orzecznictwo wraz z przykładowymi kazusami

Orzecznictwo omawiane na wykładach (prof. Bagińska)
1) Uchwała (7) SN z 26.01.2005 r., III CZP 42/04 (przedawnienie roszczeń o odsetki przy
umowie sprzedaży profesjonalnej)
2) Wyrok SN z 16.05.2012 r. III CSK 273/11, niepubl (zob. LEX) – dot. wykładni art. 358
k.c.
3) uchwala (7) SN z 17.11.2011 r. III CZP 5/11, OSNC 2012, nr 3, poz. 28 – utrata możności
korzystania z rzeczy jako szkoda?; zwrot kosztów najmu pojazdu
4) SN 12.04.2012, III CZP 80/11, OSNIC 10/2012, poz. 112 – nowe/używane części
samochodowe jako element odszkodowania
5) Uchwała z 20 XII 2012, III CZP 93/12, OSNIC 7-8/2013, poz. 84 – zadośćuczynienie na
podstawie art. 448
6) SN 19.11.2010, III CZP 79/10, OSNIC 4/2011, poz. 41 – zadośćuczynienie za
zmarnowany urlop
7) SN 24.9.2009, IV CSK 207/09, OSNC 2010/4, poz. 58 - przyczynienie się małoletniego 10 przykładowych kazusów na egzamin z PRAWA CYWILNEGO CZ.II (III rok):
Kazus nr 1
Andrzej L. wbrew swemu zobowiązaniu wynikającemu z notarialnej umowy przedwstępnej
odmówił przeniesienia na Macieja P. własności NR za cenę i w terminie ustalonych w
umowie. Maciej P. wystąpił przeciwko Andrzejowi L. O zapłatę z tego tytułu odszkodowania
obejmującego zwrot kosztów sporządzenia umowy notarialnej oraz wyrównania dochodów,
jakie by uzyskał, gdyby NR została przeniesiona na jego rzecz. Pozwany broni się zarzutem,
ze Powodowi nie służy odszkodowanie, skoro nie wystąpił o zawarcie umowy przyrzeczonej.
- Jak ocenić tę obronę?
- Podaj wysokość należnego odszkodowania.
Kazus nr 2
W wyniku powodzi w lipcu 1997 r. do stawów rybnych Pana Wędki. Wpłynęło 20 ton
narybku jesiotra syberyjskiego o wartości 200 tys. zł. Wobec kilkukrotnego wzrostu taryfy
celnej cena 20 ton narybku wzrosła w listopadzie 1997 r. do 900 tys. zł. W listopadzie
gospodarstwo rybackie, które poniosło przedmiotową szkodę, wystąpiło o zapłatę 900 tys. zł,
powołując się na art. 357(1) kc.
- Czy stanowisko poszkodowanego jest zasadne?
- Podaj podstawę prawną roszczenia
Kazus nr 3
W dużym lokalu doszło do szarpaniny. Lokal jest on usytuowany na czterech poziomach,
obejmujących restaurację, salę bankietową, salę dyskotekową i taras widokowy. W czasie
dyskoteki obowiązywały bilety uprawniające do wstępu na poziom dyskoteki i restauracji.
Porządku pilnowało czterech ochroniarzy. Liczbę pracowników ustalali właściciele, w
zależności od przewidywanej liczby gości. W lokalu sprzedawano piwo w szklankach, które
goście mogli nosić ze sobą, również w dyskotece. Pozostawione szklanki zbierali pracownicy,
którzy nie mieli ubrań lub plakietek odróżniających ich od gości.
Jednym z gości w dniu 30.11.2010 był powód A., który przyszedł z kolegą. W pewnym
momencie podszedł do niego nieznany mężczyzna, złapał go za szyję i próbował wyciągnąć z
lokalu. Kolega próbował załagodzić sytuację, ale został odepchnięty i upadł. W czasie
szarpaniny powód został uderzony szklanką w twarz. Napastnik i jego kompani wybiegli z
lokalu. Napadnięty miał rany cięte brody, uszkodzoną lewą gałkę oczną, rany powieki oka
prawego. W oku utkwiły dwa kawałki szkła. Ochroniarz zapytał go, czy widział sprawcę i czy
poznałby go. Gdy odpowiedział, że nie, ochroniarz odszedł. Pogotowie wezwała koleżanka
rannego.
