D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Białymstoku

Sygn. akt VIII Ka 843/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 grudnia 2015 r.
Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Marzanna Chojnowska
Sędziowie SO Krzysztof Kamiński
SO Dariusz Gąsowski – spr.
Protokolant – Anety Chardziejko
przy udziale oskarżyciela – PPO Jerzego Duńca
po rozpoznaniu w dniu 15.12.2015 r. sprawy:
Ł. C.
skazanego za czyn z art. 288 § 2 k.k. i inne
z powodu apelacji obrońcy skazanego od wyroku Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 28.09.2015 r. sygn. akt II K
290/15:
I. Wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy.
II. Za obronę z urzędu przed sądem odwoławczym zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 147,60 [stu
czterdziestu siedmiu złotych sześćdziesięciu groszy] w tym 27,60 [dwadzieścia siedem złotych sześćdziesiąt groszy] z
tytułu podwyższenia należności o stawkę podatku od towaru i usług.
III. Zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
Krzysztof Kamiński Marzanna Chojnowska Dariusz Gąsowski
UZASADNIENIE
Ł. C. został prawomocnie skazany wyrokami:
1. Wojskowego Sądu Garnizonowego w Olsztynie z dnia 4 lipca 2003 roku w sprawie Sg 137/03 za czyn popełniony w
dniu 28 kwietnia 2003 roku z art. 343 § 1 k.k. na karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności poprzez wykonywanie
nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 40 (czterdziestu) godzin w stosunku miesięcznym,
zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie;
2. Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 02 listopada 2005 roku w sprawie V K 728/05 za czyn popełniony w dniu 25
sierpnia 2005 roku z art. 288 § 2 k.k. na karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania
nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w wymiarze 32 (trzydziestu dwóch) godzin w
stosunku miesięcznym, zobowiązany do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, oddany pod dozór kuratora,
orzeczono obowiązek naprawienia szkody, zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie;
3. Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 26 września 2008 roku w sprawie II K 106/08 za czyny popełnione:
- w nocy z 7 na 8 czerwca 2008 roku z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 158 § 1 k.k. na karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu)
miesięcy pozbawienia wolności
- w nocy z 7 na 8 czerwca 2008 roku z art. 278 § 1 k.k. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,
oraz wymierzono za wszystkie czyny karę łączną 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, zobowiązano
do naprawienia szkody, zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zwolniono oskarżonego od
zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych w sprawie;
4. Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie II K 1014/12, zmienionego wyrokiem Sądu
Okręgowego w Białymstoku z dnia 14 maja 2013 roku w sprawie VIII Ka 289/13 za czyny popełnione:
- w dniu 28 lipca 2012 roku z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności
- w dniu 6 sierpnia 2012 roku z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia
wolności,
oraz wymierzono oskarżonemu za wszystkie czyny karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, której
wykonanie warunkowo zawieszono tytułem próby na okres 5 lat, oddano oskarżonego pod dozór kuratora,
zobowiązano do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, nałożono obowiązek naprawienia szkody, na poczet
orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczono okres zatrzymania w sprawie w dniach 28-29 lipca 2012 roku i 6-7
sierpnia 2012 roku i zwolniono od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych; następnie postanowieniem
Sądu Rejonowego w Pszczynie z dnia 20 listopada 2014 roku zarządzono wykonanie orzeczonej kary łącznej 1
(jednego) roku pozbawienia wolności
5. Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 5 czerwca 2013 roku w sprawie II K 210/13, utrzymanym w mocy wyrokiem
Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 12 września 2013 roku w sprawie sygn. akt VIII Ka 647/13 za czyn popełniony
w okresie od 20 czerwca 2012 roku do 03 grudnia 2012 roku z art. 207 § 1 k.k. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia
wolności i zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie.
Sąd Rejonowy w Sokółce wyrokiem z dnia 28 września 2015r. w sprawie sygn. akt II K 290/15 na mocy art. 85 k.k.,
art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy
– Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 r., poz. 396) w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia
20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 r., poz.
396), połączył skazanemu Ł. C. kary orzeczone wyrokami:
- Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 28 lutego 2013 roku w sprawie II K 1014/12 za czyny popełnione:
a) w dniu 28 lipca 2012 roku kwalifikowany z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w wymiarze 6 (sześciu) miesięcy
pozbawienia wolności,
b) w dniu 6 sierpnia 2012 roku kwalifikowany z art. 278 § 1 k.k. w wymiarze 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia
wolności
- Sądu Rejonowego w Sokółce z dnia 5 czerwca 2013 roku w sprawie II K 210/13 za czyn popełniony w okresie od 20
czerwca 2012 roku do 03 grudnia 2012 roku kwalifikowany z art. 207 § 1 k.k. w wymiarze 1 (jednego) roku pozbawienia
wolności i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.
