Rynek Instalacyjny 1

Transkrypt

energooszczędna wentylacja

czas
na smart metering

gruntowe
wymienniki ciepła

ujęcia
wód podziemnych
1-2/2015
rok XXIII
Cena 15,50 zł (5% VAT)
ISSN 1230-9540
SKANUJ KOD
APLIKACJĄ
Indeks 344079
I ZOBACZ WIĘCEJ!
Nakład 10 tys. egz.
GRUPA
WWW.RYNEKINSTALACYJNY.PL
REKLAMA
ENERGIA
2
styczeń/luty 2015
rynekinstalacyjny.pl
Firma WIENKRA działa w Polsce od ponad 25 lat. Jesteśmy największym dystrybutorem urządzeń
klimatyzacyjnych w kraju. Oferujemy szeroką gamę urządzeń producentów takich jak: LG Electronics, TOSHIBA,
GREE, Mitsubishi Electric czy CARRIER, będących liderami na światowym rynku klimatyzacyjnym. Zawsze
stawiamy szczególną uwagę na jakość współpracy z Klientem. Nasi Klienci to kilka tysięcy firm instalacyjnych
w całym kraju, z którymi współpracujemy na zasadzie Partnerstwa. Partnerom gwarantujemy profesjonalną pomoc
w realizacji inwestycji w zakresie klimatyzacji i wentylacji na wszystkich możliwych szczeblach – od projektu
począwszy, przez dobór odpowiednich urządzeń, szkolenia, dostawę oraz kompleksowe usługi serwisowe.
Oferta handlowa firmy WIENKRA skierowana jest do firm wykonawczych zajmujących się montażem instalacji
HVACR. Bogaty magazyn produktów, sprawna obsługa oraz elastyczność działania gwarantuje naszym Klientom
satysfakcję ze współpracy.
Zapewniamy profesjonalne usługi w zakresie:
projektowania i doradztwa technicznego,
dostawy urządzeń klimatyzacyjnych i materiałów instalacyjnych,
szkoleń techniczno-serwisowych oraz produktowych,
uruchomienia urządzeń,
serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego.
Doradztwo techniczne, wspólne rozwijanie biznesu oraz pewna i rzetelna informacja to czynniki, które Klienci
najbardziej w nas cenią.
MIESIĘCZNIK
INFORMACYJNO-TECHNICZNY
ISSN 1230-9540, nakład 10 000
GRUPA
Wydawca
Grupa MEDIUM
www.medium.media.pl
Adres redakcji
04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18
tel./faks 22 512 60 75 do 77
e-mail: [email protected]
www.rynekinstalacyjny.pl
Redaktor naczelny
Waldemar Joniec, tel. 502 042 518
[email protected]
Sekretarz redakcji
Agnieszka Orysiak, tel. 600 050 378
[email protected]
Redakcja
Jerzy Kosieradzki (red. tematyczny),
Aleksandra Cybulska (red. portalu internetowego),
Joanna Korpysz-Drzazga (red. językowy), Agata
Kendziorek-Skolimowska (red. statystyczny),
Katarzyna Rybka (red. tematyczny),
Jacek Sawicki (red. tematyczny),
Bogusława Wiewiórowska-Paradowska
(red. tematyczny)
Reklama i marketing
tel./faks 22 810 28 14, 512 60 70
Dyrektor biura reklamy i marketingu
Joanna Grabek, [email protected]
Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży
Michał Grodzki, [email protected]
Kolportaż i prenumerata
tel./faks 22 512 60 74, 810 21 24
Specjalista ds. prenumeraty
Jerzy Lachowski, [email protected]
Prenumerata realizowana przez RUCH S.A.
Zamówienia na prenumeratę w wersji papierowej
i na e-wydania można składać bezpośrednio na stronie
www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy
kierować na adres e-mail: [email protected]
lub kontaktując się z Telefonicznym Biurem Obsługi Klienta
pod numerem: 801 800 803 lub 22 717 59 59 – czynne w godzinach 7.00 – 18.00. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Administracja
Danuta Ciecierska (HR),
Barbara Piórczyńska (gł. księgowa)
Skład, łamanie
[email protected]
Druk
Zakłady Graficzne TAURUS
Redakcja zastrzega sobie prawo do adiustacji
tekstów i nie zwraca materiałów niezamówionych.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść
reklam i ogłoszeń, ma też prawo odmówić publikacji
bez podania przyczyn.
Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM.
Rozpowszechnianie opublikowanych materiałów
bez zgody wydawcy jest zabronione.
Wersja pierwotna czasopisma – papierowa.
Za publikację w „Rynku Instalacyjnym” MNiSW
przyznaje jednostkom naukowym 5 punktów
Wskazówki dla autorów, procedura
recenzowania i lista recenzentów artykułów
na www.rynekinstalacyjny.pl/redakcja
Grupa MEDIUM
jest członkiem Izby Wydawców Prasy
W
edług badań przeprowadzonych
w kilku krajach UE przez USP
Marketing Consultancy BV w branży
HVAC w najbliższych latach będą występowały
jakościowe i ilościowe niedobory pracowników.
Rośnie z jednej strony konkurencja w segmencie
prostego montażu, a z drugiej brakuje wysoce wyspecjalizowanych instalatorów,
zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Polsce i Holandii. Od kilku lat na rynek trafia
bowiem coraz więcej technologii łatwych i szybkich w montażu, które nie wymagają
długiego i kosztownego szkolenia. Tym samym nasila się konkurencja na rynku pracy
wśród instalatorów niedysponujących unikalnymi, wysoce specjalistycznymi
umiejętnościami. Poszukiwani są i będą fachowcy potrafiący pracować w różnych
technologiach montażu i znający nowe rozwiązania wprowadzane na rynek. Tym
samym konieczne są systematyczne szkolenia instalatorów, tak aby mieli oni szansę
poszerzać wiedzę i umiejętności oraz konkurować na rynku. W szkoleniach mogą
i powinni wspierać instalatorów producenci systemów.
Autorzy raportu wskazują, że silna konkurencja cenowa na rynku prac montażowo-instalacyjnych skłania firmy do sięgania po technologie i produkty wymagające małego
nakładu pracy, tym samym jej koszty w firmach instalacyjnych są stale redukowane
i zwiększana jest wydajność. W efekcie przewagę na rynku zdobywają duże firmy,
a małe mogą z nimi konkurować głównie wyspecjalizowaniem i doświadczeniem
w pracy z daną technologią czy produktem. Posiadanie certyfikatów, np. w zakresie
substancji kontrolowanych czy OZE, zwiększa szanse małych firm instalacyjnych
w obliczu przewagi cenowej dużych. To ciekawe wnioski i prognozy wskazujące
na rosnący dystans pomiędzy przysłowiowym hydraulikiem a wyspecjalizowanym
instalatorem.
Początek roku przyniósł nam trochę zmian w prawie – znowelizowano Prawo
budowlane, tak aby zredukować czynności biurokratyczne w procesie budowlanym.
Nowelizacja upraszcza m.in. proces budowy sieci wodociągowych, kanalizacyjnych
i cieplnych. Uproszczono także proces budowy oczyszczalni ścieków do wydajności
7,5 m3 oraz dociepleń budynków o wysokości do 25 m. Realizowanie tych prac w trybie
zgłoszenia z projektem budowlanym zamiast w trybie pozwolenia na budowę ma dać
inwestorom znaczne oszczędności.
Ale najważniejsze dla branży instalacyjnej jest wyczekiwane do paru lat uchwalenie
przez Sejm ustawy o OZE. Prosument ma szansę na zaistnienie, po tym jak w latach
2005–2012 wydaliśmy wg różnych szacunków ok. 1,5 mld zł na wspieranie energetyki
zawodowej i współspalania biomasy z węglem. Ciekawe, czy w najbliższych latach
będzie także po 1 mld zł rocznie, ale już na prawdziwe instalacje energii odnawialnej?
Jest też jednak w nowej ustawie haczyk – system aukcyjny dla inwestycji w OZE. Po tym
jak cena energii z instalacji PV na aukcji w Zjednoczonych Emiratach Arabskich osiągnęła
poziom ok. 0,05 euro/kWh, staje się jasne, jaki może być los prosumentów
konkurujących z koncernami energetycznymi. Środowiska propagujące zrównoważony
rozwój i ekologię wskazują, że po takich decyzjach społeczeństwo może się czuć
oszukiwane. W sondażach ponad 20% Polaków wyraziło chęć zostania prosumentami
– jak rząd zamierza spełnić ich oczekiwania? Czy podejmie działania, żeby z jednej
strony zapewnić redukcję emisji i wzrost produkcji energii odnawialnej – także cieplnej,
a z drugiej zredukować ryzyko wzrostu jej cen? Tu nie wystarczą pozorowane ruchy,
konserwujące obecny przepływ zysków z produkcji energii. Dotyczy to nie tylko Polski,
staje się problemem globalnym.
Jak najmniej zależeć od energii, zwłaszcza tej brudnej, jak budować ekologicznie
i zapewniać komfort w budynkach – o tym jak zwykle wewnątrz numeru. Zapraszam
do lektury.
SPIS TREŚCI
AKTUALNOŚCI
Obliczanie rocznych współczynników efektywności pomp ciepła SCOP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Platforma EEB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Pompy ciepła w Europejskim Centrum Solidarności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Konferencja Bezpieczeństwo Pożarowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Grupa SBS w nowej szacie internetowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Nowy zarząd PORT PC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Piąty program stypendialny Danfoss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
10 kilometrów na przełaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
CIAT w UTC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Forum Wentylacja 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Nowa strona Saunier Duval . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Wyspa Piratów dla najlepszych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Konkurs DABROwent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Zapraszamy na targi i konferencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Nowości w technice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
POWIETRZE
Rozdział powietrza w krytych basenach pływackich dla układu centralnego
i zdecentralizowanego, Katarzyna Ratajczak, Edward Szczechowiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wentylacja energooszczędnych budynków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Centrale went-klim – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Energooszczędna wentylacja elementem zrównoważonego rozwoju, Bartosz Pijawski . . . . . . . . . . .
Izolatki na oddziałach dziecięcych – wymagania, Krzysztof Kaiser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nowoczesne rozwiązania wentylacyjne dla każdego obiektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uzdatnianie powietrza w wymienniku gruntowym dla pomieszczeń o różnych
wymaganiach, Maciej Besler, Wojciech Cepiński, Michał Fijewski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Materiały do budowy rurowych GPWC, Jakub Koczorowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wentylatory dachowe Metalplast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
20
22
32
34
37
38
42
44
ENERGIA
Nowa charakterystyka energetyczna – przewodnik po normach.
Cz. 2. Obliczenia słonecznych zysków ciepła, Karolina Kurtz-Orecka, Agata Taudul . . . . . . . . . . . . . . .
Jaka wylewka na ogrzewanie podłogowe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Błędy projektowe i montażowe w ogrzewaniu płaszczyznowym, Michał Zając . . . . . . . . . . . . . . . .
Czy pompa ciepła powietrze/woda korzysta w warunkach polskich z energii odnawialnej?,
Piotr Skowroński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kompleksowa termomodernizacja budynku WBiIŚ. Modernizacja źródła ciepła,
Joanna Piotrowska-Woroniak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Smart metering ciepła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ciepłomierze – zestawienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona cieplna instalacji HVAC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zawory magnetyczne – jakość i niezawodność, Jerzy Kiedrowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sprawdzanie poprawności rozliczania kosztów ogrzewania na podstawie wskazań
podzielników, Paweł Michnikowski, Maciej Grzywacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
45
51
52
54
59
63
64
68
70
71
WODA
Przemarzanie gruntów w aspekcie eksploatacji systemów dystrybucji wody,
Michał Grymowicz, Urszula Olsińska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Ochrona wodomierza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Ujęcia wód podziemnych dla wodociągów grupowych i indywidualnych gospodarstw
domowych, Marek Kalenik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
INFORMATOR
Katalog firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Gdzie nas znaleźć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
Indeks firm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
styczeń/luty 2015
5
AKTUALNOŚCI
Obliczanie rocznych współczynników efektywności
pomp ciepła SCOP
2
grudnia 2014 r. w Düsseldorfie odbyło
się forum ekspertów poświęcone nowelizacji wytycznych VDI 4650 część 1, umożliwiającej obliczanie średnich rocznych wartości współczynników efektywności pomp ciepła
SCOP (Seasonal Coefficient of Performance).
Autorzy nowelizacji przedstawili ok. 80 ekspertom, reprezentującym zarówno przemysł,
jak i naukę, zmiany oraz tematy uwzględnione w nowych wytycznych.
Wytyczne VDI 4650 bazują na tabelarycznym obliczaniu współczynnika SCOP. W ich
nowej odsłonie uaktualnione zostały wszystkie
tabele wraz z zamieszczonymi w nich współczynnikami korekcyjnymi. Poprawki te konieczne były ze względu na rozwój technologii
pomp ciepła w ostatnich latach oraz zmianę
stosowanych czynników roboczych. W założeniu nowe parametry mają prowadzić do lepszego odzwierciedlenia efektywności pomp
ciepła w rzeczywistych warunkach działania.
Znaczącej korekcie poddany został tryb ciepłej wody użytkowej. W nowelizacji uwzględniono również kompresory inwerterowe lub,
ogólniej mówiąc, pomp ciepła o zmiennej mocy grzewczej.
W trakcie spotkania omówiono najważniejsze elementy wytycznych – począwszy
od granic bilansowania współczynnika SCOP,
poprzez szczegóły sposobu wyznaczania nowych współczynników korekcyjnych oraz metody obliczania SCOP dla ciepłej wody użytkowej, aż po nową procedurę obliczania SCOP
dla pomp ciepła z regulacją mocy (płynną lub
stopniową).
Nowym elementem jest możliwość obliczania efektywności instalacji łączonych ze słonecznymi kolektorami termicznymi oraz specyficznego zużycia energii pierwotnej. Zaproponowana procedura pozwala porównać pod
względem zużycia energii pierwotnej monowalentne instalacje z pompami ciepła z instalacjami biwalentnymi oraz opartymi wyłącznie
na kopalnych źródłach ciepła.
Na uwagę zasługuje również porównanie
wyników uzyskiwanych przy zastosowaniu wytycznych VDI 4650 oraz normy EN 14825.
Nie można zignorować różnic w obu metodach obliczeniowych, mających bezpośredni
wpływ zarówno na proces obliczeń i stopień
jego skomplikowania, uzyskane jednostkowo
wyniki, jak i różnice w nich. Uwzględniając
odmienny charakter i zastosowanie obu me-
6
styczeń/luty 2015
tod, należy stwierdzić, że odchylenia wyników
nieprzekraczajace 10% świadczą, że są one
w dużym stopniu porównywalne, a jednocześnie sposób obliczeń podany w VDI 4650 jest
prostszy.
W ostatniej prezentacji przedstawionej na
Forum Ekspertów porównano współczynniki
SCOP obliczone na podstawie VDI 4650 z rzeczywistymi wartościami SPF (Seasonal Performance Factor) uzyskanymi w ramach wieloletnich programów monitoringowych Instytutu
Fraunhofera ISE. Zarówno dla powietrznych,
jak i gruntowych pomp ciepła średnie różnice
w wynikach obliczeniowych i pomiarowych instalacji działających w sposób poprawny nie
przekraczają 15%. Przy porównaniu instalacji indywidualnych różnice plasują się w przedziale od 0 do ok. 30% na rzecz wartości obliczeniowych. Analizując osobno tryb ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, dokładniejsze
wyniki średnie i mniejsze odchylenia indywidualne wyraźnie zauważalne są dla trybu
ogrzewania.
Podsumowując, należy stwierdzić, że po
wprowadzonych zmianach procedura zaproponowana w znowelizowanych wytycznych
4650 część 1 pozwala dobrze oszacować
współczynniki efektywności instalacji pomp
ciepła SCOP. Nowe wytyczne zachowały charakter prostego i sprawnego narzędzia, zapewniając jednocześnie wystarczającą trafność wyników obliczeniowych.
Niemiecka wersja nowelizowanych wytycznych w formie Gründruck, jeszcze nie wiążącej, ale umożliwiającej komentowanie i składanie wniosków o ewentualne zmiany, znajduje się na stronie vdi.de. Wersja wiążąca
będzie gotowa zgodnie z zapewnieniami VDI
za ok. 10 miesięcy.
dr inż. Marek Miara
Fraunhofer-Institut für Solare Energiesysteme ISE
Platforma EEB
D
ziałalność platformy Efektywność Energetyczna w Budynkach koordynuje Construction Marketing Group reprezentowane
przez BuroHappold Engineering oraz Narodowa Agencja Poszanowania Energii. Platforma jest otwarta na przyjęcie kolejnych organizacji i angażuje sektor publiczny w pracę nad rozwojem długoterminowej strategii
efektywnego energetycznie budownictwa
i podejmowanie działań zmierzających do
przeprowadzenia transformacji rynku.
Opublikowany na początku grudnia
ub.r. raport pt. Laboratorium EEB w Polsce – Wspólne działanie na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski to wynik spotkania warsztatowego, które
odbyło się w Warszawie w lipcu 2014. Zostało ono zorganizowane przez World Business Council for Sustainable Development
oraz członków i partnerów inicjatywy Energy Efficiency in Buildings. W raporcie zwrócono uwagę na rozwijające się efektywne energetycznie budownictwo, zwłaszcza
w sektorze komercyjnym, napędzane przez
popyt ze strony międzynarodowych inwestorów. Wskazywano na chęć podjęcia działań
i współpracy w celu transformacji rynku budowlanego w Polsce. Zidentyfikowano też
20 konkretnych akcji, a uczestnicy warsztatów zobowiązali się do wdrożenia ponad
połowy z nich.
Partnerzy Laboratorium EEB w Polsce:
Building Performance Institute Europe, Construction Marketing Group, Europejski Bank
Rekonstrukcji i Rozwoju, Institute of Environmental Economics, Narodowa Agencja
Poszanowania Energii, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Royal Institute of Chartered
Surveyors, Urban Land Institute, UNEP Sustainable Buildings and Climate Initiative,
World Green Building Council, World Business Council for Sustainable Development
(WBCSD) oraz firmy będące jej członkami
– ArcelorMittal, GDF SUEZ, Lafarge, Schneider Electric, Siemens, Skanska, UTC.
wj
WE BRING
BETTER AIR
TO LIFE
™
?ƞƜƜ?ƞ
AKTUALNOŚCI
Pompy ciepła
w Europejskim Centrum Solidarności
N
owa siedziba Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku korzysta z systemu grzewczo-chłodniczego zasilanego czterema gruntowymi pompami ciepła. O wyborze takiego rozwiązania zadecydowała analiza
ekonomiczna. Oszacowano, że zastosowanie
pomp ciepła pozwoli na oszczędności eksploatacyjne rzędu 100 tys. zł rocznie, tj. ponad
66% w stosunku do kosztów ogrzewania z sieci ciepłowniczej GPEC i kosztów chłodzenia
z agregatu wody lodowej.
Instalacja grzewczo-chłodnicza w nowoczesnym budynku ECS wykorzystywana jest
do jego ogrzewania i chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zapotrzebowanie budynku na ogrzewanie wynosi 575 kW,
a chłodzenie wymaga mocy 370 kW. Ciekawe
rozwiązanie stanowi podzielenie pomp ciepła
na dwa zespoły urządzeń. Zadaniem jednego
jest praca na potrzeby ciepła technologiczne-
go i przygotowania c.w.u. oraz w trybie chłodzenia aktywnego na potrzeby klimatyzacji
powietrznej – chłodnic w centralach wentylacyjnych i klimakonwektorów. Z kolei drugi zespół urządzeń odpowiada za pracę na potrzeby ogrzewania płaszczyznowego oraz w trybie
chłodzenia pasywnego poprzez belki chłodzące i wykorzystanie instalacji płaszczyznowej.
Obie kaskady pomp ciepła pokrywają całkowite zapotrzebowanie na ciepło i chłód. Dolne źródło dla pomp ciepła stanowi grunt i 110
sond o średniej głębokości 83 m. Tak wykonane dolne źródło zapewnia odpowiednią moc
grzewczą dla pracy nawet wszystkich czterech
pomp ciepła równocześnie, a w okresie letnim
jest zbiornikiem umożliwiającym długotrwałą
bezawaryjną pracę w trybie chłodzenia.
Budowa ECS była inwestycją Gdańska.
Dzięki niej znalazł się on wśród sześciu polskich laureatów drugiej edycji konkursu
ECO-MIASTO 2014 i został zwycięzcą w kategorii Efektywność energetyczna budynków
za renowację starszych budynków miejskich
i inwestycję w nowe efektywne energetycznie
obiekty. Przykłady referencyjnych obiektów,
w których zastosowano pompy ciepła, znaleźć
można na stronie internetowej PORT PC.
mat. PORT PC
Fot. Grzegorz Mehring/Europejskie
Centrum Solidarności
Konferencja Bezpieczeństwo Pożarowe
VIII
Konferencję Międzynarodową Bezpieczeństwo Pożarowe Obiektów Budowlanych zorganizowano 4–6 listopada
2014 r. w Józefowie k. Warszawy. Zaprezentowano w jej trakcie najnowsze osiągnięcia i tendencje w rozwoju technologii materiałów budowlanych i technicznych zabezpieczeń przeciwpożarowych. Dużo
uwagi poświęcono też zagadnieniom formalno-prawnym bezpieczeństwa pożarowego oraz wentylacji pożarowej i ewakuacji. Trzydniowe
obrady prowadzone były w ramach siedmiu sesji tematycznych, paneli ekspertów i sesji posterowej – zaprezentowano na nich kilkadziesiąt prac. W obradach brali udział liczni goście i prelegenci z zagranicy, m.in. z Michigan State University, Technische Universität Darmstadt, University of Central Lancashire, Institution of Fire Engineers,
National University of Public Service Budapest.
W referacie otwierającym konferencję Marian Abramowicz i Robert Kowalski wskazywali na znaczenie oraz powiązania między projektantem konstrukcji obiektu i rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń
przeciwpożarowych. W sesji dotyczącej podstaw formalno-prawnych
bezpieczeństwa pożarowego zaprezentowano kilka referatów, w których poruszono szerokie spektrum zagadnień – począwszy od nowych
wymagań warunków technicznych po regulacje dotyczące ewakuacji
osób niepełnosprawnych.
W problematykę wentylacji pożarowej i ewakuacji wprowadzili zebranych Bogdan Mizieliński i Marek Konecki. O błędach projektowych
i wykonawczych popełnianych w wentylacji pożarowej garaży mówili Grzegorz Krajowski i Wojciech Węgrzyński, zaprezentowali także
pracę pt. Dobór modeli oraz warunków brzegowych a wynik analizy
numerycznej rozprzestrzeniania się dymu i ciepła. Próby odbiorowe
systemów oddymiania z wykorzystaniem pomiaru zasięgu widzialno-
8
styczeń/luty 2015
ści omówili Paweł Wróbel, Łukasz Ostapiuk i Paweł Sałek. W ramach
sesji Techniczne systemy zabezpieczeń zaprezentowano m.in. ciekawe zależności pomiędzy stałymi urządzeniami gaśniczymi gazowymi
a czasem użytkowania pomieszczeń (Waldemar Wnęk, Sylwia Boroń,
Łukasz Kuziora) i kierunki rozwoju modeli wyznaczania czasu retencji
gazów gaśniczych (Przemysław Kubica).
W sesji poświęconej wyrobom budowlanym w warunkach pożarowych poruszono m.in. zagadnienia wpływu prędkości nagrzewania
i poziomu naprężeń na parametry krytyczne stali oraz techniki termowizyjne wspomagające działania ratowniczo-gaśnicze w budynkach.
Z kolei w sesji dotyczącej elementów i konstrukcji budowlanych w warunkach pożarowych zaprezentowano m.in. prace na temat prawidłowego odbioru wybranych oddzieleń przeciwpożarowych oraz wymagania i metody badań ogniowych płyt warstwowych. W sesji Inżynieria
bezpieczeństwa pożarowego omówiono innowacyjne strategie poprawy odporności ogniowej konstrukcji betonowych, reakcję przekrojów
elementów żelbetowych w warunkach pożarowych oraz analizy numeryczne stateczności konstrukcji stalowej podczas pożaru.
Były to najważniejsze referaty z punktu widzenia branży wentylacji pożarowej i stałych urządzeń gaśniczych. Ich duża liczba oraz szeroki zakres konferencji nie pozwalają wymienić wszystkich zaprezentowanych prac. Wystąpienia te były wzbogacone o rozwiązania zaprezentowane przez firmy: Agis, Bosch, Hilti, Knauf, Małkowski-Martech,
Mercor, Polon Alfa, Promat, Prometgas, Pruszyński, Saint-Gobain Construction, Smay i Technokabel.
Konferencję zorganizowała Szkoła Główna Służby Pożarniczej we
współpracy z Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej, ITB,
wj
SIiTP oraz SIBP.
AKTUALNOŚCI
Nowy zarząd PORT
PC
P
Grupa SBS
w nowej szacie
internetowej
O
d grudnia można korzystać z nowej strony
Grupy SBS. Witryna wyróżnia się podziałem na strefy: Instalatora, Partnera i Detalisty.
Umieszczono w nich te informacje, które są
kluczowe dla poszczególnych grup odbiorców.
Zadbano także o jeszcze lepszą prezentację
marek własnych (Keller, Delfin i Nanopanel)
oraz produktów od ponad 200 dostawców. Łatwiejsze jest też wyszukiwanie ponad 90 hurtowni partnerskich z Grupy SBS ze 180 punktami handlowymi. Uwagę zwraca odświeżony,
zdecydowanie bardziej techniczny design.
grupa-sbs.pl
olska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) wybrała w styczniu nowy zarząd na czteroletnią kadencję. W jego skład wchodzą obecnie: prezes Paweł Lachman, wiceprezes Artur Karczmarczyk, wiceprezes Adolf Mirowski, sekretarz Małgorzata Smuczyńska, skarbnik Tomasz Tetłak oraz członkowie zarządu Marek Miara i Jakub Koczorowski.
W celu usprawnienia prac zdecydowano się na zmianę dotychczasowej struktury organizacyjnej. Powołano pięć zespołów roboczych podzielonych tematycznie na zespoły do spraw: jakości; szkoleń i certyfikacji; współpracy naukowej i międzynarodowej; dolnych źródeł pomp
ciepła oraz grupę roboczą do spraw komunikacji i mediów. W planach na bieżący rok jest
m.in. wprowadzenie znaku EHPA Q w Polsce, wydanie kompleksowych wytycznych w zakresie wody grzewczej i wody użytkowej oraz wytycznych dotyczących odprowadzania kondensatu z pomp ciepła i kotłów kondensacyjnych. PORT PC planuje również przeprowadzenie
kampanii informacyjnej dotyczącej pomp ciepła skierowanej do klienta końcowego (właściciela domu jednorodzinnego). Wydane zostaną ponadto cztery poradniki o pompach ciepła
(dotyczące ograniczenia głośności urządzeń; pomp ciepła do c.w.u.; współpracy pomp ciepła z fotowoltaiką oraz pomp hybrydowych).
Pomimo że organizacja działa dopiero od 2011 r., ma już sporo osiągnięć na swoim koncie: wprowadziła do Polski Europejski System Szkoleń i Certyfikacji Instalatorów Pomp Ciepła
EUCERT, opublikowała „Wytyczne projektowania, wykonania i odbioru instalacji z pompami
ciepła”, które obejmują dolne źródła dla pomp ciepła, metodę obliczania rocznego współczynnika SCOP (SPER) dla elektrycznych i gazowych pomp ciepła oraz zagadnienia dotyczące zapobiegania szkodom w systemach grzewczych, w których nośnikiem ciepła jest woda.
PORT PC zrzesza ponad 50 członków zwyczajnych, a jego działania wspiera 30 firm członkowskich, które obejmują całą branżę pomp ciepła w Polsce. Organizacja jest też od 2012 r.
członkiem EHPA. Jej główny cel to zwiększenie jakości wykonywanych instalacji z pompami ciepła i rozpowszechnianie wiedzy na ich temat oraz stworzenie warunków do szybkiego
i harmonijnego rozwoju rynku tych urządzeń w Polsce.
mat. PORT PC
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007–2013
Instytucją Zarządzającą jest Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego
DETAL-MET Sp. z o.o.
reklama
informuje, iż w ramach
Osi Priorytetowej nr 5 Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstw,
Działania 5.2. Wsparcie inwestycji przedsiębiorstw
Poddziałania 5.2.2. Wsparcie inwestycji przedsiębiorstw
Firma otrzymała dofinansowanie ze środków RPO WK-P i zrealizowała Projekt
pt. „Zakup nowoczesnych urządzeń szansą na rozszerzenie oferty produkcyjnej i wzrost konkurencyjności DETAL-MET Sp. z o.o.
przy jednoczesnym nawiązaniu współpracy w zakresie zawodowej edukacji uczniów z Zasadniczą Szkołą Zawodową nr 3
w Zespole Szkół Elektrycznych we Włocławku”
zgodnie z Umową o dofinansowanie nr WP-II-P.433.5.188.2014
Dzięki przyznanemu dofinansowaniu ze środków RPO WK-P na lata 2007–2013 poprzez zakup nowoczesnego parku maszynowego, firma
DETAL-MET Sp. z o.o. wprowadziła do oferty cztery nowe produkty tj. rury stabilizowane włóknem szklanym oraz nowy asortyment kształtek. Ponadto odnotowany został pozytywny wpływ na realizację polityki horyzontalnej UE w zakresie: budowy i rozwoju społeczeństwa
informacyjnego, propagowania rozwiązań technologicznych przyjaznych środowisku i wpływających na jego ochronę, wyrównywania
szans kobiet i mężczyzn. Projekt spowoduje docelowo wzrost zatrudnienia w Firmie o 14 osób oraz wzrost przychodów.
Poza tym, niezwykle istotnym efektem realizacji przedmiotowego projektu jest jego wpływ na zawiązanie stałej współpracy z publiczną
jednostką edukacyjną, tj. Zasadniczą Szkołą Zawodową nr 3 w Zespole Szkół Elektrycznych we Włocławku.
styczeń/luty 2015
9
AKTUALNOŚCI
Piąty program
10 kilometrów
stypendialny Danfoss
na przełaj
K
24
ażdego roku trzech laureatów Akademii
Danfoss otrzymuje stypendium w wysokości 5000 zł oraz możliwość uczestniczenia
w programie mentorskim z ekspertem firmy
Danfoss Poland. Program opieki mentorskiej
umożliwia poznanie sposobu funkcjonowania
międzynarodowej korporacji i stanowi przygotowanie do świadomego działania w jej obszarach. Jest także szansą rozwoju osobistego
oraz zdobycia cennego doświadczenia zawodowego. Piąta edycja programu stypendialnego Akademii Danfoss, adresowanego do studentów kierunku technicznego i humanistycznego uczelni z województwa mazowieckiego
i pomorskiego, ruszyła 21 stycznia 2015 r.
Wszyscy finaliści Akademii otrzymują możliwość odbycia płatnych praktyk w oddziałach firmy w Grodzisku Mazowieckim lub w Tuchomiu. Żeby wziąć udział w piątej edycji programu, należy do 8 kwietnia br. wysłać CV wraz z listem motywacyjnym na adres:
[email protected]. Komisja rekrutacyjna wyłoni 12 osób, które na kolejnych etapach
konkursu będą musiały przygotować i zaprezentować case study dotyczące tematyki technicznej lub humanistycznej oraz zaprezentować siebie za pomocą multimedialnego CV.
mat. Danfoss
Edmund Stanisław NOWAKOWSKI
+29.11.2014
Na początku grudnia rodzina i przyjaciele pożegnali na zawsze wybitnego naukowca, wychowawcę i społecznika. Dr
inż. Edmund Stanisław Nowakowski swoje życie poświęcił
edukacji i wychowaniu kadr inżynierskich oraz pracy projektowej. Po ukończeniu liceum budowlanego w Bytomiu studiował w latach 1950–54 na Wydziale Budownictwa Lądowego i Wodnego Szkoły Inżynierskiej w Szczecinie, a następnie (1954–56) na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki
Wrocławskiej. Z tym wydziałem związał się już na całe życie
i przepracował na nim blisko 50 lat (1953–2001). Także na
emeryturze wspomagał swoją wiedzą i doświadczeniem młodszych kolegów. Równolegle z praca naukową i dydaktyczną oddawał się projektowaniu. Stał się wybitnym specjalistą i autorytetem z zakresu instalacji
sanitarnych i grzewczo-wentylacyjnych. Był twórcą 23 patentów i 3 wzorów użytkowych
oraz współtwórcą 5 patentów. To autor dwóch podręczników akademickich i ponad 280
artykułów z zakresu instalacji w zakładach żywienia zbiorowego i gastronomii, w pralnictwie, basenach i balneotechnice oraz instalacji gazów leczniczych i technicznych. Był
także autorem i współautorem ponad 80 projektów obiektów o nietypowych funkcjach
użytkowych. Był wieloletnim członkiem Sekcji Głównych Zarządu Głównego PZITS: Balneotechniki i Pralnictwa oraz rzeczoznawcą PZITS i sporządził ponad 60 trudnych ekspertyz i opinii technicznych.
Za działalność dydaktyczną i wychowawczą był wielokrotnie odznaczany nagrodami przez
rektora Politechniki Wrocławskiej oraz dziekana Wydziału Inżynierii Środowiska. Za działalność naukowo-badawczą i wychowawczą otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in.: nagrodę Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki, nagrodę Senatu Politechniki Wrocławskiej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznaką Politechniki Wrocławskiej.
10
styczeń/luty 2015
maja – tuż przed targami WOD-KAN
– odbędzie się przełajowy Bieg Instalatora na dystansie 10 km po ścieżkach i drogach Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku
„Myślęcinek” w Bydgoszczy. Będą w nim mogli uczestniczyć wszyscy biegacze – nie tylko
związani z instalacjami budowlanymi. Przewidywany jest udział ponad 500 osób z Polski i z zagranicy.
W Biegu Instalatora prowadzona będzie
klasyfikacja indywidualna i drużynowa m.in.
według kryterium wykonywanego zawodu
związanego z instalacjami budowlanymi oraz
klasyfikacja ogólna z podziałem na płeć i kategorie wiekowe. Wszyscy uczestnicy otrzymają pakiet startowy, a ci, którzy ukończą bieg
– pamiątkowy medal. Dla zwycięzców przygotowano atrakcyjne nagrody. Organizatorzy
przewidują różne formy współpracy z firmami i instytucjami chętnymi do włączenia się
do tej akcji.
