www.eduprawnik.pl Urlop dla poratowania zdrowia a uprawnienia
Transkrypt
www.eduprawnik.pl Urlop dla poratowania zdrowia a uprawnienia
www.eduprawnik.pl Urlop dla poratowania zdrowia a uprawnienia emerytalne Pytanie Czy nauczyciel, który przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego, posiadający 33 letni staż pracy, w tym 31 lat pracy w szczególnym charakterze, może skorzystać z urlopu dla poratowania zdrowia od 1 września 2011 r? Odpowiedź W mojej ocenie nauczycielowi, o którym mowa w pytaniu, nie można udzielić urlopu dla poratowania zdrowia, ponieważ nabył uprawnienia emerytalne do 2008 r. na podstawie Karty Nauczyciela, a ponadto może zrezygnować z II filaru OFE. Uzasadnienie Zgodnie z art. 73 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.) formalnymi warunkami ubiegania się nauczyciela i udzielenia mu urlopu dla poratowania zdrowia są: 1) zatrudnienie (czyli pozostawanie w stosunku pracy) 2) w pełnym wymiarze zajęć, 3) na czas nieokreślony, 4) przepracowanie co najmniej 7 lat w szkole (dotyczy udzielenia pierwszego urlopu) 5) posiadanie orzeczenia lekarskiego o potrzebie udzielenia urlopu w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia W przypadku niespełnienia nawet jednego warunku, nie ma podstaw do udzielenia takiego urlopu, nawet jeśli lekarz wydał odpowiednie zaświadczenie. Warunki te powinny być spełnione w chwili udzielania nauczycielowi urlopu – w dniu złożenia wniosku i w chwili ewentualnego rozpoczęcia korzystania z tego urlopu. Jednakże, jeżeli nauczycielowi do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, urlop dla poratowania zdrowia nie może mu być udzielony na okres dłuższy niż do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne (art. 73 ust. 2 KN). Przepisy KN nie definiują pojęcia "nabycie uprawnień emerytalnych", zatem trzeba nadać mu znaczenie przyjęte w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.). Zgodnie z art. 100 ust. 1, prawo do świadczenia emerytalnego powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia. Nabycie prawa do emerytury następuje więc z chwilą spełnienia ostatniego z wymaganych warunków i nie ma na to wpływu wola osoby ubezpieczonej. Prawo do emerytury powstaje więc z mocy prawa. Nabycie uprawnień emerytalnych może nastąpić na zasadach ogólnych, jak i szczególnych (np. art. 88 KN). Zawsze jednak ustawa musi stwierdzać wyraźnie, że spełnienie określonych przesłanek wiąże się z faktem nabycia uprawnień emerytalnych. Do końca 2008 r. nauczyciele mogli korzystać z uprawnienia do wcześniejszej emerytury w oparciu o art.88 ustawy KN który wygasł z dniem 1 stycznia 2009 r. Uprawnienie to przysługiwało nauczycielom bez względu na wiek, legitymującym się 30-letnim stażem pracy, w tym 20-letnim stażem pracy nauczycielskiej. Nauczyciele, którzy wymagany staż udokumentowali do dnia 31 grudnia 2008 r., mogą skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury na starych zasadach także po 1 stycznia 2009 r. www.eduprawnik.pl Od dnia 1 lipca 2009 r., ustawą z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 97, poz. 800), zostały, na okres przejściowy, wprowadzone nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. Ponadto na podstawie ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 8, poz. 38) od dnia 5 lutego 2009 r. osoby, które mają uniemożliwione skorzystanie ze świadczenia emerytalnego, mogą na swój wniosek zrezygnować z przynależności do II filaru OFE. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 grudnia 2003 r., I PK 72/03, stwierdził że ograniczenie możliwości skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia lub czasu jego trwania nie jest zależne od tego, czy nauczyciel nabył prawo do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej, czy też nabył uprawnienia emerytalne na zasadach ogólnych, po przekroczeniu wieku emerytalnego. Nauczyciel uzyskawszy uprawnienia emerytalne, pomimo pozostawania w stosunku pracy, traci możliwość korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Dariusz Skrzyński www.eduprawnik.pl