Na mocy art. 577 k.p.k. w zw. z art. 63 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie ustawy z dnia 20
lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 20 marca 2015 r., poz. 396)
w zw. z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. z 20 marca 2015 r., poz. 396), zaliczył skazanemu na poczet orzeczonej wobec niego kary łącznej 1 (jednego)
roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie II K 1014/12 w
dniach od 28 do 29 lipca 2012 r., od 06 do 07 sierpnia 2012 r. oraz okres odbywanej przez niego kary pozbawienia
wolności orzeczonej w sprawie sygn. akt II K 1014/12 od 23 kwietnia do 24 czerwca 2015r.
Pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w połączonych wyrokach pozostawił do odrębnego wykonania.
Postępowanie w zakresie objęcia wyrokiem łącznym kar orzeczonych przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w sprawie Sg
137/03, Sąd Rejonowy w Sokółce w sprawach V K 728/05 i II K 106/08 umorzył.
Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. B. kwotę 177,12 zł (stu siedemdziesięciu siedmiu złotych dwunastu
groszy), w tym kwotę 33,12 zł (trzydziestu trzech złotych dwunastu groszy) z tytułu 23 % podatku VAT, tytułem
pokrycia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.
Zwolnił skazanego w całości od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w części wynikającej z orzeczonych kar
łącznych, zaś w części związanej z umorzeniem postępowania kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.
Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego, zaskarżając go, na mocy art. 444 k.p.k. i art. 425 § 1-3
k.p.k., w części dotyczącej wymiaru akry, tj. w punkcie I w części rozstrzygającej orzeczenia.
Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 3 k.p.k. orzeczeniu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za
podstawę rozstrzygnięcia mający istotne znaczenie dla zapadłego rozstrzygnięcia polegający na niezasadnym przyjęciu
przez Sąd I instancji, iż postępowanie prezentowane przez skazanego po rozpoczęciu odbywania kary pozbawienia
wolności oraz jego aktualna sytuacja zdrowotna nie mogły mieć większego znaczenia przy kształtowaniu wysokości
kary łącznej, podczas gdy z treści pozyskanych opinii dotyczących Ł. C. oraz z dokumentacji medycznej wynika szereg
pozytywnych dla skazanego okoliczności przemawiających za zastosowaniem przez Sąd I instancji, przy kształtowaniu
wymiaru kary łącznej szerszej metody absorpcji.
Wskazując na powyższe na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 2 k.p.k. wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej
części poprzez wymierzenie skazanemu Ł. C. odnośnie wyroków opisanych w pkt 5 i 6 kary łącznej 1 roku i 5 miesięcy
pozbawienia wolności i zwolnienie skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze; ewentualnie o
uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sokółce.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja obrońcy jest bezzasadna, stąd nie mogła zostać uwzględniona.
W wyniku kontroli odwoławczej zaskarżonego wyroku łącznego Sąd Okręgowy doszedł do przekonania o jego
słuszności, tak w zakresie istnienia w niniejszej sprawie warunków orzeczenia kary łącznej, jak też w zakresie jej
wymiaru.
Przed odniesieniem się do zarzutu apelacyjnych warto wskazać, iż zgodnie z treścią art. 569 § 1 k.k. Sąd wydaje wyrok
łączny w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, gdy zachodzą warunki do wydania
kary łącznej. Z kolei przepis art. 85 k.k. stanowi, iż Sąd orzeka karę łączną, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej
przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i
wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu.
W sprawie niniejszej Sąd Rejonowy słusznie, kierując się określonymi w przywołanych przepisach przesłankami
orzeczenia w wyroku łącznym kary łącznej, orzekł wobec skazanego Ł. C. karę łączną, za pozostające ze sobą w zbiegu
realnym przestępstwa. Tak zatem połączeniu podlegały kary jednostkowe wymierzone za występki, za które został on
skazany w sprawach prowadzonych przed Sądem Rejonowym w Sokółce o sygn. akt II K 1014/12 oraz II K 210/13. Na
zasadność takiego rozstrzygnięcia wskazują tak daty popełnienia czynów, jak i daty wydania wyroków jednostkowych.
Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu meriti także w zakresie rozstrzygnięcia o karze tak, co do zastosowania przy
wymiarze kary łącznej zasady asperacji, jak i braku w stosunku do skazanego pozytywnej prognozy kryminologicznej.
W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można
zasadnie podnosić wówczas: gdy kara jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w
sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w
społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (wyrok SN z 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 7-8/1985,
poz. 60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzona
za przypisane przestępstwa, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w
wystarczającej mierze celów kary (wyrok SN z 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 7-9/1991, poz. 39). Nie chodzi
przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas
wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - »rażąco« niewspółmierną, to jest
niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować (wyrok SN z 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, OSNPP
6/1995, poz. 18).