W sprawie ponadto ustalono, że nie zapewniono właściwej liczby przeszkolonych osób do
ochrony zdrowia gości lokalu i ich mienia, zaś w lokalu nie było monitoringu.
Powód, który utracił widzenie w oku wystąpił przeciwko właścicielom lokalu o
odszkodowanie. Jako podstawę wskazał art. 415 k.c.
uwaga: W danej sprawie nie ma zastosowania ustawa z 1997 r. o bezpieczeństwie imprez
masowych.
- Jaka jest podstawa prawna odpowiedzialności właścicieli lokalu za czyny własne, czy
odpowiadają za ochroniarzy?
- Jakie roszczenia może podnieść powód w związku z doznaną szkodą na osobie?
Kazus nr 4
W styczniu 1999 r. Powód - 13-letni Krzysztof S., przechodził obok położonej na uboczu wsi
stacji paliw. Przez niezabezpieczony otwór w ogrodzeniu przedostały się dwa psy. Chłopiec
został dotkliwie pogryziony, W szpitalu przebywał półtora roku. Założono mu 300 szwów,
przeszedł kilka bolesnych operacji i przeszczepów skóry, miał uszkodzone ścięgna Achillesa.
Biegli sądowi ocenili jego uszczerbek na zdrowiu na 50 proc. Czeka go jeszcze kilka
przeszczepów i długotrwała rehabilitacja. Przed sądem Krzysztof S. żąda 50 tys. zł tytułem
odszkodowania i zadośćuczynienia. Wydatki na leczenie wyniosły dotychczas 5 tys.zł
q
q
q
Podaj rozstrzygnięcie sądu i jego podstawę prawną.
Określ, jakie roszczenia przysługują powodowi w powyższej sytuacji oraz
podaj ich podstawy prawne.
Zaproponuj wysokość odszkodowania i gruntownie je uzasadnij.
Kazus nr 5
W grudniu 1996 r. w jednym z dziesięciopiętrowych wieżowców w T. Powódka wsiadła do
winy na szóstym piętrze i chciała zjechać trzy piętra niżej. Winda jednak nie stanęła i zjechała
w dół, hamując dopiero na sprężynowych zderzakach umieszczonych na dnie szybu.
Poszkodowana twierdzi, iż w wyniku zdarzenia doznała szoku, pogłębiły się jej dolegliwości
kręgosłupa, doznała amnezji dotyczącej feralnego dnia oraz nabawiła się klaustrofobii. Po 16
latach mieszkania w bloku, z powodu urazu psychicznego, powódka musiała przeprowadzić
się na stancję. Pozew skierowała przeciwko Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w T.,
zarządcy budynku, w którym działał dźwig oraz Spółce Dźwigowo-Instalacyjnej „LiftService” S.A. w T., domagając się 30 tys. tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia.
WAM nie uznała powództwa i podniosła, iż konserwacja windy zajmowała się spółka „LiftService”.
Z kolei pozwana spółka twierdziła, że przeprowadzała kontrole dźwigu.
Biegli stwierdzili, że winna niesprawności windy była firma konserwatorska oraz że
najbardziej prawdopodobną przyczyną awarii było złe działanie przełącznika regulującego
zatrzymanie się windy na konkretnych piętrach. Wynikało to ze zbyt rzadkich przeglądów i
konserwacji.
q
q
q
Podaj rozstrzygnięcie sądu i jego podstawę prawną.
Określ, jakie roszczenia przysługują powodowi w powyższej sytuacji oraz
podaj ich podstawy prawne.
Zaproponuj wysokość odszkodowania i gruntownie je uzasadnij.
