospodarowania. Po stronie Wn konta 771 księguje się poniesione straty nadzwyczajne, a w szczególności: szkody spowodowane zdarzeniami losowymi (np. powódź, pożar, huragan, deszcz nawalny, kradzież z włamaniem) i koszty usuwania tego rodzaju szkód w składnikach majątku objętych i nieobjętych ubezpieczeniem majątkowym lub na rzecz osób fizycznych. Po stronie Ma konta 771 księguje się korekty (zmniejszenia) strat nadzwyczajnych. Ewidencja szczegółowa do konta 771 powinna zapewnić dane do analizy i kontroli poszczególnych rodzajów strat nadzwyczajnych dla celów sprawozdawczych i potrzeb podatkowych. W ciągu roku obrotowego konto wykazuje saldo debetowe, które na koniec roku przenosi się na konto 860 „Wynik finansowy” (na stronę Wn). Zespół 8 Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne i wynik finansowy Konto 803 – Kapitał podstawowy-Fundusz Zasadniczy Kapitał podstawowy (fundusz zasadniczy) składa się z wartości netto środków trwałych i obrotowych. Kapitał podstawowy powiększa: − dotacja przekazana z budżetu na finansowanie inwestycji szkoły, − odpis amortyzacji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, − inne wpłaty na zasilenie funduszu zasadniczego, − urzędowa aktualizacja wartości środków trwałych, − wartość netto środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych przyjętych z prac naukowo – badawczych, − dodatni wynik finansowy, środków trwałych, wartości niematerialnych − nieodpłatne otrzymanie i prawnych oraz wyposażenia (pozostałych środków trwałych). Fundusz zasadniczy pomniejsza: − umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, − urzędowa przecena środków trwałych, − wartość netto środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz pozostałych środków trwałych (wyposażenia) przekazanych innym szkołom, − przekwalifikowanie ze środków trwałych na wyposażenie (pozostałe środki trwałe o wartości poniżej 3 500 zł). Typowe zapisy po stronie Wn konta 803 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Urzędowa przecena środków trwałych 011 2. Likwidacja i sprzedaż środków trwałych 011 3. Nieodpłatne przekazanie środków trwałych dla szkół 011 4. Umorzenie środków trwałych: − przyjętych do eksploatacji, 071 5. Zwiększenie umorzenia na skutek przeceny środków trwałych 071 6. Pokrycie straty za rok ubiegły 820 7. rezerwy 844, Typowe zapisy po stronie Ma konta 803 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne Przyjęcie środków trwałych: 2. − z działalności inwestycyjnej, − nieodpłatne otrzymanie 080 011 3. Urzędowa przecena środków trwałych 011 4. Umorzenie środków trwałych wycofanych z eksploatacji, postawionych w stan likwidacji i sprzedanych 071 5. Dodatni wynik finansowy 820 Konto 815 – Własny fundusz stypendialny Własny fundusz stypendialny tworzy się: − z odpisów z nadwyżki finansowej szkoły, − z darowizn od osób prawnych i fizycznych. Własny fundusz stypendialny przeznaczony jest na: − stypendia naukowe i socjalne dla studentów, − stypendia dla studentów – stażystów. Typowe zapisy po stronie Wn konta 815 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Wypłacone stypendia socjalne, naukowe dla studentów 100, 132 2. Wypłacone stypendia dla stażystów 100, 132 Typowe zapisy po stronie Ma konta 815 L.P. Treść operacji 1. Odpisy z nadwyżki finansowej 2. Darowizny od osób fizycznych i prawnych Konto przeciwstawne 820 100, 132 Konto 820 – Rozliczenie wyniku finansowego Konto 820 służy do ewidencji rozliczenia wyniku finansowego zarówno za rok ubiegły jak i rok bieżący. Typowe zapisy po stronie Wn konta 820 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przeniesienie straty bilansowej za rok poprzedni 860 2. Odpis na fundusz zasadniczy szkoły 803 3. Odpis na własny fundusz stypendialny 804 Typowe zapisy po stronie Ma konta 820 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przeniesienie zysku bilansowego 860 2. Pokrycie straty za rok ubiegły 803 Konto 841,844 – Rezerwy Konta 841,844 służą do ewidencji: 1. Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w związku z przejściowymi różnicami między wykazaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratę podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości (art. 37 Ustawy). 2. Rezerw na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. Po stronie Ma konta 8841,844 księguje się utworzenie rezerw na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, w tym także rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Po stronie Wn konta 841,844 księguje się: 1. Powstanie zobowiązania na które utworzono rezerwę. 2. Rozwiązanie niewykorzystanej rezerwy wobec ustania przyczyny jej utworzenia. 3. Rozwiązanie rezerwy na odroczony podatek dochodowy (w tym także z uwagi na nową jej wysokość ustaloną na dzień bilansowy). Ewidencja szczegółowa do konta 830 powinna zapewnić ustalenie rezerw z poszczególnych tytułów i ich wykorzystanie. Konto 841,844 wykazuje saldo kredytowe. Typowe zapisy po stronie Wn konta 841,844 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 2. Wykorzystanie rezerwy na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania 234, 201 3. Rozwiązanie niewykorzystanej rezerwy wobec ustania przyczyny jej utworzenia 803 Konto 852 – Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Konto 852 służy do ewidencji operacji dotyczących tworzenia i wykorzystania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Fundusz ten jest tworzony w myśl ustawy z dnia 04.03.1994 roku o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (Dz. U. Nr 43 poz. 163 ze zmianami). Dla pracowników uczelni tworzy się zakładowy fundusz świadczeń socjalnych we właściwym % planowych rocznych środków przeznaczonych na wynagrodzenia osobowe. Dla byłych pracowników uczelni będących emerytami lub rencistami tworzy się zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości 5% pobieranych przez nich emerytur i rent. Środkami ZFŚS administruje kierownik jednostki stosowanie do zatwierdzonego zakładowego regulaminu gospodarowania środkami ZFŚS. Po stronie Ma konta 852 księguje się w szczególności: 1. Naliczony coroczny odpis podstawowy na ZFŚS, a także zwiększenie odpisu na każdego emeryta i rencistę objętego opieką socjalną. 2. Wpłaty pracowników, emerytów i rencistów za świadczenia socjalne (wczasy, kolonie, teatr itp.). 3. Odsetki od środków ZFŚS gromadzonych na odrębnym rachunku bankowym. 