Dziennik Ekonomiczny

Dziennik Ekonomiczny
Analizy Makroekonomiczne
8 listopada 2016
Wybory w USA. Co przyniesie nowy prezydent?
Temat dnia: Wybory w USA. Co przyniesie nowy prezydent?
 Dziś w USA odbywają się wybory prezydenckie. Głównymi kandydatami do
wyboru na 45. prezydenta USA są H.Clinton (Demokraci) i D.J.Trump
(Republikanie).
 Jakiekolwiek byłyby deklaracje i propozycje gospodarcze kandydatów, ich
rzeczywiste możliwości działania będą ograniczane przez Kongres
(zdominowany w najbliższym czasie przez Republikanów).
 Wyniki wyborów mogą wpłynąć na wzrost niepewności w USA, co
zagroziłoby nastrojom inwestorów i aktywności gospodarczej. W zależności
od tego, która kandydatura zwycięży, różne będą konsekwencje dla
globalnej gospodarki. Najbardziej dotknięte mogłyby być Meksyk oraz kraje
Azji wschodniej. Bez względu na wybór Amerykanów, ewentualne negatywne
skutki gospodarcze dla Polski powinny być ograniczone.
Przegląd wydarzeń gospodarczych:
 POL: Oficjalne aktywa rezerwowe wzrosły w październiku do 103,2 mld EUR z
100,1 mld EUR we wrześniu. [NBP, 2016-11-07]
 POL: „Wzrost PKB w 2017 r. będzie „spokojnie” na poziomie 3,6%, a ja
powiem, że będzie jeszcze wyżej. To będzie efekt działania funduszy unijnych.
W tym roku ich wkład we wzrost oceniam na 0,5pp, w przyszłym to będzie
powyżej 1pp, minimum 1pp.” (J. Kwieciński, wiceminister rozwoju) [PAP,
2016-11-07]
 POL: Prognoza wzrostu PKB w Polsce w 2016 r. o 3,4% pozostaje
realistyczna. W 4q16 wzrost PKB może być zbliżony do 3% w związku z
wysoką bazą z poprzedniego roku. Rząd nie spodziewa się negatywnych
skutków dla polskiej gospodarki w związku z wynikami wyborów
prezydenckich w USA. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i
finansów) [PAP, 2016-11-07]
 POL: Banki nie planują istotnych zmian w polityce kredytowej w 4q16.
Jedynie pojedyncze instytucje chcą zaostrzyć kryteria udzielania kredytów
dla przedsiębiorstw. (raport NBP Sytuacja na rynku kredytowym) [NBP,
2016-11-07]
Dziś w kalendarzu:
 USA: wybory prezydenckie.
 GER: 8:00 – produkcja przemysłowa we wrześniu (konsensus: -0,5% m/m vs.
2,5% m/m w poprzednio).
 HUN: 9:00 – inflacja CPI w październiku (konsensus: 0,9% r/r vs. 0,6% r/r
poprzednio).
Główny Ekonomista
Wykres dnia: Udział USA w popycie na wartość dodaną
14
%
12
Piotr Bujak
[email protected]
tel. 22 521 80 84
Zespół Analiz Makroekonomicznych
[email protected]
[email protected]
Marcin Czaplicki
Ekonomista
tel. 22 521 54 50
Michał Rot
Ekonomista
tel. 22 580 34 22
Karolina Sędzimir
Ekonomista
tel. 22 521 81 28
2015
2016†
Realny PKB (%)
3,9
2,9
Produkcja przemysł. (%)
4,9
2,6
Stopa bezrobocia (%)
9,7
8,4
Inflacja CPI (%)
-0,9
-0,6
Inflacja bazowa (%)
0,3
-0,2
Podaż pieniądza M3 (%)
9,1
9,6
Saldo obrotów
bieżących (%PKB)
-0,3
-0,3
Deficyt fiskalny (%PKB)*
-2,6
-2,2
Dług publiczny (%PKB)*
51,1
54,2
Stopa referencyjna (%)
1,50
1,50
4,26
4,40
10
8
‡
EUR-PLN
Źródło: GUS, NBP, MF, †Prognozy PKO BP (DAE); ‡Prognozy PKO
BP (BSR); *ESA2010.
6
4
1|
2
0
CAN
IRL
MEX
TWN
CHN
Źródło: PKO Global Macro Paper #2, PKO Bank Polski.
KOR
BEL
SWE
GBR
MLT
…
POL
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Wybory w USA. Co przyniesie nowy prezydent?



Dziś w USA odbywają się wybory prezydenckie. Głównymi kandydatami do
wyboru na 45. prezydenta USA są H.Clinton (Demokraci) i D.J.Trump
(Republikanie).
Jakiekolwiek byłyby deklaracje i propozycje gospodarcze kandydatów, ich
rzeczywiste możliwości działania będą ograniczane przez Kongres
(zdominowany w najbliższym czasie przez Republikanów).
Wyniki wyborów mogą wpłynąć na wzrost niepewności w USA, co
zagroziłoby nastrojom inwestorów i aktywności gospodarczej. W zależności
od tego, która kandydatura zwycięży, różne będą konsekwencje dla
globalnej gospodarki. Najbardziej dotknięte mogłyby być Meksyk oraz kraje
Azji wschodniej. Bez względu na wybór Amerykanów, ewentualne
negatywne skutki gospodarcze dla Polski powinny być ograniczone.
