Rynek kontraktów terminowych na waluty na GPW. Rynek walutowy

Rynek kontraktów terminowych na waluty na GPW.
Rynek walutowy to, jak mówią ekonomiści, układ krwionośny światowej
gospodarki. Dzienne obroty na poziomie ponad 3 bilionów USD na całym świecie (w
Polsce prawie 9 miliardów USD) powodują, że coraz więcej inwestorów próbuje swoich
sił również na tym rynku. Na rynku walutowym dostępne są różnorodne możliwości
zawierania transakcji – od najprostszych transakcji spot (wymiany walut z terminem
dostawy za dwa dni) przez kontrakty terminowe (forwardy na rynku nieregulowanym i
futuresy na giełdach), transakcje swap aż do bardzo rozbudowanego rynku opcji
walutowych. Rynek walutowy charakteryzuje się dużym rozproszeniem miejsc
zawierania transakcji. Dzięki błyskawicznemu przepływowi informacji między
uczestnikami tego rynku, ceny transakcji (spot i terminowe) muszą być do siebie –
odpowiednio – bardzo
zbliżone – inaczej zadziała mechanizm arbitrażu –
wykorzystujący niewielkie nawet różnice cen takich samych kontraktów w różnych
miejscach w Polsce czy na świecie. Pozwala to z dużą pewnością uznać, że jest to jeden
z rynków na których najmniej jest możliwa manipulacja kursami. Jest to rynek najbardziej
przystający do Teorii Rynku Efektywnego.
Na rynku pozagiełdowym (międzybankowym) dochodzi do zawierania
bezpośrednich umów (kontraktów) z bankami, brokerami czy innymi instytucjami
finansowymi mogącymi działać na tym rynku. Są to transakcje każdorazowo
negocjowane, cena wykonania i opłaty ustalane są zależnie, między innymi, od wielkości
transakcji, renomy firmy i terminu wykonania instrumentów pochodnych. Stronami
transakcji zawsze są klient i instytucja finansowa. W zależności od oceny inwestora,
musi on wpłacić depozyt pozwalający na zawarcie transakcji lub otrzymuje limit
(zabezpieczony w inny sposób) wielkości otwieranych pozycji.
Na rynkach giełdowych notowane są wystandaryzowane instrumenty
pochodne (kontrakty terminowe i opcje). Standardy instrumentów pochodnych określają
ściśle wielkość pojedynczego kontraktu, termin jego wykonania, zasady ustalania kursu
rozliczeniowego itp.
Zasady obrotu kontraktami są ustalone przez Giełdę i są dokładnie takie
same dla wszystkich uczestników rynku, niezależnie od ich wielkości. Płynność,
którą Giełda chce uzyskać dzięki działalności aktywnych animatorów, pozwoli na
otwieranie i zamykanie transakcji w każdym momencie po cenach rynkowych.
Na rynku giełdowym istnieje zawsze instytucja rozliczeniowa (w przypadku
Warszawskiej Giełdy jest to Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA),
czuwająca nad prawidłowym rozliczeniem transakcji, bezpieczeństwem inwestorów (np.
dzięki ustalaniu depozytów zabezpieczających). KDPW kontroluje wysokość
zabezpieczeń wnoszonych przez inwestorów i bura maklerskie.
1
Pośrednictwo Giełdy i KDPW powoduje, że zawierane transakcje są
bezpieczne i anonimowe – inwestorzy nie mogą się dowiedzieć, kto im sprzedał lub kto
od nich kupił instrumenty będące przedmiotem transakcji.
Ogromną przewagą inwestowania na Giełdzie jest przejrzystość rynku –
widoczne są nie tylko pierwsze najlepsze oferty kupna i sprzedaży – można obejrzeć
cały arkusz zleceń. Dzięki możliwości składania zleceń do arkusza, również pomiędzy
najlepszymi aktualnymi ofertami kupna i sprzedaży – inwestorzy mogą zawierać
transakcje po najlepszych kursach.
Obecnie na Giełdzie notowane są kontrakty terminowe na kursy euro i USD – walut
najważniejszych dla polskiej wymiany handlowej.
