psychologia - Operacja Sukces

Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby
gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki.
KARTA PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu
PSYCHOLOGIA
2. Numer kodowy
CPS01c
3. Język, w którym prowadzone są zajęcia
polski
4. Typ kursu
obowiązkowy
5. Grupa treści kształcenia
nauki podstawowe
6. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej
studia magisterskie
7. Rok studiów/semestr
II rok/semestr 4
8. Formuła przedmiotu
wykłady/seminaria
9. Liczba godzin zajęć
15
10. Rodzaj zajęć z uwzględnieniem podziału godzin
wykłady w wymiarze 6 godzin; seminaria w wymiarze 9 godzin
11. Liczba kredytów ECTS
1
12. Jednostka dydaktyczna prowadząca przedmiot
Zakład Psychologii Lekarskiej
Katedra Nauk Humanistycznych
13. Imię i nazwisko osoby egzaminującej lub zaliczającej przedmiot
Dr hab. Tomasz Sobów
14. Imię i nazwisko osoby prowadzącej wykłady
Dr hab. Tomasz Sobów
15. Osoby prowadzące zajęcia
Dr n. med., mgr psych. Agnieszka Stetkiewicz; dr n. med., mgr psych. Anna
Bogaczewicz; dr n. med., mgr psych. Paweł Rasmus
16. Wymagania wstępne i wymagania równoległe
17. Zaliczenie przedmiotu jest wymagane przed rozpoczęciem zajęć:
klinicznych
18. Cele i założenia nauczania przedmiotu
Zdobycie wiedzy z psychologii ogólnej oraz osobowościowych, poznawczych,
emocjonalnych i behawioralnych determinantów zdrowia (podstaw psychologii
zdrowia); zapoznanie studentów z podstawowymi procesami psychicznymi i ich
znaczeniem oraz korelatami, a także nauczenie ich rozpoznawania własnych
zasobów i możliwych deficytów w zakresie psychologicznej pracy z ludźmi.
Cele dotyczące wiedzy: podstawowe nurty współczesnej psychologii i ich
przykładowe
aplikacje
w
medycynie;
podstawowe
procesy
psychiczne
(emocjonalne, poznawcze) i ich potencjalne znaczenie w medycynie; biopsycho-społeczny paradygmat jako podstawa pracy klinicznej współczesnego
lekarza; stres a zdrowie - zależności biologiczne i psychologiczne; zachowania
człowieka związane ze zdrowiem i chorobą.
Cele dotyczące umiejętności: rozpoznawanie własnych procesów psychicznych
i reakcji na sytuacje trudne w kontakcie z innymi ludźmi; poprawa umiejętności
komunikacyjnych;
wpływających
na
umiejętność
relacje
z
rozpoznawania
innymi
ludźmi;
stanów
emocjonalnych
poprawa
umiejętności
negocjacyjnych, informowania i komunikowania się z pacjentem.
Cele dotyczące postaw: uwrażliwienie na potrzeby psychologiczne drugiego
człowieka; kształtowanie asertywnej i empatycznej postawy wobec innych ludzi.
19. Metody dydaktyczne
prezentacje z dyskusją, studia przypadku, dyskusja moderowana; analiza
wskazanych do zapoznania się tekstów; indywidualne prezentacje
przygotowywane przez studentów
20. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej
Literatura podstawowa:
− Psychologia. Formański J. PZWL, 2003
Literatura uzupełniająca:
− Psychologia zdrowia. Heszen I., Sek H., Wydawnictwo Naukowe PWN 2007
− Psychologia w praktyce medycznej. Jakubowska-Winiecka A., Włodarczyk D.,
PZWL 2007
21. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu
Zaliczenie z oceną: test jednokrotnego wyboru obejmujący problematykę
omawianą na wykładach i ćwiczeniach. Ocenę podwyższają aktywność
studenta na zajęciach, przygotowanie prezentacji, udział w dyskusji oraz
obecność na wykładach i ćwiczeniach.
22. Treści merytoryczne budujące wiedzę
Wykłady:
Psychologia jako nauka eksperymentalna. Podstawowe nurty psychologii:
psychodynamiczny, behawioralny, poznawczy, psychologia postaci i ich
możliwe znaczenia w procesach związanych ze zdrowiem.
Procesy poznawcze i emocjonalne jako determinanty zachowań człowieka.
Elementy medycyny behawioralnej. Psychologiczne determinanty zdrowia i
choroby. Modelowanie zachowań innych ludzi, znaczenie postaw własnych
lekarza dla stanu zdrowia pacjentów.
