Test wskaźnika C/Z (P/E)

Test wskaźnika C/Z (P/E)
W poprzednim materiale przedstawiliśmy Państwu teoretyczny zarys informacji dotyczący
wskaźnika Cena/Zysk. W tym artykule zwrócimy uwagę na praktyczne zastosowania tego
wskaźnika, zwracając szczególną uwagę na jakość wskazań C/Z dla inwestycji
długoterminowych.
Według teorii, niska wartości wskaźnika C/Z może być informacją o niedowartościowaniu
spółki, zaś wysokie wartości tego wskaźnika przypisywane są spółkom przewartościowanym.
Wybór niedowartościowanego waloru może stanowić dobrą okazję inwestycyjną w dłuższym
okresie. Zasadność tego podejścia postanowiliśmy przeanalizować tworząc 2 portfele
akcyjne. Pierwszy z nich został zbudowany w oparciu o 5 spółek, które odznaczały się
najwyższymi wartościami wskaźnika C/Z. Drugi portfel składa się z 5 spółek, dla których
wartości tego wskaźnika były najniższe.
Przy budowie portfeli wykorzystaliśmy dane z 17 lutego 2009 roku, czyli wieloletniego
minimum na indeksach GPW.
Wykres 1. Analiza zmian wartości portfeli w okresie od 17 lutego 2009 roku.
400
%
200
100
Spółki o najwyższym C/Z
Spółki o najniższym C/Z
zmiana indeksu WIG
50
2009
2010
2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
2012
Powyższy wykres przestawia zmiany średnich dziennych wartości portfeli w porównaniu z
indeksem WIG. Do połowy sierpnia 2011 roku na wszystkich porównywanych portfelach
widoczna była wyraźna tendencja wzrostowa. Na przełomie wspomnianego okresu
nastąpiło odwrócenie trendu, które skutkowało spadkiem wypracowanych stóp zwrotu.
Jak można zauważyć portfel oparty na spółkach o niskich wartościach wskaźnika C/Z
osiągnął najwyższą stopę zwrotu w analizowanym okresie. Już w przeciągu pierwszych 6
miesięcy zyskał on 100%. Wartość tego portfela dynamicznie rosła aż do marca 2011 roku,
ustanawiając swoją najwyższa wartość na poziomie 263%. Od tego momentu widoczne
odwrócenie pozytywnych tendencji, która spowodowało spadek stóp zwrotu. Obecnie
wartość tego portfela wynosi 207%.
Portfel spółek o wysokim C/Z zachowywał się znacznie gorzej. Do przełomu września i
października wykazywał dodatnie stopy zwrotu, osiągając w tym okresie wartość na
poziomie 203%. Od tego momentu widoczna jest negatywna tendencja, która
spowodowałaby stratę na tym portfelu rzędu 19%. Najstabilniej w badanym okresie
zachowywał się portfel składający się ze wszystkich spółek indeksu WIG. Obecnie wartość
portfela jest na poziomie 166% kwoty wyjściowej.
Wykres 2. Zmiany stóp procentowych dla omawianych portfeli od dnia 1 stycznia 2012
roku.
140
%
120
100
Spółki o najniższym C/Z
80
Spółki o najwyższym C/Z
Indeks WIG
60
2012-01
2012-03
2012-05
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
2012-07
Na wykresie 2. sprawdziliśmy skuteczność wspomnianej teorii w znacznie krótszym okresie.
Analogicznie do poprzedniego przypadku stworzyliśmy dwa portfele w oparciu o dane z
dnia 02.01.2012 roku. Tylko w pierwszy kwartale analizowanego okresu stopy zwrotu dla
omawianych portfeli znajdowały się w trendzie rosnącym. Do marca 2012 roku, najlepiej
zachowywał się portfel zbudowany na spółkach o niskim C/Z, którego wartość sięgała
146%. Równie dobrze zachowywał się portfel spółek o wysokich wartościach C/Z , którego
stopa zwrotu w analogicznym okresie wynosiła 125%. Marcowe odwrócenie trendu
zaskutkowało ujemnymi stopami zwrotu dla obu portfeli. Portfel oparty o niskim C/Z w
analizowanym okresie przyniósł 8% stratę. Drugi portfel zachował się znacznie gorzej
odnotowując 25% spadek wartości. Najlepiej w testowanym ujęciu czasowym zachowywał
się portfel oparty na spółach z indeksu WIG. Charakteryzował się on dużą stabilnością,
nieznacznie reagując na panujące nastroje giełdowe. Osiągnął on 9% stopę zwrotu.
Wykres 3. Przedstawienie zależności pomiędzy indeksem WIG, a historycznym wskaźnikiem C/Z.