Pomysłodawcą i organizatorem Biegu Instalatora jest redakcja HVACR.pl, a patronują jej m.in. Izba Gospodarcza „Wodociągi Polskie” i targi WOD-KAN, Akademia Biegania
Sprint z Bydgoszczy, sklepbiegacza.pl, a także
redakcje czasopism branżowych, w tym „Rynek Instalacyjny”.
www.bieginstalatora.pl
CIAT w UTC
K
oncern UTC Building & Industrial Systems,
którego częścią jest także firma Carrier,
zakończył przejęcie CIAT – spółki z siedzibą
we Francji, dostarczającej systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. CIAT prowadzi
sprzedaż w ponad 20 krajach Europy i została
włączona do europejskiego oddziału UTC Building & Industrial Systems, oferującego systemy i usługi w dziedzinie HVAC i automatyki
oraz bezpieczeństwa budynków. Jest to podjednostka United Technologies Corp., wiodącego dostawcy systemów dla przemysłu lotniczego i budowlanego na całym świecie.
mat. UTC
AKTUALNOŚCI
T
egoroczna, 13. edycja Forum Wentylacja –
Salon Klimatyzacja zapowiada się rekordowo. Podczas dwóch dni spotkają się wszyscy
przedstawiciele branży: producenci i dystrybutorzy, projektanci, instalatorzy, przedstawiciele
firm wykonawczych, osoby odpowiedzialne za
odbiory techniczne i eksploatację, inwestorzy,
architekci, przedstawiciele kadry naukowej
i przyszli inżynierowie. Swój udział w targach
potwierdziło już ponad 140 wystawców z Polski i z zagranicy. Ekspozycja targowa zlokalizowana będzie w dwóch halach na powierzchni
ponad 6000 m2.
W czasie targów zaprezentowane zostaną
premiery produktów i nowości na nadchodzą-
cy sezon. Podczas towarzyszących targom seminariów, na które wstęp mają wszyscy odwiedzający, będzie można wysłuchać wykładów
oraz praktycznych prezentacji i przykładów
konkretnych zastosowań, a w specjalnej strefie ekspozycyjnej o nazwie Arena Technologii
zobaczyć klimatyzatory i wentylatory różnych
producentów. Odwiedzający targi będą mogli
zagłosować w konkursie Najciekawszy Produkt
i wybrać najlepsze produkty w trzech kategoriach: wentylacja, klimatyzacja i bezpieczeństwo pożarowe.
Targi odbędą się 3–4 marca 2015 r. w Warszawie przy ul. Marsa 56C. Więcej informacji:
www.forumwentylacja.pl.
mat. Stowarzyszenia Polska Wentylacja
Nowa strona
Saunier Duval
S
promocja
erwis zyskał nie tylko estetyczną szatę graficzną – został przygotowany tak, żeby ułatwić dostęp do informacji na temat produktów
i usług oraz do aktualności. Znaleźć można w nim wszystkie informacje dostępne we wcześniejszej wersji, wzbogacone o nowe elementy
i funkcjonalności. Strona jest tak samo funkcjonalna na tradycyjnym
saunierduval.pl
komputerze, jak i smartfonie czy tablecie.
12
styczeń/luty 2015
AKTUALNOŚCI
Konkurs DABROwent
Wyspa
Piratów
W
dla najlepszych
9
stycznia do Warszawy na zaproszenie firmy KLIMA-THERM przyjechali najprężniej działający na terenie Polski dystrybutorzy urządzeń typu split i multi-split marki
FUJITSU. W drugiej edycji programu wsparcia sprzedaży „Piraci z Karaibów” główną nagrodą jest marcowy wyjazd na konferencję organizowaną na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych. Każdy z zarejestrowanych uczestników
miał szansę na wygranie atrakcyjnych nagród
w czasie trwania programu, a także otrzymał
możliwość wymiany zdobytych punktów na
wartościowe produkty. W tym roku ogłoszony
zostanie kolejny program z ciekawymi akcjami
marketingowymi dla dystrybutorów FUJITSU
oraz Autoryzowanych Partnerów Serwisowych.
mat. KLIMA-THERM
konkursie dla kierowców z branży
HVAC rozgrywanym na symulatorach
rajdowych WRC, a zorganizowanym przez
bydgoską hurtownię wentylacyjną DABROwent, rywalizowało wiele ekip. W finale
zmagali się kierowcy z ponad 20 firm. Zwycięzcą został Dominik Kraczewski z firmy
Instal-Eko, który w finałowym biegu pokonał załogi Ciepłobud oraz Clima Komfort.
Zwycięzca wrócił do domu Mercedesem Ci-
tan, załoga Ciepłobud wygrała profesjonalny aparat fotograficzny, a ekipa Clima Komfort – markowy tablet.
Wszyscy uczestnicy rajdowych zmagań
zostali nagrodzeni firmowymi upominkami.
Nagrody wręczyli właściciele hurtowni – Katarzyna i Maciej Dąbrowscy. Uczestnikom
konkursu i kibicom dostarczono też wiele
innych motoryzacyjnych atrakcji i zabaw.
mat. DABROwent
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz ze środków budżetu państwa w ramach
Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007–2013
Instytucją Zarządzającą jest Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego
DETAL-MET Sp. z o.o.
informuje, iż w ramach
Osi Priorytetowej nr 4 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego,
Działania 4.3. Rozwój komercyjnych e-usług
reklama
otrzymała dofinansowanie ze środków RPO WK-P i zrealizowała Projekt
pt. „Wprowadzenie nowoczesnej platformy B2B oraz wdrożenie technologii informacyjnych i komunikacyjnych
w DETAL-MET Sp. z o.o. celem uruchomienia e-handlu, systemu telepracy, zinformatyzowania organizacji wewnętrznej firmy
oraz podniesienia standardu obsługi klienta”
zgodnie z Umową o dofinansowanie nr WP-II-P.433.4.34.2014
Dzięki przyznanemu dofinansowaniu ze środków RPO WK-P na lata 2007–2013 Beneficjent wdrożył w Firmie system B2B (Business to Business), który
umożliwił wprowadzenie automatyzacji do procesów biznesowych, znacznie usprawniając ich realizację, poprawiając obieg informacji, minimalizując czas
operacji, ich koszty oraz podnosząc jakość i zwiększając efektywność realizowanych procesów. Wdrożenie systemu B2B poprzez zakup wielomodułowego
oprogramowana klasy ERP oraz niezbędnej infrastruktury teleinformatycznej, pozwoliło na uruchomienie platformy komunikacyjno-sprzedażowej B2B e-handlu
(jest to platforma integracji procesów biznesowych), co z kolei przyczyniło się do automatyzacji zachodzących obecnie procesów pomiędzy DETAL-MET
a przedsiębiorstwami współpracującymi oraz doprowadziło do usprawnienia i przyśpieszenia wymiany informacji, jak i w znacznym stopniu zwiększyło
bezpieczeństwo przekazywania wszelkich informacji między partnerami. Realizacja projektu pozwoliła Beneficjentowi w sposób profesjonalny wejść na rynek
internetowego e-handlu, prowadzenia firmy z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz prowadzenia działalności z zastosowaniem telepracy.
styczeń/luty 2015
13
AKTUALNOŚCI
Zapraszamy na targi i konferencje
LUTY
SIBEX
8. Targi Budowlane Silesia Building Expo
20–22 lutego 2015 r., Sosnowiec
INTERBUD
Targi Budownictwa
27 lutego – 1 marca 2015 r., Łódź
MARZEC
Forum Wentylacja – Salon Klimatyzacja
3–4 marca 2015 r., Warszawa
ENEX
XIII Targi Odnawialnych Źródeł Energii
5–6 marca 2015 r., Kielce
BUDMA
Międzynarodowe Targi Budownictwa
10–13 marca 2015 r., Poznań
ISH
Weltleitmesse Erlebniswelt Bad, Gebäude-,
Energie-, Klimatechnik Erneuerbare Energien
10–14 marca 2015 r., Frankfurt am Main
Międzynarodowy Kongres PROCLIMATE 2015 „Trendy i technologie jutra,
chłodnictwo – klimatyzacja – pompy ciepła”, 4 marca 2015 r., Warszawa – Krajowe
Forum Chłodnictwa, [email protected], www.proclimate.pl
X Sympozjum Naukowo-Techniczne „Instalacje basenowe – projektowanie,
wykonawstwo, eksploatacja, finansowanie”, 25–27 marca 2015 r., Zakopane
– Instytut Inżynierii Wody i Ścieków Politechniki Śląskiej w Gliwicach,
tel./faks 32 237 21 73, e-mail: [email protected], [email protected],
www.polsl.pl/Wydzialy/RIE/Strony/konferencje/2015/2015-Instalacje-basenowe.aspx
KWIECIEÑ
VII Konferencja Doktorantów i Młodych Pracowników Nauki EKO-DOK 2015,
20–22 kwietnia 2015 r., Boguszów-Gorce – Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki
Wrocławskiej, tel. kom. 697 521 462, tel. 71 320 25 87, faks 71 320 25 87,
e-mail: [email protected], www.eko-dok.pl
Forum Termomodernizacja 2015 „Budynki niemal zeroenergetyczne”,
22 kwietnia 2015 r., Warszawa – Zrzeszenie Audytorów Polskich, tel. 22 50 54 784,
www.zae.org.pl
patronat medialny
promocja
XIII Targi Grupy PSB
18–19 marca 2015 r., Kielce
MARZEC
14
styczeń/luty 2015
AKTUALNOŚCI
Zestawy mieszające
Wentylatory
Laser Series i Laser Series ProTo to dwa nowe produkty Purmo do ogrzewania podłogowego.
Laser Series jest wyposażony w bezdławicową
pompę Wilo RS KU 15/60 z regulowaną 3-stopniową
prędkością obrotową. Temperaturę zasilania reguluje głowica termostatyczna wyskalowana w zakresie
30–70°C, a termometr zamontowany na zasilaniu
umożliwia bezpośredni odczyt temperatury czynnika.
Zestaw ma też ogranicznik temperatury zasilania. Zwarta
budowa umożliwia szybki i łatwy montaż z lewej strony
rozdzielacza.
Purmo Laser Series Pro ma wysokowydajną pompę
elektroniczną Wilo Yonos 15/6 ze zmienną prędkością
obrotową – dostosowuje ona prędkość i przepływ do
liczby otwartych obwodów grzewczych. Umożliwia to
Mercor wzbogacił swoją
ofertę wentylacji pożarowej
o wentylatory oddymiające w wersji przeciwwybuchowej: osiowe mcr
Monsun R/ATEX i osiowe
w obudowie izolowanej mcr
Monsun C/ATEX. W normalnych warunkach (poza pożarem)
wentylatory mogą pełnić funkcję wentylacji mechanicznej – bytowej. W wykonaniu rewersyjnym służą do
oddymiania i przewietrzania wielopoziomowych garaży,
a w wersji ATEX mogą być stosowane w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem kategorii 3 Ex II3G. Ich
odporność ogniowa wynosi F400 oraz F300. Oferowane
są w średnicach od 400 do 1250 mm, o wydajności do
130 000 m3/h i sprężu do 1250 Pa, ich montaż może
być pionowy lub poziomy.
mat. Mercor
Purmo
Monsun ATEX
zaoszczędzenie do 70% energii na pompowanie. Zestaw
ma też trójdrożny zawór mieszający, który pozwala na
błyskawiczne ustawienie odpowiedniej temperatury i nie
wymaga żmudnej regulacji hydraulicznej. Pompa posiada
wbudowany ogranicznik temperatury zmniejszający jej
wydajność przy temperaturze > 60°C.
mat. Purmo
Liebert EFC
To nazwa nowego rozwiązania firmy Emerson Network Power, w którym wykorzystano pośrednie wyparne
chłodzenie (free cooling) oraz wymiennik ciepła powietrze-powietrze w jednej jednostce. Technologia ta dzięki
procesowi parowania wody może osiągnąć częściową
efektywność wykorzystania energii na poziomie 1,03.
Wpływa również na znaczące zmniejszenie emisji CO2.
Działanie systemu Liebert EFC zostało dodatkowo zoptymalizowane dzięki autorskiej technologii sterowania
iCOM, która pozwala na dostosowanie ilości powietrza
i jego temperatury wewnątrz systemu do pośredniego
chłodzenia wyparnego, dzięki czemu przepływ powietrza
jest odpowiedni do wymagań konkretnego serwera lub
centrum danych. iCOM precyzyjnie dobiera najskuteczniejszą równowagę między wodą a elektrycznością, co
również ułatwia racjonalne zarządzanie kosztami.
mat. Emerson Network Power
Bezpieczny
brodzik
Kompleksowy
system
rekuperacji
Brodzik Terran jest ultra płaski, bezpieczny, komfortowy i w modnych kolorach. Wykonany został z nowoczesnego antypoślizgowego materiału kompozytowego
łatwego do przecinania, oferowany jest w wielu wymiarach, także „King Size” 200×100 cm. W komplecie syfon do zabudowy na równi z podłożem lub do położenia
na płytkach. Zlicowany z podłogą brodzik umożliwia
komfortowe przejście ze strefy suchej do mokrej. Profil
zapewnia sprawny spływ wody. Brodzik Terran pasuje
do wszystkich modeli kwadratowych i prostokątnych
kabin Roca, dobrze komponuje się z najnowszymi modelami z serii Metropolis, Town oraz City-N. Ich minimalistyczny design oraz innowacyjna forma brodzika Terran
umożliwiają tworzenie nowoczesnego i komfortowego
wnętrza dopasowanego do zróżnicowanych potrzeb
użytkowników.
mat. Roca
Do systemów rekuperacji recoVAIR VAR Vaillant oferuje nowe specjalne układy przewodów wentylacyjnych
i skrzynek rozdzielacza z izolacją akustyczną. Zastosowanie złączy zatrzaskowych pozwala na skuteczny i poprawny montaż nawet w trudno dostępnych miejscach.
Ponadto tam, gdzie lubi się odkładać kurz i powstaje
hałas oraz następuje spadek ciśnienia – czyli w miejscu
połączeń i rozgałęzień, kanały wewnątrz są gładkie i bez
śladów łączenia. System może być stosowany zarówno
w nowych, jak i modernizowanych budynkach. Jego
konserwacja jest równie łatwa jak montaż.
mat. Vaillant
styczeń/luty 2015
15
POWIETRZE
mgr inż. Katarzyna Ratajczak, prof. dr hab. inż. Edward Szczechowiak
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Poznańska
Rozdział powietrza
w krytych basenach pływackich dla układu
centralnego i zdecentralizowanego
Air distribution system for indoor swimming pools in central and decentralized ventilation system
Najczęściej stosowanym układem wentylacyjnym w przypadku obiektów basenowych jest układ
przygotowywania powietrza dla całej hali. Centrala wentylacyjna jest tak dobierana, żeby powietrze
nawiewane do hali basenowej miało odpowiednią temperaturę, która zrekompensuje straty ciepła przez
przegrody zewnętrzne oraz dostarczy taką zawartość wilgoci, by odebrać zyski powstałe w wyniku parowania
wody z niecki basenowej.
G
łównym wyznacznikiem doboru centrali
jest ilość powietrza dostarczonego do
hali basenowej oraz jej możliwości osuszania
i odpowiedniego podgrzania powietrza wentylacyjnego. Strumień powietrza w tradycyjnym
układzie zabezpiecza przegrody zewnętrzne
przed wykraplaniem się na ich powierzchni
wilgoci, jednak takie rozwiązanie powoduje
zwiększenie strat ciepła przez przenikanie
[1, 2, 3].
Rozwiązaniami uznawanymi za wysokoefektywne są centrale wentylacyjne basenowe, w których odzysk ciepła odbywa się
trzystopniowo: poprzez krzyżowy wymiennik
ciepła, pompę ciepła oraz recyrkulację powietrza [4].
Recyrkulacja powietrza pozwala łatwo
podnieść jego temperaturę oraz ustalić odpowiednią zawartość wilgoci w powietrzu
nawiewanym. Krzyżowy wymiennik ciepła natomiast umożliwia wstępne ogrzanie powietrza wentylacyjnego, co znacznie
zmniejsza wielkość urządzenia stosowanego
do podgrzewu powietrza do wymaganej
temperatury, czyli nagrzewnicy wodnej lub
pompy ciepła.
Dzięki zastosowaniu pompy ciepła składającej się ze skraplacza umiejscowionego
w części nawiewnej centrali przed nagrzewnicą wodną (jeżeli jest ona wymagana) i parowaczem umiejscowionym na wywiewie
powietrza za wymiennikiem ciepła możemy
wykorzystywać charakterystyczne właściwości powietrza wentylacyjnego usuwanego z hali basenowej, którego temperatura
i wilgotność są w przybliżeniu równe przez
cały rok. Wahania związane są ze zmiennymi
parametrami powietrza zewnętrznego. Pompa
16
styczeń/luty 2015
ciepła wykorzystywana może być w kilku
wariantach sterowania.
W centralach wysokoefektywnych koszty
przygotowania i przetłaczania powietrza są
wyższe niż w układach prostszych, w związku
z tym nie jest zasadne, by powietrze przygotowane w takiej centrali było nawiewane do
całej kubatury obiektu, zwłaszcza na okna. Potrzebna jest zatem analiza systemów zdecentralizowanych. Centrala basenowa, jak sama
nazwa wskazuje, powinna być przeznaczona
dla użytkowników obiektu, a inne dodatkowe
systemy powinny zabezpieczać przegrody
zewnętrzne hali basenowej.
Centralny układ wentylacyjny
dla hali basenowej
W centralnym układzie wentylacyjnym dla
hali basenowej powietrze przygotowywane
jest dla całej hali w jednej centrali i powinno
Streszczenie
spełniać szereg wymagań. Najważniejszym
jest usuwanie zysków wilgoci powstałych
podczas parowania wody oraz szkodliwych
produktów ubocznych procesu jej dezynfekcji.
Dodatkowo układ powinien zapewnić odpowiednią ilości powietrza świeżego i wymaganą temperaturę dla zapewnienia komfortu
cieplnego użytkownikom basenu. Poprzez
odpowiedni rozdział powietrza układ wentylacyjny zabezpiecza konstrukcję budynku przed
wykraplaniem wilgoci oraz zapewnia powietrze świeże i odpowiednie warunki ludziom
przebywającym na trybunach obiektu (jeżeli
takie występują). Jeden system wentylacyjny
może być niewystarczający z uwagi na inne
wymagania dotyczące temperatury, wilgotności, jakości powietrza [5].
Zyski wilgoci oraz produkty uboczne dezynfekcji wody powstają w obszarze niecki basenowej, czyli strefie przebywania głównych
..................................................................................
W artykule przedstawiono charakterystyki układów wentylacyjnych centralnych i zdecentralizowanych (strefowych) dla hali basenu krytego. Omówiono dobór parametrów
powietrza nawiewanego w zależności od projektowanego rozdziału powietrza w hali basenowej oraz układy zabezpieczające przegrody zewnętrzne przed wykraplaniem się wilgoci
na ich powierzchni w aspekcie zużycia energii. Na podstawie analiz wyciągnięto wnioski
o celowości stosowania układów zdecentralizowanych wraz z wyszczególnieniem ich
wad i zalet pod względem energooszczędności oraz komfortu użytkowników pływalni.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
The article presents the characteristics of central and decentralized ventilation systems for the indoor pool hall. The choice of parameters of the supply air, depending
on the designed air distribution in the pool hall and the restraint systems for envelope
of the building providing the surface from moisture condensation in terms of energy
consumption are discussed. Based on the above analysis conclusions about the advisability of the use of decentralized systems with the specification of the advantages
and disadvantages of such systems in terms of energy efficiency were drawn, as well
as in terms of users comfort in swimming pool.
POWIETRZE
użytkowników basenu – pływaków, trenerów,
ratowników. To tutaj należy zapewnić odpowiednią temperaturę i wilgotność względną
powietrza oraz odpowiednią ilość powietrza
świeżego.
Przegrody zewnętrzne powinny być zabezpieczone przed wykraplaniem się na ich
powierzchni wilgoci. Zasadne może być zabezpieczanie tych przegród powietrzem nawiewanym w ich pobliżu. Korzystniejsze wydaje
się jednak stosowanie przegród o niskich
współczynnikach przenikania ciepła, których
ten problem prawie nie dotyczy.
Trybuny w obiektach basenowych są wykorzystywane stosunkowo rzadko, jednak
powinny na nich zostać zapewnione odpowiednie warunki dla widzów, którzy są ubrani,
czyli temperatura powietrza powinna tam być
niższa niż w strefie niecki basenowej.
Układy centralne charakteryzują się również
typowym rozdziałem powietrza. Nawiew odbywa się na przeszklone przegrody zewnętrzne,
w Polsce najczęściej z dołu, a wywiew z górnej
części hali basenowej [1, 2, 3].
Zapewnienie tych wszystkich, tak różnych
warunków w całej hali basenowej poprzez
przygotowanie powietrza o jednakowych parametrach oraz rozdział powietrza dół-góra nie
jest do końca uzasadnione – może powodować
niedostateczną wentylację niecki basenowej.
Powietrze świeże dostarczanie jest nie do
strefy przebywania ludzi, ale nawiewane na
okna. Temperatura nawiewu jest wysoka,
żeby pokryć straty ciepła przegród zewnętrznych, a nawiewanie gorącego powietrza na
Rys. 1. Temperatura powietrza nawiewanego do hali basenowej
przegrody przeszkolone powoduje zwiększenie
tych strat. Centrala wentylacyjna musi być
duża, ponieważ przygotowuje powietrze dla
bardzo dużej kubatury, a im większa centrala,
szczególnie specjalistyczna, tym jest ona
droższa w eksploatacji. Użytkowane trybuny
nie są odpowiednio wentylowane, a parametry
powietrza w ich strefie są niekomfortowe dla
widzów (za gorąco, za duszno).
Natomiast zaletami centralnych układów
wentylacyjnych jest ich tradycyjność i typowość, szybkie projektowanie oraz prostota
działania i sterowania.
Zdecentralizowany układ
wentylacyjny dla obiektu
Układ zdecentralizowany pozwala na
rozdzielenie funkcji, jakie powinna spełniać
wentylacja obiektu basenowego, na kilka
mniejszych systemów [5].
Centrala wentylacyjna przygotowuje powietrze dla strefy niecki basenowej. Osusza powietrze do poziomu, dzięki któremu odebrane
Rys. autorów
zostaną zyski wilgoci, zapewnia temperaturę
wynikającą z bilansu cieplnego samej niecki
basenowej oraz dostarcza odpowiednią ilość
powietrza świeżego. Nawiew powietrza powinien się odbywać do strefy niecki basenowej,
a wywiew w dolnej części, tak żeby odbierać
zyski wilgoci i szkodliwe związki w miejscu ich
powstawania i nie pozwolić im przedostawać
się do innych części hali basenowej.
Dodatkowy układ wentylacyjny obsługujący widownię pozwala zapewnić widzom
odpowiednie parametry komfortu cieplnego,
a także zaoszczędzić dużą ilość energii, gdyż
jest włączany tylko w czasie zawodów.
Przegrody zewnętrzne mogą być zabezpieczone poprzez nawiew powietrza, ale można
skorzystać z powietrza, które już się znajduje
w hali basenowej. Centrala zabezpieczająca
przegrody zewnętrzne może pracować na
powietrzu obiegowym. Powietrze jest osuszane, a jego temperatura może być niższa,
co powoduje zmniejszenie strat ciepła przez
przenikanie.
X Sympozjum Naukowo-Techniczne
INSTALACJE BASENOWE
projektowanie, wykonawstwo,
eksploatacja, finansowanie
25–27.03.2015 r., ZAKOPANE
Organizator:
ZAKŁAD WODOCIĄGÓW I KANALIZACJI
Instytutu Inżynierii Wody i Ścieków
Politechniki Śląskiej w Gliwicach
44-100 Gliwice, ul. Konarskiego 18
tel./faks 32 237 21 73
promocja
[email protected]
www.polsl.pl/Wydzialy/RIE/Strony/Konferencje.aspx
styczeń/luty 2015
17
POWIETRZE
Pełny artykuł dostępny odpłatnie
po zamówieniu prenumeraty
papierowej lub elektronicznej
www.rynekinstalacyjny.pl/prenumerata
18
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
Wentylacja
energooszczędnych budynków
Nowoczesne budownictwo musi być niskoenergetyczne, a urządzenia, które są stosowane w budynkach
– efektywne. Nie może być to jednak okupione pogorszeniem parametrów mikroklimatu w pomieszczeniach,
ponieważ równie istotne jak efektywność energetyczna jest zapewnienie komfortu i zdrowia.
W
budynkach biurowych czy użyteczności publicznej wentylacja mechaniczna jest praktycznie standardem, również
w budynkach mieszkalnych zaczynają gościć
małe jednostki wentylacyjne z odzyskiem
ciepła. Pewnym novum, jeszcze mało popularnym w Polsce, jest wentylacja hybrydowa,
która czerpie z zalet wentylacji grawitacyjnej
oraz mechanicznej. Wentylacja grawitacyjna, która jest powszechna w starszym
budownictwie, szczególnie mieszkaniowym,
nie pozwala osiągnąć odpowiedniej liczby
wymian powietrza, szczególnie w dobie
termomodernizacji, gdy budynki uszczelnia
się, zapominając o wentylacji.
Centrale wentylacyjne oraz wentylacyjno-klimatyzacyjne są urządzeniami, których
głównym zadaniem jest dystrybucja i wstępna
obróbka świeżego powietrza. Elementem
realizującym tę funkcję są wentylatory, które
są także głównym źródłem kosztów pracy
całego systemu. Nowoczesne centrale muszą
być zatem wyposażone w wentylatory o jak
najbardziej energooszczędnych silnikach, a ich
praca powinna być regulowana w możliwie
najszerszym zakresie. Przykładem jest zastosowanie wentylatora z otwartym wirnikiem
z możliwością pomiaru natężenia strumienia
powietrza w czterech punktach, dzięki czemu
praca urządzenia jest na bieżąco kontrolowana,
obniżając zużycie energii elektrycznej. Technologia wirników na magnesy stałe o podwyższonej sprawności wraz z optymalizacją
przepływu powietrza przez wirnik zwiększyła
sprawność wentylatora w stosunku do modeli
bez funkcji pomiaru. Dyrektywa ErP (Energyrelated Products) zwiększyła 1 stycznia 2015 r.
obostrzenia dotyczące sprawności całkowitej
wentylatorów z silnikami, obejmując urządzenia o mocy od 7,5 do 375 kW. Przykładowo
minimalna sprawność zespołu silnik–wentylator dla wentylatorów osiowych o mocy
125–500 kW powinna wynosić według ErP
58%, a w przypadku promieniowych z wygiętymi do tyłu łopatkami 68%.
Centrala wentylacyjna do uzdatniania powietrza realizuje kilka procesów, co wymaga
20
styczeń/luty 2015
jej odpowiedniego wyposażenia. W nowoczesnych jednostkach dokłada się starań,
żeby działanie tych urządzeń możliwie ograniczyć, by nie były one kolejnym źródłem
zużycia energii. Dlatego ważną funkcję pełni
automatyka, która spina system czujników
i urządzeń wykonawczych w jeden sprawnie
działający system wentylacji. Nowe sterowniki mają możliwość wyboru kilku protokołów
komunikacyjnych, za pomocą których system
realizuje aktualne zadania przygotowania powietrza do określonych parametrów, ale także
udostępnia użytkownikowi cenne informacje,
pozwalając mu być na bieżąco z działaniem
systemu. Wbudowany serwer sieci Web
umożliwia kontrolę i monitoring działania
centrali poprzez stronę www, dzięki czemu
użytkownik ma pełniejszy i wygodniejszy
wgląd do tych informacji niż przez ekran
sterownika. Nowe centrale można wpinać
także w BMS, co szczególnie w przypadku
dużych obiektów znacznie ułatwia kontrolę
nad wentylacją, również zdalną dzięki komunikatom GSM.
W przypadku małych jednostek wentylacyjnych, stosowanych głównie w budynkach
mieszkalnych lub niewielkich obiektach,
istotnym dla wielu użytkowników elementem
jest wielkość urządzeń i hałas, jaki emitują.
Żeby centrala wentylacyjna była jak najmniejsza, a przy tym zapewniała wysoką jakość
nawiewanego powietrza, należy zastosować
rozwiązania, które realizują dwie funkcje
jednocześnie. Świeże powietrze dopływające
do rekuperatora jest z reguły filtrowane, a następnie przepływa przez wymiennik ciepła,
który oddaje ciepło z powietrza usuwanego.
W wymienniku przeciwprądowym czy krzyżowym realizowana jest tylko wymiana ciepła,
zatem powietrze, zwłaszcza w zimie, wymaga
jeszcze nawilżania. Przy niskiej temperaturze
powietrza zewnętrznego wprawdzie poziom
wilgotności względnej jest wysoki, ale bezwzględna wartość, czyli zawartość wilgoci,
jest niska.
W większych układach stosuje się nawilżacze parowe lub wodne, ale w reku-
peratorach, które z zasady powinny być
jak najmniej skomplikowanymi układami
jedynie do odzysku ciepła, jest to pomijane.
Powstały zatem tzw. wymienniki entalpiczne, których konstrukcja umożliwia zarówno
odzysk ciepła, jak i wilgoci. Entalpia z definicji oznacza zawartość ciepła i jest funkcją
stanu obrazującą zmianę energii. W wymienniku krzyżowym, przeciwprądowym
lub krzyżowo -przeciwprądowym wymiana
ciepła zachodzi na membranie oddzielającej
dwa strumienie – nawiewany i wywiewany.
Ciepłe powietrze, ochładzając się, wykrapla
wilgoć, którą należy odprowadzić, a energia
tej przemiany pochłaniana jest przez strumień nawiewanego powietrza, powodując
wzrost jego temperatury. W przypadku wymiennika entalpicznego dochodzi dodatkowo
do pochłaniania wilgoci i zawartej w niej
energii. W związku z tym sprawność tych
wymienników podawana w katalogach może
wynosić ponad 100%. Wymiennik zbudowany jest z materiału pochłaniającego wilgoć
z powietrza wywiewanego – zatrzymuje
ją, a powietrze nawiewane, jeśli ma niską
zawartość wilgoci, pobierze ją z membrany
wymiennika. Dotychczas wymienniki entalpiczne wykonywane były z włókien celulozowych, wiązało się to jednak z ryzykiem ich
zagrzybienia i sprawiało problemy podczas
czyszczenia. Opracowano zatem specjalną
strukturę polimerową, która jest odporna na
drobnoustroje i może być myta. Wymienniki entalpiczne są ciekawą propozycją ze
względu na rozwiązanie problemu nawilżania
powietrza, jednak dopracowania wymaga
sterowanie poziomem odebranej wilgoci
(w tej chwili jest to niekontrolowane).
Nowe jednostki wentylacyjne są coraz
bardziej efektywne i energooszczędne, przez
co z powodzeniem mogą działać w budynkach
o wysokich wymaganiach. Przy wyborze
urządzeń nie należy jednak zapominać o inżynierskim rozsądku, nie decydować się zbyt
pochopnie na niesprawdzone rozwiązania, ale
najpierw dokładnie przeanalizować wszystkie
potrzeby danego obiektu.
kr
Bezkanałowe
rekuperatory
bez kanałów, bez problemów
Rekuperatory dachowe
Alternatywne Systemy Komfortu Sp. z o.o.
34-114 BrzeŸnica, BrzeŸnica 320
tel. 33 483 22 22, fax 33 879 20 30
tel. 33 488 75 70, 33 879 20 30
www.nagrzewnice-ask.pl
Rekuperatory podsufitowe
Ł AT W O
SZYBKO
www.rekuperatory-ask.pl
ESTETYCZNIE
OSZCZĘDNIE
www.promienniki-ask.pl
22
styczeń/luty 2015
Wykonanie
wewnętrzne
wewn., podwieszane/stojące
100–1000
250–1000
290–1200
200–2000
400–2500
50–2600
800–3500
do 4500
400–4700
1000–5200
720–5760
700–6000
300–6800
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
nawiewna
went-klim
wentylacyjna
wentylacyjna
wentylacyjna
1000–100 000
1800–108 000
1200–120 000
1000–320 000
went-klim
went-klim
went-klim
280–50 400
wentylacyjna
went-klim
900–40 000
went-klim
wewn./zewn., poziome
360–25 000
2880–25 920
went-klim
went-klim z pompą
ciepła
wewn./zewn., higieniczne (opcja)
700–14 000
wentylacyjna
wewn./zewn., higieniczne/
przeciwwybuchowe/basenowe
wewn./zewn., jedna obok drugiej/pionowo
na sobie
wewn./zewn.
wewn./zewn., poziome, basenowe
wewn./zewn.
wewn./zewn., poziome, higieniczne
wewnętrzne, higieniczne
do 7000
2000–8000
wentylacyjna
szafa klimatyzacyjna
wewn./zewn.
wewn., podwieszane
wewn., poziome
wewn., podwieszane/stojące
wewn./zewn.
wewn., sufitowe/stojące/naścienne
wewn., podwieszane
wewn./zewn.
wewnętrzne
wewn., podwieszane
wewn., podwieszane/ścienne
wewn.
wewn., naścienne
do 500
500 lub 750
wentylacyjna
wewn., ścienne, podłogowe
wewnętrzne, podwieszane/stojące
wewnętrzne
wewnętrzne
wewnętrzne
wentylacyjna
450
100–270
wentylacyjna
60–470
40–160
wentylacyjna
wentylacyjna
55
wentylacyjna
wentylacyjna
Wydajność, m3/h
Rodzaj centrali
Wymiennik
–
dowolna konfiguracja pod BMS,
powiadomienia GSM
integracja automatyki z BMS
obrotowy/krzyżowy/rurka ciepła/czynnik
pośredniczący
odzysk chłodu, filtry H14
wysokosprawny odzysk glikolowy
ciepła
komunikacja przez Wi-Fi, BMS
do budynków o wysokich
wymaganiach higienicznych
pompa ciepła
wymiennik „combi coil”
agregat chłodniczy
powłoka antykorozyjna
możliwość montażu i demontażu
bez utraty gwarancji
kontrola stężenia CO2
inwerterowa pompa ciepła
kompaktowa budowa
kompaktowa konstrukcja
inteligentna automatyka
sterownik zintegrowany
z przeglądarką internetową
przetwornik CO2
odzysk do 94%
system dysz normujący wypływ
powietrza z centrali
wymiennik z celulozy
wbudowany okap kuchenny
z oświetleniem
protokół Modbus
odzysk wilgoci do 65%
odzysk ciepła do 95%
odzysk ciepła do 95%
certyfikat Passivhaus Institut
Darmstadt
4 tryby regulacji
obrotowy/krzyżowy/glikolowy/rurka ciepła
obrotowy sorpcyjny/z cieczą pośredniczącą
pompa ciepła/ wymiennik krzyżowy/wymiennik
asymetryczny krzyżowy/rurka ciepła
rotacyjny/sorpcyjny rotacyjny/krzyżowy/
glikolowy/wysokosprawny krzyżowy
krzyżowy, pompa ciepła
obrotowy sorpcyjny
obrotowy sorpcyjny
obrotowy/przeciwprądowy/krzyżowy/glikolowy
pompa ciepła
obrotowy/krzyżowy przeciwprądowy
krzyżowy
przeciwprądowy
obrotowy
przeciwprądowy/pompa ciepła
–
–
przeciwprądowy
krzyżowy/przeciwprądowy
przeciwprądowy
przeciwprądowy
rotacyjny/sorpcyjny rotacyjny
odzysk ciepła i wilgoci, przeciwprądowy
obrotowy/przeciwprądowy
przeciwprądowy
entalpiczny
przeciwprądowy
krzyżowo-przeciwprądowy
przeciwprądowy krzyżowy
przeciwprądowy krzyżowy płytowy
odzysk wilgoci, możliwość mycia
Wybrana cecha szczególna
Robatherm
Trox
Fläkt Woods
Klimor
Swegon
Klimor
Fläkt Woods
Fläkt Woods
Systemair
Klimor
Systemair
Trox
Salda
Fläkt Woods
Klimor
Salda
Systemair
Rosenberg
Helios
Salda
Salda
Swegon
Alnor
Systemair
Rosenberg
Helios
Alnor
Zehnder
Maico
Maico
Zehnder
Nazwa firmy
WS 250
WS 170
ComfoAir70
Typoszereg
RM i RL
XCube
eQL i eQ Master
MCK-P
GOLD E
MCK-H
eQ ReCooler HP
eQ Prime
DV, DVCompact, TIME
MCK-SKH
Topvex
XCube
RIS H EKO 3.0
eQ Top
MCKT
VEKA INT EKO
TA
SupraBOX Comfort
KWL
RIS P EKO 3.0
RIS V EKO 3.0
COMPACT
HRU-ERGO
SAVE
SupraBOX DELUXE
KWL EC
HRU-MinistAir-W-450
ComfoAir 450 Luxe VV
z e s t a w i e n i e
entalpiczny krzyżowo-przeciwprądowy
c e n t r a l e
30
30
24
25
28
25
24
24
29
25
29
30
27
24
25
27
29
26
23
27
27
28
23
29
26
23
23
28
26
26
28
Więcej na s.
