Ciąża po 30. roku życia – norma XXI wieku
Transkrypt
Ciąża po 30. roku życia – norma XXI wieku
Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 2, 88-92, 2013 Ciąża po 30. roku życia – norma XXI wieku KATARZYNA MAJOR, MAGDALENA BYŚ, MAŁGORZATA BAUMERT, PIOTR SURMIAK, ZOFIA WALENCKA Streszczenie Wstęp: Coraz więcej kobiet w krajach wysokorozwiniętych, również w Polsce, decyduje się na ciążę po 30. roku życia. Na tak ważną decyzję w życiu każdej kobiety, jaką jest macierzyństwo, ma wpływ wiele czynników, np.: wykształcenie, warunki socjoekonomiczne. Cel pracy: Analiza czynników wpływających na decyzję kobiet o ciąży po 30. roku życia. Materiał i metoda: Przeprowadzono anonimowe badanie ankietowe wśród 357 kobiet przebywających w trzech oddziałach położniczych szpitali w Katowicach i Tychach w okresie od grudnia 2012 do marca 2013 r., dotyczące późnego macierzyństwa. Ankieta składała się z 8 pytań, 7 jednokrotnego wyboru i 1 z możliwością wyboru kilku odpowiedzi. Wyniki: Kobiety biorące udział w ankiecie podzielono na dwie grupy: I – wiek między 30-34 lat, II grupa – 35 lat i powyżej. W grupie I istotnie częściej kobiety podawały własne problemy zdrowotne, problemy zdrowotne partnera, potrzebę bycia tylko z partnerem oraz brak odpowiednich warunków mieszkaniowych jako przyczynę odroczenia decyzji o macierzyństwie. Kobiety w tej grupie istotnie częściej deklarowały potrzebę podnoszenia kwalifikacji, samorozwoju, późne macierzyństwo lansowane w mediach oraz trudną sytuację ekonomiczną. W grupie pierwiastek w wieku 30-34 lat najistotniejszą przyczyną odroczenia macierzyństwa były problemy zdrowotne partnera, natomiast u kobiet w wieku 35 i więcej lat istotnie częściej obserwowano brak gotowości do zostania matką, lęk przed ciążą i porodem oraz brak pomocy państwa w wychowaniu dziecka. Techniki rozrodu wspomaganego istotnie częściej stosowane były w grupie II. Wnioski: Największy wpływ na podejmowanie przez kobiety decyzji o późnym porodzie miały warunki socjoekonomiczne. U kobiet poniżej 35. roku życia dodatkowo istotną rolę odgrywało także zdrowie partnera oraz potrzeba bycia tylko z partnerem. Słowa kluczowe: późne macierzyństwo, ciąża Wstęp Zmiany gospodarcze, społeczne i kulturowe zapoczątkowane pod koniec XX wieku znacząco wpłynęły na postrzeganie miejsca kobiet w życiu rodzinnym i społecznym. Kobiety stały się bardziej aktywne w życiu zawodowym i społecznym w porównaniu z ich poprzedniczkami. Kilka wieków wstecz kobiety rodziły swoje dzieci jako nastolatki, natomiast w wieku 40 lat zostawały babciami [1]. Obecnie, coraz większe zainteresowanie kobiet edukacją i rozwojem kariery zawodowej, powoduje przesunięcie decyzji o macierzyństwie, a nowoczesne techniki rozrodu wspomaganego medycznie, umożliwiają zajście w ciążę w późniejszym wieku [2, 3]. Według Paulsona i wsp. [4] w grupie kobiet między 50. a 63. rokiem życia, które poddane były technice rozrodu wspomaganego, 37,2% urodziło zdrowe dzieci. Współczesne kobiety dążą do zdobycia odpowiedniego wykształcenia i statusu materialnego, oddalając od siebie macierzyństwo. Fakty te powodują, że matkami, po raz pierwszy, zostają kobiety po 30. roku życia [5]. W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się znaczny wzrost kobiet decydujących się na późne macierzyństwo [6]. Z danych statystycznych wynika, że w Polsce w 2000 roku kobiety rodzące swoje dziecko po 30. roku życia stanowiły zaledwie 25%, podczas gdy w 2011 odsetek ten wynosił już 40%. Podobny trend utrzymuje się także w innych krajach wysokorozwiniętych [7]. Z tego powodu być może późne macierzyństwo należy traktować jako nową normę we współczesnym położnictwie [1]. Klinika Neonatologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Cel pracy Celem pracy było określenie czynników mających największy wpływ na podejmowanie przez kobiety decyzji o porodzie po 30. roku życia. Materiał i metoda W badaniu ankietowym dotyczącym macierzyństwa wzięło udział 357 kobiet, po 30. roku życia, spośród 1100 pacjentek, przebywających w okresie od 1 grudnia 2012 do 31 marca 2013 w oddziałach położniczych trzech szpitali na Śląsku (Centralny Szpital Kliniczny w Katowicach, szpital im. Leszczyńskiego w Katowicach oraz w Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Tychach). Badane kobiety zostały podzielone na dwie grupy. Grupę pierwszą stanowiły kobiety od 30. do 34. roku życia, natomiast grupę drugą kobiety w wieku 35 lat i powyżej. Przeprowadzono badanie ankietowe, dotyczące czynników mających wpływ na podjęcie decyzji o porodzie po 30. roku życia. Ankiety, składały się z 8 pytań. Pytania w ankiecie dotyczyły: wyksztalcenia, miejsca zamieszkania, kolejności ciąży, planowania ciąży, czasu starania się o dziecko, technik rozrodu wspomaganego oraz czynników, które wpłynęły na decyzję o odroczeniu macierzyństwa. Do analiz statystycznych wykorzystano test chi2, a za istotny statystycznie poziom prawdopodobieństwa uznano p < 0,05. 89 Ciąża po 30. roku życia – norma XXI wieku Wyniki W okresie od grudnia 2012 do marca 2013 na terenie trzech szpitali: CSK Katowice, szpital im. Leszczyńskiego w Katowicach oraz w szpitalu Wielospecjalistycznym w Tychach odbyło się 1100 porodów. Ankietę wypełniło 357 kobiet w wieku 30 i więcej lat (32,5%), które stanowiły grupę badaną. Najliczniejsza grupę (223; 62,5%) stanowiły kobiety pomiędzy 30. a 34. rokiem życia. Nie obserwowano różnic istotnych statystycznie pomiędzy dwoma grupami badanych kobiet (grupa I – kobiety w wieku 30-34 lat, grupa II – $ 35. roku życia) porównując kolejność ciąży, miejsce zamieszkania oraz wykształcenie. W grupie kobiet w wieku 35 i więcej lat istotnie częściej stosowane były techniki rozrodu wspomaganego (p = 0,03). Najczęściej stosowanymi technikami rozrodu wspomaganego były: zapłodnienie pozaustrojowe (8,9%) oraz inseminacja domaciczna (6,7%). Wyniki przedstawiono w tabeli 1. Przeanalizowano czynniki mające wpływ na podjęcie przez kobiety decyzji o odroczeniu macierzyństwa (tab. 2). W grupie I kobiet, w porównaniu z grupą II, życia istotną rolę w podejmowaniu decyzji o odroczeniu macierzyństwa odgrywały problemy zdrowotne przyszłych matek (p = 0,03), problemy zdrowotne partnera (p = 0,03), potrzeba bycia tylko z partnerem (p $ 0,01) oraz brak odpowiednich warunków mieszkaniowych (p = 0,04). W drugiej badanej grupie kobiet ($ 35 lat) do najistotniejszych powodów odraczających macierzyństwo należały: potrzeby podnoszenia kwalifikacji, samorozwoju (p = 0,02), późne macierzyństwo lansowane w mediach (p = 0,02) oraz trudna sytuacja ekonomiczna (p = 0,04). Podobnej analizie poddano pierwiastki w obu badanych grupach (tab. 3). Pierwiastki stanowiły 32,2% (115) całej grupy badanej. Nie obserwowano istotnych różnic pomiędzy wykształceniem, miejscem zamieszkania oraz planowaniem ciąży wśród kobiet z grupy I i II. U kobiet rodzących swoje pierwsze dziecko po 35. roku życia istotnie częściej stosowane były techniki rozrodu wspomaganego (p = 0,02). Tabela 1. Charakterystyka ogólna badanej grupy z uwzględnieniem podziału na dwie kategorie wiekowe Grupa badana ($ 30. r.