Kazus nr 6 A (rolnik) uzyskał pozwolenie na budowę, które dotyczyło domu parterowego. A mieszcząc się wprawdzie w tzw. obrysie budynku, samowolnie dostawił nad gospodarczym parterem mieszkalne piętro. Kiedy w 1988 r. wydawano mu to pozwolenie, nikt nie wiedział (w każdym razie o tym nie mówiono), że przez działkę biegnie gazociąg wysokiej przepustowości. A słyszał, że gdzieś tam przechodzi gazociąg, ale działkę odziedziczył po dziadku i szczegółów nie znał. Dostał pozwolenie, to dom wybudował. Sprawa gazociągu wyszła na jaw po kilku latach, gdy rolnik zaczął się starać o zalegalizowanie tej nadbudowy. Okazało się, że budynek stanął 6 m od rury, tymczasem bezwzględny zakaz dotyczy 10 m, dla mieszkań zaś -­‐ 35 m. A dodał przecież część mieszkalną. Musiał rozebrać dom własnym sumptem. A wystąpił do sądu okręgowego o odszkodowania od urzędu za błędne pozwolenie na budowę. Sąd przyznał mu odszkodowanie tylko za parter. A odwołał się i w apelacji podnosił, że skoro decyzja była błędna i trzeba obiekt rozbierać, to właściwie nie ma znaczenia, że wykroczono poza pozwolenie. Gdyby urząd nie zataił przebiegu gazociągu, W. mógłby postawić budynek, także mieszkalny, po prostu trochę dalej od gazociągu, gdyż działka na to pozwalała. Należy mu się więc odszkodowanie za cały dom. -­‐ Zaproponuj rozstrzygnięcie sprawy, wraz z podaniem podstaw prawnych. Wskaż, kto odpowiada i jakie są przesłanki tej odpowiedzialności. -­‐ Określ, w jakim zakresie roszczenia przysługują powodowi w powyższej sytuacji Kazus nr 7
A uzyskał kredyt w banku we frankach szwajcarskich. B poręczył za ten kredyt. Ponieważ A
zaczął mieć kłopoty ze spłatą, udało mu się renegocjować kredyt i rozłożyć go na większą
ilość rat. Doszło także do przewalutowania kredytu na złotówki. Nie uzyskano zgody
poręczyciela. Ponieważ dłużnik nie spłacił kredytu w terminie, bank domaga się zapłaty od
poręczyciela.
- Zaproponuj rozstrzygnięcie sprawy
Kazus nr 8
A został poszkodowany w wypadku samochodowym w lipcu 2008 r. Ponieważ utracił w
znacznym stopniu zdolność do pracy stosownie do art. 444 § 2 k.c. sąd zasądził rentę od
ubezpieczyciela OC sprawcy. Następnie A zmarł 1 sierpnia 2008 r.
Zmarłemu przysługiwało ponadto prawo do grobu, ponieważ jego bliscy krewni byli w nim
pochowani.
- Czy prawo do grobu to weszło do spadku po A?
- Czy roszczenie o rentę weszło w skład tego spadku?
- Czy i jakie roszczenia mogą podnieść osoby bliskie zmarłemu wobec ubezpieczyciela?
Kazus nr 9
Po śmierci spadkodawcy pozostało troje dziadków, po czwartym pozostało dwóch synów.
Trzeci syn nie dożył otwarcia spadku, ale pozostawił trzy córki.
Dziadek testamentem pozbawił dziedziczenia z ustawy jednego syna, który dożył otwarcia
spadku.
- Kto i w jakim ułamku dojdzie do spadku?
Kazus nr 10
A wystąpiła do sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym Z na jej rzecz i
na rzecz B., dołączając pismo stwierdzające treść testamentu ustnego z dnia 10 kwietnia 2000
r. Podała przy tym, że wspomniane pismo zostało przez nią napisane, a podpisali je
świadkowie testamentu i testator osobiście. Z treści pisma wynikało, że Z mocą testamentu
szczególnego chciał, aby po jego śmierci cały majątek, tj. umeblowanie mieszkania, rzeczy
osobiste oraz obrazy znajdujące się w depozycie Muzeum Narodowego, przeszły na własność
pozwanej jako wieloletniej przyjaciółki i opiekunki, a mieszkanie własnościowe, znajdujące
się w K. przy ul. X nr 00, otrzymał przyjaciel – B. Treść pisma wskazywała, że zostało ono
spisane przez jednego ze świadków testamentu. W rzeczywistości pismo sporządziła A. i
przez nią został podrobiony podpis spadkodawcy.
- Jakie są możliwości rozwiązania przez jedyne dziecko Z problemu spadkobrania po Z?