POWIETRZE
centrale
POWIETRZE
centrale
reklama
ALNOR SYSTEMY WENTYLACJI SP. Z O.O.
05-552 Wola Mrokowska, aleja Krakowska 10
tel. 22 737 40 00, faks 22 737 40 04
[email protected]
www.alnor.com.pl
Rekuperator HRU-MinistAir-W-450
zastosowanie: domy mieszkalne o powierzchni maks. 200 m2;
odzysk ciepła do 95% zgodnie z normą EN 308 – TÜV SÜD;
wymiennik przeciwprądowy z tworzywa sztucznego o dobrej szczelności i wysokiej odporności na starzenie;
funkcje: przeciwzamrożeniowa zabezpiecza wymiennik przed zamarzaniem, utrzymując w jego wnętrzu
dodatnią temperaturę, funkcja kontrolująca pracę nagrzewnicy elektrycznej wstępnej i wtórnej pozwala na
odpowiednie sterowanie pracą nagrzewnicy, gwarantuje zaciąganie powietrza zewnątrznego o odpowiedniej
temperaturze, chroniąc tym samym wymiennik przed zamarznięciem. Nagrzewnica wtórna w razie potrzeby
dogrzewa powietrze nawiewane do pomieszczeń, funkcja kontroli filtrów sygnalizuje konieczność ich wymiany
w zależności od stopnia zanieczyszczenia;
możliwość podłączenia króćców w różnej konfiguracji oraz indywidualnego dostosowania konstrukcji
rekuperatora do miejsca i sposobu montażu;
zegar tygodniowy umożliwia ustawienie cyklu pracy rekuperatora według kolejnych dni tygodnia;
energooszczędne wentylatory EBM pozwalają na oszczędność energii elektrycznej.
Rekuperator podwieszany z odzyskiem ciepła i wilgoci z wymiennikiem przeciwprądowym
HRU-ERGO
typoszereg rekuperatorów o wydajności 250–1000 m3/h;
urządzenie wyposażone w sterownik z tygodniowym programatorem oraz możliwością sterowania nagrzewnicą
elektryczną;
nowoczesny wymiennik przeciwprądowy z odzyskiem 84,5% zgodnie z normą EN 308, wykonany z celulozy
o wysokiej przepuszczalności wilgoci, dobrej szczelności oraz wysokiej odporności na starzenie;
funkcja odszraniania – nie ma konieczności montowania dodatkowej nagrzewnicy;
odzyskana wilgoć poprawia jakość nawiewanego powietrza, eliminuje suchość w gardle i problemy skórne,
zwłaszcza w okresie zimowym;
brak dodatkowych kosztów nawilżaczy i związanej z nimi obsługi;
prosta konstrukcja umożliwia samodzielny serwis, montaż w dowolnej pozycji;
cicha praca ogranicza koszty wytłumienia instalacji i umożliwia montaż niekoniecznie w kotłowni
reklama
lub wydzielonym pomieszczeniu.
ISTPOL SP. Z O.O.
03-565 Warszawa, ul. Borzymowska 32
tel. 22 663 48 15, 22 639 86 48, 22 743 69 79
faks 22 743 69 77
[email protected], www.istpol.pl
PPUH EL-TEAM Sp. z o.o.
41-106 Siemianowice Śląskie, al. Młodych 26–28
tel. 32 204 36 28, 32 229 03 71, 32 220 00 04
faks 32 220 00 05
[email protected], www.el-team.com.pl
Centrale wentylacyjne KWL z odzyskiem ciepła
przeznaczenie: domy jednorodzinne, budynki biurowe, mieszkalne oraz użyteczności publicznej;
wydajność: 50–2600 m3/h;
wersje: naścienne, sufitowe i stojące;
sterownik easyControls posiadający zintegrowaną przeglądarkę internetową oraz przyłącze LAN pozwala
na łatwą obsługę z poziomu każdej przeglądarki internetowej za pomocą PC, laptopa, tabletu lub smartfonu;
bogaty asortyment urządzeń peryferyjnych (GWC powietrzny i glikolowy, nawilżacz, system kanałów owalnych);
gwarancja: 12 miesięcy.
Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła i wilgoci KWL EC
centrale wentylacyjne z wymiennikami entalpicznymi poza wymianą ciepła są w stanie odzyskać do 65%
wilgoci z powietrza. Wilgotność ta wzbogaca powietrze z zewnątrz, które po ogrzaniu zapewnia komfort
w pomieszczeniu;
energia zawarta w parze wodnej poprawia bilans energetyczny procesu odzyskiwania energii w porównaniu
z systemami niewykorzystującymi zjawiska entalpii;
systemy wentylacyjne posiadające entalpiczne wymienniki firmy Helios osiągają parametry sprawności
odzysku ciepła do 116% – badane przez TÜV według DIBt;
systemy dostępne są w wielkościach od 200 do 500 W;
cechy szczególne: komfortowy poziom wilgotności w pomieszczeniach bez dodatkowego nawilżania.
styczeń/luty 2015
23
POWIETRZE
centrale
reklama
FLÄKT BOVENT SP. Z O.O.
05-850 Ożarów Mazowiecki
Ołtarzew, ul. Południowa 2
[email protected]
www.flaktwoods.pl
Centrale wentylacyjne eQ Top
wydajność: 720–5760 m3/h;
przeznaczenie: budynki biurowe, mieszkalne, użyteczności publicznej, przemysłowe, laboratoryjne;
funkcje wersji podstawowej: wentylator nawiewny/wywiewny, klasa filtracji od G3 do H14, wymiennik obrotowy;
funkcje: kontrola temperatury, przetwornik częstotliwości do ustawienia stałego przepływu powietrza
lub ciśnienia, kontrola stężenia CO2, pomiar zużycia energii, wstępne podgrzanie powietrza;
automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany
indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, sterowanie
i wizualizacja poprzez stronę Web lub GSM, komunikacja przez OPC, BACnet, LonWorks i M-Bus;
budowa: konstrukcja kompaktowa, modułowa; wykonanie: wewnętrzne, zewnętrzne; wymienniki ciepła
wbudowane bądź kanałowe;
certyfikaty: atest higieniczny, certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001;
gwarancja: 2 lata.
Kompaktowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne eQ Prime
wydajność: od 360 do 25 000 m3/h, 8 wielkości w typoszeregu;
przeznaczenie: budynki biurowe, handlowe, mieszkalne, magazynowe;
wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory PM motor, filtry F7, wymiennik obrotowy sorpcyjny do odzysku
ciepła jawnego i utajonego, kompletna automatyka regulacyjno-pomiarowa z zabudowaną szafą sterowniczą
umieszczoną poza strumieniem powietrza;
opcje dodatkowe: filtr wstępny G4 oraz filtr M5, nagrzewnica (wodna, elektryczna), chłodnica (wodna,
z bezpośrednim odparowaniem), wymiennik „combi coil” jako nagrzewnica i chłodnica w jednym, zabudowane
układy regulacyjno-pomiarowe do wymienników ciepła, tłumiki akustyczne, czujnik CO2, czujnik dymu, czujniki
ruchu;
odzysk energii: wymiennik obrotowy sorpcyjny z 85-proc. odzyskiem ciepła jawnego i 80-proc. utajonego;
automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, układ sterowania konfigurowany
indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, sterowanie
i wizualizacja poprzez stronę Web lub GSM, sterowanie wentylatorem, 3 opcje regulacji temperatury, sterowanie
przepustnicami;
budowa: konstrukcja kompaktowa; wykonanie: zewnętrzne oraz wewnętrzne, poziome;
cechy szczególne: wysokosprawne wymienniki sorpcyjne pokryte warstwą silikażelu, silniki synchroniczne
z magnesem trwałym do wentylatorów z napędem bezpośrednim PMSM w klasie Super Premium, centrala
w systemie „plug and play”, odzysk chłodu, funkcja nocnego chłodzenia, współpraca z BMS;
certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001;
gwarancja: 2 lata.
Kompaktowe pompy ciepła eQ ReCooler HP
przeznaczenie: budynki biurowe, handlowe, mieszkalne, magazynowe, użyteczności publicznej;
wyposażenie wersji podstawowej: silniki z falownikiem, filtry F7, rewersyjna pompa ciepła z wymiennikiem
obrotowym sorpcyjnym do odzysku ciepła jawnego i utajonego, oprzyrządowanie zabudowanej, gotowej
do uruchomienia pompy ciepła wraz z szafą zasilająco-sterującą;
opcje dodatkowe: klasa filtracji od G3 do F9, nagrzewnica wstępna elektryczna, tłumiki akustyczne, sekcja
recyrkulacji, nagrzewnica i chłodnica dodatkowa;
odzysk energii: rewersyjna pompa ciepła oraz wymiennik obrotowy sorpcyjny Semco z 85-proc. odzyskiem
ciepła jawnego i 80-proc. utajonego;
EER = 3,85 dla 27°C, COP = 6,62 dla 0°C;
automatyka, sterowanie: pompa ciepła w pełni oprzyrządowana i okablowana wraz z automatyką ze
sterownikiem, układ sterowania konfigurowany indywidualnie wg wytycznych projektanta, możliwość
sterowania maks. 4 niezależnymi strefami, sterowanie i wizualizacja poprzez stronę Web lub GSM;
budowa: konstrukcja kompaktowa; wykonanie: zewnętrzne oraz wewnętrzne, poziome;
cechy szczególne: pompa wyposażona w sprężarkę typu scroll, separator cieczy i osuszacz, czterodrożny zawór
rewersyjny, elektroniczne zawory rozprężne, wysokosprawne wymienniki sorpcyjne pokryte warstwą silikażelu,
komunikacja M-Bus;
certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001;
gwarancja: 2 lata.
Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne eQL i eQ Master
wydajność: 1800–108 000 m3/h;
przeznaczenie: obiekty wielkokubaturowe, przemysł, laboratoria, szpitalnictwo, budynki użyteczności
publicznej, handlowe;
wyposażenie wersji podstawowej: wentylator nawiewny/wywiewny, klasa filtracji od G2 do H14, filtry węglowe,
filtr absolutny, wymiennik obrotowy o sprawności do 85%, wymiennik z cieczą pośredniczącą;
funkcje: nocne chłodzenie, regulacja wentylatora dla instalacji CAV, regulacja temperatury, monitoring stanu
zabrudzenia filtra, odzysk chłodu, alarmy, interfejs BMS;
cechy szczególne: możliwość dowolnej konfiguracji modułów, otwory umożliwiające inspekcję;
budowa: konstrukcja kompaktowa, modułowa; wykonanie: wewnętrzne, zewnętrzne; wymienniki ciepła
wbudowane bądź kanałowe;
certyfikaty: atest higieniczny, certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001
i ASF 2001:1;
gwarancja: 2 lata.
24
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
reklama
centrale
KLIMOR S.A.
81-035 Gdynia, ul. B. Krzywoustego 5
tel. 58 783 99 99, faks 58 783 98 88
[email protected]
www.klimor.pl
Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne podwieszane MCKT
wydajność: od 1000 do 5200 m3/h, 3 wielkości w typoszeregu;
przeznaczenie: instalacje powietrzne pomieszczeń biurowych, magazynowych, garaży i innych;
funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), nagrzewnica wodna, zespół wentylatorowy
z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub silnikiem EC, wysokosprawny, asymetryczny wymiennik
krzyżowy;
opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk ciepła na inwerterowej pompie ciepła, nagrzewnica elektryczna,
chłodnica wodna i freonowa, tłumiki szumu, system automatyki;
odzysk energii: wysokosprawny asymetryczny wymiennik krzyżowy, inwerterowy układ pompy ciepła;
automatyka, sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego;
budowa: konstrukcja modułowa, obudowa bezszkieletowa z blachy stalowej ocynkowanej z wełną mineralną,
wykonanie wewnętrzne podwieszane;
gwarancja: 2 lata.
Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne w wykonaniu basenowym MCK-P
przeznaczenie: instalacje powietrzne krytych hal basenów kąpielowych oraz przemysłowych pomieszczeń
technologicznych;
funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), komora mieszania, wymiennik krzyżowy
epoksydowany, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub silnikiem EC,
nagrzewnica wodna;
opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk ciepła na pompie ciepła, dostawa automatyki sterującej
z uruchomieniem;
odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny odzysk glikolowy ciepła, wymiennik krzyżowy, wysokosprawny
asymetryczny wymiennik krzyżowy, rurka ciepła;
sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego;
budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome, wykonanie antykorozyjne;
gwarancja: 2 lata.
Szafy klimatyzacyjne MCK-SKH
przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, laboratoria oraz pomieszczenia o wysokich wymaganiach
higienicznych;
wyposażenie wersji podstawowej: filtry EU5 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU9, wysokosprawny glikolowy
odzysk ciepła, wewnętrzny układ chłodniczy z parownikiem i skraplaczem, zespół wentylatorowy z napędem
bezpośrednim (silnik AC) z falownikiem lub z silnikiem EC, utrzymanie stałego wydatku na nawiewie i wyciągu,
nawilżanie z elektryczną wytwornicą pary, automatyka wbudowana w gabarycie szafy, nagrzewnica wodna;
opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, odzysk na pompie ciepła, nagrzewnica elektryczna, sterowanie
elementami regulacyjnymi na sieci powietrznej, integracja automatyki z systemami BMS;
odzysk energii: pompa ciepła, wysokosprawny glikolowy odzysk ciepła;
sterowanie: system automatyki zintegrowany i zabudowany wewnątrz, sterowanie pracą szafy i urządzeń
peryferyjnych na instalacji powietrznej;
budowa: konstrukcja modułowa szkieletowa, wykonanie wewnętrzne, technologia materiałowa zgodna
z DIN 1946-4;
gwarancja: 2 lata.
Centrale klimatyzacyjne i wentylacyjne w wykonaniu higienicznym MCK-H
przeznaczenie: szpitale, kliniki, farmacja, budynki o wysokich wymaganiach higienicznych;
funkcje wersji podstawowej: filtry EU4 (nawiew, wywiew), filtr wtórny klasy EU7, wysokosprawny odzysk
glikolowy, chłodnica wodna i freonowa, nagrzewnica wodna, zespół wentylatorowy z napędem bezpośrednim
(silnik AC) z falownikiem lub z silnikiem EC;
opcje dodatkowe: wyższe klasy filtrów, wewnętrzny układ chłodniczy, pompa ciepła, nagrzewnica elektryczna,
wymiennik krzyżowy, nawilżacz (z wytwornicą pary lub na parę obcą), tłumiki szumu, system automatyki;
odzysk energii: wysokosprawny odzysk glikolowy ciepła, wymiennik krzyżowy, pompa ciepła;
sterowanie: automatyka konfigurowana w zależności od składu funkcjonalnego;
wykonanie: zewnętrzne, wewnętrzne i poziome, technologia materiałowa zgodna z DIN 1946-4;
budowa: konstrukcja modułowa;
gwarancja: 2 lata.
styczeń/luty 2015
25
POWIETRZE
centrale
reklama
MAICO POLAND SP. Z O.O.
80-298 Gdańsk, ul. Budowlanych 31
tel. 58 34 51 476, 58 34 60 313, faks 58 34 52 616
[email protected]
www.maicopoland.pl
System wentylacji aeronom WS 250
wydajność: od 100 do 270 m3/h;
przeznaczenie: budynki mieszkalne i apartamenty o powierzchni do 200 m2;
pobór mocy: 30, 50, 60 W;
odzysk ciepła: do 92%;
waga: 80 kg;
cechy szczególne: praca automatyczna i ręczna, programowanie dzienne i tygodniowe, wysoki stopień
odzysku ciepła, małe gabaryty, cicha praca, ochrona przeciwzamrożeniowa: zintegrowany grzejnik
przeciwzamrożeniowy, by-pass z automatyczną przepustnicą;
certyfikat Passivhaus Institut, Darmstadt.
System wentylacji pomieszczeń z odzyskiem ciepła WS 170
sterowanie: 4 tryby regulacji: przerywany/urlopowy do ochrony przed wilgocią, zmniejszona wentylacja,
NOWOŚĆ!
wentylacja nominalna, wentylacja intensywna;
przeznaczenie: budynki jednorodzinne, apartamenty, biura, domy pasywne;
wyposażenie wersji podstawowej: przeciwprądowy krzyżowy płytowy wymiennik ciepła z tworzywa sztucznego,
2 wentylatory odśrodkowe, filtry G4 i F7;
waga i montaż: 38 kg, niewielkie gabaryty umożliwiają umieszczenie centrali nawet w szafce kuchennej;
cechy szczególne: wysoki współczynnik odzysku ciepła, bardzo cicha praca, energooszczędne silniki prądu,
ochrona przed pyłkami w powietrzu pomieszczenia, 4 tryby pracy pozwalają dostosować wentylację do potrzeb
użytkownika.
reklama
ROSENBERG KLIMA POLSKA SP. Z O.O.
05-830 Nadarzyn, ul. Plantowa 5
tel. 22 720 67 73 lub 22 720 67 74, faks 22 720 67 75
[email protected]
www.rosenberg.pl
Kompaktowa centrala wentylacyjna SupraBOX Comfort
zakres wydajności: od 800 do 3500 m3/h;
26 modeli;
przyłącze: poziome lub pionowe, kołowe lub prostokątne, lewe lub prawe;
do montażu wewnętrznego lub zewnętrznego;
bezramowa obudowa z izolacją 40 lub 60 mm;
obudowa lakierowana proszkowo (RAL 7035);
energooszczędne wentylatory EC;
przeciwprądowy wymiennik ciepła o sprawności ponad 90%;
filtracja drobnego kurzu i pyłków (w standardzie na nawiewie F7, na wywiewie M5);
niski poziom emisji hałasu;
łatwy montaż, czyszczenie i konserwacja, wysoka jakość wykonania urządzenia;
zintegrowany sterownik, panel do ustawienia wartości docelowych dostarczany w standardzie;
inteligentna automatyka gotowa do podłączenia (Plug&Play);
szeroki wybór akcesoriów.
Kompaktowa centrala wentylacyjna SupraBOX DELUXE
wydajność: 500 (model 500V) lub 750 m3/h (model 750H);
spręż dyspozycyjny: 50 Pa;
przyłącze: poziome (model 750H) lub pionowe (model 500V);
do montażu wewnętrznego;
bezramowa obudowa z izolacją 40 lub 60 mm lakierowana proszkowo;
korpus RAL 9010, panel drzwiowy (standard 500V) RAL 9006 (inne kolory RAL dostępne na zamówienie);
energooszczędne wentylatory EC;
przeciwprądowy wymiennik ciepła o sprawności odzysku ponad 90%;
filtracja drobnego kurzu i pyłków (w standardzie na nawiewie F7, na wywiewie M5);
poziom ciśnienia akustycznego maks. 35 dB(A) (w odległości 1 m);
zintegrowana wentylacja wyporowa;
łatwy montaż, czyszczenie i konserwacja, wysoka jakość wykonania urządzenia;
zintegrowany sterownik, sterowanie realizowane za pomocą zewnętrznego modułu (tryb ręczny
i automatyczny), czujnik CO2 informujący o zapotrzebowaniu na świeże powietrze z zewnątrz, kontrola filtra,
protokół Modbus;
inteligentna automatyka gotowa do podłączenia (Plug&Play).
26
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
reklama
centrale
LINDAB SP. Z O.O.
05-850 Ożarów Mazowiecki, Wieruchów, ul. Sochaczewska 144
tel. 22 250 50 50, faks 22 250 50 60
[email protected]
www.salda.centrumklima.pl
Centrale nawiewne VEKA INT EKO
przeznaczenie: budynki biurowe, przemysłowe, handlowe, mieszkalne, użyteczności publicznej;
funkcje wersji podstawowej: wentylator nawiewny, filtry M5, nagrzewnica elektryczna/wodna, wielofunkcyjny
układ sterowania zintegrowany z centralą w cenie urządzenia, zintegrowana przepustnica powietrza
z siłownikiem, zainstalowany presostat;
silniki wentylatorów EC (wirnik zewnętrzny);
automatyka, sterowanie: w standardzie;
opcje dodatkowe: sterownik naścienny TPC;
budowa: konstrukcja kompaktowa/jednomodułowa, panele zewnętrzne malowane proszkowo RAL 7040,
wykonanie wewnętrzne poziome, mała wysokość – idealne do instalacji pod sufitami;
cechy szczególne: nagrzewnice/chłodnice, zintegrowane przepustnice z siłownikami, zainstalowany presostat,
izolacja wełną mineralną 30 mm, energooszczędne i ciche wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE,
spełniają wymagania ERP 2015;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS V EKO 3.0
wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory EC, filtry klasy M5/F7, kompletna automatyka, zintegrowana
nagrzewnica elektryczna/wodna, regulacja temperatury powietrza nawiewanego, ochrona przed zamarzaniem
wymiennika;
opcje dodatkowe: sterownik naścienny FLEX, STOUCH, przetwornik CO2, zestaw zasilająco-sterujący
do nagrzewnicy wodnej;
odzysk energii: wymiennik przeciwprądowy – do 94% odzysku ciepła;
automatyka, sterowanie: w standardzie zaawansowana automatyka, BMS;
budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie pionowe, obudowa malowana proszkowo RAL 9016;
cechy szczególne: wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne, możliwość użytkowania w pomieszczeniach
nieogrzewanych, np. na poddaszach, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu, energooszczędne i ciche
wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE, spełniają wymagania ERP 2015;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS H EKO 3.0
wymiennika;
budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie poziome, obudowa malowana proszkowo RAL 9016;
cechy szczególne: wykonanie zewnętrzne/wewnętrzne, możliwość użytkowania w pomieszczeniach
nieogrzewanych, np. na poddaszach, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu, energooszczędne i ciche
wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE, spełniają wymagania ERP 2015;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne z odzyskiem ciepła RIS P EKO 3.0
wymiennika;
budowa: konstrukcja modułowa, wykonanie w wersji podwieszanej, obudowa malowana proszkowo RAL 9016;
cechy szczególne: wykonanie wewnętrzne, możliwość podwieszania, izolacja 50 mm, niski poziom hałasu,
energooszczędne i ciche wentylatory EC, atest higieniczny, certyfikat CE, spełniają wymagania ERP 2015;
gwarancja: 2 lata.
styczeń/luty 2015
27
POWIETRZE
centrale
reklama
SWEGON SP. Z O.O.
62-080 Tarnowo Podgórne k. Poznania, ul. Owocowa 23
tel. 61 816 87 00, faks 61 814 63 54
[email protected]
www.swegon.pl
Centrale wentylacyjne GOLD E
przeznaczenie: klimatyzacja biur, hoteli, budynków użyteczności publicznej, takich jak szkoły, szpitale etc.,
klimatyzacja budynków energooszczędnych i pasywnych;
skład modułu podstawowego: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC klasy IE4, filtry klasy F7,
wymiennik ciepła oraz wbudowany fabrycznie układ sterowania;
dodatkowe moduły funkcyjne: przepustnica, nagrzewnica, chłodnica i tłumik mogą być łączone z modułem
podstawowym jako kolejne sekcje w obudowie lub montowane jako elementy kanałowe, co zwiększa
elastyczność montażu urządzeń w pomieszczeniach z ograniczoną ilością miejsca;
odzysk energii: wymiennik rotacyjny, sorpcyjny wymiennik rotacyjny, wymiennik krzyżowy, wysokosprawny
wymiennik krzyżowy i wymiennik glikolowy;
automatyka, sterowanie: zintegrowany układ automatyki IQlogic ma w standardzie możliwość komunikacji
przez Wi-Fi, internet, BMS. Komunikacja pomiędzy przenośnym panelem dotykowym IQnavigator a centralą
GOLD może się odbywać za pośrednictwem sieci bezprzewodowej. Z centralą można się komunikować
za pomocą laptopa, tabletu i telefonu komórkowego. Standardowo system automatyki central GOLD ma dwa
porty Ethernet i port USB;
budowa: konstrukcja kompaktowa, wykonanie: wewnętrzne oraz zewnętrzne;
cechy szczególne: centrale dostarczane są zawsze jako kompletne jednostki z wielofunkcyjnym układem
sterowania i kompletnym okablowaniem – centrala w systemie „plug and play”;
certyfikaty: certyfikat Passive House Institute, certyfikat Eurovent, atest PZH, produkcja z zachowaniem
standardów ISO 9001, 14001;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne COMPACT
wersje wykonania: Unit/TOP i Air/Heat;
przeznaczenie: wentylacja domów jednorodzinnych, sal konferencyjnych, sal szkolnych i przedszkoli;
skład podstawowego modułu wersji Unit/Top: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC, filtry
klasy F7, wymiennik ciepła oraz wbudowany fabrycznie układ sterowania;
skład podstawowego modułu wersji Air/Heat: wentylatory nawiewne i wyciągowe z silnikami typu EC, filtry
klasy F7, wymiennik ciepła, wbudowany fabrycznie układ sterowania oraz sekcja nawiewna umieszczona
w dolnej części centrali. Sekcja ta wyposażona jest w system dysz powodujący równomierny wypływ powietrza
z centrali oraz daje możliwość kształtowania profilu wypływu strumienia powietrza;
dodatkowe moduły funkcyjne: przepustnica, nagrzewnica, chłodnica i tłumik wykonane i montowane
jako urządzenia kanałowe;
odzysk energii: wymiennik rotacyjny, sorpcyjny wymiennik rotacyjny;
automatyka, sterowanie: zintegrowany układ automatyki IQnomic ma w standardzie możliwość komunikacji
przez internet i BMS;
budowa: kompaktowa, wykonanie: wewnętrzne;
cechy szczególne: centrale dostarczane są zawsze jako kompletne jednostki z wielofunkcyjnym układem
sterowania i kompletnym okablowaniem – centrala w systemie „plug and play”;
certyfikaty: certyfikat Eurovent, atest PZH, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, 14001;
gwarancja: 2 lata.
reklama
ZEHNDER POLSKA SP. Z O.O.
52-214 Wrocław, ul. Kurpiów 14 A
tel. 71 339 46 33, faks 71 367 64 25
www.zehnder.pl
Centrala wentylacyjna Zehnder ComfoAir 70
wydajność: 55 m3/h (50 Pa);
przeznaczenie: nowoczesne niewielkie obiekty mieszkalne i rekreacyjne, np. sala fitness;
odzysk ciepła: wydajny entalpiczny wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy o sprawności odzysku do 89%;
dotykowy panel sterowania umieszczony na obudowie jednostki, filtry G3 (opcjonalnie F7);
nawiew i wywiew po bokach jednostki;
urządzenie posiada izolację termiczną i akustyczną wykonaną z tworzywa EPP oraz obudowę z malowanego
proszkowo aluminium;
waga: 24 kg;
cechy szczególne: kompaktowe wymiary, łatwy i szybki montaż, prosta obsługa, urządzenie higieniczne,
możliwość mycia wymiennika ciepłą wodą, cicha praca.
Centrala wentylacyjna Zehnder ComfoAir 450 Luxe VV
wydajność: 450 m3/h (200 Pa);
przeznaczenie: apartamenty, domy, rezydencje, budynki biurowe i użyteczności publicznej;
odzysk ciepła: wymiennik krzyżowo-przeciwprądowy o wydajności do 95%;
sterowanie: możliwość podłączenia sterownika ComfoSense lub panelu dotykowego CC Luxe;
waga: 47 kg;
zalety: system antyzamrożeniowy, urządzenie w standardzie wyposażone w elektryczną nagrzewnicę wstępną
oraz automatyczny by-pass, możliwość współpracy z gruntowym glikolowym wymiennikiem ciepła, z jednostką
chłodzącą ComfoCool, w standardzie filtry G4 (opcjonalnie F7), energooszczędne wentylatory, cicha praca,
możliwość podłączenia nagrzewnicy wtórnej;
montaż: w wersji podwieszanej na ścianie lub w wersji stojącej na specjalnej podstawie;
cechy szczególne: łatwy montaż, czyszczenie oraz konserwacja, prosta obsługa.
28
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
reklama
centrale
SYSTEMAIR S.A.
05-552 Wólka Kosowska, al. Krakowska 169
tel. 22 703 50 00, faks 22 703 50 99
[email protected]
www.systemair.pl
Centrale wentylacyjne DV, DVCompact i TIME z wbudowanym agregatem chłodniczym
DVU i DVU-C
wydajność: od ok. 700 do 14 000 m3/h – 6 wielkości (maks. wydajność dla central Systemair DV
to ok. 90 000 m3/h – 14 wielkości);
przeznaczenie: obiekty biurowe, hotele, sale konferencyjne, domy, mieszkania, hale sportowe, obiekty
przemysłowe itp.;
funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, PM lub silniki AC klasy IE2
z falownikami lub bez, filtry panelowe lub kieszeniowe do klasy F9, wysoka sprawność wymienników: obrotowego, krzyżowego, przeciwprądowego lub glikolowego, nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, chłodnice
wodne, glikolowe lub freonowe, wbudowany freonowy agregat chłodniczy zapewnia oszczędność miejsca
i energii (całkowity współczynnik EER do ok. 6,5; regulacja mocy chłodniczej w zakresie od 10 do 100%);
opcje dodatkowe: wykonanie wewnętrzne lub zewnętrzne, wersja higieniczna jako opcja, podłączenie kilku
paneli sterowania, konfiguracja indywidualnego wykonania, a także specjalnej automatyki itd.;
odzysk energii: wymiennik obrotowy o sprawności do ok. 90%, wymiennik przeciwprądowy o sprawności
do ok. 93%, wymiennik krzyżowy o sprawności do ok. 80%, wymiennik glikolowy o sprawności do ok. 70%;
sterowanie: wbudowana automatyka (możliwość zamówienia centrali bez automatyki), współpraca z systemami
BMS, np. LON, Modbus, BACnet, Exoline via TCP/IP;
budowa: profile stalowe, narożniki aluminiowe, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną
(Alucynk AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm;
cechy szczególne: system chłodzenia DVU i DVU-C wyposażony w sprężarkę chłodniczą Danfoss wraz
z falownikiem, by-pass w układzie chłodniczym i automatykę, centrala jest fabrycznie okablowana
– oszczędność energii oraz miejsca na montaż, a także łatwe prace instalatorskie; opcjonalne nagrzewnice
i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie, przepustnice, tłumiki kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi
silnikami EC, PM lub klasy IE2 z falownikami, atesty higieniczne, deklaracje CE, certyfikat Eurovent, certyfikat
na wykonanie higieniczne wg VDI 6022, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001;
gwarancja: 2 lata, 4 lata na obudowę.
Centrale wentylacyjne Topvex
wydajność: do 7000 m3/h;
przeznaczenie: obiekty biurowe, hotele, sale konferencyjne, domy, mieszkania, rezydencje itp.;
funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, filtry kieszeniowe F7, wymienniki
obrotowe (Topvex SR i FR), wymienniki krzyżowe (Topvex SX, TX), wymienniki przeciwprądowe (Topvex SC),
nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, wersje bez nagrzewnicy, opcjonalne chłodnice wodne, glikolowe
lub freonowe, wbudowana fabryczna automatyka;
opcje dodatkowe: wykonanie wewnętrzne podwieszane lub stojące, opcjonalny moduł chłodniczy Softcooler
do central Topvex TR09-15 i SR09-11, podłączenie kilku paneli sterowania;
odzysk energii: centrale z wymiennikiem obrotowym o sprawności odzysku ciepła do ok. 91%;
sterowanie: wbudowana fabryczna automatyka, możliwość współpracy z systemami BMS, np. LON, Modbus,
BACnet, Exoline via TCP/IP;
budowa: konstrukcja kompaktowa, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną (Alucynk
AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm;
cechy szczególne: dwa wysokosprawne wymienniki obrotowe pracujące równolegle w centralach Topvex FR
(w celu obniżenia wysokości centrali), opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie,
przepustnice, tłumiki kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, atest higieniczny,
deklaracja CE, certyfikat Eurovent, produkcja z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne TA
wydajność: do 4500 m3/h – 7 wielkości;
przeznaczenie: obiekty przemysłowe, hale sportowe, magazyny itp.;
funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: wentylatory standardowe AC, filtry kieszeniowe F5 (F3 lub F7
w opcji), nagrzewnice wodne, glikolowe lub elektryczne, opcjonalne chłodnice wodne, glikolowe lub freonowe,
wbudowana automatyka;
automatyka, sterowanie: wbudowana automatyka, możliwość współpracy z systemami BMS, np. LON, Modbus,
BACnet, Exoline via TCP/IP;
budowa: konstrukcja kompaktowa, panele obudowy z blachy stalowej z powłoką antykorozyjną (Alucynk
AZ185), izolacja z niepalnej wełny mineralnej grubości 50 mm;
cechy szczególne: niewielka wysokość, małe gabaryty, opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnie,
przepustnice, tłumiki kanałowe, atest higieniczny, deklaracja CE, produkcja z zachowaniem standardów
ISO 9001, ISO 14001, wykonanie wewnętrzne podwieszane lub stojące, możliwość podłączenia kilku paneli
sterowania jako opcja dodatkowa;
gwarancja: 2 lata.