4. Wpłaty z oprocentowanych pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe. 5. Inne przychody, darowizny osób fizycznych i prawnych. Po stronie Wn konta 852 księguje się wykorzystanie środków ZFŚS między innymi na: 1. Dofinansowanie wczasów, wypoczynku dzieci i młodzieży oraz innych świadczeń określonych w zakładowym regulaminie gospodarowania środkami ZFŚS. 2. Wypłacane pracownikom zapomogi bezzwrotne. 3. Umorzenie pożyczek wypłaconych ze środków ZFŚS. 4. Dofinansowanie potrzeb mieszkaniowych pracowników. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta 852 powinna: − dostarczyć informacji o stanie ZFŚS, − umożliwić ustalenie zwiększeń i zmniejszeń ZFŚS według źródeł pochodzenia i kierunków jego przeznaczenia. Środki ZFŚS gromadzone są na oddzielnym rachunku bankowym. Konto 852 może wykazywać tylko saldo kredytowe, które wyraża stan ZFŚS. Typowe zapisy po stronie Wn konta 852 L.P. 1. 2. Treść operacji Finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych Zapomogi na rzecz pracowników oraz emerytów lub Konto przeciwstawne 100, 138, 249 100, 138, 249 rencistów 3. Świadczenia rzeczowe obciążające ZFŚS 201, 249 4. Umorzenie pożyczek mieszkaniowych 249 5. Dofinansowanie celów mieszkalnych, przekazanie środków 138 Typowe zapisy po stronie Ma konta 852 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Odpis podstawowy i jego zwiększenia pod datą dokonania przelewu środków na rachunek bankowy ZFŚS 432 2. Odsetki od środków zgromadzonych na wyodrębnionym rachunku bankowym ZFŚS 138 3. Odsetki od pożyczek udzielonych z ZFŚS 138 4. Darowizny osób fizycznych i prawnych 100, 138 Konto 804 – Fundusz Pomocy Materialnej dla Studentów Konto 804 służy do ewidencji stanu oraz zwiększeń i zmniejszeń funduszu pomocy materialnej dla studentów. Fundusz pomocy materialnej dla studentów przeznaczony jest na finansowanie pomocy materialnej i socjalnej na rzecz studentów. Fundusz ten tworzy się: − z dotacji budżetowej, − z darowizn otrzymanych od osób prawnych i fizycznych, − z odsetek od środków zgromadzonych na rachunku bankowym. Do konta 804 prowadzi się ewidencję szczegółową z podziałem na poszczególne tytuły zwiększeń i zmniejszeń funduszu. Typowe zapisy po stronie Wn konta 804 L.P. Treść operacji 1. Wypłacone stypendia socjalne, naukowe, zasiłki losowe 2. Dopłaty do wyżywienia studentów Konto przeciwstawne 100, 132 203 Typowe zapisy po stronie Ma konta 804 L.P. 1. Treść operacji Dotacja z budżetu centralnego (MEMIS) Konto przeciwstawne 132 2. Zwrot pobranych stypendiów w wypadkach określonych przepisami 100, 132 3. Darowizny 100, 132 4. Odsetki bankowe 132 Konto 860 - Wynik finansowy Konto 860 służy do ustalenia wyniku finansowego netto. Po stronie Wn konta 860 księguje się na koniec roku obrotowego: Pomniejszone koszty według rodzajów. Zmniejszenia stanu produktów oraz rozliczeń międzyokresowych kosztów w stosunku do stanu na początek roku obrotowego. Koszty finansowe. Pozostałe koszty operacyjne. Straty nadzwyczajne. Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego. Po stronie Ma konta 860 księguje się na koniec roku obrotowego: 1. Przychody ze sprzedaży. 2. Zwiększenia stanu produktów oraz rozliczeń w stosunku do stanu na początek roku obrotowego. 3. Przychody finansowe. 4. Pozostałe przychody operacyjne. 5. Zyski nadzwyczajne. międzyokresowych kosztów Do konta 860 można nie prowadzić ewidencji szczegółowej. Konto 860 może wykazywać na koniec roku obrotowego saldo kredytowe lub debetowe, które wyraża wynik finansowy netto (zysk lub strata). W celu rozliczenia wyniku finansowego za poprzedni rok obrotowy przenosi się wynik finansowy w następnym roku – pod datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego – z konta 860 na konto 820. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone, wynik finansowy przenosi się zgodnie z podanym zapisem – na dzień kończący następny rok obrotowy. Typowe zapisy po stronie Wn konta 860 L.P. Treść operacji 1. Koszty według rodzajów 2. Zmniejszenia stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów Konto przeciwstawne 401-469 490 3. Koszty finansowe 751 4. Pozostałe koszty operacyjne 761 5. Starty nadzwyczajne 771 6. Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego 870 7. Przeksięgowanie wyniku finansowego (zysku) z roku poprzedniego 820 Typowe zapisy po stronie Ma konta 860 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Przychody ze sprzedaży 701-704 2. Zwiększenie stanu produktów i rozliczeń międzyokresowych kosztów 490 3. Przychody finansowe 752 4. Pozostałe przychody operacyjne 5. Zyski nadzwyczajne 770 6. Przeksięgowanie wyniku finansowego (straty) z roku poprzedniego 820 760,762 Konto 870 - Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego Konto 870 służy do ewidencji obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego takich jak: podatek dochodowy od osób prawnych, rezerwa na przejściowa różnicę z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, spowodowane odmiennością momentu uzyskania przychodu za osiągnięty lub kosztu za poniesiony na dzień bilansowy – w myśl ustawy o rachunkowości i przepisów podatkowych. Po stronie Wn konta 870 księguje się między innymi: naliczony podatek dochodowy, utworzenie rezerwy na odroczony podatek dochodowy. Po stronie Ma konta 870 księguje się: korekty naliczonego podatku dochodowego, rozwiązanie zbędnej rezerwy na podatek dochodowy. Ewidencję szczegółową do konta 870 prowadzi się według poszczególnych tytułów obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego. W ciągu roku obrotowego konto może wykazywać tylko saldo debetowe, które na dzień bilansowy przenosi się na wynik finansowy, zapisami Wn konta 860, Ma konta 870. Typowe zapisy po stronie Wn konta 870 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Naliczenie podatku dochodowego 220 2. Utworzenie rezerwy na odroczony podatek dochodowy 844 Typowe zapisy po stronie Ma konta 870 L.P. Treść operacji Konto przeciwstawne 1. Rozwiązanie zbędnej rezerwy na odroczony podatek dochodowy 844 2. Korekty naliczenia podatku dochodowego i wpłat z zysku 220 3. Przeniesienie salda konta na dzień bilansowy 860 Konto 895 – Techniczne pozabilansowe Konto 895 jest kontem pozabilansowym w Zespole 8. Konto służy do pozabilansowej ewidencji wartości początkowej środków trwałych w korespondencji z kontem 090 – „Obce środki trwałe”. Załącznik Nr 2 do Zasad rachunkowości PWSZ Oświęcim INSTRUKCJA DOTYCZĄCA PRZEROWADZENIA INWENTARYZACJI w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu §1 Inwentaryzacja jest to zespół czynności, których celem jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów PWSZ na określony dzień i skonfrontowanie go ze stanem księgowym. Tryb i zasady przeprowadzenia inwentaryzacji oraz rozliczenia jej wyników reguluje ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości /Dz. U. Nr 121, poz.592 z póz. zm./ §2 1. Celem inwentaryzacji jest ustalenie faktycznego stanu aktywów i pasywów i na tej podstawie: - doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym, - dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątku, - rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za powierzone mienie, przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkowej. 