Dziś w USA odbywają się wybory prezydenckie. Głównymi kandydatami do
wyboru na 45. prezydenta USA są H.Clinton (Demokraci) i D.J.Trump
(Republikanie). Obojga kandydatów wiele dzieli, ale łączy ich duży negatywny
elektorat (por. wykres na marginesie), co czyni wynik wyborów wciąż dużą
niewiadomą.
Odsetek Amerykanów, którzy nie lubią
danego kandydata
70
%
65
60
55
50
Clinton
45
sty 16
kwi 16
Trump
lip 16
paź 16
Źródło: www.realclearpolitics.com, PKO Bank Polski.
Wyniki sondaży prezydenckich w USA*
60
%
Clinton
55
Trump
50
45
Niewiadomą pozostaje polityka gospodarcza w USA po wyborach, ponieważ w
trakcie kampanii kandydaci (w szczególności D.J.Trump) często wycofywali się ze
swoich propozycji, bądź składali sprzeczne deklaracje. Należy jednak pamiętać, że
jakiekolwiek byłyby propozycje gospodarcze kandydatów ich rzeczywiste
możliwości działania będą ograniczane przez Kongres, który w najbliższym czasie
(co najmniej w Izbie Deputowanych) będzie zdominowany przez Republikanów (nie
zawsze podzielających poglądy Trumpa). Zgody Kongresu będą wymagały m.in.
zmiany w podatkach, systemie pomocy społecznej, czy umowach handlowych.
Prezydent może jednak stanowić prawo poprzez dekrety (mogą zostać uchylone
przez przez Kongres większością 2/3 głosów w obu Izbach), np. nakładać cła,
wpływać na proces udzielania wiz, czy wydalania imigrantów, wycofywać się z
umów handlowych.
Z tego względu, w szczególności wybór D.J.Trumpa może przyczynić się do
wzrostu niepewności i wahań na rynkach finansowych (por. wykres na
marginesie). H.Clinton będzie postrzegana bardziej jako kontynuatorka polityki
B.Obamy (status quo). Oboje kandydatów różni przede wszystkim diagnoza
problemów amerykańskiej gospodarki. Dla H.Clinton są to nierówności
gospodarcze, stąd jej program charakteryzują kolejne reformy podatkowe
(oznaczające dalsze skomplikowanie systemu podatkowego) oraz wzrost
wydatków publicznych związany ze wsparciem edukacji, nowych technologii oraz
odbudową infrastruktury. D.J.Trump opowiada się za uproszczeniem systemu
podatkowego i znacznym obniżeniem podatków oraz likwidacją wielu regulacji (w
tym nakładanych przez agencje rządowe). Kandydat Republikanów uważa, że
obniżki podatków oraz deregulacja gospodarki pozwolą na zwiększenie dynamiki
PKB w USA do 4% (czyli wyższego niż przeciętna z lat 1946-2007), a to z kolei
umożliwi wzrost dochodów budżetowych, finansując jego kosztowne propozycje.
Taki rozwój sytuacji jest o tyle mało prawdopodobny, że D.J.Trump opowiada się za
powrotem do protekcjonizmu, wypowiedzeniem lub renegocjacją części umów
handlowych oraz podwyżkami ceł. Również deportacja 11 mln imigrantów (przy
pogarszającej się strukturze demograficznej amerykańskiej ludności) nie
pomogłaby w przyspieszeniu tempa wzrostu potencjalnego PKB.
2|
40
35
30
maj 15
sie 15
lis 15
lut 16
maj 16
sie 16
Źródło: www.realclearpolitics.com, PKO Bank Polski. * średnia z 7
dni.
Indeks VIX*
30
pkt.
28
26
24
22
20
18
16
14
12
10
sty 15
kwi 15
lip 15
paź 15
sty 16
kwi 16
lip 16
paź 16
Źródło: Reuters Datastream, PKO Bank Polski. * Indeks VIX
odzwierciedla niepewność panującą na amerykańskim rynku
finansowym.
Projekcje długu publicznego w USA
110
105
% PKB
Aktualny stan prawny
100
Clinton
95
Trump
90
85
80
75
70
65
60
2010
2012
2013
2016
2018
2020
2022
2024
2026
Źródło: Committee for a Responsible Federal Budget, PKO Bank
Polski.
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
D.J.Trump jako prezydent USA byłby zwolennikiem polityki stabilnych stóp
procentowych, ograniczającej rosnący koszt obsługi amerykańskiego długu.
Opowiada się za większą kontrolą Fed i prawie na pewno nie pozostawi J.Yellen na
kolejną kadencję Przewodniczącej. Wygranie przez niego wyborów wiązałoby się ze
większą niepewnością na rynkach, a zatem wzrostem kosztu finansowania, co
mogłoby stanowić argument dla FOMC przeciw grudniowej podwyżce stóp.
Struktura geograficzna importu USA
25
%
20
Z kolei H.Clinton, kładąc nacisk na rynek pracy, wybierałaby do FOMC tych
ekonomistów, którzy będą wspierali pełne zatrudnienie. Dodatkowo, kandydatka
Demokratów chce ograniczyć rolę sektora bankowego w polityce, wzmocnić
pokryzysowe regulacje bankowe i zwiększyć obciążenia finansowe sektora.
Mimo że swoboda nowego prezydenta USA będzie ograniczona przez Kongres,
wyniki wyborów mogą wpłynąć na wzrost niepewności za oceanem, co w
krótkim okresie zagroziłoby nastrojom inwestorów i aktywności gospodarczej.
