str. 1 Czym jest szczęście? ,,Życzę ci zdrowia, szczęścia i

Czym jest szczęście?
,,Życzę ci zdrowia, szczęścia i pomyślności „ - to chyba najpopularniejsze
sformułowanie przy składaniu życzeń. Ale czy mówiąc to, wiemy dokładnie,
co rozumiemy przez wyraz szczęście? Każdy z nas zapewne dąży do niego,
jednak niewielu wybiera taką samą drogę, by je osiągnąć. Pojęcie szczęścia jest
więc wyjątkowo trudne do zdefiniowania. Myśleli o nim ludzie od zarania
dziejów, na wszystkich zamieszkałych kontynentach i we wszystkich kręgach
kulturowych. Powstało więc wiele przeróżnych koncepcji na osiągnięcie
szczęścia, niekiedy diametralnie różnych, a czasem nawet sprzecznych.
Słownik języka polskiego definiuje szczęście jako ,,1.powodzenie
w jakichś przedsięwzięciach, sytuacjach życiowych. 2.uczucie zadowolenia,
radości i wszystko, co wywołuje ten stan. 3.splot pomyślnych okoliczności,
szczęśliwe wydarzenie „. Władysław Tatarkiewicz, znany polski filozof
i historyk filozofii, w swoim dziele pt. ,,O szczęściu „ podaje cztery jego
definicje: pomyślność, stan najintensywniejszej radości, posiadanie wielu dóbr
(eudajmonia) oraz zadowolenie z całości życia, przy czym według niego tylko
to ostatnie pretenduje do tego, by być prawdziwym szczęściem. Osobiście
za szczęście uważam wewnętrzny stan, więc dla mnie tym szczęściem,
do którego dążą ludzie, jest pojęcie z drugiej definicji słownikowej oraz drugiej
i czwartej według Tatarkiewicza. Szczęście jako pomyślność, czyli pierwsza
definicja wg Tatarkiewicza, a także pierwsza i trzecia słownikowa, ze względu
na swoją naturę nie może być przedmiotem dążenia człowieka, gdyż jest
od niego niezależne, powodują je czynniki zewnętrzne. Z pewnością jednak
celem ludzi może być szczęście rozumiane jako obfitość dóbr. Nasuwa się
pytanie: o jakie dobra chodzi? W opinii starożytnych filozofów, m.in.
Arystotelesa, są to te wartości, które dany człowiek uważa za najcenniejsze.
Według mnie to właśnie tą drogę do szczęścia wybiera współcześnie najwięcej
osób. Ludzie dążą przede wszystkim do zdobywania bogactwa, wielu również
marzy o sukcesach w pracy. Jednak przecież mnóstwo ludzi zdobywa
wymienione dobra, a nie wszyscy oni są szczęśliwi. Moim zdaniem rolę
odgrywają tutaj wewnętrzne odczucia człowieka. Łatwiej jest odczuwać
przyjemność zdobywszy to, czego się pragnęło, jednak czynniki zewnętrzne
same z siebie nie uczynią człowieka szczęśliwym.
Podobne poglądy wynikają z utworów najwybitniejszego poety polskiego
renesansu - Jana Kochanowskiego. Uważał on za szczęśliwe życie spokojne,
sielskie, docenianie uroków przyrody. Za najważniejsze wartości uznawał
zdrowie, rodzinę, życzliwość ludzką. Ukazują to utwory takie jak np. ,,Na dom
w Czarnolesie „, ,,Na zdrowie „, ,,Nie wierz Fortunie „. W swoich fraszkach
zachęcał do starania się o wewnętrzny spokój, twierdząc, że nawet
str. 1
najpiękniejsze otoczenie i zabawy nie przyniosą szczęścia, gdy człowiek będzie
miał niespokojną psychikę. Będzie on patrzył na świat jakby przez ciemne
okulary, niezdolny dostrzec jego piękna. Poglądy Jana z Czarnolasu stanowią
połączenie starożytnych filozofii epikureizmu i stoicyzmu ,,przefiltrowane „
przez kulturę chrześcijańską.
Koncepcję szczęścia jako beztroskich chwil w otoczeniu pięknej
przyrody ukazuje Czesław Miłosz w wierszach ,,Szczęście „ i ,,Dar „. W tym
pierwszym skupia się tylko na pięknie zewnętrznego świata, natomiast
w drugim mówi także o dobrym samopoczuciu psychicznym, ale i fizycznym.
W wersie ,,nie wstydziłem się myśleć, że byłem kim jestem „ nawiązuje
do czwartej definicji wg Tatarkiewicza - szczęścia jako zadowolenia z całości
życia. Dla Indian opisanych w utworze ,,Gringo wśród dzikich plemion „
szczęście to odpoczynek, brak zmartwień, wręcz brak myślenia. Ten sposób
osiągnięcia szczęścia jest mi całkowicie obcy - po niedługim czasie taki styl
życia znudziłby mnie.
Na koniec warto zadać pytanie: czy szczęście naprawdę istnieje? Myślę,
że tak, choć nie zawsze doświadczając go, wiemy, że jesteśmy szczęśliwi.
Czesław Miłosz w swoim eseju ukazuje dzieciństwo jako najpiękniejszy okres
w życiu, ale sam przyznaje, że być może ,,mitologizuje „ ten czas - wówczas
mógł nie wiedzieć, że po latach właśnie te chwile będzie wspominał jako
najszczęśliwsze. Dobrze oddaje to cytat z wiersza Phila Bosmansa:
,,Ze szczęściem czasami bywa tak, jak z okularami, szukasz ich, a one siedzą na
nosie „.
Adrian Pałacki
str. 2