2. Za prawidłowe przeprowadzenie i rozliczenie inwentaryzacji odpowiadają osoby, którym niniejsza instrukcja powierza określone obowiązki w zakresie jej wykonania. §3 Inwentaryzację przeprowadza się na podstawie polecenia służbowego Rektora PWSZ, wydanego na podstawie wniosku Kwestora PWSZ. §4 1. RZECZYWISTY STAN AKTYWÓW I PASYWÓW USTALA SIĘ W DRODZE: a) spisu z natury, b) uzyskania od kontrahentów potwierdzenia stanu sald na dzień przeprowadzenia inwentaryzacji, c) weryfikacji prawidłowości stanów wynikających z ksiąg rachunkowych poprzez porównanie ich z odpowiednimi dokumentami. SPISEM Z NATURY USTALA SIĘ STAN NASTĘPUJĄCYCH AKTYWÓW: a) gotówki, czeków w kasie i innych druków ścisłego zarachowania, środków trwałych własnych w eksploatacji, b) środków trwałych dzierżawionych, obcych oraz postawionych w stan likwidacji, a fizycznie nie zlikwidowanych, pozostałych środków trwałych w użyciu, księgozbioru, c) materiałów, d) zapasów, obcych depozytów, maszyn i urządzeń w przypadku inwestycji, rozpoczętych. W DRODZE PISEMNEGO POTWIERDZENIA SALDA OD KONTRAHENTÓW UZGADNIA SIĘ STANY NASTĘPUJĄCYCH AKTYWÓW I PASYWÓW: a) krajowych środków pieniężnych na rachunkach bankowych, lokat, b) rozrachunków z innymi jednostkami, c) należności i zobowiązania pomiędzy podmiotami gospodarczymi, d) pozostałych rozrachunków z odbiorcami i dostawcami. NIE WYMAGA PISEMNEGO UZGODNIENIA WYNIKAJĄCY Z KSIĄG RACHUNKOWYCH STAN NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZAŃ: a) wobec osób fizycznych, jeżeli nie prowadzą one ksiąg rachunkowych, b) uregulowanych do dnia sporządzania bilansu, c) objętych powództwem sądowym, lub postępowaniem egzekucyjnym (saldo potwierdza radca prawny podając numer sprawy), d) należności i roszczenia z tytułu niedoborów, e) sald zerowych, f) rozrachunków z ZUS, Urzędem Skarbowym. TRZECI SPOSÓB INWENTARYZACJI – WERYFIKACJA – POLEGA NA PORÓWNANIU DANYCH ZAREJESTROWANYCH W KSIĘGACH RACHUNKOWYCH Z ODPOWIEDNIMI DOKUMENTAMI. MOŻE BYĆ STOSOWANY DO: a) niedostępnych w czasie inwentaryzacji rzeczowych składników majątku, b) gruntów, c) wartości niematerialnych i prawnych, d) funduszy specjalnych, e) zobowiązań z tytułu niedoborów i szkód oraz roszczeń spornych, f) rozpoczętych inwestycji, g) rozrachunków z ZUS, Urzędem Skarbowym. 6. INWENTARYZACJA INWESTYCJI POLEGA NA STWIERDZENIU CZY: a) koszty inwestycji zostały kompletnie ujęte (np. czy wszystkie przyjęte roboty zostały zafakturowane, a faktury zostały u inwestora zaksięgowane), b) kompletnie ujęto i właściwie wyceniono uzyskane z inwestycji środki trwałe oddane do użytkowania, c) w wartości inwestycji nie zakończonych nie tkwią inwestycje sprzedane, przekazane bez efektu gospodarczego (nieczynne). §5 1. Ustala się terminy częstotliwości spisów z natury zgodnie z obowiązującymi przepisami. 1) Nie rzadziej niż co 4 lata powinny być inwentaryzowane: - środki trwałe, - pozostałe środki trwałe w używaniu, - zbiory biblioteczne. 2) Corocznej inwentaryzacji podlegają bezwzględnie: - środki pieniężne, - gotówka w kasie, - czeki, - druki ścisłego zarachowania, - materiały, - inwestycje, - wartości niematerialne i prawne, - grunty. 2. Spisy z natury należy przeprowadzić również w przypadkach: - zmiany na stanowisku osoby materialnie odpowiedzialnej, - na dzień, w którym nastąpiły wypadki losowe lub inne przyczyny, w wyniku, których nastąpiło naruszenie stanu składników majątku (pożar, włamanie). 3. Terminy inwentaryzacji winny być tak ustalone, aby składniki majątku powierzone jednej osobie materialnie odpowiedzialnej objęte zostały spisem z natury w jednym terminie. 4. Przed inwentaryzacją należy zlikwidować składniki majątkowe zniszczone lub bezużyteczne - dla uniknięcia zbędnych spisów. §6 I. Do wykonania czynności inwentaryzacyjnych zobowiązane są niżej podane służby: 1. Za przygotowanie składników majątkowych do spisu odpowiedzialny jest kierownik komórki podlegającej inwentaryzacji. 2. Za powołanie i przeszkolenie zespołów, przygotowanie i doręczenie zarządzeń, formularzy materiałów koniecznych do spisu odpowiada przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. 3. Za przeprowadzenie spisu z natury – odpowiada zespół spisowy. 4. Za kontrolę prawidłowości spisów - odpowiada przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. 5. Za wycenę i ustalenie wartości spisowych składników majątku oraz ustalenie różnic inwentaryzacyjnych – odpowiadają wyznaczeni pracownicy Kwestury. 6. Za wyjaśnienie przyczyn powstania różnic oraz postawienie wniosków co do sposobu ich rozliczenia - przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. 7. Za zaopiniowanie wniosków komisji inwentaryzacyjnej w przypadku uznania niedoborów za zawinione - odpowiada radca prawny. 8. Za zaopiniowanie wniosków komisji inwentaryzacyjnej w sprawie rozliczenia różnic pod względem formalnym i rachunkowym – odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. 9. Za przedstawienie do zatwierdzenia wniosków przez Rektora PWSZ - przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. 10. Za ujęcie w księgach rachunkowych inwentaryzacyjnych różnic i rozliczenie – Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. 11. Za ocenę przydatności składników majątkowych objętych zapisami, postawienie wniosków w sprawie zagospodarowania zapasów zbędnych i nadmiernych oraz stwierdzenie innych nieprawidłowości w gospodarce składnikami majątku stwierdzonych w czasie spisu - odpowiada przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej. II. Przy inwentaryzacji na podstawie uzgodnienia sald z kontrahentami: 1. Za sporządzanie i wysyłanie do kontrahentów zawiadomień o wysokości sald odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. 