Centrale wentylacyjne SAVE
przeznaczenie: mieszkania, apartamenty, domy, rezydencje, małe biura itp.;
funkcje i wyposażenie wersji podstawowej: energooszczędne wentylatory EC, filtry F7 i G4, wysokosprawny
wymiennik obrotowy (SAVE VTR, VSR) lub przeciwprądowy (SAVE VTC), wbudowany okap kuchenny z oświetleniem (SAVE VTR 150/K), dogrzewające nagrzewnice elektryczne (możliwość wyłączenia nagrzewnic), niektóre typy central bez nagrzewnicy (SAVE VTC), układ automatyki w cenie urządzenia, współpraca z BMS;
odzysk energii: wymiennik obrotowy o sprawności odzysku ciepła do ok. 90%, wymiennik przeciwprądowy
do ok. 95%, centrale spełniają wymagania NFOŚiGW dla standardów NF40 i NF15;
automatyka, sterowanie: w standardzie automatyka wraz ze sterownikiem, możliwość współpracy z systemem
BMS budynku – protokół Modbus;
budowa: konstrukcja kompaktowa, obudowa z blachy stalowej nierdzewnej lub malowana w kolorze białym,
zintegrowany okap kuchenny (SAVE VTR 150/K);
cechy szczególne: opcjonalne nagrzewnice i chłodnice wodne, czerpnio-wyrzutnie, przepustnice, tłumiki
kanałowe, ciche wentylatory z energooszczędnymi silnikami EC, atest higieniczny, deklaracje CE, produkcja
z zachowaniem standardów ISO 9001, ISO 14001, podłączenie kilku paneli sterowania jako opcja dodatkowa;
gwarancja: 2 lata.
styczeń/luty 2015
29
POWIETRZE
centrale
reklama
TROX AUSTRIA GMBH ODDZIAŁ W POLSCE
05-500 Piaseczno, ul. Techniczna 2
tel. 22 717 14 70, faks 22 717 14 72
[email protected]
www.trox.pl
Swobodnie konfigurowalne centrale wentylacyjne XCube
wydajność: 1200–120 000 m3/h, 77 wielkości w typoszeregu podstawowym;
przeznaczenie: budynki przemysłowe, biurowe, użyteczności publicznej; wykonanie higieniczne dla: szpitali,
farmacji, przemysłu spożywczego, chemicznego, laboratoriów wysokiej czystości, pomieszczeń czystych;
wykonanie standardowe powłok ze stali ocynkowanej lakierowanej proszkowo, lub ze stali nierdzewnej;
budowa: konstrukcja „zatopiona” w panelu – brak kontaktu konstrukcji z powietrzem zewnętrznym
NOWOŚĆ!
`
i wewnętrznym, połączenia paneli i konstrukcji za pomocą śrub, możliwość kompletnego demontażu i montażu
bez utraty gwarancji, konstrukcja wsparcia wentylatorów umieszczona w podłodze panelu sekcji;
wykonanie: zewnętrzne lub wewnętrzne, jedna nad drugą, jedna obok drugiej, rozłącznie, pionowe;
parametry standardowe: współczynnik przenikania ciepła klasa T2, współczynnik wpływu mostków cieplnych
obudowy klasa TB2, szczelność obudowy klasa L1, wytrzymałość mechaniczna obudowy klasa D1, klasa filtra
do F9, certyfikat Eurovent, TÜV (EN 1886);
wentylatory z napędem bezpośrednim – pojedyncze, podwójne, potrójne lub „ściana wentylatorowa”;
filtry: od G4 do H14, kasetonowe, kieszeniowe, węglowe, tłuszczowe;
wymienniki: Cu/Al, Cu/Cu, Fe, stal nierdzewna, odzysk ciepła z obliczeniem punktów charakterystycznych
pracy, rotor, wymiennik krzyżowy, odzysk glikolowy, rurka ciepła, komory mieszania;
tłumiki: z zabudową dystansów, lakierowane, higieniczne, sekcje tłumienia rozbieralne (dezynfekcja);
nawilżacze: elektryczne wytwornice pary, lance nawilżania pod parę „obcą”, adiabatyczne nawilżacze wysokolub niskociśnieniowe, adiabatyczne złoża zraszane, płuczki wodne;
elastyczne przyłącza kanałowe bez konieczności izolacji termicznej i akustycznej;
przepustnice: klasa 2, klasa 4 (szczelności wg PN-EN 1751-C);
opcje dodatkowe: dowolna konfiguracja automatyki – pod BMS, powiadamianie GSM, protokoły BACNet,
LON, Modbus; wentylatory z silnikami IE4, nagrzewnice parowe pod parę „obcą”, nagrzewnice elektryczne,
zintegrowane chłodzenie zabudowane w centrali; zabudowa szafy sterującej w centrali; moduły hydrauliczne
oraz zestawy regulacyjno-pompowe do zabudowy wewnątrz lub na zewnątrz centrali; zabudowa dowolnego
elementu specjalistycznego typu lampy UV, osuszacze rotacyjne – regeneracyjne powietrza; wielostronne
podłączenia wymienników; niestandardowe geometrie obudowy i konstrukcji;
cechy szczególne: wykonanie do potrzeb indywidualnego odbiorcy, np. sale zabiegowe i operacyjne, laboratoria,
pomieszczenia technologiczne w zakładach produkcyjnych, np. farmaceutycznych, elektrycznych, optycznych;
gwarancja: 2 lata z możliwością wydłużenia do 5 lat.
Kompaktowe centrale wentylacyjne XCube
wydajność: 300–6800 m3/h, 5 wielkości w typoszeregu;
przeznaczenie: budynki biurowe, przemysłowe, użyteczności publicznej, mieszkalne, magazyny, sklepy, apteki;
wykonanie standardowe wewnętrzne z powłokami ze stali ocynkowanej lakierowanej proszkowo;
budowa: konstrukcja „zatopiona” w panelu – brak kontaktu konstrukcji z powietrzem zewnętrznym
i wewnętrznym, połączenia paneli i konstrukcji za pomocą śrub, możliwość kompletnego demontażu i montażu
bez utraty gwarancji, konstrukcja wsparcia wentylatorów zawieszona do ściany czołowej;
parametry standardowe: współczynnik przenikania ciepła klasa T2, współczynnik wpływu mostków cieplnych
obudowy klasa TB2, szczelność obudowy klasa L1, wytrzymałość mechaniczna obudowy klasa D1, klasa filtra
do F9, TÜV (EN 1886);
wentylatory z napędem bezpośrednim: pojedyncze, typu EC;
filtry: F7 dla powietrza zewnętrznego i usuwanego;
wymienniki: rotor, wymiennik krzyżowy;
przepustnice: klasa 2 (szczelności wg PN-EN 1751-C);
pełna automatyka w dowolnej konfiguracji;
brak konieczności definiowania strony obsługowej – przestawiane drzwi rewizyjne, elastyczne przyłącza
kanałowe bez konieczności izolacji termicznej i akustycznej;
opcje dodatkowe: tłumiki z zabudową dystansów, lakierowane, higieniczne, sekcje tłumienia rozbieralne
(dezynfekcja); wymienniki Cu/Al – nagrzewnica; chłodnica; chłodzenie bezpośrednie;
gwarancja: 2 lata.
NOWOŚĆ!
reklama
ROBATHERM POLSKA SP. Z O.O.
05-077 Warszawa–Wesoła, ul. Trakt Brzeski 57 B
tel. 22 812 55 31, faks 22 815 47 76
[email protected]
www.robatherm.com
Modułowe centrale wentylacyjno-klimatyzacyjne RM i RL
wydajność powietrza dla RM: 1000–35 000 m3/h (6 wielkości w typoszeregu);
wydajność powietrza dla RL: 3200–320 000 m3/h (15 wielkości w typoszeregu);
przeznaczenie: klimatyzacja komfortu, klimatyzacja przemysłowa, klimatyzacja pomieszczeń czystych
(laboratoria, szpitale), klimatyzacja pomieszczeń zagrożonych wybuchem, wentylacja basenów;
funkcja wersji podstawowej: filtracja G1-G4, F5-F9, E10-E12, H13, ogrzewanie, chłodzenie, tłumienie, nawilżanie;
opcje dodatkowe: nagrzewnica wodna/elektryczna/gazowa, chłodnica wodna/bezpośrednie odparowanie,
zintegrowane chłodzenie, pompa ciepła, filtry HEPA, tłuszczowe i węglowe, nawilżanie parowe (z wytwornicą
elektryczną lub na parę technologiczną), nawilżanie adiabatyczne, automatyka BMS;
odzysk energii: wymiennik obrotowy/krzyżowy/rurka ciepła/recyrkulacja/czynnik pośredniczący – glikol;
automatyka: sterowanie i oprzyrządowanie zabudowane w centrali lub poza nią, układ konfigurowalny
indywidualnie zgodnie z wymogami projektu, możliwość podłączenia do sytemu BMS (protokoły: LON,
MODBUS i BACNET);
budowa: modułowa (wysokość, szerokość i długość są wielokrotnością wym. 102 mm), blacha ocynkowana
lub lakierowana proszkowo, izolacja termiczna 40 mm lub z dodatkiem 30 mm termopaneli eliminujących
mostki termiczne;
wykonanie: wewnętrzne, zewnętrzne, higieniczne i przeciwwybuchowe wg wymagań ATEX, basenowe odporne
na korozję i działanie związków chloru.
Jesteśmy na targach ISH FRANKFURT 2015, chętnych zapraszamy na nasze stoisko w hali 11.0, stoisko nr B71.
Prosimy o podanie na e-mail [email protected] terminu wizyty na targach.
30
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
A R T Y K U Ł
S P O N S O R O W A N Y
Bartosz Pijawski
Energooszczędna wentylacja
elementem zrównoważonego rozwoju
Ochrona środowiska w mieście kojarzy się zarówno mieszkańcom, jak i włodarzom przede wszystkim
z inwestycjami publicznymi – oczyszczalniami ścieków, czystą energią, odpowiednio zabezpieczonymi drogami,
regulacjami dotyczącymi ruchu samochodów ciężarowych w granicach miasta itp. Prywatne inwestycje
proekologiczne są postrzegane jako istotne zwykle tylko w sferze przemysłowej, która w większych miastach
właściwie nie istnieje. Zasadniczym środowiskowym problemem miejskim – zarówno w skali Polski, jak i świata
– jest natomiast zużycie energii przez budynki mieszkalne, użyteczności publicznej oraz biurowe.
Prawo to tylko minimum
Żeby ograniczać zużycie energii przez budynki, Unia Europejska wprowadziła Dyrektywę
Efektywności Energetycznej Budynków (The
Energy Performance of Buildings Directive
– EPBD), a następnie szereg dyrektyw dotyczących wymagań związanych z energooszczędnością dla konkretnych urządzeń wykorzystujących energię elektryczną. Głównym
przykładem jest dyrektywa 2009/125/WE
ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów
związanych z energią, zwana dyrektywą ErP
(Energy related Products).
Jednak wytyczne dotyczące energochłonności budynków – zawarte m.in. w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – są
bardzo ogólne i nie wpływają w znaczący
sposób na zwiększenie energooszczędności
nowo powstających obiektów. Dlatego tak
ważne są inicjatywy oddolne sektora budowlanego. Część deweloperów i inwestorów
chce wykroczyć poza ustawowe minimum
i tworzy proekologiczne, energooszczędne
budynki przyszłości już dziś. Ponieważ brakuje
konkretnych regulacji prawnych, parametry
decydujące o wpływie budynku na szeroko pojęte środowisko – w tym najbliższe otoczenie
miejskie – oceniane są w międzynarodowych
programach certyfikacji.
Jedyna taka platyna
W Polsce coraz popularniejsza staje się
ocena budynków według rygorystycznych
wymagań systemów LEED (Leadership in
Energy & Environmental Design) czy BREEAM
(Building Research Establishment Environmental Assessment Methodology). Ocenie tej
poddawanych jest dziś wiele nowo powstających budynków biurowych. Nieliczne osiągają
wysokie noty, czyli standard Złoty (LEED) lub
Bardzo Dobry (BREEAM).
32
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
A R T Y K U Ł
Centrala
wentylacyjna eQ
Jest jednak inwestycja, która – jako druga
w Polsce i jedna z niewielu w Europie – osiągnęła najwyższy z możliwych standardów:
Platinium według klasyfikacji LEED. Jest to
gdańska Alchemia firmy Torus. Po uzyskaniu
najwyższej noty dla pierwszego etapu zespół
projektowy przeanalizował raz jeszcze wszystkie zastosowane w budynku rozwiązania
techniczne i do obecnie realizowanego drugiego etapu wybrał jeszcze bardziej wydajne
systemy. Zwieńczeniem starań projektantów
jest najwyższy w naszym kraju wynik oceny
punktowej – 89/110. Czyni to Alchemię II
najbardziej energooszczędnym, ale też najlepiej spełniającym zasadę zrównoważonego
rozwoju budynkiem w Polsce.
W całym kompleksie imponująca efektywność energetyczna idzie w parze z najwyższą
jakością powietrza wewnętrznego. Jakość
powietrza wewnętrznego jest wręcz jednym
z najważniejszych wyznaczników wysokiego
standardu budynku Alchemia II. W procesie
certyfikacji LEED w kategorii Indoor Environmental Quality zdobył on 11 z 12 możliwych
punktów.
odpowiednią temperaturę powietrza bez użycia ciepła technologicznego już od –15°C.
Automatyka zapewnia całkowitą kontrolę nad
optymalizacją systemu w zakresie wentylacji,
chłodzenia i grzania. Dodatkowy system defrostingu umożliwia stabilną pracę pompy nawet
przy –20°C na zewnątrz, natomiast dzięki odpowiedniej regulacji układu czas pracy w trybie
odszraniania jest krótszy niż 8 minut.
Modułowa konstrukcja i niespotykana dotychczas sprawność centrali wyposażonej
w moduł ReCooler HP pozwoliła na wyeliminowanie wielu elementów typowych dla instalacji
wentylacyjno-klimatyzacyjnych, takich jak
chłodnice, nagrzewnice wtórne, agregaty wody
lodowej, dry-coolery, a także setki metrów instalacji grzewczych i chłodniczych niezbędnych
do ich połączenia. Zastosowane w budynku
Alchemia II moduły ReCooler HP w wielkości
072 są największymi jednostkami pomp ciepła,
jakie produkuje szwedzka fabryka grupy Fläkt
Woods. System wentylacyjno-klimatyzacyjny
obiektu jest aktualnie największą instalacją na
świecie wyposażoną w moduły tego typu.
Deweloper Alchemii – spółka Torus – to
jeden z najbardziej zaangażowanych w aspekty zrównoważonego rozwoju deweloperów
Wentylacja na miarę XXI wieku
Jakość powietrza w budynku zapewnia
sześć central wentylacyjnych eQ firmy Fläkt
Woods wyposażonych w największe produkowane moduły pomp ciepła eQ ReCooler
HP, o łącznej wydajności 267 000 m3/h. Zapewniają one komfort cieplny użytkownikom
budynku przy stosunkowo niskich kosztach
eksploatacyjnych. ReCooler HP – najnowsze
rozwiązanie Fläkt Woods – osiąga najlepsze na rynku parametry, m.in. w zakresie
oszczędności energii. Jest to możliwe dzięki
zastosowaniu wymiennika sorpcyjnego SEMCO, który zimą nawilża powietrze nawiewane
poprzez wykorzystanie wilgoci z powietrza
wywiewanego, natomiast latem osusza je,
odprowadzając wilgoć z powietrza świeżego
na stronę wyrzutową.
Wykorzystując procesy zachodzące w rotorze SEMCO, znacznie obniżono zapotrzebowanie na wytworzenie pary zimą. Dodatkowo
silnik sprężarki jest bardziej wydajny niż silnik
asynchroniczny – został wyposażony w magnes trwały i napędzany jest prądem stałym
(DC), co zmniejsza efekt Joule’a. Sterowanie
falownikiem umożliwia regulację zakresu pracy
pompy przy zmiennym obciążeniu, co pozwala
uzyskiwać bardzo wysoką sprawność pompy
ciepła również przy niewielkich obciążeniach
systemu. Moduł ReCooler HP przy współpracy
z wymiennikiem sorpcyjnym SEMCO osiąga
w Polsce. Obecna inwestycja nie jest też
pierwszym przykładem współpracy firmy Fläkt
Woods z tą ambitną firmą. Warto chociażby
wspomnieć poprzednie obiekty, jak Arkońska
Business Park czy Arkon Park Hotel, w których
funkcjonuje między innymi system wentylacji
garaży Jet Thrust, system specjalnie zaprojektowanych belek chłodzących, czy inne energooszczędne rozwiązanie w technice central
wentylacyjnych – moduł Twin Weel.
Fot. mat. prasowe Alchemia
W artykule wykorzystano
materiały promocyjne firmy Torus
Fläkt Bovent Sp. z o.o.
05-850 Ożarów Mazowiecki
Ołtarzew, ul. Południowa 2
www.flaktwoods.pl
styczeń/luty 2015
33
POWIETRZE
Izolatki
Krzysztof Kaiser
na oddziałach dziecięcych – wymagania
Izolatka na oddziale pediatrycznym to pomieszczenie o specyficznym przeznaczeniu – dziecko przebywa
w nim w odosobnieniu. Jest to też pomieszczenie wymagające określonego stopnia szczelności, osiąganego
dzięki spełnieniu wielu warunków jednocześnie. W artykule przedstawiono i omówiono wymagania stawiane
izolatkom, dotyczące m.in. wentylacji oraz wyposażenia.
Cel stosowania izolatki
Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra
Zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań,
jakim powinny odpowiadać pomieszczenia
i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, stanowi: W oddziale dziecięcym znajduje się co najmniej jedna izolatka
[13]. Wymagania te dotyczą izolatek tzw.
septycznych, a ich definicja jest następująca:
§ 2. 2) izolatka – pomieszczenie przeznaczone
do odosobnienia pacjenta lub grupy pacjentów,
chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub
grupy osób, podejrzanych o chorobę zakaźną,
w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne
osoby [13].
W większości krajowych szpitali spotyka
się zazwyczaj czynniki biologiczne klasyfikowane w niższych grupach ryzyka. Oczywiście
zawsze istnieje ryzyko pojawienia się pacjenta
zakażonego drobnoustrojem o wysokiej zjadliwości i zakaźności, stąd w każdym przypadku
podejrzenia o taką chorobę zaleca się izolowanie tej osoby.
Do czynników biologicznych szczególnie
niebezpiecznych zalicza się m.in. drobnoustroje
powodujące gruźlicę, grypę, SARS, gorączki
krwotoczne (Lassa, Marburg, Ebola, Kongo).
Dawka infekcyjna dla większości drobnoustrojów zazwyczaj zawiera się w granicach
100–105. Ilość cząstek emitowanych do powietrza drogą kropelkową przez osobę chorą może
sięgać nawet 1 mln podczas jednorazowego
kichnięcia, a ich wielkość wynosi ok. 10 μm
[1, 2]. Najmniejszymi biocząstkami są wirusy,
których długość wynosi od 0,02 do 0,2 μm.
Bakterie i grzyby mikroskopijne mają średnice
od 0,2 do 100 μm, a pyłki kwiatowe i inne
cząstki biologiczne osiągają od 10 μm do
nawet kilkuset mikrometrów [4].
W zależności od ryzyka wystąpienia określonego rodzaju szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych stosuje się różne stopnie
szczelności pomieszczeń. W rzeczywistych
warunkach służby zdrowia jest to związane
z profilem i funkcją obiektu leczniczego, np.
34
styczeń/luty 2015
inne będą izolatki w szpitalach ogólnych, natomiast w szpitalach zakaźnych powinny być
hermetyczne, również w zakresie klimatyzacji
i wentylacji.
Budowa i wyposażenie izolatek
W skład izolatki wchodzą: pomieszczenie
pobytu pacjenta, pomieszczenie higieniczno-sanitarne, śluza umywalkowo-fartuchowa.
Według rozporządzenia [13] pomieszczenie
higieniczno-sanitarne powinno być dostępne
z pomieszczenia pobytu pacjenta i wyposażone
w: miskę ustępową, umywalkę z baterią uruchamianą bez kontaktu z dłonią, dozownik ze
środkiem dezynfekcyjnym uruchamiany bez
kontaktu z dłonią, dozownik z mydłem w płynie,
pojemnik z ręcznikami jednorazowego użycia,
pojemnik na zużyte ręczniki, natrysk (z wyłączeniem izolatki w oddziale anestezjologii
i intensywnej terapii), płuczkę-dezynfektor, gdy
stosowane są baseny i kaczki wielorazowego
użytku, urządzenie do dekontaminacji oraz do
utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością, które powinno być zainstalowane
w sposób eliminujący zagrożenia dla pacjentów – w przypadku stosowania basenów i kaczek jednorazowych (w razie przeprowadzania
dekontaminacji w urządzeniu znajdującym się
w innym pomieszczeniu zlokalizowanym na
terenie oddziału pod warunkiem transportu
w szczelnych pojemnikach nie jest konieczne
stosowanie takiego rozwiązania).
Śluza umywalkowo-fartuchowa powinna
być wyposażona [13] w: umywalkę z baterią
uruchamianą bez kontaktu z dłonią, dozownik
z mydłem w płynie, dozownik ze środkiem
dezynfekcyjnym uruchamiany bez kontaktu
z dłonią, pojemnik z ręcznikami jednorazowego
użycia i pojemnik na zużyte ręczniki, zamykany
pojemnik na brudną bieliznę, miejsca na ubrania z zachowaniem rozdziału ubrań czystych
i brudnych.
W zależności od rodzaju występującego
zagrożenia stosowane są różne środki ochrony
indywidualnej osób wchodzących do izolatki,
np. maski ochronne, odzież ochronna, okulary
ochronne. W przypadku obecności w bioaerozolu mikroorganizmów z grupy najwyższego ryzyka konieczna jest odzież w postaci kombinezonów ochronnych zapewniających całkowitą
izolację personelu od otoczenia. Analogiczne
zabezpieczenia powinien stosować personel
techniczny zajmujący się obsługą techniczną
urządzeń i instalacji izolatki.
Rys. 1. Przykłady rozmieszczenia instalacji wentylacji i kierunku przepływu powietrza w izolatkach
wg [1, 2]: 1 – śluza umywalkowo-fartuchowa, 2 – pomieszczenie pobytu pacjenta, 3 – pomieszczenie
higieniczno-sanitarne, kolor czerwony – wywiewniki, kolor niebieski – nawiewniki
POWIETRZE
styczeń/luty 2015
35
POWIETRZE
36
styczeń/luty 2015
POWIETRZE
A R T Y K U Ł
Nowoczesne
rozwiązania wentylacyjne
dla każdego obiektu
Od małych urządzeń, przeznaczonych do mieszkań czy domów jednorodzinnych, po duże jednostki dla obiektów
komercyjnych – firma Zehnder oferuje produkty zarówno dla budynków nowych, jak i modernizowanych.
W
ofercie na rok 2015 pojawiła się nowa
jednostka Zehnder ComfoAir 70, która
jest niezwykle nowoczesnym oraz kompakto-
wym urządzeniem, wyróżniającym się wśród
produktów tego typu nie tylko znakomitą
funkcjonalnością, ale także pełnym klasy designem. Produkt stanowi optymalne rozwiązanie dla mieszkań, pozwalając na maksimum
komfortu przy minimalnym zapotrzebowaniu
na powierzchnię.
Szkolenia
dla instalatorów i projektantów
Zehnder ComfoAir70
Już od stycznia 2015 r. firma Zehnder kontynuuje cykl szkoleniowy poświęcony wentylacji
z rekuperacją. Do dyspozycji uczestników są
dwa panele szkoleniowe.
Akademia Wentylacji Komfortowej Zehnder to dwudniowe szkolenie przeznaczone dla
instalatorów i projektantów z odpowiednim
zakresem wiedzy w technice wentylacyjnej. W czasie szkolenia uczestnik otrzymuje
kompendium wiedzy na temat produktów
wentylacyjnych marki. Materiały zawierają
broszury, karty katalogowe i podstawowe
informacje dotyczące jednostek wentylacyjnych i elementów systemu. Dodatkowe
Terminarz szkoleń wentylacyjnych na rok 2015
23.01.2015
Wrocław
Zehnder Comfosystems
11–12.02.2015
Kraków
Akademia Wentylacji Komfortowej
3.03.2015
Poznań
Łódź
Warszawa
9–10.06.2015
Gdańsk
28.07.2015
Kraków
Warszawa
Łódź
Katowice
26.11.2015
Gdańsk
8–9.12.2015
Poznań
15–16.04.2015
13.05.2015
2–3.09.2015
8.10.2015
28–29.10.2015
zajęcia praktyczne pozwolą na podniesienie
kwalifikacji uczestników.
Zehnder Comfosystems – montaż, obsługa
i serwis to jednodniowe szkolenie przeznaczone dla instalatorów z odpowiednim zakresem
wiedzy w technice wentylacyjnej. W czasie
szkolenia uczestnik poznaje asortyment oraz
uczy się montażu, obsługi i serwisu systemu
wentylacyjnego.
Zapisy:
[email protected]
oraz tel. 71 367 64 24
styczeń/luty 2015
37
POWIETRZE
dr inż. Maciej Besler, dr inż. Wojciech Cepiński, dr inż. Michał Fijewski
Katedra Klimatyzacji, Ogrzewnictwa, Gazownictwa i Ochrony Powietrza
Wydział Inżynierii Środowiska, Politechnika Wrocławska
Uzdatnianie powietrza
w wymienniku gruntowym
dla pomieszczeń o różnych wymaganiach
Air treatment in the ground exchanger for rooms with different requirements
O konieczności oszczędzania energii pierwotnej w instalacjach wentylacyjnych przekonana jest coraz większa
rzesza użytkowników budynków. W związku z tym rozwiązania ograniczające zapotrzebowanie na energię
stosowane są coraz powszechniej. Zastosowania wymienników odzyskujących ciepło i chłód wymagają także
obowiązujące przepisy.
W
instalacjach wentylacyjnych coraz
częściej znajdują zastosowanie urządzenia umożliwiające wykorzystanie energii
odnawialnej. W tym kontekście nie maleje
zainteresowanie wymiennikami gruntowymi.
Ze względu na prostotę i ekonomikę ich
wykonania stosowane są chętnie gruntowe
żwirowe wymienniki bezprzeponowe (rys. 1)
[1, 4, 5].
W bezprzeponowym wymienniku gruntowym następuje wstępne uzdatnianie powietrza
zewnętrznego pobieranego przez czerpnie.
Przemiany zachodzące w takich wymiennikach pozwalają w pewnych sytuacjach
na bezpośrednie wprowadzanie powietrza
opuszczającego wymiennik do pomieszczenia
jako powietrza wentylacyjnego. Dotyczy to
zwłaszcza pomieszczeń bytowych. Jednak
Streszczenie
...........................
W artykule przeanalizowano uzyskiwane wartości parametrów powietrza po
przejściu przez złoże w gruntowym wymienniku w kontekście potrzeb klimatyzowanych pomieszczeń. Na wykresach
przedstawiono dobowe zmiany stanu
powietrza zewnętrznego z zaznaczeniem
uzyskiwanych w wymiennikach przemian.
strumień powietrza często wymaga dodatkowego uzdatniania – chodzi zazwyczaj o dogrzewanie w sezonie zimowym.
Ze względu na charakter działania wymienniki gruntowe są szczególnie korzystne w ekstremalnych warunkach powietrza
zewnętrznego – największe efekty energetyczne uzyskuje się przy niskich i wysokich
temperaturach powietrza wpływającego do
złoża. W okresach przejściowych uzyski energetyczne są nieco mniejsze. Jednak i wtedy
zastosowanie wymienników jest korzystne,
zwłaszcza że sprzyja zwiększeniu stabilności
parametrów powietrza dostarczanego do
urządzenia wentylacyjnego.
W naszym klimacie dla pewnej liczby dni
zachodzi konieczność podgrzewania powietrza
wentylacyjnego również poza miesiącami
zaliczanymi do sezonu zimowego. Chodzi
tu o pojedyncze doby, czasem o sekwencję
kilku dni w okresie przejściowym, ale także
o pojedyncze dni w miesiącach letnich, gdy
następuje szybkie i znaczące obniżenie się
temperatury powietrza „z dnia na dzień”.
1 – złoże akumulacyjne,
2 – kanał
rozprowadzający,
3 – kanał zbierający,
4 – izolacja cieplno-wilgotnościowa,
5 – przykrycie
wymiennika,
6 – czerpnia
powietrza, 7 – złoże
rozprowadzające,
8 – złoże zbierające,
9 – grunt rodzimy,
10 – geowłóknina
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
In this article the values of parameters
of ventilating air which are obtained
from ground exchangers in context of
needs of air-conditioned rooms are
analysed. The 24 hours changeabilities
of state of external air parameters are
shown on graphs. There are also shown
air transformations which is possible to
get in ground exchangers.
38
styczeń/luty 2015
Wymiennik gruntowy z racji swojej charakterystycznej cechy – dużej bezwładności – stabilizuje parametry powietrza opuszczającego
złoże także w przypadku szybko zmieniających się parametrów powietrza zewnętrznego
(wpływającego do złoża).
Na rys. 2 i 3 przedstawiono wyniki statystycznych badań prowadzonych na stanowisku wymienników gruntowych. Określenie
„kwartałów” dotyczy tzw. kwartałów klimatycznych, z których pierwszy zaczyna się
w grudniu i kończy w lutym, drugi to okres
marzec–maj, a trzeci zaczyna w czerwcu
i kończy w sierpniu.
Zmiany parametrów powietrza wentylacyjnego uzyskiwane w wymiennikach gruntowych w ciągu miesiąca lub nawet kwartału zawierają się w stosunkowo niewielkim
przedziale. Dotyczy to zarówno temperatury,
jak i wilgotności względnej powietrza opuszczającego wymiennik. Naturalnie w innym
przedziale plasują się wartości uzyskiwane
w sezonie zimowym przy bardzo niskich
temperaturach powietrza zewnętrznego,
Rys. 1. Przykład wykonania wymiennika [5]
POWIETRZE
styczeń/luty 2015
39
POWIETRZE
promocja
40
styczeń/luty 2015
ul. Annopol 4A, 03-236 Warszawa, tel. +48 22 675 78 19, +48 22 676 95 87, e-mail: [email protected], www.ebmpapst.pl
POWIETRZE
Jakub Koczorowski
ekspert ds. OZE, członek PORT PC oraz SPW,
manager grupy produktów OZE w firmie REHAU
Materiały
do budowy rurowych GPWC
Gruntowe powietrzne wymienniki ciepła (GPWC) to instalacje zapewniające stały dopływ świeżego,
higienicznego i przefiltrowanego powietrza do centrali wentylacyjnej, wstępnie podgrzewające lub schładzające
powietrze wentylacyjne. Wśród dostępnych na rynku rozwiązań wymienić można wymienniki powietrzne:
rurowe (przeponowe), płytowe oraz żwirowe (bezprzeponowe), gdzie powietrze pełni bezpośrednio funkcję
medium, lub wymienniki glikolowe (takie same, jakie stosuje się dla pomp ciepła), gdzie ciepło z gruntu
przekazywane jest najpierw do zamkniętego układu glikolowego, a potem do powietrza.
e względu na wysoką skuteczność działania wymienników powietrznych w artykule
skupiono się wyłącznie na nich, zwłaszcza na
wymienniku rurowym. Jednym z najważniejszych aspektów przy wyborze gruntowego rurowego wymiennika ciepła jest przewodność
cieplna materiału, z którego został on wykonany. Wysoka przewodność rur polipropylenowych umożliwia optymalną wymianę ciepła
między zasysanym powietrzem a gruntem, co
przekłada się na dużą sprawność systemu.
Przewodność zwykłych rur kanalizacyjnych
z PVC jest kilkukrotnie mniejsza – znajduje to
potwierdzenie w badaniach wykonanych przez
niezależny instytut SKZ Wurzburg (rys. 2).
Ponadto ze względu na działanie izolacyjne powietrza zamkniętego w strukturach materiału
nie należy stosować rur z rdzeniem spienionym
lub rur dwuściennych strukturalnych.
Jeżeli wymiennik miałby być wykonany ze
zwykłych rur kanalizacyjnych z PVC, musiałby
być znacznie większy (dłuższy) niż wykonany
z rur polipropylenowych. Metr bieżący takiego
wymiennika z PVC jest tańszy, ale żeby uzyskać
te same parametry dla wymiany, należy użyć
przewodu znacznie dłuższego, co sprawia, że
oszczędność inwestycyjna jest pozorna. Rosną
bowiem nie tylko koszty samych przewodów,
ale też wykonawstwa. Zdarzyć się może, że
na działce zabraknie miejsca na ułożenie instalacji tak długiej, żeby zapewniła wymagane
parametry wymiany dla rur PVC. Ponadto
większa długość przewodu oznacza większy
spadek ciśnienia, tym samym konieczne jest
zastosowanie mocniejszych wentylatorów
lub dodatkowych wentylatorów kanałowych,
co również należy uwzględnić przy doborze
centrali wentylacyjnej i co niestety zwiększa
koszty eksploatacyjne systemu.
Jeśli wziąć pod uwagę tylko parametr
określający przewodność materiału, uwagę
zwracają ciśnieniowe rury polietylenowe.
Jednak ich wysoki współczynnik przewodzenia ciepła nie zniweluje takich cech, jak
42
styczeń/luty 2015
bardzo duża elastyczność, która powoduje,
że nie nadają się one do budowy instalacji
rurowych gruntowych wymienników ciepła.
Rury polietylenowe w klasycznym typoszeregu SDR 26 mają sztywność obwodową
SN 4 lub mniejszą. Stosowanie rur w klasie
SN 4 pod obciążeniem statycznym w postaci
chodników, ścieżek ogrodowych, parkingów,
dróg dojazdowych lub wręcz pod budynkiem
jest zdecydowanie niewskazane. Takie rury po
prostu ulegną owalizacji lub pękną. Ponadto
zwykłe rury polietylenowe mają bardzo niską
sztywność wzdłużną, co sprawia, że uginają
się pod ciężarem i tworzą się w nich niecki,
w których zbiera się woda kondensacyjna.
Niecki wypełnione wodą nie tylko zmniejszają
powierzchnię przepływu, ale stają się też
źródłem nieprzyjemnych zapachów i rozwoju
pleśni, które mogą wręcz zablokować przepływ
powietrza.
Do rozważań na temat wyboru przewodów
do budowy GPWC należy dodać także, że rury
kanalizacyjne z PVC lub ciśnieniowe PE nie
mają dopuszczenia do stosowania w układach
wentylacyjnych. Przesądzają o tym względy
higieniczne. W takich rurach nie ma bowiem
żadnego zabezpieczenia przed rozwojem drobnoustrojów, bakterii lub pleśni na ściankach
wewnętrznych. Dlatego do systemów GPWC
należy stosować wyłącznie produkty do tego
przeznaczone i dopuszczone przez Państwowy
Zakład Higieny oraz Instytut Techniki Budowlanej. Dostępne są na rynku rurowe wymienniki
z opatentowaną antybakteryjną warstwą wewnętrzną, która zapewnia higieniczne i czyste
powietrze doprowadzane do budynku. Podczas
specjalnego procesu produkcji wewnętrzna
warstwa rury wzbogacana jest cząstkami
srebra, które mają właściwości bakteriostatyczne i antygrzybiczne. Dodatki te stosowane
są m.in. w medycynie i urządzeniach gospodarstwa domowego w celu zapobiegania rozwojowi drobnoustrojów. Skuteczność działania
warstwy antybakteryjnej przebadał niezależny
Rys. 1. Schemat układu wentylacji mechanicznej
z GWC w domu jednorodzinnym
Rys. REHAU
Współczynnik przewodzenia ciepła, W/(mK)
Z
PVC
PP
PP
AWADUKT Thermo
Rys. 2. Współczynnik przewodzenia ciepła różnych
materiałów
Rys. REHAU
Instytut Fresenius (rys. 3) w oparciu o metodę
ASTM E2180 (Amerykańskie Stowarzyszenie
Badań i Materiałów).
Należy podkreślić, że samo występowanie
cząstek srebra w warstwie wewnętrznej rur
GPWC jest niewystarczające. Musi zostać
osiągnięta także odpowiednia ich koncentra-
POWIETRZE
JB*/próbka
* jednostki bakteryjne
Rys. 3. Wynik badania Instytutu Fresenius:
porównanie standardowego PP z PP
z warstwą antybakteryjną
Rys. REHAU
cja, o czym mówi norma JIS Z 2801 (Japanese
Industrial Standard) lub umiędzynarodowiona jej wersja ISO 22196. W przypadku rur
antybakteryjnych zawartość cząstek srebra
w warstwie antybakteryjnej musi sięgać ok.
