Karta pracy z JĉZYKA POLSKIEGO nr 1 Klasa I LO Miesiąc – wrzesieĔ

Karta pracy z J ZYKA POLSKIEGO nr 1
Klasa I LO
Miesi c – wrzesie – po owa pa dziernika
Dzia – staro ytno
LP
1
2
3
i Biblia
TEMATYKA
Antyk, czyli
korzenie naszej
kultury.
Wprowadzenie do
staro ytno ci (2 g)
Mity, czyli
opowie ci o
Pocz tku (1 g)
Bogowie i herosi.
W wiecie mitów
greckich (2-3 g)
WIEDZA I UMIEJ TNO CI
Ucze :
- przedstawia okres klasyczny jako szczyt rozwoju
kultury greckiej
- wymienia najwa niejsze osi gni cia kultury greckiej i
rzymskiej
- wskazuje eposy Homera jako pocz tki literatury;
okre la ich tematyk , wskazuje najwa niejsze cechy
- wymienia bohaterów wojny troja skiej; charakteryzuje
najwa niejszych z nich
- wymienia i opowiada wybrane przygody Odyseusza
- wyja nia termin: porównanie homeryckie (na
przyk adach)
- przedstawia cechy herosa greckiego (np. na przyk adzie
Achillesa)
- uk ada zdania, w których pojawi si w ró nych
znaczeniach s owa: heros, heroizm, heroiczny
Ucze :
- wyja nia na przyk adach, czym jest mit
- podaje cechy mitu jako opowie ci dawnych ludów
- wymienia podstawowe rodzaje mitów
- przedstawia, jak wg mitologii greckiej powsta wiat,
bogowie, ludzie
- przedstawia „genealogi ” bogów greckich
- streszcza (opowiada) wybrane mity
- wskazuje najwa niejszych bogów greckich, okre la ich
„specjalizacje” i cechy
- okre la, w czym bogowie greccy byli podobni do ludzi,
a czym si od nich ró nili.
Ucze :
- omawia ró ne funkcje mitów (dawniej i dzi )
- przedstawia postacie bogów i herosów, wskazuj c ich
symbolik
- na podstawie poznanych mitów wskazuje archetypy i
toposy wa ne dla kultury europejskiej (np. topos
labiryntu, w drówki, Arkadii, archetyp w adcy,
zdobywcy, wojownika, matki itp.)
- uzasadnia, dlaczego ka dy Europejczyk powinien zna
mity greckie
- okre la wa ne dla staro ytnych warto ci, które wpisane
w opowie ci mityczne
- *uk ada w asn opowie o strukturze mitu
- wyja nia pochodz ce z mitów greckich zwi zki
frazeologiczne utrwalone w j zyku polskim
- wskazuje rzeczowniki, które pierwotnie funkcjonowa y
jako nazwy w asne, a potem sta y si nazwami
pospolitymi (np. chaos, narcyz, adonis, nestor)
- czyta ze zrozumieniem fragment literatury naukowej;
RÓD O
Iliada i/lub Odyseja
Homera
(przypomnienie lektury z
gimnazjum)
greckie mity genezyjskie
w opracowaniu J.
Parandowskiego lub
innych autorów
(powtórzenie wiadomo ci
z gimnazjum)
mity greckie w
opracowaniu J.
Parandowskiego i innych
autorów – fragmenty
zamieszczone w
podr czniku i inne,
przedstawiaj ce:
mity o Orfeuszu,
Prometeuszu, Tezeuszu i
toposie labiryntu,
Narcyzie, Syzyfie itp.