60 000
30
25
50 000
20
15
C/Z = 10,5
30 000
C/Z
pkt.
40 000
10
20 000
indeks WIG
historyczne C/Z
10 000
5
0
2008
2010
2012
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
Na powyższym wykresie została przedstawiona relacja pomiędzy indeksem WIG, a
historycznymi wartościami wskaźnika C/Z. Na przestrzeni 4 lat zauważalna jest pewna
zależność pomiędzy WIG i C/Z. Mnożnik C/Z nieco szybciej oddaje sytuacje panującą na
warszawskim parkiecie. Wskaźnik wykazuje lekko wyprzedzający charakter w stosunku do
indeksu.
Obecnie wartości wskaźnika C/Z dla indeksu WIG oscylują na relatywnie niskim poziomie,
co może sugerować niedowartościowanie rynku akcji. Może to wskazywać odpowiedni
moment na poszukiwanie spółki pod kątem długoterminowej inwestycji.
Wykres. 4 Przedstawienie zależności pomiędzy indeksem WIG, historycznym C/Z oraz
prognozowanym C/Z.
60 000
30
25
50 000
20
15
C/Z
pkt.
40 000
30 000
10
indeks WIG
20 000
historyczne C/Z
5
prognozowane C/Z
10 000
2008
0
2010
2012
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
Na wykresie 4. została przedstawiona zależność pomiędzy wskaźnikami C/Z, a indeksem
WIG. Wskazania prognozowanego i historycznego C/Z są niemal identyczne, jednak
wskaźnik prognozowany ma lekko wyprzedzający charakter w stosunku obu pozostałych
linii. Stanowi on większą wartość z perspektywy inwestora, ponieważ pozwala nieco
wcześniej odczytać zmiany na rynku akcyjnym.
Wykres. 5 Stopy zwrotu dla spółek z indeksu WIG od 1 stycznia 2009 roku. Spółki zostały podzielone
wg C/Z.
200%
150%
100%
50%
0%
Zmiana od 17.02.2009
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
Na powyższym wykresie zostały przedstawione średnie stopy zwrotu dla spółek z indeksu
WIG. Spółki zostały podzielone na 10 grup według wielkości wskaźnika C/Z. Analizując,
możemy stwierdzić, że w długoterminowym horyzoncie czasowym, spółki o niskich
wartościach wskaźnika C/Z zachowują się znacznie lepiej od spółek o wysokich wartościach
tego wskaźnika. Jest to potwierdzenie teorii sugerującej inwestowanie w spółki o niskich
wartościach wskaźnika C/Z. Jednak nie jest to regułą, ponieważ stopy zwrotu nie
rozkładają się, w sposób wprost proporcjonalny w stosunku do wielkości wskaźnika C/Z.
Warto spojrzeć na spółki o wartościach wskaźnika z przedziału 6,4 – 8,7. Ich stopy zwrotu
są relatywnie niskie.
Wykres. 6 Stopy zwrotu dla spółek z indeksu WIG od 1 stycznia 2012 roku. Spółki zostały podzielone
wg C/Z.
15%
10%
5%
0%
-5%
-10%
-15%
-20%
-25%
Zmiana od 01.01.2012
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Bloomberg.
Ostatni wykres przedstawia stopy zwrotu dla spółek z indeksu WIG na przestrzeni
ostatniego roku. Można stwierdzić, że w krótkoterminowym ujęciu czasowym, teoria
mówiąca o inwestowaniu w spółki niedowartościowane (o niskim wartościach C/Z) nie
znajduje potwierdzenia. Najlepiej w analizowanym okresie zachowywały się spółki o
średnich wartościach wskaźnika C/Z. Przyczyną, takiej sytuacji może być fakt, że w skład tej
grupy wchodzą duże spółki o stabilnej sytuacji finansowej, relatywnie mało podatne na
zmienne warunki rynkowe. Grupy skrajnych wartości C/Z zbudowane są w oparciu o małe
spółki w trudnej sytuacji finansowej, mocno uzależnione od panującej koniunktury. Należy
jednak podkreślić, że spółki o niskich wartościach C/Z osiągnęły niższa stratę inwestycji w
porównaniu do spółek o wysokich wartościach tego wskaźnika.
Podsumowują wskaźnik C/Z jest pomocnym narzędziem w procesie wyboru spółki pod
kątem długoterminowych inwestycji. Jednak nie należy bezgranicznie ufać jego
wskazaniom. Interpretując wyniki wskaźnika C/Z, należy odnieść się do wyników innych
spółek z danego sektora, jak również monitorować sytuacje w spółce. Warto zwrócić uwagę
na informacje dotyczące: raportów okresowych, zmian w zarządzie, znaczących umów,
transakcji oraz one-offów.