Raport. - Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji
Transkrypt
Raport. - Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji
Europejska Agenda Cyfrowa program rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Unii Europejskiej w latach 2010-2015 Raport z realizacji zadań w Polsce II półrocze 2013 r. Styczeń 2014 r. Spis treści Najważniejsze obserwacje podsumowujące raport.....................................................................3 Raport z realizacji zadań Agendy cyfrowej w Polsce.................................................................6 Koordynacja Europejskiej agendy cyfrowej ...............................................................................7 Rada Europejska 24-25 października 2013 r. .............................................................................9 Ochrona danych osobowych .................................................................................................10 Stawki VAT na e-booki.........................................................................................................11 Pakiet Connected Continent – Łączność na całym kontynencie...........................................12 Chmura obliczeniowa............................................................................................................13 Pozostałe kwestie ..................................................................................................................14 Krajowe dokumenty o charakterze strategicznym ....................................................................16 Grupa Wysokiego Szczebla ds. EAC........................................................................................17 Badania statystyczne z zakresu społeczeństwa informacyjnego ..............................................17 Wnioski i rekomendacje ...........................................................................................................20 Tabela realizacji zadań Europejskiej Agendy Cyfrowej w Polsce ...........................................23 1 Dynamiczny jednolity rynek cyfrowy................................................................................23 2 Interoperacyjność i normy..................................................................................................24 3 Zaufanie i bezpieczeństwo .................................................................................................26 4 Szybki i bardzo szybki dostęp do Internetu .......................................................................34 5 Badania i innowacje ...........................................................................................................41 6 Zwiększenie umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych i włączenia społecznego ...........................................................................................................................43 7 Korzyści z TIK dla społeczeństwa UE...............................................................................48 2 Najważniejsze obserwacje podsumowujące raport Europejska agenda cyfrowa (EAC) zakłada lepsze wykorzystanie potencjału tkwiącego w technologiach informacyjnych i telekomunikacyjnych (TIK), co przyczyni się do zwiększenia innowacyjności przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego oraz poprawy życia codziennego obywateli. TIK mają być narzędziem wzmacniającym wzrost efektywności wszystkich sektorów gospodarki, działań państwa, a także mają sprzyjać budowie nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego. Koordynacja działań i monitoring postępów Agenda cyfrowa jest dokumentem wyznaczającym strategiczne kierunki działania Unii Europejskiej w zakresie polityki cyfrowej. Aby zapewnić, że wizja zmian będzie wdrażana w życie, konieczna jest współpraca pomiędzy państwami członkowskimi i Komisją Europejską, a także monitoring na poziomie europejskim w osiąganiu celów zakładanych w Agendzie. Temu służy m.in. Rejestrowanie postępów w realizacji Agendy cyfrowej za pomocą tabeli wyników obejmującej kluczowe wskaźniki statystyczne – Tabela wyników agendy cyfrowej (Digital Agenda Scoreboard); Organizowanie szeroko zakrojonej debaty na temat postępów i pojawiających się wyzwań, w formie corocznego zgromadzenia cyfrowego, z udziałem państw członkowskich, instytucji UE, przedstawicieli obywateli i przemysłu TIK– Zgromadzenie agendy cyfrowej (Digital Agenda Assembly); Bliska współpraca z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i wszystkimi zainteresowanymi stronami - Inicjatywa wizyt krajowych (Digital Agenda Going Local); Cykliczne spotkania pomiędzy przedstawicielami Komisji Europejskiej i państw członkowskich w celu bieżącej współpracy w zakresie spraw mających szczególne znaczenie dla powodzenia założeń EAC w ramach Grupy Wysokiego Szczebla ds. Europejskiej agendy cyfrowej (HLG EAC); Raportowanie z wdrażania Agendy cyfrowej EAC stanowi program, wskazujący na szereg konkretnych zadań zarówno dla Komisji Europejskiej jak i państw członkowskich. Mając na uwadze szeroki zakres tematyczny Agendy, a także wskazanie w niej zalecanych zadań do podjęcia przez państwa członkowskie cyklicznie (w obecnej formule co pół roku) opracowywany jest raport przedstawiający stan wdrożenia Agendy w Polsce. Celem jest 3 monitoring w osiąganiu zadań i wskaźników ilościowych wyznaczanych w Agendzie. W raporcie przedstawiane są także istotne wydarzenia i dokumenty, które są powiązane tematycznie z EAC. Rada Europejska 24-25 października 2013 r. Kwestie powiązane z Agendą cyfrową zajęły centralne miejsce w trakcie październikowej Rady Europejskiej. Polska, na wiele miesięcy przed posiedzeniem aktywnie zabiegała, aby w konkluzjach ze szczytu europejscy liderzy zwrócili szczególną uwagę na cztery kluczowe, z punktu widzenia naszego kraju, postulaty z zakresu Agendy cyfrowej: Ochrona danych osobowych – chodziło o wskazanie przez Radę Europejską horyzontu zakończenia prac nad reformą; Stawki VAT na e-booki – wprowadzenie zobowiązania dla KE do zaproponowania zmian i zrównania stawek opodatkowania książek papierowych i książek cyfrowych; Pakiet Connected Continent – Łączność na całym kontynencie – chodziło o podkreślenie wagi znaczenia budowania jednego rynku telekomunikacyjnego i rozpoczęcie prac legislacyjnych nad pakietem; Promocja otwartego dostępu i potencjału chmury obliczeniowej – zwrócenie uwagi przez Radę Europejską na potencjał kryjący się w tych rozwiązaniach; Postulaty te znalazły odzwierciedlenie w konkluzjach przyjętych przez przywódców europejskich. Ponadto wskazano także na szereg innych zagadnień kluczowych dla rozwoju świata cyfrowego. Należą do nich podjęcie tematyki wykorzystania potencjału otwartych danych i budowanie narzędzi e-administracji, budowanie umiejętności cyfrowych, reforma praw własności intelektualnej. Uwaga jaką przywódcy europejscy zwrócili na gospodarkę cyfrową i zapisy konkluzji Rady świadczą, że sprawy związane ze światem cyfrowym zostały uznane za priorytetowe dla zapewnienia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Europie. Dlatego konieczne jest dokończenie budowy zintegrowanego Jednolitego rynku cyfrowego i telekomunikacyjnego, przynoszących korzyści konsumentom i przedsiębiorstwom. Jednolity rynek stwarza bowiem możliwości działania przedsiębiorstw w większej skali i daje większe szanse na powstanie europejskich rozwiązań z zakresu TIK. Ważne jest przy tym, co 4 podkreślała polska delegacja, budowanie zaufania obywateli do świata cyfrowego m.in. poprzez zapewnienie, że dane osobowe i prywatność obywateli będą należycie chronione. Działania krajowe Dokumentem, który będzie miał decydujące znaczenie dla programowania działań w zakresie budowy sieci szybkiego Internetu, rozwoju usług e-administracji i zwiększenia umiejętności informatycznych obywateli Polski jest przyjęty 8 stycznia Program Operacyjny Polska Cyfrowa. Powiązane są z nim dwa dokumenty Narodowy Plan Szerokopasmowy oraz Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa wyznaczające w sposób szczegółowy planowane do podjęcia działania. Właściwa interwencja w trzech wymienionych obszarach będzie wpływała na możliwości rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce. Badania statystyczne z zakresu społeczeństwa informacyjnego Warto zwrócić uwagę na badania statystyczne wydane w II półroczu 2013 roku, które wskazują na jakim etapie rozwoju cyfrowego się znajdujemy. Analiza danych może być bowiem pomocna w określeniu gdzie powinna zostać skoncentrowana szczególna uwaga i wysiłki, tak aby możliwym stało się lepsze wykorzystanie technologii teleinformatycznych. Odwołując się do badania GUS Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego w Polsce w 2013 r. należy odnotować pozytywne trendy, w tym w szczególności wzrost ilości osób i przedsiębiorstw wykorzystujących możliwości, które daje Internet. Jak wynika z przeprowadzonych badań w 2013 roku prawie 94% przedsiębiorstw w Polsce posiadało dostęp do Internetu. Odnotowywany jest także systematyczny wzrostu gospodarstw posiadających komputer (75%) i dostęp do Internetu (72%). Do głównych wyzwań należy jednak zaliczyć wykorzystanie możliwości, którą dają narzędzia świata cyfrowego. W dalszym ciągu jednak jedynie nieco ponad 20% przedsiębiorstw w 2012 roku dokonywało zamówień za pośrednictwem sieci komputera. To sprawia, że osiągnięcie celów stawianych w EAC w zakresie wykorzystania handlu elektronicznego są w Polsce mało realne. Problematycznym jest także niskie wykorzystanie usług e-administracji przez obywateli jedynie ok 23% osób w wieku 16-74 lata wykorzystywało możliwości sieci do korzystania z usług administracją publicznej. 5 Raport z realizacji zadań Agendy cyfrowej w Polsce Europejska agenda cyfrowa (EAC)1 jest jednym z siedmiu kluczowych programów Komisji Europejskiej, prowadzonych w ramach strategii reform gospodarczych nakreślonych w dokumencie Europa 2020 mających przyczynić się do budowy inteligentnej i zrównoważonej gospodarki sprzyjającej włączeniu społecznemu. Agenda cyfrowa przyjmowana była już w obliczu kryzysu gospodarczego, który ujawnił strukturalne słabości trapiące gospodarki niektórych z państw członkowskich Unii Europejskiej. Kryzys gospodarczy to jednak nie wszystko. Przed Europą stoją wyzwania, od których podjęcia i przezwyciężenia zależy przyszłe oblicze naszego kontynentu. Do wyzwań tych należą m.in starzenie się społeczeństwa, zmiany w układzie sił gospodarczych i wzrost nowych potęg gospodarczych, zmiany klimatyczne. W tej sytuacji konieczne stało się podjęcie przez UE tych wyzwań i skonstruowanie na nie adekwatnych odpowiedzi. Ważne było także wyciągnięcie wniosków z wcześniejszych programów UE w tym zakresie jak i doświadczenia z realizacji strategii lizbońskiej. Mając na uwadze wskazane czynniki opracowana została EAC. Punktem wyjścia dla podjęcia działań w ramach Agendy cyfrowej leży przekonanie autorów, że „(...) W obliczu starzenia się społeczeństwa i globalnej konkurencji mamy do wyboru trzy możliwości: pracować ciężej, dłużej lub mądrzej. Będziemy prawdopodobnie musieli zastosować wszystkie trzy, ale trzecia opcja to jedyny sposób na zagwarantowanie lepszej, jakości życia Europejczyków.” Dlatego też podstawą dla projektowanych działań i celem Agendy jest lepsze wykorzystanie potencjału tkwiącego w technologiach informacyjnych i komunikacyjnych (TIK), co przyczyni się do zwiększenia innowacyjności przedsiębiorstw, wzrostu gospodarczego oraz poprawy jakości życia codziennego obywateli. Technologie teleinformatyczne mają być narzędziem wzmacniającym wzrost efektywności wszystkich sektorów gospodarki, działań państwa, a także mają sprzyjać budowie nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. EAC stanowi program, wskazujący na szereg konkretnych zadań zarówno dla Komisji Europejskiej jak i państw członkowskich. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Europejska agenda cyfrowa – COM(2010) 245 1 6 Niniejszy materiał jest kolejnym ze sprawozdań podsumowującym działania związane z realizacją celów zawartych w Europejskiej agendzie cyfrowej podjętych przez interesariuszy społeczeństwa informacyjnego. Opracowanie cyklicznych raportów ewaluacyjnych zostało zapowiedziane w Stanowisku Rządu RP do Komunikatu Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego i Komitetu Regionów: Europejska agenda cyfrowa – COM(2010)245. Raporty mają stanowić narzędzie koordynacji działań administracji oraz być źródłem informacji o przedsięwzięciach podejmowanych w Polsce w zakresie społeczeństwa informacyjnego. Dodatkowo w sprawozdaniu wskazane zostały niektóre z wydarzeń związanych z funkcjonowaniem EAC, które miały miejsce w II półroczu 2013 r. Dotychczas były to raporty przygotowywane w odstępach kwartalnych, jednak w związku ze zmianami zaaprobowanymi przez Komitet Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji oraz Komitet do Spraw Europejskich zmniejszona została częstotliwość raportowania. Wprowadzenie obecnej zmiany wynika z praktyki przygotowywania dotychczasowych sprawozdań, szczególnie mając na uwadze, że część z działań wskazywanych do realizacji państwom członkowskim została już wykonana. Obecnie prezentowany raport jest pierwszym, który został przygotowany w nowej formule. Koordynacja Europejskiej agendy cyfrowej Największym wyzwaniem stojącym zarówno przed Komisją Europejską jak i państwami członkowskimi jest zapewnienie szybkiego przyjęcia i wdrożenia środków niezbędnych do realizacji celów zawartych w EAC. Wymaga to wspólnej wizji i determinacji w celu dokonania zmian i wykonania m.in. przez Komisję Europejską kompleksowego zestawu działań, do których należą: Rejestrowanie postępów w realizacji Agendy cyfrowej za pomocą tabeli wyników obejmującej kluczowe wskaźniki statystyczne – Tabela wyników agendy cyfrowej (Digital Agenda Scoreboard); Organizowanie szeroko zakrojonej debaty na temat postępów i pojawiających się wyzwań, w formie corocznego zgromadzenia cyfrowego, z udziałem państw członkowskich, instytucji UE, przedstawicieli obywateli i przemysłu TIK– Zgromadzenie agendy cyfrowej (Digital Agenda Assembly); 7 Bliska współpraca z państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim i wszystkimi zainteresowanymi stronami - Inicjatywa wizyt krajowych (Digital Agenda Going Local); Cykliczne spotkania pomiędzy przedstawicielami Komisji Europejskiej i państw członkowskich w celu bieżącej współpracy w zakresie spraw mających szczególne znaczenie dla powodzenia założeń EAC w ramach Grupy Wysokiego Szczebla ds. Europejskiej agendy cyfrowej (HLG EAC); Trzeba mieć także na uwadze przegląd EAC2, który został przedstawiony przez Komisję Europejską 18 grudnia 2012 roku, a w którym wymienione zostały dodatkowe zadania do realizacji w latach 2013-15. Wskazują one na te elementy Agendy cyfrowej, które wymagają szczególnego wysiłku i uwagi dla ich wykonania. Dodatkowo znalazły się w nim elementy, które w związku z szybkim rozwojem technologicznym, nie zostały uwzględnione w 2010 roku, kiedy zaprezentowano finalną wersję dokumentu Agenda cyfrowa - jak przetwarzanie danych w chmurze. Miernikiem czy podjęte działania zostały dobrane właściwie i odniosły pożądany rezultat są wskaźniki realizacji celów (kluczowe cele skuteczności działania). W Agendzie cyfrowej wyznaczono szereg takich wskaźników do osiągnięcia, które można pogrupować na cele ilościowe: związane ze zwiększeniem dostępu do szybkiego Internetu; rozwój handlu elektronicznego; zwiększenie ilości osób, które regularnie korzystają z Internetu; rozwój e-administracji; zwiększenie nakładów na badania i rozwój; promowanie energooszczędnego oświetlenia. Wyniki osiągane przez nasz kraj zostały omówione w poprzednim raporcie za II kwartał 2013 roku, dlatego w tym miejscu nie będą one ponownie przytaczane. Główne wyniki zostały zawarte w załączniku - Tabeli wyników Agendy cyfrowej. Należy jednak podkreślić, że wyznaczone zadania są bardzo ambitne – szczególnie w odniesieniu do nowych państw członkowskich UE. Trzeba bowiem pamiętać, że państwa UE stoją na zróżnicowanym poziomie rozwoju. Dla części z nich realizacja zadań Agendy jest prostsza, a dla innych jest to duże wyzwanie. W Polsce poważnie podeszliśmy do tego dokumentu. Dlatego też opracowany został krajowy mechanizm koordynacyjny w postaci przygotowywanych cyklicznie raportów z realizacji zadań Agendy w naszym kraju, za realizację którego odpowiedzialne jest Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Europejska agenda cyfrowa – cyfrowe pobudzenie wzrostu w Europie - COM(2012) 784 2 8 Założenia i cele EAC są obecne w polskich dokumentach strategicznych, wpływając na ich założenia i cele. Polskie strategie podejmują zawarte w Agendzie tematy związane z rozwojem społeczeństwa informacyjnego. W tym zakresie należy rozpatrywać nowy Program Operacyjny Polska Cyfrowa, który uwzględnia realizację przez nasz kraj głównych założeń EAC. Należą do nich: rozwój sieci szybkiego Internetu, tworzeniu przyjaznych dla obywateli usług e-administracji, a także wsparcia dla budowy kompetencji cyfrowych Polaków, na różnym poziomie zaawansowania. Rada Europejska 24-25 października 2013 r. W marcu 2013 r. Rada Europejska