PROGRAM PROFILAKTYKI

SPOŁECZNA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 PTO
PROGRAM PROFILAKTYKI
SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 PTO
W BIAŁYMSTOKU
W R Z E S I E Ń 2 0 09
BIAŁYSTOK
WSTĘP
Podstawowym i naturalnym środowiskiem wychowawczym dziecka jest
rodzina. To dom rodzinny wprowadza dziecko w świat kultury i wartości moralnych
oraz przygotowuje je do uczestnictwa w życiu społecznym. Szkoła chce wspierać
rodzinę w jej pracy wychowawczej, mądrze towarzyszyć uczniowi w jego rozwoju
oraz stwarzać
mu wartościowe
środowisko
wychowawcze.
Szkoła
pragnie
wspomagać ucznia w jego pełnym i integralnym rozwoju we wszystkich sferach jego
osobowości oraz uzewnętrzniać to wszystko, co w młodym człowieku jest cenne, ale
ukryte. Szkoła pragnie również chronić młodego człowieka w jego rozwoju przed
zagrożeniami i reagować na pojawienie się zachowań ryzykownych. Szkoła pragnie
stworzyć warunki do zdobycia wiedzy i umiejętności służących do przeciwdziałania
wszystkiemu, co zagraża bezpieczeństwu i zdrowiu dziecka.
Program Profilaktyki Społecznej Szkoły Podstawowej zakłada realizację
tzw.
profilaktyki
pierwszorzędowej,
której
zadaniem
jest
przeciwdziałanie
zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikację osób będących w
grupie podwyższonego ryzyka. Pomoc osobom zagrożonym i uzależnionym
przynależy
specjalistycznym
placówkom
(np.
poradniom
psychologiczno-
pedagogicznym, ośrodkom socjoterapii, poradniom zdrowia psychicznego, itp.).
Zadaniem szkoły jest nawiązanie w razie takiej potrzeby, współpracy z tymi
placówkami. Celem profilaktyki drugorzędowej jest organizowanie zajęć i programów
związanych z promowaniem zdrowego stylu życia (program ARR Mleko i Owoce w
szkole, zajęcia korekcyjne na basenie i fakultatywne wychowania fizycznego).
Strona 2 z 13
ZAŁOŻENIA
1. Wdrożenie
treści
przedmiotów
ze
profilaktycznych
szczególnym
do
programu
uwzględnieniem
nauczania
godzin
wszystkich
do
dyspozycji
wychowawcy.
2. Uczestniczenie dzieci i młodzieży w kołach zainteresowań służących poszerzaniu
wiedzy i aktywizujących uczniów.
3. Wprowadzenie treści profilaktycznych do pracy samorządów szkolnych.
4. Stworzenie klimatu sprzyjającego uczeniu się i podejmowaniu pracy nad
doskonaleniem swojej osobowości.
5. Aktywizowanie nauczycieli, rodziców i uczniów i kształtowanie właściwych postaw
na rzecz promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom a także rozwijanie
umiejętności radzenia sobie z wymogami życia.
6. Upowszechnianie programu w środowisku lokalnym.
UCZESTNICY PROGRAMU
1. Uczniowie
2. Nauczyciele i inni pracownicy szkoły
3. Rodzice
4. Instytucje samorządowe oraz inne (prowadzące działalność pedagogiczną
wychowawczą, profilaktyczną)
Program zakłada uczestnictwo (czynne i bierne) wszystkich uczestników
programu w:
-
cykliczne spotkaniach i dyskusje (spotkania z policjantami)
-
imprezach kulturalnych
-
lekcjach otwartych
-
grach i zabawach rekreacyjno-sportowych.
Strona 3 z 13
MONITOROWANIE
Program zakłada monitorowanie sytuacji wychowawczej w szkole przez cały okres
pobytu w niej wychowanków, a w szczególności:

na początku każdego roku szkolnego poprzez diagnozę sytuacji wychowawczej
środowiska pierwszoklasistów

przez cały okres pobytu uczniów w szkole, poprzez działania mające na celu
wczesne rozpoznanie uczniów z grup ryzyka