ż.) Badana cecha I grupa (30-34. r.ż.) II grupa ($ 35. r.ż.) N = 223 N = 134 62,5% 37,5% N = 357 Rodność pierworódki 115 (32,2%) 68 (30,5%) 47 (35,1%) wieloródki 205 (57,4%) 155 (69,5%) 87 (64,9%) wieś 40 (11,2%) 26 (11,7%) 14 (10,5%) miasto 317 (88,8%) 197 (88,3%) 120 (89,6%) podstawowe 17 (4,8%) 10 (4,5%) 7 (5,2%) średnie 233 (65,3%) 147 (65,9%) 86 (64,2%) wyższe 107 (30,0%) 66 (29,6%) 41 (30,6%) ciąża planowana 294 (82,4%) 218 (85,5%) 76 (70,0%) ciąża nieplanowana 67 (18,7%) 36 (14,1%) 31 (29,2%) 40 (11,2%) 18 (8,0%) 22 (16,4%) Pochodzenie Wykształcenie Decyzja o ciąży Techniki rozrodu wspomaganego p NS NS NS NS IS IS – istotne statystycznie; NS – nieistotne statystycznie Tabela 2. Czynniki mające największy wpływ na podjęcie decyzji o odroczeniu macierzyństwa w obu badanych grupach Czynniki wpływające na podjęcie decyzji o odroczeniu macierzyństwa Grupa badana ($ 30. r.ż.) Gr I (30-34. r.ż.) Gr II ($ 35. r.ż.) N = 223 N = 134 N = 357 p 62,5% 37,5% Potrzeba podnoszenia kwalifikacji, samorozwoju 95 (26,6%) 50 (22,4%) 45 (33,6%) Brak odpowiedniego partnera 72 (20,1%) 48 (21,5%) 24 (17,5%) NS Trudności z zajściem w ciążę 54 (15,1%) 37 (62,5%) 17 (37,5%) NS Problemy zdrowotne matki 48 (13,4%) 34 (15,2%) 14 (10,4%) IS Brak odpowiednich warunków mieszkaniowych 42 (11,7%) 32 (14,3%) 10 (7,5%) IS Trudna sytuacja ekonomiczna 27 (7,6%) 12 (5,4%) 15 (11,2%) IS IS Potrzeba bycia tylko z partnerem 13 (3,6%) 2 (0,9%) 11 (8,2%) IS Problemy zdrowotne partnera 11 (3,1%) 10 (4,5%) 1 (0,7%) IS Późne macierzyństwo lansowane w mediach 8 (2,2%) 2 (0,9%) 6 (4,5%) IS IS – istotne statystycznie; NS – nieistotne statystycznie 90 K. Major, M. Byś, M. Baumert, P. Surmiak, Z. Walencka Tabela 3. Charakterystyka ogólna kobiet rodzących pierwsze dziecko po 30. roku życia z uwzględnieniem podziału na dwie grupy wiekowe Grupa badana (pierwiastki $ 30. r.ż.) Badana cecha N = 115 Grupa II ($ 35. r.ż.) N = 68 N = 47 59,1% 40,9% wieś 11 (9,6%) 5 (7,4%) 6 (12,7%) miasto 104 (90,4%) 63 (92,6%) 41 (87,2%) podstawowe 2 (2,9%) 2 (2,9%) 0 (0%) średnie 87 (75,6%) 53 (77,9%) 34 (72,3%) wyższe 26 (22,6%) 13 (19,1%) 13 (27,6%) ciąża planowana 102 (88,7%) 60 (88,2%) 42 (89,4%) ciąża nieplanowana 13 (11,3%) 8 (11,8%) 5 (10,6%) 25 (21,7%) 10 (14,7%) 15 (31,9%) Pochodzenie Wykształcenie Decyzja o ciąży Grupa I (30-34. r.ż.) Techniki rozrodu wspomaganego p NS NS NS IS IS – istotne statystycznie; NS – nieistotne statystycznie Tabela 4. Czynniki mające największy wpływ na podjęcie decyzji o odroczeniu macierzyństwa u pierworódek w całej badanej grupie Czynniki wpływające na podjęcie decyzji o odroczeniu macierzyństwa Grupa badana (pierwiastki $ 30. r.ż.) N = 115 Gr I (30-34. r.ż.) Gr II ($ 35. r.ż.) N = 68 N = 47 59,1% 40,9% p Brak odpowiedniego partnera 42 (36,5%) 23 (33,8%) 19 (40,4%) NS Potrzeba podnoszenia kwalifikacji, samorozwoju 41 (35,6%) 24 (35,3%) 17 (35,4%) NS Trudności z zajściem w ciążę 30 (26,0%) 18 (26,5%) 12 (25,5%) NS Brak gotowości do zostania matką 20 (17,3%) 7 (10,3%) 13 (27,6%) IS Problemy zdrowotne matki 19 (16,5%) 12 (17,6%) 7 (14,9%) NS Brak pomocy państwa w wychowaniu dziecka 19 (16,5%) 7 (10,3%) 12 (25,5%) IS Lęk przed ciążą i porodem 18 (15,7%) 6 (8,9%) 12 (25,5%) IS 6 (8,8%) 6 (8,8%) 0 (0%) IS Problemy zdrowotne partnera IS – istotne statystycznie NS – nieistotne statystycznie Dla kobiet z grupy I najistotniejszym czynnikiem wpływającym na odroczenie macierzyństwa były problemy zdrowotne partnera (p $ 0,01). Natomiast dla pierworódek z grupy II najistotniejszymi czynnikami były: brak gotowości do