2. Za potwierdzenie wysokości sald wskazanych w zawiadomieniach nadesłanych przez kontrahentów lub wyjaśnienie rozbieżności - odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. 3. Za ustalenie niezgodności sald, ich wyjaśnienie i rozliczenie w księgach rachunkowych – odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. III. Przy inwentaryzacji na podstawie weryfikacji stanów ewidencyjnych: 1. 2. Za ustalenie stanu ewidencyjnego i porównanie z odpowiednimi dowodami – odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona. Za ustalenie nieprawidłowości, ich wyjaśnienie, rozliczenie i ujęcie w księgach rachunkowych - odpowiada Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona przy współpracy z pracownikami komórek organizacyjnych. §7 1. Przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej powołuje Rektor Uczelni na wniosek Kwestora. Nie może nim być Kwestor lub inny pracownik Kwestury. 2. Komisję inwentaryzacyjną powołuje Rektor Uczelni na wniosek przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej. 3. Do obowiązków przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej należy: a) opracowanie planu spisu i ustalenie szczegółowego harmonogramu pól spisowych, b) organizacyjne przygotowanie spisu, c) stawianie wniosków w sprawie powołania zespołów spisowych i przeprowadzenie kontroli prawidłowości spisu, d) zorganizowanie pracy magazynu w czasie trwania spisu, e) wyznaczenie spośród członków komisji zastępcy przewodniczącego oraz ustalenie czynności dla członków komisji, f) przeprowadzone szkolenia członków komisji inwentaryzacyjnej oraz zespołów spisowych, g) ustalenie w jakim terminie muszą być zakończone prace inwentaryzacyjne oraz wycena arkuszy, h) zorganizowanie prac przygotowawczych do inwentaryzacji rzeczowych i pieniężnych składników majątku oraz dopilnowanie ich wykonania we właściwym terminie; do tych prac należy w szczególności sprawdzenie czy: - środki trwałe są oznakowane - materiały na składzie zostały poukładane według asortymentu; przy każdym artykule znajdującym się w magazynie winna być umieszczona wywieszka zawierająca nazwę artykułu i) prowadzenie rozliczenia arkuszy spisowych, stanowiących druki ścisłego zarachowania, j) stawianie w uzasadnionych przypadkach wniosków w sprawie zmiany terminu inwentaryzacji, k) inwentaryzowanie niektórych składników majątku na podstawie obliczeń technicznych lub szacunku, l) weryfikacja różnic inwentarzowych, rozliczanie nadwyżek i niedoborów, m) zarządzanie - w uzasadnionych przypadkach - przyjęcia lub wydania składników majątku w czasie spisu (awarie), n) kontrolowanie przygotowań do spisów oraz przebiegu spisu z natury, o) kontrolowanie pod względem formalnym i rachunkowym wypełnionych przez zespoły spisowe arkuszy spisów z natury i innych dokumentów z inwentaryzacji, p) dopilnowanie terminowego złożenia wyjaśnień dot. ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych przez osoby odpowiedzialne za ich powstanie, q) ustalenie przyczyn powstania różnic inwentaryzacyjnych i przedstawienie wniosków w sprawie ich rozliczenia, r) przygotowanie wniosków o wszczęcie dochodzenia w przypadku ujawnienia niedoborów zawinionych, postawienie wniosków w sprawie sposobu zagospodarowania ujawnionych w czasie inwentaryzacji zapasów niepełnowartościowych, zbędnych lub nadmiernych oraz w sprawie usprawnienia gospodarki rzeczowymi i pieniężnymi składnikami majątku, s) sporządzanie sprawozdania z przebiegu inwentaryzacji. 4. Do obowiązków zespołu spisowego należy: a) przeprowadzenie spisu z natury w określonym terminie na wyznaczonym polu spisowym, b) takie zorganizowanie pracy, aby normalna działalność inwentaryzowanej komórki organizacyjnej nie doznała zakłóceń, c) właściwe zabezpieczenie magazynów i składowisk na czas spisu, d) terminowe przekazanie Przewodniczącemu Komisji Inwentaryzacyjnej arkuszy spisowych oraz informacji o wszelkich stwierdzonych w toku spisu nieprawidłowościach, zwłaszcza w zakresie gospodarki składnikami majątku i zabezpieczenia ich przed zniszczeniem lub zagarnięciem. §8 Spis z natury rzeczowych i pieniężnych składników majątku polega na ustaleniu rzeczywistej ich ilości i zapisaniu do arkuszy spisu z natury. 1. W arkuszach spisowych, przed stanem rzeczywistym inwentaryzowanych składników majątku, powinny być wpisane: imiona i nazwiska osób przeprowadzających spis z natury, data spisu, ilość stwierdzona, wyniki pomiaru, liczenia i ważenia, treść (nazwa, specyfikacja przedmiotu), numer arkusza, własnoręczne podpisy osób dokonujących spisu z natury. 2. Arkusze spisu powinny być ponumerowane, ostemplowane pieczątkami Zespołu, zaparafowane przez Kwestora. 3. Błędy w arkuszach spisu można poprawić wyłącznie przez skreślenie błędnego zapisu, tak, aby pozostał on czytelny i wpisanie zapisu poprawnego. Poprawka powinna być podpisana przez osobę (osoby) dokonujące spisu z podaniem daty poprawki. 4. Rzeczywistą ilość spisu z natury rzeczowych i pieniężnych składników majątku ustala się przez przeliczenie, zważenie lub zmierzenie. 5. Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba odpowiedzialna za stan składników majątkowych składa zespołowi spisowemu pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszystkie zrealizowane dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników zostały ujęte w ewidencji ilościowej i przekazane do księgowości. 6. Zespoły spisowe dokonują spisu w obecności osoby odpowiedzialnej za składniki majątkowe lub osoby upoważnionej pisemnie przez nią. 7. Wpis do arkusza spisu powinien nastąpić bezpośrednio po ustaleniu rzeczywistego stanu składnika majątku w sposób umożliwiający osobie materialnie odpowiedzialnej sprawdzenie prawidłowości wpisu. 8. Jeżeli w spisie z natury nie może z ważnych przyczyn uczestniczyć osoba materialnie odpowiedzialna i nie upoważni do tej czynności innej osoby, spis z natury może być przeprowadzony przez komisję wyznaczoną przez Rektora Uczelni. 9. Podlegające spisowi składniki majątku nie mogą być do czasu zakończenia spisu na polu spisowym wydawane lub przyjmowane. O ile nie można uniknąć ruchu składników majątku, zespół spisowy zawiadamia Przewodniczącego Komisji, który może zarządzić, aby przyjęcie lub wydanie uwzględnić w spisie na podstawie specjalnie oznaczonych dowodów przyjęcia, lub wydania (tylko w przypadku awarii). 