Próg rentowności

Próg rentowności
Wpisany przez prof. dr hab. Janusz Ostaszewski, dr Tomasz Cicirko, dr Katarzyna Kreczmańska-Gigol, dr Piotr
Russel
Badanie progu rentowności służy wyznaczeniu takiej ilości sprzedanych produktów, przy której
osiągnięte przychody ze sprzedaży równoważą koszty ich uzyskania.
Pomocny instrument w zarządzaniu przedsiębiorstwem stanowi analiza progu rentowności,
zwanego punktem równowagi, punktem krytycznym lub punktem wyrównania (z ang. break
even point
- BEP). Badanie progu rentowności służy wyznaczeniu takiej ilości sprzedanych produktów,
przy której osiągnięte przychody ze sprzedaży równoważą koszty ich uzyskania. Zrównanie
przychodów z kosztami to punkt, w którym przedsiębiorstwo nie osiąga jeszcze zysku, ale też
nie ponosi strat (zysk jest równy zero). Innymi słowy, dzięki analizie BEP otrzymujemy
odpowiedź na szczególnie ważne pytanie: ile musimy sprzedać, by osiągnąć zysk?
W literaturze przedmiotu spotyka się stwierdzenie, że próg rentowności odpowiada wielkości
sprzedaży, przy której zysk operacyjny jest równy 0. Bardziej precyzyjne jest posługiwanie się
pojęciem EBIT-u (z ang. Earnings before interest and taxes), bowiem tylko przy takim
podejściu do dźwigni operacyjnej współczynnik określający poziom dźwigni połączonej jest
równy iloczynowi współczynników dźwigni operacyjnej i finansowej. Zatem punktem
rentowności będzie taki poziom sprzedaży, przy której
EBIT
równy będzie 0.
Analiza progu rentowności opiera się na podziale kosztów na stałe i zmienne. Koszty stałe są to
koszty, które w określonych przedziałach czasu i produkcji nie zmieniają się, pomimo że
wielkość produkcji ulega fluktuacji w określonych granicach, np.: amortyzacja, opłaty najmu,
czynszu, podatki od nieruchomości. Za koszty zmienne zaś uznaje się koszty, które w
określonych przedziałach czasu i produkcji będą zmieniać się wraz z fluktuacją wielkości
1/2
Próg rentowności
Wpisany przez prof. dr hab. Janusz Ostaszewski, dr Tomasz Cicirko, dr Katarzyna Kreczmańska-Gigol, dr Piotr
Russel
produkcji, np. koszty surowców, materiałów, wynagrodzeń naliczanych w systemie akordowym.
Zmienność kosztów względem rozmiarów produkcji często ma charakter krzywoliniowy - koszty
zmienne o charakterze progresywnym lub degresywnym.
W analizie progu rentowności, celem uproszczenia obliczeń, wprowadza się założenie, że
zmienność kosztów jest wprost proporcjonalna do wielkości produkcji. W odniesieniu do
kosztów stałych przyjmuje się natomiast założenie, że w rozpatrywanym okresie mają one
charakter kosztów bezwzględnie stałych, tzn., że nie zależą one w żadnym stopniu od
rozmiarów produkcji. Założenie o bezwzględnej stałości oznacza również, że koszty stałe nie są
zależne od upływającego czasu, oraz że w analizowanym okresie nie są nabywane aktywa
trwałe podlegające umorzeniu (zachowany jest niezmienny poziom odpisów amortyzacyjnych).
Kolejne założenia przyjęte w analizie progu rentowności są następujące.
Pełna treść artykułu, z rysunkiem, wzorami i przykładem: plik pdf
Uwaga: niniejszy artykuł stanowi podrozdział 2.3.1 z rozdziału 2 książki prof. dr. hab. Janusza
Ostaszewskiego, dr. Tomasza Cicirko, dr Katarzyny Kreczmańskiej-Gigol, dr. Piotra
Russela „Finanse spółki akcyjnej. Wydanie 3 rozszerzone"
wydanej przez Difin, 2009 r. Więcej informacji o tej książce podaliśmy w dziale „Literatura
biznesu" w biuletynie nr 7 (8) 2009 r.
2/2