Standardy i Warunki Obrotu dla tych kontraktów znajdują się na stronie internetowej
Giełdy – Centrum Inwestora
Kontrakty terminowe na waluty wykorzystywane są przez firmy w celu
zabezpieczenia przyszłych przepływów walutowych, przez inwestorów
instytucjonalnych – przede wszystkim w celach zabezpieczeń inwestycji (ale też w
celach spekulacyjnych) oraz przez inwestorów indywidualnych – głównie w celach
spekulacyjnych.
Ważnymi uczestnikami rynku walutowego są też arbitrażyści – wykorzystujący
różnice cen tych samych instrumentów na różnych giełdach czy u różnych brokerów
(różnice te mogą wynikać z niewłaściwych wycen lub opóźnień aktualizacji notowań).
Efektem działania arbitrażystów jest minimalizacja różnic cen między uczestnikami rynku
i właściwa wycena instrumentów pochodnych. Dzięki spekulantom, market makerom
(animatorom na GPW) i arbitrażystom rośnie płynność rynku co pozwala na bezpieczne
zawieranie transakcji przez wszystkich jego uczestników
Coraz większe znaczenie zyskują fundusze hedgingowe – szukające dla swoich
inwestycji alternatywnych rynków – w obszarze ich zainteresowań znajduje się też rynek
walutowy i towarowy. Również rozpowszechnienie inwestowania przy pomocy
automatycznych strategii inwestycyjnych (algorithmic trading) powoduje ogromny
wzrost zainteresowania rynkiem walutowym. Stało się tak dzięki ogromnej płynności
rynku walutowego, niskim kosztom zawierania transakcji i (jest to bardzo istotne dla
inwestorów często zawierających transakcje) bardzo wąskim spreadom (różnicy między
ofertami kupna i sprzedaży).
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie konsekwentnie zmierza w kierunku
stworzenia bezpiecznego, płynnego i atrakcyjnego dla inwestorów rynku kontraktów
terminowych na waluty. Obecnie wprowadzane są zmiany formalne i podejmowane są
działania mające na celu zwiększenie obrotu i przybliżenie inwestorom tego rynku.
Pierwszym etapem była zmiana standardów notowanych obecnie kontraktów na
EUR i USD – jedną z najważniejszych zmian było wydłużenie terminu wygasania
kontraktów do 12 miesięcy. Pozwoli to na lepsze wykorzystanie możliwości drzemiących
w tych instrumentach – przez inwestorów (niektórzy nazywają ich spekulantami), osoby i
2
firmy (jeszcze tylko niewielka ich część jest świadoma takiej konieczności) chcące
zabezpieczać swoje przychody, koszty lub inwestycje nominowane w innych walutach.
Drugim etapem jest pozyskiwanie skutecznych animatorów tego rynku, którzy
zwiększają płynność i umożliwiają zawieranie transakcji w każdej chwili po cenach
rynkowych, przy wąskim spreadzie i dużych wielkościach ofert po stronie kupna i
sprzedaży.
Kolejne kroki to wprowadzenie do obrotu nowych kontraktów - na funta
brytyjskiego i franka szwajcarskiego do polskiego złotego oraz, w niedługim terminie,
kontraktów na pary walut bez polskiej waluty – takie jak EUR/USD, GBP/USD czy
EUR/CHF. W dalszych planach jest również uruchomienie rynku opcji walutowych, co
zdecydowanie poszerzy możliwości inwestycyjne na warszawskiej giełdzie.
Giełda przy udziale Fundacji Edukacji Rynku Kapitałowego prowadzi szkolenia z
tego segmentu rynku (proszę sprawdzić aktualne szkolenia na stronie: www.ferk.pl ).
Giełda i KDPW, rozumiejąc jak ważny jest rozwój tego segmentu
Warszawskiej Giełdy zrezygnowały z pobierania opłat od obrotu kontraktami
walutowymi do końca czerwca 2008 roku,
Prosimy o pytania i uwagi na adres e-mail: [email protected]
3