Poprawa Opieki Perinatalnej w Województwie Lubuskim 2014-2016

Program Poprawy Opieki Perinatalnej
w Województwie Lubuskim 2014-2016
Współczynnik umieralności okołoporodowej na terenie województwa
lubuskiego w roku 2013 wg GUS wyniósł 7,3‰ i uplasował województwo
lubuskie na ostatnim miejscu w kraju.
Cel programu
Celem programu jest poprawa opieki perinatologicznej i okołoporodowej
oraz
zmniejszenie
wskaźnika
umieralności
okołoporodowej
płodów
i noworodków na terenie województwa lubuskiego.
Kierunki działania
Poprawa opieki perinatologicznej i okołoporodowej powinna objąć swym
zakresem:
1. opiekę przedkoncepcyjną (opieka nad kobietami, które planują
ciążę);
2. opiekę na kobietami w czasie ciąży (diagnostyka i leczenie)
3. opiekę w trakcie porodu;
4. opiekę poporodową (nad matką i dzieckiem).
Za powyższe działania odpowiedzialne są podmioty organizujące
i uczestniczące w systemie opieki zdrowotnej na terenie województwa
lubuskiego. Poprawa funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej w każdym
z w/w zakresów, przyczyni się do poprawy wskaźników umieralności
okołoporodowej noworodków dla województwa.
1
Opieka przedkoncepcyjna
1. Działania edukacyjne zmierzające do poprawy świadomości i stanu
wiedzy kobiet z terenu województwa lubuskiego na temat ciąży
fizjologicznej i możliwych jej powikłań oraz opieki nad noworodkiem
po porodzie. Dzięki temu możliwe będzie zmniejszenie odsetka
porodów przedwczesnych oraz występowania zagrożeń związanych
z wcześniactwem u noworodków. Zadania te można realizować
poprzez:
● przeprowadzenie ogólnospołecznej kampanii informacyjnej na
temat ciąży, porodu i opieki nad noworodkiem z udziałem
lokalnych mediów, placówek służby zdrowia. W celu koordynacji
podjętych działań należy utworzyć ośrodek edukacji
zdrowotnej.
Do zadań należałoby:
● zorganizowanie sieci szkół rodzenia oraz nadzór nad ich
działalnością wspólnie z Konsultantem Wojewódzkim w dziedzinie
Ginekologii i Położnictwa, Konsultantem Wojewódzkim w
dziedzinie Neonatologii, Polskim Towarzystwem Ginekologicznym,
Polskim Towarzystwem Neonatologicznym oraz Lubuską Izbą
Pielęgniarek i Położnych,
● zainteresowanie programem edukacyjnym dotyczącym ciąży i jej
powikłań oraz profilaktyki chorób kobiecych Lubuskiego
Kuratorium Oświaty i wspólnie wprowadzenie do programu lekcji
wychowania w rodzinie i/lub lekcji biologii takiej tematyki,
2
Oczekiwane efekty tego typu działań:
 poprawa stanu zdrowia kobiet przed zajściem w ciążę dzięki
wczesnej diagnostyce schorzeń ginekologicznych
 planowane i świadome macierzyństwo
 zmniejszenie częstości występowania patologii ciąży u kobiet
Opieka nad kobietą w ciąży
Należy mobilizować kobiety do jak najwcześniejszego zgłaszania się
w ciąży do poradni wykorzystując do tego celu środki masowego przekazu oraz
wszystkie dostępne narzędzia administracyjne. Wczesna zgłaszalność ciężarnych
pozwala na wykrycie większości patologii ciąży oraz umożliwia wdrożenie
odpowiedniego postępowania leczniczego.
Należy zapewnić odpowiednią jakość opieki położniczej nad kobietą ciężarną
poprzez:
● zapewnienie prowadzenia ciąży przez lekarzy posiadających
specjalizację w dziedzinie położnictwa i ginekologii wraz z położną,
● utworzenie przy Oddziałach Położniczo-Ginekologicznych o III i II
poziomie referencyjności Poradni Konsultacyjnych. Organizacja
pracy:
 dwunastogodzinny dzień pracy,
 zatrudnienie: lekarze specjaliści położnictwa i ginekologii,
położne z co najmniej 2 letnim stażem pracy w oddziale
położniczym,
 wyposażenie: wysokiej klasy ultrasonograf z opcją kolorowego
Dopplera, kardiotokograf, możliwość przeprowadzenia szybkiej
diagnostyki laboratoryjnej.
