test-zdolny-slazak-przyrodniczy-2010--etap-powiatowy

zDolny Ślązak Gimnazjalista
BLOK PRZYRODNICZY
XI DOLNOŚLĄSKI KONKURS DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
II ETAP - POWIATOWY
Wynik sumaryczny
(wypełnia WKK)
Cz
23.11.2010 r., godz. 1200
Czas trwania 90 minut
TWÓJ KOD
Przepisz tutaj Twój kod znajdujący się w karcie identyfikacyjnej
P
A
B
C
D
∑
Tabela odpowiedzi do części A
CZĘŚĆ A
Zadania za 1 punkt
Tabela odpowiedzi Zakreśl X właściwą odpowiedź.
W kaŜdym zadaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna.
W razie pomyłki otocz błędnie zaznaczoną odpowiedź
kółkiem i jeszcze raz zaznacz X dobrą odpowiedź.
1. Chloroza polega na zaburzeniu syntezy
chlorofilu (C55 H72 O5 N4 Mg). Chorobę tę wywołuje
niedostateczna ilość światła lub brak w glebie
pewnych składników.
WskaŜ
pierwiastek,
którego
brak
moŜe
doprowadzić do chlorozy.
A. Węgiel.
B. Wodór.
C. Azot.
D. Magnez.
2. Spośród wymienionych niŜej gatunków jeden
róŜni się od pozostałych pokryciem ciała.
Tym gatunkiem jest
A. salamandra plamista.
B. padalec zwyczajny.
C. traszka górska.
D. kumak nizinny.
3.
A.
B.
C.
D.
WskaŜ owoc.
Pestka słonecznika.
Zarodnia paproci.
Ziarno grochu.
Szyszka sosny.
4. Ślepota zmierzchowa (potocznie nazywana
„kurzą ślepotą”) jest wadą wzroku, polegającą na
zaburzeniu widzenia w warunkach słabego
oświetlenia. Powodowana jest uszkodzeniem
czynności pręcików siatkówki. Przyczyną tej
choroby moŜe być niedobór
A. witaminy A.
B. witaminy B.
C. witaminy C.
D. witaminy D.
5. Wybierz substancję, którą opisują wszystkie
poniŜsze określenia:
− otrzymywana
z
krwi
zwierząt
czynnie
uodpornionych.
− zawiera gotowe przeciwciała.
− działa natychmiast po podaniu do organizmu.
− stosowana w celu szybkiego zwalczania
toksyn.
zDolny Ślązak Gimnazjalista 2010/2011, BLOK PRZYRODNICZY
1
2
3
4
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
5
6
7
8
A A A
B B B
C C C
D D D
Poprawność
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18
A A A
B B B
C C C
D D D
odpowiedzi.
A. Szczepionka.
C. Antybiotyk.
A A A A
B B B B
C C C C
D D D D
Wypełnia WKK
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
B. Surowica.
D. Insulina.
6. Wszystkie poniŜsze stwierdzenia dotyczą chorób skóry
człowieka. WskaŜ prawdziwe.
A. Do częstych chorób bakteryjnych skóry naleŜy opryszczka.
Rozwija się zwykle na wargach.
B. Pęcherze pojawiające się na skórze w wyniku oparzenia II
stopnia naleŜy przekłuć, gdyŜ to przyspieszy proces
gojenia się skóry.
C. Czerniak jest nowotworem skóry. Nie stwierdzono związku
miedzy wystąpieniem czerniaka a bardzo częstym
korzystaniem z solariów.
D. ZakaŜeniu grzybicami skóry sprzyja uŜywanie wspólnej
odzieŜy, ręczników, butów oraz przyrządów do pielęgnacji
ciała i włosów.
Rysunek przedstawia fragment układu okresowego
pierwiastków. Wykorzystaj informacje do rozwiązywania
zadań z chemii w części A, B i C.