uzgodniła, że w nadchodzących miesiącach będzie omawiać konkretne dziedziny mające znaczący wpływ na zwiększenie wzrostu i zatrudnienia. Uwaga zwrócona została na konieczność dokończenia tworzenia Jednolitego rynku. Mając na uwadze powyższe odbywające się w dniach 24-25 października 2013 roku w Brukseli posiedzenie Rady Europejskiej, w sposób szczególny poświęcone było kwestiom związanym z Europejską agendą cyfrową. Uwaga jaką przywódcy europejscy zwrócili na gospodarkę cyfrową i zapisy konkluzji Rady świadczą, że sprawy związane ze światem cyfrowym zostały uznane za priorytetowe dla zapewnienia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy w Europie. Polska, na wiele miesięcy przed posiedzeniem aktywnie zabiegała, aby w konkluzjach ze szczytu europejscy liderzy zwrócili szczególną uwagę na cztery kluczowe, z punktu widzenia naszego kraju, postulaty z zakresu Agendy cyfrowej: Ochrona danych osobowych – chodziło o wskazanie przez Radę Europejską horyzontu zakończenia prac nad reformą; Stawki VAT na e-booki – wprowadzenie zobowiązania dla KE do zaproponowania zmian i zrównania stawek opodatkowania książek papierowych i książek cyfrowych; Pakiet Connected Continent – Łączność na całym kontynencie – chodziło o podkreślenie wagi znaczenia budowania jednego rynku telekomunikacyjnego i rozpoczęcie prac legislacyjnych nad pakietem; Promocja otwartego dostępu i potencjału chmury obliczeniowej – zwrócenie uwagi przez Radę Europejską na potencjał kryjący się w tych rozwiązaniach; 9 Ważne przy tym było promowanie przez nasz kraj wskazania wzrostu znaczenia spraw cyfrowych w ostatnich latach. Zmiany technologiczne i konieczność konkurowania na rynkach globalnych sprawiły, że obecnie nie jest już to tylko temat, który zajmuje ekspertów. Tematy Agendy cyfrowej zostały włączone do głównego nurtu polityk publicznych, które są kluczowe dla konkurencyjności Europy. Z tego też względu priorytetowe było podejście do omawianej Rady, które zostało poprzedzone intensywnymi rozmowami ówczesnego Ministra Administracji i Cyfryzacji Michała Boniego na forum UE – m.in. z przewodniczącym Rady Europejskiej Hermanem van Rompuyem, komisarz Neelie Kroes oraz z przedstawicielami rządów państw członkowskich m.in. Niemiec i Francji oraz nowych państw członkowskich UE. Duża aktywność na tym polu przyniosła efekt i powyższe kwestie zostały uwzględnione w konkluzjach przyjętych przez przywódców państw europejskich. Do najważniejszych konkluzji Rady Europejskiej należy stwierdzenie, że ważne jest budowanie zaufania obywateli i przedsiębiorstw do gospodarki cyfrowej. Poniżej zawarte zostało bardziej szczegółowe odniesienie się do podjętych przez Radę tematów, które mieszczą się w zakresie Agendy cyfrowej. Ochrona danych osobowych W zakresie pierwszego z priorytetów wskazano na konieczność przyśpieszenia prac nad reformą prawa UE w zakresie ochrony danych osobowych. Wyznaczony został przy tym horyzont czasowy na wypracowanie rozwiązań – do 2015 roku, także w odniesieniu do dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa cybernetycznego. W punkcie 8 konkluzji podkreślono, że dokonanie postępu w tym zakresie będzie miało kluczowe znaczenie dla budowania zaufania obywateli i przedsiębiorstw do gospodarki cyfrowej i będzie decydujące dla możliwości odniesienia sukcesu w pracach nad ukończeniem tworzenia Jednolitego rynku cyfrowego. Prezentując ustalenia konkluzji w tym punkcie Premier Donald Tusk wskazał: „Nie można tego problemu traktować w sposób prosty – że albo skuteczność przedsiębiorców działających w przestrzeni wirtualnej, albo ochrona prywatności i danych osobowych. Bo takie myślenie mogłoby nas doprowadzić do konkluzji, że żeby robić dobry biznes w przestrzeni wirtualnej, trzeba uderzyć w podstawowe prawa, jakimi są ochrona danych osobowych i prywatności. Staraliśmy się wytłumaczyć – także po polskich doświadczeniach – że jeśli nie znajdziemy sposobu w dialogu społecznym, żeby pogodzić te dwie potrzeby, to nie będzie ani poczucia bezpieczeństwa obywateli ani dobrego i powszechnego biznesu. To także jest w interesie firm, które prowadzą swój biznes 10 w Internecie, żeby ludzie mieli zaufanie do uczestniczenia w obrocie gospodarczym w tej przestrzeni.”. Stawki VAT na e-booki W zakresie VATu na e-booki ze strony Polski podnoszona była kwestia zmiany przepisów unijnych w kierunku możliwości zastosowania obniżonej w postaci cyfrowej. stawki VAT także na książki Starania o obniżenie stawek na e-booki znalazły odzwierciedlenie w zapisach Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego 2020 przyjętej przez polski rząd w marcu 2013. Kwestia stawki VAT od e-booków (oraz innych publikacji dostarczanych w formie cyfrowej np. cyfrowych wydań gazet) uregulowana jest w tzw. Dyrektywie VAT (Dyrektywa Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej). Treści dostarczane w postaci cyfrowej traktowane są w niej jako usługa, a nie jako towar. W związku z tym nie mogą one być objęte obniżonymi (preferencyjnymi) stawkami, którymi objęte są książki i gazety w postaci materialnej. Dlatego też w Polsce książki zapisane w postaci fizycznej obłożone są preferencyjną stawką VAT wynoszącą 5%, a książki elektroniczne (ebooki) stawką podstawową 23%. Mając na uwadze powyższe popieramy zapowiedziany przez Komisję Europejską przegląd struktury obecnie obowiązujących stawek VAT na produkty w postaci cyfrowej, zgodnie z zasadą, iż podobne towary i usługi powinny podlegać tym samym stawkom podatku3. Jest to także wskazywane w przeglądzie do Europejskiej agendy cyfrowej z grudnia 2012 roku: „(…) reforma podatku VAT w Unii Europejskiej w 2013 r. obejmie dostosowanie stawek podatkowych za treści cyfrowe oraz podobne realne towary, takie jak e-booki i książki tradycyjne”. Dyskryminacyjne opodatkowanie dóbr w postaci cyfrowej jest poważną przeszkodą dla rozwoju Jednolitego rynku cyfrowego. Usunięcie tych barier jest często powtarzającym się postulatem partnerów społecznych i służyć ono może wspieraniu rozwoju rynku oraz zwiększeniu legalnych zasobów cyfrowych. W konkluzjach ustalono, że w prowadzonym aktualnie przeglądzie, Komisja Europejska zajmie się kwestiami właściwymi dla gospodarki cyfrowej, takimi jak zróżnicowane stawki podatkowe dla produktów cyfrowych i materialnych. Rada Europejska z zadowoleniem przyjęła inicjatywę Komisji dotyczącą ustanowienia Grupy ekspertów ds. opodatkowania Komisja Europejska już w grudniu 2011 roku w komunikacie: W sprawie przyszłości podatku VAT. W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT COM(2011) 851, wskazała na konieczność przedstawienia zmian idących w powyższym kierunku. 3 11 gospodarki cyfrowej. Kwestie podatkowe były także omawiane na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 19-20 grudnia 2013 r. Pakiet Connected Continent – Łączność na całym kontynencie Koncepcja Jednolitego rynku telekomunikacyjnego jest ważną częścią składową pomysłów na konkretne kroki, które trzeba przedsięwziąć, tak aby było możliwe utworzenie Jednolitego rynku cyfrowego. W tym zakresie 11 września 2013 roku przedstawiony został pakiet propozycji legislacyjnych „Connected Continent”4. Wśród zgłoszonych propozycji znalazły się działania z zakresu roamingu; harmonizacji przyznawania widma radiowego; działań na rzecz rozwoju sieci szerokopasmowego Internetu: redukcji kosztów rozwoju infrastruktury. Podstawowym celem wniosku jest zbudowanie jednolitego rynku łączności elektronicznej w Unii Europejskiej, w ramach którego: obywatele i przedsiębiorstwa w UE będą miały dostęp do usług łączności elektronicznej niezależnie od tego, gdzie są one świadczone na terytorium Unii, bez ograniczeń transgranicznych oraz bez konieczności ponoszenia nieuzasadnionych kosztów dodatkowych; przedsiębiorstwa zapewniające sieci łączności elektronicznej i świadczące usługi łączności elektronicznej będą mogły prowadzić działalność i świadczyć takie usługi niezależnie od tego, gdzie na terytorium UE mają siedzibę, oraz niezależnie od tego, gdzie na terytorium UE znajdują się ich klienci. Podjęte działania z zakresu bodowy Jednolitego rynku telekomunikacji mają przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności Europy w gospodarce światowej, której funkcjonowanie i wzrost są w coraz większym stopniu uzależnione od dostępu do szybkiej sieci Internetu. Dlatego też mając na uwadze powyższe wydanie pakietu stało się praktyczną realizacją zapowiedzi wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Neelie Kroes, która w grudniu 2012 roku w trakcie prezentacji śródokresowego przeglądu EAC5 wskazała, że „Rok 2013 będzie najbardziej pracowitym rokiem dla Agendy cyfrowej. Moje 4 Wniosek o Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające środki dotyczące europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej i mające na celu zapewnienie łączności na całym kontynencie, zmieniające dyrektywy 2002/20/WE, 2002/21/WE i 2002/22/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1211/2009 i (UE) nr 531/2012. 5 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Europejska agenda cyfrowa – cyfrowe pobudzenie wzrostu w Europie COM(2012) 784. 12 najważniejsze priorytety to wzrost inwestycji w sieci szerokopasmowe oraz zwiększenie wkładu sektora cyfrowego w ożywienie gospodarcze Europy”. Odnosząc się do inicjatywy Komisji Europejskiej „Connected Continent” należy podkreślić, że zawiera ona wiele istotnych propozycji, które z jednej strony przyniosą korzyści dla konsumentów z komunikacji międzynarodowej na jednolitym rynku, a z drugiej – mogą przyczynić się do stworzenia długookresowych przewag konkurencyjnych Europy na globalnym rynku. Podejście do europejskiego rynku telekomunikacyjnego powinno być proaktywne, a inicjatywa Komisji może odegrać kluczową rolę w tworzeniu jednolitego rynku telekomunikacyjnego. W tym punkcie w konkluzjach w punkcie 5 wskazano, że „(…) Rada Europejska z zadowoleniem przyjmuje przedstawienie przez Komisję pakietu dotyczącego zapewnienia łączności na całym kontynencie i zachęca prawodawcę do przeprowadzenia dogłębnej analizy tego pakietu z myślą o jego terminowym przyjęciu.”. Chmura obliczeniowa Temat związany z przetwarzaniem danych w chmurze nie był pierwotnie obecny w Agendzie cyfrowej. Został on jednak uwzględniony w przeglądzie śródokresowym EAC w grudniu 2012 roku mając na uwadze postęp technologiczny, nowe podejście do świadczenia usług w świecie cyfrowym, duży potencjał wzrostu i nadzieje związane z rozwojem usług opartych na Big Data i chmurze. Chęć rozwoju tego typu działalności świadczonej przez firmy europejskie zaowocowało poważnym potraktowaniem tego tematu także w trakcie październikowej Rady Europejskiej. Zgodnie z postulatami wskazywanymi przez Polskę wskazane zostało w punkcie 3 konkluzji, że „Pewne strategiczne technologie, takie jak duże zbiory danych (ang. Big Data) i przetwarzanie w chmurze, są istotnymi czynnikami wspomagania wydajności i lepszych usług.(…)”. W kolejnych krokach przewidziano przy tym, że „(…) Komisja Europejska i państwa członkowskie, przy wsparciu Europejskiego partnerstwa na rzecz chmur obliczeniowych, powinny nadal czynić wszelkie starania, dzięki którym Europa stanie się wiodącym obszarem, jeśli chodzi o wdrażanie takiej formy przetwarzania. Rada Europejska wzywa do ustanowienia solidnej sieci krajowych koordynatorów cyfrowych, która może odegrać strategiczną rolę w rozwoju rozwiązań w dziedzinie przetwarzania w chmurze, dużych zbiorów danych i otwartych danych.”. Należy przy tym zauważyć wzajemne powiązanie podejmowanych w konkluzjach priorytetów. Usługi przetwarzania w chmurze wymagają bowiem dostępu do szybkiej i niezawodnej łączności internetowej. Z kolei dla budowania popytu na usługi dostarczane za 13 pośrednictwem chmury kluczowe jest budowanie zaufania do bezpieczeństwa przetwarzanych danych. To zaś wymaga zapewnienia pewności, że dane te są w należyty sposób chronione, stąd też m.in. priorytetowe podejście do omawianej już wcześniej reformy przepisów z zakresu ochrony danych osobowych w celu lepszego dostosowania ich do wymogów stawianych przez świat cyfrowy. Przy tej okazji należy także zauważyć, że Europa zależy w znacznym stopniu od pozaeuropejskich dostawców sprzętu, oprogramowania i sieci informatycznych. Nie inaczej jest w przypadku rozwiązań opierających się na przetwarzaniu danych w chmurze - korzystamy z rozwiązań opracowanych poza Europą. Dlatego ważne jest podjęcie tego tematu i wydanie w 2012 roku przez Komisję Europejską komunikatu: „Wykorzystanie potencjału chmury obliczeniowej w Europie”. W tym zakresie należy dostrzec potencjał wynikający z modernizacji usług publicznych. Zagadnienie to można przy tym widzieć w szerszym kontekście budowy Jednolitego rynku cyfrowego, który ułatwiałby dzięki jednolitym przepisom prawnym, opracowanie rozwiązań paneuropejskich. Pozostałe kwestie Oprócz wskazywanych przez Polskę priorytetowych dla naszego kraju tematów, w trakcie posiedzenia Rady Europejskiej poruszone zostały także inne ważne, z punktu widzenia realizacji celów i założeń EAC, kwestie. Należą do nich podjęcie tematyki wykorzystania potencjału otwartych danych i budowanie narzędzi e-administracji, budowanie umiejętności cyfrowych, reforma praw własności intelektualnej. W zakresie modernizacji administracji publicznej wskazano w punkcie 9 konkluzji, że: „Należy kontynuować modernizację administracji publicznych poprzez szybkie wdrożenie usług takich jak administracja elektroniczna, e-zdrowie, fakturowanie elektroniczne i elektroniczne zamówienia publiczne”. Przyczyni się to do zwiększenia liczby usług cyfrowych i poprawy ich jakości dla obywateli i przedsiębiorstw w całej Europie, a także przyniesie oszczędności kosztów w sektorze publicznym.”. Warto także odnotować, że uwaga zwrócona została także w kierunku potencjału otwartych danych i ponownego wykorzystania informacji sektora publicznego. Jest to istotny kierunek mając na uwadze potencjał kryjący się w ponownym wykorzystaniu informacji publicznej. Zadaniem dla administracji publicznej pozostaje stworzenie odpowiedniej infrastruktury dla gromadzenia i udostępnienia zasobów informacyjnych. Dzięki technologiom informacyjno- komunikacyjnym (TIK) informacja – w porównaniu do tradycyjnych metod – dostarczana jest szybciej, do liczniejszej grupy odbiorców, w większej ilości i tańszym kosztem. Te same 14 technologie sprzyjają także ponownemu wykorzystaniu informacji, która w postaci cyfrowej może być łatwiej i taniej przetwarzana. Z informacji publicznej korzysta w szczególności wiele nowoczesnych serwisów internetowych i mobilnych. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na trwające w MAC prace nad Centralnym Repozytorium Informacji Publicznej (CRIP), a które są praktycznym przełożeniem promowanych idei. CRIP będzie skatalogowanym magazynem służącym do przechowywania i udostępniania zasobów informacyjnych lub metadanych w sieci teleinformatycznej. W ramach tego trybu informacje zostaną udostępnione w sposób skoordynowany, zapewniający ich aktualność, możliwość jak najszerszego wykorzystania i ich maszynowego odczytu. Z perspektywy użytkownika CRIP będzie wygodnym narzędziem, które pozwala na dotarcie z jednego miejsca do zasobów informacyjnych pochodzących z wielu różnych źródeł. Dużą uwagę należy zwrócono w konkluzjach na budowanie umiejętności cyfrowych. Umiejętności w tym zakresie są niezbędne do poruszania się we współczesnym świecie. Ponadto, jak wskazywała Komisja Europejska powołując Wielką koalicję na rzecz miejsc pracy w sektorze cyfrowym, dotkliwie odczuwany przez europejskie przedsiębiorstwa jest brak specjalistów z zakresu TIK i to pomimo wysokiej stopy bezrobocia wśród ludzi młodych w wielu państwach członkowskich UE. Bez wysokich umiejętności cyfrowych nie będzie możliwości zrealizowania ambitnych celów stawianych w Agendzie cyfrowej, skierowanych w kierunku budowania innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Należy jednak mieć przy tym na uwadze, że przynajmniej podstawowe umiejętności są niezbędnym warunkiem uczestnictwa w świecie cyfrowym. Dlatego też tak istotne są działania państwa w tym zakresie, aby zapewnić, że brak umiejętności informatycznych nie stanie się poważną barierą dla dużej grupy społeczeństwa, uniemożliwiając im chociażby korzystanie z usług e-administracji. Kluczowe wobec tego są działania zmierzające do budowania umiejętności cyfrowych na różnym poziomie zaawansowania – co znalazło odzwierciedlenie w Programie Operacyjnym Polska Cyfrowa. W konkluzjach z Rady pojawiło się także odwołanie do dyskutowanej na forum Unii Europejskiej i obecnej także w EAC kwestii lepszego dopasowania prawa własności intelektualnej do nowej rzeczywistości, którą stwarza świat cyfrowy. Stwierdzając ten fakt wskazano, że „(…) Świadczenie usług cyfrowych i dostarczanie treści cyfrowych na całym jednolitym rynku wymaga ustanowienia systemu praw autorskich, odpowiedniego dla ery cyfrowej. W związku z tym Komisja ukończy wiosną 2014 r. 15 prowadzony właśnie przegląd unijnych ram dotyczących praw autorskich. Należy unowocześnić europejski system praw autorskich i ułatwić udzielanie licencji przy zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony praw własności intelektualnej i uwzględnieniu różnorodności kulturowej.”