10. Arkusze spisowe z natury sporządza się przez kalkę w 2 egzemplarzach, przy inwentaryzacji zdawczo – odbiorczej w 3 egzemplarzach. Oryginał przyjmuje księgowość, a kopię osoba materialnie odpowiedzialna. 11. Na oddzielnych arkuszach dokonuje się spisu: a) środków trwałych, b) pozostałych środków trwałych w używaniu, c) pozostałych materiałów, d) składników majątkowych niepełnowartościowych, uszkodzonych, zepsutych lub takich, których wartość uległa z innych przyczyn obniżeniu – należy podać w uwagach procent utraty wartości. 12. Po zakończeniu spisu zespół spisowy: a) rozlicza się z arkuszy spisu przed Przewodniczącym Komisji Inwentaryzacyjnej, b) informuje Przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej o wszelkich stwierdzonych, w toku spisu nieprawidłowościach w gospodarce składnikami majątkowymi (zabezpieczenie, magazynowanie, konserwacja, itp.) 13. Osoby materialnie odpowiedzialne składają oświadczenia dotyczące przebiegu czynności spisowych (wnoszą lub nie zastrzeżenia do dokonanego spisu). §9 Spis z natury powinien być poddany kontroli przez Przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej. 1. Kontrola winna określić: a) czy pole spisowe zostało właściwie przygotowane do spisu, b) czy zespoły spisowe wykonują swoje obowiązki zgodnie zobowiązującymi przepisami, c) czy prawidłowo ustalono ilość spisywanych składników, w tym także obliczeń technicznych, d) czy spis z natury jest kompletny. 2. Kontrolujący oznacza sprawdzone pozycje na arkuszu spisowym przez złożenie swego podpisu w rubryce „Uwagi". 3. W razie stwierdzenia w toku kontroli, że spis z natury w całości lub w części przeprowadzony został nieprawidłowo, osoba, która stwierdziła nieprawidłowości zawiadamia na piśmie Rektora Uczelni, który zobowiązany jest zarządzić ponowne przeprowadzenie spisu z natury. § 10 1. Inwentaryzację poprzez uzyskanie pisemnego potwierdzenia stanów przeprowadza Kwestor lub osoba przez niego wyznaczona w zakresie sald z kontrahentami, ujętych w ewidencji księgowej. 2. Uzgodnienie stanów środków pieniężnych na rachunkach bankowych przeprowadza na bieżąco Kwestor lub osoba prowadząca urządzenia księgowe dotyczące obrotu pieniężnego. 3. Stany rozrachunków z odbiorcami oraz wszelkich innych należności i zobowiązań uzgadniane są przez wysłanie zawiadomienia o wysokości salda i wykazu pozycji składającej się na to saldo oraz uzyskanie potwierdzenia. Wysłanie zawiadomień do dłużników jest obowiązkowe. 4. Poprzez weryfikację stanu ewidencyjnego dokonuje się inwentaryzacji tych aktywów i pasywów, których stan nie podlega lub nie może być ustalony w drodze spisu z natury, lub w drodze uzgodnienia z kontrahentami. 5. Weryfikację stanów ewidencyjnych przeprowadzają pracownicy prowadzący ewidencję analityczną lub ewidencję syntetyczną (konta syntetyczne). 6. Inwentaryzacja aktywów i pasywów w drodze weryfikacji polega na ustaleniu ich wielkości przez porównanie z właściwymi dowodami, sprawdzenie prawidłowości odpisów okresowych, rozliczeń, naliczeń, itp. 7. Osoba dokonująca weryfikacji odnotowuje fakt przeprowadzenia inwentaryzacji w odpowiednim urządzeniu księgowym (syntetycznym i analitycznym) umieszczając swój podpis i datę lub sporządzając protokół „weryfikacji”. § 11 1. Na wniosek Przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej zaopiniowany przez Kwestora i zatwierdzony przez Rektora Uczelni może być stosowana inwentaryzacja uproszczona. 2. Uproszczona inwentaryzacja może być stosowana w odniesieniu do: a) wyposażenia oddanego do stałego użytkowania pracownikom danej komórki organizacyjnej; polega ona na sporządzeniu na dzień inwentaryzacji wykazu wydanych pracownikom przedmiotów w oparciu o dokumenty i ewidencję oraz uzyskaniu potwierdzenia przez pracownika, b) książek, czasopism, druków w bibliotece - przez wyrywkowe porównanie zapisów w książce inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym i kartami książek lub kartami czytelników. Stwierdzone w czasie inwentaryzacji niedobory książek lub nadwyżki należy ująć w protokole, Inwentaryzację księgozbioru przeprowadza się metodą „Skontrum” nie rzadziej niż 1 raz na 4 lata. 3. § 12 1. Wyceny rzeczowych składników majątkowych, ujętych na arkuszach spisu z natury dokonują na polecenie Kwestora pracownicy Kwestury. 2. Wycena polega na przemnożeniu stwierdzonych w czasie spisu z natury faktycznych ilości przez stosowaną w księgowości cenę (zgodnie z przepisami) oraz na ustaleniu łącznej ich wartości według osób materialnie odpowiedzialnych i kont syntetycznych. 3. Po spisaniu rzeczowych i pieniężnych składników majątku należy ustalić różnice inwentaryzacyjne poprzez porównanie stanu podanego w arkuszach spisowych ze stanem wynikającym z ewidencji ilościowo-wartościowej. Przed ustaleniem różnic inwentaryzacyjnych ewidencja ilościowo-wartościowa musi być bezwzględnie uzgodniona z ewidencją ilościową np. kartotekami magazynowymi, księgami inwentarzowymi. 4. 5. Różnice inwentaryzacyjne mogą wystąpić jako: a) niedobory - gdy stan ewidencyjny jest wyższy od rzeczywistego, b) nadwyżki - gdy stan ewidencyjny jest niższy od rzeczywistego, c) szkody - gdy nastąpiła całkowita lub częściowa utrata pierwotnej wartości inwentaryzowanego składnika majątku. 6. Niedobory kwalifikuje się na: a) ubytki naturalne, b) niedobory nadzwyczajne oraz zawinione i niezawinione. 7. W przypadku stwierdzenia różnic inwentaryzacyjnych obowiązują następujące zasady postępowania: a) zakwalifikowanie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów, nadwyżek składników majątku), przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, postawienie wniosków w zakresie odpisania różnic z ksiąg rachunkowych, b) ustalenie przez Komisję Inwentaryzacyjną przyczyn powstania niedoborów lub nadwyżek winno być dokonane w sposób bardzo wnikliwy. Komisja winna rozważyć stopień winy lub jej brak ze strony osób materialnie odpowiedzialnych oraz innych osób, c) rozliczenie różnic inwentaryzacyjnych wraz z ustaleniem wysokości ubytków naturalnych (mieszczących się w granicach norm) za okres między inwentaryzacyjny, d) rozliczenie ubytków naturalnych przewyższające faktyczny niedobór magazynowy może być dokonywane tylko do wysokości faktycznego niedoboru magazynowego, e) w przypadku wystąpienia różnic inwentaryzacyjnych ujawnione niedobory oraz nadwyżki mogą być kompensowane tylko wtedy, gdy odpowiadają jednocześnie następującym warunkom: - zostały stwierdzone w ramach