1000 mg/kg. Daje to wskaźnik koncentracji
na poziomie ok. 0,1%, który jest gwarantem
skuteczności działania antybakteryjnego i antygrzybicznego.
Trzeba też w tym miejscu obalić mit, jakoby wysoki poziom wód gruntowych był
przeszkodą w układaniu GPWC. Owszem
problem ten dotyczy wymienników powietrznych płytowych lub żwirowych, gdzie powierzchnie wymiany ciepła mają bezpośredni
kontakt z gruntem. W tych przypadkach wody
gruntowe najzwyczajniej zaleją wymiennik
i uniemożliwią przepływ powietrza. Natomiast
w przypadku specjalnego systemu do budowy
rurowego wymiennika powietrznego takiego
zagrożenia nie ma, gdy zastosowano w nim
specjalne systemy łączenia przewodów. Co
więcej obecność wód gruntowych wpływa
korzystnie na działanie tych wymienników,
ponieważ gwarantuje stałą i wyższą temperaturę gruntu, co przekłada się na większą
efektywność i wydajność takich instalacji.
Dodatkowo zapewniona jest lepsza i szybsza
regeneracja cieplna gruntu.
W przypadku typowych rur kanalizacyjnych
PVC szczelność połączeń jest gwarantowana
do poziomu 0,5 bara, bo taka jest wymagana
przez normy kanalizacyjne. Ale ponieważ takim systemem rur ma przepływać powietrze
wentylacyjne, należy je lepiej zabezpieczyć
przed naporem wód gruntowych. Zaleca się,
żeby system rurowego GPWC miał szczelność
nawet pod ciśnieniem do 2,5 bara. Taka
szczelność może być uzyskana np. dzięki
specjalnej konstrukcji mufy z pierścieniem
zabezpieczającym (rys. 4), który mocuje
uszczelkę na stałe w mufie i zabezpiecza ją
przed wypięciem. Parametr ten potwierdza
badaniem szczelności zgodnie z normą PNEN 1277:2005 Instytut Inżynierii Materiałów
Rys. 4. Specjalna konstrukcja mufy
z pierścieniem zabezpieczającym
Rys. REHAU
Polimerowych i Barwników. Układanie wymiennika w wodzie gruntowej jest związane
z koniecznością tymczasowego osuszenia
gruntu, jego starannego zagęszczenia wokół
rur wymiennika i czasami wymiany. Przysparza to oczywiście dodatkowych problemów
niektórym firmom wykonawczym i odradzają one montowanie dobrego GPWC tam,
gdzie może on uzyskać najlepsze parametry
wymiany, a rekomendują układanie rur kanalizacyjnych w suchym gruncie piaszczystym.
I oczywiście powołują się przy tym na swoje
doświadczenie.
reklama
EFEKTYWNOŚĆ
ENERGETYCZNA
styczeń/luty 2015
43
POWIETRZE
A R T Y K U Ł
Wentylatory dachowe
Metalplast
Firma Metalplast produkuje wentylatory dachowe w wykonaniu
standardowym, chemoodpornym i przeciwwybuchowym. Cechą wspólną
tych urządzeń jest wysoka jakość, niezawodność i solidne wykonanie.
M
etalplast oferuje wentylatory ze stałą
i zmienną prędkością obrotową. Wyposażone są w silniki indukcyjne jednofazowe
przystosowane do napięciowej regulacji prędkości obrotowej wraz z regulatorem prędkości
obrotowej (np. typu TR) lub silniki trójfazowe
mogące współpracować z przemiennikami
częstotliwości (falownikami), a także silniki
dwubiegowe trójfazowe. Pracą wentylatorów można sterować w trybie godzinowym,
dobowym, tygodniowym lub na podstawie
temperatury.
Wentylator dachowy
z silnikiem EC
Program doboru urządzeń
44
styczeń/luty 2015
Cechy szczególne wentylatorów Metalplastu to energooszczędność i cichobieżność oraz
trwałość. Wirniki wentylatorów wyważane są
statycznie i dynamicznie. Zastosowane materiały konstrukcyjne gwarantują długotrwałą
żywotność, bez konieczności przeprowadzania
zabiegów konserwacyjnych. Urządzenia objęte
są 24-miesięczną gwarancją producenta i posiadają znak CE.
Wentylatory z literą K w nazwie (np. WDc-K)
przeznaczone są do przetłaczania czynników
agresywnych chemicznie, a końcówką Ex
Wentylator WDc/s-Ex
(np. WDc/s-Ex) oznaczane są urządzenia
przeciwwybuchowe (w wersji standardowej
i chemoodpornej).
W ofercie firmy znaleźć też można wywietrzaki zespolone z wentylatorami dachowymi, które
również umożliwiają przetłaczanie i usuwanie na
zewnątrz czynników agresywnych chemicznie,
np. z wentylatorami WDc, WDc/s. Urządzenia
mogą działać zarówno w instalacji wentylacji
grawitacyjnej, jak i mechanicznej.
Program
do doboru wentylatorów
Ze strony www.metalplast.info.pl pobrać
można najnowszy program pozwalający projektantom i instalatorom szybko i łatwo dobrać
potrzebne urządzenia – wentylatory dachowe,
strumieniowe oraz kanałowe, wywietrzaki
zespolone i cylindryczne – i akcesoria. Program ma intuicyjne i interaktywne menu oraz
zestaw charakterystyk urządzeń w postaci
przejrzystych wykresów z możliwością zapisu,
regulacji itp. Użytkownik może skorzystać
z licznych przydatnych narzędzi, takich jak
kalkulatory strat ciśnienia (umożliwia wymiarowanie sprężu wentylatora dla obiegu
magistralnego), elementów regulacyjnych czy
bilansu powietrza.
W głównym oknie należy podać wydajność
i spręż wentylatora oraz kryterium wyboru:
maksymalną sprawność lub minimalną moc
pobierania prądu. Wybierać można spośród
wentylatorów w wykonaniu standardowym,
chemoodpornym, przeciwwybuchowym, dwubiegowym oraz o odporności temperaturowej
40 lub 60°C.
Program pozwala na wprowadzenie napięcia, maksymalnej mocy w kW, a także poziomu
natężenia dźwięku wyrażonego w dB(A). Po
wpisaniu danych pojawia się szczegółowa
tabela z wentylatorami spełniającymi podane
przez projektanta lub instalatora wymagania.
Po kliknięciu w wybrany produkt otrzymujemy
dostęp do szczegółowego opisu, wymiarów,
wykresów, karty katalogowej oraz rysunku
urządzenia w pliku CAD. Z poziomu aplikacji
można od razu złożyć zamówienie. Program
aktualizowany jest przez internet.
PPHU METALPLAST Sp. z o.o.
42-600 Tarnowskie Góry, ul. Strzelecka 21
tel./faks 32 285 54 11, 32 285 54 86
www.metalplast.info.pl
ENERGIA
dr inż., arch. Karolina Kurtz-Orecka, inż. Agata Taudul
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie
Nowa charakterystyka energetyczna
– przewodnik po normach
Cz. 2. Obliczenia słonecznych zysków ciepła
New energy performance – the standards guide. Part 2 – solar gains calculation
Przy określaniu charakterystyki energetycznej budynku słoneczne zyski ciepła obliczane są jedynie
dla przezroczystych elementów zbierających obudowy, z pominięciem wpływu powierzchni nieprzezroczystych.
Przy przyjęciu miesięcznego kroku obliczeniowego może to prowadzić do znacznego niedoszacowania
zapotrzebowania na energię do celów chłodzenia.
C
harakterystyka energetyczna budynku
zawiera ocenę zużycia energii na potrzeby ogrzewania, chłodzenia, wentylacji
pomieszczeń, przygotowania ciepłej wody
użytkowej, oświetlenia wbudowanego oraz
pracy urządzeń wspomagających systemy
techniczne budynku [1]. W przypadku systemu
ogrzewania potrzeby energetyczne związane
z zapewnieniem wymaganego komfortu termicznego użytkownika wynikają z ilości energii
potrzebnej do pokrycia strat ciepła przez
przenikanie przez przegrody oraz na podgrzanie
powietrza wentylacyjnego, pomniejszonej
o wygenerowane w danej strefie zyski ciepła (1). W obliczeniach potrzeb chłodniczych
powstające zyski ciepła pomniejsza się o możliwe do wykorzystania straty ciepła (2).
Q H ,nd = Q H ,ht − ηH ,gn Q H ,gn
(1)
QC,nd = QC,gn − ηC,ls QC,ht
(2)
gdzie:
Qnd – zapotrzebowanie na energię użytkową,
kWh/m-c;
Qht – straty ciepła przez przenikanie i wentylację, kWh/m-c;
η – współczynnik wykorzystania,
Qgn – całkowite zyski ciepła, kWh/m-c.
Indeksy: H – ogrzewanie, C – chłodzenie.
Całkowite zyski ciepła stanowią sumę zysków od użytkowników, urządzeń, procesów
technologicznych i oświetlenia sztucznego
oraz zysków słonecznych. Wielkość zysków
słonecznych uzależniona jest od dostępności
promieniowania słonecznego w danej lokalizacji, orientacji powierzchni zbierających i ich
charakterystyk w zakresie przepuszczalności,
przenikania i absorpcji ciepła oraz powstającego zacienienia [1, 8].
Zyski słoneczne w bilansie
potrzeb cieplnych budynku
W metodyce obliczeń charakterystyki
energetycznej budynków słoneczne zyski
ciepła określono zależnością (3) (tabela 1)
wskazaną bezpośrednio w rozporządzeniu
[9] oraz uzupełniającym odniesieniem do
normy przedmiotowej PN-EN ISO 13790 [8],
określającym sposób wyznaczania poszczególnych wielkości wzoru (3). W przyjętym
ujęciu zyski słoneczne wyznaczane są na
podstawie udziału powierzchni elementu przezroczystego w całkowitym polu powierzchni
komponentu C, całkowitego pola powierzchni
komponentu A, natężenia promieniowania
słonecznego I na płaszczyznę o danej orientacji i nachyleniu do poziomu, współczynnika
całkowitej przepuszczalności promieniowania
słonecznego ggl oraz współczynników zacienienia Fsh,gl i Fsh. W zależności (3) pominięto
Streszczenie
składową zysków słonecznych powstających
na powierzchniach nieprzezroczystych (8),
bilansowaną w ujęciu normowym [8], oraz
strumień ciepła od nasłonecznienia z przyległej
przestrzeni nieogrzewanej (4). W tabeli 1
zestawiono zależności opisujące zyski ciepła
od nasłonecznienia według wprowadzonej
w 2014 r. metodyki obliczeń charakterystyki
energetycznej budynków [9] oraz normy PN-EN
ISO 13790:2009 dotyczącej energetycznych
właściwości użytkowych budynków [8].
W obliczeniach zysków ciepła od promieniowania słonecznego energia promieniowania
słonecznego I, w odróżnieniu do dotychczas
stosowanych zasad, przyjmowana jest na
płaszczyznę nachyloną do poziomu odpowiednio do ustawienia powierzchni przezroczystej
generującej słoneczne zyski ciepła. Dostępne
dane typowego roku meteorologicznego [12]
określają natężenie promieniowania słoneczne-
..................................................................................
Obowiązująca od października 2014 r. metodyka obliczeń charakterystyki energetycznej
budynków [9] zawiera szereg odwołań do norm przedmiotowych. W pierwszej części
artykułu (RI 12/2014 [2]) przedstawiono zagadnienia związane z obliczaniem strat ciepła
przez przenikanie i wentylację. Część druga poświęcona jest słonecznym zyskom ciepła.
W artykule przedstawiono sposób obliczeń zysków od nasłonecznienia w odniesieniu
do normy PN-EN ISO 13790 oraz dostępnych danych o elementach klimatu w typowym
roku meteorologicznym. Wskazano konieczność określenia na gruncie krajowym składowych zacienienia oraz elementów klimatu niezbędnych do wyznaczania słonecznych
zysków ciepła.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A new methodology for the calculation of the energy performance of buildings [9] is
applied from October 2014. In the first part of the article (RI 12/2014 [2]) there are
presented the issues related to the calculation of heat loss through transmission and
ventilation. The second part is dedicated to the solar heat gains. The paper presents
a method of calculation of solar gains according to the Polish Standard PN-EN ISO
13790 and the available data of the climate elements of a typical meteorological year.
The necessary need of shading components and additional climate elements identify
for solar gain calculation at national ground is indicated.
styczeń/luty 2015
45
ENERGIA
46
styczeń/luty 2015
ENERGIA
styczeń/luty 2015
47
ENERGIA
48
styczeń/luty 2015
ENERGIA
styczeń/luty 2015
49
ENERGIA
promocja
50
styczeń/luty 2015
ENERGIA
A R T Y K U Ł
Jaka wylewka
na ogrzewanie podłogowe?
Budując dom lub wykańczając mieszkanie, coraz częściej decydujemy się na ogrzewanie
podłogowe. Rezygnując z grzejników, zyskujemy dodatkową przestrzeń i większą swobodę
w aranżacji wnętrz. Ogrzewanie podłogowe musi jednak przede wszystkim spełniać swoją
podstawową funkcję. Stąd tak bardzo ważna jest decyzja o wyborze takiej wylewki, która nie będzie izolować
ciepła oddawanego przez gąszcz rur grzewczych, ale przewodzić je i oddawać do pomieszczenia.
Sprawność płyty grzewczej
i komfort użytkowania
Optymalnym uzupełnieniem podłogowych
systemów grzewczych są anhydrytowe wylewki samopoziomujące Knauf. Charakteryzuje je wysoki współczynnik przewodzenia
λz = 1,66–1,87 W/(m K), który ma bezpośredni wpływ na szybki i łatwy przepływ ciepła
wytwarzanego przez instalacje ogrzewania
podłogowego do pomieszczenia. Przewodzenie
ciepła ułatwia także płynna konsystencja wylewki bez pęcherzy powietrza. Oba te czynniki
skracają okres nagrzewania podłogi o połowę
w porównaniu do wylewek cementowych, co
w oczywisty sposób przekłada się na wysoką sprawność płyty grzewczej oraz komfort
użytkowania.
Do stosowania także
na drewnianych stropach
Technologia wykonania wylewek anhydrytowych wymaga minimalnej otuliny rur
grzejnych (zaledwie 35 mm), co daje niewielki
współczynnik oporu przewodzenia ciepła,
a także mniejszy ciężar wylewki. To z kolei
sprawia, że wylewki te można stosować także
na drewnianych stropach.
oraz oszczędność czasu dzięki szybszemu
wykonaniu.
Oszczędność kleju i czasu
W wylewkach anhydrytowych podczas wiązania nie występuje skurcz znany z wylewek
cementowych. Powierzchnia pól grzewczych
nie powinna przekraczać 100 m2 w przypadku
posadzek „sztywnych” (terakota, kamień, gres
itp.) i 400 m2 dla posadzek „miękkich” (wykładzina dywanowa, PVC itp.). Daje to większą
swobodę wykańczania podłogi i nie psuje jej
wyglądu widokiem profili dylatacyjnych.
Bezskurczowe wiązanie wylewek anhydrytowych Knauf redukuje ponadto niemal do zera
ryzyko powstawania pęknięć i zarysowań.
Podczas wiązania w anhydrycie nie dochodzi
bowiem do odkształceń, jakie czasami powstają
w posadzkach cementowych, znanych wykonawcom jako tzw. efekt miski. Ponadto wylewki
anhydrytowe nie wymagają zbrojenia.
Płynna konsystencja wylewek anhydrytowych Knauf nadaje im naturalne właściwości
samopoziomujące, co pozwala uzyskać idealnie równe i gładkie powierzchnie. Można dzięki
temu obniżyć koszty związane z dalszymi pracami wykończeniowymi poprzez oszczędność
kleju w przypadku układania terakoty lub gresu
Bez dylatacji i „efektu miski”
Uniwersalność
i prostota wykonania
Nie bez znaczenia jest również łatwość
i szybkość wykonania wylewek anhydrytowych Knauf. Ich technologia jest na tyle
prosta, że niemal każda firma budowlana jest
je w stanie wykonać.
Warto też odnotować, że na podłogach wykonanych z wylewek anhydrytowych układać
można niemal każdy rodzaj posadzki, w tym
glazurę, parkiet, wykładziny dywanowe itd.
tel. 22 36 95 199, [email protected]
www.knauf.pl, www.knaufblog.pl
styczeń/luty 2015
51
ENERGIA
A R T Y K U Ł
Michał Zając
Dział Techniczny, Systemy Instalacyjne, Grzewcze i Sanitarne
Rehau Sp. z o.o.
Błędy projektowe i montażowe
w ogrzewaniu płaszczyznowym
Budowa domu to duże przedsięwzięcie, dlatego każdy inwestor stara się znaleźć jak najwięcej oszczędności.
Czasem, tnąc koszty, rezygnuje również z projektu instalacji i zdaje się na doświadczenie wykonawcy.
Rezygnacja z projektu jest najczęściej główną przyczyną źle działającej lub w ogóle niedziałającej instalacji
ogrzewania podłogowego oraz ewentualnych późniejszych roszczeń gwarancyjnych.
W
skład projektu wchodzą wszystkie
najważniejsze informacje: wykonane
obliczenia hydrauliczne z nastawami na rozdzielaczu uwzględniające źródło ciepła, jakim
dysponuje inwestor; rozrysowane pętle grzewcze; zaznaczone propozycje dylatacji; wyliczone średnice i zestawienie materiałów.
Poszczególne budynki różnią się zapotrzebowaniem na ciepło, źródłem ciepła czy rodzajem
zastosowanej wykładziny podłogowej. Od tych
czynników zależą np. średnice rur zasilających,
rozstaw ułożenia rur i wiele innych szczegółów,
o których nawet najlepszym wykonawcom
zdarza się zapomnieć, jeśli nie dysponują
Przykład 1. Podłoga z wykładziną: płytki ceramiczne o oporze cieplnym 0,011 (m2 K)/W:

wymagana moc: 835 W,
nadwyżka mocy cieplnej: +102 W,
różnica temperatur zasilanie/powrót: 10,8 K,
VA rozstaw rur: 10 cm – strefa brzegowa, 15 cm – strefa środkowa,
temperatura na posadzce w strefie środkowej: 27,0°C,
długość rur z przyłączem: 93,9 m,
prędkość przepływu: 0,199 m/s,
nastawa na zaworze rozdzielacza: 1,20 l/min.
Przykład 2. Podłoga z wykładziną: parkiet klejony o oporze cieplnym 0,050 (m2 K)/W:
projektem. Efektem braku dokładnego projektu
może być np. niedogrzanie pomieszczeń czy
uszkodzenie podłogi.
Projekt instalacji centralnego ogrzewania uwzględnia wszystkie niezbędne dane
– przede wszystkim zrównoważenie hydrauliczne instalacji w postaci nastaw dla każdej
pętli ogrzewania podłogowego lub ściennego.
Pamiętajmy także, że program do obliczeń
parametrów nie wykona najważniejszego, czyli
analizy otrzymanych wyników oraz optymalizacji systemu, zarówno pod kątem kosztów
inwestycyjnych, jak i ekonomiki pracy całego
układu. To projektant – a nie program – projektuje instalację.
Programy wykonujące tysiące obliczeń potrafią np. dobierać pętle o zbyt dużej długości
czy takie prędkości przepływu, przy których
woda w instalacji prawie stoi, co skutkować
będzie niedogrzaniem podłogi. Za długie pętle
najlepiej jest podzielić na dwie mniejsze,
żeby móc wyregulować hydraulicznie układ
grzewczy i zapewnić prędkości konieczne
do samoodpowietrzania instalacji. Zrobić to
może projektant, a program często tego nie
dostrzeże. Przy podziale pętli grzewczych
należy jeszcze uwzględnić dylatacje.
Dylatacje
wymagana moc: 835 W,
nadwyżka mocy cieplnej: +3 W,
różnica temperatur zasilanie/powrót: 8,3 K,
VA rozstaw rur: 10 cm – strefa brzegowa, 15 cm – strefa środkowa,
temperatura na posadzce w strefie środkowej: 26,4°C,
długość rur z przyłączem: 93,9 m,
prędkość przepływu: 0,240 m/s,
nastawa na zaworze rozdzielacza: 1,60 l/min.
Jak widać, również w przypadku parkietu jako warstwy wykończeniowej można ogrzać pomieszczenie, zachowując przy tym optymalną temperaturę na posadzce wynoszącą 26,4°C. Warto zwrócić
uwagę, że powyższe wyliczenia wykonano dla warunków obliczeniowych, czyli dla temperatury
zewnętrznej –18°C. Warunki takie panują zazwyczaj tylko przez kilka dni w roku. W obu przypadkach występuje ta sama temperatura zasilania na zestawie mieszająco-pompującym wynosząca
40°C oraz ten sam rozstaw rur. Różnica polega przede wszystkim na odpowiednim wyregulowaniu
hydraulicznym układu.

52
styczeń/luty 2015
Innym problemem, który może się pojawić przy pracach wykonawczych instalacji
ogrzewania podłogowego, jest brak dylatacji
(nawet jeśli zostały uwzględnione w projekcie)
lub ucinanie wystającej taśmy dylatacyjnej na
wysokości wylewki i układanie płytek na stałe
do ściany. Podłoga grzewcza pracuje, a wraz
z nią płytki. Należy również zwracać uwagę
na niekompletne ułożenie paska brzegowego,
które może skutkować pękaniem posadzki.
Instalacje mieszane
Gdy mamy do czynienia z instalacją mieszaną, tzn. część budynku (zazwyczaj parter)
wyposażona jest w ogrzewanie podłogowe,
ENERGIA
A R T Y K U Ł
Rys. 1. Schemat instalacji analizowanego
pomieszczenia
a część poddasza w grzejniki, układ grzejnikowy będzie miał inną temperaturę zasilania
niż układ ogrzewania podłogowego. Jednym
z rozwiązań będzie zastosowanie zestawu
mieszającego, który przygotuje niższą temperaturę dla systemu ogrzewania podłogowego,
a wyższa pozostanie dla instalacji ogrzewania
grzejnikowego.
Jednak w 90% przypadków inwestorzy
dobrze izolują swoje domy, stosują dobre
okna, przepisy również narzucają coraz lepsze
ocieplenie. Dzięki temu domy można ogrzać za
pomocą samego ogrzewania podłogowego
oraz ściennego. Doświadczenia specjalistów
REHAU wskazują, że instalacje grzewcze wyposażone wyłącznie w ogrzewanie podłogowe
świetnie współpracują z kotłami kondensacyjnymi, które dzięki dużemu zładowi wody
w podłogówce nie taktują, tzn. nie włączają
się często, dzięki czemu są w stanie osiągnąć
wysoką sprawność. W innym przypadku kocioł
kondensacyjny mimo katalogowej wysokiej
sprawności nigdy jej nie osiągnie bez zastosowania odpowiedniego buforu – rozruch zawsze
zużywa sporo energii.
Panele drewniane
Jeżeli inwestor chce wyposażyć poddasze
w panele, liczy się wyłącznie z kosztami
inwestycyjnymi i z założenia planuje montaż
najtańszych paneli drewnianych – ogrzewanie
podłogowe nie jest zalecane. W przypadku
podłogówki eksperci REHAU zalecają gatunki
drewna o niskim współczynniku skurczu i rozkurczu, z długim czasem osiągania równowagi
higroskopijnej: egzotyczne – merbau, iroko,
doussie, jatobe i krajowe – dąb i akacja. Nie
zaleca się natomiast zastosowania buku, klonu, grabu i brzozy. Przed zakupem konkretnych
paneli należy zwrócić uwagę, czy producent
dopuszcza je do zastosowania na ogrzewaniu
podłogowym.
Mając już wybrany odpowiedni typ, trzeba
sprawdzić, czy rzeczywiście w przypadku
podłogówki z panelami można ogrzać pomieszczenie. Jak wspomniano, budynki są coraz
bardziej energooszczędne i nie ma potrzeby
zasilać ogrzewania wysoką temperaturą czynnika grzewczego. Przeanalizujmy jednak budownictwo standardowe bez odzysku ciepła,
zgodne z warunkami technicznymi WT2008.
Analizowane pomieszczenie (rys. 1) ma zapotrzebowanie na ciepło wynoszące 835 W,
dzieląc przez powierzchnię 11,91 m2, otrzymujemy 70 W/m2 – jest to stosunkowo dużo,
standard wynosi obecnie maks. 60 W/m2.
Jednak nawet dla pomieszczenia o tak dużym
zapotrzebowaniu na ciepło możemy dobrać
odpowiednią instalację (patrz ramka).
rurą) może praktycznie natychmiast reagować
na zmiany temperatury.
Sprawdzona technika łączenia
Warunki budowlane, takie jak na przykład
słabe oświetlenie, sprzyjają błędom montażowym. Żeby zagwarantować prawidłowe
funkcjonowanie systemu, warto zdecydować
się na system łączony techniką tulei zaciskowej. Wprawdzie połączenia w ogrzewaniu
podłogowym wykonywane są rzadko, jednak
warto pamiętać, że najmniejsze straty hydrauliczne generuje system, w którym w celu
wykonania połączenia należy rozszerzyć rurę
przed włożeniem złączki.
Termostaty pokojowe
Żeby w pełni wykorzystać możliwości systemu ogrzewania podłogowego i energooszczędność z nim związaną, należy wyposażyć
instalację w termostaty pokojowe ze sterowaniem czasowym trybu pracy standardowej i zredukowanej. Regulatory umieszczone
w pomieszczeniach ogrzewanych podłogówką będą utrzymywały zadaną temperaturę.
W czasie nieobecności mieszkańców obniżą
temperaturę do np. 18°C, co pozwoli uzyskać
oszczędności energii.
Szczególnie polecane są regulatory elektroniczne z funkcją optymalizacji fazy nagrzewania, np. regulator Nea HT firmy REHAU.
Regulator taki będzie się uczył i optymalizował
czas przejścia z fazy zredukowanej temperatury
do fazy temperatury standardowej, np. 20°C,
tak aby o odpowiedniej godzinie uzyskać
temperaturę zadaną. Dodatkową zaletą jest
estetyczny wygląd termostatów oraz łatwość
ich obsługi.
Jeżeli natomiast inwestorowi zależy na
systemie szybko reagującym, za pomocą
którego może szybko zwiększyć temperaturę
lub ochłodzić pomieszczenie, zalecić można
dodatkowe wykonanie w wybranych miejscach ogrzewania ściennego, które dzięki
niewielkiemu przykryciu tynkiem (ok. 1 cm nad
W systemie tulei zaciskowej tak zwany pierścień nasuwany jest na rozszerzoną końcówkę
rury, do której wkładamy złączkę. Połączenie to
jest natychmiast szczelne. Co ważne, nawet
z większej odległości widać, czy połączenie
zostało wykonane, czy też nie.
Próba szczelności
Zdarza się, że wykonawca z nich rezygnuje
ze względu na potrzebny do ich przeprowadzenia czas (kilka godzin). Próba szczelności jest
jednak podstawą uzyskania gwarancji na system. Protokoły prób dostępne są na stronach
producentów lub w informacjach technicznych
dotyczących systemu grzewczego.
REHAU Sp. z o.o.
62-081 Przeźmierowo, Baranowo
ul. Poznańska 1A
tel. 61 84 98 400, faks 61 84 98 401
[email protected], www.rehau.com
styczeń/luty 2015
53
ENERGIA
mgr inż. Piotr Skowroński
Wydział Inżynierii Produkcji
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Czy pompa ciepła powietrze/woda
korzysta w warunkach polskich
z energii odnawialnej?
Does the air-water heat pump in Polish conditions use renewable energy?
Pompy ciepła powietrze/woda bazują na najtańszym i najłatwiejszym do pozyskania źródle ciepła. Biorąc pod
uwagę koszty wykonania instalacji, wypadają dużo korzystniej niż np. gruntowe pompy ciepła. Jednak czy
takie urządzenia pracujące w Polsce mogą zgodnie z przepisami UE zostać zaklasyfikowane jako wykorzystujące
energię z zasobów odnawialnych?
P
ompa ciepła powietrze/woda jest urządzeniem umożliwiającym konwersję energii
z powietrza zewnętrznego (energii aerotermalnej) i wykorzystanie jej do ogrzewania lub
chłodzenia budynku. Proces ten realizowany
jest za pośrednictwem trzech obiegów: obiegu
czynnika dolnego źródła, w którym energia
cieplna pozyskiwana jest z otoczenia i transportowana do pompy ciepła; obiegu czynnika
chłodniczego, gdzie pompa zwiększa temperaturę pozyskanego ciepła; obiegu czynnika
grzewczego rozprowadzającego ciepło po
budynku. Powietrze zewnętrzne zasysane jest
przez wentylator do parownika pompy ciepła,
gdzie oddaje energię cieplną do czynnika
chłodniczego – powoduje to obniżenie temperatury powietrza. Zimne powietrze zostaje
usunięte z pompy. Czynnik chłodniczy – gaz
(najczęściej R404A, R407C, R410A) – krąży
w obiegu zamkniętym, również przepływając
przez parownik. Czynnik chłodniczy odznacza
się bardzo niską temperaturą wrzenia, odbierając energię cieplną z powietrza, zaczyna
wrzeć. Gaz, który powstaje podczas wrzenia,
kierowany jest do sprężarki zasilanej energią
elektryczną. W wyniku sprężania gazu rośnie
ciśnienie, a wraz z nim znacznie wzrasta
temperatura gazu (np. z 5 do ok. 70–80°C). Ze
sprężarki gaz jest wtłaczany do wymiennika
ciepła (skraplacza), gdzie oddaje energię
cieplną do systemu grzewczego, po czym
ulega schłodzeniu i się skrapla.
Ponieważ ciśnienie jest nadal wysokie,
czynnik chłodniczy zostaje przetłoczony przez
zawór rozprężny, gdzie dochodzi do spadku
ciśnienia i powrotu czynnika do temperatury
pierwotnej. W tym czasie w obiegu czynnika
grzewczego energia cieplna wytwarzana
przez czynnik chłodniczy w skraplaczu jest
54
styczeń/luty 2015
odbierana przez wodę w systemie grzewczym
(czynnik grzewczy). Zostaje ona podgrzana
w celu uzyskania wymaganej temperatury
zasilania (tabela 1). Czynnik grzewczy krąży
w obiegu zamkniętym i przenosi energię
cieplną podgrzanej wody do ogrzewacza
c.w.u. i systemu ogrzewania budynku (np.
grzejniki, ogrzewanie podłogowe czy klimakonwektory) [11].
Sprawność pompy ciepła w znacznym stopniu zależy od różnicy temperatury pomiędzy
dolnym źródłem ciepła a odbiornikiem ciepła.
W przypadku pomp powietrznych obniżenie
temperatury w sezonie grzewczym wpływa
na obniżenie średniej sprawności tego typu
urządzeń w ciągu roku. Przy określonej temperaturze otoczenia, w której koszty jednostkowe
pozyskanego ciepła będą wyższe niż referencyjnego rozwiązania (np. kotła gazowego),
zastosowanie pompy ciepła może się okazać
nieopłacalne ekonomicznie. Temperatura ta
wynosi ok. 0°C dla tradycyjnych rozwiązań
z pompą ciepła typu powietrze/woda lub ok.
–10°C dla bardziej zaawansowanych konstrukcji, wykorzystujących sprężarki z możliwością
bezpośredniego wtrysku par czynnika oraz eko-
Rodzaj ogrzewania, którego źródłem ciepła
jest pompa ciepła
Orientacyjne parametry wody
grzewczej na zasilaniu
Ogrzewanie płaszczyznowe
25–35°C
Ogrzewanie z wykorzystaniem klimakonwektorów
35–50°C
Ogrzewanie z wykorzystaniem grzejników
50–60°C
Tabela 1. Orientacyjne temperatury wody grzewczej dla różnych systemów ogrzewania wg [14]
Streszczenie
..................................................................................
Znaczący wpływ na stworzenie finansowych systemów wsparcia pomp ciepła jako odnawialnych źródeł energii w UE będzie mieć ich wydajność, wyrażona za pomocą wartości
sezonowego współczynnika wydajności grzejnej (SPF). Wartość tego współczynnika
przekłada się na ilość przekazanej energii odnawialnej i możliwość zakwalifikowania
danego typu pompy ciepła do instalacji OZE. Ustawodawstwo europejskie podaje wytyczne pozwalające krajom członkowskim na oszacowanie, jaka część urządzeń może
zostać zaliczona do takich właśnie źródeł.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A significant influence upon the development of the financial support systems for heat
pumps as the renewable energy sources in the European Union will be exerted by the
level of efficiency expressed in the form of the seasonal performance factor (SPF). The
value of that factor finds its reflection in the quantity of the transferred renewable
energy, and in the possibility of qualifying the heat pump of a given type as the installation of the type using renewable energy sources. The European legislation sets
forth the guidelines making it possible for the member states to estimate what part of
the devices may be included in the group of these very sources.
ENERGIA
styczeń/luty 2015
55
ENERGIA
56
styczeń/luty 2015
ENERGIA
styczeń/luty 2015
57
ENERGIA
VII Konferencja Doktorantów
i Młodych Pracowników Nauki
EKO-DOK 2015
20-22 kwietnia, Wrocław
Organizatorzy:
Wydział Inżynierii Środowiska
Politechniki Wrocławskiej oraz
Przedsiębiorstwo Wodociągów
i Kanalizacji w Głogowie Sp. z o.o
W programie m.in.:
• problemy oczyszczania ścieków
i modelowania zjawisk zachodzących
podczas biologicznych procesów
degradacji związków organicznych,
• zagospodarowanie i optymalizacja procesów fermentacji osadów
ściekowych,
• uzdatnianie wody tradycyjnymi
metodami oraz z wykorzystaniem
niekonwencjonalnych technologii
procesów membranowych,
• problemy modelowania i optymalizacji systemów wodociągowych i kanalizacyjnych oraz jakości i ochrony
powietrza.
www.eko-dok.pl
Kontakt z Organizatorem
mgr inż. Katarzyna Rucka
promocja
- sekretarz Konferencji
58
email: [email protected]
tel. 71 320 25 87, 71 320 25 87
kom.: 697 521 462, 697 521 462
styczeń/luty 2015
ENERGIA
dr inż. Joanna Piotrowska-Woroniak
Kompleksowa
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Politechnika Białostocka
termomodernizacja budynku WBiIŚ
Modernizacja źródła ciepła
Comprehensive thermomodernization of the building of the Faculty of Civil and Environmental Engineering
of the Bialystok University of Technology. The existing state and the way of the modernization of the heat source
Źródła ciepła
przed termomodernizacją
Przed modernizacją ciepło na potrzeby centralnego ogrzewania i wentylacji mechanicznej
budynku Wydziału Budownictwa i Inżynierii
Środowiska Politechniki Białostockiej części
A i A1 oraz B i B1 (rys. 1) przygotowywane
było w dwóch węzłach cieplnych: nr 1 i nr 2,
zasilanych z miejskiej sieci ciepłowniczej.
Węzeł nr 1 był węzłem jednofunkcyjnym
wyposażonym w dwa wymienniki typu
LPM-HL2-68 o łącznej wydajności 900 kW.