. Reasumując ustalenia z Rady Europejskiej należy podkreślić przekonanie przywódców europejskich, że silna gospodarka cyfrowa ma podstawowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego i konkurencyjności Europy we współczesnym świecie. W tym celu trzeba dołożyć wszelkich starań, by europejski przemysł odzyskał konkurencyjność w branży produktów i usług cyfrowych. Dlatego konieczny jest zintegrowany Jednolity rynek cyfrowy i telekomunikacyjny, przynoszący korzyści konsumentom i przedsiębiorstwom. Jednolity rynek stwarza bowiem możliwości działania przedsiębiorstw w większej skali i daje większe szanse na powstanie europejskich rozwiązań z zakresu TIK. Szczególną uwagę należy przy tym poświęcić wspieraniu zmniejszania przepaści cyfrowej między państwami członkowskimi. Krajowe dokumenty o charakterze strategicznym Mimo, że wykracza to poza zakres czasowy objęty niniejszym raportem i kwestie te będą szczegółowo omówione w kolejnej edycji niniejszego sprawozdania, należy jednak zasygnalizować przyjęcie przez Radę Ministrów 8 stycznia 2014 roku trzech dokumentów o charakterze strategicznym, które określają w jaki sposób wykorzystane zostaną środki unijne, a także środki z innych źródeł do cyfryzacji Polski. Do dokumentów tych należą: Program Operacyjny Polska Cyfrowa, Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa i Narodowy Plan Szerokopasmowy. Podjęte w nich zostały trzy kluczowe, z punktu widzenia realizacji EAC, zagadnienia budowy sieci szybkiego Internetu, informatyzacji państwa i wspomagania upowszechnienia umiejętności cyfrowych obywateli. Właściwe wykorzystanie środków, które zostaną przeznaczone na tren cel będzie niezbędne dla budowania innowacyjności i właściwego wykorzystania impetu cyfrowego. Na realizację POPC przewidzianych zostało 2 255,6 mln EUR. Wykorzystanie tych środków będzie decydujące dla możliwości osiągnięcia przez Polskę celów wyznaczonych w Agendzie cyfrowej i nadrobienia różnic w poziomie rozwoju, który jest odnotowywany przez nasz kraj w stosunku do średniego poziomu rozwoju UE. Szczegółowa prezentacja i dostęp do 16 poszczególnych programów zaprezentowane zostało na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji6. Grupa Wysokiego Szczebla ds. EAC Jak było to już powyżej wskazywane w celu koordynacji działań administracji państw członkowskich i lepszej komunikacji na linii państwa członkowskie – Komisja Europejska dla prowadzenia strategicznej dyskusji o sprawach cyfrowych utworzona została Grupa Wysokiego Szczebla ds. Agendy cyfrowej. W omawianym okresie w dniu 30 października 2013 roku miało miejsce kolejne posiedzenie Grupy. Poświęcone było ono przed wszystkim kwestiom najbardziej aktualnym i istotnym z punktu widzenia obecnego etapu wdrażania EAC. Mając na uwadze termin spotkania grupy zostało ono poświęcone w szczególności przeglądowi spraw, które zostały podjęte podczas Rady Europejskiej. Omawiane było podejście i plany Komisji związane z pakietem telekomunikacyjnym KE Connected Continent, sprawom budowy Jednolitego rynku cyfrowego i opodatkowaniu gospodarki cyfrowej. Badania statystyczne z zakresu społeczeństwa informacyjnego Bardzo ważnym wskaźnikiem dla badania, czy podejmowane działania w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego, które są wskazywane w EAC, przekładają się na rzeczywisty wzrost i przynoszą oczekiwane rezultaty są wskaźniki ilościowe. W tym miejscu warto także przypomnieć, że w Agendzie cyfrowej wskazanych zostało szereg tzw. kluczowych celów skuteczności działania. Mając na uwadze powyższe, w celu monitorowania postępów w osiąganiu wyznaczonych wskaźników na poziomie europejskim corocznie wydawana jest tabela wyników Europejskiej agendy cyfrowej. Dodatkowo na stronie Komisji Europejskiej istnieje możliwość szczegółowej weryfikacji obecnego poziomu realizacji założonych celów. Badania te zostały omówione w poprzednim raporcie za II kwartał 2013 roku, dlatego nie będą one powtarzane. Należy jednak wskazać, że Główny Urząd Statystyczny opublikował w grudniu 2013 roku publikację „Społeczeństwo informacyjne w Polsce, wyniki badań statystycznych z lat 2009-2013” w którym zaprezentowane zostały podstawowe informacje na temat wykorzystywanych przez obywateli i przedsiębiorstwa technologii informacyjnokomunikacyjnych, e-handlu i e-administracji7. 6 https://mac.gov.pl/dzialania/polska-cyfrowa-rzad-przyjal-kluczowe-dokumenty/ 17 Jak wynika z badań przeprowadzonych w 2013 roku prawie 94% przedsiębiorstw w Polsce posiadało dostęp do Internetu, przy czym najczęściej (83% z nich) wykorzystywało do tego celu łącza szerokopasmowe. Z każdym rokiem rośnie też liczba przedsiębiorstw korzystających z połączeń internetowych za pośrednictwem technologii mobilnej (44% przedsiębiorstw w 2013 r.). Za pozytywny trend uznać można wysoki odsetek wykorzystania przez przedsiębiorstwa Internetu do kontaktów z administracją publiczną. Z usług e-administracji w 2012 roku korzystało ok. 90% przedsiębiorstw, przy czym tę formę kontaktu z administracją publiczną stosowały prawie wszystkie duże firmy, oraz 98% firm średnich. Rośnie także świadomość przedsiębiorców o konieczności aktywnego włączenia się w świat cyfrowy w celu kontaktowania się z klientem. W 2013 r. 66% przedsiębiorstw posiadało własną stronę internetową, przy czym prawie co piąta firma w Polsce wykorzystywała możliwości, które dają media społecznościowe. Powyżej wymienione zostały pozytywne trendy z zakresu udziału polskich przedsiębiorstw w gospodarce cyfrowej. Należy jednak zauważyć, że jak wynika z omawianych badań statystycznych odnotowywane są istotne różnice pomiędzy poszczególnymi regionami Polski w zakresie wykorzystywania przez pracowników komputerów w pracy8. Nadal także jedynie nieco ponad 20% przedsiębiorstw w 2012 roku dokonywało zamówień za pośrednictwem sieci komputera. To sprawia, że osiągnięcie celów stawianych w EAC w zakresie wykorzystania handlu elektronicznego są w Polsce mało realne. W omawianym badaniu obok przedsiębiorców badany był także poziom wykorzystania TIK wśród gospodarstw domowych. Także i w tym zakresie dane za 2013 rok wskazują na utrzymywanie się pozytywnego trendu i systematycznego wzrostu gospodarstw posiadających komputer (75%9) i dostęp do Internetu (72%). Za pozytywne uznać można, że 90% gospodarstw domowych z dziećmi w wieku 5-15 lat posiada komputer, przy czym różnica w tym zakresie nie jest znacząca pomiędzy obszarami wiejskimi i dużymi miastami. Internet najczęściej jest wykorzystywany do wysyłania i odbierania poczty internetowej. Nadal natomiast jedynie ok 23% osób w wieku 16-74 lata wykorzystywało możliwości sieci do korzystania z usług administracją publicznej10. Publikacja dostępna pod adresem: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_4293_PLK_HTML.htm Liderem w tym zakresie jest województwo mazowieckie (57,4% pracowników wykorzystujących komputer przynajmniej raz w tygodniu w 2013 r.). Dla porównania w województwie warmińsko-mazurskim odsetek ten wynosi 32,2%. 9 Gospodarstwa domowe z co najmniej jedną osobą w wieku 16-74 lata. 10 Najczęstszą formą korzystania z e-administracji było wyszukiwanie informacji na stronach administracji publicznej. 7 8 18 Mając na uwadze powyższe i konieczność sprostania wyzwaniu, jakim jest zbudowanie przyjaznych użytkownikowi usług e-administracji w Polsce, warto przywołać dwa raporty przygotowane na zlecenie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, których celem było zbadanie, jak rozwija się e-administracja i jak z niej korzystamy. Warto bliżej przyjrzeć się wynikom przeprowadzonych badań i pod tym kątem spojrzeć na możliwości modernizacji usług administracji. W pierwszym z raportów, E-administracja w oczach internautów 201311, wskazuje się na elektroniczną administrację z perspektywy niemal 5000 internautów. Wyniki opracowanych badań wskazują, że wzrasta liczba osób chcących korzystać z możliwości, które dają narzędzia administracji elektronicznej. W 2013 r. prawie 2/3 respondentów wyraziło opinię, że chętnie skorzystałaby z usług instytucji publicznych świadczonych on-line. Natomiast z tego rodzaju usług próbowało skorzystać w ciągu ostatniego roku 35% użytkowników sieci (wzrost o 4 % w stosunku do 2012 roku). Niemal 53% respondentów korzystających z eadministracji pozytywnie oceniło swoje doświadczenia, 19% – negatywnie. Wśród trzech podstawowych powodów niezadowolenia z usługi elektronicznej urzędu/instytucji publicznej wskazywano: brak możliwości załatwienia całej sprawy przez Internet; zbyt zawiły lub niezrozumiały opis sposobu załatwienia sprawy; załatwienie sprawy trwało dłużej niż się spodziewano. Główną barierą w korzystaniu z e-administracji jest przekonanie, że mimo złożenia wniosku w Internecie, niezbędna będzie wizyta w placówce urzędu. Część osób wskazywała również obawę o właściwe załatwienie sprawy oraz na niewielki zakres lub brak interesujących ich usług. Warto także zauważyć nadal małą wiedzę o możliwości skorzystania z usług e-administracji - nieco ponad 1/3 internautów zna platformę ePUAP oraz związany z nią profil zaufany. W drugim raporcie Wpływ cyfryzacji na działanie urzędów administracji publicznej w Polsce w 2013 r.12 podjęto badanie e-administracji z perspektywy samorządów oraz urzędów administracji państwowej, w tym rządowej. Głównym celem badania było zdiagnozowanie stanu informatyzacji i określenie jej wpływu na usprawnienie działania urzędów w Polsce. Zebrane informacje służą więc ustaleniu na jakim etapie cyfryzacji polskiej administracji jesteśmy, służy więc także pośrednio diagnozie realizacji zadań Agendy Raport z badania dostępny na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji pod adresem: https://mac.gov.pl/wp-content/uploads/2014/01/Raport-e-administracja-w-oczach-internaut%C3%B3w-2013.pdf 12 Raport z badania dostępny na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji pod adresem: https://mac.gov.pl/wp-content/uploads/2014/01/PBS_MAC_Cyfryzacja_11122013.pdf 11 19 cyfrowej w naszym kraju. Jak wynika z uzyskanych danych coraz więcej urzędów udostępnia usługi w postaci elektronicznej (inne niż oparte o tzw. wzór pisma ogólnego). W 2013 r. niemal co drugi urząd (47%) świadczył tego rodzaju udogodnienia, rok wcześniej – co trzeci. Spośród spraw leżących w gestii urzędów powiatowych, elektroniczne wnioski o rejestrację pojazdu oraz wydanie wtórnika prawa jazdy można było złożyć już w co drugim urzędzie. Z kolei w ramach zadań urzędów gminnych, wnioski o wydanie aktu urodzenia, aktu małżeństwa oraz aktu zgonu można było złożyć w co czwartym urzędzie. W zakresie możliwości śledzenia postępów rozwoju społeczeństwa informacyjnego i Agendy cyfrowej w Polsce za cenne należy także uznać uruchomienie 30 września 2013 r. przez Główny Urząd Statystyczny systemu wskaźników kluczowych dla monitorowania i programowania polityki rozwoju STRATEG13. Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie założeniem projektu jest opracowanie systemu wskaźników kluczowych dla monitorowania i programowania polityki rozwoju, w tym: identyfikacja wskaźników kluczowych dla monitorowania polityk rozwoju na różnych szczeblach zarządzania, wskaźniki zapisane w dokumentach strategicznych stanowią podstawę systemu, budowa narzędzia do udostępniania wskaźników – baza danych wraz z modułami funkcjonalnymi. Warto przy tym odnotować, że polskie dokumenty strategiczne są zgodne z Europejską agendą cyfrową i elementy strategii europejskich są odzwierciedlone także w monitorowanych w projekcie STRATEG wskaźnikach. Wnioski i rekomendacje Realizacja europejskich i polskich celów strategicznych w obszarze społeczeństwa informacyjnego nie jest możliwa bez aktywnej współpracy wszystkich interesariuszy: administracji publicznej, władz regionalnych i lokalnych a także sektora przedsiębiorstw telekomunikacyjnych i teleinformatycznych. Jest to tym bardziej zalecane mając na uwadze szeroki zakres tematyczny Europejskiej agendy cyfrowej, której sprawy znajdują się w kompetencjach poszczególnych organów administracji publicznej. Dlatego też za Więcej informacji o projekcie pod adresem: http://www.stat.gov.pl/strateg/ , kluczowe wskaźniki statystyczne pod adresem: http://strateg.stat.gov.pl/Home/Strateg 13 20 konieczne należy uznać wzmocnienie koordynacyjnej roli Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. Październikowe posiedzenie Rady Europejskiej wskazuje, że sprawy cyfrowe już obecnie znajdują się w centrum debaty politycznej. Wyzwania, które pojawiają się wraz z rozwojem świata cyfrowego będą zapewne jeszcze wzmacniały ten trend. Dlatego też tak istotnym jest właściwe wykorzystanie szansy, którą dają narzędzia teleinformatyczne dla modernizacji administracji publicznej, budowy sieci szybkiego Internetu i rozwój umiejętności informatycznych obywateli. Ambitne cele ilościowe w tym zakresie wyznacza Europejska agenda cyfrowa. Szansę na realizację tych założeń dają w szczególności środki europejskie, stąd tak dużym wyzwaniem będzie wypełnienie działań zakładanych w Programie Operacyjnym Polska Cyfrowa wartościowymi projektami, które w realny sposób wpłyną na zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju pomiędzy Polską, a państwami przodującymi w wykorzystaniu technologii cyfrowych. Działaniom związanym z realizacją Programu należy nadać najwyższy priorytet. Mając na uwadze dane zaprezentowane w tabeli, wiele zadań udało się już zrealizować. Niektóre jednak, ze względu na ich specyfikę, będą wymagały stałych działań ze strony instytucji zaangażowanych w ich realizację. Należy przy tym patrzeć na wypełnienie celów wskazywanych w EAC jako na szansę wzmocnienia impetu cyfrowego w Polsce, co przekładać się będzie na lepszą jakość życia obywateli. Ponadto warto także wskazać, że wyznaczenie podmiotów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadań Agendy cyfrowej nie oznacza, że jedynie te instytucje powinny działać na rzecz ich osiągania – są to zadania o charakterze horyzontalnym. Przykładem mogą być tutaj działania podejmowane w zakresie interoperacyjności i norm. Jest to temat tym bardziej aktualny mając na uwadze wymagania dotyczące przekazywania informacji w celu ich ponownego wykorzystywania do centralnego repozytorium informacji publicznej. Wiele instytucji posiada informacje w wersji elektronicznej, lecz do tej pory nie były one gromadzone z myślą o dalszym udostępnianiu, przez co nie są one opisane metadanymi lub gromadzone są w postaci grafiki rastrowej, uniemożliwiającej ich łatwy odczyt maszynowy. Standaryzacja opisywania zasobów informacyjnych metadanymi pozwoli na efektywniejsze udostępnianie i wyszukiwanie informacji w centralnym repozytorium i repozytoriach podmiotowych oraz ułatwi przetwarzanie informacji w aplikacjach i usługach. W związku z tym konieczne istotne z perspektywy centralnego repozytorium jest stosowanie formatów danych oraz protokołów komunikacyjne i szyfrujących, umożliwiających odczyt maszynowy, określone w 21 przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.), a także opisywanie zasobów już dostępnych w Internecie w sposób ustandaryzowany. Do tego potrzebne jest odpowiedzialne podejście i wola do wypełnienia przyjętych zobowiązań przez wszystkie zaangażowane podmioty 22 Tabela realizacji zadań Europejskiej Agendy Cyfrowej w Polsce Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające 2.1 Dynamiczny jednolity rynek cyfrowy 2.1.2 10 11 12 13 14 15 Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Ułatwienie transakcji internetowych i transgranicznych Szybko i spójnie wdrożyć główne dyrektywy wspierające jednolity rynek cyfrowy, w tym dyrektywę o usługach MG Szybko i spójnie wdrożyć główne dyrektywy wspierające jednolity rynek cyfrowy, w tym dyrektywę o nieuczciwych praktykach handlowych UOKiK Szybko i spójnie wdrożyć główne dyrektywy i ramy prawne dotyczące telekomunikacji MAC Do 2013 r. dokonać transpozycji dyrektywy VAT zapewniającej równe traktowanie faktur elektronicznych i papierowych MF MAC, UKE Zadanie zrealizowane. Dyrektywa usługowa została wdrożona do polskiego porządku prawnego w 2010 r. ustawą o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. MAC, UKE, MG Zadanie zrealizowane. Zadanie zostało zrealizowane poprzez implementację Dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach: Ustawa z 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym UKE, UOKiK Zadanie zrealizowane. Zakończono prace legislacyjne nad ustawą o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw, wdrażającą przepisy dyrektywy 2009/136/WE oraz 2009/140/WE. Ustawa w dniu 16 listopada 2012 r. została uchwalona przez Sejm oraz opublikowana w dniu 21 grudnia 2012 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1445. MG, ILiM Zadanie zrealizowane. W związku z koniecznością implementowania zmian wprowadzonych dyrektywą Rady 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L 189 z 22.07.2010, str. 1) Minister Finansów wydał następujące rozporządzenia: 1. z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których zgodnie z zapisami Załącznika nr 1 do Stanowiska Rządu RP – Tabela właściwości tematycznych z adnotacją czy realizowane działanie zostało zakończone czy też ma ono charakter ciągły (które jest kontynuacja przedsięwzięć podjętych przed II półroczem 2013 r.) 23 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 nie mają zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1428); 2. z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (Dz. U. 1528). Zmiany wprowadzone ww. rozporządzeniami weszły w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. natomiast od dnia 1 stycznia 2014 r. wejdą w życie przepisy ustawy z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustaw o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35) wprowadzające do ustawy o podatku od towarów i usług kompleksowe regulacje w zakresie fakturowania. W ocenie Ministerstwa Finansów wyżej wskazane zmiany w pełni realizują działanie Europejskiej Agendy Cyfrowej. 