D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Gryficach

Sygn. akt III RC 209/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 października 2015 roku
Sąd Rejonowy w Gryficach Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Irena Sachajska-Krzyśka
Protokolant: protokolant Kamila Balicka
po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015 roku w Gryficach sprawy z powództwa mał. N. S. repr. przez E. M.
przeciwko A. P.
o podwyższenie alimentów.
I. podwyższa od pozwanego A. P. PESEL:(...) alimenty na rzecz powódki N. S. PESEL: (...) z kwoty po 300 zł.
miesięcznie ustalonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gryficach z dnia 26 lipca 2012 r. w sprawie III RC 76/12 do
kwoty po 400zł. (czterysta złotych) miesięcznie, poczynając od 01 listopada 2015r. płatne z góry do dnia 15. każdego
miesiąca z odsetkami ustawowymi w wysokości 8% w stosunku rocznym w razie opóźnienia w płatności każdej z rat
i z dalszymi odsetkami ustalonymi ustawowo,
II. oddala powództwo w pozostałej części,
III. odstępuje od obciążania pozwanego kosztami sądowymi, które w całości poniesie Skarb Państwa,
IV. nadaje wyrokowi w punkcie I rygor natychmiastowej wykonalności.
Irena Sachajska-Krzyśka
UZASADNIENIE
Występująca w imieniu małoletniej powódki N. S. jej matka E. M. złożyła pozew o podwyższenie alimentów od ojca
małoletniej A. P. z kwoty po 300 zł miesięcznie do wysokości po 600 zł miesięcznie. W uzasadnieniu wskazała, iż od
daty ostatniego orzekania o alimentach potrzeby małoletniej wzrosły. E. M. ma trudności z ich zaspokajaniem, gdyż
zarówno ona, jak też jej mąż są osobami bezrobotnymi, utrzymującymi się ze wsparcia Ośrodka Pomocy (...). Z tego
powodu trudno jest im zatroszczyć się o zaspokojenie nawet swoich własnych potrzeb.
W odpowiedzi na pozew ojciec małoletniej, pozwany A. P., wniósł o jego oddalenie w całości. W uzasadnieniu wskazał,
iż wzrost potrzeb jego dziecka spowodowany jest przede wszystkim planowanym podjęciem nauki w przedszkolu,
które co do zasady jest bezpłatne. Stwierdził przy tym, iż nawet obecna kwota alimentów stanowi dla niego nadmierne
obciążenie, gdyż pracuje na niepełny etat i mieszka w S., gdzie koszty utrzymania są wysokie. Nie jest jednak w
stanie podjąć zatrudnienia u innego pracodawcy w innym miejscu z uwagi na swoje problemy zdrowotne o podłożu
neurologicznym. Pozwany wyjaśnił też, iż stara się w miarę możliwości uczestniczyć w życiu córki, pamiętając o
ważnych dla niej uroczystościach.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
małoletnia N. S. (ur. (...)) jest córką A. P. i E. M.. Rodzice powódki żyli w związku partnerskim, jednak rozstali się
krótko po jej narodzinach. Wyrokiem z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt III RC 76/12 Sąd Rejonowy w Gryficach ustalił
ojcostwo pozwanego względem małoletniej powódki, zobowiązując go do przekazywania alimentów na jej rzecz w
kwocie 300 zł miesięcznie.
Dowód:
-Akt urodzenia k. 3 w aktach sprawy III RC 76/12
-Wyrok o ustaleniu ojcostwa k. 50 w aktach sprawy III RC 76/12
W dacie ostatniego orzekania o alimentach mał. N. miała 5 miesięcy i mieszkała wraz z matką E. M. oraz jej rodzicami
i rodzeństwem w D.. Matka małoletniej miała wówczas 24 lata i była niezamężna. Nie podejmowała żadnej pracy
zarobkowej, będąc zarejestrowaną w Powiatowym Urzędzie Pracy w G.. Pobierała natomiast zasiłek okresowy z tytułu
bezrobocia oraz zasiłek rodzinny. Pozwany nie uczestniczył wówczas w żaden sposób w życiu swojej córki, stąd też
matka małoletniej musiała samodzielnie zatroszczyć się zaspokojenie wszystkich jej potrzeb.