PROPONOWANE
KONTEKSTY
Z. Kubiak, Brewiarz
Europejczyka (fragment:
Eleuzis)
Z. Herbert, Historia
4
5
Obraz ludzkiego
losu, czyli tragizm
w dramacie
antycznym (2 g)
Budowa tragedii
antycznej (1 g)
znajduje w nim potrzebne informacje
- na podstawie przeczytanych tekstów buduje definicj
mitu
- w czytanym tek cie informacyjnym wyró nia
argumenty, kluczowe poj cia
- wyja nia, czym jest frazeologizm
- rozpoznaje frazeologizmy (w tek cie)
- wymienia najwa niejsze ród a frazeologizmów (mity
greckie, Biblia, literatura)
- podaje i wyja nia znane frazeologizmy wywodz ce si
z mitologii i Biblii
- stosuje w tek cie frazeologizmy (wywodz ce si z
mitologii greckiej)
- poprawia b dy frazeologiczne (w tek cie)
- przy pomocy nauczyciela interpretuje utwór Herberta
- w czytanym tek cie wskazuje obecno toposu
antycznego; wyja nia jego znaczenie
Minotaura
Ucze :
Sofokles, Król Edyp
- prezentuje w asne odczucia zwi zane z lektur dramatu
- okre la problematyk utworu
- przedstawia przebieg wydarze ukazanych w
przeczytanej tragedii (streszcza utwór)
- wyja nia, na czym polega tragizm sytuacji bohaterów
- wskazuje motywy decyzji bohaterów, wypowiada swoje
oceny i opinie na temat etycznej strony ich wyborów
- zabiera g os w klasowej dyskusji stanowi cej rodzaj
du literackiego nad bohaterami
- tworzy samodzielne wypowiedzi argumentacyjne
- w swoich wypowiedziach poprawnie u ywa okre le :
wina tragiczna (hamartia), konflikt tragiczny, wybór
tragiczny, ironia tragiczna
- okre la, jak rol w antycznej wizji ludzkiego losu
odgrywa o fatum (Mojry, przeznaczenie)
- swoimi s owami wyja nia, na czym polega a antyczna
koncepcja tragizmu,
- interpretuje szczegó owo fragmenty tragedii
- pisze wypracowanie zawieraj ce przemy lenia i
wnioski z dyskusji
Ucze :
- przypisuje utwór do w ciwego rodzaju literackiego
(dramatu) i uzasadnia, wskazuj c jego charakterystyczne
elementy
- swoimi s owami wyja nia poj cia: mimesis, katharsis
- podaje synonimy wyrazów: tragiczny, dramatyczny
oraz wyrazy bliskoznaczne
- g no i wyrazi cie czyta fragmenty dramatu
- na przyk adzie znanego dramatu przedstawia budow
tragedii antycznej:
okre la rol chóru
wyja nia, na czym polega y trzy jedno ci
- wymienia inne zasady rz dz ce budow tragedii
antycznej (np. niepokazywanie scen drastycznych,
maksimum trzech aktorów na scenie itp.)
- czyta ze zrozumieniem tekst informacyjny; znajduje w
(utwór czytany w ca
ci)
Arystoteles, Poetyka
(fragm.)
Humphrey D.F.Kitto, Król
Edyp (fragm.)
wybitne realizacje tragedii
antycznych na scenie lub
na ekranie (wskazane
obejrzenie jednej z nich)
Król Edyp
nim informacje potrzebne do interpretacji tragedii
6
7
8
Geneza teatru
starogreckiego
(1 g)
Mi nicy m dro ci
– wielcy filozofowie
wiata
staro ytnego.