2.2 28 Interoperacyjność i normy Stosować europejskie ramy interoperacyjności na poziomie krajowym najpóźniej w 2013 r. MAC MG, MF, MZ, ILiM MAC , MF i MZ – Dalsza implementacja przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych - Zadanie ciągłe MG – Aktualnie użytkowane systemy, infrastruktura teleinformatyczna i e-usługi Ministerstwa Gospodarki jest zgodna z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, natomiast obowiązek dostosowania się dostawców do wymogów przedmiotowego rozporządzenia jest standardowym zapisem we wszystkich zamówieniach publicznych na rozwiązania IT stosowane w Ministerstwie Gospodarki. ILiM – W ramach zadań Krajowego Wielostronnego Forum Elektronicznego Fakturowania wydelegowany przedstawiciel bierze udział w pracach CEN BII WS 3, których celem jest opracowanie wzorów dokumentów elektronicznych oraz procesów objętych prawem zamówień publicznych. Przedstawiciel ILiM wziął udział w spotkaniu inaugurującym prace warsztatu CEN BII WS 3 oraz programującym prace w okresie kilkuletnim, jest zaangażowany w prace zespołu zajmującego się elektronicznym fakturowaniem. Organizacja CEN jest obecnie wyznaczona przez Komisję Europejską do opracowania Normy Europejskiej dla e-faktury (czyli standardu faktury europejskiej). Wyniki tych prac 24 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 będą przeniesione na grunt krajowy po ich zatwierdzeniu przez Komisję jako Normy Europejskiej zadanie ciągłe. 29 Państwa członkowskie powinny zrealizować zobowiązania dotyczące interoperacyjności i norm zawarte w deklaracjach z Malmö i Granady najpóźniej w 2013 r. MAC MG, MF, MZ MAC i MZ – Dalsza implementacja przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych - Zadanie ciągłe MF 1. Przyjęto do realizacji dokument strategiczny pn. „Strategia działania Służby Celnej na lata 2014 – 2020”, który określa m.in. Wizję Służby Celnej w perspektywie 2020 roku z punktu widzenia jej kluczowego interesariusza – klienta (obywatele RP, obywatele UE, podmioty spoza UE), przedsiębiorcy, organizacje gospodarcze. Zgodnie z przyjętymi założeniami Służba Celna poprzez ciągłe doskonalenie, będzie dążyła do poprawy jakości świadczonych usług na rzecz klientów m.in. poprzez efektywne wykorzystywanie narzędzi elektronicznych i środowiska cyfrowego. Cele niniejszej Strategii ukierunkowane są m.in. na: wspieranie aktywności gospodarczej podmiotów, podniesienie standardów obsługi klienta, zwiększenie bezpieczeństwa oraz ochrony rynku. 2. Ministerstwo Finansów kontynuuje wdrażanie w ramach jednostki Centrum Przetwarzania Danych Ministerstwa Finansów (dalej: CPD MF) nowoczesnego, neutralnego technologicznie modelu dostarczania usług infrastrukturalnych w ramach modelu chmury obliczeniowej (Cloud Computing). Umożliwia to zapewnienie środowiska teleinformatycznego dla istniejących i budowanych systemów informatycznych resortu finansów, w tym w ramach programów e-podatki, e-cło (oraz planowanych kontynuacji tych programów w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 14-20). CPD MF poprzez świadczenie usług w chmurze obliczeniowej jest prekursorem tego typu rozwiązań w ramach polskiej administracji publicznej. MG – Ministerstwo Gospodarki w swoich działaniach i projektach stosuje się do wymagań zawartych w deklaracjach z Malmo i Granady, zapewniając, aby systemy teleinformatyczne pozwalały na personalizację i nastawione na realizację potrzeb użytkownika. Projekty dotyczące e-usług są realizowane w porozumieniu z partnerami społecznymi np. Krajową Izbą Gospodarczą, aby zapewnić jak najlepsze uwzględnienie wymagań użytkowników końcowych i wytycznych formułowanych przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. 25 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 W zakresie rozwiązań identyfikacji i autoryzacji użytkowników wykorzystywane są funkcjonalności elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej. 2.3 40 Zaufanie i bezpieczeństwo Do 2012 r. ustanowić dobrze działającą sieć CERT na szczeblu krajowym, obejmującą całą Europę ABW NASK, MSW Zadania zrealizowane. Działanie Nr 1 (zakończono) - ustanowienie Krajowego Systemu Reagowania na Incydenty Komputerowe w Cyberprzestrzeni RP (KSRIKC), w drodze przyjęcia przez Radę Ministrów Polityki Ochrony Cyberprzestrzeni RP. KSRIKC wprowadził, obejmujący administrację państwową, trzypoziomowy system reagowania. Jako poziom II KSRIKC (poziom reagowania na incydenty komputerowe) wyznaczono, funkcjonujący w ramach ABW, Rządowy Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT.GOV.PL łącznie z Resortowym Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Sieci i Usług (MON) właściwym dla obszaru militarnego. Należy znaczyć, że współpraca pomiędzy zespołami została sformalizowana i bazuje obecnie na podpisanym porozumieniu pomiędzy ABW oraz MON ustanawiającym wzajemnie punkty kontaktowe oraz określającym zasady wymiany informacji o zagrożeniach i incydentach.; Działanie Nr 2 (ciągłe) - zespół CERT.GOV.PL wykonywał na bieżąco zadania ciągłe w zakresie reagowania na incydenty komputerowe zgłaszane przez podmioty administracji rządowej w oparciu o wskazane przez instytucje punkty kontaktowe oraz równocześnie współpracował w tym zakresie z Resortowym Centrum Zarządzania Bezpieczeństwem Sieci i Usług Teleinformatycznych (zespół SRnIK). Przyjmowane były zgłoszenia incydentów od administratorów odpowiadających za poszczególne systemy teleinformatyczne administracji publicznej. Prowadzona także była, w przypadku uzyskania informacji o incydentach właściwych dla obszaru kompetencji, wymiana informacji z innymi zespołami CERT; Działanie Nr 3 (zakończono) - przygotowanie przez CERT.GOV.PL dla MAiC propozycji katalogu zawierającego specyfikację zagrożeń oraz możliwych podatności godzących w bezpieczeństwo cyberprzestrzeni; Działanie Nr 4 (ciągłe) - ABW rozpoczęła wdrożenie dedykowanego dla administracji państwowej portalu informacyjnego w niejawnej sieci łączności rządowej CATEL. Celem portalu jest stworzenie systemu wymiany informacji o zagrożeniach występującym w cyberprzestrzeni RP dotyczących 26 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 infrastruktury teleinformatycznej organów administracji państwowej; 41 42a We współpracy z Komisją przeprowadzać symulacje ataku na dużą skalę i testować strategie łagodzenia skutków ataku od 2010 r. ABW W pełni wdrożyć numery interwencyjne służące do powiadamiania o obraźliwych lub szkodliwych treściach internetowych, organizować kampanie uświadamiające dotyczące bezpieczeństwa dzieci w internecie, oferować szkołom kursy bezpiecznego korzystania z internetu; MSW NASK, MSW, RCB Zadanie zrealizowane. Działanie Nr 1 (zakończono) - zespół CERT.GOV.PL uczestniczył w listopadzie 2013 roku w ćwiczeniach „Cyber Coalition 2013” organizowanych przez NATO, w których status obserwatora miała Unia Europejska. Celem ćwiczeń było sprawdzenie skuteczności reagowania i obrony państw członkowskich NATO na zagrożenia i ataki w cyberprzestrzeni, w tym w zakresie wykrywania ataków na sieci teleinformatyczne i obsługi zawiązanych z tym incydentów wraz z formułowaniem zaleceń bezpieczeństwa; MAC, UKE MSW – Działania Ministerstwa Spraw Wewnętrznych – stałe 1. Koordynacja rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”. Na poziomie województwa zadania wynikające z programu koordynuje wojewoda przy pomocy zespołu, w skład którego wchodzą m.in. przedstawiciele administracji samorządowej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Straży Granicznej. W ramach programu realizowane są działania zmierzające do ograniczenia skali zjawisk i zachowań, które budzą powszechny sprzeciw i poczucie zagrożenia. W ramach rezerwy celowej corocznie, na realizację rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań programu „Razem bezpieczniej”, w budżecie państwa zabezpieczana jest kwota 3.000.000 zł na aktywizację społeczności lokalnych. Kwota ta jest przekazywana do budżetów wojewodów na zadania realizowane przez organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego. Podczas dotychczasowej realizacji Programu od 2007 do 2013 roku dofinansowano ponad 300 projektów na kwotę ok. 21.000.000 złotych. Zwalczanie nielegalnych treści w Internecie nie jest obszarem, który obejmuje program „Razem bezpieczniej”. Dlatego w dotychczas dofinansowanych projektach lokalnych realizacja działań w tym temacie stanowiła tylko element dodatkowy. Należy zwrócić uwagę także na podejmowane działania w zakresie bezpieczeństwa w Internecie przez organizacje pozarządowe, które realizowane są z logo rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”. Są to inicjatywy przede wszystkim Fundacji Dzieci Niczyje o charakterze profilaktyczno-prewencyjnym, które w pełni wpisują się w 27 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 założenia programu. 2. Wspieranie oraz upowszechnianie wiedzy, także poprzez dotacje celowe, telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży – 116111, prowadzonego od 2008 roku przez Fundację Dzieci Niczyje. Na ten numer zgłaszane są także treści szkodliwe znajdujące się w Internecie. Konsultanci telefonu 116111 takie zgłoszenia przekazują Policji lub do dyżurnet.pl Działania stałe koordynowane przez Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP: 1. Organizowanie lokalnych szkoleń dla policjantów w celu podniesienia poziomu wiedzy na temat zagrożenia jakim jest cyberprzemoc. Podczas szkoleń przekazywana jest wiedza na temat bezpieczeństwa dzieci w Internecie oraz zwalczania przestępczości internetowej wobec dzieci. 2. Policjanci prowadzą pogadanki omawiając zjawisko prostytucji i wykorzystywania seksualnego, jednocześnie kładąc duży nacisk na tzw. cyberprzemoc czy też cyberseks, czyli zagrożenia związane z nawiązywaniem nowych znajomości przez Internet. Jednocześnie w czasie pogadanek uczniowie mogą dowiedzieć się jakie zachowania osób dorosłych powinny wzbudzić ich ostrożność, jak mogą reagować w takich sytuacjach oraz kogo informować, w razie wystąpienia jakichkolwiek niepożądanych zachowań. 3. Realizacja przez jednostki organizacyjne Policji lokalnych programów prewencyjnych z zakresu bezpieczeństwa w Internecie. Działania stałe prowadzone przez Biuro Służby Kryminalnej KGP: 1. 2. 3. 4. 5. Rozpoznawanie i monitorowanie obszarów zagrożonych cyberprzestępczością; Współdziałanie z administratorami i właścicielami sieci komputerowych, przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi oraz podmiotami świadczącymi usługi drogą elektroniczną, w sprawach o ustalenia operacyjne. Identyfikowanie, dla krajowych i zagranicznych organów ścigania, sprawców przestępstw o znacznym stopniu skomplikowania, popełnianych z wykorzystaniem nowych technologii informatycznych. Inicjowanie wdrażania narzędzi informatycznych służących zwalczaniu cyberprzestępczości. Współpraca prowadzona z NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa) od 2004 r., 28 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 6. 7. sprawdzanie informacji przekazanych przez NASK uzyskanych w ramach działającego punktu kontaktowego „Dyżurnet.pl” Informacje mogą być zgłaszane anonimowo i dotyczyć pornografii dziecięcej, twardej pornografii, rasizmu i ksenofobii i innych nielegalnych treści. Szkolenia dla policjantów realizujących zadania związane z cyberprzestępczością przeprowadzone przez WSPol w Szczytnie oraz firmy zewnętrzne. Publikowanie na stronie internetowej informacji i artykułów dot. bezpiecznego korzystania z zasobów sieci oraz zawierające ostrzeżenia przed możliwymi oszustwami popełnianymi przez Internet. MAC – W ramach dwóch konkursów na realizację zadania publicznego MAC, które zostały zorganizowane w drugiej połowie 2013 roku, dofinansowanie otrzymały następujące projekty wpisujące się w zakres zadania 42a: 1. Internet a bezpieczeństwo dzieci i młodzieży – IAB Polska. 2. Cyfrowa wyprawka dla dorosłych – Fundacja Panoptykon. 3. Trening kompetencji cyfrowych – Fundacja Dzieci Niczyje 4. Społeczeństwo cyfrowe - ZHP 1. Związek Pracodawców Branży Internetowej IAB Polska - zadanie pn. „Internet a bezpieczeństwo dzieci i młodzieży”. W ramach projektu zrealizowane zostały następujące działania: przygotowano dedykowaną bezpieczeństwu dzieci i młodzieży stronę internetową www.bezpieczneinterneciaki.pl;przeprowadzeno kampanię informacyjną na największych portalach w Polsce zorganizowano konferencję „Ochrona nieletnich w internecie” (27.11.2013); przygotowano i wydrukowano ulotki oraz plakaty na temat bezpieczeństwa dzieci w internecie, dystrybucja wśród wybranych szkół podstawowych, gimnazjów i liceów w Polsce. 2. Fundacja Panoptykon - zadanie pn. „Cyfrowa wyprawka dla dorosłych”. Głównym celem zadania było podniesienie świadomości osób dorosłych na temat zagrożeń wiążących się z korzystaniem z internetu i innych cyfrowych technologii oraz chroniących ich praw. W ramach zadania przygotowano i opublikowano serię tekstów poradnikowych i ekspercko-prawnych. Przygotowano specjalną, internetową wersję przewodnik na temat komunikacji w internecie pn. „Perypetie informacji w internecie”. Przewodnik ten został przystosowany do potrzeb osób 29 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 słabowidzących. Zorganizowano spotkanie promocyjne poradnika, gdzie poruszane zostały kwestie bezpieczeństwa w sieci. Publikacji ww. materiałów spotkała się z pozytywną reakcją mediów, które publikowały artykuły i programy informujące zarówno o publikacjach, jak i samych zagrożeniach o raz o tym, jak sobie z nimi radzić. 3. Fundacja Dzieci Niczyje – zadanie pn. „Trening kompetencji cyfrowych”. Projekt ten dotyczył organizacji i realizacji programu edukacyjnego doskonalącego kompetencje cyfrowe warszawskich gimnazjalistów. Projekt skierowany został do uczniów klas I-II polskich gimnazjów oraz ich wychowawców i pracujących z nimi pedagogów. W ramach projektu opracowane zostały poszczególne materiały oraz przeprowadzone następujące działania: scenariusz edukacyjny „Sztuka szukania” nt. sposobów weryfikacji internetowych treści.; kurs e-learningowy „Dbaj o fejs”, który jest dostępny na stronie www.fdn.pl/kursy/. Poruszone zostały tam kwestie prywatności na portalach społecznościowych; Scenariusz zajęć „Przygody Fejsmena” skierowany do pedagogów poświęcony prywatności oraz zagrożeniom; Scenariusz zajęć „Mój wizerunek online” skierowany do pedagogów nt. budowania tożsamości online; Przygotowano 3 krótkie filmiki prezentujące w zabawny sposób konsekwencje nierozważnych działań w sieci (takich jak np.: publikowanie nieprawdziwego wizerunku, publikowanie nagich zdjęć); Promocję oferty telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży: 800-100-100 oraz 116-11 oraz pomocy oferowanej przez Fundacje Dzieci Niczyje. Wszystkie wytworzone w ramach zadania materiały zostały umieszczone na stronie http://dzieckowsieci.fdn.pl/trening-komptenecji 4. Związek Harcerstwa Polskiego zadanie pn. „Społeczeństwo cyfrowe”. W ramach tego projektu działanie 4 ukierunkowane zostało na edukację dzieci i młodzieży w zakresie ochrony przed szkodliwymi treściami w Internecie. Celem tego działania było szkolenie liderów grup młodzieżowych i wolontariuszy w zakresie podnoszenia świadomości z zagrożeń płynących z sieci oraz promowania bezpiecznego korzystania z internetu przez dzieci i młodzież. W ramach tego zadania przeprowadzono następujące działania: Opracowano i wydano w nakładzie 3000 egzemplarzy poradnik „Cyfrowy świat”; Przeprowadzono „Szkolenie w zakresie wykorzystywania narzędzi internetowych w ZHP”; 30 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Zbudowano podstronę na głównej stronie internetowej ZHP, skupiająca tematyką z obszaru cyfrowego świata: www.zhp.pl/cyfrowyswiat. Podstrona ta w bardzo przystępny, prosty, zrozumiały (odpowiednio dobrana infografika) i ładny sposób prezentuje informacje i odpowiada na pytania dotyczące zagrożeń i bezpieczeństwa oraz najpopularniejszych działań w sieci, jak m.in. w zakresie złośliwego oprogramowania, internetoholizmu, zagrożeń płynących z internetu, zasadach przy zakupach, czym jest facebook, Google Maps, zabezpieczanie haseł. UKE – W II połowie 2013 r. (13 sierpnia 2013 r.) na stronie internetowej www.uke.gov.pl opublikowano poradnik dla użytkowników usług telekomunikacyjnych, zwierający m.in. informacje na temat niezgodnych z prawem sposobów wykorzystania usług telekomunikacyjnych oraz możliwości ochrony bezpieczeństwa, prywatności i danych osobowych podczas korzystania z publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. Poradnik ten zawiera takie informacje jak: Sposoby wykorzystania usług telekomunikacyjnych niezgodne z prawem lub stanowiące rozpowszechnianie szkodliwych treści, w tym przypadki naruszenia praw autorskich i pokrewnych, Konsekwencje prawne wykorzystania usług telekomunikacyjnych w sposób niezgodny z prawem lub stanowiący rozpowszechnianie szkodliwych treści, Sposoby ochrony bezpieczeństwa, prywatności i danych osobowych podczas korzystania z publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych. W grudniu 2013 r. na stronie www.cik.uke.gov.pl opublikowano wersję poradnika dedykowaną dla konsumentów (skrócona i pisane mniej prawniczym językiem). Na stronie internetowej Urzędu Komunikacji Elektronicznej prowadzona jest stała zakładka dotycząca bezpieczeństwa w sieci – www.uke.gov.pl → Konsument → Bezpieczeństwo w sieci. W zakładce tej publikowane są aktualne informacje dotyczące wydarzeń związanych z zagadnieniem bezpieczeństwa w Internecie oraz różnego rodzaju porady, mające na celu zwrócenie uwagi użytkownikom sieci, przede wszystkim dzieciom, ich rodzicom i opiekunom oraz twórcom stron internetowych, na kwestie bezpieczeństwa dzieci w sieci. Poprzez różne konkursy promowane są również rozwiązania, które sprawiają, iż korzystanie z Internetu jest bezpieczne. We wrześniu 2013 r. Prezes UKE włączył się również do działań na rzecz ochrony dzieci przed pornografią w Internecie, w którym wiodącą rolę pełni Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Ich celem jest zwiększenie świadomości rodziców w kwestiach związanych z korzystaniem z Internetu oraz rozszerzenie ich kompetencji cyfrowych, co ma skutkować efektywniejszym wykorzystywaniem rozwiązań technicznych, chroniących dzieci przed szkodliwymi treściami w Internecie. 