uczniom z grupy ryzyka oraz ich rodzicom szkoła udziela wsparcia przez
udostępnianie uczniom i ich rodzicom informacji o specjalistycznej pomocy poza
szkołą lub kieruje ich do instytucji udzielających takiej pomocy
EWALUACJA
Program zakłada badanie sytuacji wychowawczej uczniów przed i po zakończeniu
ich nauki w szkole przez:

ankiety (diagnozę wstępną i końcową badanego zjawiska)

wskaźniki ilościowe (aktywność uczniów na kołach zainteresowań, imprezach
klasowych i szkolnych, programy, konkursy, itp.)

wskaźniki jakościowe (zaangażowania uczniów w działalność szkoły)

obserwacja oraz rozmowy nauczycieli z uczniami i rodzicami (pozyskanie
informacji zwrotnej)
Strona 4 z 13
AGRESJA I PRZEMOC
CELE
ZADANIA
Poznanie skali

zjawiska (miejsc
oraz sytuacji

występowania
przemocy w szkole)
a następnie jego

monitorowanie



Zwiększenie
bezpieczeństwa


Dostarczenie

rodzicom informacji
nt.
zaobserwowanego
zjawiska
Kształtowanie

zasad poprawnej
komunikacji
interpersonalnej w
ODPOWIEDZIALNI
obserwowanie
zachowań uczniów
przeprowadzanie
wywiadów, rozmów
kierowanych
przeprowadzanie
badań ankietowych
dotyczących relacji
uczniów w szkole
rozpoznawanie
problemów
wychowawczych przez
wychowawców
analizowanie
dokumentacji szkolnej
sprawowanie nadzoru
pedagogicznego
pełnienie dyżurów
przez nauczycieli, stały
nadzór nauczycieli nad
uczniami
sprawny przepływ
informacji między
nauczycielami oraz
doskonalenie
współpracy
wychowawców z
pedagogiem szkolnym
dla przeciwdziałania
sytuacjom zagrożenia
wyposażenie rodziców
w wiedzę nt. agresji i
przemocy

opracowanie przez
nauczycieli
scenariuszy zajęć
lekcyjnych
TERMIN
REALIZACJI
wszyscy

nauczyciele
inni pracownicy
szkoły
pedagog szkolny
dyrektor
cały rok
cały rok

wszyscy

nauczyciele
pedagog szkolny


wychowawcy

pedagog szkolny
w miarę
potrzeb




wychowawcy

pedagog szkolny
rodzice
opiekun
w miarę
potrzeb




Strona 5 z 13
CELE
szkole
ZADANIA
dotyczących
umiejętności
właściwego
porozumiewania się
oraz przeprowadzanie
zajęć wychowawczych
mających na celu
kształtowanie
prawidłowych postaw
 zorganizowanie zajęć
warsztatowych z
udziałem uczniów,
kształcących
umiejętność
komunikowania się i
rozwiązywania
konfliktów
 zwracanie uwagi na
poprawność
wypowiadania się i
konieczność unikania
wulgaryzmów oraz
sloganów
 budzenie szacunku do
siebie nawzajem, a w
szczególności do płci
przeciwnej
 kreowanie postaw
zgodnych z
pożądanymi
społecznie
wartościami, normami,
wzorcami osobowymi
przestrzeganie
wewnętrznych
regulaminów szkoły
ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
REALIZACJI
samorządu
szkolnego

cały rok
Strona 6 z 13
ADAPTACJA I INTEGRACJA
CELE
Diagnoza
procesu
adaptacji
uczniów w
klasach
pierwszych
ZADANIA