Dowód: Przesłuchanie E. M. w charakterze strony k. 11 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaświadczenie o rejestracji w Urzędzie Pracy w G. k. 7 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaświadczenie o pobieraniu zasiłku okresowego z tytułu bezrobocia i zasiłku celowego k. 8 w aktach sprawy III RC
76/12,
-Zaświadczenie o pobieraniu zasiłku rodzinnego k. 9 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaświadczenie o pobieraniu zasiłku z tytułu bezrobocia k. 10 w aktach sprawy III RC 76/12.
W tym samym czasie pozwany A. P. miał 29 lat i mieszkał z rodzicami w G.. Był zarejestrowany w Urzędzie Pracy
w K. jako bezrobotny bez prawa do pobierania zasiłku. W związku z brakiem dochodu pozostawał na utrzymaniu
rodziców. Pozwany usiłował znaleźć zatrudnienie, jednak już wówczas miał ograniczone możliwości zarobkowe z
uwagi na zdiagnozowane u niego schorzenie w postaci zaburzeń mózgowych po stłuczeniach głowy (encefalopatia
pourazowa).
A. P. nie utrzymywał wówczas żadnego kontaktu z córką i jej matką, poświęcając uwagę swojej nowej partnerce. Nie
zgodził się jednak na pozbawienie go praw rodzicielskich, deklarując zainteresowanie losem małoletniej.
Dowód : Przesłuchanie A. P. w charakterze strony k. 11 w aktach sprawy III RC 76/12
-Oświadczenie o dochodach k. 29-32 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaświadczenie z urzędu pracy k. 34-35 w aktach sprawy III RC 76/12
-Orzeczenie o stanie zdrowia k. 45-46 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaznanie podatkowe k. 47 w aktach sprawy III RC 76/12,
-Zaświadczenie lekarskie k. 48 w aktach sprawy III RC 76/12.
W chwili obecnej mał. N. ma 3 pół roku i mieszka z matką. Wraz z nimi zamieszkuje też Ł. M., który od kwietnia 2015
r. jest mężem E. M.. Rodzina mieszka w lokalu należącym m.in. do matki Ł. M., która także go zajmuje.
E. M. ma obecnie 27 lat. Aktualnie nie pracuje, utrzymując siebie i córkę z renty męża w kwocie 570 zł, przyznanej mu
w związku ze stwierdzoną u niego schizofrenią. Ł. M. pracuje też jako palacz w oparciu o umowę zawartą na okres 2
lat za wynagrodzeniem 2400 zł brutto miesięcznie. Niezależnie od powyższego rodzina korzysta ze wsparcia Ośrodka
Pomocy (...), pobierając m.in. zasiłek na dziecko.
Głównym wydatkiem rodziny jest koszt zajmowanego mieszkania, który obejmuje czynsz - 600zł miesięcznie,
rachunki za prąd - 160zł co 2 miesiące, opłaty za wodę -140 zł co 2 miesiące, oraz rachunki za gaz 120 zł co 2 miesiące.
E. M. wraz z mężem ponoszą połowę tych kosztów, zaś pozostałą część opłaca matka Ł. M..
Małoletnia N. jest dzieckiem w miarę zdrowym. Jedynym problemem zdrowotnym mał. powódki jest zdiagnozowana
u niej wada wzroku, która wymaga noszenia okularów.
Dowód Przesłuchanie E. M. w charakterze strony k. 17
Zaświadczenie o pobranym zasiłku z (...) k.15
Obecnie Ł. P. ma 32 lata i mieszka w S.. W dalszym ciągu jest kawalerem i żyje w związku partnerskim z S.
P., która aktualnie ma 39 lat. Głównym dochodem konkubentów jest podejmowana przez nich praca zarobkowa.
Partnerka Ł. P. uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 2700 zł netto. Pozwany zatrudniony jest jako konserwator na
terenie ogrodów działkowych w S., gdzie uzyskuje dochód w kwocie ok. 1000 zł, będąc zatrudnionym w wymiarze
czasu pracy ½ etatu. Stan zdrowia pozwanego nie pozwala mu na podjęcie lepiej płatnej pracy na cały etat. Ł. P.
został w ostatnim czasie poddany badaniom przez lekarza medycyny pracy, który orzekł, iż nie może on podejmować
prac na wysokościach, ani nie dźwigać ciężarów, jak też zbyt długo przebywać na słońcu. W związku z powyższym
Ł. P. nie może powrócić do świadczenia pracy w swoim poprzednim zawodzie, tj. malarza konstrukcji stalowych.