31 Nr zadania 42b Państwa członkowskie powinny Zachęcać dostawców usług internetowych do wdrażania środków w zakresie samoregulacji dotyczących bezpieczeństwa dzieci w Internecie do 2013 r.; Podmiot wiodący14 MAC Podmioty wspierające MSW, UKE Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 MAC – W dniu 30 września 2013 r. w Ministerstwie zainaugurowana została seria spotkań z przedstawicielami organizacji pozarządowych, instytucji i firm telekomunikacyjnych w sprawie działań możliwych do podjęcia w sprawie zapewnienia ochrony dzieci przed dostępem do pornografii w Internecie. Mając na uwadze tak zarysowany cel, w IV kwartale 2013 roku odbyły się w Ministerstwie spotkania merytoryczne których zadaniem była identyfikacja podejmowanych i koniecznych do podjęcia działań z jednej strony w zakresie edukacji, z drugiej mające na celu zidentyfikowanie stosowanych przez dostawców rozwiązań technicznych – filtrów kontroli rodzicielskiej instalowanych na urządzeniach końcowych użytkownika. Swoistym podsumowaniem dotychczasowego etapu prowadzonych spotkań była zorganizowana 16 grudnia 2013 roku konferencja zorganizowana wspólnie przez MAC i KRRIT: „Ochrona dzieci i młodzieży w Internecie. Kto za to odpowiada”. Jak pokazały spotkania w MAC podstawowym mechanizmem ochronnym służącym bezpieczeństwu dzieci w Internecie jest zainteresowanie się przez rodziców tym, co dziecko robi w sieci, edukacja z ich strony na temat zagrożeń i reagowanie na niepokojące sygnały. Rozwiązania techniczne powinny uzupełniać, a nie zastępować pomoc i zainteresowanie rodzica i nie powinny być alibi do braku zainteresowania ze strony opiekunów. Jest to tym bardziej istotne mając na uwadze niedoskonałości technologiczne wszystkich dostępnych rozwiązań. Preferowanym rozwiązaniem powinny być przy tym filtry kontroli rodzicielskiej stosowane na poziomie urządzenia końcowego. Za cenne uznać przy tym należy oferowanie przez niektórych dostawców usług internetowych rozwiązań z tego zakresu bezpłatnie dla swoich klientów. Dodatkowo ważne jest także uświadamianie o zagrożeniach płynących z sieci i promowanie edukacji medialnej i akcji informacyjnych skierowanych zarówno do opiekunów jak i dzieci. Z tego względu wsparcie dla tego typu projektów ze strony Ministerstwa (wymienione w zadaniu 42a). UKE – Po przeprowadzonej w II połowie 2013 r. analizie wniosków o przyznanie Certyfikatu Prezesa UKE, które do dnia 30 września 2013 r. mogli składać przedsiębiorcy telekomunikacyjni, Prezes Magdalena Gaj w dniu 9 stycznia 2014 r. wręczyła Certyfikaty Prezesa UKE na rok 2014 w kategorii ,,Bezpieczny Internet’’ Orange Polska S.A. i UPC Polska Sp. z o.o. Certyfikacja w tej kategorii ma za zadanie przede wszystkim dopingowanie działań przedsiębiorców telekomunikacyjnych na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa użytkowników w sieci, w tym przede wszystkim dzieci i młodzieży oraz podnoszenia jakości świadczonych usług. W ten sposób Prezes UKE chce zwrócić uwagę wszystkich użytkowników na problem związany z ich bezpieczeństwem w sieci oraz kreować potrzebę wykorzystywania dostępnych na rynku narzędzi mogących zapewnić możliwie najwyższy poziom zabezpieczenia przed 32 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 przestępczością w sieci. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni, którym przyznany został certyfikat w kategorii „Bezpieczny Internet”, zobowiązani są do: organizacji szkoleń w szkołach dotyczących zagrożeń i przemocy w sieci, we własnym zakresie oraz za pośrednictwem organizacji współpracujących – szkolenia te oraz organizowane warsztaty mają na celu wszechstronny rozwój dzieci oraz bezpieczeństwo w korzystaniu z możliwości jakie daje w obecnej chwili Internet, udostępnienia użytkownikom usług telekomunikacyjnych poradników dotyczących bezpiecznego korzystania z usług telekomunikacyjnych, w tym również bezpieczeństwa w sieci Internet – poradniki te kierowane są do rodziców i do dzieci i mają na celu bezpieczne wprowadzenie dziecka w świat Internetu oraz wskazują możliwości i sposoby wykorzystania nowoczesnych technologii w tym również inspiracje do ich twórczego zastosowania, udostępnienia odrębnego adresu mailowego dla użytkowników usług telekomunikacyjnych, pod którym konsumenci będą mogli uzyskać podstawowe informacje dotyczące bezpiecznego użytkowania sieci Internet, dane teleadresowe organizacji niosących pomoc ofiarom przemocy w sieci oraz przestępstw internetowych, udostępnienia narzędzi umożliwiających ochronę komputera oraz dostępu do treści przeznaczonych dla osób dorosłych przez dzieci i osoby niepełnoletnie (programy filtrujące, antywirusy oraz programy antyspamowe). 43 Począwszy od 2010 r., a przed końcem 2012 r., stworzyć krajowe platformy ostrzegania lub dostosować je do platformy ostrzegania o cyberprzestępczości prowadzonej przez Europol MSW CERT.GOV.PL , Rządowy Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe, pełni rolę głównego zespołu w obszarze administracji rządowej i obszarze cywilnym. Podstawowym jego zadaniem jest zapewnianie i rozwijanie zdolności jednostek organizacyjnych administracji publicznej Rzeczypospolitej Polskiej do ochrony przed cyberzagrożeniami. Realizuje on jednocześnie zadania głównego narodowego zespołu odpowiadającego za koordynację procesu obsługi incydentów komputerowych. Ponadto funkcjonuje ABUSE-FORUM (grupa zrzeszająca przedstawicieli polskich zespołów reagujących na incydenty bezpieczeństwa komputerowego, zespołów bezpieczeństwa operatorów telekomunikacyjnych oraz dostarczycieli usług internetowych), którego członkiem jest między innymi Rządowy Zespół Reagowania na Incydenty Komputerowe CERT.GOV.PL. Zadania w przedmiotowym obszarze wykonuje również Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) w zakresie infrastruktury krytycznej. Ponadto Biuro Służby Kryminalnej KGP wdrożyło obsługę poczty elektronicznej – [email protected]. Link do zgłoszenia znajduje się na stronie internetowej policja.gov.pl. Na adres ten 33 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 do chwili obecnej wpłynęło około 690 informacji w zakresie: 1. leki/narkotyki/dopalacze – 13 2. handel dokumentami – 4 3. nawoływanie do przestępstwa/nienawiści – 27 4. oszustwo – 370 5. phishing – 15 6. włamanie internetowe – 79 7. pedofilia – 26 8. przestępstwo prywatno-skargowe – 25 9. przestępstwo bankowe -1 10. rozsyłanie spamu – 16 11. donosy – 1 12. różne – 64 13. próby samobójcze – 11 14. spam – 54 2.4. 47 Szybki i bardzo szybki dostęp do Internetu Do 2012 r. opracować i zapewnić operacyjność krajowych planów dotyczących dostępu szerokopasmowego, gwarantujących osiągnięcie celów związanych z dostępem, szybkością i rozpowszechnieniem określonych w strategii Europa 2020, z wykorzystaniem finansowania publicznego zgodnie z unijnymi przepisami dotyczącymi konkurencji i pomocy państwa MAC UKE, UOKiK, MIR MAC – W dniu 2 lipca 2013 r. Główny Inspektor Sanitarny oraz w dniu 11 lipca br. Główny Dyrektor Ochrony Środowiska wyrazili opinię o braku wystąpienia przesłanek do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektu Narodowego Planu Szerokopasmowego. W dniu 2 października 2013 r. projekt NPS został ponownie przyjęty na posiedzeniu przez Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji. W dniu 8 stycznia 2014 r. Narodowy Plan Szerokopasmowy został przyjęty przez Radę Ministrów. UKE – Narodowy Plan Szerokopasmowy Prezes UKE uczestniczył w pracach nad przygotowaniem zapisów do NPS polegających na opracowaniu szczegółowych działań wspierający proces inwestycyjny w budowie sieci szerokopasmowych, który stanowi kontynuację budowy sieci w celu zapewnienia każdemu Polakowi szybkiego dostępu do Internetu, tj. o parametrach 30 Mb/s i więcej. 34 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 UKE poprzez coroczne inwentaryzacje infrastruktury dostarcza informacji która pozwala opracować wiarygodne wskaźniki dostępu o Internetu. Dane zebrane przez UKE stanowiły bazę do przygotowania NPS. UKE jest zobowiązany również do wyznaczenia obszarów interwencji i publicznej dla nowej perspektywy finansowej. UKE w ramach projektu SIPS będzie realizował moduł analityczny niezbędny do wyznaczenia tych obszarów oraz służący do monitorowania postępów inwestycji w infrastrukturę telekomunikacyjną realizowanych ze środków pomocowych. Środki wydane w ramach działania 8.4 POiG są dedykowane na obszary wyznaczane przez Urząd. UKE aktywnie uczestniczy w pracach prowadzonych przez MAiC , których celem jest określenie zasad przyznawania środków w ramach POPC. Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014 -2020. Pracownicy UKE uczestniczą w grupie roboczej ds. przygotowania programu operacyjnego dotyczącego rozwoju cyfrowego POPC oraz koordynacji celu tematycznego 2. Poprawa dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjno-telekomunikacyjnych. W ramach prac i konsultacji nad programem, Prezes UKE złożył do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (MRR) i Komitetu Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji (KRMC), uwagi dotyczące zapisów w projekcie programu POPC. Uwagi zostały podzielone na uwagi natury generalnej sygnalizujące potrzebę weryfikacji projektu programu w szerszym zakresie oraz uwagi szczegółowe dotyczące m.in. propozycji zmiany zapisów I, II, III i IV osi priorytetowych programu. Uwagi zgłoszone przez Prezesa UKE zostały uwzględnione w ostatniej wersji PO PC, przyjętym przez RM w dniu 8 stycznia 2014 r. Wsparcie dla JST W ramach podjętych działań Prezes UKE opracował ofertę na udostępnianie sieci wybudowanej z funduszy unijnych. Swoim zakresem obejmie ona między innymi takie zagadnienia jak: tryb zawierania, zmiany i rozwiązywania umów, zasady rozstrzygania sporów, dzierżawa kanalizacji teletechnicznej, dzierżawa włókien światłowodowych, dzierżawa łączy cyfrowych w różnych technologiach, warunki świadczenia usług. System Informacyjny o Regionalnych Sieciach Szerokopasmowych (SIRS) System Informacyjny o Regionalnych Sieciach Szerokopasmowych (SIRS) realizowany będzie w ramach rozszerzonego projektu SIPS „System Informacyjny i infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa. 35 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 System ma służyć monitorowaniu projektów obecnej perspektywy finansowej UE pod kątem rzeczowofinansowych postępów budowy regionalnych sieci szerokopasmowych, realizowanych w ramach programów RPO i RPW. Zbierane dane dotyczące rozwoju infrastruktury telekomunikacyjnej stanowić będą uzupełnienie informacji zbieranych w systemie SIIS w ramach inwentaryzacji prowadzonej na potrzeby UKE. Dodatkowo, stworzenie takiego systemu ułatwi planowanie interwencji w przyszłej perspektywie finansowej UE 2014 – 2020 w zakresie budowy sieci szerokopasmowych. Z założenia system SIRS będzie współpracować z dotychczas istniejącymi systemami KSI SIMIK oraz SIIS i SIP, i koncentrować na projektach realizowanych w ramach PO RPW, RPO i 8 osi priorytetowej POIG. W oparciu o doświadczenia z budowy funkcjonujących systemów SIPS i SIIS, dopracowane zostaną wymagania dotyczące systemu dla projektów realizowanych w ramach działań 8.3 i 8.4 POIG. Głównym założeniem SIRS jest aktywne i systematyczne gromadzenie wszystkich informacji w jednym miejscu, tak aby były one dostępne dla wszystkich podmiotów zaangażowanych w dany projekt - zarówno dla Instytucji, jak i Beneficjentów oraz Wykonawców. 48 Podjąć środki, z uwzględnieniem przepisów prawnych, mające ułatwić inwestycje w Internet szerokopasmowy, np. zapewnienie systematycznego uczestnictwa potencjalnych inwestorów w pracach z zakresu inżynierii lądowej, nabywanie praw drogi, opracowanie map istniejącej infrastruktury pasywnej, która mogłaby zostać okablowana, modernizacja okablowania wewnątrz budynków MAC UKE MAC – Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przygotowało projekt rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać kanały technologiczne i ich usytuowanie. Konieczność wydania rozporządzenia jest związana ze zmiana ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z późn. zm.) dokonaną ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. Nr 106, poz. 675 z późn. zm.). Projekt ma na celu określenie wymagań technicznych dla kanałów technologicznych rozumianych jako ciąg osłonowych elementów obudowy, studni i zasobników służących umieszczeniu lub eksploatacji: a) urządzeń infrastruktury technicznej związanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego, b) linii telekomunikacyjnych wraz z zasilaniem oraz linii elektroenergetycznych. Kompleksowe uregulowanie zasad projektowania i budowy kanałów technologicznych oraz stworzenia przejrzystego otoczenia prawnego, ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej przed podmioty obecnie funkcjonujące na rynku, w szczególności przedsiębiorców. Dzięki określeniu warunków technicznych dla wykonywania obowiązku budowy kanałów technologicznych, stanowiących wytyczne dla zarządców dróg, nie posiadających profesjonalnej wiedzy na temat specyfiki budowy infrastruktury telekomunikacyjnej czy elektroenergetycznej pozwoli na: a) uniknięcie nieefektywnego wykorzystania środków na budowę kanałów technologicznych; b) wprowadzenie jednolitych standardów budowy kanałów technologicznych. 36 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Projekt rozporządzenia w zakresie kwestii technicznych był wielokrotnie konsultowany z Zakładem Doświadczalnym Budownictwa i Łączności. Ostateczna wersja projektu jest aktualnie opracowywana przez Departament Prawny MAC. W celu wsparcia projektów budowy regionalnych sieci szerokopasmowych realizowanych przez samorządy wojewódzkie powołany został w grudniu 2012 r. Zespół Zadaniowy ds. Sieci Szerokopasmowych finansowanych ze środków UE. Zadaniem Zespołu jest identyfikacja barier związanych z budową sieci szerokopasmowych w regionach, a w szczególności: a) monitoring stanu zaawansowania projektów szerokopasmowych, b) usprawnienie wymiany informacji pomiędzy przedstawicielami województw, c) wskazywanie zagrożeń procesu inwestycyjnego realizacji projektów; d) wymiana dobrych i złych praktyk w zakresie realizacji projektów szerokopasmowych, a także opracowywanie rozwiązań pojawiających się problemów. W ramach Zespołu Zadaniowego odbyło się 13wideokonferencji z przedstawicielami Urzędów Marszałkowskich realizujących zadania z zakresu budowy sieci szerokopasmowych. Zadanie ciągłe: w ramach Projektu systemowego – działania na rzecz rozwoju szerokopasmowego dostępu do Internetu udzielane jest beneficjentom projektów szerokopasmowych wsparcie doradczoeksperckie. W celu wspierania beneficjentów w zakresie prowadzonych inwestycji opracowywane są ekspertyzy, opinie, modele współpracy, standardy techniczne, dokumentacje wzorcowe, podręczniki, szczegółowe rekomendacje modelów współpracy pomiędzy samorządami a podmiotami prywatnymi niezbędne do prawidłowej i efektywnej realizacji projektów. Jednocześnie, na wniosek beneficjentów, kierowana jest indywidualna pomoc, adekwatna do stwierdzonych potrzeb danego projektu. Działalność doradczo-ekspercka polega w szczególności na indywidualnej współpracy z beneficjentami i potencjalnymi beneficjentami projektów telekomunikacyjnych, co umożliwia rozwiązywanie konkretnych problemów, a także efektywne wykorzystanie posiadanych środków. Pomoc ta jest oferowana na każdym etapie realizacji projektu. W ramach Projektu systemowego – działania na rzecz szerokopasmowego dostępu do Internetu w okresie sprawozdawczym przeszkolono ponad 1500 osób. Beneficjentami projektu w zakresie komponentu ekspercko – doradczego były m.in. województwo podlaskie – wsparcie w wyborze operatora infrastruktury, czy Agencja Rozwoju Mazowsza w zakresie analizy dotyczącej eksploatacji sieci i procesu inwestycyjnego. Dodatkowo w ramach projektu wspierano jednostki samorządu terytorialnego w udzielaniu zamówień publicznych w ramach działania 8.