Budowanie

pozytywnej więzi
ucznia ze szkołą
Wzmocnienie

więzi pomiędzy
uczniami w
klasie i w szkole


obserwowanie zachowań
uczniów
przeprowadzanie
wywiadów, rozmów
kierowanych
organizowanie imprez
klasowych i szkolnych
(wg kalendarza imprez)
ODPOWIEDZIALNI








uczenie współdziałania

z innymi poprzez
stosowanie w czasie zajęć 
pracy w grupach
prowadzenie zajęć
integracyjnych w klasie i na
zajęciach pozalekcyjnych
w celu budowania
prawidłowych relacji
między uczniami,
organizowanie wspólnych
wyjazdów (rajdy,
wycieczki)
wszyscy

nauczyciele

inni pracownicy
szkoły
pedagog
szkolny
dyrektor
wychowawcy

dyrektor
opiekun
samorządu
szkolnego
inni nauczyciele
wszyscy
nauczyciele
pedagog
szkolny
TERMIN
REALIZACJI
cały rok
w miarę
potrzeb
w miarę
potrzeb
Strona 7 z 13
TRUDNOŚCI W NAUCE
CELE
ZADANIA
Diagnozowanie

startu
edukacyjnego
uczniów
rozpoczynających 
naukę w szkole
Udzielanie pomocy 
i wsparcia uczniom
mającym problemy
w nauce przez
poszczególnych
nauczycieli






przeprowadzenie
diagnozy uczniów pod
kątem dojrzałości
szkolnej
przeprowadzenie
diagnozy logopedycznej
tworzenie warunków do
aktywnego uczestnictwa
uczniów mających
problemy z nauką w
kołach zainteresowań
oraz zajęciach
sportowych i zespołach
wyrównawczych
poznanie sytuacji
rodzinnej swoich
wychowanków
organizowanie w miarę
możliwości
indywidualnych
konsultacji
umożliwienie
uczestnictwa w/w
uczniów w zajęciach
pozalekcyjnych o
charakterze
wyrównawczym
organizowanie pomocy
koleżeńskiej
jasne określenie zasad
postępowania w
wypadku niepowodzeń
szkolnych zawartych w
przedmiotowych
systemach oceniania (w
klasach IV – VI)
kierowanie w/w uczniów
na badania do PPP
TERMIN
REALIZACJI
ODPOWIEDZIALNI






nauczyciele
odpowiedzialni
za terapię
pedagogiczną
pedagog
logopeda
wszyscy
nauczyciele
pedagog
szkolny
dyrektor

na
początku
roku
szkolnego

cały rok
Strona 8 z 13
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
CELE
Wstępna
identyfikacja
problemów
ZADANIA

Wyposażenie

nauczycieli w
wiedzę na temat
profilaktyki
uzależnień


Promowanie
zdrowego stylu
życia


TERMIN
REALIZACJI
ODPOWIEDZIALNI
przeprowadzenie
diagnozy sytuacji

wychowawcy

organizowanie
szkoleniowych rad
pedagogicznych na
temat rozpoznawania
przypadków stosowania
przez uczniów
wybranych używek
i sposobów
zachowywania się
w takich sytuacjach
wyposażanie biblioteki
szkolnej w fachową
literaturę przedmiotu
oraz inne pomoce
(np. audiowizualne, itp.)
udział nauczycieli
w szkoleniach
organizowanych przez
Poradnie, Ośrodki
Profilaktyczne lub inne
instytucje
wdrażanie do
ciekawego, aktywnego
spędzania wolnego
czasu jako alternatywy
telewizji, gier
komputerowych
i telewizyjnych
organizowanie
pozalekcyjnych zajęć
alternatywnych
(sportowych, kół
zainteresowań,
zawodów, imprez
okolicznościowych,


dyrektor
wszyscy
nauczyciele




wychowawcy
pedagog szkolny
inni nauczyciele

na
początku
każdego
roku
szkolnego
w miarę
potrzeb
cały rok
Strona 9 z 13
CELE
ZADANIA
TERMIN
REALIZACJI
ODPOWIEDZIALNI
wyjazdów na basen,
itp.)
Kształtowanie
u uczniów
postawy
asertywnej

promowanie niepalenia
w środowisku szkolnym
poprzez abstynencką
postawę nauczycieli

organizowanie
warsztatów
kształcących u uczniów
postawę skutecznego
odmawiania w sytuacji
presji oraz
przeciwstawianiu się
negatywnym wpływom
otoczenia
organizowanie
spotkania z policjantem
w klasach I- III




wychowawcy
pedagog szkolny
w miarę
potrzeb
RADZENIE SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH
CELE
Doskonalenie u
uczniów
umiejętności
radzenia sobie
ze stresem
ZADANIA

przeprowadzanie zajęć
wychowawczych
mających na celu
kształtowanie
prawidłowych postaw
oraz ćwiczenie
umiejętności
zachowania się w
sytuacji stresu,
frustracji, zagrożenia w
klasach IV - VI

ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
REALIZACJI
wychowawcy

w miarę
potrzeb
Strona 10 z 13
WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI
CELE
Aktywizowanie
rodziców do
współpracy ze
szkołą
Umacnianie
rodziny w jej
prawidłowym
funkcjonowaniu
ZADANIA
 organizowanie zebrań
z rodzicami i
informowanie ich o
aktualnych
wydarzeniach z życia
szkoły
 prowadzenie
systematycznych
konsultacji
dotyczących pracy
szkoły (ankieta,
wywiad, rozmowa)
angażowanie rodziców do
różnych form pomocy szkole,
klasie
 organizowanie imprez
szkolnych, klasowych
wzmacniających więzi
rodzinne (np. wigilia,
Dzień Matki, pikniki
sportowe, rajdy rowerowe,
kuligi, ogniska)
 organizowanie dla
rodziców konsultacji
psychologicznych oraz
doradztwa
pedagogicznego w
rozwiązywaniu problemów
wychowawczych
ODPOWIEDZIALNI



wychowawcy
dyrektor
opiekun
samorządu
szkolnego


wychowawcy
opiekun
samorządu
szkolnego
pedagog
szkolny
psycholog


TERMIN
REALIZACJI

w miarę
potrzeb

w miarę
potrzeby
Strona 11 z 13
SAMORZĄDNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ UCZNIA
CELE
ZADANIA
Stwarzanie
warunków do
grupowego i
indywidualnego
działania na rzecz
innych.

Stwarzanie
warunków do
samorealizacji
uczniów





Kształtowanie

odpowiedzialności i
świadomości
·aktywnego
uczestnictwa w
życiu społeczności 
lokalnej i
państwowej
ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
REALIZACJI
 w miarę
potrzeb
organizowanie akcji
wspierających
potrzebujących
organizowanie pomocy
koleżeńskiej
współorganizowanie
imprez szkolnych

współorganizowanie
imprez szkolnych,
klasowych
pełnienie funkcji w
samorządzie (szkolnym,
klasowym)
uczestnictwo w kołach
zainteresowań
wdrażanie do
samorządności poprzez
zaangażowanie w
pracach samorządu
szkolnego
wdrażanie do
odpowiedzialnego życia
obywatelskiego poprzez
uczestniczenia w
uroczystościach
szkolnych, apelach,
imprezach
okolicznościowych


wychowawcy
opiekun
samorządu
szkolnego

w miarę
potrzeb

opiekun
samorządu
szkolnego
nauczyciel
wiedzy o
społeczeństwie
wychowawcy
wychowawcy
świetlicy

w miarę
potrzeb




opiekun
samorządu
szkolnego
nauczyciele
Strona 12 z 13
Programy związane z promocją zdrowego stylu życia
– program ARR Mleko i Owoce w szkole
CELE
ZADANIA
Promocja
zdrowego stylu
życia
Korekcja wad
postawy



 organizowanie
dystrybucji mleka i
owoców w szkole
 prowadzenie zajęć
praktycznych – sałatki,
kanapki, desery i
przekąski
 organizowanie
dożywiania w szkole
(obiady, drugie
śniadania)
 spotkania z osobami i
instytucjami
promującymi zdrowy
styl życia
 stałe monitorowanie
dystrybutora z
żywnością
organizowanie zajęć na
basenie
organizowanie zajęć
gimnastyki korekcyjnej
ergonomia mebli
ODPOWIEDZIALNI



wychowawcy
dyrektor
pielęgniarka
szkolna


wychowawcy
nauczyciele
wychowania
fizycznego
TERMIN
REALIZACJI

cały rok

cały rok
Strona 13 z 13