Żmija, kot, pies, mija, kot, pies, byk, krokodyl i inne
Transkrypt
Żmija, kot, pies, mija, kot, pies, byk, krokodyl i inne
Święte zwierzęta Egiptu Ż mija, kot, pies, byk, krokodyl i inne "Któż nie zna obyczaju Egipcjan? Lecz choć ich umysły przepojone są niedorzecznymi urojeniami, prędzej zgodziliby się na dowolną katuszę niż na zbeszczeszczenie ibisa, żmii, kota, psa lub krokodyla." Tak oto pisał rzymski mówca i pisarz Cyceron Cyceron, nie pojmując czci, jaką Egipcjanie otaczali zwierzęta. Podobne poglądy mieli też inni Rzy− mianie, którzy w Apis swojej twórczości drwili sobie okrutnie ze staroegipskiej re− ligii, a zwłaszcza z tak cha− rakterystycznego dla niej kultu świętych zwierząt. Nie wiemy, jakie były po− czątki tych wierzeń, lecz wy− daje się, że Egipt znał kult świętych zwierząt od zarania swych dziejów. Początkowo oddawano cześć jedynie po− sągom świątynnym, które stanowiły uświęcony symbol. Wyjątkiem były święta i pro− cesje − wówczas prowadzono żywe zwierzęta, ale też peł− niły one tylko funkcję sym− bolu. W Okresie Późnym, wraz z ponownym rozwo− jem kultów lokalnych, na− stąpiło upowszechnienie na niebywałą skalę kultu zwie− rząt. Były one traktowane jako dusze poszczególnych bóstw, a po śmierci mumifi− kowano je i chowano z ca− łym ceremoniałem na spe− cjalnych cmentarzach. Licz− bę gatunków zwierząt ota− czanych czcią w starożytnym na okładce: Tak wyglądałoby przy− gotowywanie Świętego Byka do procesji. Malowania kopytek do− konuje Patrycja Grądziel. fot. Maciej Urbanowski Egipcie obli− cza się na po− nad 40! Jednym z najważnie− jszych świę− tych zwierząt był byk Apis, wcielenie mem− fickiego boga Ptaha, a także Ozyrysa. Je− go kult miał ziemnych galeriach, które − jak dowiadujemy się z licz− nie zgromadzonych tam stel wotywnych − funkcjonowały od czasów panowania Amen− hotepa III aż do końca okre− su ptolomejskiego, do pano− wania słynnej Kleopatry VII VII. Po śmierci świę− tego byka trze− ba było znaleźć godnego następ− cę, charakter ogól− nopaństwowy. Na co dzień Apis przeby− wał w Mem− fis, gdzie jego rezydencję Baran stanowiły po− mieszczenia który zostanie zaak− specjalnie do− ceptowany przez bo− budowane do ga. W poszukiwaniach świątyni Pta− brali udział wszyscy ha. Opiekę nad mieszkańcy Egiptu, a Skarabeusz świętym bykiem nie było to zadanie łat− sprawowali wyz− we, ponieważ wybraniec naczeni do tego kapłani, boga mu− a towarzystwa siał posia− dotrzymywały dać ściś− mu krowy, dla le okre− których także ślone ce− przewidziano mie− chy fi− jsce w rezydencji zyczne. Apisa. Kiedy Apis Według umierał, jego ciało by− przeka− ło balsamowane i zu Elia− na grzebane z wielką na, mia− pompą na memfi− ło ich ckiej nekropolii być 29, królewskiej w Se− najważ− rapeum, czyli pod− Bóg Sebek z głową krokodyla niejsze to czarny kolor skóry z bia− były z kultem bogini Bastet, łymi plamami, trójkątne zna− opiekunki miłości i muzyki. W Bubastis, mieście szczegól− mię na czole i chara− nie oddanym Bastet, znale− kterystyczny ziono rozległe cmentarzys− kształt grzbietu. ko kotów. Herodot Herodot, który Kiedy już w ja− podróżował po Egip− kiejś zagrodzie cie, zamieścił w udało się znaleźć swoim dziele in− odpowiedniego formację o cielaka, wiado− tym, że wszy− mość rozchodziła scy mieszka− się po całym kraju, ńcy domu, radując serca Egi− w którym pcjan. Prze− zdechł kot, prowadzka no− golili so− wego Apisa do bie brwi. Memfis była Mu− wielkim wy− mie ko− darzeniem, podobnie późniejsze cie można obejrzeć w muze− procesje, w których ach na całym świecie, m.in. brał udział. Troską ota− w Muzeum Narodowym w czano też matkę świętego by− Warszawie. AGNIESZKA ka, przydzielano jej specjalną NIEMIRKA służbę i włączano do rytuału świąt. Czczono także inne święte byki: Mnewisa w Helio− polis, związanego z kultem Re i Atu− ma oraz Buchisa w Hermonthis, kóry był wcieleniem bo− ga Montu. Popularnym świętym zwierzę− ciem był także kot, który stał się zresztą dla współ− czesnych ludzi je− dnym z symboli starożytnego Egip− Wadżet − bogini Dolnego Egiptu oraz po tu. Koty związane prawej Nechbet − opiekunka Górnego Egiptu Gazeta Biskupińska Biskupińska, W cieniu piramid. Wydawca: Wydawnictwo Dominika Księskiego "Wulkan", Pałuki, pismo lokalne, Żnin, pl. Wolności 7. Naczelny redaktor: Dominik Księski; Zastępca redaktora naczelnego: Mirosława Roszak, Anioł stróż: Roksana Chowaniec; Sekretarz redakcji: Jolanta Dobaczewska. Skład: Anna Rosińska, Łamanie: Maciej Urbanowski, Reporterzy: Ilona Spurka, Joanna Kontowicz, Sara Matuszewska. Opracowanie graficzne: Leszek Malak. Adres redakcji i biura ogłoszeń: Biskupin, budynek muzeum, tel. (0−52) 30−25−439. Naświetlanie: Magraf Bydgoszcz, Druk: Graf−Bog Żnin