3
Poradnie konsultacyjne powinny być finansowane przez Narodowy Fundusz
Zdrowia.
Jednostki takie umożliwią postawienie szybkiego rozpoznania i pozwolą na
uniknięcie w wielu przypadkach niepotrzebnych hospitalizacji w oddziałach
patologii ciąży o III poziomie referencyjności.
Opieka w podczas porodu
Należy utworzyć nowoczesne bloki porodowe zgodnie z wymogami
współczesnego położnictwa. Konieczne jest zainstalowanie położniczego systemu
ciągłego nadzoru kardiotokograficznego, co w znaczący sposób zwiększa
bezpieczeństwo kobiet podczas porodu i wpływa na stan noworodków po
urodzeniu.
Docelowo wszystkie bloki porodowe na terenie województwa lubuskiego
powinny posiadać:
 systemy ciągłego nadzoru zapisów kardiotokograficznych,
 systemy pozwalające na szybką ocenę równowagi kwasowozasadowej w krwi pępowinowej bezpośrednio na bloku porodowym,
 sale porodów rodzinnych.
W trybie pilnym należy:
 zwiększyć dostępność do stanowisk intensywnej terapii noworodka
przez stworzenie nowych miejsc na III poziomie referencyjnym
(Zielona Góra),
 doposażyć
już
istniejące
miejsca
intensywnej
terapii
neonatologicznej zarówno na III jak i II poziomie referencyjnym
w nowoczesny wysokospecjalistyczny sprzęt który pozwoli na
poprawę jakość opieki neonatologicznej nad noworodkiem
(Zielona Góra, Nowa Sól),
4
 zwiększyć liczbę specjalistów neonatologii poprze aktywny system
motywacyjny, który pozwoli na zatrudnienie nowych specjalistów
spoza naszego województwa i zachęci młodych lekarzy do
specjalizowania się w tej deficytowej dziedzinie medycyny.
Opieka poporodowa
W celu poprawy jakości opieki medycznej w okresie poporodowym należy:
 rozwijać rolę położnej środowiskowej odwiedzającej matkę
z dzieckiem po porodzie; taka forma opieki pozwoli na unikniecie
wielu powikłań u matki i noworodka w okresie połogu,
 propagować i rozwijać ideę naturalnego karmienia piersią przez
wszystkie jednostki sprawujące opiekę nad kobietą w okresie ciąży
i połogu.
We wszystkich oddziałach położniczo-ginekologicznych i poradniach
dla kobiet na terenie województwa należy wprowadzić i przestrzegać zasad
standardu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie
fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad
noworodkiem.
Nadzór nad programem opieki perinatalnej
Wszystkie powyższe elementy opieki perinatalnej powinny być odpowiednio
monitorowane i nadzorowane przez Konsultanta Wojewódzkiego
w Dziedzinie Ginekologii i Położnictwa oraz Konsultanta Wojewódzkiego
w Dziedzinie Neonatologii. Należy wprowadzić system monitorujący jakość
opieki perinatalnej na terenie województwa lubuskiego.
5
Sposoby realizacji Programu Poprawy Opieki Perinatalnej na terenie
województwa lubuskiego:
 opracowanie Programu Poprawy Opieki Perinatalnej, w realizację którego
będą zaangażowane wszystkie odpowiedzialne za ochronę zdrowia
jednostki samorządowe naszego województwa,
 przyjęcie
Programu
Poprawy
Opieki
Perinatalnej
przez
Sejmik
Województwa Lubuskiego w formie uchwały co zapewni skuteczność jego
realizacji,
 zapewnienie odpowiednich źródeł finansowania dla tego programu
zarówno ze środków centralnych jak i przez samorząd województwa
i poszczególne jednostki samorządu terytorialnego,
 utworzenie systemu monitorowania programu opieki perinatalnej.
prof. dr hab. n. med. Jana SKRZYPCZAK
Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Położnictwa i Ginekologii
Gorzów Wielkopolski, 09 lipca 2014 r.
6