Podstawą problemów zdrowotnych pozwanego jest w dalszym ciągu zdiagnozowana u niego encefalopatia pourazowa
prowadząca do zaniku lewego płata czołowego mózgu.
Głównym wydatkiem w budżecie domowym konkubentów jest koszt utrzymania zajmowanego mieszkania, który
obejmuje przede wszystkim czynsz - ok. 400 zł miesięcznie oraz rachunki za prąd – 300-400 zł co dwa miesiące. Stan
zdrowia partnerki pozwanego także wymaga ponoszenia regularnych nakładów. Obecnie cierpi ona na schorzenia
układu pokarmowego, zaś od niedawna podejmuje leczenie onkologiczne, co wymaga ponoszenia odpowiednich
wydatków z tym związanych. Niezależnie od powyższego sam A. P. uiszcza też świadczenie alimentacyjne na rzecz
małoletniej powódki w kwocie 300 zł miesięcznie. Pozwany stara się też w miarę możliwości uczestniczyć w życiu
córki, odwiedzając ją i kupując jej zabawki.
Dowód Przesłuchanie A. P. w charakterze strony k. 17
Skierowanie na badania onkologiczne k.12
Sąd zważył, co następuje:
powództwo oparte o przepis art. 138 krio okazało się częściowo zasadne. Zgodnie z przywołanym przepisem w razie
zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana taka
może dotyczyć wzrostu potrzeb uprawnionego do alimentacji lub obniżenia możliwości zarobkowych i majątkowych
osoby zobowiązanej do alimentacji.
W myśl art. 128 krio obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania
(obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych Sąd bierze pod uwagę dwie przesłanki określające zakres tych
świadczeń. Są to z jednej strony usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej do alimentacji, z drugiej zaś
możliwości majątkowe i zarobkowe osoby zobowiązanej, co wynika z art. 135 krio.
Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 krio., według którego
rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do
jego uzdolnień - do pracy dla dobra społeczeństwa. Zatem rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani
zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (opieki, mieszkania, wyżywienia, odzieży,
higieny osobistej, leczenia), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (w tym również kształcenia)
oraz dostarczania wypoczynku. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji
w postaci wyżywienia, stosownej do wieku i pory roku odzieży, środków ochrony zdrowia, kształcenia oraz pieczy
nad jego osobą i majątkiem. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od
zamożności zobowiązanego.
W każdej sytuacji dotyczącej podwyższenia lub obniżenia alimentów niezbędnym jest ustalenie czy, a jeśli tak, to
jakiego rodzaju zmiana zaszła w zakresie potrzeb uprawnionego i możliwości zarobkowych zobowiązanego. Dopiero
po ustaleniu tych wartości Sąd może ustalić czy i jakie potrzeby uprawnionego mogą być zrealizowane przez
zobowiązanego.
Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych Sąd bierze pod uwagę dwie przesłanki określające zakres tych
świadczeń. Są to z jednej strony usprawiedliwione potrzeby osoby uprawnionej do alimentacji, z drugiej zaś
możliwości majątkowe i zarobkowe osoby zobowiązanej, co wynika z art. 135 krio. Potrzeby usprawiedliwione
to takie, których zaspokojenie pozwala uprawnionemu żyć w warunkach odpowiadających jego wiekowi, stanowi
zdrowia, wykształceniu itp. Katalog owych potrzeb jest sprawą indywidualną. Obciążenie danej osoby obowiązkiem
dostarczania środków utrzymania zależy od tego, czy ma ona możliwości zarobkowe i majątkowe, aby obowiązkowi
takiemu sprostać. Jeżeli takowych możliwości nie ma, wówczas obowiązek alimentacyjny nie powstanie, a powstały
wcześniej - wygaśnie. Wskazany wyżej przepis nie pozwala na wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego
wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków, lecz nakazuje czynić to, uwzględniając możliwości
zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Istotne jest bowiem,
że przy ocenie, czy dana osoba może zostać obciążona obowiązkiem alimentacyjnym, bierze się pod uwagę nie tyle
jej aktualną sytuację majątkową i zarobkową, lecz właśnie to, jakie ma ona w tej mierze możliwości . Brak stałego
zatrudnienia nie jest wystarczającą przyczyną, by żądać oddalenia powództwa alimentacyjnego, jeżeli istnieje (a
istnieje prawie zawsze) możliwość zatrudnienia w jakimkolwiek zawodzie. W przedmiotowej sprawie pozwany pracuje
i otrzymuje wynagrodzenie. Wprawdzie nie jest on zatrudniony w pełnym wymiarze godzin, jednak mieszkając z
partnerką nie jest też zmuszony do ponoszenia wszystkich kosztów swojego utrzymania.