Pracował na cele grzewcze i wentylacyjne
budynków A i B. Wyposażony został w urządzenia automatycznej regulacji. Do regulacji
temperatury wody instalacyjnej w funkcji
temperatury powietrza zewnętrznego służył
regulator RVP45.500 wyposażony w czujnik
temperatury zewnętrznej QAC32 i czujnik
temperatury wody instalacyjnej QAE22.5A.
Regulator współpracował z zaworem regulacyjnym VVF52 o DN 40 i kv = 25 m3/h
z siłownikiem, który był zamontowany przed
wymiennikiem c.o. W węźle do regulacji
różnicy ciśnień i przepływu zamontowany był
regulator typu AFPQ o DN 50 i kv = 32 m3/h.
Na fot. 1 pokazano stan techniczny węzła
cieplnego dostarczającego ciepło na cele
grzewcze i wentylacyjne do części budynku
A i B przed modernizacją.
Węzeł nr 2 był również węzłem jednofunkcyjnym, ale dostarczającym ciepło do
budynków A1 i B1. Wyposażony został w dwa
wymienniki typu LPM-HL2-70 o łącznej wydajności 920 kW. Pracował na cele grzewcze
i wentylacyjne i miał regulację pogodową.
Wyposażony był w regulator RVP45.500, czujnik temperatury zewnętrznej QAC32, czujnik
temperatury wody instalacyjnej QAE22.5A, zawór regulacyjny VVF52 o DN 40 i kv = 25 m3/h
z napędem elektrycznym. W węźle do regulacji
różnicy ciśnień i przepływu zamontowany był
regulator typu AFPQ o DN 50 i kv = 32 m3/h
[1]. Stan techniczny węzła nr 2 ilustruje fot. 2.
Zabezpieczenie instalacji przed nadmiernym
Rys. 1. Lokalizacja węzłów cieplnych w budynkach WBiIŚ; 1 – węzeł cieplny dostarczający ciepło
przed modernizacją do budynku A i B; 2 – węzeł cieplny dostarczający ciepło przed modernizacją
do budynku A1 i B1 [2]
Streszczenie
..................................................................................
Artykuł zamyka cykl opisujący zadania związane z termomodernizacją budynku Wydziału
Budownictwa i Inżynierii Środowiska Politechniki Białostockiej w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007–2013 – projektu „Badanie skuteczności aktywnych i pasywnych metod poprawy efektywności energetycznej
infrastruktury z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii”. Przedstawiono możliwość
wykorzystania pomp ciepła do zaspokojenia potrzeb cieplnych i wentylacyjnych w budynku
WBiIŚ PB części B i B1. Zaprojektowane pompy ciepła o mocy cieplnej 276,8 kW pracują
w układzie biwalentnym równoległym na cele centralnego ogrzewania i wentylacji mechanicznej z węzłem cieplnym o mocy 125 kW jako źródłem szczytowym. Pompy ciepła
zasilane są z dolnego źródła – gruntu, poprzez pionowe sondy gruntowe o łącznej długości
5200 mb. i gruntowe sondy skośne w systemie GRD o łącznej długości 1000 mb.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
The article closes the cycle that describes the tasks associated with thermomodernisation of the Department of Civil and Environmental Engineering Bialystok University
of Technology building in the framework of the Regional Operational Programme for
2007–2013 Podlasie – the “Research on the effectiveness of active and passive methods to improve the energy efficiency of the infrastructure from renewable sources of
energy”. The paper presents the possibility of using heat pumps for heating needs and
ventilation in the building WBiIŚ PB Part B + B1. Designed heat pump with 276,8 kW
thermal power operate in bivalent parallel system for the purpose of central heating
and mechanical ventilation with the heating station of 125 kW, as the source of the
peak. Heat pumps are supplied from the lower heat source (low-grade heat source)
– the land, using the vertical geothermal probes with a total length of 5200 mb and
angular contact probe ground GRD system with a total length of 1000 mb.
styczeń/luty 2015
59
ENERGIA
60
styczeń/luty 2015
ENERGIA
styczeń/luty 2015
61
ENERGIA
Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych Politechniki Łódzkiej
oraz PZITS Oddział Łódzki zapraszają do wzięcia udziału w
promocja
VIII Zjeździe Kanalizatorów Polskich
Technologie, urządzenia, efektywność, uwarunkowania prawne
w zakresie odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków
Łódź, 26-27 listopada 2015 r.
62
Termin zgłaszania referatów: do 15.03.2015 r. - wymagane jednostronicowe streszczenie wysłane na adres: [email protected]
lub [email protected]. Termin nadsyłania pełnych tekstów referatów do druku po akceptacji ich streszczeń: 31.05.2015 r.
Zgłaszanie uczestnictwa w Zjeździe oraz dokonywanie opłat: do 30.09.2015 r.
Kontakt: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Łódź, tel./faks 42 632 77 25 (wt.-pt. w godz. 11-15), [email protected]
styczeń/luty 2015
ENERGIA
Smart metering ciepła
Nowoczesne technologie opomiarowania mediów coraz dynamiczniej wkraczają na rynek. Smart metering
jest pojęciem używanym na razie głównie w kontekście liczników energii elektrycznej, ale inteligentne
opomiarowanie wkracza także do przesyłu i zużycia ciepła, wody i gazu. Za kilka lat standardem będą
kompleksowe systemy zbierania, przesyłania i przetwarzania danych wraz z całą infrastrukturą komunikacyjną
i urządzeniami pomiarowymi.
W
się przyczynić do usprawnienia systemu opomiarowania, są m.in.: efektywna komunikacja
z rozproszonymi elementami, zdalne sterowanie i monitorowanie procesów technologicznych, raportowanie oraz stworzenie systemu
predykcji działania sieci ciepłowniczej [1].
Jednym z pierwszych kroków, jakie należy
wdrożyć, jest montaż nowoczesnych urządzeń
pomiarowych, które dzięki rozbudowanym
funkcjom pozwalają usprawnić kontrolę nad
dystrybucją. Inteligentne systemy pozwolą
włączyć małe rozproszone układy produkcji
ciepła do jednego, sprawnie działającego
systemu zarządzania energią [2].
Trudno obecnie wprowadzić jeszcze jakieś
ulepszenia w technologii samego odczytu
ciepła, gdyż pod tym względem urządzenia
dostępne na rynku są już bardzo rozwinięte. Jednak usprawnienie zbierania i analizy
Zdalny odczyt ciepła przy zastosowaniu
odpowiedniego oprogramowania wraz
z mobilnymi narzędziami
Mat. Mirometr
promocja
drożenie idei smart meteringu i smart
grid do ciepłownictwa przyczyni się do
poprawy jakości działania przedsiębiorstw ciepłowniczych, a także zwiększenia możliwości
ich rozwoju. Nowe wyzwania, przed jakimi stoi
scentralizowana dystrybucja ciepła, związane
są przede wszystkim ze zmniejszającym się
zapotrzebowaniem na ciepło w budynkach,
a także konkurencją ze strony odnawialnych
źródeł energii. Żeby przedsiębiorstwa ciepłownicze mogły się rozwijać i utrzymać silną
pozycję na rynku, powinny systematycznie
zwiększać sprawność produkcji ciepła oraz
jego dystrybucji.
Optymalizacja systemu ciepłowniczego
polega przede wszystkim na wysokiej efektywności działania źródła i odpowiedniej regulacji
przepompowni przy kontroli i wsparciu urządzeń pomiarowych. Elementami, które mają
styczeń/luty 2015
63
ENERGIA
danych pomiarowych oraz monitorowania
pracy i wykrywania przy tym usterek na
sieci pozostawia szerokie pole do działania.
Nowoczesne opomiarowanie mediów przeprowadzane jest przy użyciu systemów, które
umożliwiają szybki i sprawny odczyt z urządzeń
pomiarowych, a co za tym idzie, częstsze
bilansowanie danych stref, uzyskując tym
samym pełen obraz zużycia dystrybuowanego
ciepła. Jest to bardzo ważny element kontroli
sieci – pozwala zminimalizować straty energii
i prowadzi do bardziej ekologicznego zużycia.
Inteligentny licznik to taki, który rejestruje
zużycie mediów w przedziałach jednogodzinnych lub krótszych, oraz przekazuje tę
informację do zakładu w celu monitorowania
sieci, zarządzania nią i pobierania należnych
opłat. Konieczna jest również dwustronna
komunikacja pomiędzy licznikiem a samym
systemem zbierania danych.
Przykłady zastosowania inteligentnych rozwiązań można czerpać z zagranicy, gdzie stają
się coraz bardziej powszechne. Zainstalowanie ciepłomierzy z funkcją zdalnego odczytu
w Ulm w Niemczech przyniosło korzyści
zarówno przedsiębiorstwu zajmującemu się
dystrybucją ciepła, jak i odbiorcom końcowym. Przed wymianą urządzeń pomiarowych
na bardziej nowoczesne dostawca musiał
się zmierzyć z trudnościami wynikającymi
z przeprowadzania odczytów, które często
musieli wykonywać odbiorcy. Powszechną
praktyką stało się wysyłanie przez nich
formularzy, które docierały z opóźnieniem,
co przenosiło się na błędy w bilansowaniu
systemu. Wymiana pozwoliła na szybki
i sprawny odczyt z oszczędnością czasu
i kosztów inkasenckich.
Innym przykładem jest przedsięwzięcie
przeprowadzone w duńskim Aarhus. Jego
celem było ograniczenie niekontrolowanych
strat ciepłej wody w systemie. Ciepłomierze
wymieniono na nowe modele z funkcją elektronicznej kontroli – oznacza to, że liczniki
same sprawdzają jakość swoich pomiarów za
pomocą dwóch identycznych przepływomierzy
i trzech czujników temperatury. Przedsiębiorstwo oszczędza w ten sposób czas oraz pieniądze, które musiałyby zostać przeznaczone na
kontrolę urządzeń pomiarowych przez techników. Dodatkowo dzięki zbiorczemu systemowi
gromadzenia informacji o pomiarze odbiorcy
uzyskują dostęp do danych o awariach, wyciekach lub przepływie. Projekt obejmował
53 500 podłączeń do sieci ciepłowniczej, monitoring oraz elektroniczną kontrolę liczników.
Przewiduje się, że inwestycja przyczyni się do
znacznego spadku ubytków wody i zwróci się
w ciągu maksymalnie 16 lat.
Licznika nie musi odczytywać inkasent.
Dowodem jest rozwiązanie wprowadzone
w Odense w Danii, gdzie wykorzystano do
tego celu śmieciarki. Początkowo pomysł ten
wydawał się nierealnym żartem, jednak po
analizie okazało się, że może to być bardzo
efektywna alternatywa. Pojazdy te wyposażono w urządzenia jednocześnie odbierające
i nadające sygnał, przesyłając go do centrali.
Śmieciarki i tak regularnie kursują po mieście,
przemierzając stałe trasy i docierając do
wszystkich budynków, a ich wykorzystanie
pozwala uzyskać znaczne oszczędności związane z odczytem.
Zarówno nowe rozwiązania technologiczne,
jak i coraz szersza oferta odnawialnych źródeł
energii wymuszają unowocześnienie systemu
dystrybucji i rozliczania energii cieplnej. Do
lamusa przechodzą stare i podatne na błędy
pomiarowe liczniki, a na ich miejsce wchodzą
takie, których technologia odczytu jest mniej
podatna na zakłócenia i błędy. Dzięki temu,
że elektroniczne liczniki są wpięte w spójny
system i komunikują się bezprzewodowo
z centralą, mogą być monitorowane na bieżąco. Informacje dotyczące zużycia energii
w danych punktach mogą przysłużyć się stworzeniu kompleksowego systemu monitorowania pracy systemów i lokalizacji usterek, przez
co zmniejszą się straty po stronie odbiorców
oraz producenta.
kr
Literatura
1. www.cas.eu.
2. Ludynia A., Zastosowanie smart grids w ciepłownictwie,
„Polityka Energetyczna” 2014, Tom 17, Zeszyt 1.
3. Materiały producentów ciepłomierzy.
ANTAP GRUPA SP. Z O.O.
05-092 Łomianki, ul. Racławicka 30
tel. 22 751 52 00, faks 22 751 52 05
[email protected]
www.antap.pl
reklama
ciepłomierze
SUPERCAL 739 – mechaniczny ciepłomierz kompaktowy
Nowy kompaktowy ciepłomierz, następca modelu SUPERCAL 539. Przeznaczony do pomiaru zużycia ciepła lub chłodu (systemy grzewcze lub chłodnicze). Kompaktowa konstrukcja z odłączanym przelicznikiem wskazującym pozwala
na dużą elastyczność zastosowania w trudnych warunkach montażowych. SUPERCAL 739 dostępny jest w dwóch
wersjach z jedno- i wielostrumieniowym przetwornikiem przepływu (przyłącze gwintowane G2" lub M77×1,5).
Dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: qp = 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h;
średnica nominalna: DN 15–20, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa;
dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/100, 1/50, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1;
strata ciśnienia przy przepływie qp = 0,23–0,25 bara (jednostrumieniowy przetwornik), qp = 0,19 bara
(wielostrumieniowy przetwornik);
próg rozruchu: 3 i 8 l/h (jednostrumieniowy przetwornik), 8, 10 i 17 l/h (wielostrumieniowy przetwornik);
zakres pomiaru temperatury: 5–90°C; maks. temperatura pracy ciągłej: 90°C, klasa dokładności: 3 wg EN 1434;
długość przetwornika: 110–130 mm, cykl pomiarowy ≥ 10 s;
czujniki temperatury Pt1000 zintegrowane bezpośrednio z przelicznikiem, długość: 1,5 m, średnice: 5 i 5,2 mm;
przelicznik wskazujący elektroniczny z dużym, czytelnym wyświetlaczem LCD (8 cyfr), możliwość obrotu o 360°;
odpinany przelicznik wskazujący od części hydraulicznej, możliwość montażu przelicznika wskazującego
na przetworniku przepływu lub na ścianie (długość kabla łączącego: 0,6 m), obudowa o stopniu ochrony IP65;
pamięć EEPROM, wyniki z ostatnich 18 miesięcy dostępne z poziomu wyświetlacza;
zasilanie: bateria, 6 lat pracy i rok rezerwy lub 10 lat pracy i rok rezerwy;
informacje dodatkowe: możliwość odczytu poprzez M-Bus, radio WM-BUS, radio Supercom, dwa wyjścia
impulsowe, możliwość podłączenia dwóch dodatkowych wodomierzy (c.w. + z.w.), możliwość montażu
w pozycji pion/poziom, prosta obsługa, zgodny z dyrektywą 2004/22/EC (MID).
64
styczeń/luty 2015
ENERGIA
ciepłomierze
SUPERSTATIC 749 – kompaktowy ciepłomierz z rezonansowym przetwornikiem przepływu
reklama
Przeznaczony do pomiaru zużycia ciepła i/lub chłodu (systemy grzewcze lub chłodnicze). Kompaktowa
konstrukcja z odłączanym przelicznikiem wskazującym pozwala na elastyczność zastosowania w trudnych
warunkach montażowych.
Dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: qp = 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h;
średnica nominalna: DN 15–20, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa;
dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 1/100; dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1;
strata ciśnienia przy przepływie qp = 0,19–0,2 bara;
próg rozruchu: 4 i 10 l/h;
zakres pomiaru temperatur: 5–90°C; maks. temperatura pracy ciągłej: 90°C, klasa dokładności: 2 wg EN 1434;
długość przetwornika: 110–190 mm, brak części ruchomych w przetworniku przepływu (mniejsza awaryjność);
cykl pomiarowy ≥ 10 s;
czujniki temperatury Pt1000 zintegrowane bezpośrednio z przelicznikiem, długość: 1,5 m, średnice: 5 i 5,2 mm;
przelicznik wskazujący elektroniczny z dużym, czytelnym wyświetlaczem LCD (8 cyfr), możliwość obrotu o 360°;
przelicznik wskazujący odpinany od części hydraulicznej, możliwość montażu przelicznika wskazującego na
przetworniku przepływu lub na ścianie (długość kabla łączącego: 0,6 m), obudowa o stopniu ochrony IP65;
pamięć EEPROM, wyniki z ostatnich 18 miesięcy dostępne z poziomu wyświetlacza;
zasilanie: bateria, 6 lat pracy i rok rezerwy lub 12 lat pracy i rok rezerwy (opcjonalnie);
cechy szczególne: odporny na korozję, niewrażliwy na zabrudzenia, dokładny pomiar ciepła/chłodu, prosta
obsługa, możliwość odczytu poprzez M-Bus, radio WM-BUS, radio Supercom, dwa wyjścia impulsowe
możliwość podłączenia dwóch dodatkowych wodomierzy (c.w. + z.w.), możliwość montażu w pozycji pion/poziom,
zgodność z dyrektywą 2004/22/EC (MID).
APATOR POWOGAZ S.A.
60-542 Poznań, ul. K. Janickiego 23/25
tel. 61 841 81 01, faks 61 847 25 48
[email protected]
www.powogaz.com.pl
ELF − ciepłomierz kompaktowy najnowszej generacji
Precyzyjny i niezawodny, wysokiej klasy licznik ciepła z archiwizacją wielu danych pomiarowych. Zbudowany
w oparciu o jednostrumieniowy przetwornik przepływu w 2. klasie dokładności wg normy PN-EN 1434, z elektroniczną detekcją obrotu wirnika, całkowicie odporny na silne zewnętrzne pole magnetyczne. Przeznaczony do pomiaru zużycia energii cieplnej pobieranej z sieci cieplnych zarówno na zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego
przez niewielkie obiekty mieszkaniowe i usługowe.
Dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych qp: 0,6; 1; 1,5 i 2,5 m3/h;
dynamika przepływu minimalnego qp/qi: pozycja zabudowy H-1/100, V-1/50;
próg rozruchu poszczególnych wielkości typoszeregu: 2,5; 2,5; 4,5; 7,5 dm3/h;
strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp: Δp = 25 kPa;
maks. temp. pracy ciągłej: 90°C, ciśnienie nominalne: 1,6 MPa;
druga klasa dokładności wg PN-EN 1434-1:2007;
średnica nominalna: DN 15 i DN 20, przyłącze gwintowane przetwornika: G¾" i G1", długość korpusu: 110 i 130 mm;
typ czujnika: Pt500, jeden czujnik zamontowany bezpośrednio w trójniku, a drugi w korpusie przetwornika
przepływu, długość przewodu czujnika: 1,5 m;
przelicznik wskazujący ELF: zakres pomiaru temperatur: 1–105°C, zakres pomiaru różnicy temp.: 3–104°C,
klasa środowiskowa A wg EN 1434;
zasilanie bateryjne: 5 lat + 1 rok rezerwy;
rejestr pamięci: wyświetlanie i archiwizacja danych dotyczących pomiaru zużycia energii cieplnej zarówno na
zasilaniu, jak i powrocie układu cieplnego, danych dotyczących przepływu chwilowego, temperatury zasilania
i powrotu, a także archiwizacja danych w różnych cyklach czasowych (godzinowe, dobowe, miesięczne, roczne)
oraz stany wejść impulsowych (objętości dodatkowych wodomierzy), stany awaryjne i kody błędów;
autodiagnostyka: wyczerpana lub uszkodzona bateria, usterka czujnika temp., usterka przepływomierza, zamknięty zawór odcinający, zapchany filtr wlotowy przetwornika, zbyt duży przepływ, brak impulsu z przetwornika;
możliwość odczytu radiowego, moduły komunikacyjne: M-Bus, radio, wyjścia i wejścia impulsowe;
posiada certyfikat badania typu wg MID, spełnia wymagania dyrektywy 2004/22/WE (MID).
FAUN – przelicznik elektroniczny do ciepłomierzy
zastosowanie: precyzyjny, wysokiej klasy przelicznik przeznaczony do stosowania w instalacjach, w których
czynnikiem grzewczym/chłodzącym jest woda. Doskonale sprawdza się w węzłach cieplnych, budynkach
mieszkalnych i użytkowych, obiektach przemysłowych itp. Przelicznik opracowany został w oparciu
o układ mikrokontrolera, innowacyjne rozwiązania techniczne, wzornicze oraz użytkowe. Jego możliwości
komunikacyjne pozwalają na łatwy i bezbłędny odczyt oraz transfer danych pomiarowych;
w zależności od wykonania oraz konfiguracji przelicznik może pracować jako ciepłomierz do instalacji
ogrzewania, ciepłomierz do instalacji chłodzenia lub ciepłomierz do instalacji ogrzewania i chłodzenia
w jednym obiegu;
jednostka energii: GJ, MWh, kWh lub Gcal, jednostka objętości: m3;
zakres temperatury: 1–180°C, zakres różnicy temperatury 3–175°C;
zakres przepływu nominalnego: 0–3000 m3/h;
współpracujące czujniki temperatury: Pt500 – pomiar 2- lub 4-przewodowy, Pt100 – pomiar 2- lub 4-przewodowy;
współpracujące przetworniki przepływu: przetworniki ultradźwiękowe lub wirnikowe;
zasilanie: bateria litowa 3,6 V typu: AA, 2×AA, C albo D lub zasilacz sieciowy 230 V AC;
czas pracy na baterii: 6–12 lat w zależności od baterii;
klasa środowiskowa: PN-EN 1434 – C, MID – E1, M1;
temperatura otoczenia: 5–55°C;
stopień ochrony: IP54, IP65 lub IP68;
cechy szczególne: duży czytelny wyświetlacz 8-pozycyjny z wieloma intuicyjnymi symbolami i jednostkami
dla wyświetlanych wielkości, intuicyjna obsługa przelicznika przy użyciu dwóch przycisków, możliwość
indywidualnego konfigurowania przelicznika zgodnie z własnymi wymaganiami poprzez dedykowany
program (na PC), możliwość ręcznego konfigurowania niektórych parametrów przelicznika za pomocą
przycisków, możliwość zamontowania (bez naruszana cech legalizacyjnych) dwóch niezależnych modułów
komunikacyjnych oraz wyboru protokołów komunikacyjnych;
moduły komunikacyjne: M-Bus, RS-232, RS-485, wyjść impulsowych (2 wyjścia), wyjść i wejść impulsowych
(2 wyjścia klasy OB, OC lub OD i 2 wejścia klasy IB lub IC), wyjść analogowych (2 wyjścia, 4–20 mA lub 0–10 V),
LonWorks, radiowy Wireless M-Bus, radiowy do systemów telemetrycznych IMRB.
styczeń/luty 2015
65
ENERGIA
ciepłomierze
reklama
ITRON POLSKA SP. Z O.O.
30-702 Kraków, ul. T. Romanowicza 6
tel. 12 257 10 27 do 29, faks 12 257 10 25
[email protected]
www.itron.pl
CF UltraMax – nowy ultradźwiękowy ciepłomierz kompaktowy
Całkowicie odporny na magnesy neodymowe. Pomiar energii cieplnej, energii chłodu oraz ciepła
i chłodu (wersja dualna). Przeznaczony dla małych odbiorców. Wykonany w technologii ultradźwiękowej bez
elementów ruchomych, co zapewnia długoletnią bezawaryjną pracę. Duża precyzja pomiaru w szerokim zakresie
przepływu dla każdej pozycji montażu, również w pionie. Zakres wersji podstawowej dla qp 1,5 m3/h (pomiar od 2
do 3300 dm3/h) przekracza znacząco zakresy trzech tradycyjnych ciepłomierzy o nominale qp: 0,6; 1 i 1,5 m3/h,
stanowiąc tym samym „trzy w jednym”.
Cechy charakterystyczne i dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: 1,5 (obejmuje 0,6; 1,0 i 1,5) oraz 2,5 m3/h;
dynamika przepływu minimalnego qp/qi: 250/1, również w pionie;
dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1;
próg startu: 2; 4 dm3/h;
maksymalna temperatura pracy: 120°C, chwilowo 130°C;
ciśnienie nominalne: 1,6 MPa;
średnica nominalna: DN 15, DN 20, przyłącze gwintowane: ¾"; 1";
długość przetwornika: 110; 130 mm;
druga klasa dokładności wg EN 1434;
typ czujnika: Pt500, jeden z czujników montowany w korpusie przetwornika przepływu, drugi w trójniku
montażowym, standardowa długość przewodów: 1,2 m*);
przelicznik wskazujący: zakres pomiaru temperatur: 0–90°C; 0–150°C*), zakres pomiaru różnicy temp.: 3–90 K;
3–150 K*), klasa środowiskowa C wg EN 1434, zaawansowane funkcje rejestracji i analizy danych
oraz komunikacji w zależności od wersji produktu: bez interfejsu, z wyjściem M-Bus, z możliwością podłączenia
4 dodatkowych wodomierzy, opcjonalnie wyjście impulsowe – energia, objętość, dwukierunkowe radio 433 MHz;
montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie w odległości do 0,5 m;
certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE.
*)
w zależności od zastosowanych czujników
CF 51/CF 55/US ECHO II/AXONIC... – ciepłomierze ultradźwiękowe rozłączne
Całkowicie odporne na magnesy neodymowe i bez ruchomych elementów hydraulicznych. Przeznaczone
do pomiaru zużycia energii cieplnej oraz chłodu w instalacjach ciepłowniczych lub klimatyzacyjnych.
Montaż w pozycji poziomej lub pionowej.
Cechy charakterystyczne i dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: 0,6; 1,5; 2,5; 3,5; 6; 10; 15; 25; 40; 100 m3/h*);
dynamika przepływu minimalnego qp/qi ≥ 100/1, również w pionie, dynamika przepływu maksymalnego qs/qp: 2/1;
start pomiaru: 1/5 qi;
maksymalna temperatura pracy: 130°C, chwilowo 150°C;
ciśnienie nominalne: 1,6 MPa – gwintowane, 2,5 MPa – kołnierzowe;
średnice nominalne: DN 15, DN 20, DN 25, DN 32, DN 40, DN 50, DN 65, DN 80, DN 100*);
długość przetwornika: 110; 130; 260; 260; 300; 270, 300, 300, 300 mm*);
druga klasa dokładności wg EN 1434;
typ czujnika: Pt500 (opcja: Pt100), długość przewodów: standardowo od 3 do 15 m (dla Pt500), do 30 m
w przypadku linii 4-przewodowej (CF55);
przeliczniki wskazujące CF51, CF55: zakres pomiaru temperatur: 0–180°C, zakres pomiaru różnicy temp.:
3–160 K, zasilanie bateryjne (6 lub 12 lat), rejestr pamięci 24 miesięcy, wyjście optyczne, bogate funkcje zapisu
i analizy danych, swobodnie programowalny rejestrator danych i pomiar energii nadprogowej (CF55);
możliwość podłączenia 2 dodatkowych wodomierzy;
system zdalnego odczytu w standardzie M-Bus, 2×M-Bus, LonWorks, RS-232, dwukierunkowe radio 433 MHz,
modem GPRS, wyjścia impulsowe – energia, objętość;
montaż przelicznika na przetworniku przepływu lub na ścianie;
certyfikat MID wg dyrektywy 2004/22/WE.
*)
na zamówienie dostępne są również wykonania dla większych średnic
reklama
MINOL ZENNER SP. Z O.O.
95-070 Aleksandrów Łódzki, ul. Wojska Polskiego 82
tel. 42 270 46 00, faks 42 270 46 31
[email protected]
www.minol-zenner.pl
zelsius® C5 – kompaktowe liczniki ciepła i chłodu
Typoszereg kompaktowych liczników ciepła i chłodu z różnymi przetwornikami przepływu (jednostrumieniowy,
wielostrumieniowy i ultradźwiękowy). Mechaniczne przetworniki przepływu z elektroniczną detekcją obrotów
wirnika – odporne na pole magnetyczne. Dostępne jako liczniki ciepła, chłodu lub w wersji łączącej obie te
funkcje. W wykonaniu z jednostrumieniowym przetwornikiem przepływu licznik dostępny również w wersji
przeznaczonej do glikolu (rodzaj i stężenie glikolu ustawiane w miejscu instalacji z możliwością późniejszej
zmiany). Może być w tej wersji stosowany na przykład w instalacjach z kolektorami słonecznymi lub pompami
ciepła. W wykonaniu z wielostrumieniowym przetwornikiem przepływu (kapsuła pomiarowa) może być
instalowany w korpusach EAS innych producentów, np. o nietypowych długościach zabudowy. Przeliczniki
ciepłomierzy zelsius® C5 oprócz podstawowych wskazań zużycia energii udostępniają szereg informacji
o wartościach maksymalnych i danych statystycznych. Podstawowe wskazania są rejestrowane na początku
każdego miesiąca i mogą być odczytane przy użyciu wyświetlacza (cała historia zużycia od momentu instalacji
urządzenia). Opcjonalnie licznik może być wyposażony w trzy programowalne wejścia/wyjścia impulsowe.
Dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: qp = 0,6; 1,5; 2,5 m3/h;
średnica nominalna: DN 15 i DN 20;
zakres przepływów: maks. qs: 1,2; 3,0; 5,0 m3/h, min. qi: od 6 l/h w zależności od rodzaju przetwornika
przepływu i qp;
próg rozruchu: w zależności od wykonania, np. dla CMF qp = 0,6-4 l/h;
ciśnienie: nominalne PS/PN: 16 barów (25 dla ciepłomierza ultradźwiękowego w wykonaniu kołnierzowym),
minimalne 0,3 bara dla mechanicznych i 1 bar dla ultradźwiękowych przy temperaturze 80°C;
66
styczeń/luty 2015
ENERGIA
ciepłomierze
reklama
Dane techniczne:
zakres przepływów nominalnych: qp = 0,6; 1,5; 2,5 m3/h;
średnica nominalna: DN 15 i DN 20;
zakres przepływów: maks. qs: 1,2; 3,0; 5,0 m3/h, min. qi: od 6 l/h w zależności od rodzaju przetwornika przepływu
i qp;
próg rozruchu: w zależności od wykonania, np. dla CMF qp = 0,6-4 l/h;
ciśnienie: nominalne PS/PN: 16 barów (25 dla ciepłomierza ultradźwiękowego w wykonaniu kołnierzowym),
minimalne 0,3 bara dla mechanicznych i 1 bar dla ultradźwiękowych przy temperaturze 80°C;
strata ciśnienia przy przepływie nominalnym qp ≤ 0,25 bar;
czujniki temperatury Pt1000;
długość przewodów (standardowo 1,5 m, opcjonalnie 5 m);
zakres pomiaru temperatury: 0–105°C (od –20 do 105°C wykonanie do glikolu);
zakres różnicy temperatury: 3–80 K;
minimalna różnica temperatury: 3 K (chłodzenie: 2 K);
klasa dokładności: 3 wg EN 1434, dla ultradźwiękowych opcjonalnie 2;
wyświetlacz: LCD, 8 cyfr i dodatkowe symbole;
rozdzielczość wskazań temperatury: 0,01°C;
zasilanie: bateria litowa 3,6 V, żywotność 6 lat lub opcjonalnie 11 lat (możliwość wymiany w trakcie pracy);
rodzaj odczytu: standard złącze optyczne (ZVEI, IrDA), opcjonalnie M-Bus, wM-Bus, RS485, radio3, wersja
z modułem radiowym wM-Bus standardowo zgodna z OMS, możliwe inne konfiguracje;
dostępny jako licznik ciepła/chłodu albo wersja Combi;
rejestrowane dane: wartości miesięczne zużycia za cały okres eksploatacji; rejestracja wartości szczytowych,
rejestrowanie przepływu, mocy i innych parametrów;
najmniejsza wysokość konstrukcyjna;
okres pomiarowy: ustawiany fabrycznie od 2 s, standardowo 30 s;
przystosowany do montażu poziomego i pionowego;
zgodny z dyrektywą MID.
DIEHL METERING SP. Z O.O.
43-440 Goleszów, Bażanowice, ul. Cieszyńska 1A
tel. 33 851 04 39, faks 33 852 16 75
[email protected]
www.diehl.com/metering
SHARKY 775 − ciepłomierz ultradźwiękowy
Ciepłomierz kompaktowy przeznaczony do pracy w ciężkich warunkach polskich ciepłowni. Dzięki opatentowanej
konstrukcji przetwornika przepływu mierzy bardzo dokładnie i stabilnie, nawet w najtrudniejszych warunkach
(zanieczyszczona, gorąca woda nawet do 150°C). Konstrukcja przetwornika daje również możliwość regeneracji
licznika poprzez wymianę wkładu pomiarowego, co zwiększa precyzję licznika w kolejnych latach jego pracy.
Dane techniczne:
szeroka dynamika przepływu qp/qi: 1/250 w klasie 2 (qp: 1,5; 2,5; 6; 10; 15 i 25 m3/h);
stabilny pomiar przez cały okres użytkowania – potwierdzony testem AGFW (maks. ocena 5 gwiazdek);
odporny na zanieczyszczoną wodę i osadzanie kamienia – lustra ze stali nierdzewnej;
zasilanie: sieciowe lub bateria, żywotność: dwa okresy legalizacyjne dla baterii 3,6 V DC (przy włączonej
komunikacji radiowej);
możliwość odczytu radiowego: IZAR uniwersalny system mobilnego (samochodowego) odczytu liczników
różnych producentów;
moduły komunikacyjne: M-Bus, radio, GPRS (IZAR R4 odczyt stacjonarny), RS-232, RS-485, wyjścia analogowe
4–20 mA, wyjścia i wejścia impulsowe;
pomiar ultradźwiękowy: bardzo krótki cykl pomiarowy – 1 s;
dostępne średnice DN: 15, 20, 25, 32, 40, 50, 65, 80 i 100 mm;
przepływy nominalne qn: 0,6; 1,0; 1,5; 2,5; 3,5; 6,0; 10; 15; 25; 40 i 60 m3/h;
szeroki zakres temperatur: 5–130°C dla qp: 0,6–2,5 m3/h, 5–150°C dla qp: 3,5–60 m3/h;
próg rozruchu dla poszczególnych qn: 1; 2,5; 4; 7; 20; 40; 50; 80 i 120 l/h;
przepływ minimalny dla poszczególnych średnic qn: 6, 10, 35, 24, 40, 60, 100, 160 i 240 l/h;
straty ciśnienia dla poszczególnych qn: 8,5; 10; 4,4; 12,8; 9,5; 8; 7,5; 8,0 i 7,5 kPa;
rejestr pamięci: pamięć miesięczna (24 miesiące wstecz), zdarzeń, wartości maksymalnych oraz nieusuwalna
pamięć EEPROM odczytywana za pomocą oprogramowania IZAR@SET;
nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem;
wersja rozłączna ciepłomierza – możliwość oddzielnej legalizacji przetwornika i integratora.
RAY – ciepłomierz wielostrumieniowy mechaniczny
Precyzja wykonania, trwałość, dokładność pomiaru, czytelny wyświetlacz oraz prosta obsługa to główne cechy
ciepłomierza RAY. Licznik ten przeznaczony jest głównie do mieszkań lub domów jednorodzinnych.