W zależności od tego, który kandydat zwycięży różne będą konsekwencje dla
globalnej gospodarki. Wybór D.J.Trumpa mógłby najbardziej zaszkodzić
gospodarkom Meksyku oraz krajów Azji Wschodniej. Ze względu na nieduży
udział USA w polskim handlu (w tym pośrednio), ew. negatywne skutki
gospodarcze dla Polski byłyby ograniczone i zależały w dużej mierze od kształtu
dalszej współpracy handlowej USA z UE, a w szczególności z Niemcami.
15
10
5
0
CHN MEX CAN
JAP
DEU KOR
UK
FRA TWN IND
Źródło: US Census, PKO Bank Polski.
Porównanie programów wyborczych H.Clinton i D.J. Trumpa
H.Clinton
Dochody
publiczne
(podatki)
Wydatki
publiczne
Opodatkowanie najlepiej zarabiających oraz dodatkowego wynagrodzenia z tytułu zarządzania
funduszem inwestycyjnym (carried interest).
Chce wprowadzić dodatkowe ulgi związane z opieką zdrowotną oraz wydatkami na zdrowie
finansowanymi ze środków własnych.
Chce ograniczyć ulgi dla najbogatszych, wprowadzić minimalną efektywną stopę
opodatkowania zarabiających ponad 1mln USD w wysokości 30%, wprowadzić dodatkowy
podatek 4% dla zarabiających ponad 5 mln USD.
Chce ograniczyć wielkość ulg podatkowych do 28% dochodu podatnika.
Chce podnieść podatki od nieruchomości.
Chce utrudnić firmom przenoszenie się zagranicę w celu omijania systemu podatkowego (w
tym wprowadzić jednorazowy podatek od zmiany lokalizacji na zagraniczną).
Chce podnieść podatki od dochodów kapitałowych osiąganych z krótkoterminowych inwestycji
(system degresywny).
Wzrost wydatków na: dokształcanie pracowników, edukację, infrastrukturę telekomunikacyjną
(pełny dostęp do szerokopasmowego Internetu do 2020 r.) i transportową (275 mld USD),
"czyste źródła energii". Chce powołać bank zajmujący się inwestycjami infrastrukturalnymi
Chce wspierać (w tym subsydiować) produkcję i technologie związane z "czystą energią".
Sektor
Wspiera pomysł, aby do 2025 r. 25% amerykańskiej energii było wytwarzanej ze źródeł
energetyczny
odnawialnych.
Sektor
finansowy
Chce rozszerzyć zakres obowiązywania (na tzw. bankowość równoległą) i zaostrzyć ustawę
Dodda-Franka.
Chce zakończyć proces przenikania najwyższej kadry z sektora bankowego do nadzoru i z
powrotem (system drzwi obrotowych).
Chce wprowadzenia dodatkowych opłat dla największych banków, zacieśnić regułę Volckera.
Chce opodatkowania określonych rodzajów High Fequency Trading.
Chce ograniczyć zarobki kadry zarzadzającej banków.
Chce, aby członkowie kadry zarządzającej współdzielili koszty kar nakładanych na banki.
Chce ograniczyć wymogi regulacyjne dla mniejszych banków (community banks).
Nie zajmuje jednoznacznego stanowiska wobec przywrócenia podziału działalności
największych banków na handlową i inwestycyjną.
Handel
zagraniczny
Opowiada się przeciw TPP (Trans-Pacific Partnership).
Z jej wypowiedzi wynika, że skłania się do spowolnienia procesu globalizacji handlu.
Edukacja
Zwiększenie dostępu do opieki przedszkolnej.
Chce zmniejszyć koszty studiów i zapewnić dostęp do nich dla wszystkich Amerykanów.
Opieka
zdrowotna
Rynek pracy
Imigracja
3|
Polityka
pieniężna
Chce obniżenia cen leków na receptę.
Chce zapewnić powszechny dostęp do opieki zdrowotnej.
Ulgi podatkowe dla przedsiębiorstw zwiększających udział pracowników w dochodzie firmy
Zwiększenie aktywności zawodowej kobiet poprzez wydłużenie płatnego urlopu
macierzyńskiego i zwiększenie dostępu do opieki przedszkolnej.
Chce podwyższenia płacy minimalnej do 15 USD/h z 7,25 USD/h obecnie. Będzie popierać
inicjatywy stanowe mające na celu ustalenie wyższego poziomu płacy minimalnej.
Chce wzmocnić rolę układów zbiorowych pracy.
D.J.Trump
Chce wprowadzić trzy (zamiast 7) progi podatkowe (najwyższy: 33% dla zarabiających powyżej
154 tys. USD wobec 39,6% dla zarabiających ponad 5 mln USD obecnie). Jednocześnie chce
wprowadzić ulgi z tytułu wychowania dziecka. Chce ograniczenia ulg podatkowych do 100 tys.
USD dla pojedynczych osób i 200 tys. dla małżeństw.
Chce obniżyć CIT do 15% z 35%. Chce wprowadzić odliczenie pełnej amortyzacji wydatków na
budynki i maszyny w pierwszym roku od ich oddania do użytku.
Chce znieść podatek od nieruchomości.
Chce zmniejszyć róznicę między podatkiem od zysków kapitałowych oraz podatku
dochodowego.
Chce opodatkować dodatkowe wynagrodzenie z tytułu zarządzania funduszem inwestycyjnym
(carried interest).
Chce utrudnić firmom przenoszenie sie zagranicę w celu omijania systemu podatkowego.
