Warsztat nauczyciela polonisty

Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Element
Nazwa modułu
Instytut
Kod
przedmiotu
Kierunek,
poziom i profil
kształcenia
Forma studiów
Rok studiów,
semestr
SYLABUS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Opis
Warsztat nauczyciela polonisty
HUMANISTYCZNY
PPWSZ - FP - 1 – 23N - s
filologia polska, studia pierwszego stopnia, profil praktyczny
stacjonarne
rok I, semestr II
Rodzaj i liczba
godzin
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego
udziału nauczyciela
i studentów
60 godzin ćwiczeń
Punkty ECTS
3 ECTS
Pracochłonność
w godzinach
st. stacjonarne
Suma
Razem
Prowadzący
zajęcia
Egzaminator/
Zaliczający
Wymagania
(kompetencje)
wstępne
12
Założenia i cele
przedmiotu
13
Efekty
kształcenia
Stacjonarne:
Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela
Wykłady
Ćwiczenia/
seminaria
60
Konsultacje
obowiązkowe
Egzaminy
Praca własna studenta
Projekty/
opracowania
Nauka
własna
10
30
60
Inne
20
90
dr Barbara Zgama
dr Barbara Zgama
Student uczęszcza na zajęcia z pedagogiki i psychologii
Zapoznanie studenta z warsztatem pracy nauczyciela polonisty, rozumianym jako
zespół kompetencji zawodowych, pozwalających na optymalizację procesu nauczania.
Przygotowanie studenta to bycia twórczym i refleksyjnym polonistą, który potrafi
opracować pomoce dydaktyczne (narzędzia).
Przygotowanie studenta zarówno do roli polonisty, jak i wychowawcy klasy
Odniesienie do
Odniesienie do
Efekt (Wiedza, Umiejętności, Kompetencje
efektów
efektów
społeczne)
kierunkowych
obszarowych
WIEDZA student:
1/Zdobywa wiedzę na temat różnych aspektów
komunikacji w obrębie dyskursu edukacyjnego
2/ Poznaje prawidłowości i zakłócenia procesu
KNSz_W02
KNO_06
dydaktycznym 3/Zdobywa wiedzę o zakresu teorii
KNSz_W04
KNO_01
nauczania z uwzględnieniem praktycznego aspektu
pracy nauczyciela polonisty. Zna odpowiednią
literaturę i czasopisma.
Posiada wiedzę na temat specyfiki funkcjonowania
uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Zna różnorodne metody ułatwiające zapamiętywanie
oraz sposoby rozwijania zainteresowań i
motywowania uczniów do pogłębiania wiedzy przez
KNSz_W09
KNO_03
uruchamianie różnych typów pamięci. Poznaje
edukacyjną wartość różnicowania metod pracy z
uczniami oraz zyskuje teoretyczne podstawy
umiejętności dostosowywania poziomu wymagań do
możliwości ucznia.
UMIEJĘTNOŚCI
Potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały
i środki w celu projektowania oraz efektywnego
KNSz_U08
realizowania działań pedagogicznych i
dydaktycznych. Samodzielnie przygotowuje pomoce
dydaktyczne.
Potrafi analizować własne działania pedagogiczne
(dydaktyczne, wychowawcze) i wskazywać obszary
KNSz_U14
wymagające modyfikacji. Potrafi wdrażać działania
innowacyjne i naprawcze.
Potrafi animować prace nad rozwojem uczestników
procesów pedagogicznych oraz wspierać ich
samodzielność oraz inspirować do działań na rzecz
KNSz_U10
uczenia się przez całe życie.
Potrafi dobrać odpowiednie ćwiczenia terapeutyczne
dla uczniów z trudnościami w czytaniu i pisaniu.
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Potrafi zdiagnozować grupę uczniowską pod
względem stopnia jej integracji. Ma świadomość
konieczności prowadzenia zindywidualizowanych
KNSz_K03
działań pedagogicznych w stosunku do uczniów z
trudnościami.
Odpowiedzialnie przygotowuje się do pracy. Potrafi
na podstawie lektury opracować ćwiczenia
słownikowe, sprawdziany, ćwiczenia ortograficzne.
KNSz_K06
Jest gotowy do podejmowania indywidualnych i
KNSz_K07
zespołowych działań na rzecz podnoszenia jakości
pracy szkoły.