Dane techniczne:
odporny na działanie zewnętrznego pola magnetycznego dzięki zastosowaniu czujników elektronicznych
zamiast sprzęgła magnetycznego – mierzy faktyczne zużycie ciepła;
opcjonalnie z modułem radiowym odczyt radiowy systemem IZAR o największych zasięgach (piwnica budynku
– nawet 200 m) oraz możliwość odczytu liczników różnych producentów;
ciepłomierz o wysokiej dokładności pomiaru, trwały i prosty w obsłudze;
nie są wymagane odcinki proste przed i za ciepłomierzem;
dynamika pomiaru minimalnego qp/qi: 1/100;
żywotność baterii: dwa okresy legalizacyjne;
liczba rejestrów pamięci miesięcznej: 18, rejestry odczytywane przez darmowe oprogramowanie HYDRO-SET;
czujniki temperatury: Pt500 dwuprzewodowe ø 5,2 mm, dł. przewodów: 1,5–6 m;
przepływ nominalny qp: 0,6; 1,5 i 2,5 m3/h, przepływ startowy qp: 2, 4 i 6 l/h;
średnica nominalna DN: 15 i 20 mm, długość: 110 i 130 mm;
przepływ minimalny qi: 6, 15 i 25 l/h, przepływ maksymalny qs: 1,2; 3 i 5 m3/h;
ciśnienie operacyjne: 16 barów, straty ciśnienia dla qn: 24,3 kPa;
zakres pomiaru temperatur: 5–90°C;
możliwość zdalnego odczytu – radio, GPRS, M-Bus, wyjścia impulsowe;
zgodny z wymaganiami dyrektywy 2004/22/WE (MID).
styczeń/luty 2015
67
ENERGIA
A R T Y K U Ł
Ochrona cieplna
instalacji HVAC
Systemy instalacji związane z ogrzewaniem, wentylacją i klimatyzacją budynków pełnią olbrzymią rolę
niemal we wszystkich typach obiektów budowlanych. Efektywność, a więc i jakość (izolacyjność) instalacji
rozprowadzających ciepło w budynku mają niebagatelny wpływ na wielkość energii cieplnej zużywanej
na ogrzewanie.
Z
godnie z zasadami prawidłowego projektowania, aby zapewnić poziom energii zużywanej przez budynek do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz
chłodzenia na efektywnym poziomie, instalacje
techniczne, tak jak przegrody zewnętrzne,
powinny się charakteryzować odpowiednią
izolacyjnością termiczną. Pozwoli to skutecznie
ograniczyć straty ciepła w budynku.
Prawidłowo dobrany materiał izolacyjny zapewnia bezpieczeństwo, żywotność i wysoką
funkcjonalność instalacji HVAC na długie lata.
Jednocześnie pozwala spełnić wymagania,
jakie nakłada na izolacje instalacji rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia
2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690, wraz z późniejszymi zmianami, m.in. DzU 2013, poz. 926).
Rozporządzenie określa minimalną grubość
izolacji cieplnej dla przewodów i komponentów
instalacji centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, chłodu i ogrzewania powietrznego. Straty ciepła na tych przewodach powinny
być na racjonalnie niskim poziomie. Żeby to
p.
osiągnąć, należy w zależności od średnicy
wewnętrznej i funkcji przewodów zastosować
minimalne grubości izolacji (tabela).
Powyższe zalecenia odnoszą się do materiału izolacyjnego o współczynniku przewodzenia
Rodzaj przewodu lub komponentu
ciepła 0,035 W/(m K). Instalacje HVAC pracują
w określonym zakresie temperatury medium.
Biorąc pod uwagę, że wraz ze wzrostem
temperatury pracy maleje izolacyjność termiczna materiałów izolacyjnych, zaleca się
Minimalna grubość izolacji cieplnej (materiał
o współczynniku przewodzenia ciepła λ = 0,035 W/(m K))
1
Średnica wewnętrzna do 22 mm
20 mm
2
Średnica wewnętrzna od 22 do 35 mm
30 mm
równa średnicy wewnętrznej rury
3
Średnica wewnętrzna od 35 do 100 mm
4
Średnica wewnętrzna ponad 100 mm
5
Przewody i armatura wg lp. 1–4 przechodzące przez ściany lub stropy,
skrzyżowania przewodów
50% wymagań z lp. 1−4
6
Przewody ogrzewań centralnych, przewody wody ciepłej i cyrkulacji instalacji
ciepłej wody użytkowej wg lp. 1–4 ułożone w komponentach budowlanych
między ogrzewanymi pomieszczeniami różnych użytkowników
7
Przewody wg lp. 6 ułożone w podłodze
6 mm
8
Przewody ogrzewania powietrznego (ułożone w części ogrzewanej budynku)
40 mm
9
Przewody ogrzewania powietrznego (ułożone w części nieogrzewanej
budynku)
80 mm
10
Przewody instalacji wody lodowej prowadzone wewnątrz budynku
11
Przewody instalacji wody lodowej prowadzone na zewnątrz budynku
100 mm
Tabela. Minimalne grubości izolacji zgodnie z rozporządzeniem WT
68
styczeń/luty 2015
ENERGIA
A R T Y K U Ł
przyjmowanie lambdy dla średniej temperatury
pracy izolacji:
Tpśr = (To + Ti)/2
gdzie:
Tpśr – średnia temperatura pracy,
To – temperatura otoczenia,
Ti – temperatura medium.
Poza wymaganiami cieplnymi rozporządzenie obliguje, by przewody grzewcze,
wentylacyjne i klimatyzacyjne stosowane
wewnątrz budynku oraz ich izolacje cieplne nie
rozprzestrzeniały ognia. W praktyce oznacza
to, że klasa reakcji na ogień takiego wyrobu,
określona zgodnie z normą PN-EN 13501-1,
była nie gorsza niż BL-s3, d0.
Prawidłowy dobór izolacji technicznych
ROCKWOOL i ich montaż na instalacjach i urządzeniach HVAC jest tak ważny, ponieważ poza
zmniejszeniem strat ciepła może przynieść
szereg wymiernych korzyści, izolacje utrzymują m.in. temperaturę medium na założonym,
a temperaturę na powierzchni instalacji na
bezpiecznym poziomie, zapobiegają odkształceniom termicznym instalacji, zwiększają jej
wydajność i prawidłowe działanie, ograniczają
emisję hałasu do otoczenia.
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o. od lat jest
obecny na rynku instalacyjnym, oferując
kompleksową ofertę produktów z wełny skalnej przeznaczonych dla techniki grzewczej
i wentylacyjnej. Są to takie produkty, jak:
otulina ROCKWOOL 800, FLEXOROCK, ALU
LAMELLA MAT czy KLIMAFIX.
Nowa jakość otulin
ze skalnej wełny ROCKWOOL
Najmłodszym produktem w ofercie HVAC
jest otulina ROCKWOOL 800. Produkt, mimo
krótkiej obecności na rynku, zyskał już uznanie
instalatorów. Otulina ROCKWOOL 800 dzięki
unikalnej technologii produkcji ma doskonałe
parametry techniczne – niezawodną jakość,
optymalną gęstość, dużą sztywność i najlepsze parametry użytkowe. Współczynnik
przewodzenia ciepła, ograniczony do wartości
0,033 W/(m K), mierzonej w temperaturze
10°C, efektywnie zmniejsza straty ciepła instalacji grzewczych. Lambda 0,035 W/(m K),
mierzona w temperaturze 40°C (najczęściej
spotykana średnia temperatura pracy izolacji),
pozwala dobrać optymalną grubość izolacji,
zgodnie z wymaganiami warunków technicznych. Otulina ROCKWOOL 800 jest niepalna
i nie rozprzestrzenia ognia, dzięki czemu przyczynia się do zwiększenia odporności ogniowej
budynku oraz większego bezpieczeństwa
mieszkańców i mienia. Tak jak inne wyroby
ze skalnej wełny ROCKWOOL jest trwała, od-
porna na negatywne czynniki atmosferyczne,
korozję chemiczną i biologiczną. Gwarantuje
stabilność wymiarową wykonanej izolacji
w pełnym zakresie temperatury stosowania,
dając pewność solidnej izolacji w każdych
warunkach przez długie lata.
Otulina ROCKWOOL 800 pokryta jest zbrojoną folią aluminiową, co stanowi barierę
ochronną przed kondensacją pary wodnej,
a w połączeniu z niską zawartością jonów
chlorkowych skutecznie eliminuje ryzyko korozji stalowych elementów instalacji grzewczych. Folia dodatkowo wzmacnia otulinę,
zwiększa jej standard oraz estetykę. Specjalne
oznakowanie folii aluminiowej nazwą produktu
gwarantuje jakość i niezmienność parametrów technicznych izolacji w całym okresie
eksploatacji.
Montaż otuliny jest szybki i łatwy, a przestrzeganie ogólnych zasad montażu zapewni
skuteczność i efektywność wykonanej izolacji,
a tym samym całej instalacji. Rozmiar otuliny powinien być dopasowany do średnicy
zewnętrznej rurociągu. Specjalne nacięcia
wzdłużne ułatwiają jej rozchylenie i prawidłowe założenie. Zakładka samoprzylepna,
w którą wyposażona jest każda otulina, zapewnia szczelne i trwałe zamknięcie. Montaż
na kolanach rurociągów wymaga przygotowania segmentów kolanowych, starannie
docinanych za pomocą ostrego noża, w celu
zachowania równych krawędzi cięcia. Dokładne dopasowanie wszystkich dociętych odcinków zapewni szczelność izolacji i eliminację
ewentualnych mostków termicznych. Miejsca
styku powinny być dokładnie zaklejone samoprzylepną taśmą aluminiową.
Wychodząc naprzeciw wymaganiom rynku,
produkt jest pakowany w wygodne kartony
ułożone na paletach, co ułatwia efektywny
transport i magazynowanie izolacji, również
na budowie.
Szczegółowe informacje na temat produktu,
dostępnej oferty, dokumentacji technicznej oraz
broszury techniczno-informacyjne dostępne są
na stronie internetowej www.rockwool.pl.
ROCKWOOL Polska Sp. z o.o.
www.rockwool.pl
[email protected]
styczeń/luty 2015
69
ENERGIA
A R T Y K U Ł
Zawory magnetyczne
Jerzy Kiedrowski
– jakość i niezawodność
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, jak ważnym elementem układu sterowania jest dobrze
dobrany, mający odpowiednie parametry techniczne zawór regulacyjny. Właściwe działanie
najdoskonalszego urządzenia technologicznego, sterowanego wyrafinowanym regulatorem, jest
uzależnione od tego, czy, często niedoceniany, zawór regulacyjny prawidłowo pełni swoją funkcję
– dostarcza odpowiednią ilość czynnika w odpowiednim czasie.
P
rawidłowa praca zaworu regulacyjnego
jest możliwa jedynie wtedy, gdy spełnione
zostaną następujące warunki:
zawór ma odpowiedni autorytet, w zależności od układu hydraulicznego, w którym
został zastosowany,
nieprzekraczane jest maksymalne ciśnienie
różnicowe Δpmaks, przy którym zawór może
pracować z dopuszczalną głośnością i bez
nadmiernego zużycia,
zawór ma odpowiednią szczelność wewnętrzną,
szybkość siłownika odpowiada dynamice
układu regulacji.
Z wyjątkiem autorytetu, którego omówienie
wykracza poza ramy niniejszego artykułu,
każdy pozostały parametr techniczny jest
inherentną cechą techniczną zaworu regulacyjnego, decydującą o jego jakości, trwałości
i niezawodności, czyli klasie urządzenia. Magnetyczne zawory mieszające MXG461B firmy
Siemens to urządzenia najwyższej klasy.
Podstawowe parametry techniczne tego
typoszeregu zaworów:
1
2
3
4
5
A
AB
6
B
Rys. Budowa magnetycznego zaworu mieszającego
MXG461B (opis w tekście)
70
styczeń/luty 2015
czas przebiegu siłownika krótszy niż 2 s,
przeciek poniżej 0,05% kVS,
rozdzielczość skoku 1:1000,
temperatura czynnika od –20 do 120°C,
ciśnienie nominalne 1600 kPa,
Δpmaks od 600 do 1000 kPa – w zależności
od średnicy,
charakterystyka stałoprocentowa.
Tak znakomite parametry wynikają z unikatowej konstrukcji zaworów MXG461B. Dzięki
zintegrowaniu zaworu z siłownikiem magnetycznym, którego cewka przesuwa wrzeciono zaworu w czasie poniżej dwóch sekund
z rozdzielczością skoku mierzoną w mikronach, osiągnięto konstrukcję zapewniającą
niezwykłą dokładność regulacji i jednocześnie
trwałość urządzenia.
Żeby niewielkie siły pola magnetycznego
indukowane w cewce siłownika 1 (rys.) mogły przesunąć wrzeciono zaworu 3, ściskając
jednocześnie sprężynę powrotną 2, zawór
musi być hydraulicznie odciążony. W tym
celu ciśnienie występujące pod grzybkiem 6
przenoszone jest do wnętrza mieszka odciążającego 4 przez kanalik impulsowy 5 znajdujący
się wewnątrz wrzeciona. W pierwszej fazie
otwierania zaworu grzybek, o specjalnej konstrukcji płaskiego dysku, jest wypłaszczany
z pozycji pierwotnego ugięcia, a następnie
odsuwa się stopniowo od powierzchni gniazda. Wynika z tego niezwykle wysoka tzw.
regulacyjność (iloraz szerokości zakresów wg
PN-88/M-42000), czyli stosunek nominalnego
współczynnika przepływu zaworu do minimalnego współczynnika przepływu, kiedy jeszcze
zawór utrzymuje swoją charakterystykę. Typowa regulacyjność spotykana na rynku wynosi
1:50, w przypadku zaworów wysokiej klasy
jest to 1:200, natomiast zawory magnetyczne
podnoszą poprzeczkę jeszcze o rząd wyżej.
Dzięki tym cechom konstrukcyjnym zaworów magnetycznych przepływ czynnika
może być regulowany z rzeczywiście wyjątkową precyzją, umożliwiającą utrzymanie
temperatury z dokładnością 0,001 K. W połą

czeniu z niespotykaną
prędkością siłownika
(czas przebiegu poniżej
dwóch sekund) pozwala to
skutecznie sterować nawet najbardziej wymagającymi aplikacjami
technologicznymi, również przemysłowymi.
Typowym zastosowaniem MXG461B są układy przygotowania ciepłej wody użytkowej
z podmieszaniem zimnej wody wodociągowej
(certyfikat DVGW) i inne podobne aplikacje,
gdzie mamy do czynienia z bardzo dużą dynamiką układu regulacji. Po zaślepieniu bocznika
zawory MXG461B mogą być stosowane jako
przelotowe przy takich samych parametrach
technicznych jak wersja mieszająca.
W ofercie Siemens poza MXG461B są również inne zawory magnetyczne – na szczególną
uwagę zasługuje kołnierzowy zawór przelotowy MVF461H, predestynowany głównie do
zastosowań ciepłowniczych. Cechuje go duży
zakres temperatury od 1 do 180°C i wysokie
ciśnienie maksymalne wynoszące 1000 kPa
(dla wszystkich średnic). Zawór MVF461H
może być szczególnie przydatny do regulacji
przygotowania ciepłej wody w wymiennikach
przepływowych, gdy przy zastosowaniu zaworów tradycyjnych wymagana by była regulacja
kaskadowa. Dodatkowym atutem w tego typu
aplikacji jest sygnał sterujący 0–10 V.
Zawory można dobrać, korzystając z programu obliczeniowego, będącego jedną z funkcji
przeglądarki aplikacyjno-produktowej HIT,
która zamieszczona jest na stronie www.
siemens.pl/cps.
Siemens Sp. z o.o.
03-821 Warszawa, ul. Żupnicza 11
tel. 22 870 90 00, faks 22 870 90 09
[email protected], www.siemens.pl
ENERGIA
dr hab. inż. Paweł Michnikowski, dr inż. Maciej Grzywacz
Instytut Inżynierii Środowiska i Instalacji Budowlanych, Politechnika Łódzka
Sprawdzanie poprawności
rozliczania kosztów ogrzewania
na podstawie wskazań podzielników
Validation of heat cost accounting based on allocators indications.
Problem niedostosowania procedury wyznaczania indywidualnych kosztów ogrzewania lokali w budynkach
wielorodzinnych do warunków polskiego budownictwa został już wielokrotnie opisany w szeregu publikacji
[1, 3, 5, 6]. Jedną z konkluzji jest stwierdzenie, że podzielniki kosztów ogrzewania montowane na grzejnikach
dzielą tylko niewielką ilość ciepła docierającego do ogrzewanych lokali.
W
budynkach po termomodernizacji wraz
z wymianą stolarki okiennej, ale bez
przeprowadzenia równolegle modernizacji
instalacji centralnego ogrzewania, w znaczniej
mierze wykorzystywana jest energia nieopomiarowana. Po termomodernizacji bardzo często do pokrycia strat ciepła lokalu wystarczy
energia przekazywana przez nieizolowane rury
instalacyjne (piony grzewcze) oraz zyski energii
przenikającej z lokali sąsiednich przez przegrody wewnętrzne o wysokich wartościach
współczynników przenikania ciepła.
Lokale położone w środku budynku oraz
na pośrednich kondygnacjach dla utrzymania
zadanej na głowicy termostatycznej temperatury 19–20°C nie muszą korzystać z energii
z grzejników, co powoduje brak wskazań
podzielników. Ich zerowe wskazania mogą
sugerować niekorzystanie z ciepła z instalacji
centralnego ogrzewania, co trudno przyjąć,
mając na względzie specyfikę budownictwa
wielorodzinnego. Z kolei w lokalach niekorzystnie położonych lub racjonalnie wykorzystujących ciepło z instalacji ogrzewczej
podzielniki wskazują wartości zawyżone.
W wielu budynkach przyjęto rozwiązanie,
że za ciepło dostarczone do budynku płacą
tylko ci lokatorzy, których podzielniki mają
wskazania różne od zera. Prowadzi to do
paradoksu: część użytkowników nie płaci
za ciepło w ogóle, druga część dostaje
rachunki zawyżone. Mało jest rachunków
z wynikami zgodnymi z krzywą Gaussa,
czyli rozkładem normalnym, gdzie większość
wyników plasuje się w sąsiedztwie średniej
arytmetycznej.
Nie do pozazdroszczenia jest sytuacja lokatorów, w większości racjonalnie korzy-
stających z grzejników, których podzielniki
wykazują normalne zużycie energii cieplnej.
W ich jednostkach zużycia zawarta jest również energia wykorzystana w innych lokalach,
pobrana z pionów instalacji grzewczej i przez
ściany od sąsiadów. Brakuje im wiedzy, jak
bronić swoich interesów, z uwagi na mało
czytelne zapisy regulaminów rozliczania oraz
brak jasnych przepisów prawnych w tym
zakresie i kryteriów oceny prawidłowości przeprowadzonego rozliczenia kosztów ogrzewania
lokali w budynku wielorodzinnym.
Przykładem niech będzie rzeczywiste rozliczenie kosztów ogrzewania trzech budynków
zasilanych z węzła grupowego, liczących 114
lokali w jednym z dużych miast na wschodzie Polski. Właściciel lokalu mieszkalnego
o powierzchni 84,70 m2 otrzymał z firmy
rozliczeniowej rachunek za roczne koszty
ogrzewania w wysokości 13 849,45 zł, czyli
13,63 zł/(m2×m-c). Zasilany z tego samego
węzła lokal o minimalnym zużyciu ciepła
z grzejników wykazywał koszt w wysokości
1 zł/(m2×m-c), czyli ponad 13,6 razy mniej.
Budynki były poddane termomodernizacji
polegającej na izolacji ścian zewnętrznych.
Kolejnym przykładem mogą być rachunki za
ogrzewanie u innego zarządcy, w tej samej
miejscowości. W sezonie 2011/2012 właściciel lokalu o powierzchni 43,5 m2 zapłacił
11 893,13 zł, co stanowiło 41% kosztów
46-lokalowej nieruchomości. Z kolei w sezonie
2012/2013 w tym samym budynku na jeden
z lokali użytkowych o powierzchni 28,1 m2
przypadło 11 661,69 zł kosztów ogrzewania,
czyli 34,58 zł/(m2×m-c) [10].
Przytoczone powyżej przykłady rozliczeń
kosztów ogrzewania trudno byłoby obronić
zarówno na gruncie praw fizyki, jak i doświadczenia życiowego. Co może zrobić lokator,
który otrzymał tak wysoki rachunek i słyszy,
że niewystarczająco oszczędnie gospodarował
ciepłem? Osoby, których dotyczą wspomniane
rachunki, nie mają odpowiednich narzędzi do
sprawdzenia, czy przedstawione rozliczenie
Streszczenie
...........................
W artykule opisano najczęstsze przyczyny
błędów w rozliczaniu indywidualnych
kosztów ogrzewania na podstawie odczytów podzielników montowanych na
grzejnikach. Wskazano problemy lokatorów wynikające z błędnych rozliczeń
lokali w budynkach wielorodzinnych.
Źródłem tych problemów jest brak czytelnych kryteriów oceny indywidualnych
rozliczeń kosztów ogrzewania. W artykule
opisano dwie metody oceny indywidualnych rozliczeń na podstawie odczytów
podzielników oraz przeanalizowano prosty
przykład rozliczenia.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
The article describes the most common
causes errors in accounting for individual heating costs based on readings
allocators installed on radiators. Pointed out the problems of tenants resulting
from the incorrect billing units in multifamily buildings. The source of these
problems is the lack of clear individual
evaluation criteria billing of heating costs. In this article describes two methods
for assessment of individual billing based on readings allocators and analyzed
a simple example settlement.
styczeń/luty 2015
71
ENERGIA
72
styczeń/luty 2015
ENERGIA
JUŻ DZIŚ ZAREZERWUJ MIEJSCE!
W programie m.in.
V KONFERENCJA SZKOLENIOWA
OCHRONA
PRZECIWPOŻAROWA
W OBIEKTACH
BUDOWLANYCH
INSTALACJE ELEKTRYCZNE, WENTYLACYJNE
I GAŚNICZE – PROJEKTOWANIE,
MONTAŻ I EKSPLOATACJA
Dla pierwszych 30 prenumeratorów „Rynku Instalacyjnego”
i dla pierwszych 30 prenumeratorów „elektro.info”
udział w Konferencji jest bezpłatny.
Cena udziału prenumeratorów w Konferencji po wykorzystaniu
bezpłatnych wejściówek: 250 zł brutto
Cena regularna bez zniżek: 320 zł brutto
Zgłoszenia:
• tel. 22 512 60 83
• e-mail: [email protected]
• rynekinstalacyjny.pl/konferencja-ppoz
promocja
21 MAJA 2015 R., WARSZAWA
• Wentylacja pożarowa w budynkach
• Prawne wymagania dla systemów i urządzeń ppoż.
• Systemy zapobiegania zadymieniu i sterowanie oddymianiem
• Stałe Urządzenia Gaśnicze
• Oświetlenie awaryjne
• Rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i wybuchowych
• Instalacje elektryczne w strefach zagrożonych wybuchem
• Zagrożenia pożarowe pochodzące od instalacji elektrycznych
styczeń/luty 2015
73
ENERGIA
74
styczeń/luty 2015
Niezawodne zawory Kombi
do instalacji o wysokiej efektywności energetycznej
Zawory równoważąco-regulacyjne Kombi typoszeregu Acvatix
umożliwiają proste i pewne projektowanie, montaż i uruchomienie
www.siemens.pl/acvatix
Zadaniem zaworów Kombi i wszechstronnych
siłowników Acvatix™ jest oszczędzanie energii w budynku.
Zawory Kombi zapobiegają nadmiernemu poborowi ciepła
oraz zapewniają prawidłowe zrównoważenie hydrauliczne
instalacji i tym samym zwiększają komfort w pomieszczeniach.
Szeroki zakres regulacji przepływu zaworów Kombi pozwala
na szybkie i niezawodne projektowanie. Zintegrowanie zaworu
regulacyjnego i regulatora różnicy ciśnienia w jednym korpusie
zaworu ułatwia nie tylko projektowanie, ale również
uruchomienie instalacji. Raz zrównoważony fragment instalacji
nie jest zakłócany przez fragmenty uruchamiane w dalszej
kolejności – inwestycja może być realizowana etapami.
Answers for infrastructure.
WODA
mgr inż. Michał Grymowicz, dr inż. Urszula Olsińska
Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki, Politechnika Śląska
Przemarzanie gruntów
w aspekcie eksploatacji
systemów dystrybucji wody
Pipe line freezing in water distribution systems
W porównaniu z innymi awariami zamarzanie elementów systemu dystrybucji wody występuje stosunkowo
rzadko. Stwarza jednak liczne problemy na etapie przywracania sprawności eksploatacyjnej, ponieważ
wymaga prawidłowego zlokalizowania miejsca, w którym woda zamarzła, i rozmrożenia. Może się to wiązać
z koniecznością odkrycia przewodu na znacznej długości, co w warunkach zimowych jest trudne i kosztowne.
P
roblem przemarzania gruntu i wpływu
tego zjawiska na ciągłość dostaw wody
występuje w wielu krajach o klimacie zimnym
i umiarkowanym. Jeśli warstwa ziemi ma
wystarczające właściwości izolacyjne, infrastruktura wodociągowa funkcjonuje poprawnie, jeśli nie, zjawisko zamarzania elementów
systemu dystrybucji wody może zwiększyć
jego awaryjność.
Ten typ awarii występuje stosunkowo rzadko, stwarza jednak szereg problemów na
etapie przywracania sprawności eksploatacyjnej, ponieważ wymaga prawidłowego zlokalizowania miejsca, w którym woda zamarzła,
i wreszcie samego rozmrożenia. Może się to
wiązać z koniecznością odkrycia przewodu na
znacznej długości, co w warunkach zimowych
jest trudne i kosztowne. Dlatego tak ważne
jest poprawne posadowienie przewodów,
na głębokości poniżej granicy przemarzania
gruntu [1], zapewniające ograniczenie ich
awaryjności wywołanej przez niską temperaturę. Głębokość, na jakiej należy układać
Streszczenie
...........................
W artykule przedstawiono dane na temat
zjawiska przemarzania w systemach
dystrybucji wody uzyskane na podstawie
ankiety rozesłanej do polskich przedsiębiorstw wodociągowych w sezonie
zimowym 2011/2012. Zebrane informacje
poddano analizie.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
In this article data related to a phenomenon of freezing in water distribution
systems are discussed. The data were received from polish water boards
and were relevant for a winter time
2011/2012.
76
styczeń/luty 2015
przewody, jest różna, ponieważ na rozkład
temperatury w gruncie ma wpływ nie tylko
temperatura otoczenia, ale również takie
parametry fizyczne i cieplne gruntów, jak:
dyfuzyjność, przewodność cieplna, zawartość
wody w gruncie i jego rodzaj oraz rodzaj
nawierzchni. W miarę precyzyjnie można
oszacować głębokość zamarzania, wykorzystując formuły opracowane przez Owodowa
i Dębskiego [2] czy Stefana [3].
Nie mniej istotne wydaje się zwrócenie
uwagi na te elementy systemów dystrybucji
wody, które są najbardziej narażone na wpływ
niskiej temperatury, czyli statystycznie najczęściej zamarzają. Prognozowanie miejsc, gdzie
może wystąpić awaria wskutek zamarznięcia,
pozwoli uchronić przedsiębiorstwa wodociągowe przed ponoszeniem dodatkowych
kosztów związanych z uciążliwą lokalizacją
i usuwaniem awarii oraz koniecznością stosowania alternatywnego sposobu zaopatrywania
konsumentów w wodę. W artykule przedstawiono wyniki ankiety na temat występowania
zjawiska zamarzania w sieciach i przyłączach
wodociągowych w Polsce w sezonie zimowym
2011/2012 uzyskane w zakładach wodociągowych.
Podstawa opracowania
Podstawą oceny występowania zjawiska
zamarzania elementów systemów dystrybucji
wody były wyniki ankiety wysłanej do blisko
450 przedsiębiorstw wodociągowych. Ankieta
zawierała pytania na temat liczby zamarznięć,
lokalizacji awarii, kosztów poniesionych z tytułu usuwania awarii i przywrócenia systemu
do eksploatacji, czasu potrzebnego do ich
usunięcia. W badaniu wzięły udział 43 przedsiębiorstwa wodociągowe.
Informacje otrzymane w odpowiedzi na
zapytanie były bardzo zróżnicowane, jednak
praktycznie wszyscy ankietowani potwierdzili,
że zima 2011/2012 była wyjątkowa, jeśli chodzi o liczbę zamarznięć.
Analiza wyników ankietyzacji
Otrzymane dane podzielono według lokalizacji przedsiębiorstw w różnych strefach o różnej
głębokości zamarzania gruntu. W I strefie
przemarzania (głębokość 0,8 m) znalazło się
10 przedsiębiorstw, w strefie II (1 m) – 32,
w III (1,2 m) – 1. Przewaga danych z II strefy
wynika z faktu, że jest ona największa powierzchniowo.
Dodatkowo poszczególne miejscowości
– siedziby zakładów wodociągowych – podzielono na małe i duże (powyżej 100 tys.
mieszkańców). Do grupy małych zakwalifikowano 26 przedsiębiorstw, a 17 uznano za duże.
W 14 wodociągach zjawisko przemarzania nie
wystąpiło w ogóle – były to głównie wodociągi
małe powierzchniowo.
Najszersze dane uzyskano z zakładu zlokalizowanego w rejonie Sudetów. W latach
2004–2012 wystąpiły tam 463 awarie spowodowane przemarzaniem przyłączy, sieci
i wodomierzy. Od 2004 do 2010 r. zaistniało
więcej przypadków zamarznięcia sieci niż
przyłączy, co w porównaniu z innymi zakładami jest nietypowe. Liczba zamarznięć sieci
w rozpatrywanym okresie wahała się od 21
do 39 rocznie, przy czym w sezonie 2007/2008
było ich tylko 5. Z kolei liczba uszkodzeń
przyłączy w latach 2004–2005 wyniosła od
2 do 5, w sezonie 2005/2006 wzrosła do 20,
a najwięcej zamarznięć odnotowano w sezonie
zimowym 2011/2012 – 67 (ponad trzykrotnie
więcej niż w 2005/2006).
WODA
Instytut Fizyki Budowli
Katarzyna i Piotr Klemm S.C.
we współpracy z IBPSA-POLAND (Oddział Polski Stowarzyszenia Symulacji Procesów Fizycznych w Budynkach)
oraz IISBE-Polska (International Initiative for a Sustainable Built Environment)
zapraszają na
XV Polską Konferencję Naukowo-Techniczną
„Fizyka budowli w teorii i praktyce”
Łódź – Słok, 9-11 czerwca 2015 r.
promocja
W programie:
• wymiana ciepła i masy w materiałach
i konstrukcjach;
• mikroklimat pomieszczeń i klimat
zewnętrzny;
• akustyka budowlana, architektoniczna
i urbanistyczna;
• aerodynamika obszarów zabudowanych;
• budownictwo ekologiczne i zrównoważony
rozwój budownictwa;
• wykorzystanie niekonwencjonalnych
źródeł energii;
• inżynieria materiałów budowlanych;
• optymalizacja i metody numeryczne;
• energooszczędność w budownictwie;
• relacje budynek a zdrowie człowieka;
• oświetlenie architektoniczne i urbanistyczne
Przesłanie pełnych tekstów referatów: do 15.03.2015 r.
Zgłoszenie uczestnictwa: do 15.04.2015 r.
Komitet organizacyjny: dr hab. inż. Dariusz Heim, dr inż. Maciej Wojtczak
[email protected] oraz [email protected]
Więcej informacji na www.fizykabudowli.com.pl
styczeń/luty 2015
77
WODA
Ochrona
wodomierza
Zimowe miesiące to czas, kiedy wzrasta liczba awarii spowodowanych
zamarznięciem przyłączy wodociągowych oraz wodomierzy. Na rynku
dostępna jest szeroka gama studzienek wodomierzowych, które, jeśli
zostaną prawidłowo dobrane i zamontowane, pozwolą uniknąć kłopotów
w trakcie eksploatacji instalacji wodociągowej.
G
łówną przyczyną usterek wodomierzy jest
ich zamarznięcie z powodu niezapewnienia odpowiedniej temperatury w przestrzeni
lub pomieszczeniu, w którym zostały zamontowane. Zgodnie z wymaganiami zawartymi
w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia
12 kwietnia 2012 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, wodomierze powinny być instalowane
w pomieszczeniu, w którym okna i drzwi są
odpowiednio uszczelnione. Można też odpowiednio zaizolować wodomierz, ale tak, by
możliwy był jego odczyt, lub zabezpieczyć go
przed zamarznięciem poprzez zamontowanie
kabli grzejnych.
Jeżeli chodzi o studzienkę wodomierzową,
która jest stosowana, gdy nie ma możliwości
Przekrój studzienki ø 400
78
styczeń/luty 2015
Rys. Adello
umieszczenia wodomierza w budynku, w gestii
właściciela nieruchomości należy dbałość,
by prawidłowo spełniała ona swoją funkcję.
Powinien on kontrolować, czy studzienka
nie została naruszona. Rolą studzienki jest
bowiem ochrona armatury oraz umożliwienie
wygodnego odczytu wodomierza. Rurociąg,
jeśli jest prawidłowo zaprojektowany i biegnie
poniżej strefy przemarzania gruntu, nie jest
zagrożony zamarznięciem, inaczej sytuacja wygląda w przypadku odcinków, które nie zostały
zakopane w ziemi ze względu na konieczność
swobodnego dostępu do nich.
Wybór studzienki
Dobrze wykonana studzienka wodomierzowa
zabezpieczy wodomierz oraz dany fragment
rurociągu przed zamarznięciem, oszczędzając
właścicielowi kosztów naprawy usterek w okresie zimowym. Studnia wodomierzowa izoluje
urządzenia w niej zainstalowane dzięki temu, że
umieszczona jest w gruncie, a z góry zamknięta
hermetycznie, przez co działa jak termos.
Przy wyborze studzienki należy się przede
wszystkim kierować jej izolacją – ma ona zapewnić możliwie stałą temperaturę we wnętrzu
urządzenia. Na rynku są dostępne takie, które
są izolowane płaszczem z poliuretanu, a dodatkowo od góry utwardzonym styropianem,
przez co wodomierz może być montowany już
na głębokości 30 cm pod pokrywą bez ryzyka
zamarznięcia. Zainstalowanie go tak płytko
umożliwia wygodny odczyt wskazań wodomierza przez inkasenta, bez czasochłonnego
wchodzenia do studzienki.
Studzienka powinna także mieć solidny
właz, który będzie w stanie przenosić obciążenia, jeśli zostanie zamontowana np. w podjeździe do posesji. Uszkodzenie pokrywy skutkuje
bowiem powstaniem nieszczelności, przez
którą dostaje się do wnętrza zimne powietrze. Nawet najlepiej zaizolowana studzienka
nie spełni swojej funkcji, jeśli będzie do niej
napływać mroźne powietrze.
Producenci oferują studzienki w kilku
wymiarach średnic: mniejsze – ø 315–600
Fot. Elpad
oraz większe – ø 1000–14 000, a także
o różnych głębokościach. Studzienki mają
także różną konstrukcję – jeżeli są bez dna,
nie ma konieczności solidnej izolacji ścian
bocznych do pewnej wysokości, ponieważ
takie rozwiązanie pozwala wydajnie czerpać
ciepło z gruntu. W przypadku terenów podmokłych, o wysokim poziomie wód gruntowych,
powstają siły wyporu, które wypychają studzienkę na powierzchnię i dlatego nie zaleca
się stosowania studzienek z dnem. Z kolei te
bez dna są lepiej izolowane przed napływem
zimnego powietrza, dlatego umożliwiają
płytszy montaż wodomierza pod pokrywą,
przez co nawet przy wysokim poziomie wód
gruntowych woda nie powinna zalać licznika,
nie będzie też ciągle zalegała w studzience,
tylko opadnie, jeśli poziom wód się obniży.