Wzrost wydatków na obronność i infrastrukturę (program na 1 bln USD w celu naprawy dróg,
mostów, lotnisk, kanałów oraz sieci elektrycznej), obcięcie wydatków na inne programy
rządowe (poza Social Security i Medicare)
Chce znieść restrykcje nałożone na produkcję węglowodorów oraz dodatkowo wspierać
wytwarzanie energii ze źródeł konwencjonalnych. Chce udostępnić tereny federalne pod
wydobycie ropy / gazu łupkowego.
Chce uchylić tzw. Clean Power Plan.
Chce uchylić lub przynajmniej istotnie znowelizować ustawę Dodda-Franka.
Przeciwstawia się podziałowi banków (na dzialalność handlową i inwestycyjną), ale popierał
regułę Volckera.
Opowiada się przeciwko TPP i TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership). Chce
rewidować umowę powołującą NAFTA (ew. wystąpić z niej). Chce zwiększyć protekcjonizm.
Wprowadzić 45% cło od importu z Chin i 35% od importu z Meksyku.
Zasugerował możliwość wycofania się przez USA z WTO.
Zwiększenie dostępu do opieki przedszkolnej.
Chce zwiekszyć konkurencję między szkołami (o uczniów) wprowadzając zasady wolnorynkowe
do systemu edukacji.
Obiecał utrzymanie obecnego programu zabezpieczenia społecznego (Social Security) oraz
programu zdrowotnego (Medicare). Chce zakończyc program Obamacare
Chce pozostawić do decyzji administracji stanowych podwyżkę płacy minimalnej, ale też sam
wskazał, że taka płaca mogłaby wynosić 10 USD/h.
Zmiana (liberalizacja) polityki migracyjnej
Chce deportować 11 mln nielegalnych imigrantów, zbudować mur na granicy z Meksykiem
Będzie wybierać członków FOMC, których głównym celem będzie uzyskanie pełnego
zatrudnienia w gospodarce.
Podejmie działania mające na celu zmniejszenie roli banków w wyborze władz regionalnych
banków Rezerwy Federalnej.
Z jednej strony krytykuje FOMC za niepodnoszenie stóp procentowych i stworzenie bańki
spekulacyjnej, z drugiej nie będzie popierał podwyżek stóp (ze względu na ew. wzrost kosztu
obsługi długu).
Jest zwolennikiem większej kontroli Rezerwy Federalnej przez polityków.
Będzie chciał zmienić J.Yellen na stanowisku Przewodniczącej Fed po upływie jej kadencji.
Źródło: PKO Bank Polski na podstawie wypowiedzi oraz programów wyborczych kandydatów.
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Przegląd wydarzeń gospodarczych
POL: Oficjalne aktywa rezerwowe wzrosły w październiku do 103,2 mld EUR z
100,1 mld EUR we wrześniu. [NBP, 2016-11-07]
POL: „Wzrost PKB w 2017 r. będzie „spokojnie” na poziomie 3,6%, a ja powiem, że
będzie jeszcze wyżej. To będzie efekt działania funduszy unijnych. W tym roku ich
wkład we wzrost oceniam na 0,5pp, w przyszłym to będzie powyżej 1pp, minimum
1pp.” (J. Kwieciński, wiceminister rozwoju) [PAP, 2016-11-07]
POL: Prognoza wzrostu PKB w Polsce w 2016 r. o 3,4% pozostaje realistyczna. W
4q16 wzrost PKB może być zbliżony do 3% w związku z wysoką bazą z
poprzedniego roku. Rząd nie spodziewa się negatywnych skutków dla polskiej
gospodarki w związku z wynikami wyborów prezydenckich w USA. (M. Morawiecki,
wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, 2016-11-07]
POL: Banki nie planują istotnych zmian w polityce kredytowej w 4q16. Jedynie
pojedyncze instytucje chcą zaostrzyć kryteria udzielania kredytów dla
przedsiębiorstw. (raport NBP Sytuacja na rynku kredytowym) [NBP, 2016-11-07]
POL: Zysk netto sektora bankowego w ciągu trzech kwartałów 2016 r. wyniósł
11,4 mld zł, zwiększając się o blisko 0,3% r/r. (NBP) [PAP, 2016-11-07]
POL: Prezydent A. Duda uważa za „absolutnie możliwe”, by od 1 października
2017 r. obowiązywał wiek emerytalny: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. [PAP,
2016-11-04]
HUN: Agencja Moody’s podniosła rating Węgier z poziomu Ba1 do Baa3, z
perspektywą stabilną. [PAP, 2016-11-04]
POL: Do końca listopada rząd powinien mieć gotowe rozwiązania szczegółowe
dotyczące jednolitego podatku. (J. Sasin, przewodniczący sejmowej komisji
finansów) [PAP, 2016-11-04]
RUM: Bank centralny Rumunii pozostawił bez zmian główną stopę procentową
(1,75%), zgodnie z oczekiwaniami. Na konferencji prasowej Prezes banku
centralnego powiedział, że inflacja znajdzie się najpewniej w górnym przedziale
odchyleń od celu banku na koniec 2017 r. [Reuters, 2016-11-04]
POL: W październiku zarejestrowano 36877 samochodów osobowych i
dostawczych, więcej o +8,4% r/r vs. +16,8% r/r we wrześniu. (SAMAR) [PAP,
2016-11-04]
POL: Rząd nie ma sprecyzowanych planów dotyczących terminu wdrożenia
podatku handlowego w nowej wersji. Rząd pracuje nad nowym kształtem daniny,
akceptowalnym przez KE. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i
finansów) [PAP, 2016-11-03]
POL: MinFin swoje propozycje dotyczące reformy systemu emerytalnego i w
2016 r., w ramach Komitetu Ekonomicznego, będą one omawiane z MRPiPS i ZUS.