1
2
13
14
15
16
17
1H
1
2
3
4
18
2He
wodór
hel
1,000
4,003
3Li
4Be
5B
6C
7N
8O
9F
10Ne
lit
beryl
bor
węgiel
azot
tlen
fluor
neon
6,94
9,01
10,81
12,01
14,01
15,99
18,99
20,18
11Na
12Mg
13Al
14Si
15P
16S
17Cl
18Ar
sód
magnez
glin
krzem
fosfor
siarka
chlor
argon
22,99
24,30
26,98
28,09
30,97
32,07
35,45
39,95
19K
20Ca
31Ga
32Ge
33As
34Se
35Br
36Kr
potas
wapń
gal
german
arsen
selen
brom
krypton
39,09
40,07
69,72
72,64
74,92
78,96
79,90
83,80
Arkusz zatwierdzony przez WKK
str. 1
Przepisz tutaj Twój kod znajdujący się w karcie identyfikacyjnej
7. Spośród podanych tlenków:
SO2 , SO3 , CO, CO2 , FeO, Fe2 O3 , ZnO, Al 2 O3
wybierz te, o których mowa kolejno
w punktach 1, 2 i 3.
1. Pierwiastek tworzący ten tlenek ma trzy
elektrony
walencyjne
i
trzy
powłoki
elektronowe.
2. Pierwiastek tworzący ten tlenek ma masę
atomową 12 u, a tlenek jest składnikiem
powietrza.
3. Pierwiastek
tworzący
ten
tlenek
ma
maksymalną wartościowość VI, a masa
cząsteczkowa tlenku jest równa 80 u.
Tlenek
Odp.
1.
2.
3.
A.
Al 2 O3
SO3
B.
C.
Al 2 O3
ZnO
CO
CO2
SO3
D.
FeO
CO2
CO
SO3
SO3
8. Stosunek masy miedzi do masy tlenu w tlenku
miedzi (II) wynosi.
A. 4 : 1
B. 4 : 5
C. 2 : 1
D. 2 : 5
Wykorzystaj dane z tabeli do rozwiązania zadań 9.
i 10. Wybierz właściwe dokończenia zdań w tych
zadaniach.
Temperatura [0C]
0
10
20
30
40
50
60
Rozpuszczalność
[g KNO3/100 g
H2O]
20
25
35
48
64
85
110
9. Nasycony roztwór azotanu (V) potasu
0
w temperaturze 50
C, Jacek ochłodził do
0
temperatury
20 C
i
zaobserwował,
Ŝe
wykrystalizowało
A. 35 g soli.
B. 50 g soli.
C. 85 g soli
D. 30 g soli
10. Nasycony roztwór azotanu
0
temperaturze 20 C ma stęŜenie
A. 25,9%
B. 35%
C. 45,9%
D. 85%
(V)
11. Wodór tworzy trzy izotopy: prot
2
1
potasu
1
1
w
H , deuter
3
1
H i tryt H . W jądrze deuteru występują:
A.
B.
C.
D.
2 protony i 1 neutron,
1 neutron i 2 protony
1 proton i 1 neutron,
1 proton i 1 elektron.
12. Tabela zawiera zapis obserwacji dokonanych
przez
Jacka
w
doświadczeniu:
Badanie
właściwości poznanych gazów.
Które z badanych gazów – amoniak, tlenek węgla
(IV), siarkowodór – znajdują się w probówkach
oznaczonych numerami 1, 2, 3?
zDolny Ślązak Gimnazjalista 2010/2011, BLOK PRZYRODNICZY
Nr
prob.
Zabarwienie
wyciągu
z czerwonej
kapusty
1.
czerwona
2.
zielona
3.
czerwona
CO2 , H 2 S , NH 3
C. H 2 S , NH 3 , CO2
A.
Woda
wapienna
Zapach
zmętnienie
bez zapachu
brak
objawów
reakcji
brak
objawów
reakcji
ostry,
charakterystyczny
ostry,
charakterystyczny
CO2 , NH 3 , H 2 S
D. H 2 S , CO2 , NH 3
B.
13. Zaćmienie KsięŜyca ma miejsce wtedy, gdy
A. KsięŜyc jest w nowiu.
B. KsięŜyc ustawiony jest w jednej linii pomiędzy Ziemią
a Słońcem.