Montaż
Przed wykonaniem wykopu należy sprawdzić poziom wód gruntowych. Przy sadowieniu
dużych studzienek wykop powinien mieć
szerokość o ok. 1 m większą niż wymiar
studzienki – ułatwi to potem jej montaż.
Studzienka z dnem spełni swoje zadanie tylko
wtedy, jeżeli zostanie zabezpieczona przed
napływem wody. W związku z tym przejścia
przewodów przez ścianę studzienki powinny
zostać zabezpieczone uszczelkami elastomerowymi, żeby zapobiec infiltracji wody do
jej wnętrza. W przypadku gdy studzienka
montowana jest na gruncie słabonośnym,
dla niektórych konstrukcji zaleca się wykonanie płyty z chudego betonu. Po obsypaniu
studzienki, przy zachowaniu ostrożności, by
jej nie odkształcić jednostronnym zasypem,
należy wykonać próbę szczelności poprzez
zalanie wodą (jeśli jest to studzienka z dnem).
Próba ta powinna trwać 24 godz. Nie zaleca się
montażu studzienki w pasach ruchu pojazdów
oraz w obniżeniach terenu, gdzie mogą się
gromadzić wody opadowe.
kr
Opracowano na podstawie materiałów
producentów studzienek wodomierzowych
ADELLO SYSTEM to firma prowadząca produkcję dla branży wodociągowej. Głównym profilem
naszej działalności jest produkcja studni wodomierzowych.
Wierzymy, że zapoznanie się z naszą ofertą będzie pierwszym krokiem do nawiązania
oraz kontynuacji korzystnej współpracy.
WODA
dr inż. Marek Kalenik
Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska SGGW
Ujęcia wód podziemnych
dla wodociągów grupowych
i indywidualnych gospodarstw domowych
Water intakes of underground water for group or household water supply
Studnie wiercone i kopane do ujmowania wody na potrzeby wodociągów grupowych lub indywidualnych
gospodarstw domowych różnią się zasadami projektowania i budowy oraz eksploatacji.
D
o zaopatrywania jednostek osadniczych
w wodę wykorzystywane są ujęcia wód
powierzchniowych, podziemnych i źródlanych.
Duże miasta najczęściej zaopatrywane są
z ujęć wód powierzchniowych, a małe miasta
i wsie – z ujęć wód podziemnych.
Wody podziemne można podzielić na wody
zaskórne, gruntowe, wgłębne (międzywarstwowe) i głębinowe [5]. Do celów wodociągowych nie nadają się wody zaskórne ze
względu na ich małe zasoby i złą jakość oraz
wody głębinowe, których zasoby są nieodnawialne i wysoko zmineralizowane. Woda
gruntowa i wgłębna z ujęć podziemnych jest
najczęściej dobrze zabezpieczona przed nagłym
zanieczyszczeniem wywołanym czynnikami
zewnętrznymi w porównaniu z wodą z ujęć
powierzchniowych. Skład chemiczny wody
gruntowej i wgłębnej zależy od rodzaju skał
i warstw wodonośnych, przez które przepływa.
Najczęściej w wodach tych przekroczone są
dopuszczalne wartości stężenia żelaza i manganu. Pod względem bakteriologicznym wody
gruntowe i wgłębne również są bezpieczne,
w przeciwieństwie do wód powierzchnio-
Streszczenie
wych [8]. W związku z tym technologia uzdatniania wody gruntowej i wgłębnej jest prostsza
i nakłady finansowe na budowę urządzeń
i eksploatację mniejsze w porównaniu do wód
powierzchniowych [4].
Woda gruntowa ma swobodne zwierciadło,
a wgłębna może występować ze zwierciadłem
swobodnym lub napiętym. Do ujmowania wody gruntowej stosuje się studnie kopane, abisyńskie lub wiercone, natomiast do ujmowania
wody wgłębnej – tylko studnie wiercone.
Celem artykułu jest przybliżenie budowy, zasad
działania, projektowania i eksploatacji studni
wierconej i kopanej, które można zastosować
...........................
W artykule przedstawiono konstrukcyjne
rozwiązania ujęć wód podziemnych. Omówiono budowę i zasadę działania studni
wierconej i kopanej. Podano ogólne zalecenia dotyczące budowy, projektowania
oraz zasad ich eksploatacji.
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
This paper presents the constructional
solutions water intakes of underground
water. The construction and principle of
operation bored wells and dug wells are
discussed. General recommendations
regarding construction, design and
operations are provided.
80
styczeń/luty 2015
Rys. 1. Schemat studni wierconej: 1 – wentylacja, 2 – właz, 3 – obudowa studni, 4 – drabina, 5 – manometr,
6 – wodomierz, 7 – zawór czerpalny do pobierania próbek wody, 8 – otwór do pomiaru zwierciadła
wody, 9 – zawór zwrotny, 10 – zawór odcinający, 11 – przewód doprowadzający wodę do stacji
uzdatniania wody, 12 – głowica studni, 13 – rura okładzinowa, 14 – uszczelnienie z iłu, 15 – rura
nadfiltrowa, 16 – rura stalowa, 17 – automatyczny wyłącznik pompy, 18 – pompa głębinowa,
19 – obsypka piaskowa, 20 – filtr, 21 – rura podfiltrowa, 22 – korek, 23 – piezometr, 24 – statyczne
zwierciadło wody, 25 – dynamiczne zwierciadło wody
Rys. autora
WODA
styczeń/luty 2015
81
WODA
82
styczeń/luty 2015
WODA
styczeń/luty 2015
83
WODA
84
styczeń/luty 2015
WODA
styczeń/luty 2015
85
INFORMATOR
KATALOG FIRM
Armacell Poland Sp. z o.o.
55-300 Środa Śląska, ul. Targowa 2
tel. 71 31 75 025, fax 71 31 75 115
www.armacell.com
Producent materiałów izolacyjnych
dla profesjonalistów
cena
reklama
– nowoczesne
izolacje kauczukowe
do zastosowań
w instalacjach
chłodniczych,
klimatyzacyjnych,
sanitarnych
i grzewczych
Praca zbiorowa
Instalacje wodociągowe,
ogrzewcze i gazowe
na paliwo gazowe, chłodnicze,
klimatyzacyjne, gazów
medycznych oraz próżni
wykonane z rur miedzianych
i stopów miedzi
Wytyczne stosowania i projektowania
Euroklasa ogniowa: B/BL-s3-d0
Polskie Centrum Promocji Miedzi, 2013
Wyd. I, 92 s., oprawa miękka
Podręcznik adresowany do projektantów, inspektorów nadzoru budowlanego oraz instalatorów
zawiera szereg informacji dotyczących instalacji
wodociągowych, ogrzewczych i gazowych na
paliwo gazowe, chłodnicze, klimatyzacyjne,
gazów medycznych oraz próżni wykonanych
z rur miedzianych i stopów miedzi.
Przedstawia podstawowe przepisy w zakresie
projektowania, specyfiki miedzi jako materiału na
szeroką gamę instalacji, zasady wyboru miedzi
jako materiału na różnego typu instalacje oraz
warunki łączenia z innymi materiałami.
Opisuje wymagania, jakie musza spełniać
rury i łączniki miedziane, takie jak wymagania
ogólne, skład chemiczny miedzi, wymiary,
jakość powierzchni, ich oznaczenia oraz sposoby
pakowania.
Podręcznik zawiera podstawowe dane dotyczące
projektowania instalacji z rur miedzianych, takich
jak instalacje wodociągowe, ogrzewcze, gazowe,
klimatyzacyjne i chłodnicze, gazów medycznych
i próżni oraz solarnych. Opisuje też metody
łączenia rur miedzianych za pomocą lutowania
kapilarnego, zaciskania, zaprasowywania
i skręcania.
Cena egzemplarza RI
w prenumeracie
niższa o
21%
styczeń/luty 2015
przy prenumeracie rocznej (10 numerów) i półrocznej (5 numerów) koszty
wysyłki pokrywa wydawnictwo
do studentów skierowana jest specjalna
oferta edukacyjna (wymagana jest
kserokopia aktualnej legitymacji
studenckiej)
prenumeratę można zamówić od
dowolnego numeru
Cena prenumeraty:
– PRÓBNA (KOLEJNE 3 NUMERY):
BEZPŁATNA
–
–
–
–
edukacyjna:
półroczna:
roczna:
dwuletnia:
90
90
130
240
zł
zł
zł
zł
Księgarnia Techniczna
Zamówienia można składać:
– telefonicznie: 22 810 21 24
lub 22 512 60 82
– faksem: 22 810 27 42
– e-mailem: [email protected]
lub [email protected]
– przez internet: www.rynekinstalacyjny.pl
lub ksiegarniatechniczna.com.pl
promocja
w y l u | t l y h{h ê ¶ y ê p ´
promocja
od ceny detalicznej
86
48zł
Grupa MEDIUM
04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18
tel. 22 512 60 60, faks 22 810 27 42
www.ksiegarniatechniczna.com.pl
INFORMATOR
KATALOG FIRM
ADAM Sp. z o.o.
Systemy Mocowań i Izolacji Dźwiękowych
84-230 Rumia, ul. Morska 9A
tel. 58 771 38 88, faks 671 38 35
e-mail: [email protected], www.adam.com.pl
...sprawdzone w każdym detalu
MegaCAD – CAD-Projekt
05-822 Milanówek, ul. Staszica 2B
tel. 22 465 59 29, 601 206 403
www.megacad.pl
stożkowo-membranowy
zwrotny zawór
antyskażeniowy
EWE
Przedsiębiorstwo MPJ
Marek Jastrzębski
20-232 Lublin, ul. Jana Kasprowicza 15
tel. 81 472 22 22, faks 81 472 20 00
e-mail: [email protected], www.mpj.pl
ROCKWOOL Sp. z o.o.
66-131 Cigacice, ul. Kwiatowa 14
infolinia: 801 660 036, 601 660 033
www.rockwool.pl
oferuje:
bezwłazowe studzienki
wodomierzowe dla wodomierzy
od Qn 2,5 do Qn 6
zestawy wodomierzowe od 1/2"
do 2" i ich elementy
zawory kulowe oraz skośne
grzybkowe od 1/2" do 2"
zawory antyskażeniowe typu EA
i EB od 3/4" do 2" (połączenia
gwintowe) oraz od DN 50
do DN 200 (połączenia kołnierzowe)
stojaki hydrantowe i ich elementy
hydranty i zawory ogrodowe
nawiertki do rur wszelkich typów
przejścia przez mury
EWE Armatura Polska Sp. z o.o.
reklama
ul. Partynicka 15
53-031 Wrocław
Tel. 71 361 03 43, 71 361 03 49
Faks 71 361 03 52, 71 361 03 74
www.ewe-armaturen.pl
IZOLACJE TECHNICZNE
q OTULINY
PAROC Pro Section 100
PAROC Section AluCoat T
PAROC Section AL5T
q MATY:
PAROC Wired Mat 65, 80, 100
PAROC Wired Mat 80, 100 AluCoat
PAROC Wired Mat 80, 100 AL1
PAROC Pro Lamella Mat AluCoat
PAROC Lamella Mat AluCoat
PAROC Pro Felt 60 N1
PAROC Pro Felt 80 N1
q PŁYTY
PAROC Pro Slab 60, 80, 100, 120
PAROC InVent 60 N1, N3, PAROC InVent 60 N1/N1,
N3/N3, PAROC InVent 80 N1, N3
PAROC InVent 60 G1, G2
PAROC InVent 80 G1, G2
q PŁYTY SPECJALNE
PAROC Fireplace Slab 90 AL1
PAROC Pro Slab 150
Wełna luzem: PAROC Pro Loose Wool
PRODUKTY IZOLACYJNE DLA BUDOWNICTWA
Izolacje ogólnobudowlane
Płyty: PAROC UNS 37, GRS 20, SSB1
Granulat: PAROC BLT 9
Izolacje fasad
– metoda lekka mokra: płyty PAROC FAS 4 i FAL 1
– metoda sucha: płyty PAROC WAS 25 i 25t, WAS 35,
WAS 50 i 50t
Izolacje dachów płaskich
Płyty: PAROC ROS 30 i 30g, ROS 50, ROB 60 i 60t
Izolacje ogniochronne
Płyty: PAROC FPS 17
PAROC POLSKA Sp. z o.o.
ul. Gnieźnieńska 4, 62-240 Trzemeszno
Tel. +48 61 468 21 90
Faks +48 61 415 45 79
www.paroc.pl
steinbacher izoterm sp. z o.o.
05-152 Czosnów, ul. Gdańska 14, Cząstków Mazowiecki
tel. +48 (22) 785 06 90, fax +48 (22) 785 06 89
www.steinbacher.pl, [email protected]
steinonorm® 300
otuliny z półsztywnej pianki poliuretanowej
Zastosowanie: izolacja stalowych i miedzianych rurociągów
centralnego ogrzewania, ciepłej i zimnej wody w budynkach
mieszkalnych, administracyjnych i przemysłowych
steinwool®
otulina izolacyjna z wełny mineralnej
Zastosowanie: izolacja termiczna rurociągów centralnego
ogrzewania, ciepłej i zimnej wody, przewodów klimatyzacyjnych,
wentylacyjnych oraz solarnych, w budynkach mieszkalnych,
administracyjnych i przemysłowych
steinonorm® 700
otulina z twardej pianki poliuretanowej
Zastosowanie: izolacja rurociągów i urządzeń ciepłowniczych
usytuowanych w budynkach, piwnicach, kanałach (np. węzły
ciepłownicze, kotłownie, ciepłownie itp.) oraz izolacja rurociągów
i urządzeń w sieciach napowietrznych
steinothan® 107
płyty termoizolacyjne z twardego poliuretanu
Zastosowanie: dachy płaskie i spadziste, fasady, ogrzewanie
podłogowe
steinodur® PSN
płyty termoizolacyjno-drenażowe
Zastosowanie: fundamenty, ściany piwnic, cokoły, dachy płaskie
odwrócone, tarasy, parkingi, podłogi, fasady
steinodur® UKD
płyty termoizolacyjne z polistyrenu
Zastosowanie: dachy płaskie odwrócone, dachy zielone, tarasy,
patio, parkingi, podłogi, ściany piwnic
styczeń/luty 2015
87
87
INFORMATOR
GDZIE NAS ZNALEŹĆ
Gdzie
nas znaleźć
Salony sprzedaży prasy
EKO-INSTAL
Bydgoszcz, ul. Fabryczna 15B
tel. 52 365 03 70, -37, 327 03 77
FAMEL
Kępno, ul. Świerczewskiego 41
tel. 62 782 85 95
Kluczbork, ul. Gazowa 2
tel. 77 425 01 00
Namysłów, ul. Reymonta 72
tel. 77 410 48 30
Olesno, ul. Kluczborkska 9a
tel. 34 359 78 51
Oława, ul. 3 Maja 20/22
tel. 71 313 98 79
Wieluń, ul. Ciepłownicza 23
tel. 43 843 91 20
HEATING-INSTGAZ
Rzeszów, ul. Przemysłowa 13
tel. 17 854 70 10
MIEDZIK
Szczecin, ul. Mieszka I 80
tel. 91 482 65 66
Dystrybutorzy
AES
Jasło, ul. Kopernika 18
tel. 13 446 35 00
ASPOL-FV
Łódź, ul. Helska 39/45
tel. 42 650 09 82
BARTOSZ Sp.j.
Białystok, ul. Sejneńska 7
tel. 85 745 57 12
BARTOSZ Sp.j. Filia Kielce
Kielce, ul. Ściegiennego 35A
tel. 41 361 31 74
BAUSERVICE
Warszawa, ul. Berensona 29P
tel. 22 424 90 90
Warszawa, ul. Albatrosów 10
tel. 22 644 84 21
Szczecin, ul. Pomorska 141/143
tel. 91 469 05 93
BOSAN
Warszawa, ul. Płowiecka 103
tel. 22 812 70 72
CENTROSAN Centrum Techniki Grzewczej
Piaseczno, ul. Julianowska 24
tel. 22 737 08 35
faks 22 737 08 28
88
BUD-INSTAL CHEM-PK
Opoczno, ul. Partyzantów 6
tel. 44 755 28 25
BUDEX
Wieluń, ul. Warszawska 22
tel. 43 843 11 60
ELTECH
Częstochowa, ul. Kalwia 13/15
tel. 34 366 84 00
PROMOGAZ-KPIS
Kraków, ul. Mierzeja Wiślana 7
tel. 12 653 03 45, 653 15 02
FILA
Gdańsk, ul. Jaśkowa Dolina 43
tel. 58 520 22 06
SANET
Gdynia, ul. Opata Hackiego 12
tel. 58 623 41 05, 623 10 96
GRAMBET
Poznań – Skórzewo, ul. Poznańska 78
tel. 61 814 37 70
TERMECO
Lublin, ul. Długa 5
tel. 81 744 22 23
WILGA
Częstochowa, ul. Jagiellońska 59/65
tel. 34 370 90 40, -41
GRUPA SBS
www.grupa-sbs.pl
AND-BUD
Tarnobrzeg, ul. Kopernika 32
tel. 15 823 01 48
APIS Andrzej Bujalski, www.apis.biz.pl
Garwolin, ul. Targowa 2
tel. 25 782 27 00
Łosice, ul. 11 Listopada 6
tel. 83 359 06 67
Łuków, Aleje Kościuszki 17
tel. 25 798 29 48
Siedlce, ul. Torowa 15a
tel. 25 632 71 02
ARMET
Chorzów, ul. ks. Wł. Opolskiego 11
tel. 32 241 12 39
styczeń/luty 2015
BORKOWSKI
Swarzędz, ul. Zapłocie 4
tel. 61 818 17 24, 818 17 25
POL-PLUS
Zielona Góra, ul. Objazdowa 6
tel. 68 453 55 55
B&B
Wrocław, ul. Ołtaszyńska 112
tel. 71 792 77 75, faks 71 792 77 76
GRUPA INSTAL-KONSORCJUM
Rypin, ul. Mławska 46f
tel. 54 280 72 68
[email protected]
CUPRUM-BIS
Toruń, ul. Lubicka 32
tel. 56 658 60 73
ANGUS
Warszawa, ul. Pożaryskiego 27a
tel. 22 613 38 60, 812 41 45
Osielsko k. Bydgoszczy, ul. Szosa Gdańska 1
tel. 52 381 39 50
[email protected]
BEHRENDT
www.behrendt.com.pl
Brodnica, ul. Batalionów Chłopskich 24
tel. 56 697 25 06
Nowe Miasto Lubawskie, ul. Grunwaldzka 56e
tel. 56 472 59 02
PAMAR
Bielsko-Biała, ul. Żywiecka 19
tel. 33 810 05 88, -89
AQUA
Gorzów Wlkp., ul. Szenwalda 26
tel. 95 720 67 20
Gorzów Wlkp., ul. Młyńska 13
tel. 95 728 17 20
Legnica, ul. Działkowa 4
tel. 76 822 94 20
Wałcz, ul. Budowlanych 10b
tel. 67 387 01 00
Wrocław, pl. Wróblewskiego 3 A
tel. 71 341 94 67
Zielona Góra, ul. M.C. Skłodowskiej 25
tel. 68 324 08 98
FEMAX
Gdańsk – Kiełpinek, ul. Szczęśliwa 25
tel. 58 326 29 00
[email protected]
Katowice, ul. Opolska 23-25
tel. 32 205 01 84
GROSS
Kielce, ul. Zagnańska 145
tel. 41 340 58 10, -15
HYDRASKŁAD
Koło, ul. Sienkiewicza 30
tel. 63 261 00 29
Łask, ul. 9 Maja 90
tel. 43 675 53 11
Pabianice, ul. Lutomierska 42
tel. 42 215 71 60
Sieradz, ul. POW 23
tel. 43 822 49 27
Turek, ul. Wyszyńskiego 2A
tel. 63 214 12 12
Warta, Proboszczowice
tel. 43 829 47 51
Zduńska Wola
ul. Getta Żydowskiego 24c
tel. 43 825 57 33
HYDRO-SAN
Kwidzyń, ul. Wąbrzeska 2
tel. 55 279 42 26
INSTALATOR
Ełk, ul. T. Kościuszki 24
tel. 87 610 59 30
Łomża, ul. Zjazd 2
tel. 82 216 56 47
Ostrołęka, ul. Boh. Westerplatte 8
tel. 29 760 67 37, 760 67 38
INSTALBUD
Piotrków Trybunalski, ul. Sulejowska 48
tel. 44 646 46 48
MESAN
Wejherowo, ul. Gdańska 13G
tel. 58 677 08 28, 677 90 90
INFORMATOR
GDZIE NAS ZNALEŹĆ
METALEX
Włocławek, Planty 38a
tel. 54 235 17 93
MIEDŹ
Łódź, ul. Pogonowskiego 5/7
tel. 42 632 24 53
Pabianice, ul. Tkacka 23b
tel. 42 215 76 23
NOWBUD
Radomsko, ul. Młodzowska 4
tel. 44 682 22 17
PUH CIJARSKI, KRAJEWSKI, RĄCZKOWSKI
Płock, ul. Kazimierza Wielkiego 35a
tel. 24 268 81 82
RADIATOR
Wałbrzych, ul. Wysockiego 20a
tel. 74 842 36 04
REMBOR
Tomaszów Mazowiecki, ul. Zawadzka 144
tel. 44 734 00 61 do -65
ROMEX
Płońsk, ul. Młodzieżowa 28
tel. 23 662 87 25
RPW SANNY
Radom, ul. Limanowskiego 95e
tel. 48 360 87 96
SANITER
Płock, ul. Dworcowa 42
tel. 24 367 49 56
Warszawa, ul. Kłobucka 8 paw. 120
tel. 22 607 99 51
SAN-TERM
Łódź, ul. Warecka 10
tel. 42 611 07 81
SANTERM
Lublin, ul. Droga Męczenników Majdanka 74
tel. 81 743 89 11
SAUNOPOL
Łódź, ul. Inflacka 37
tel. 42 616 06 56
SAWO
Zielona Góra, ul. Osadnicza 24
tel. 68 320 46 16
SYSTEMY GRZEWCZE – AUGUSTOWSKI
Kutno, ul. Słowackiego 7
tel. 24 355 44 19
Łęczyca, ul. Ozorkowska 27
tel. 24 721 55 75
TERMER – MCM
Bełchatów, ul. Cegielniana 76
tel. 44 635 08 71
TERMET
Zduńska Wola, ul. Sieradzka 61
tel. 43 823 64 31
TERMOPOL 2
Kraków, ul. Wodna 23
tel. 12 265 06 35
TERWO
Łódź, ul. Pogonowskiego 69
tel. 42 636 66 02
THERM-INSTAL
Łódź, al. Piłsudskiego 143
tel. 42 677 39 60
Łódź, ul. Kopcińskiego 41
tel. 42 677 39 00
THERMEX
Łódź, ul. Wólczańska 238/248 lok. 81
tel. 42 684 78 37
THERMO-STAN
Głowno, ul. Bielawska 17
tel. 42 719 15 26, faks 42 719 05 15
[email protected], www.thermostan.pl
Łowicz, ul. Napoleońska 12, tel. 46 837 83 93
TIBEX
Łódź, ul. Inflancka 29
tel. 42 640 61 22
Kielce, ul. Batalionów Chłopskich 82
tel./faks 41 366 02 77
[email protected]
Konin-Stare Miasto, ul. Ogrodowa 21
tel. 63 245 70 10 do 15, faks 63 245 70 20
[email protected]
GRUPA TG
Kraków, ul. Rozrywka 1
tel. 12 410 12 00, faks 12 410 12 13
[email protected]
CENTRUM
Węgorzewo, ul. Warmińska 16
tel. 87 427 22 53
Kraków, ul. Zawiła 56
tel. 12 262 53 54, faks 12 262 53 49
[email protected]
HYDRO-INSTAL
Gniew, ul. Krasickiego 8
tel. 58 535 38 16
Legnica, ul. Poznańska 12
tel. 76 852 57 58, faks 76 852 57 57
[email protected]
PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLU OPAŁEM
I ARTYKUŁAMI INSTALACYJNYMI
Rzeszów, ul. Reja 10
tel. 17 853 28 74
ZBI WACHELKA INERGIS
Częstochowa, ul. Kisielewskiego 18/28B
tel. 34 366 91 18
ISKO
Jastrzębie-Zdrój, ul. Świerczewskiego 82
tel. 32 473 82 40
Lublin, ul. Olszewskiego 11
Nowy Sącz, ul. Magazynowa 1
tel./faks 18 442 87 94
[email protected]
Olsztyn, ul. Cementowa 3
tel. 89 539 15 38, 534 54 97
faks 89 534 17 70
[email protected]
Opole, ul. Cygana 1
MAKROTERM
Zakopane, ul. Sienkiewicza 22
tel. 18 20 20 740
Płock, ul. Targowa 20a
tel. 24 367 10 24 do 38, faks 24 367 10 26
[email protected]
PRANDELLI POLSKA
Gdańsk, ul. Budowlanych 40
tel. 58 762 84 50
Poznań, ul. Lutycka 11
tel. 61 849 68 10 do 15, faks 61 849 68 41
[email protected]
RESPOL EXPORT-IMPORT
Czeladź, ul. Wiejska 44
tel. 32 265 95 34
Warszawa, ul. Burakowska 15
tel. 22 531 58 58
Michałowice-Reguły
Al. Jerozolimskie 333
tel. 22 738 73 00
Wrocław, ul. Krakowska 13
tel. 71 343 52 34
www.respol.pl
Poznań, ul. św. Michała 43
tel. 61 650 34 24, faks 61 650 34 20
[email protected]
Rzeszów, ul. Instalatorów 3
tel. 17 823 24 13, faks 17 823 63 79
[email protected]
TADMAR – sieć hurtowni
Centrala: Poznań, ul. Głogowska 218
tel. 61 827 24 00
®
faks 61 827 24 10
[email protected]
TADMAR
Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 27/35
tel. 52 581 22 63 do 65, faks 52 345 81 85
[email protected]
Ciechanów, ul. Przasnyska 40
tel. 23 674 36 76 do 77, faks 23 674 36 78
[email protected]
Stargard Szczeciński, ul. Limanowskiego 32
tel./faks 91 577 64 96,
[email protected]
Szczecin, ul. Żyzna 17
tel. 91 439 16 42, 91 311 38 61
[email protected]
Tarnów, ul. Tuchowska 23
tel./faks 14 626 83 23,
[email protected]
Toruń, ul. Chrobrego 135/137
tel. 56 611 63 43 do 45, faks 56 611 63 50
[email protected]
Częstochowa, ul. Bór 159/163
tel. 34 365 90 43, faks 34 365 91 07
[email protected]
Wałbrzych, ul. Chrobrego 53
tel./faks 74 842 24 29
[email protected]
Gdańsk, ul. Marynarki Polskiej 71
tel. 58 342 13 22 do -24, faks 58 343 12 43
[email protected]
Warszawa, ul. Krakowiaków 99/101
tel. 22 868 81 28 do 37
[email protected]
Gdynia, ul. Hutnicza 18
tel. 58 663 02 35, 667 37 30
[email protected]
Wrocław, ul. Długosza 41/47
tel.71 372 69 96
[email protected]
Gorzów Wielkopolski, ul. Podmiejska 24
tel. 95 725 60 00/06, faks 95 733 30 63
[email protected]
Zamość, ul. Namysłowskiego 2
tel./faks 84 627 16 14
[email protected]
Katowice, ul. Leopolda 31
tel. 32 609 79 80 i 81, faks 32 609 79 83 i 85
[email protected]
Zawiercie, ul. Władysława Żyły 16
tel. 32 67 10 310-314, faks 32 67 10 311
[email protected]
styczeń/luty 2015
89
89
INFORMATOR
INDEKS FIRM
Zielona Góra, ul. Batorego 118 A
tel./faks 68 324 18 28
[email protected]
Pełna lista hurtowni Tadmar na www.tadmar.pl
TG INSTALACJE
firm
FERT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 PROMOGAZ-KPIS . . . . . . . . . . . 88
FILA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 PRZEDSIĘBIORSTWO
HANDLU OPAŁEM I ARTYKUŁAMI
FLÄKT BOVENT . . . . 7, 24, 32, 86 INSTALACYJNYMI . . . . . . . . . . 89
FLÄKT WOODS . . . . . 7, 24, 32, 86 PURMO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
TG Instalacje – Centrala Sp. z o.o.
62-070 Dąbrowa k. Poznania, ul. Bukowska 49
tel. 61 843 65 64, faks 61 845 68 17
[email protected]
Nazwa . . . . . . . . . . . . . . . . Strona FUJITSU . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 RADIATOR . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Bydgoszcz, ul. Bronikowskiego 31
tel. 52 325 58 58, faks 52 325 58 50
[email protected]
AES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 GROSS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 RESPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Katowice, ul. Porcelanowa 68
tel./faks 32 730 32 10
[email protected]
Łódź, ul. Stalowa 1
tel./faks 42 659 96 76, [email protected]
Piaseczno, ul. Puławska 34 bud. 28
tel./faks 22 644 91 37, [email protected]
Poznań, ul. Lutycka 111
tel. 61 845 68 03, faks 61 845 68 00
[email protected]
Siedlce, ul. Karowa 18
tel. 25 633 95 85, faks 25 640 71 65
[email protected]
Warszawa, ul. Białołęcka 233 A
tel. kom. 600 207 551, [email protected]
Wrocław, ul. Fabryczna 14 hala nr 5
tel. 71 339 00 20, tel./faks 71 339 00 24
[email protected]
Zielona Góra, ul. Lisia 10 B
tel. 68 325 70 66, faks 68 329 96 06
[email protected]
Księgarnie
FERT Księgarnia Budowlana
Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54a
GEPRO Księgarnia Techniczna
Lublin, ul. Narutowicza 18
Główna Księgarnia Techniczna
Warszawa, ul. Świętokrzyska 14
tel. 22 626 63 38
Księgarnia Budowlana ZAMPEX
Kraków, ul. Długa 52
Księgarnia INFO-PANDA
Bydgoszcz, ul. Śniadeckich 50
ADAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 GEPRO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 REHAU . . . . . . . . . . . . . . . . 43, 52
ADELLO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 GRAMBET . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 REMBOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
ALNOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 GRUPA
INSTAL-KONSORCJUM . . . . . . 88
AND-BUD . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
GRUPA SBS . . . . . . . . . . . . . 9, 88
ANGUS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
GRUPA TG . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
ANTAP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
HEATING-INSTGAZ . . . . . . . . . 88
APATOR POWOGAZ . . . . . . . . . 65
HELIOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
APIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
HYDRASKŁAD . . . . . . . . . . . . . 88
AQUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
HYDRO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . 89
ARMACELL . . . . . . . . . . . . . . . . 86
HYDRO-SAN . . . . . . . . . . . . . . . 88
ARMET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
INFO-PANDA . . . . . . . . . . . . . . 90
ASK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
INSTALATOR . . . . . . . . . . . . . . 88
ASPOL-FV . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
INSTALBUD . . . . . . . . . . . . . . . 88
B & B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
ISKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
BARTOSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
ISTPOL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
BAUSERVICE . . . . . . . . . . . . . . 88
ITRON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
BEHRENDT . . . . . . . . . . . . . . . . 88
KESSEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
BORKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . . 88
KLIMA-THERM . . . . . . . . . . . . . 13
BOSAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
KLIMOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
BUD-INSTAL CHEM-PK . . . . . . 88
KNAUF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
BUDEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
KONWEKTOR . . . . . . . . . . . . 2, 87
CAD-PROJEKT . . . . . . . . . . . . . 87
LINDAB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
CENTROSAN . . . . . . . . . . . . . . . 88
LOGOS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
CENTRUM . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
MAICO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
CIAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
MAKROTERM . . . . . . . . . . . . . . 89
CIJARSKI, KRAJEWSKI,
RĄCZKOWSKI . . . . . . . . . . . . . . 89 MERCOR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ROBATHERM . . . . . . . . . . . . . . 30
ROCA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ROCKWOOL . . . . . . . . . 68, 87, 92
ROMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
ROSENBERG . . . . . . . . . . . . . . . 26
RPW SANNY . . . . . . . . . . . . . . 89
SALDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
SAN-TERM . . . . . . . . . . . . . . . . 89
SANET . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
SANITER . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
SANTERM . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
SAUNIER DUVAL . . . . . . . . . . . 12
SAUNOPOL . . . . . . . . . . . . . . . . 89
SAWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
SIEMENS . . . . . . . . . . . . . . 70, 75
STEINBACHER IZOTERM . . . 1, 87
SWEGON . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
SYSTEMAIR . . . . . . . . . . . . . . . 29
SYSTEMY GRZEWCZE
– AUGUSTOWSKI . . . . . . . . . . . 89
TADMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
TERMECO . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
TERMER – MCM . . . . . . . . . . . . 89
TERMET. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
TERMOPOL 2 . . . . . . . . . . . . . . 89
CUPRUM-BIS . . . . . . . . . . . . . . 88 MERCURJUS . . . . . . . . . . . . . . 90 TERWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
DABROWENT . . . . . . . . . . . . . . 13 MESAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 TG INSTALACJE . . . . . . . . . . . . 90
DANFOSS . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 METALEX . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 THERM-INSTAL . . . . . . . . . . . . 89
Księgarnia Naukowo-Techniczna LOGOS
Olsztyn, ul. Kołobrzeska 5
tel. 89 533 34 37
DARCO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 METALPLAST . . . . . . . . . . . . . . 44 THERMEX . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Księgarnia Techniczna NOT
Łódź, pl. Komuny Paryskiej 5a
tel. 42 632 09 68
DIEHL METERING . . . . . . . . . . . 67 MIEDŹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 TIBEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Księgarnia Naukowo-Techniczna s.c.
Kraków, ul. Podwale 4
EKO-INSTAL . . . . . . . . . . . . . . . 88 MPJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 UTC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Księgarnia Piastowska
Cieszyn, ul. Głębocka 6
P.U.H. MERCURJUS Andrzej Warth
Gliwice, ul. Prymasa St. Wyszyńskiego 14b
tel. 32 231 28 81
Księgarnia Techniczna Anna Dyl
Kraków, ul. Karmelicka 36
90
Indeks
styczeń/luty 2015
DETAL-MET . . . . . . . . . . . . . . 9, 13 MIEDZIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 THERMO-STAN . . . . . . . . . . . . . 89
EBM-PAPST . . . . . . . . . . . . . . . 41 MINOL ZENNER . . . . . . . . . . . . 66 TROX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
EL-TEAM . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 NOWBUD . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 VAILLANT . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ELTECH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ÖSTBERG . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 WACHELKA INERGIS . . . . . . . . 89
EMERSON . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 PAMAR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 WIENKRA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
EWE ARMATURA . . . . . . . . . . . 87 PAROC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 WILGA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
FAMEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 POL-PLUS . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 ZAMPEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
FEMAX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 PRANDELLI . . . . . . . . . . . . . . . . 89 ZEHNDER . . . . . . . . . . . . . . 28, 37
Przepompownia hybrydowa Ecolift XL
Najkrótsza droga odwadniania
www.kessel.pl
ENERGIA
92
styczeń/luty 2015