jednego (tego samego) spisu z natury, - dotyczą jednej osoby materialnie odpowiedzialnej lub jednego zespołu pracowników, którzy przyjęli wspólnie odpowiedzialność materialną, - zostały stwierdzone w podobnych składnikach majątku lub podobnych składników w podobnych opakowaniach, co może uzasadnić możliwość pomyłek ze strony osoby odpowiedzialnej materialnie. f) ilość oraz wartość niedoborów i nadwyżek podlegających kompensacie ustala się przyjmując za podstawę mniejszą ilość stwierdzonego niedoboru lub nadwyżki i niższą cenę składników majątku wykazujących różnice inwentaryzacyjne, g) kompensaty nie mają zastosowania do środków trwałych, h) ujawnione niedobory i nadwyżki księguje się w ewidencji ilościowej, ilościowowartościowej na podstawie: - zestawień zbiorczych, - zestawień różnic inwentarzowych, i) wycena niedoborów dokonywana jest wg cen aktualnych. § 13 Obieg dokumentów dotyczących inwentaryzacji i rozliczania różnic inwentarzowych to: 1. przekazywanie arkuszy spisu z natury i innych materiałów z inwentaryzacji (sprawozdanie, oświadczenia) Przewodniczącemu Komisji inwentaryzacyjnej przez zespoły spisowe, 2. przekazanie Kwestorowi przez Przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej (lub wyznaczonego członka komisji) skontrolowanych, pod względem formalnym i rachunkowym, materiałów z inwentaryzacji, 3. wycena ustalonych różnic inwentaryzacyjnych przez kwesturę i przekazanie ich Komisji Inwentaryzacyjnej, 4. powiadomienie o stwierdzonych różnicach osób materialnie odpowiedzialnych i złożenie pisemnych wyjaśnień przez te osoby, 5. opracowanie protokołu weryfikacji różnic inwentaryzacyjnych przez Komisję i przedłożenie wniosków do akceptacji. Jeżeli termin inwentaryzacji przypada na 31 grudnia — opracowanie wniosków i przedłożenie do akceptacji winno nastąpić w terminie do 15 stycznia roku następnego, 6. wysłanie kontrahentom zawiadomień o wysokości salda (15 dni po terminie inwentaryzacji) oraz udzielenie odpowiedzi na zawiadomienie lub pismo kontrahenta (10 dni od daty otrzymania), 7. przeprowadzenie weryfikacji sald aktywów i pasywów nie podlegających inwentaryzacji w drodze spisu z natury lub potwierdzenia salda (15 dni po terminie inwentaryzacji), 8. ujęcie w księgach wyników rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych - w następnym miesiącu po terminie inwentaryzacji (nie później niż z datą ostatniego dnia roku), 9. przekazanie Radcy Prawnemu spraw spornych w celu skierowania ich do sądu (w 30 dni od daty zatwierdzenia wniosków komisji przez Rektora Uczelni), 10. skierowanie spraw wskazujących na nadużycia do organów ścigania (w dniu następnym po wydaniu decyzji przez Rektora Uczelni). § 14 Podstawą odpisania niedoborów; szkód - na właściwe konta kosztów i strat oraz roszczeń z tytułu niedoborów zawinionych, stanowi decyzja Rektora Uczelni wydana na wniosek Przewodniczącego Komisji Inwentaryzacyjnej, zaopiniowana przez Kwestora. § 15 Dokumenty inwentaryzacyjne winny być przechowywane przez okres 5 lat licząc od rozliczenia inwentaryzacji, stosownie do art. 74 ust.2 pkt 7 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz.591 z późniejszymi zmianami) Załącznik Nr 3 do Zasad rachunkowości PWSZ Oświęcim INSTRUKCJA KASOWA w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu §1 1. Za prawidłowe zorganizowanie gospodarki kasowej w PWSZ odpowiedzialność ponosiKwestor w zakresie swojej działalności. 2. Bezpośredni nadzór nad gospodarką kasową posiada Kwestor, który wykonuje czynności kasowe za pośrednictwem zatrudnionego kasjera. 3. Kasjerem może być osoba o nieposzlakowanej opinii, posiadająca wymagane kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska pracy. 4. Przejęcie kasy przez Kasjera lub czasowo przez inną, wyznaczoną przez Kwestora osobę, może wystąpić wyłącznie protokolarnie, w obecności osoby wyznaczonej przez Kwestora. 5. Na dowód przyjęcia odpowiedzialności odpowiedzialności za powierzone mienie. materialnej kasjer składa deklarację 6. Kasjer winien nadto złożyć oświadczenie stwierdzające, że znane mu są przepisy regulujące: - zasady dokonywania operacji kasowych, - transport gotówki z banku i do banku oraz jej przechowywanie w kasie, §2 1. Kwestor winien zapoznać kasjera z następującymi dokumentami: - wykazem osób upoważnionych do dysponowania gotówką i zatwierdzania dowodów kasowych, - wzory druków ścisłego zarachowania w stosowane w PWSZ. w PWSZ 2. Kasjer może odmówić przyjęcia do kasy dokumentów kasowych nie odpowiadających wymogom ustawy o rachunkowości i instrukcji kasowej, przy czym o zaistniałym przypadku winien natychmiast zawiadomić Kwestora. 3. W pomieszczeniu kasy może przebywać wyłącznie kasjer oraz osoby mające indywidualne upoważnienie Kwestora. §3 1. Wszelkie obroty gotówkowe powinny być udokumentowane dowodami kasowymi: wpłaty gotówkowe – własnymi przychodowymi dowodami kasowymi, 2. Przychodowe dowody kasowe wystawia się w trzech egzemplarzach. Oryginał przeznaczony jest dla wpłacającego, kopia stanowi pokwitowanie dla Kwestury, a trzeci egzemplarz pozostaje w Kasie. 3. Wpłaty gotówki mogą być dokonywane wyłącznie na podstawie przychodowych dowodów kasowych, podpisanych przez kasjera. Na dowodzie należy wpisać także kwotę słownie, wpłacającego, datę oraz czego wpłata dotyczy. 4. Formularze dowodów wpłat gotówki powinny być połączone w bloczki, ponumerowane z zachowaniem ciągłości numeracji w okresie każdego roku sprawozdawczego. Liczba formularzy w każdym bloku powinna być poświadczona przez Kwestora lub osobę przez niego upoważnioną. Na okładce każdego bloku należy odnotować: - numer kolejny bloku formularza, - numer kart bloku formularzy (od nr.....do nr.....) - okres w którym korzystano z bloku formularzy (od dnia.....do dnia.....) §4 1. Odprowadzenie gotówki - do banku może nastąpić na podstawie źródłowych dowodów: - dowody wpłat na własne rachunki bankowe, które powinny być potwierdzane stemplem banku. 