zostania matką (p = 0,01), lęk przed ciążą i porodem (p = 0,02) oraz brak pomocy państwa w wychowaniu dziecka (p = 0,03). Brak odpowiedniego partnera stanowił istotny czynnik opóźnienia macierzyństwa w obu grupach pierwiastek (33,8% vs 40,4%; NS). Wyniki przedstawiono w tabeli 4. Dyskusja Macierzyństwo dotychczas kojarzone było głównie z młodymi kobietami. Istnieje głęboko zakorzeniony pogląd, iż kobiety powinny zachodzić w ciążę w tzw. optymalnym wieku rozrodczym, tj. między 20. a 30. rokiem życia [8]. Młodym kobietom łatwiej jest zajść w ciążę, rzadziej chorują na choroby przewlekłe, a ich młody orga- nizm z łatwością adoptuje się do zmian pojawiających się w czasie ciąży [9]. W 1958 roku Międzynarodowa Federacja Ginekologii i Położnictwa określiła kobiety rodzące swoje pierwsze dziecko po 35. roku życia jako „stare pierwiastki”. W dzisiejszych czasach, w związku z coraz większą akceptacją przez społeczeństwo późnego macierzyństwa, również w literaturze ginekologiczno-położniczej nastąpiła zmiana nazewnictwa. Coraz częściej mówi się o zaawansowanym wieku ciężarnej, dojrzałej starszej rodzącej, późnym macierzyństwie [1]. Trend ten jest najbardziej zauważalny w krajach wysoko rozwiniętych. Według Joseph i wsp. [10], w 1982 r. odsetek żywych urodzeń w grupie wiekowej 35-39 lat wynosił 4,7%, a w ciągu 20 lat wzrósł do 14,1%. Wśród kobiet powyżej 40. roku życia częstość urodzeń wzrosła z 0,6% do 2,6%. W badaniu Aref-Adiba i wsp. [11] odsetek urodzeń wśród kobiet w przedziale wiekowym 35-39 lat wzrósł z 6% w 1991 do 13% w 2005 r., a w grupie po 40. roku życia z 0,1% do 1,5%. W Polsce także Ciąża po 30. roku życia – norma XXI wieku obserwuje się wzrost liczby kobiet po 35. roku życia decydujących się na urodzenie dziecka. Dane z Centrum Zdrowia Matki Polki [9] wskazują, że w przeciągu ostatnich 10 lat liczba rodzących powyżej 35. roku życia wzrosła o 100%. W naszym badaniu odsetek matek rodzących po 30. roku życia wynosił 32,8%, z czego 12,1% stanowiły kobiety powyżej 35. roku życia, a powyżej 40. roku życia 0,5%. W badaniu Kowalskiej i wsp. [12] odsetek kobiet rodzących po 40. roku życia wynosił 1,94%, w badaniach Hincza i wsp. [13] – 2,20%. W badaniach Weerasekera i Udugama [14], przeprowadzonych na Sri Lance – 1,7%. Poddając analizie przyczyny odkładania ciąży stwierdzono, że dla współczesnej kobiety edukacja i kariera zawodowa są często ważniejsze niż macierzyństwo [15]. W analizowanej przez nas grupie ciężarne powyżej 35. roku były lepiej wykształcone niż kobiety w wieku 30-34 lat. Istotnie częściej kobiety w tej grupie podawały potrzeby podnoszenia kwalifikacji i samorozwoju jako czynnik opóźniający podjęcie decyzji o macierzyństwie. Poza potrzebą podnoszenia kwalifikacji istnieje jeszcze szereg innych przyczyn podjęcia decyzji o późnym macierzyństwie. Według Lesińskiej-Sawickiej [16], Hammberga i wsp. [17] najistotniejszymi czynnikami były: brak partnera, brak gotowości do zastania matką oraz chęć stabilizacji pozycji zawodowej. W naszym materiale również zaobserwowano podobną tendencję. Brak odpowiedniego partnera deklarowało 17,5% respondentek w wieku 35 i więcej lat, a brak gotowości do zostania matką – 16,4%. Można przypuszczać, że wysoki odsetek ciąż nieplanowanych w tej grupie (29,2%) spowodowany jest tymi czynnikami. Należy podkreślić, że ryzyko wystąpienia nieplanowanej ciąży jest szczególnie duże w dwóch przedziałach wiekowych: 15-24 oraz 40-49 lat [18]. Według niektórych autorów zjawisko późnego macierzyństwa niesie z sobą pewne zagrożenia, które dotyczą głównie zdrowia kobiety w czasie ciąży. Dotyczy to przede wszystkim zwiększenia ryzyka wystąpienia cukrzycy ciężarnych, nadciśnienia tętniczego oraz zwiększenia częstości stosowania technik rozrodu wspomaganego[19-21]. W naszym materiale kobiety po 35. roku życia wymagały częściej zastosowania technik rozrodu wspomaganego, w porównaniu z młodszymi kobietami. Salem podaje, że 0,2% ciąż u kobiet po 40. r.