Antyczne szko y
filozoficzne (1 g)
Ucze :
- przedstawia genez dramatu antycznego, wywodz c j
od wi t ku czci Dionizosa
- pos uguj c si rysunkiem (zdj ciem), opowiada o
wygl dzie i funkcji amfiteatru greckiego oraz zasadach
gry aktorów
- prezentuje najwa niejszych twórców dramatu greckiego
(Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Arystofanes)
- wyja nia, jak staro ytni Grecy rozumieli pi kno
- wykorzystuj c wskazówki z podr cznika, opisuje
rze
Praksytelesa
- gromadzi wywodz ce si od nazw greckich s ownictwo
zwi zane z teatrem i tragedi
Ucze :
- wie, co jest przedmiotem filozofii i jakie s g ówne
dyscypliny filozoficzne
- stawia podstawowe pytania filozoficzne
- wyja nia, kim byli: Sokrates, Platon, Arystoteles,
Diogenes, Zenon z Kition, Epikur, Seneka i Marek
Aureliusz
- redaguje noty biograficzne omawianych filozofów
greckich, krótko charakteryzuje najwa niejsze za enia
ich filozofii (na podstawie podr cznika)
- okre la cele, jakie stawia a przed sob filozofia
cz owieka
- prezentuje g ówne szko y filozoficzne staro ytnej
Grecji i Rzymu, wskazuj c ich najwa niejsze pogl dy (na
podstawie podr cznika)
- w swoich wypowiedziach poprawnie u ywa terminów:
platonicy, idealizm plato ski, stoicy, epikurejczycy,
- dostrzega problemy filozoficzne zwi zane z wybranymi
nurtami filozofii antycznej oraz innych filozofów
- korzysta ze s owników i leksykonów
Biblia – ksi ga nad Ucze :
ksi gami (2 g)
- podaje podstawowe wiadomo ci na temat Biblii
(pochodzenie, budowa, Stary i Nowy Testament, ksi gi
biblijne, gatunki biblijne, j zyki Biblii, Pi cioksi g
Moj eszowy, rozdzia y i wersety)
- wymienia najwa niejsze ksi gi Starego Testamentu,
postaci bohaterów biblijnych (np. Kain i Abel, Abraham,
Izaak i Jakub, Noe, Salomon i Dawid, postacie proroków
itp.) oraz motywy (np. wie a Babel, potop itp.)
- wyja nia, na czym polega religijna i kulturowa rola
Biblii
- wymienia sposoby odczytywania Biblii (jako ksi gi
wi tej, jako dzie a zawieraj cego sens moralny, jako
tekstu kultury)
- relacjonuje (streszcza) biblijny opis stworzenia wiata i
cz owieka oraz wygnanie pierwszych rodziców z raju
- odczytuje biblijny opis stworzenia wiata jako hymn na
materia y informacyjne i
ilustracje z podr cznika
(rozdz. 2);
sztuka grecka okresu
klasycznego; porz dki
architektoniczne;
Praksyteles, Hermes z
ma ym Dionizosem
Informacje o filozofii
antycznej z podr cznika.
PROPONOWANE
KONTEKSTY
malarstwo:
Rafael, Szko a ate ska
J.-L. David, mier
Sokratesa
Biblia – wiadomo ci
ogólne
Fragmenty z Ksi gi
Rodzaju: [Stworzenie
wiata i cz owieka],
[Grzech pierworodny i
wygnanie z raju]
(przypomnienie
wiadomo ci i tekstów z
gimnazjum)
cze Wszechmog cego; porównuje go z mitologiczn
kosmogoni
- poprawnie u ywa poj : politeizm, monoteizm
9
10
11
Ksi ga Hioba, czyli Ucze :
opowie o wielkim - opowiada (streszcza) histori Hioba
cierpieniu (1 g)
- podejmuje próby samodzielnego odczytania sensów
czytanej opowie ci
- formu uje w asne s dy i opinie, uzasadnia je
- tworzy samodzielne wypowiedzi argumentacyjne
(stawia tez i dobiera argumenty, odwo uj c si do
czytanych tekstów)
- czyta ze zrozumieniem eseistyczny tekst
popularnonaukowy; wykorzystuje zawarte w nim
informacje do interpretacji opowie ci biblijnej
- ujmuje w asne refleksje na temat cierpienia i wiary oraz
zwi zanych z nimi tekstów w wypowiedzi pisemnej
- opisuje styl biblijny, wskazuj c jego charakterystyczne
cechy i typowe rodki stylistyczne
Modlitwa wieków
(1-2 g)
Ponadczasowe
obrazy mi ci (1 g
)
Ucze :
- wyja nia, jakim gatunkiem jest psalm biblijny
- podaje podstawowe wiadomo ci o Ksi dze Psalmów
(m.in. na temat jej autorstwa)
- wymienia podstawowe rodzaje psalmów
- rozpoznaje rodzaj wskazanego psalmu
- interpretuje psalmy biblijne jako uniwersaln opowie
o relacjach mi dzy cz owiekiem a Bogiem
- okre la obraz Boga przedstawiony w psalmach,
przywo uj c zastosowane rodki j zykowe (np.