Niewątpliwym jest, iż decydując w przedmiocie kary łącznej organ rozstrzygający winien pamiętać, iż wymierzając
karę łączną uwzględnić należy - jak to już wcześniej stwierdzał Sąd Apelacyjny (np. wyrok z dnia 18 kwietnia 1991 r.
- II AKr 33/91) - głównie związek podmiotowo-przedmiotowy zachodzący między poszczególnymi przestępstwami.
Im bardziej jest on ścisły, tym bardziej powinno się stosować zasadę absorpcji poszczególnych kar. Przez związek ten
należy rozumieć podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację i czas popełnienia każdego z nich.
[wyrok S.A. w Krakowie z dnia 02.07.1992 r. w sprawie II Akr 117/92 KZS 1992/3-9/50].
W tym kontekście bardzo wyraźnie trzeba stwierdzić, iż w odniesieniu do osoby Ł. C. brak było istotnych względów
optujących, tak jak chciałby tego obrońca, za zastosowaniem przy łączeniu kar w sposób pełniejszy reguły absorpcji.
Przyjęcie w wyroku, jako metody rozstrzygnięcia, asperacji [częściowej absorpcji] z jednej strony pozwoliło Sądowi
pierwszej instancji uniknąć nieuzasadnionego premiowania sprawcy popełniającego kilka przestępstw, do czego,
ze względów oczywistych, prowadzi reguła całkowitej absorpcji oznaczająca w istocie wymiar kary za jedno z
pozostających w zbiegu realnym przestępstw oraz praktyczną bezkarność w zakresie pozostałych. Z drugiej zaś strony
dało to też możliwość uniknięcia konsekwencji w postaci kumulacji dolegliwości wynikającej z orzeczonych kar
jednostkowych, a tym samym naruszenia zasady racjonalności wymiaru kary i humanitaryzmu stosowania kar i
środków karnych oraz poszanowania godności człowieka, do czego prowadziłoby oparcie wymiaru kary łącznej na
dyrektywie kumulacji.
Nie sposób zgodzić się z apelującym, który zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuca niewystarczające uwzględnienie
przy wymiarze poszczególnych kar łącznych okoliczności korzystnych dla skazanego. W uzasadnieniu wyroku Sąd
Rejonowy w Białymstoku precyzyjnie, a przy tym szczegółowo wyjaśnił, jakimi względami kierował się kreując wymiar
przyjętej przez siebie sankcji. W szczególności Sąd ten w dostatecznym stopniu przeanalizował kwestię istnienia
związków przedmiotowo – podmiotowych zachodzących pomiędzy przestępstwami pozostającymi w zależności zbiegu
realnego. Wziął zatem pod uwagę odległość czasową pomiędzy czynami, występowanie bądź też brak podobieństwa
rodzajowego popełnianych przestępstw, jak też motywację sprawcy. Przede wszystkim jednak bardzo wnikliwie
zostały przeanalizowane warunki i właściwości osobiste skazanego. Ich ocena, w kontekście celów prewencji
indywidualnej i generalnej, które powinny spełnić orzeczona wobec Ł. C. kara łączna nie nasuwa żadnych zastrzeżeń.
Szczegółowe omówienie tych kwestii znalazło się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które niewątpliwie jest
skarżącemu znane i stąd nie ma potrzeby ku temu, aby w jakimkolwiek zakresie je przytaczać.
W tym miejscu warto jedynie odnotować, iż w obszarze rozważań Sądu Rejonowego znalazły się zarówno okoliczności
związane z zachowaniem skazanego po rozpoczęciu odbywania przez niego kary pozbawienia wolności, jak i jego
sytuacja zdrowotna. Przedstawiony w tym obszarze tok rozumowania wydaje się być w pełni uprawnionym stąd
formułowane przez apelującego uwagi siłą rzeczy musiały zostać postrzeżone jako stricte polemiczne, a przy tym
wyrażające jego subiektywny punkt widzenia. Tak zatem w żadnym też razie nie można zaaprobować zapatrywania
obrony, zgodnie z którym informacje te miałyby jednoznacznie świadczyć na korzyść Ł. C.. Prawidłową ocenę w tym
względzie zawiera przywoływane już kilkakrotnie uzasadnienie wyroku łącznego. Sąd Odwoławczy stanowisko to w
pełni aprobuje, a zaprezentowany tok rozumowania przyjmuje jak własny.
Nie dopatrując się natomiast nieprawidłowości, jakie w postępowaniu instancyjnym winny być wzięte pod uwagę z
urzędu, wyrok uznano za prawidłowy i utrzymano w mocy.
O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy § 14 ust. 5 w zw. z § 2 ust. 3
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu [Dz. U. z 2013 r. Nr 461].
Na mocy art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa
kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, biorąc pod uwagę fakt odbywania przez niego kary pozbawienia
wolności.