Wykres - podstawowe zasady

Wykres - podstawowe zasady
Do wykonywania wykresów można używać dowolnie wybranych programów. Niemniej
jednak należy pamiętać, że nie wszystkie powszechnie dostępne programy domyślnie tworzą
prawidłowo sformatowane wykresy (np. MS Excel). W związku z tym należy stosować się do
kilku zasad pozwalających stworzyć prawidłowy wykres.
1. Wykresy powinny posiadać podpisane osie, prawidłowo dobrane jednostki na osiach
głównych.
2. Osie główne powinny być we właściwej skali. Jeśli dane doświadczalne mają
charakter logarytmiczny, to wówczas należy ustawić na danej osi skalę
logarytmiczną.
3. Wykresy wykonywane do ćwiczeń w Centralnym Laboratorium Fizyki są
wykonywane w układzie kartezjańskim. Nie stosujemy żadnych innych typów
wykresów, które miałby
4. Tło wykresu powinno być białe z naniesioną kratką (patrz przykładowy wykres
poniżej)
5. Zakresy wartości na osiach głównych powinny być dopasowane do zakresu
uzyskanych danych pomiarowych. Inaczej mówiąc, wykres nie musi się zaczynać od
0.
6. Położenie punktów pomiarowych powinno mieścić się na całej powierzchni wykresu
aby czytelnik mógł bezproblemowo zinterpretować uzyskane wyniki.
7. Punkty pomiarowe powinny zawierać słupki błędów.
8. Punkty pomiarowe na wykresie nie mogą być łączone linią. Można natomiast
dopasować do nich krzywą, która będzie wskazywała charakter zmian mierzone
wielkości. Równanie linii powinno być wyznaczone metodami matematycznymi, np.
metodą najmniejszych kwadratów.
Przykłady:
2
1,8
1,6
1,4
1,2
1
Serie1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
0
1
2
3
4
5
Rys.1 Źle wykonany wykres: punkty pomiarowe połączone krzywą, brak podpisów pod osiami
i jednostek, brak zaznaczonych niepewności pomiarowych, niepotrzebny element po prawej
stronie (serie 1)
Pomiar napięcia w funkcji natężenia
2,5
Napięcie [V]
2
1,5
1
0,5
0
0
1
2
3
4
5
Natężenie [mA]
Rys. 2. Wykres prawidłowy: do punktów poprowadzona została prosta wyznaczona metodą
najmniejszych kwadratów, oznaczono słupki błędów obliczone na podstawie zebranych
danych doświadczalnych.