ż. to ciąże po zapłodnieniu pozaustrojowym [2]. Według niego, nie bez znaczenia dla ewentualnych powikłań perinatalnych jest rodzaj zastosowanej metody. W badaniu Hincza i wsp. [22] w grupie wiekowej 35-39 lat ciąże po zapłodnieniu pozaustrojowym stanowiły 4,89%, a w opisywanym przez nas badaniu odsetek ten wynosił 8,95%. Niewątpliwie ciąża i poród kobiet powyżej 35. roku życia wymagają wzmożonej czujności perinatologicznej. Sam wiek nie przesądza jednak o traktowaniu ciąży kobiet dojrzałych jako patologii [9]. W światowym piśmiennictwie istnieje wiele przesłanek mówiących, że przy odpowied- 91 nim nadzorze położniczym przebieg ciąży i porodu u ciężarnych powyżej 35. roku życia może być prawidłowy, a osiągane wyniki perinatalne porównywalne z występującymi u młodych kobiet [22]. Wnioski Największy wpływ na podejmowanie przez kobiety decyzji o późnym porodzie miały warunki socjoekonomiczne. U kobiet poniżej 35. roku życia dodatkowo istotną rolę odgrywało także zdrowie partnera oraz potrzeba bycia tylko z partnerem. Piśmiennictwo [1] Kulma B. (2012) Późne macierzyństwo – norma we współczesynm położnictwie. Ad vocem 104: 13-14. [2] Salem Yaniv S., Levy A., Wiznitzer A. i wsp. (2011) A signi- ficant linear association exists between advanced maternal age and adverse perinatal outcome. Arch. Gynecol. Obstet. 283: 755-759. [3] Carolan M., Nelson S. (2007) First mothering over 35 years: questioning the association of maternal age and pregnancy risk. Health Care Women Int. 28: 534-555. [4] Paulson R.J., Boostanfar R., Mor E., i wsp. (2002) Pregnancy in the sixth decade of life: obstetric outcomes in woman of advanced reproductive age. JAMA 288: 2320-2323. [5] Studziński Z. (2004) Ciąża i poród u kobiet po 40. roku życia. Wiad. Lek. 57: 140-144. [6] Bianco A., Stone J., Lynch L., i wsp. (1996) Pregnancy outcome at age 40 and older. Obstet. Gynecol. 87: 917-922. [7] Rocznik Demograficzny, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012. [8] Lesińska-Sawicka M. (2008) Wybrane elementy bibliografii zdrowotnej późnych pierwiastek jako wskazówki dla personelu medycznego do planowania działań edukacyjnych. No- woczesne Pielęgniarstwo i Połóżnictwo 2: 2. [9] Kubiak-Fortecka A., Wilczyński J. (2009) Ciąża i poród u kobiet w wieku dojrzałym, Przegl. Menopauz. 2: 62-71. [10] Joseph K.S., Allen A.C., Dodds L. i wsp. ( 2005) The perinatal effects of delayed childbearing. Obstet. Gynecol. 105: 14101418. [11] Aref-Adib M., Freeman-Wang T., Ataullah I. (2007) The older obstetric patient. Obstet. Gynaecol. Reprod. Med. 18: 43-48. [12] Kowalewska M., Pokrzywnicka M., Kobierska I. (2000) Póź- ne macierzyństwo – zjawisko końca XX wieku – ocena stanu klinicznego noworodków donoszonych, urodzonych w Instytucie Ginekologii i Położnictwa w Łodzi przez matki w wieku zaawansowanym. Ginekol. Pol. 71: 167-172. [13] Hincz P., Wojciechowska E., Podciechowski L. i wsp. (2006) Późne macierzyństwo – przebieg ciąży i porodu powyżej 35. roku życia. Przegl. Menopauz. 24: 80-84. [14] Weerasekera D.S., Udugama S.G. (2003) Pregnancy at 40 and over: a case-control study in a developing country. J. Obs- tet. Gynaecol. 