(M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, 2016-11-03]
POL: W ramach projektu wprowadzanie jednolitego podatku nie ma pomysłu
podniesienia stawki z 19% do 40%. Podtrzymany został termin wprowadzenia
podatku od 2018 r. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów)
[PAP, 2016-11-03]
4|
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny
Godz.
Kraj
Poprzednie
dane
Konsensus
Odczyt/
PKO BP†
Stopa bezrobocia (paź)
13:30
USA
5,0%
4,9%
4,9%
Zatrudnienie w sektorze
pozarolniczym (paź)
13:30
USA
191 tys.
175 tys.
161 tys.
Wskaźnik
Komentarz
Piątek, 4 listopada
Roczna dynamika płac wzrosła do 2,8% z 2,7%
we wrześniu (najwyższy odczyt od czerwca
2009 r.). Stabilne odczyty z rynku pracy oraz
rosnąca inflacja wspierają dotychczasową
retorykę FOMC, wskazując naszym zdaniem na
podwyżkę stóp procentowych w grudniu.
Poniedziałek, 7 listopada
8:00
GER
1,0% m/m
0,3% m/m
-0,6% m/m
--
USA
--
--
--
Produkcja przemysłowa (wrz)
8:00
GER
2,5% m/m
-0,5% m/m
--
Inflacja CPI (paź)
9:00
HUN
0,6% r/r
0,9% r/r
--
Zamówienia w przemyśle (wrz)
Pomimo wzrostu zamówień z zagranicy o
0,3% m/m, spadek zamówień krajowych (w
szczególności
na
dobra
inwestycyjne)
przyczynił się do ujemnego odczytu.
Wtorek, 8 listopada
Wybory prezydenckie
Wybór Donalda Trumpa oznaczałby wzrost
niepewności
na rynkach finansowych,
podczas
gdy
wybór
Hillary
Clinton
utrzymałby dotychczasowe status quo.
Październikowe
odczyty
produkcji
przemysłowej w Niemczech zazwyczaj nie
potwierdzają
średniookresowego
trendu
produkcji z uwagi na silne efekty kalendarzowe
związane z rotacyjnym charakterem wakacji w
Niemczech.
Na wzrost inflacji na Węgrzech nadal
pozytywnie będzie działać efekt niskiej bazy cen
paliw (we wrześniu -4% r/r vs. -11,5% r/r w
sierpniu) oraz rosnące ceny żywności.
Środa, 9 listopada
Decyzja RPP
Inflacja CPI (paź)
Oczekujemy, że RPP pozostawi stopy na
obecnym poziomie. Nowa projekcja NBP dla
PKB i inflacji nie zmieni wg nas poglądu
większości członków Rady, że stopy powinny
pozostać bez zmian również przez cały 2017 r.
Bank Centralny Czech prognozuje wzrost
inflacji w październiku do 0,6% r/r, a do końca
roku do 1,3% r/r.
--
POL
1,50%
1,50%
1,50%
9:00
CZE
0,5% r/r
0,6% r/r
--
14:30
USA
265 tys.
267 tys.
--
Niewielki wzrost wniosków o zasiłek w
poprzednim tygodniu nie zmienia faktu, że
odczyty są na historycznie niskim poziomie.
Czwartek, 10 listopada
Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych
Piątek, 11 listopada
Inflacja HICP (paź, fin.)
8:00
GER
0,5% r/r
0,7% r/r
--
Wstępny odczyt wskazuje na przyspieszenie
inflacji HICP ze względu na zmniejszającą się
deflację cen energii i towarów oraz wzrost cen
usług.
Indeks Uniwersytetu Michigan (lis.,
wst.)
16:00
USA
87,2 pkt.
89,8 pkt.
--
Dane napływające z sektora gospodarstw
domowych w USA nie wspierają silnego
odbicia konsumpcji w 4q wobec 2,1% q/q saar
w odczycie za 3q.
Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski.
5|
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Dane i prognozy makroekonomiczne
Sfera realna
PKB (% r/r)
Popyt krajowy (% r/r)
Spożycie indywidualne (% r/r)
Inwestycje w środki trwałe (% r/r)
Sprzedaż krajowa (% r/r)*
Zapasy (pkt. proc.)
Eksport netto (pkt. proc.)