Od czasu poprzedniego orzekania o wysokości świadczeń alimentacyjnych pozwanego wobec małoletniej N. upłynęły
2 lata. Od tego okresu zaszła zmiana stosunków, która uzasadnia powoływanie się na przepis art. 138 krio. Zakres
potrzeb mał. N. nie zmniejszył się. Osiągnięty przez nią wiek to faza intensywnego wzrostu, która wymaga stosowania
odpowiedniej diety oraz częstego zakupu ubrań. Ważna jest też dbałość o zdrowie, gdyż organizm trzyletniego dziecka
nie posiada jeszcze pełnej odporności. Innym problemem jest wystąpienie u małoletniej nowych potrzeb. O ile w
dacie ostatniego orzekania o alimentach ograniczały się one do kwestii biologicznych, to teraz obejmują one też
sprawy poznawcze. Po zakończeniu okresu niemowlęctwa u człowieka zaczyna on przejawiać większe wymagania
w zakresie bliższego poznawania otaczającej go rzeczywistości. Ich zaspokojenie wymaga ponoszenia pewnych
wydatków, które obejmują m.in. zakup różnego rodzaju zabawek, książeczek itp. Potrzeb tych nie należy ignorować,
gdyż ich zaspokojenie warunkuje prawidłowy rozwój intelektualny również na przyszłość. Tym samym uznać należy, iż
zakres uzasadnionych potrzeb małoletniej nie tylko nie zmalał, ale nawet wzrósł, a to uzasadnia podwyżkę alimentów
z kwoty po 300 zł miesięcznie do sumy po 400 zł miesięcznie.
Bezzasadnym jednak okazało się podwyższenie kwoty alimentów do żądanej przez matkę małoletniej powódki w
wysokości po 600 zł miesięcznie. Mimo iż mał. powódka jest jedyną osobą, na której utrzymanie A. P. zmuszony jest
łożyć, to jego sytuacja finansowa jest trudna. Obecnie uzyskuje na tyle niskie zarobki, że powinien czynić starania
o zwiększenie czasu zatrudnienia. . Nie jest jednak w stanie podjąć lepiej płatnej pracy, gdyż zdiagnozowane u
niego schorzenia neurologiczne ograniczają w znacznym stopniu jego możliwości zarobkowe. Są to okoliczności,
na które powołuje się pozwany, ale nie zostały potwierdzone żadnymi dokumentami. Co więcej pozwany nie podął
starań, by uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności i możliwość ubiegania się o świadczenia pomocy społecznej.
Wprawdzie pozwany nie jest zmuszony do ponoszenia wszystkich wydatków związanych ze swoim utrzymaniem,
jednak jego partnerka cierpi na liczne schorzenia układu pokarmowego oraz podejmuje leczenie onkologiczne, co
wymaga ponoszenia regularnych nakładów. Tym samym, chociaż pozwany powinien mieć swój udział w zaspokajaniu
zwiększonych potrzeb córki, to nie powinien być obciążany tym obowiązkiem ponad miarę. Niezależnie od powyższego
zwrócić należy uwagę na fakt, iż od czasu ostatniego orzekania o alimentach sytuacja finansowa matki mał. powódki
uległa poprawie. E. M. jest wprawdzie nadal osobą bezrobotną, jednak założyła nową rodzinę i uniezależniła się od
rodziców. Jej mąż pobiera rentę oraz podejmuje zatrudnienie, co sprawia, że rodzina dysponuje stałym dochodem.
Ponieważ jednak E. M. realizuje swój obowiązek alimentacyjny również poprzez codzienne starania i pielęgnację
małoletniej, to jej wkład finansowy w utrzymanie córki powinien być odpowiednio niższy.
W związku z powyższym Sąd uznał, iż świadcząc alimenty w wysokości 400 zł, pozwany spełni swój obowiązek
alimentacyjny w granicach swoich możliwości finansowych.
O kosztach postępowania Sąd orzekł w oparciu o przepis art. 102 kpc i mając na uwadze obciążenie pozwanego
alimentami oraz jego trudną sytuację materialną zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych w całości.
Nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności było obligatoryjne na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 kpc.
SSR Irena Sachajska-Krzyśka