Efekt kształcenia
14
Forma i
warunki
potwierdzenia
efektu
kształcenia
KNSz_K06
KNSz_K07
KNSz_W02, KNSz_U10
KNSz_U14, KNSz_U08
KNSz_K03
15
16
KNO_01
KNO_01
KNO_03
KNO_01
KNO_01
KNO_06
Sposób potwierdzenia (weryfikacji)
aktywny udział w zajęciach
referat i dyskusja punktowana
opracowanie narzędzi typu: sprawdzian ze
znajomości lektury, dyktando, ćwiczenia
językowe
opracowanie bibliografii merytorycznej
dla lektury będącej motywem
przewodnim w danym roku akademickim
Stosowane
metody
dydaktyczne
zajęcia praktyczne, dyskusja, metoda sytuacyjna, metoda przypadków
Treści
merytoryczne
przedmiotu
Nauczyciel i jego warsztat. Literackie portrety nauczycieli. Katalog cech polonisty,
talent i osobowość, jego umiejętności. Wzorce polonisty; podręczna biblioteka –
lektury, czasopisma, słowniki; zadania, które stawia przed nim szkoła - polonista w roli
wychowawcy; polonista jako animator szkolnego życia kulturalnego.
Charakterystyka rozwoju społecznego i emocjonalnego dziecka.
Uczeń z trudnościami w pisaniu i czytaniu. Symptomy, diagnoza, terapia.
O rozwoju twórczości u dzieci – zabawa, rysunek, aktywność słowna.
Lektura – źródłem inspiracji dla nauczyciela do tworzenia ćwiczeń i zadań
językowych dla uczniów (mówienie, czytanie, pisanie):
-rozmowa, czyli jak przygotować ucznia do dyskusji
-interpretacja głosowa tekstów poetyckich i prozatorskich;
-tworzenie (wymyślanie) gier i zabaw dydaktycznych, określanie ich celowości i
przydatności w procesie dydaktycznym
Teoretyczne podstawy poszczególnych działań:
-ortografia – zasady i reguły ortograficzne; uwarunkowania sprawności ortograficznej;
-techniki ćwiczenia pamięci, metody zapamiętywania, wykorzystujące wyobraźnię i
skojarzenia
-drama – jej istota oraz cele ogólnorozwojowe, społeczne i polonistyczne;
charakterystyka wybranych technik dramowych;
- zabawa w teatr
-rozwijanie ciekawości językowej – pojęcie czytania i zabawy językowe poprawiające
umiejętność czytania; trudności w nauce czytania i pisania; sposoby czytania na lekcji;
Tworzenie narzędzi pozwalających działać efektywnie:
-dyktando; metody poprawiania błędów
-ćwiczenia dykcyjne i artykulacyjne;
-ćwiczenia leksykalne, ćw. doskonalące technikę czytania
-sprawdzian ze znajomości lektury;
-konstruowanie testu na czytanie ze zrozumieniem, jego ocena i weryfikacja
17
Forma i warunki
zaliczenia modułu,
w tym zasady
dopuszczenia do
egzaminu/zaliczenia
18
Wykaz
literatury
podstawowej
19
Wykaz
literatury
uzupełniającej
(pomocniczej)
90% obecności na ćwiczeniach, aktywny udział w zajęciach
zaliczenie z oceną
Huget P., Od dzieciństwa ku młodości. Psychologiczno-pedagogiczne podstawy
kształcenia nauczyciela polonisty, Kraków 2007
Włodarczyk A., Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty, Kraków 2007.
Kowalikowa J., Narodziny nauczyciela polonisty. Szkice edukacyjne, Kraków 2006
Janus-Sitarz A., Lekcje teatru, Kraków 1999
Kompetencje szkolnego polonisty 2. Szkice i artykuły z metodyki z lat 1994-1996 pod
red. Bożeny Chrząstowskiej, Warszawa 1997.
Dzierzgowska I., Jak uczyć metodami aktywnymi, Warszawa 2005.
Żydek-Bednarczuk U., Komunikacja dydaktyczna na lekcjach języka polskiego, [w:] Z
teorii i praktyki dydaktycznej języka polskiego, pod red. E. Polańskiego i Z. Urygi, t. 14,
Katowice - Kraków 1995, s. 93-104
Kowalikowa J., Zawód nauczyciela w świetle reformy szkolnej, W: Kompetencje
nauczycieli w reformowanej szkole, Katowice 2003, s.11-19
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury pod red. A. Janus-Sitarz,
Kraków 2004
Wypych A., Wspieranie werbalnego rozwoju dziecka w oparciu o eksperymenty
językowe, tropy stylistyczne i dobrą literaturę. Ćwiczenia terapeutyczne, Gdańsk 2008.
O’Brien D., Sztuka zapamiętywania, Warszawa 2001
Czasopisma: „Język Polski w Szkole Podstawowej”, „Polonistyka”