Produkcja przemysłowa (% r/r)
Produkcja budow.-montażowa (% r/r)
Sprzedaż detaliczna (realnie, % r/r)
PKB (mld PLN)
Rynek pracy
Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%)
Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r)
Płace przedsiębiorstwa (% r/r)
Procesy inflacyjne
Inflacja CPI (% r/r)
Inflacja bazowa (% r/r)
15% średnia obcięta (% r/r)
Inflacja PPI (% r/r)
Agregaty monetarne^
Podaż pieniądza M3 (mld PLN)
Podaż pieniądza M3 (% r/r)
Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r)
Kredyty ogółem (mld PLN)
Kredyty ogółem (% r/r)
Depozyty ogółem (mld PLN)
Depozyty ogółem (% r/r)
Bilans płatniczy
Rachunek obrotów bieżących (%PKB)
Bilans handlowy (% PKB)
Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB)
Polityka fiskalna
Deficyt fiskalny (% PKB)
Dług publiczny (% PKB)
Polityka pieniężna
Stopa referencyjna NBP^ (%)
Stopa lombardowa^ (%)
Stopa depozytowa^ (%)
x
WIBOR 3M ^ (%)
x
WIBOR 3M ^ realnie (%)**
x
Kursy walutowe^
EUR-PLN
USD-PLN
CHF-PLN
EUR-USD
16-cze
16-lip
16-sie
16-wrz
3q15
4q15
1q16
2q16
2015
2016
x
x
x
x
x
x
x
6,0
-13,0
6,5
x
x
x
x
x
x
x
x
-3,4
-18,8
4,4
x
x
x
x
x
x
x
x
7,5
-20,5
7,8
x
x
x
x
x
x
x
x
3,2
-15,3
6,3
x
3,4
3,0
3,1
4,4
2,9
0,1
0,4
4,3
0,5
2,6
437
4,3
4,5
3,0
4,4
4,4
0,1
-0,1
6,6
-1,5
4,4
508
3,0
4,1
3,2
-1,8
2,8
1,3
-0,9
3,0
-11,6
4,4
426
3,1
2,4
3,3
-4,9
1,6
0,5
0,8
5,7
-13,9
5,7
446
3,9
3,4
3,2
6,1
3,6
-0,2
0,6
4,9
2,8
3,7
1798
2,9
2,6
3,3
-4,1
2,0
0,6
0,3
2,6
x
x
1855
8,7
3,1
5,3
8,5
3,2
4,8
8,4
3,1
4,7
8,3
3,2
3,9
9,7
1,0
3,6
9,7
1,2
3,4
9,9
2,5
3,7
8,7
2,9
4,7
9,7
1,3
3,5
8,4
2,7
4,1
-0,8
-0,2
-0,3
-0,7
-0,9
-0,4
-0,3
-0,5
-0,8
-0,4
-0,2
-0,1
-0,5
-0,4
-0,1
0,2
-0,7
0,4
0,0
-2,4
-0,6
0,2
-0,1
-1,6
-0,9
-0,2
-0,5
-1,5
-0,9
-0,3
-0,4
-0,8
-0,9
0,3
-0,1
-2,2
-0,6
-0,2
x
-0,1
1200,9
11,4
12,2
1105,2
4,9
1103,8
11,6
1204,0
10,7
11,6
1105,9
5,0
1101,8
11,1
1204,6
10,1
10,9
1106,0
4,2
1111,1
10,6
1209,4 1107,5 1155,4 1162,6 1200,9
9,3
8,4
9,1
9,1
11,4
9,8
9,2
9,6
10,0
12,2
1113,4 1070,2 1077,3 1080,4 1105,2
4,0
7,4
7,0
4,6
4,9
1116,2 1026,1 1046,1 1079,5 1103,8
8,8
7,6
7,6
9,1
11,6
1155,4
9,1
9,6
1077,3
7,0
1046,1
7,6
1265,8
9,6
9,1
1122,1
4,2
1139,7
8,9
-0,6
0,7
2,4
-0,5
0,7
2,5
-0,6
0,6
2,5
-0,6
0,6
2,0
-0,7
0,0
1,8
-0,6
0,5
2,1
-0,8
0,4
2,2
-0,6
0,7
2,4
-0,6
0,5
2,1
-0,3
0,5
1,7
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
-2,6
51,1
-2,2
54,2
1,50
2,50
0,50
1,71
2,51
1,50
2,50
0,50
1,71
2,61
1,50
2,50
0,50
1,71
2,51
1,50
2,50
0,50
1,71
2,21
1,50
2,50
0,50
1,73
2,43
1,50
2,50
0,50
1,73
2,23
1,50
2,50
0,50
1,67
2,57
1,50
2,50
0,50
1,71
2,51
1,50
2,50
0,50
1,73
2,23
1,50
2,50
0,50
1,70
1,10
4,43
3,98
4,07
1,11
4,37
3,94
4,03
1,12
4,36
3,91
3,97
1,11
4,31
3,86
3,98
1,12
4,24
3,78
3,88
1,13
4,26
3,90
3,94
1,09
4,27
3,78
3,90
1,14
4,43
3,98
4,07
1,11
4,26
3,90
3,94
1,09
4,40
4,19
4,07
1,04
Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^wartość na koniec okresu.
6|
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Polityka pieniężna
Członkowie RPP
Jastrzębiomierz*
J. Osiatyński
-
G. Ancyparowicz
-
E. Gatnar
-
A. Glapiński
-
J. Kropiwnicki
-
Ł. Hardt
-
K. Zubelewicz
-
E. Łon
-
J. Żyżyński
-
Wybrane wypowiedzi
„Moim zdaniem – przy dzisiejszym stanie wiedzy – stóp procentowych na razie nie należy ruszać. W żadną
stronę. Jeśli według powszechnej opinii stopy należałoby obniżyć, to nie wydaje mi się, żebym był gotów
zapisać się do tej powszechnej opinii.” (20.09.2016, PAP)
„Najpóźniej w czwartym kwartale 2017 r. zapewne będą potrzebne pierwsze, łagodne podwyżki stóp NBP
(...). Jeżeli inwestycje prywatne nie ruszą, to horyzont ewentualnych podwyżek podstawowych stóp NBP
przesunie się na 2018 r.” (21.10.2016, Reuters)
„Stabilizujemy stopy procentowe na najniższym w historii poziomie, co sprzyja rozwojowi, a jednocześnie nie
destabilizuje sektora finansowego w Polsce. (...) Nie widzę potrzeby, aby je obniżać w celu pobudzenia wzrostu
akcji kredytowej. Byłoby to nieskuteczne. (...) Niskie stopy mogą też zepsuć jakość portfela kredytowego, a
także zaszkodzić małym bankom, na przykład bankom spółdzielczym i SKOK-om. (...) Poza tym mogłoby to
zniechęcić ludzi do oszczędzania, a przecież to oszczędności pozwolą zbudować polski kapitał, (...) który jest
nam bardzo potrzebny. (...) To wszystko każe mi myśleć o ich dalszej stabilizacji, przy czym uważam, że przed
nami jest raczej perspektywa ich podwyższania. Moim zdaniem jest to perspektywa raczej 2018 r.”