porównania, epitety, symbole)
- odwo uj c si do wybranych fragmentów, wskazuje
symboliczno j zyka psalmów
- podaje najwa niejsze przek ady psalmów na j zyk
polski
Ucze :
- czyta g no, z w ciw dykcj i intonacj fragmenty
Pie ni nad Pie niami
- swoimi s owami przedstawia ich temat, charakteryzuje
uczestników dialogi
- w czytanych fragmentach wskazuje cechy pie ni
mi osnej
- odczytuje religijny sens mi osnego dialogu
- wskazuje charakterystyczne obrazy i symbole,
odczytuje ich symboliczny sens (korzysta ze s owników i
leksykonów)
- wyja nia, dlaczego Pie nad Pie niami znalaz a si
ród tekstów religijnych
- przedstawia obraz mi ci ukazany w hymnie w. Paw a
- w utworze w. Paw a wskazuje cechy gatunkowe
hymnu
- okre la, jaki obraz mi ci wy ania si z Biblii
- przedstawia ró ne koncepcje mi ci obecne w kulturze
europejskiej (np. mi
kochanków, mi osierdzie,
Ksi ga Hioba (fragm.)
A. widerkówna,
[Tajemnica ludzkiego
cierpienia]
Ksi ga Psalmów
Psalm 6, Psalm 144,
inne wybrane psalmy w
ró nych t umaczeniach
(przypomnienie z
gimnazjum)
Pie nad Pie niami
(fragm.)
Hymn o mi ci z
Pierwszego listu w. Paw a
do Koryntian
(przypomnienie lektury z
gimnazjum)
chrze cija ska wspólnota), odwo uj c si do znanych
sobie utworów literackich i filmów; konfrontuje je z
biblijnym obrazem mi ci
12
13
14
Przypowie ci
biblijne (2-3 g)
Prorocy Starego
Testamentu (1 g)
Ucze :
- streszcza (opowiada) wskazane przypowie ci
- interpretuje przedstawione przypowie ci, odczytuj c ich
warstw symboliczn
- przedstawia przypowie (parabol ) jako gatunek
literacki
- przedstawia cechy przypowie ci biblijnych
- we wskazanych fragmentach odnajduje
charakterystyczne cechy stylu biblijnego (paralelne
konstrukcje sk adniowe, rozpoczynanie zda od
spójników, podzia na wersety, przestawny szyk zdania,
charakterystyczne s ownictwo itd.)
Ucze :
- krótko przedstawia kilku wybranych proroków Starego
Testamentu
- wyja nia znaczenia s ów: prorok, profeta, teofania
- czyta fragmenty Ksi gi Izajasza, wskazuj c ich sensy
dos owne i symboliczne
- przedstawia (swoimi s owami) wizj Izajasza
- wskazuje (na przyk adach), jaka by a rola proroków
Starego Testamentu
- wskazuje charakterystyczne cechy stylu i g ówne
rodki stylistyczne j zyka Ksi gi Izajasza (np.
paralelizmy sk adniowe)
- czyta ze zrozumieniem tekst popularnonaukowy;
znajduje w nim informacje potrzebne do zrozumienia
ksi gi biblijnej
- w czytanym tek cie popularnonaukowym znajduje tezy
i argumentacj
Apokalipsa, czyli
Ucze :
ksi ga nadziei (1 g) - wyja nia znaczenie s owa „apokalipsa” (objawienie,
ods oni cie)
- podaje podstawowe informacje na temat Apokalipsy
w. Jana
- wskazuje w niej cechy proroctwa
- opowiada, jakie wydarzenia, wed ug Apokalipsy w.