23: 625-627. [15] Carolan M., Nelson S. (2007) First mothering over 35 years: questioning the association of maternal age and pregnancy risk. Health Care Women Int. 28: 534-555. [16] Lesińska-Sawicka M. (2008) Późne macierzyństwo. Studium socjomedyczne. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków. Rozdział w książce. [17] Hammarberg K., Clarke V.E. (2005) Reasons for delaying childbearing – a survey of woman aged over 35 years seeking assisted reproductive technology. Aust. Fam. Physician. 34: 187-188. 92 K. Major, M. Byś, M. Baumert, P. Surmiak, Z. Walencka [18] Lete I., Bermejo R., Parrilla J.J. i wsp. (2007) DAPHNE Team. Use of contraceptive methods and risk of unwanted pregnancy in Spanish women aged 40-50 years: results of a survey conducted in Spain. Eur. J. Contracept. Reprod. Health Care 12: 46-50. [19] Ezra Y., McParland P., Farine D. (1995) High delivery intervention rates in nulliparous women over age 35. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 62: 203-207. [20] Vercellini P., Zuliani G., Rognoni M.T., i wsp. (1993) Pregnancy at 40 and over: a case control study. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 48: 191-195. [21] Callaway L.K., Lust K., McIntyre H.D. (2005) Pregnancy outcomes in women of very advanced maternal age. Aust. N.Z. J. Obstet. Gynaecol. 45: 12-16. [22] Hincz P., Wojciechowska E., Podciechowski L. i wsp. (2006) Późne macierzyństwo – przebieg ciąży i porodu powyżej 35. roku życia. Prz. Menopau. 24: 80-84. J Katarzyna Major Centralny Szpital Kliniczny im. prof. Kornela Gibińskiego Śląski Uniwersytet Medyczny 40-752 Katowice, ul. Medyków 14 e-mail: [email protected] Pregnancy after thirties – the norm of the 21st century Introduction: More and more women in highly developed countries, including Poland, have decided to be pregnant after their thirties. Factors like education and socio-economic status are highly influencing the decision of women planning motherhood. Aim of the study: The aim of this study was to analyze factors which have influenced on the women's decision to get pregnant after their thirties. Materials and methods: An anonymous questionnaire was performed among 357 women that were hospitalized on three maternity wards in Katowice and Tychy. Questionnaires were collected from December 2012 to March 2013. The questionnaire consists of 8 questions: 7 were single choice answer and 1 was a multiple-choice question type. Results: Women who participated in the study were divided into 2 groups: I 30-34 years old and II 35 years and above. In group I the following factors where highly influencing the decision of becoming a mother: trouble with health (both partner and woman), a need to spend quality time with the partner and lack of adequate housing. Women in that group have a higher need of education, and self-development, late motherhood which is promoted in mass media, poor socio-economic conditions. Influencing factors for a delayed motherhood in the group of primiparas at the age 30-34 are: the partner's troublesome health, whereas in group II lack of readiness of becoming a mother, fear of pregnancy and labour, and lack of government funds. Assisted reproductive technology significantly more often were used in group II. Conclusion: Socio-economic conditions is the decisive pregnancy factor in the after thirties group. In the plus 35-year additionally important factors were their partners health and need to be alone with their partner. Key words: late motherhood, pregnancy, childbirth