(26.10.2016, Reuters)
„Jeśli będzie kontynuacja tych procesów, które obserwujemy w 2016 r., wydaje mi się, że też nie będzie
przesłanek do wzrostu stóp procentowych w 2017 r. (…) Jeśli byśmy mieli bardzo pozytywny scenariusz,
dynamika PKB by szybko odbijała, a inflacja rosła, (to) wtedy tak, ale wzrost niestety nie przekroczy czterech
procent. (...) Ale to jeszcze nie powód, by zmienić stopy. Jak inwestycje zaskoczą - czy to będzie w pierwszym
czy drugim kwartale, to ciężko powiedzieć - ale wtedy od razu wzrost poszybuje. Tylko tego nam brakuje.
Wszystkie inne wskaźniki są wysokie.” (03.11.2016, Reuters)
„Scenariusz obniżenia stóp procentowych wydaje mi się nierealistyczny. Nie widzę takich przesłanek, które
powodowałyby u mnie niepokój, że trzeba byłoby iść z tym w dół.” (14.10.2016, PAP)
„Nie zmieniam jednak swojego stanowiska. To jest +wait and see+. Moim zdaniem istnieje
prawdopodobieństwo podwyżki stóp w przyszłym roku i ono nieco wzrosło. Obniżka stóp też jest wciąż
możliwa w sytuacji wyhamowania tempa wzrostu PKB i kształtowania się wskaźnika CPI w okolicach zera.
(…) Nawet gdyby jednak wskaźnik CPI zbliżył się do poziomu dolnego przedziału odchyleń od celu, czyli 1,5%, to
nie jest dla mnie wystarczający sygnał do podjęcia decyzji o podwyżce stóp.” (20.10.2016, PAP)
„Moim zdaniem obecna polityka pieniężna dobrze służy polskiej gospodarce. (…) Ponieważ obserwujemy
stabilny wzrost parametrów kredytowych i monetarnych, poprawę sytuacji na rynku pracy, w tym łagodny
wzrost wynagrodzeń, trudno znaleźć argumenty za zmianą stóp.” (24.08.2016, PAP)
„Obniżka stóp procentowych NBP nie jest obecnie niezbędna, aczkolwiek przychylam się do poglądu, że
moment, w którym RPP dokona pierwszej podwyżki stóp procentowych nastąpi później, niż można było tego
oczekiwać jeszcze kilka miesięcy temu. (…) Generalnie zachowuję ogromny wewnętrzny spokój i w świetle
aktualnych informacji makroekonomicznych nie dostrzegam na razie powodów do wykonywania obecnie
radykalnych ruchów w polskiej polityce pieniężnej.” (17.10.2016, PAP)
„Mimo lepszych danych makro za sierpień utrzymywanie się deflacji jest niepokojące. Nadal widzę niewielką
przestrzeń do redukcji stóp NBP.” (20.09.2016, PAP)
*im wyższy wskaźnik tym bardziej „jastrzębie” poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków „nowej” RPP uszeregowanie dokonane na podstawie subiektywnej oceny wypowiedzi członków
Rady (od najbardziej do najmniej jastrzębiego).
Stopy procentowe – prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe
Data
WIBOR 3M/FRA†
1M
2M
3M
4M
5M
6M
7M
8M
9M
07-lis
07-gru
07-sty
07-lut
07-mar
07-kwi
07-maj
07-cze
07-lip
07-sie
1,72
1,70
1,71
1,70
1,69
1,69
1,68
1,68
1,68
1,68
-0,02
-0,01
-0,02
-0,03
-0,03
-0,04
-0,04
-0,04
-0,04
09-lis
07-gru
11-sty
08-lut
08-mar
05-kwi
12-maj
07-cze
05-lip
--
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,48
1,49
1,48
1,47
1,47
1,46
1,46
1,46
1,46
implikowana zmiana (p. b.)
Posiedzenie RPP
prognoza PKO BP*
wycena rynkowa*
† WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, ‡ w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP.
7|
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Stopy NBP – prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe
Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce
8
2,00
%
%
oczekiwania rynkowe (FRA)
6
1,75
prognoza PKO BP
4
1,50
obecnie
2
3 miesiące temu
1,25
0
1,00
sty-16
lip-16
sty-17
lip-17
Rynek pieniężny – główne stopy procentowe
8
-2
sty-03
sty-05
50
6
25
4
0
2
-25
WIBOR 3M
sty-05
sty-07
POLONIA
sty-09
sty-11
sty-07
sty-09
sty-11
sty-13
sty-15
Dynamika cen wybranych surowców (w PLN)
%
0
sty-03
WIBOR 3M
WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI
WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12)
GSCI rolnictwo
GSCI
GSCI ropa
% r/r
st. referencyjna NBP
sty-13
sty-15
Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend
125
-50
lip-11
lip-12
lip-13
lip-14
lip-15
lip-16
Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF
4,6
4,5
4,4
4,0
4,2
3,5
2003-2010 = 100
115
105
95
4,0
85
75
sty-03
REER
5-letnia średnia krocząca
sty-05
sty-07
sty-09
Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne.