2.Wszystkie dowody kasowe dotyczące wpłaty gotówki dokonywanych w danym dniu jak i odprowadzenia do banku powinny być w tym dniu wpisane do raportu kasowego sporządzonego przez kasjera, który prowadzi raporty kasowe znormalizowane „Raport Kasowy - RK.” 3. W przypadku, gdy liczba wpłat i odprowadzeń gotówki do banku w poszczególnych dniach jest mała raporty kasowe mogą obejmować okresy kilkudniowe/dekadowe, z tym, że należy sporządzić raporty kasowe na koniec każdego miesiąca, zapisy w raporcie kasowym sporządzonym za okresy kilkudniowe powinny być dokonane chronologicznie z podziałem na poszczególne dni dokonania wpłaty lub odprowadzenia do banku. Po wpisaniu do raportu kasowego wpłat gotówkowych i wpłat do banku za dany dzień lub za dany okres kasjer podpisuje raport i przekazuje jego oryginał wraz z dowodami kasowymi za pokwitowaniem Kwestora lub osobie przez niego upoważnionej. Raport kasowy powinien być prowadzony w porządku chronologicznym, powinien zawierać numer, okres za jaki został sporządzony. Nie zakończone pozycje raportu kasowego winny być zakreślane oraz opatrzone naniesionym w sposób właściwy saldem z poprzedniego raportu oraz saldem na dzień następny. 4. Rozchodu gotówki z kasy nieudokumentowanego rozchodowymi dowodami kasowymi nie uwzględnia się przy ustalaniu gotówki w kasie. Gotówka w kasie nieudokumentowana przychodowymi dowodami kasowymi stanowi nadwyżkę kasową. W kasie nie może być przechowywana gotówka lub inne rzeczy nie należące do jednostki organizacyjnej. 5.Bloki przychodowych kwitów kasowych muszą być ponumerowane i podpisane przez Kwestora lub osobę upoważnioną. Numer kolejny bloku, numery kart bloku i okres w którym korzystano z bloku- należy umieścić na okładce każdego bloku dowodów. Numeracji podlegają również raporty kasowe . §5 W kasie może być: - gotówka pochodząca z bieżących wpływów. 2. Wysokość zapasu gotówki ustalona jest przez Rektora Uczelni – z bieżących wpłat w łącznej kwocie ponad 200 PLN zł należy odprowadzić najpóźniej w dniu następnym na rachunek bankowy, a na koniec miesiąca należy odprowadzić wszystkie wpłaty. §6 1. Po zakończeniu dnia pracy kasjer jest zobowiązany zabezpieczyć pomieszczenia kasy. Przed otwarciem pomieszczeń kasjer sprawdza czy nie zostało naruszone stosowane zabezpieczenie (zamki do kasy, kraty itp.). 2. W przypadku stwierdzenia naruszenia zabezpieczeń kasjer niezwłocznie powiadamia Kwestora Uczelni, a ten Rektora Uczelni i Policję. Z czynności tych sporządza się pisemny protokół. Do czasu przybycia Policji zabezpiecza się miejsca naruszenia kasy, celem zabezpieczenia śladów. Załącznik Nr 4 do Zasad rachunkowości PWSZ Oświęcim ZASADY UDZIELANIA I RODZAJE ZALICZEK WYPŁACANYCH PRACOWNIKOM w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu. Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002r. Nr 76 poz. 694 z późn. zm.), § 17 ust. 1 pkt 1, § 18 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz szczegółowych zasad i terminów rocznych rozliczeń i wpłat do budżetu przez zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych (Dz. U. Nr 122 poz. 1333) ustala się, co następuje: § 1. Ustala się rodzaje zaliczek, z których mogą korzystać pracownicy PWSZ w Oświęcimiu: - zaliczki krótkoterminowe, - zaliczki stałe. § 2. 1. Zaliczki krótkoterminowe mogą być wypłacone pracownikom na: koszty podróży służbowej, przeniesienia służbowego, pokrycie drobnych wydatków, poczet należnego wynagrodzenia przed rozpoczęciem urlopu wg wniosku jak w załączniku do niniejszego zarządzenia, poczet należnego wynagrodzenia w uzasadnionych przypadkach, 2. Zaliczki stałe mogą być wypłacane pracownikom odbywającym stałe podróże służbowe oraz pracownikom, którzy w związku z czynnościami służbowymi pokrywają bezpośrednio drobne, stale powtarzające się wydatki, jednak w wysokości nie przekraczającej przeciętnej kwoty wydatków półtoramiesięcznych. §3 Wniosek o wypłatę zaliczki krótkoterminowej powinien zawierać termin jej rozliczenia z zastrzeżeniem § 4. Wniosek o wypłatę zaliczki stałej winien być rozliczany w chwili wykorzystania co najmniej 50 % kwoty zaliczki, obowiązkowo raz na miesiąc, a ich całościowe rozliczenie winno nastąpić nie później niż do 20 grudnia danego roku budżetowego. Pracownik, któremu udzielono zaliczki, wyraża pisemną zgodę na potrącenie nie rozliczonych zaliczek z wynagrodzenia. §4 Rozliczenie zaliczek: wymienionych w § 2 ust. 1 lit. a – c, winno nastąpić niezwłocznie po dokonaniu transakcji (czynności), ale nie dłużej niż 14 dni po jej zakończeniu i nie później niż do 20 grudnia danego roku budżetowego, wymienionych w § 2 ust. 1 lit. d- e, termin ten nie może być dłuższy niż dzień wypłaty należnego wynagrodzenia i nie później niż ostatni dzień rozliczeniowy w danym roku budżetowym (kalendarzowym). Zaliczki nie rozliczone w oznaczonym terminie winny zostać potrącone z najbliższego wynagrodzenia pracownika. Pracownik, który nie rozliczy poprzedniej zaliczki nie może otrzymać nowej zaliczki. W razie ustania stosunku służbowego lub przeniesienia służbowego pracownika do innego miejsca, pobrana przez pracownika zaliczka musi zostać całkowicie rozliczona. § 5. Nadzór nad prawidłowością udzielania i rozliczania zaliczek sprawuje Kwestor. Wniosek pracownika do pracodawcy o wypłacenie zaliczki na poczet wynagrodzenia przed rozpoczęciem urlopu. .......................................................... (miejscowość i data) .......................................................... (imię i nazwisko pracownika) .................................................. do ............................................................................ Wnoszę o wypłacenie zaliczki na poczet wynagrodzenia za rok.................., miesiąc przed terminem rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, tj. przed dniem ............................ w kwocie .............................zł płatną .............................*) *) wpisać formę wypłaty gotówka, przelew. ...................................... zatwierdzam.......................................................... (podpis pracownika) (podpis pracodawcy) Uwaga: Wniosek powyższy stanowi podstawę do potrącenia kwoty...................................zł. (słownie: ........................................................................................................................) z wynagrodzenia za miesiąc.................................. .................. roku, której odbiór potwierdzam własnoręcznym podpisem. ……................................... (podpis pracownika) pieczęć „wypłacono” Załącznik Nr 5 do Zasad rachunkowości PWSZ Oświęcim ZASADY USTALANIA ORAZ WYSOKOŚĆ NALEŻNOŚCI PRZYSŁUGUJĄCYCH PRACOWNIKOM Z TYTUŁU PODRÓŻY SŁUŻBOWEJ NA OBSZARZE KRAJU. w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Oświęcimiu. Na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002r. Nr 76 poz. 694 z późn. zm.), art. 77 5 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy (Dz.U. z 1998r. Nr 21 poz. 94 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. Nr 236 poz. 1990) ustala się, co następuje: § 1. Krajową podróżą służbową zwaną w dalszej części „podróżą” jest wykonywanie zadania służbowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określonego przez Rektora lub osobę przez niego upoważnioną zwanego w dalszej części „pracodawcą” poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy pracownika. § 2. Termin, miejscowość rozpoczęcia i zakończenia podróży oraz środek transportu właściwy do odbycia podróży określa pracodawca. Pracodawca może uznać za miejscowość rozpoczęcia (zakończenia) podróży miejscowość pobytu stałego lub czasowego pracownika. § 3. Z tytułu podróży pracownikowi przysługują: 1. Diety, 2. Zwrot kosztów: przejazdów, noclegów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej, innych udokumentowanych wydatków określonych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb 3. Ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej. § 4. Diety: Dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży a jej wysokość określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236 poz. 1990) Należność z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania w sposób podany w ust. 3. Diety oblicza się: 1) jeżeli podróż trwa nie dłużej niż dobę i wynosi: od 8 do 12 godzin - przysługuje połowa diety, ponad 12 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości, 2) jeżeli podróż trwa dłużej niż dobę, za każdą dobę przysługuje dieta w pełnej wysokości, a za niepełną, ale rozpoczętą dobę: a. do 8 godzin - przysługuje połowa diety, b. ponad 8 godzin - przysługuje dieta w pełnej wysokości. Dieta nie przysługuje: 1) za czas delegowania do miejscowości pobytu stałego lub czasowego pracownika lub w przypadkach, o których mowa w § 11, 2) jeżeli pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie. § 5. Koszty przejazdu: Zwrot kosztów przejazdu obejmuje cenę biletu określonego środka transportu, z uwzględnieniem przysługującej pracownikowi ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga ta przysługuje. Na wniosek pracownika pracodawca może wyrazić zgodę na przejazd w podróży samochodem osobowym nie będącym własnością pracodawcy, z zastrzeżeniem ust.3. W takim przypadku pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdu w wysokości stanowiącej iloczyn przejechanych kilometrów przez stawkę za jeden kilometr przebiegu, w zależności od pojemności skokowej silnika: do 900 cm3, powyżej 900 cm3. § 6. Koszty noclegów: Za nocleg w hotelu lub innym obiekcie świadczącym usługi hotelarskie pracownikowi przysługuje zwrot kosztów w wysokości stwierdzonej rachunkiem. Pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i który nie przedłożył rachunku, o którym mowa w ust. 1, przysługuje ryczałt za każdy nocleg w wysokości 150% diety. Ryczałt za nocleg przysługuje wówczas, gdy nocleg trwał co najmniej 6 godzin pomiędzy godzinami 2100 i 700. Prawo do zwrotu kosztów noclegu lub ryczałtu za nocleg nie przysługuje za czas przejazdu, a także jeżeli pracodawca uzna, że pracownik ma możliwość codziennego powrotu do miejscowości stałego lub czasowego pobytu. § 7. Koszty dojazdów środkami komunikacji miejscowej: 1) Za dojazdy komunikacją miejscową pracownik może otrzymać zwrot kosztów. 2) Podstawą do zwrotu kosztów wymienionych w pkt 1 jest: zgoda pracodawcy na ich pokrycie, udokumentowanie kosztów przejazdu, stanowiące załącznik do rozliczenia kosztów w formie np. biletów. § 8. Koszty innych udokumentowanych wydatków. Pracownik odbywający podróż może otrzymać zwrot kosztów za inne udokumentowane wydatki. Podstawą do zwrotu kosztów wymienionych w ust. 1 jest: zgoda pracodawcy na ich pokrycie, udokumentowanie poniesionych kosztów, stanowiące załącznik do rozliczenia kosztów. § 9. Ryczałt na pokrycie kosztów. 1. Za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży pracownikowi przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej w wysokości 20% diety, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. Ryczałt, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje: jeżeli pracownik nie ponosi kosztów dojazdów, jeżeli na wniosek pracownika pracodawca wyrazi zgodę na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej o których mowa w § 7. § 10. 1. Pracownikowi przebywającemu w podróży trwającej co najmniej 10 dni przysługuje prawo do przejazdu w dniu wolnym od pracy do miejscowości pobytu stałego lub czasowego na koszt pracodawcy 2. Za przejazd do miejscowości stałego lub czasowego pobytu i z powrotem przysługuje wyłącznie zwrot kosztów przejazdu środkiem transportu określonym przez pracodawcę. § 11. Dokumenty wymagane przy podróży. 1. Polecenie wyjazdu służbowego – delegacja, winno zawierać: a) pieczątka nagłówkowa – PWSZ, b) numer kolejny z rejestru wydanych delegacji, c) imię i nazwisko, d) stanowisko, e) jednostkę i miejscowość stanowiącą cel podróży, f) czas – okres podróży (od –do) , data, g) cel podróży, h) określony środek komunikacji i) datę i podpis Rektora lub upoważnionej osoby. 2. Polecenie wyjazdu służbowego – delegacji, stanowiąca podstawę rozliczenia kosztów winno zawierać zastrzeżeniem ust. 3: a) potwierdzenie pobytu służbowego - adnotacja winna być potwierdzona pieczęcią i podpisem z miejsca delegowania w tym: -data przybycia i wyjazdu, -informacja o noclegach bezpłatnych -informacja o wyżywieniu b) wyjazd i przyjazd w tym: -miejscowość, -data, -godzina, -środek lokomocji wraz z podaniem ilości przejechanych kilometrów, -koszt przejazdu. c) datę przedłożenia i podpis osoby przedkładającej rozliczenie delegacji, d) niezbędne załączniki stanowiące podstawę zwrotu kosztów podróży. 3. W szczególnych przypadkach w razie braku potwierdzenia pobytu służbowego, o którym mowa w ust. 2 lit.a pracodawca może stwierdzić ten fakt odręcznym zapisem „stwierdzam wykonanie polecenia” wraz z podpisem w miejscu do tego przeznaczonym. § 12. Delegacja – polecenie wyjazdu służbowego – winna być rozliczona niezwłocznie po powrocie z podróży przy czym termin ten nie powinien przekroczyć 7 dni. § 13. Delegacje dla wszystkich pracowników PWSZ wydaje pracownik KADR, który prowadzi ewidencję i rejestr wydanych delegacji – polecenia wyjazdu służbowego. § 14. Nadzór nad prawidłowością udzielania i rozliczania należności z tytułu podróży służbowych sprawują Kanclerz i Kwestor, wg właściwości.