Model salutogenetyczny i jego znaczenie dla podtrzymywania zdrowia i unikania
choroby. Podstawowe założenia modelu: uogólnione zasoby odpornościowe
człowieka, stresory, poczucie koherencji jako zmienna kluczowa dla zachowania
zdrowia. Zachowania prozdrowotne: styl życia a zachowanie zdrowia i unikanie
choroby.
Seminaria:
Modele
społecznej
psychologii
poznawczej
wyjaśniające
zachowania
zdrowotne i zmianę zachowań: model przekonań zdrowotnych (prototypowe
sytuacje: a. nieprzestrzeganie zaleceń z powodu istniejących przekonań lub
przekazów
transgeneracyjnych,
identyfikowania
zdrowotne);
takich
model
b.
przekonań;
fazowy
naturalne
metody
dostrzegania
karmienie
wpływania
ryzyka
piersią;
na
sposoby
przekonania
(prototypowa
sytuacja:
zachowania ryzykowne, np. palenie papierosów pomimo stwierdzenia choroby,
w której palenie jest znanym czynnikiem etiologicznym; rozpoznawanie fazy w
jakiej, według modelu znajduje się pacjent i podejmowanie odpowiednich do
tej fazy działań zmierzających do modyfikacji zachowań); procesualny model
działań zdrowotnych (prototypowa sytuacja: niefarmakologiczne zalecenia, np.
ćwiczenia fizyczne w przebiegu rehabilitacji; rozpoznawanie fazy zmiany
zachowania, w której znajduje się pacjent i projektowanie sposobu interwencji).
Zdrowie i choroba w paradygmacie stresu psychologicznego. Poznawczotransakcyjny paradygmat stresu Lazarusa i Folkmana. Teoria zachowania
zasobów Hobfolla. Radzenie sobie (coping) jako specyficzna forma aktywności
wobec
stresu
prototypowych
i
jego
znaczenie
przykładach
dla
następstw
znaczenia
zjawiska
stresu.
Omówienie
radzenia
sobie
na
dla
podejmowania decyzji dotyczących zdrowia i choroby (reakcja zaprzeczania
jako forma radzenia sobie, proaktywne radzenie sobie [zmierzające do rozwoju
zasobów, zdrowy styl życia], związki między proaktywnym radzeniem sobie a
podmiotowymi zasobami zdrowotnymi (poczuciem kontroli, umiejscowieniem
kontroli, poczuciem własnej skuteczności, twardości, nastawieniem na efekt).
Psychologiczno-społeczny kontekst zdrowia i choroby. Rola zasobów i deficytów
odpornościowych w procesach zdrowia i choroby. Wsparcie społeczne
(rzeczywiste i postrzegane) jako zasób w zdrowiu i chorobie. Zasoby i deficyty
środowiskowe i ich znaczenie dla zdrowia i choroby. Umiejętność rozpoznawania
wybranych zasobów osobistych lub deficytów. Potencjały zdrowia (cechy
psychiczne
prototypowe
jednostki
jako
zjawiska:
zasoby
odpornościowe,
temperament
jako
ryzyko
zdolność
zdrowotna);
zdrowotne,
poczucie
zlokalizowania kontroli, kompetencje życiowe. Etapy rozwiązywania problemów
(typowa sytuacja kryzysu w sytuacji nieoczekiwanej i potencjalnie zagrażającej
diagnozy; fazy rozwiązywania problemu wychodząc od postawy człowieka typu
no way out).
Postawy lekarza istotne dla modelowania i modulowania zachowań innych ludzi
(pacjentów). Podstawowy trening asertywności. Interwencje oparte o uważność,
szczerość i empatię.
23. Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Student po ukończeniu kursu psychologii:
− rozumie znaczenie podstawowych pojęć z zakresu psychologii;
− potrafi wskazać potencjalne aplikacje głównych nurtów współczesnej
psychologii w zakresie medycyny, zwłaszcza w kontekście zachowania
zdrowia i zapobiegania chorobom;
− potrafi wyjaśnić psychologiczny kontekst zachowań człowieka związanych ze
zdrowiem i chorobą, zwłaszcza zachowań ryzykownych;
− rozpoznaje swoje własne stany emocjonalne i zachowania związane z relacją
z drugim człowiekiem; rozumie konieczność pracy nad postawami własnymi;
podejmuje wysiłki na rzecz wdrażania postawy empatycznej i rozumienia
intencji i postaw innych ludzi (pacjentów);
− rozumie znaczenie zindywidualizowanego podejścia do pacjenta,
uwzgledniającego jego postawy, cechy osobowości, funkcje poznawcze
etc. w procesie relacji lekarz-pacjent.
24. Kontynuacja przedmiotu przewidziana na zajęciach z:
psychologii klinicznej
25. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające
26. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem
[email protected]