C. Słońce ustawione jest w jednej linii pomiędzy Ziemią
a KsięŜycem.
D. Ziemia ustawiona jest w jednej linii pomiędzy Słońcem
a KsięŜycem.
14. Spośród zaznaczonych punktów (X, Y, W, Z) wskaŜ
wszystkie, które leŜą w tej samej strefie czasowej.
A.
B.
C.
D.
X, Y, Z
X, W, Z
X, Y
X, Z
15. Wybierz prawidłowe zakończenie zdania:
Skala 1:20 000 oznacza, Ŝe
A. 1 cm na mapie to 2 km w terenie.
B. odległość w terenie jest 20 000 razy mniejsza od odległości
na mapie.
C. rzeczywistej odległości 5 km odpowiada na mapie odcinek
długości 25 cm.
D. powierzchnia na mapie jest 20 000 razy mniejsza od
powierzchni rzeczywistej.
16. Wybierz zestaw, który tworzy logiczny szereg
bezpośrednio następujących po sobie procesów,
składających się na obieg wody w przyrodzie.
A. Transpiracja, kondensacja, opad, infiltracja, spływ
powierzchniowy.
B. Parowanie, opad, sublimacja, kondensacja, odpływ
podziemny.
C. Parowanie, kondensacja, opad, infiltracja, odpływ
podziemny.
D. Parowanie, skraplanie, opad, transpiracja, wsiąkanie
17. Który z wymienionych surowców mineralnych nie
występuje w pasie WyŜyn Polskich?
A. Sól kamienna.
B. Węgiel kamienny.
C. Rudy cynku i ołowiu.
D. Wapienie i dolomity.
Arkusz zatwierdzony przez WKK
str. 2
Przepisz tutaj Twój kod znajdujący się w karcie identyfikacyjnej
18. Największą
gęstością
charakteryzuje się województwo
A. mazowieckie.
B. małopolskie.
C. dolnośląskie.
D. śląskie.
CZĘŚĆ B
zaludnienia
35
17
Zadania za 2 punkty
19. Porównaj
wymienione
w
tabeli
cechy
odnoszące się do komór serca ssaka. W pustych
rubrykach wpisz znak < (mniejszy), > (większy) lub
= (równy).
grubość ściany serca
wartość ciśnienia krwi
zawartość dwutlenku
węgla we krwi
komora
lewa
komora
lewa
komora
lewa
23. Wykorzystaj swoją wiedzę i fragment układu
okresowego do zebrania informacji o atomie pierwiastka
zapisanego symbolicznie:
komora
prawa
komora
prawa
komora
prawa
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Cl35, 45[ u ]
Charakter chemiczny pierwiastka
Liczba atomowa Z
Liczba masowa A
Liczba protonów w jądrze
Liczba neutronów w jądrze
Liczba elektronów w atomie
Liczba elektronów walencyjnych
24. Uzupełnij tabelę, wpisując w kaŜdej kolumnie po dwie
formy
rzeźby,
wybrane
spośród
następujących:
barchan, faleza, kaldera, kar, kem, lido, łacha, meander,
mogot
20. Zidentyfikuj sole na podstawie podanych
informacji. Zapisz ich wzory i nazwy.
A. Sól sodowa kwasu beztlenowego, którego resztę
kwasową stanowi pierwiastek leŜący w 17 grupie
układu okresowego. SłuŜy ona miedzy innymi do
konserwowania potraw.
rzek
Formy rzeźby powstające
na skutek działalności:
lodowców
wód morskich
wzór ……………… nazwa ……………………..……
B. Sól kwasu fosforowego (V) i metalu leŜącego w 4.
okresie grupy berylowców. Jest składnikiem kości.
wzór ……………… nazwa ……………………………
21. Do kaŜdego z opisów dopasuj nazwę wiatru,
wybraną spośród następujących:
blizzard, bryza, fen, mistral, monsun, pasat,
samum, tajfun
A. Wiatr sezonowo zmienny, przynoszący latem
obfite opady nad lądem – …………………………
B. Stały wiatr strefy międzyzwrotnikowej, ciepły
i suchy – …………………………………………….