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. 37 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 UKE – Wsparcie dla JST W ramach podjętych działań Prezes UKE opracował ofertę na udostępnianie sieci wybudowanej z funduszy unijnych. Swoim zakresem obejmie ona między innymi takie zagadnienia jak: tryb zawierania, zmiany i rozwiązywania umów, zasady rozstrzygania sporów, dzierżawa kanalizacji teletechnicznej, dzierżawa włókien światłowodowych, dzierżawa łączy cyfrowych w różnych technologiach, warunki świadczenia usług. Krajowe Forum Szerokopasmowe Krajowe Forum Szerokopasmowe (KFS) www.forumszerokopasmowe.pl. Portal rozwija się dzięki współuczestnictwu UKE w realizacji projektu „System Informacyjny o infrastrukturze szerokopasmowej i portal Polska Szerokopasmowa” (SIPS), w ramach 7. osi Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Projekt SIPS zapewnia wsparcie dla działalności portalu oraz umożliwia w przyszłości rozwinięcie go do postaci zespołu serwisów tematycznych pod wspólną nazwą „Polska Szerokopasmowa”. Działalność portalu polega przede wszystkim na publikowaniu informacji dotyczących szeroko rozumianej tematyki rozwoju infrastruktury i Internetu szerokopasmowego. 49 W pełni wykorzystać fundusze strukturalne i fundusze przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich, w ramach których przewidziano środki na inwestycje w infrastrukturę i usługi TIK MIR MAC ,UKE MIR Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (MIR), jako Instytucja Zarządzająca dla Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (POIG) i Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej (PORPW) oraz Instytucja Koordynująca dla Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO), prowadzi stały monitoring postępów we wdrażaniu poszczególnych działań i w razie potrzeby podejmuje niezbędne środki zaradcze. W okresie sprawozdawczym MIR, jako Instytucja Zarządzająca dla POIG podejmowało następujące działania: - 7 Oś POIG – elektroniczna administracja: na koniec IV kwartału podpisane było 36 umów o dofinansowanie, na łączną wartość 4 186 539 242 zł, co stanowi 101% alokacji (łącznie z projektem systemowym). W grudniu uruchomiono nabór na listę projektów indywidualnych, w jego wyniku na listę wpisano dwie nowe inwestycje o łącznej wartości ok. 55 mln zł. - 8 Oś POIG, Działania: 8.3 i 8.4: na koniec IV kwartału w działaniu 8.3 podpisanych było 590 umów o dofinansowanie, o łącznej wartości 1 175 893 284,29 zł (96,51% alokacji na działanie), natomiast w działaniu 8.4 536 umów o dofinansowanie o łącznej wartości 825 887 870,867 zł (tj. 93,44% alokacji 38 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 dostępnej na działanie). W okresie sprawozdawczym MIR, jako Instytucja Zarządzająca dla PO RPW podejmowało następujące działania: do KE zgłoszono zmiany do projektów dla projektu Sieci Szerokopasmowej w Polsce Wschodniej w województwach: podkarpackim i warmińsko-mazurskim. Zmiany dotyczą m. in. rozszerzenia rzeczowej realizacji projektów oraz zwiększenia ich wartości całkowitej oraz kwoty dofinansowania. 17.12.2013 r. odbyło się XIV posiedzenie Komitetu Sterującego ds. Sieci Szerokopasmowej Polski Wschodniej. Omówiono stan wdrożenia rekomendacji podjętych podczas XIII posiedzenia oraz obecny stan wdrożenia projektów indywidualnych. Podjęto rekomendacje dla województw realizujących projekty SSPW dotyczące przede wszystkim wyłonienia operatorów infrastruktury, opracowania dokumentacji przetargowej na dostawę infrastruktury aktywnej oraz rozpoczęcia działań edukacyjnych. Zmiana Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju, na podstawie którego udzielane będzie wsparcie na tworzenie i umożliwienie dostępu do sieci szerokopasmowej (program pomocowy) do dnia 30 czerwca 2014 r. opublikowano w dn. 20 grudnia 2013 r. Konkurs na projekty z zakresu budowy sieci dostępowych w Polsce Wschodniej: nabór wniosków trwał w terminie 3 czerwcza 2013 r.- 31 lipca 2013 r. 18 grudnia 2013 r. zatwierdzono listę projektów rekomendowanych do dofinansowania. Do oceny formalnej zostało złożonych 105 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę ponad 500 mln zł. W wyniku zakończenia oceny merytorycznej rekomendowanych do przyznania dofinansowania zostało 46 projektów na kwotę ok. 166 mln zł. W grudniu 2013 r. trwała procedura weryfikacji dokumentacji składanej przez wnioskodawców w celu zawarcia Umów o dofinansowanie. Organizacja naboru konkursowego ma na celu wykorzystanie wolnych środków występujących w ramach działania II.1 PO RPW. W okresie sprawozdawczym MIR, jako Instytucja Koordynująca dla 16 RPO oraz jako instytucja odpowiedzialna za przygotowanie krajowego programu operacyjnego dotyczącego rozwoju cyfrowego na lata 2014-2020, podejmowało następujące działania: bieżący monitoring wdrażania projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego wdrażanych w ramach RPO, np. przygotowanie zestawienia prezentującego stan realizacji ww. projektów, w zależności od potrzeb, podejmowanie działań mających na celu wsparcie instytucji zarządzających regionalnymi programami operacyjnymi (IZ RPO) w zakresie realizacji projektów dotyczących sieci szerokopasmowych. Przedstawiciele IK RPO uczestniczą w posiedzeniach Komitetów Monitorujących RPO, a także w spotkaniach z przedstawicielami Komisji Europejskiej i poszczególnych IZ RPO, w trakcie których wyjaśniane są kwestie związane z efektywnym 39 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 wykorzystaniem środków na rozwój społeczeństwa informacyjnego w perspektywie finansowej 2007-2013 oraz omawiane są plany dotyczące działań w tym obszarze od 2014 r. udział w spotkaniach Zespołu Zadaniowego ds. Projektów Szerokopasmowych, organizowaych cykliczenie przez MAC w celu monitoringu postępu realizacji projektów dot. budowy sieci szerokopasmowych w RPO i PORPW. MIR, na podstawie „Założeń Umowy Partnerstwa” przyjętych 15 stycznia 2013 r. przez Radę Ministrów, prowadziło działania związane z przygotowaniem krajowego programu operacyjnego dotyczącego rozwoju cyfrowego na lata 2014-2020 – Program Operacyjny Polska Cyfrowa (POPC). W ramach pracy nad POPC organizowane były spotkania grupy i podgrup roboczych do tego celu powołanych, odbyły się konsultacje społeczne programu. Program został zaakceptowany przez Komitet Stały Rady Ministrów. UKE – UKE wsparł ARiMR w zakresie wyznaczenia obszarów do pomocy publicznej oraz w ramach podpisanego porozumienia będzie w ramach pomocy technicznej prowadził kontrolę tych projektów. 50 Wdrożyć program europejskiej polityki w zakresie widma, aby zapewnić skoordynowane przydzielanie widma i osiągnąć cel polegający na zapewnieniu do 2020 r. 100% dostępu do Internetu o przepustowości 30 Mb/s, oraz wdrożyć zalecenie w sprawie regulowanego dostępu do sieci dostępu nowej generacji UKE MAC Działanie ma charakter ciągły. Po wejściu w życie RSPP podejmowane są działania skierowane na realizację celów strategicznych w decyzji polegające w szczególności na: 1) działaniach na rzecz terminowego przeznaczania wystarczającej i odpowiedniej ilości widma, tak aby wspierać cele strategiczne Unii i najlepiej zaspokajać wzrastający popyt na ruch w sieciach bezprzewodowych; 2) wspieraniu innowacji i inwestycji dzięki wzrostowi elastyczności wykorzystania widma poprzez konsekwentne stosowanie zasad neutralności technologii i usług w różnych przyjmowanych rozwiązaniach technicznych oraz poprzez zapewnienie odpowiedniej przewidywalności regulacji; 3) zapewnianiu łatwego dostępu do widma poprzez wykorzystanie zalet ogólnych zezwoleń na łączność elektroniczną zgodnie z art. 5 dyrektywy 2002/20/WE. Poniżej przedstawiono szczegółowe działania podjęte w IV kwartale: Ad 1) Terminowe przeznaczanie wystarczającej i odpowiedniej ilości widma. Dnia 27 grudnia 2013 r. wydano decyzję DZC-WAP-5174-16/13 (62) zmieniającą dokonaną na rzecz Sferia S.A. decyzję Prezesa URTiP nr RL-7346/03 z 31 grudnia 2003 r., z późn. zmianami. 40 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Zgodnie z decyzją Sferia S.A. uzyskała rezerwację częstotliwości obejmującą łącznie 10 MHz widma z pasma 800 MHz. Dnia 30 grudnia 2013 r. ogłoszono aukcję na rezerwacje częstotliwości z pasma 800 MHz oraz 2,6 GHz. Rozdysponowanie 50 MHz widma z pasma 800 MHz oraz 140 MHz widma z pasma 2,6 GHz planowane jest w 1. półroczu 2014 r. Na bieżąco, wraz pojawiającym się zapotrzebowaniem uczestników rynku, na obszarach kraju, gdzie są jeszcze dostępne częstotliwości z zakresów 3400-3600 MHz oraz 3600 -3800 MHz przyznawane są rezerwacje z tych zakresów. Ad. 2) Wspieranie innowacji i inwestycji dzięki wzrostowi elastyczności wykorzystania widma poprzez konsekwentne stosowanie zasad neutralności technologii i usług. Prezes UKE na bieżąco wydaje neutralne technologicznie decyzje dotyczące rezerwacji częstotliwości. Ad. 3) Zapewnianie łatwego dostępu do widma poprzez wykorzystanie zalet ogólnych zezwoleń na łączność elektroniczną. W znowelizowanej ustawie Prawo telekomunikacyjne (data wejścia w życie: 21 styczeń 2013 r.) wprowadzono rozwiązanie upraszczające używanie urządzeń radiowych przez podmioty posiadające rezerwacje częstotliwości, w których określono warunki ich wykorzystania, zastępując obowiązek uzyskania pozwolenia radiowego wpisem do rejestru urządzeń radiowych używanych bez pozwolenia. Zgodnie z nowymi zapisami ustawy termin na wpisanie urządzenia do rejestru wynosi 7 dni. 2.5 56 Badania i innowacje Do 2020 r. podwoić roczną kwotę wydatków publicznych na badania i rozwój TIK z kwoty 5,5 mld EUR do 11 mld EUR (w tym programy UE), w sposób, który pobudzi równoważny wzrost wydatków sektora prywatnego z 35 mld EUR do 70 mld EUR MNiSW MG, MIR, MF Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przekazało w II półroczu 2013 r. na projekty w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych kwotę: 32 227 071,36 zł. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przekazało w II półroczu 2013 r. na projekty w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych następujące kwoty: 34 441 371 zł (badawczorozwojowe) oraz 68 609 266 zł (inwestycje). W Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, w ramach kategorii 11 "Technologie informacyjne i komunikacyjne (dostęp, bezpieczeństwo, interoperacyjność, zapobieganie zagrożeniom, badania, innowacje, treści cyfrowe itp.)" od uruchomienia Programu 41 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 zawarto 66 umów na łączną kwotę dofinansowania 2 790 527 666,75 PLN (zmiana wartości umów wynika z zawieranych aneksów). W II połowie 2013 r. zakontraktowano 3 projekty. W II połowie 2013 r. trwały dalsze prace nad Programem Operacyjnym Inteligentny Rozwój (PO IR) obejmującym lata 2014-2020. W ramach PO IR przewiduje się możliwość realizacji instrumentów wsparcia infrastruktury i badań dla jednostek naukowych i przedsiębiorstw, w tym także projektów dotyczących TIK. Kształt udzielanego wsparcia będzie znany po przeprowadzeniu negocjacji Programu z Komisją Europejską. W II półroczu 2013 r. kontynuowano wdrażanie Polsko-Szwajcarskiego Programu Badawczego uruchomionego w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w 2010 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego pełni rolę Krajowej Instytucji Koordynującej dla Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, natomiast instytucją, której powierzono rolę Operatora PolskoSzwajcarskiego Programu Badawczego jest Ośrodek Przetwarzania Informacji. Jeden z obszarów tematycznych w ramach programu badawczego dotyczy wspierania Technologii informacyjnych i komunikacyjnych. W ramach tego obszaru do wsparcia wybrano następujące działania: a) Innowacyjne systemy monitoringu w strategii zrównoważonego rozwoju infrastruktury budowlanej (Politechnika Łódzka), b) RecONCILE: Odporne i szybkie mechanizmy oceny wiarygodności treści WWW (PolskoJapońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych), c) Technologie informatyczne dla potrzeb obserwacji astrofizycznych w szerokim zakresie energetycznym (Narodowe Centrum Badań Jądrowych), d) Nowe perspektywy inteligentnego zarządzania multimediami z zastosowaniami w systemach medycznych i ochrony prywatności (Politechnika Częstochowska), e) Uwzględniające opóźnienia zarządzanie zasobami sieci bezprzewodowych typu mesh o dużej niezawodności (Politechnika Poznańska). W II półroczu 2013 r. Rada Ministrów zatwierdziła Programy Operacyjne, w tym PO Polska Cyfrowa, w której przewidziano fundusze na dostęp i utrzymanie publicznych zasobów informacyjnych, m.in. naukowe treści cyfrowe. 42 Nr zadania 57 Państwa członkowskie powinny Zaangażować się w projekty pilotażowe na dużą skalę w celu testowania i opracowywania innowacyjnych i interoperacyjnych rozwiązań w obszarach interesu publicznego, które są finansowane przez program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji Podmiot wiodący14 MG Podmioty wspierające MNiSW, MAC, MIR Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Polska zaangażowana jest w szereg projektów wielkoskalowych realizowanych w ramach programu CIP na Rzecz Wspierania Polityki w Zakresie Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (ICT PSP). 1 kwietnia 2013 roku rozpoczął się projekt pilotażowy - e-SENS - Electronic Simple European Networked Services. Projekt realizowany jest we współpracy Ministerstwa Gospodarki, Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Instytutu Logistyki i Magazynowania. Celem projektu jest dostarczenie uniwersalnych rozwiązań opartych na technologii ICT umożliwiających świadczenie elektronicznych usług w sprawach transgranicznych w zakresie różnych obszarów działania administracji publicznej m.in. e-zdrowia, zakładania działalności gospodarczej online, e-sądownictwa, elektronicznych zamówień publicznych. Projekt wykorzystuje doświadczenia i wyniki prac poprzednich projektów wielkoskalowych - SPOCS, epSOS, e-CODEX, PEPPOL, STORK. W ramach projektu e-SENS Polska planuje przeprowadzenie pilotaży w zakresie zakładania działalności online oraz e-zdrowia. Ponadto, Polska bierze udział w realizacji projektu wielkoskalowego e-CODEX - e-Justice Communication via Online Data Exchange (Instytutu Logistyki i Magazynowania we współpracy z Ministerstwem Sprawiedliwości). Projekt rozwija narzędzia umożliwiające elektroniczną komunikację transgraniczną w zakresie sądownictwa. Do 31 grudnia 2013r. Polska (Instytut Logistyki i Magazynowania) uczestniczyła również w projekcie epSOS (European Patients - Smart open Services) dotyczącym usług z zakresu e-zdrowia. 2.6 67 Zwiększenie umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych i włączenia społecznego Wprowadzić do 2011 r. długoterminowe działania na rzecz e-umiejętności i umiejętności wykorzystywania technologii cyfrowych oraz wprowadzać odpowiednie zachęty dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz mniej uprzywilejowanych grup społecznych podmiot wiodący BRAK MPiPS, MG, MAC, MEN Zgodnie z założeniami zawartymi e EAC jednym z mierników skuteczności działań podejmowanych w ramach Agendy cyfrowej jest zmniejszenie do końca 2015 roku o połowę liczby osób, które nigdy nie korzystały z Internetu (do 15% ogółu populacji UE). Jak wynika z danych prezentowanych na stronie Komisji Europejskiej poświęconych EAC w 2013 roku pomimo dokonywanych postępów nadal 20,5% osób w wieku 16-74 lata nigdy nie korzystało z Internetu. W Polsce wskaźnik ten jest wyższy w stosunku do średniej unijnej i wynosi 32%. Zauważyć także należy promowane przez KE konieczność podejmowania energicznych działań na rzecz zwiększenia umiejętności cyfrowych potrzebnych na rynku pracy oraz w codziennym życiu obywateli państw członkowskich. Mając na uwadze powyższe w dniu 3 lipca 2013 r. w Pałacu Prezydenckim powołane zostało Szerokie Porozumienie na Rzecz Umiejętności Cyfrowych (dodatkowe informacje na 43 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 temat Szerokiego Porozumienia znaleźć można na stronie internetowej: http://www.umiejetnoscicyfrowe.pl/). Z jego inicjatywą wystąpili Michał Boni ówczesny Minister Administracji i Cyfryzacji oraz Włodzimierz Marciński, Lider Cyfryzacji, przy wsparciu grupy organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli biznesu. Patronat nad inicjatywą objął prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Bronisław Komorowski. W inauguracji wzięła także udział Neelie Kroes wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej. Celem Porozumienia jest inspirowanie i wspieranie działań na rzecz zdobywania cyfrowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy i partycypacji cyfrowej w życiu publicznym. Za ważny cel uznano, aby potrzeby powszechnej edukacji cyfrowej były postrzegane jako priorytet rozwojowy kraju. Podjęta inicjatywa wpisuje się w powołaną w marcu 2013 r. europejską Wielką koalicję na rzecz miejsc pracy w sektorze cyfrowym, której powołanie zostało zapowiedziane w komunikacie Europejska agenda cyfrowa – cyfrowe pobudzenie wzrostu w Europie. Sygnatariusze Porozumienia złożyli na elektronicznej tablicy podpisy pod deklaracjami działań, które będą prowadzić w najbliższych latach. Porozumienie potrwa do 2020 roku, zgodnie z unijną perspektywą finansową, a ewaluacja prowadzonych działań będzie się odbywać, co dwa lata. Działania związane z działaniami na rzecz budowania e-umiejętności podjęte zostały także w Programie Operacyjnym Polska Cyfrowa. Temu zagadnieniu poświęcona została III oś priorytetowa Cyfrowa aktywizacja społeczeństwa. W jej ramach prowadzona interwencja będzie dotyczyć prowadzenia szeroko zakrojonych działań szkoleniowych i doradczych oraz działań popularyzujących korzystanie z technologii cyfrowych i aktywne uczestnictwo w kulturze cyfrowej. Działania te adresowane będą do grup o różnych poziomach kompetencji cyfrowych, ze szczególnym uwzględnieniem osób zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. W ramach osi wsparcie uzyskają również najzdolniejsi studenci kierunków związanych z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi. Program Operacyjny Polska Cyfrowa został przyjęty 8 stycznia 2014 roku przez Radę Ministrów. 