Jana, nast pi przy ko cu wiata
- wymienia najwa niejsze symbole Apokalipsy i podaje
ich znaczenia (np. Baranek, siedem piecz ci, czterej
je cy, Bestia, Babilon)
- wskazuje najwa niejsze cechy stylu Apokalipsy w.
Jana (wizyjno , symboliczno , hiperbolizacja)
- przedstawia apokalips jako biblijny gatunek literacki
- przy pomocy nauczyciela interpretuje wiersz
wspó czesny, okre laj c jego zasad kompozycyjn
- wskazuje charakterystyczne rodki stylistyczne
(zw aszcza z zakresu s ownictwa i sk adni) i okre la ich
wybrane przypowie ci
biblijne z Nowego
Testamentu, np.
- o mi osiernym
Samarytaninie,
- o synu marnotrawnym,
- o k kolu, o siewcy
- o pannach m drych i
upich
PROPONOWANE
KONTEKSTY
Malarstwo, np.
Rembrandt, Powrót syna
marnotrawnego
Ksi ga Izajasza
(fragm.)
A. widerkówna, Prorocy
Apokalipsa w. Jana
(fragm.)
PROPONOWANE
KONTEKSTY
grafika:
A. Dürer, Czterej je
Apokalipsy
Cz. Mi osz, Piosenka
o ko cu wiata
cy
funkcje w wierszu
- wyja nia, na czym polega szczególno wizji ko ca
wiata w wierszu poety wspó czesnego
- w czytanym utworze wskazuje nawi zania do
Apokalipsy i okre la ich funkcj
- okre la styl i nastrój wiersza
15
16
Biblia w naszej
kulturze (synteza)
(1 g)
Ucze :
- opowiada (streszcza) wskazane przez nauczyciela
opowie ci biblijne
- lokalizuje najwa niejsze postacie, motywy i obrazy
biblijne (np. wie a Babel, Arka Noego, Dziesi cioro
Przykaza , Józef, Moj esz, walka Dawida z Goliatem,
wi tynia Salomona, niewola babilo ska)
- uzasadnia, dlaczego ka dy Europejczyk (niezale nie od
wiatopogl du i wyznania) powinien pozna Bibli
- interpretuje opowie ci biblijne, odczytuj c ich
znaczenie paraboliczne (symboliczne) w kontek cie ca ej
Biblii
- na przyk adach fragmentów wskazuje charakterystyczne
cechy stylu biblijnego
- komentuje obecno motywów biblijnych w dzie ach
pochodz cych z ró nych epok (np. w malarstwie lub w
poezji wspó czesnej)
- wskazuje przyk ady funkcjonowania toposów biblijnych
w kulturze (np. wie a Babel)
- w swoich wypowiedziach u ywa poprawnie poj :
archetyp, topos
- wskazuje wywodz ce si z Biblii zwi zki
frazeologiczne obecne w naszym j zyku, wyja nia ich
przeno ne znaczenie
- wymienia pochodz ce z Biblii nazwy w asne, które w
tradycji europejskiej utrwali y si jako rzeczowniki
pospolite (np. sodoma i gomora, apokalipsa, judasz)
- poprawnie u ywa biblizmów w zdaniach
- odczytuje wiersz Herberta jako wyk adni
znaczenia Biblii w yciu cz owieka
fragmenty Biblii
odnosz ce si do
wybranych postaci i poj ,
np.: Józef, Jakub, wie a
Babel, wi tynia
Salomona, Jerozolima,
Kain i Abel, Salomon,
Dawid, Dekalog, Sodoma i
Gomora, Kohelet i motyw
vanitas
(przypomnienie
fragmentów i wiadomo ci
z gimnazjum)
Z. Herbert, Ksi ka
Praca klasowa nr 1
wraz z popraw (3g)
Formy sprawdzania wiedzy i umiej tno ci – kartkówki zapowiedziane i niezapowiedziane,
sprawdziany, testy wiedzowe, wypracowania klasowe, testy na rozumienie tekstu, dyktanda,
odpowiedzi ustne.