woda takze odzywia

PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
Woda także odżywia!
Dostępność świeżej i czystej wody dla świń jest elementarnym warunkiem utrzymywania wydajności
produkcji i życia. O życiodajnej funkcji wody świadczy fakt, że utrata tłuszczu i nawet połowy białek przez
organizm świni nie prowadzi jeszcze do padnięcia, natomiast utrata tylko 10% wody powoduje śmierć.
W produkcji świń woda pozostaje najtańszym i najłatwiej dostępnym składnikiem odżywczym. Uczestniczy we
wszystkich procesach metabolicznych organizmu oraz stanowi prawie 70% masy ciała u dorosłych świń. W celu
podkreślenia życiodajnej funkcji wody chciałbym dodać, że utrata tłuszczu oraz nawet połowy białek przez
organizm świni nie prowadzi jeszcze do padnięcia, ale utrata tylko 10% wody powoduje śmierć zwierzęcia.
Niestety nie zawsze znaczenie wody jest właściwie doceniane stąd uważam za stosowne, aby w tym miejscu
podkreślić jeszcze raz rolę wody w procesach metabolicznych organizmu.
•
Woda uczestniczy w utrzymaniu i kontroli temperatury wewnętrznej ciała. Jest wydalana z organizmu w
czasie oddychania wraz z moczem i kałem.
•
Nadmierne wydalanie wody w stosunku do jej pobrania zaburza równowagę, co doprowadza do
odwodnienia i zwiększonej koncentracji moczu. Klinicznie może się to objawiać wydalaniem nadmiernie
suchego kału, zapadniętymi oczami oraz suchą skórą.
•
Woda odpowiada za transport składników odżywczych oraz produktów przemiany materii po całym
organizmie. Produkty przemiany materii są wydalane wraz z wodą przez nerki.
•
Transport hormonów w organizmie odbywa się przy udziale wody.
•
Woda bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej.
•
Uczestniczy w syntezie białek oraz w procesie trawienia.
I właśnie dlatego jakiekolwiek ograniczenie w dostępie do wody i zmniejszenie jej pobierania wpływa
niekorzystnie na wiele ważnych funkcjach życiowych organizmu.
Strona 1 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland
PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
Jakość wody
Przy omawianiu znaczenia wody dla funkcjach życiowych organizmu nie można zapominać o jej jakości.
Minimalne warunki w tym zakresie powinny uwzględniać czystość, świeżość, temperaturę oraz brak zawartości
zanieczyszczeń. Woda dostarczana świniom powinna być takiej jakości, aby hodowca bez żadnych zahamowań
chętnie sam ją pił.
Badania doświadczalne wykazały, że świnie preferują wodę z poideł miskowych.
W przypadku jednak, gdy dostarczana w tym systemie woda była zanieczyszczona kałem lub resztkami paszy
zwierzęta chętniej piły z poideł smoczkowych, które w danym momencie dostarczały wodę czystą, świeżą i nie
zanieczyszczoną. Fakt ten potwierdza jednoznacznie, że woda dostarczana świniom powinna być czysta i
świeża. Wykazano, że woda zawierającej substancje toksyczne zarówno pochodzenia mineralnego,
chemicznego czy biologicznego wpływa negatywnie na wydajność produkcyjną stada. Tak więc woda stosowana
dla świń powinna być regularnie badana na obecność szkodliwych substancji w celu bieżącej analizy jej jakości i
przydatności do konsumpcji (patrz tab. 1).
Strona 2 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland
PIC Polska – rekomendacje weterynaryjne
Sposób dostarczania wody
Ważny jest także sposób dostarczania wody świniom. Wcześniej uważano, że świnia najpierw pobiera paszę
stałą, a następnie pije tyle wody ile potrzeba do zmetabolizowania pobranych składników odżywczych. Ostatnie
badania wskazują zaś na zupełnie coś innego. Wynika z nich, że dostępność wody warunkuje ilość jej spożycia
przez zwierzę, a to z kolei wpływa na ilość pobranej przez nie paszy. Ciekawym spostrzeżeniem, wynikającym z
behawioryzmu świni jest to, że zwierzę poświęca tylko określony czas na zaspokojenie pragnienia. W
konsekwencji niski przepływ wody w poidle nie będzie zrekompensowany dłuższym czasem pobierania wody
przez zwierzę. Na tej podstawie ustalono bardzo wyraźną korelację pomiędzy szybkością przepływu wody w
poidle a ilością pobranej wody i paszy - patrz tabela 2.
Zalecana szybkość przepływu wody w poidłach dla różnych kategorii wiekowych świń:
•
prosięta ssące - 0,5 l/min
•
I faza odchowu - 0,5 l/min
•
II faza odchowu - 0,75 l/min
•
tucz - 1,2 l/min
•
lochy i knury - 3,0 l/min
W wielu fermach można zauważyć, że poidła zwłaszcza smoczkowe nie są zainstalowane na właściwej
wysokości od podłogi, stosownie do grupy wiekowej świń. Zdarza się, że w pomieszczeniach dla prosiąt po
odsadzeniu są one umieszczone za wysoko od podłogi, a w kojcach dla loch luźnych usytuowane są za nisko, co
zmusza zwierzęta do pobierania wody na "kolanach". W obu przypadkach konsumpcja wody jest wyraźnie
obniżona, co skutkuje w gorszych wskaźnikach produkcyjnych fermy.
Ostatnie badania wskazują, że dostępność wody warunkuje ilość jej spożycia przez zwierzę, co wpływa na ilość
pobranej paszy.
W związku z tym, że świnie utrzymuje się w większości ferm w systemie grupowym, z wyjątkiem loch ciężarnych,
które jeszcze w wielu obiektach utrzymywane są pojedynczo w tabeli 4 przedstawiono zalecenia brytyjskie w
zakresie dobrostanu, regulujące dostęp świń do wody.
Doc. dr hab. Kazimierz Tarasiuk
Główny Lekarz Weterynarii PIC Polska i Europa Centralna
Artykuł publikowany był w „Hoduj z Głową” 04/2007
Strona 3 z 3
PIC Polska Sp. z o.o.; ul. Wazów 8A, 01-986 Warszawa; tel 022 569 5740; fax 022 569 5750;
[email protected] ; www.pic.com/poland