68 Wdrożenie przepisów dot. osób niepełnosprawnych w ramach prawnych dotyczących telekomunikacji MAC MPiPS, MKiDN W chwili obecnej trwają prace nad projektem rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących świadczenia udogodnień dla osób niepełnosprawnych przez dostawców publicznie dostępnych usług telefonicznych. 44 Nr zadania 69 Państwa członkowskie powinny Wdrożenie przepisów dot. osób niepełnosprawnych w ramach prawnych dotyczących dyrektywy o medialnych usługach audiowizualnych Podmiot wiodący14 MKiDN Podmioty wspierające MPiPS, KRRiT Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Zadanie zrealizowane. W dniu 12 października 2012 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji. Zgodnie z art. 47g. podmioty dostarczające audiowizualne usługi medialne na żądanie będą dążyły do stopniowego zapewniania dostępności dostarczanych audycji dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu, poprzez wprowadzanie odpowiednich udogodnień, takich jak audiodeskrypcja, napisy oraz tłumaczenie na język migowy. Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji oraz niektórych innych ustaw wprowadziła regulacje dotyczące zapewniania dostępności programów telewizyjnych dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku oraz osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu słuchu. Od 1 stycznia 2012 r. są obowiązani do zapewnienia, aby co najmniej 10% kwartalnego czasu nadawania programu, z wyłączeniem reklam i telesprzedaży, posiadało udogodnienia (audiodeskrypcji, napisów dla niesłyszących oraz tłumaczeń na język migowy). 70 Uwzględnić e-kształcenie w głównym nurcie polityki krajowej na rzecz modernizacji kształcenia i szkoleń, w tym w programach nauczania, w ocenach wyników nauczania i w programach rozwoju zawodowego dla nauczycieli i instruktorów MEN MPiPS Program pilotażowy „Cyfrowa szkoła” Zakończono realizację pilotażowego programu rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych "Cyfrowa szkoła". Na podstawie sprawozdania z realizacji programu zostały opracowane rekomendacje dotyczące cyfryzacji szkół w nowej perspektywie 2014-2020 w ramach regionalnych programów operacyjnych. Kontynuowano realizację projektów systemowych PO KL: „Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w przedszkolach i szkołach” realizowany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w partnerstwie z Fundacją Centrum Edukacji Obywatelskiej. Działanie ciągłe. „E-podręczniki do kształcenia ogólnego” realizowany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Działanie ciągłe. „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół” realizowany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Działanie ciągłe. „Wdrożenie systemu informatycznego e-oceniania” realizowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Działanie zakończone. „Modernizacja egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe” realizowany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Działanie ciągłe. „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez cała 45 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 życie” realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Działanie ciągłe. „Modernizacja systemów informatycznych do obsługi systemów egzaminów zewnętrznych i nadzoru pedagogicznego I etap” realizowany przez Centrum Informatyczne Edukacji. Działanie ciągłe. „Doskonalenie strategii zarządzania oświatą na poziomie regionalnym i lokalnym - II etap” realizowany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w partnerstwie w firmą Vulcan sp. z o.o. Działanie ciągłe, w ramach którego przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego zajmujący się oświatą, będą mogli m.in. skorzystać ze szkoleń – także w formie e-learnigowej, z zakresu: o strategicznego zarządzania lokalnymi systemami oświaty oraz metodami ich optymalizacji o planowania wydatków oświatowych Działania legislacyjne 1. Przyjęto dokument strategiczny „Perspektywa uczenia się przez całe życie” przewidujący m.in. następujące działania: A. w zakresie celu 1 Kreatywność i innowacyjność - wprowadzanie form organizacyjnych kształcenia umożliwiających indywidualizację pracy z uczniami, studentami, osobami uczącymi się oraz szersze otwarcie na uczenie się inne niż formalne, m.in poprzez: uczenie się na odległość, w tym zajęcia w formie on-line, B. w zakresie celu 4 Kształcenie i szkolenie dopasowane do potrzeb zrównoważonej gospodarki, zmian na rynku pracy i potrzeb społecznych: - poprawa poziomu kompetencji kluczowych jako efektu kształcenia ogólnego, kształcenia i szkolenia zawodowego oraz kształcenia na poziomie wyższym: zwiększenie nacisku na rozwijanie kompetencji kluczowych w trakcie kształcenia szkolnego poprzez szersze stosowanie metod nauczania przygotowujących do dorosłego życia i pracy zawodowej, w tym metod takich jak praca zespołowa, metoda projektu edukacyjnego i uczniowskich działań w środowisku lokalnym, wzmocnienie komponentu kompetencji kluczowych, w tym kompetencji personalnych i społecznych, w kształceniu i szkoleniu zawodowym, - tworzenie zasobów wiedzy: różnicowanie źródeł wiedzy – pomaganie osobom uczącym się w samodzielnym korzystaniu z wielu źródeł wiedzy, z wykorzystaniem nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), dostępnych również poza instytucją edukacyjną, C. w zakresie celu 5 Środowisko pracy i zaangażowania społecznego sprzyjające upowszechnieniu 46 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 uczenia się dorosłych: - rozwijanie modelu uczenia się dorosłych, którego podstawą jest uczenie praktyczne, w tym uczenie się w pracy oraz w zorganizowanych formach działania wspólnot obywateli: ukierunkowanie edukacji dorosłych na uzupełnianie luk kompetencyjnych, takich jak np. „luka cyfrowa” – brak podstawowych kompetencji w zakresie ICT w starszym pokoleniu. - wdrażanie nowych form organizacyjnych szkoleń dla dorosłych, w tym uczenia się na odległość, ze szczególnym uwzględnieniem osób mających utrudniony dostęp do edukacji, w tym mieszkających na obszarach wiejskich. 2. Weszła w życie uchwała w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Kapitału Ludzkiego 2020, przewidująca w celu szczegółowym 5 podniesienie poziomu kompetencji oraz kwalifikacji obywateli. Cel ten będzie realizowany poprzez rozszerzanie stosowania narzędzi cyfrowych w kształceniu i szkoleniu. Ponadto w zakresie realizacji strategii w ujęciu: cykl życia – cykl kariery (rozdz. 6) strategia zawiera rozdział 6.2 Edukacja szkolna, w którym stwierdzono, że szczególnie ważną kompetencją, kluczową dla rozwoju innowacyjności Polski, są kompetencje cyfrowe. Działania inne. W ramach działalności statutowej Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej prowadzone były liczne działania przygotowujące i wspierające nauczycieli kształcenia zawodowego, nauczycieli szkół dla dorosłych, doradców zawodowych oraz doradców metodycznych i nauczycieli konsultantów w realizacji ich zadań zawodowych. Oferta doskonalenia skierowana do tych grup odbiorców w znaczącej części opierała się na wykorzystywaniu kształcenia na odległość. Kursy i szkolenia były prowadzone na Platformie Edukacyjnej KOWEZiU w formie e-learning i blended learning. 47 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 2.7. Korzyści z TIK dla społeczeństwa UE 2.7.1. TIK na rzecz środowiska 75 Uzgodnić do końca 2011 r. wspólne dodatkowe funkcje inteligentnych systemów pomiaru energii MG MNiSW, URE 11 stycznia 2013 r. - Stanowisko Prezesa URE w sprawie szczegółowych reguł regulacyjnych w zakresie stymulowania i kontroli wykonania inwestycji w zaawansowaną infrastrukturę pomiarową (AMI) Dokument ten jest powiązany ze Stanowiskiem Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań wobec wdrażanych przez OSD E inteligentnych systemów pomiarowo-rozliczeniowych z uwzględnieniem funkcji celu oraz proponowanych mechanizmów wsparcia przy postulowanym modelu rynku, z dnia 31 maja 2011 roku, zwanym „Stanowiskiem AMI”. Dokument stanowi wypełnienie zapowiedzi, wyrażonej w Rozdz. 5. Stanowiska AMI, dotyczącej określenia szczegółowych reguł regulacyjnych w zakresie stymulacji i kontroli wykonania inwestycji w AMI. Intencją Prezesa URE jest, by infrastruktura AMI, której utworzenie leży w kompetencji OSD i której koszt utworzenia poniosą te podmioty, została skonfigurowana w sposób pozwalający na osiągnięcie oczekiwanych korzyści przez wszystkich uczestników rynku energii oraz by została utworzona bez zbędnej zwłoki w sposób spójny na obszarze całego KSE. Ze względu na asymetrię rozkładu kosztów i korzyści pomiędzy poszczególnych interesariuszy istotne jest stworzenie takiego mechanizmu regulacyjnego, który będzie stymulował OSD do podjęcia działań prowadzących m. in. do ujawnienia rezerw efektywności samych OSD, które mogą być efektem wdrożenia Systemu AMI, bez ryzyka, że natychmiast rezerwy te zostaną w całości przeniesione na odbiorców. Z drugiej strony, mechanizm zachęt nie może być podatny na ew. działania pozorne, tzn. nie może prowadzić do wynagradzania działań nie stanowiących faktycznego wypełnienia założonych celów, gwarantując przedsiębiorstwom pozostawienie im korzyści na poziomie wyższym od faktycznie wypracowanych. Stąd konieczne jest także wdrożenie mechanizmów kontroli realizacji planowanych przedsięwzięć i zasad obliczania uzyskanych korzyści. 10 lipca 2013 r. - Stanowisko Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań dotyczących jakości usług świadczonych z wykorzystaniem infrastruktury AMI oraz ram wymienności i interoperacyjności współpracujących ze sobą elementów sieci Smart Grid oraz elementów sieci domowych współpracujących z siecią Smart Grid. Dokument jest również powiązany ze Stanowiskiem Prezesa URE w sprawie niezbędnych wymagań wobec wdrażanych przez OSD E inteligentnych systemów pomiarowo-rozliczeniowych z uwzględnieniem funkcji celu oraz proponowanych mechanizmów wsparcia przy postulowanym modelu 48 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 rynku, z dnia 31 maja 2011 roku, zwanym „Stanowiskiem AMI”. Celem Stanowiska jest stworzenie warunków dla zapewnienia satysfakcjonującej skuteczności wdrożenia systemu Smart Grid, w szczególności przejawiającej się poprzez współpracę w warstwie komunikacyjnej urządzeń wdrażanych przez poszczególnych OSD w ramach infrastruktury Smart Metering Smart Grid Ready oraz współpracujących z nią elementów Infrastruktury Sieci Domowej, krytyczną dla zachowania konkurencyjności na rynku energii oraz na rynku usług wsparcia odbiorców w odniesieniu do poprawy efektywności energetycznej i rozwoju generacji rozproszonej i rozsianej współpracującej z siecią. Podkreślenia wymaga, że jakkolwiek wiele sformułowań odnosi się do konkretnych rozwiązań wdrażanych na poziomie OSD E, należy odczytywać je jako kierunkowe wymagania odnoszące się do wszystkich uczestników procesu wdrażania infrastruktury Smart Grid, w sposób właściwy dla ich zaangażowania w ten proces (OSP, OIP). Spełnienie wskazanych powyżej warunków sprowadza się do: - zdefiniowania i zachowania założonego poziomu jakości/skuteczności usług (SLA) świadczonych z wykorzystaniem infrastruktury AMI, - zapewnienia wymienności współpracujących urządzeń (interchangeability), - zachowania funkcjonalności (interoperability) zdefiniowanych w przedmiotowych Stanowiskach Prezesa URE. Podkreślenia wymaga, że wymóg zapewnienia warunków konkurencyjności na rynku energii stanowi także przedmiot Dyrektywy 2009/72 WE, natomiast szczegółowe zasady dotyczące ram interoperacyjności określone zostały w formie Europejskich Ram Interoperacyjności Sformułowane powyżej cele Stanowiska służą zapewnieniu racjonalizacji kosztów niezbędnych do poniesienia przez klientów przedsiębiorstw energetycznych, także tych zainteresowanych budową Infrastruktury Sieci Domowej. 76 Do 2012 r. w przypadku wszystkich zamówień publicznych na instalacje oświetleniowe określać całkowite koszty eksploatacji (raczej niż początkowe koszty zakupu). MG MŚ, UZP - Obecnie obowiązujące przepisy polskiego prawa (w szczególności przepisu ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o finansach publicznych) dopuszczają możliwość określania w ramach procedur przetargowych całkowitych kosztów eksploatacji. - Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej nakłada zadania na jednostki sektora publicznego w zakresie stosowania co najmniej dwóch z listy pięciu środków wzrostu efektywności energetycznej. Do takich zostało zakwalifikowane nabycie nowego urządzenia lub instalacji, 49 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 charakteryzujących się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji lub wymiana eksploatowanego urządzenia na te charakteryzujące się niskim zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji. - Dodatkowo nakłada ona na jednostki sektora publicznego zwyczaj informowania o stosowanych środkach poprawy efektywności energetycznej na swojej stronie internetowej lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych (zakładka „Zielone zamówienia publiczne” http://www.uzp.gov.pl/cmsws/page/?F;291) znajduje się szereg aktualnych informacji w zakresie dopuszczonych prawem możliwości uwzględnienia aspektów środowiskowych w postępowaniach przetargowych, w tym opracowane w ramach Komisji Europejskiej kryteria środowiskowe dla wybranych grup produktów. Realizacja Krajowego Planu działań dotyczącego efektywności energetycznej (przyjętego przez Komitet Europejski Rady Ministrów w dniu 31 lipca 2007 r.), w którym zostały przedstawione m.in. środki służące poprawie efektywności energetycznej w sektorze usług, w tym zwiększenie udziału w rynku produktów energooszczędnych, realizowane m.in. poprzez określenie minimalnych wymagań w zakresie efektywności energetycznej dla nowych produktów zużywających energię wprowadzanych do obrotu. W tym celu przyjęto ustawę z dnia 14 września 2012 r. o obowiązkach w zakresie informowania o zużyciu energii przez produkty wykorzystujące energię. Zobowiązania administracji rządowej do podejmowania działań energooszczędnych w ramach pełnienia przez nią wzorcowej roli wynikają także z ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej. Wytyczne dotyczące sposobu uwzględniania kryterium efektywności energetycznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego są dostępne na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki w Biuletynie Informacji Publicznej MG – zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 2 ustawy o efektywności energetycznej. 2.7.4 91 e-administracja Zapewnić pełną interoperacyjność usług e-administracji, przezwyciężając bariery organizacyjne, techniczne lub semantyczne i wspierając IPv6 MAC MIR, MG Dalsza implementacja przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych - Zadanie ciągłe Rozbudowa i modernizacja systemu elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej w 50 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 ramach realizowanego projektu ePUAP2, który wspiera interoperacyjność głównie przez integrację usług publicznych świadczonych drogą elektroniczną. Umożliwia świadczenie usług wszystkim podmiotom publicznym, które zdecydują się na załatwianie spraw na drodze elektronicznej. 