C. Mroźny, silny wiatr w Ameryce Północnej,
przynoszący zamiecie śnieŜne – …………………..
D. Lokalny wiatr zmienny w cyklu dobowym,
występujący w strefie wybrzeŜy mórz i jezior –
………………………………………………………...
CZĘŚĆ C
19
20
P
1
2
3
23
1
2
1
22. Pies Jarka od pół roku ma pchły. Korzystając
z tego przykładu podaj:
A. nazwę
populacji,
o
której
mowa
22
1
2
21
Zadania za 3 punkty
P
P
P
P
24
1
2
3
1
2
3
2
w zdaniu……………………………………………..
B. dwa
organizmy,
które
łączą
stosunki
nieantagonistyczne ………………………………..
C. dwa
organizmy,
które
konkurują
ze
sobą
…………………………………………………….…
zDolny Ślązak Gimnazjalista 2010/2011, BLOK PRZYRODNICZY
Arkusz zatwierdzony przez WKK
str. 3
P
Przepisz tutaj Twój kod znajdujący się w karcie identyfikacyjnej
CZĘŚĆ D
Zadania za 4 punkty
25. KaŜdy z poniŜszych zapisów A, B i C składa się z dwóch zdań: zdania I i zdania II. W przypadku
kaŜdego zapisu masz stwierdzić czy zdania I i II są prawdziwe czy fałszywe i wpisać w ramkę literę P
(prawda) lub F (fałsz). Jeśli cały zapis tworzy prawdziwą i logiczną całość wpisz w ostatniej kolumnie
literę P.
25
1
2
3
P
4
I zdanie
II zdanie
A
Ptaki
utrzymują
temperaturę ciała
stałą
poniewaŜ
B
Pot wydzielany przez skórę
chroni
ssaki
przed
przegrzaniem
poniewaŜ
C
W
historii
kręgowców
stałocieplność okazała się
korzystnym przystosowaniem
dlatego
I
zdanie
II
zdanie
cały
zapis
pióra i zawarte między
nimi powietrze ogrzewają
ich organizm
woda
parując
na
powierzchni
skóry
pochłania ciepło
ptaki i ssaki posiadają
skuteczne mechanizmy
regulacji
temperatury
ciała
26. Przyporządkuj poznanym reakcjom chemicznym, które oznaczono cyframi od 1 do 4, towarzyszące im efekty
(jeden lub więcej) spośród wymienionych i oznaczonych literami od A do F .
Uzupełnij poniŜszą tabelę wpisując duŜe litery oznaczające efekt towarzyszący pod numerem reakcji.
26 P
1
2
Numer
1.
2.
3.
4.
reakcja
3
Efekty
4
reakcji
Przykłady reakcji chemicznych:
1. Wdmuchiwanie powietrza wydychanego z płuc do
wody wapiennej.
2. Wprowadzenie etenu do wody bromowej.
3. Działanie octu na osad (kamień) w czajniku.
4. Palenie się świecy.
Efekty towarzyszące:
A. Powstawanie ciepła.
B. Wydzielanie się gazu.
C. Emisja światła.
D. Odbarwianie roztworu.
E. Zanikanie osadu i syczenie.
F. Powstawanie osadu.
27. Uzupełnij schemat, wpisując w pustych ramkach nazwy brakujących procesów lub utworów.
SKAŁA
MAGMOWA
GŁĘBINOWA
27
1
2
LAWA
Zastyganie
Krzepnięcie
SKAŁA
METAMORFICZNA
Zastyganie
Krzepnięcie
MAGMA
3
4
SKAŁA
MAGMOWA
WYLEWNA
Wietrzenie
Transport
Akumulacja
Scementowanie
ZWIETRZELINA
zDolny Ślązak Gimnazjalista 2010/2011, BLOK PRZYRODNICZY
Arkusz zatwierdzony przez WKK
str. 4
P