8|
sty-11
3,0
EUR/PLN (L)
USD/PLN (P)
CHF/PLN (P)
aprecjacja
sty-13
sty-15
3,8
sty-10
sty-11
sty-12
sty-13
sty-14
sty-15
sty-16
2,5
Dziennik ekonomiczny
08.11.2016
Polska w makro-pigułce
2015
2016
Sfera realna
- realny PKB (%)
3,9
2,9
-0,9
-0,6
9,1
9,6
-0,3
-0,3
-2,6
-2,2
1,50
1,50
Procesy inflacyjne
- inflacja CPI (%)
Agregaty monetarne
- podaż pieniądza M3 (%)
Handel zagraniczny
- saldo obrotów bieżących (% PKB)
Polityka fiskalna
- deficyt fiskalny (% PKB)
Polityka pieniężna
- stopa referencyjna NBP (%)
Komentarz
Wzrost PKB w 2016 r. prawdopodobnie spowolni, gdyż nad czynnikami
pozytywnymi (rządowa stymulacja fiskalna, wzmocnienie pozytywnych
trendów na rynku pracy) przeważą czynniki negatywne (osłabienie
globalnego wzrostu, a w kraju słabszy impuls kredytowy i spadek
wydatków infrastrukturalnych).
Efekty niskiej bazy powinny spowodować powrót inflacji CPI powyżej zera
przed końcem roku i zbliżenie do dolnego przedziału odchyleń od celu NBP
w 2q17. Ryzyka w górę dla naszej prognozy wiążą się z polityką fiskalną
i regulacyjną, a ryzyka w dół ze światowymi cenami surowców.
Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza
(M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu i szybszym
wzroście depozytów ogółem.
Oczekujemy stabilizacji deficytu CAB przy przyspieszeniu dynamiki
eksportu (w szczególności motoryzacyjnego) i importu (rosnący popyt
krajowy) oraz utrzymywaniu się relatywnie niskich płatności odsetkowych
i wzroście transferów zarobkowych zagranicę.
Ożywienie na rynku pracy i cykliczna poprawa dochodów istotnie
poprawia wynik sektora publicznego w latach 2015-2016. Mimo
znacznego wzrostu wydatków (wdrożenie programu 500+), wzrostu
deficytu budżetowego w 2016 r. prawdopodobnie nie będzie, gdyż nowe
wydatki będą sfinansowane głównie przez jednorazowe dochody (np.
aukcja LTE) a ograniczenie inwestycji na szczeblu samorządowym
dodatkowo ogranicza deficyt sektora publicznego.
Stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 2017 r., a RPP
może wznowić obniżki tylko jeśli nastąpi znaczne spowolnienie wzrostu
gospodarczego w Polsce (do poniżej 3% r/r) przy wyraźnej aprecjacji
złotego i utrzymywaniu się deflacji.
Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski.
Zagranica w makro-pigułce
2015
2016
- realny PKB (%)
2,6
1,8
- inflacja CPI (%)
0,1
1,5
Strefa euro
- realny PKB (%)
2,0
1,5
- inflacja HICP (%)
0,0
0,4
Chiny
- realny PKB (%)
6,9
6,6
- inflacja CPI (%)
1,4
1,9
USA
Komentarz
Wzrost PKB w 3q16 przyspieszył do 2,9% k/k saar (vs. 1,4% k/k saar
w 2q16). Spowolnieniu konsumpcji prywatnej towarzyszył wzrost eksportu
i zapasów. Dynamika inwestycji pozostaje ujemna. Na posiedzeniu w
grudniu 2015 r. FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do 0,25-0,50%).
W komunikacie po posiedzeniu we wrześniu 2016 r. wskazano na
zbilansowanie ryzyk dla perspektyw gospodarki i umocnienie
przeświadczenia o bliskości podwyżek stóp procentowych.
W 3q16 dynamika PKB strefy euro wyniosła 0,3% k/k sa (vs. 0,3% k/k sa
w 2q) i 1,6% r/r sa (vs 1,6%r/r sa w 2q). Na posiedzeniu w marcu 2016 r.
EBC znacznie złagodził politykę pieniężną, obniżając główne stopy
procentowe, rozszerzając QE do 80 mld EUR i wprowadzając (od czerwca)
program TLTRO II z możliwością ujemnego oprocentowania pożyczek. W
grudniu EBC najprawdopodobniej ogłosi przedłużenie programu QE.
Gospodarka strefy euro oraz Wielkiej Brytanii na razie wykazują dużą
odporność na Brexit, niemniej ryzyka dotyczące wzrostu gospodarczego
pozostają asymetryczne w dół.
Wzrost PKB w 3q16 nie zmienił się (6,7% r/r vs. 6,7% r/r w 2q16).
Dynamika przemysłu i budownictwa ustabilizowała się na poziomie
6,1% r/r. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach
oraz polityka kursowa banku centralnego powinny pozwolić na utrzymanie
spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie „twardego
lądowania”, aczkolwiek narastający dług prywatny stanowi ważny element
ryzyka dla długoterminowego tempa wzrostu PKB.
Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski.
Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym
materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby
zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych
w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł.
9|