92 93 Zagwarantować, aby pojedyncze punkty kontaktowe funkcjonowały jako pełnoprawne centra eadministracji, zapewniające usługi wychodzące ponad wymogi i obszary objęte dyrektywą o usługach Do 2011 r. uzgodnić wspólną listę kluczowych transgranicznych usług publicznych, które odpowiadają ściśle określonym potrzebom, umożliwiając przedsiębiorcom zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej w całej Europie, niezależnie od ich pierwotnej lokalizacji, i umożliwiając obywatelom naukę, pracę, zamieszkanie i przechodzenie na emeryturę w dowolnym miejscu w Unii Europejskiej. Te kluczowe usługi powinny być dostępne w Internecie w 2015 r. MG MAC, KIG, ILIM MG MAC, KIG, ILIM, SCel Implementacja Dyrektywy usługowej do polskiego porządku prawnego w 2010 r. ustawą o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej określiła bardzo szeroki zakres kompetencji punktu kontaktowego: w zakresie procedur elektronicznych – do wszystkich spraw związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w zakresie informacyjnym – do spraw przedsiębiorców, osób zainteresowanych uznawaniem kwalifikacji zawodowych w ramach zawodów regulowanych, pracowników i pracodawców. 51 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 2.7.5 98 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Inteligentne systemy transportowe w służbie efektywnego transportu i lepszej mobilności Wypełnić swoje zobowiązania wynikające z wprowadzenia europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym, w szczególności w odniesieniu do linii, które mają być wyposażone do 2015 r. MIR PKP PLK S.A. W ramach realizacji projektu „Projekt i zabudowa systemu ETCS poziom 1 na odcinku linii kolejowej E65, CMK, Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie” TEN-T 2009-PL-60151-P W dniu 21.11.2013 r otrzymano z UTK zezwolenia na eksploatację podsystemu: Pozwolenie nr PL 63 2013 001 odcinek Olszamowice - Zawiercie Pozwolenie nr PL 63 2013 002 odcinek Grodzisk Maz. - Olszamowice W ramach realizacji projektu „Modernizacja Linii Kolejowej E30, Etap II. Pilotażowe wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna” POIiŚ 7.1-15.1. (w zakresie systemu ETCS): Kontynuowane były prace przygotowawcze i testy wewnętrzne integracyjne do rozpoczęcia testów zabudowanego systemu. Kontynuowane były uzgodnienia między PLK i przewoźnikami o udostępnienie pojazdów trakcyjnych dla potrzeb zabudowy urządzeń pokładowych ERTMS oraz przeprowadzenia jazd testowych. Prowadzone były testy integracyjne RBC – GSM-R oraz testy integracyjne FDS – GSM-R. Podpisano umowę z PKP Intercity S.A. na udostępnienie dwóch sztuk pojazdów EP09 oraz uzgodniono zapisy dotyczące umowy z PKP Cargo S.A. dla jednej lokomotywy SU46. Dokonano odbioru terminali przenośnych GSM-R dla potrzeb Wydziału Zarządzania Siecią GSM-R Biura Automatyki i Telekomunikacji Centrali PKP PLK S.A. Wykonawca kontynuuje wewnętrzne testy integracyjne dla stacji Okmiany, Bolesławiec, Zebrzydowa oraz LCS Bolesławiec. Wykonawca przekazał do Zamawiającego dokumentację dla zabudowy systemu pokładowego dla lokomotywy EP09 oraz przedłożył tę dokumentację dla Instytutu Kolejnictwa w celu uzyskania certyfikatu podsystemu sterowanie dla zespołu pokładowego na etapie projektowania. W wyniku zaistniałych opóźnień w dostępności systemu GSM-R oraz braku dostępności lokomotyw, występuje konieczność wydłużenia umowy na realizację przedmiotowego kontraktu. Planowane jest podpisanie aneksu wydłużającego okres realizacji umowy do dnia 31.04.2015r. (przewidywany termin zakończenia umowy - 31.04.2015 r. ostateczne rozliczenie Umowy do 31.12.2015 r.) W ramach realizacji zadania „Modernizacja Linii Kolejowej E30, Etap II. Pilotażowe wdrożenie 52 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna” POIiŚ 7.1-15.1, (w zakresie systemu GSM-R): Przeprowadzono testy funkcjonalne, Podpisano aneks nr 3 zmieniający termin odbioru Etapu II. Odbiór końcowy planowany jest na koniec marca 2014 roku, Pozyskano Certyfikat Weryfikacji WE dla wdrożonego systemu, Przystąpiono do Etapu III Umowy tzn. rozpoczęto etap prób eksploatacyjnych W ramach realizacji zadania „Modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 na odcinku Warszawa – Gdynia – w zakresie warstwy nadrzędnej LCS, ERTMS/ETCS/GSM-R, DSAT oraz zasilania układu trakcyjnego” POIiŚ 7.1-1.4.: Przyjęte zostały dokumenty przedprojektowe: - „Planowanie sieci radiowej”, - „Szczegółowa Koncepcja wyposażenia linii E65 odcinek Warszawa – Gdynia”, - Aktualizacja „Zasad prowadzenia ruchu kolejowego z zastosowaniem systemu ERTMS/ETCS poziom 2”, - Aktualizacja „Przypadków Testowych”, - Aktualizacja „Scenariuszy Operacyjnych”, Zakończono odbiory aplikacji dostosowania urządzeń EBILOCK 950 do współpracy z urz. ERTMS/ETCS poziom 2 z protokołem Euroradio+/Subset098” dla LCS Nasielsk. Rozpoczęto roboty budowlane w obszarze LCS Nasielsk: - dostosowania urządzeń EBILOCK 950 do współpracy z urz. ERTMS/ETCS poziom 2 z protokołem Euroradio+/Subset098”. - ułożenie kabla transmisyjnego protekcyjnego domykającego pętlę SDH. - Zabudowy urządzeń ERTMS/ETCS poziom 2. - Zabudowy urządzeń zdalnego sterowania LCS. Dokonano zgłoszenia robót budowlanych „Zabudowa urządzeń LCS systemu ERTMS/ETCS poziom 2 od km 70.780 do km 99.400 obszaru LCS Ciechanów” W trakcie opiniowania jest: „Projekt budowlany – zabudowa urządzeń srk na stacji Gdynia Chylonia”. W trakcie opracowywania jest: „Projekt budowlany – zabudowa urządzeń LCS i systemu ERTMS/ETCS na obszarze LCS Tczew”. 53 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Dokonano odbioru projektów Budowlanych, Wykonawczych i Technologicznych dla 51 (z 54) obiektów radiowych GSM-R. Pozyskano 52 Decyzje Lokalizacyjne dla obiektów radiowych GSM-R. Złożono 15 wniosków o wydanie „Pozwoleń na budowę” obiektów radiowych GSM-R na terenie woj. mazowieckiego. Pozyskano 13 „Pozwoleń na budowę” teren woj. mazowieckiego Rozpoczęto budowę 11 OR GSM-R teren woj. Mazowieckiego. W ramach przygotowania da realizacji zadania „Modernizacja linii kolejowej E 30, etap II. Wdrożenie ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R w Polsce na odcinku Legnica – Wrocław – Opole” POIiŚ 7.1-14 W ZAKRESIE ZAMÓWIENIA CZĘŚCIOWEGO A na zaprojektowanie, instalację i uruchomienie RBC i urządzeń wyposażenia przytorowego systemu ETCS poziom 2 na odcinku Legnica - Wrocław - Opole linii kolejowej E 30 oraz zintegrowanie budowanego w ramach Zamówienia systemu ETCS z systemem GSMR. W dniu 14.02.2013 r. podpisano umowę z Wykonawcą Zamawiający przyjął opracowanie "Szczegółowa Koncepcja Techniczna” oraz inwentaryzację zasobów istniejącej infrastruktury Zamawiającego. W dniu 28.08.2013r. zawieszono prowadzenie robót z uwagi na brak dokumentacji wykonawczej dla Interfejsów firmy Bombardier Transportation (ZWUS) . W ZAKRESIE ZAMÓWIENIA CZĘŚCIOWEGO B na zaprojektowanie, wybudowanie, instalację, uruchomienie urządzeń wyposażenia przytorowego GSM-R na odcinku Legnica - Wrocław - Opole linii kolejowej E 30 w zakresie zabudowy sprzętu niezbędnego dla zwiększenia potencjału technicznego, funkcjonalnego i obszarowego działającego obecnie na terenie województwa Dolnośląskiego podsystemu BSS systemu GSM-R, w tym zintegrowanie tej części z elementami sieciowymi systemu GSM-R. W dniu 30.01.2013 r. podpisano umowę z Wykonawcą Zamawiający zaakceptował Projekty Wstępne dla Części A i Części B W ZAKRESIE ZAMÓWIENIA CZĘŚCIOWEGO D na rozszerzenie funkcjonalności Centrum Zarządzania Siecią o funkcje zarządzania elementami sieci teletransmisyjnej wykorzystywanej dla potrzeb sieci GSMR oraz o funkcje ewidencji (paszportyzacji) elementów sieci GSM-R. 54 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 W dniu 30.01.2013 r. podpisano umowę z Wykonawcą Przyjęto opracowanie koncepcyjne i projekt wykonawczy. Wykonano instalację i konfigurację urządzeń w obiekcie OC1. 29.07.2013 r. podpisano Aneks nr 1 dotyczący wydłużenia czasu instalacji w związku z koniecznością przebudowy zasilania instalowanych urządzeń. Przeprowadzono szkolenia z obsługi systemów. W sierpniu 2013 r. podpisano Protokoły Odbioru Etapu I i Etapu II. W dniu 12.09.2013 r. podpisano Protokół Odbioru Końcowego. W ZAKRESIE Zaprojektowania i zabudowa interfejsu oraz adaptację urządzeń sterowania ruchem kolejowym, produkcji Bombardier Transportation (ZWUS) Polska Sp. z o.o., zainstalowanych na odcinku linii E 30 Legnica – Wrocław – Opole do współpracy z urządzeniami ERTMS/ETCS poziom 2, przy wykorzystaniu protokołu Euroradio+/Subset098 w ramach projektu POIiŚ 7.1-14 W trakcie procedury przetargowej. W ramach przygotowania da realizacji zabudowy systemu ERTMS/GSM-R. w ramach projektu „Budowa infrastruktury systemu GSM-R zgodnie z NPW ERTMS na linii kolejowej E20/CE20 korytarz F na odcinku Kunowice – Terespol” POIiŚ 7.1-25. W dniu 12.11.2013 r. podpisano Umowy na wykonanie zakresu podstawowego wdrożenia systemu GSM-R na LOTach A i B oraz LOTów C i D obejmujących licencje oraz integracje z istniejącą infrastrukturą. W ramach realizacji zadania „Zabudowa systemu ERTMS/ETCS poziom 1 na linii E20/CE20 na odcinku Kunowice – Warszawa” TEN-T 2011-PL-60002-P. W związku z: o Planowaną modernizacją linii na odcinku Sochaczew-Swarzędz; o Przekroczeniem wartości ofert w przetargu; o Wydłużeniem procedury przetargowej (liczne odwołania do KIO), a tym samym brakiem możliwości wykorzystania środków z funduszu TEN-T w obecnej perspektywie; Zamawiający prowadzi procedury mające na celu realizację zadania w nowej perspektywie, w zmienionym zakresie uwzględniającym nowe możliwości techniczne i obejmującym odcinek linii E20/CE20 (tj. Kunowice-Swarzędz). 55 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Projekty „Modernizacja linii kolejowej Warszawa – Łódź, etap II, Lot A – odcinek Warszawa ZachodniaMiedniewice (Skierniewice)” POIiŚ 7.1-24. oraz „Modernizacja linii kolejowej Warszawa – Łódź, etap II, Lot C – pozostałe roboty” POIiŚ 7.1-24.3 w zakresie zabudowy systemu ERTMS/ETCS i ERTMS/GSM-R. W związku z przekroczeniem wartości ofert w przetargu, podjęto decyzję zwiększającą kwotę na pokrycie zobowiązania. Pismem z dnia 23.09.2013 r. uczestnicy postępowania zostali powiadomieni o wyborze najkorzystniejszej oferty – Konsorcjum w składzie: Thales Polska sp. z o.o., Strabag Rail Polska sp. z o.o., Feroco S.A. „Wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziom 1 na liniach kolejowych 570 i 64 na odcinku Psary – Kozłów”: 05.11.2013r. zostało ogłoszone postępowanie przetargowe, 17.12.2013r. nastąpiło otwarcie ofert w prowadzonym postępowaniu przetargowym, W chwili obecnej trwa procedura oceny ofert. „Projekt i zabudowa systemu ETCS poziom 1 Limited Supervision na linii kolejowej nr 356 odcinek Poznań Wschód – Wągrowiec”: 02.07.2013r. otwarcie ofert, 11.07.2013r. wybór Wykonawcy, 24.07.2013r. podpisanie umowy z Wykonawcą, 09.12.2013r. przyjęcie przez ZOPI „Koncepcji wyposażenia linii nr 356 odcinek Poznań Wschód – Wągrowiec w urządzenia systemu ETCS poziom 1 Limited Supervision”, 30.12.2013r. przyjęcie przez ZOPI Projektu Budowlanego dot. zabudowy zespołu przytorowego systemu ETCS Limited Supervision. PKP Intercity S.A. Dostarczenie, zabudowa, uruchomienie oraz wdrożenie do eksploatacji 9-ciu kompletów urządzeń pokładowych systemu ETCS poziomu 2 wraz z systemem GSM-R na lokomotywach typu SIEMENS ES 64 U4 „Husarz" (termin realizacji: IV kw. 2014 r. data ogłoszenia przetargu: czerwiec 2012 r.) W dniu 30.06.2012 r. zostało ogłoszone postępowanie przetargowe prowadzone w trybie negocjacji z ogłoszeniem na dostarczenie, zabudowę, uruchomienie oraz wdrożenie do eksploatacji 9-ciu kompletów urządzeń pokładowych systemu ETCS poziomu 2 wraz z systemem GSM-R na lokomotywach 56 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 typu SIEMENS ES 64 U4 „Husarz”. Do dalszego postępowania zostali zakwalifikowani dwaj wykonawcy Bombardier Transportation Polska Sp. z o.o oraz Siemens Sp. z o.o. Wstępne oferty były składane do 15 października 2012 r. W ramach postępowania przetargowego odbyły się dwa spotkania negocjacyjne z potencjalnymi Wykonawcami, dnia 14 listopada 2012 r. z firmą Bombardier, natomiast 16 listopada 2012 r. z firmą Siemens. Podczas przeprowadzonych negocjacji, obydwie firmy zadeklarowały gotowość zabudowy na lokomotywach urządzeń pokładowych zgodnych z baseline 3, jednak w opinii obydwu dostawców bardzo trudne było zaimplementowanie w tych urządzeniach oprogramowania zgodnego z baseline 3 do końca 2014 r., ponieważ wyposażenie infrastruktury nie pozwalało na wykonanie testów dla oprogramowania zgodnego z baseline 3. Wykonawcy zaproponowali zaimplementowanie oprogramowania zgodnego z SRS 2.3.0d oraz na ich wniosek przesunięto termin składania ofert do 8 marca 2013 r., jednak żaden z potencjalnych Wykonawców nie złożył w tym terminie oferty. W związku z brakiem ofert dnia 02.04.2013 r. PKP Intercity S.A. wystąpiło z pismem do Ministerstwa Transportu Budownictwa i Gospodarki Morskiej o rezygnację z realizacji projektu i przyznanego dofinansowania wnosząc tym samym o unieważnienie Porozumienia Wykonawczego zawartego 16.10.2012 r. pomiędzy PKP IC S.A. a MTBiGM. Obecnie trwają prace zmierzające do ogłoszenia przez PKP IC kolejnego postępowania przetargowego na montaż ETCS bez finansowania z udziałem środków TEN-T. W dniu 19 listopada 2013 r. opublikowano kolejne OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU w postępowaniu prowadzonym w trybie negocjacji z ogłoszeniem na: dostarczenie, zabudowę, uruchomienie oraz wdrożenie do eksploatacji 9-ciu kompletów urządzeń pokładowych systemu ERTMS/ETCS poziomu 1 i 2 wraz z systemem GSM-R Baseline 2.3.0d na lokomotywach SIEMENS typu ES64U4 „Husarz” eksploatowanych przez „PKP Intercity” S.A. Termin składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu określono na 02.12.2013 r. – g. 10:00. Wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu złożyło dwóch wykonawców Bombardier Transportation Polska Sp. z o. o. oraz Siemens Sp. z o.o. Wyposażenie 20 nowych pociągów zespołowych ETR610 w urządzenia pokładowe systemu ERTMS. (termin zakończenia 2015 r.) 57 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 Trwa produkcja 20 nowych pociągów zespołowych ETR610. Do dnia 31.12.2013 r. odebrane zostały wszystkie pudła dwunastu pociągów. Dokonano również odbioru fabrycznego czterech pociągów. Wyposażenie 2 lokomotyw pasażerskich serii EP09 w urządzenia pokładowe systemu ERTMS (termin zakończenia 2013 r.) Na mocy Porozumienia dotyczącego zadania „Modernizacja linii kolejowej E 30, etap II. Pilotażowe wdrożenie ERTMS w Polsce na odcinku Legnica – Węgliniec – Bielawa Dolna – w części ETCS II” pomiędzy PKP Intercity S.A. i PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. podpisanego w dniu 02.09.2010 r. Trwają negocjacje szczegółów umów dotyczących udostępnienie dla PKP PLK lokomotyw IC/PR/CARGO. 24.01.2013 r. został przesłany do PLK projekt umowy z propozycjami IC co do treści 2 punktów tej umowy. Ponadto w dniu 15.02.2013 r. wysłano odpowiedź na e-maila PLK dotyczącego umowy z IC, zwracając uwagę, że propozycje z dnia 24.01.2013 r. nie zostały uwzględnione. Negocjacje umowy trwały do końca grudnia 2013 r. Dnia 02.01.2014 PKP PLK S.A. i PKP Intercity S.A. podpisały umowę nr 90/121/0001/14/Z/O dotyczącą zabudowy na dwóch lokomotywach EP09-12 i EP09-29 urządzeń pokładowych systemu ERMTS. Lokomotywa EP09-12 po wykonaniu naprawy awaryjnej po wypadku komunikacyjnym i planowanej obsługi technicznej P4 w NEWAG Gliwice jest gotowa do zabudowy urządzeń, druga lokomotywa EP09-29 wg szacunków będzie miała wykonaną obsługę P4 w okresie luty- marzec 2014 i w tym czasie urządzenia zostaną zabudowane.. Wyposażenie 20 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych w urządzenia pokładowe systemu ERTMS. (działanie planowane do 2015 r.) PKP Cargo S.A. W dniu 04.12.2012 r. zostało ogłoszenie postępowanie o zamówieniu publicznym na dostawę 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych. Dnia 03.04.2013 r. nastąpiło otwarcie ofert. W dniu 18 listopada 2013 r. została podpisana umowa z konsorcjum w składzie „Stadler Polska” Sp. z o.o. oraz „NEWAG” Spółka Akcyjna. Trwa realizacja kontraktu. PKP Cargo S.A. prowadziła prace nad treścią umowy z PKP PLK S.A. dotyczącej udostępnienia jednej lokomotywy serii SU46 dla umożliwienia wykonania testów odcinka pilotażowego E30 Bielawa Dolna – Legnica (działania ze strony PKP Cargo S.A. zakończone tj. treść umowy została zaakceptowana przez 58 Nr zadania Państwa członkowskie powinny Podmiot wiodący14 Podmioty wspierające Działania podjęte w danym obszarze w II półroczu 2013 r. (nazwa działania – podjęte czynności)15 komórki organizacyjne PKP Cargo S.A. i przekazana do PKP PLK S.A.) W procesie modernizacji lokomotyw serii ET22 i EU07 uwzględniono przystosowanie ich do perspektywicznej zabudowy systemu ERTMS (działania o charakterze ciągłym) Przewozy Regionalne Sp. z o.o. PR Sp. z o.o. pismem PBU3d-6213-449/2013 z dnia 28 listopada 2013 r. przesłała do PKP PLK S.A. decyzję o odstąpieniu od udziału w pilotażowym wdrożeniu systemu ERTMS na odcinku E30 Bielawa Dolna – Legnica. Decyzja ta jest następstwem przejęcia obowiązków przewozowych na terenie Województwa Dolnośląskiego przez Koleje Dolnośląskie S.A., co skutkuje brakiem pociągów uruchamianych na ww. odcinku przez PR Sp. z o.o. Zaistniała sytuacja spowodowała bezprzedmiotowość podpisania umowy na udostępnienie przez PR Sp. z o.o. pojazdów kolejowych do badań. 59