Skrypt do zajęć z bajkoterapii. Bajkoterapia

Skrypt do zajęć z bajkoterapii.
Bajkoterapia - to inaczej terapia przez bajki. Zasadniczym jej celem jest redukcja napięcia,
lęku oraz odbudowanie pozytywnego obrazu siebie i świata. Może pomóc w efektywnym
radzeniu sobie z sytuacjami trudnymi. Takie sytuacje, które często wywołują lęk, są
nierozerwalne z nabywaniem przez dziecko lub osobę dorosłą doświadczeń. Bajkoterapia jest
bardzo prostą formą terapii, jej efekty uwidaczniają się dość szybko.
Bajka terapeutyczna - bajki pełnią funkcję terapeutyczną, oswajając pacjenta z bodźcami
lękotwórczymi (osobami, zwierzętami, przedmiotami, sytuacjami) powodując, że pacjent po
pewnym czasie reaguje na nie bez lęku. Fabuła bajki terapeutycznej dotyczy różnych sytuacji
wzbudzających lęk, a głównym bohaterem jest zazwyczaj osoba, zwierzę lub twór, które
reprezentują problemy odbiorcy. Cechą charakterystyczną jest ciężka sytuacja w jakiej
znajduje się bohater oraz towarzyszący mu lęk. Bajkowy bohater uczy się różnych sposobów
przezwyciężania i radzenia sobie z lękiem, trudnościami życiowymi.
Główne cele bajkoterapii to:
 bajka dostarcza nowej wiedzy o świecie i o innych ludziach – pomaga zrozumieć ich
postawy i zachowania,
 pomoc w zrozumieniu siebie i świata – bajka wprowadza porządek i ład, pokazuje
normy i reguły nim rządzące; poprzez uporządkowany i przewidywalny obraz świata
buduje się poczucie bezpieczeństwa,
 uczenie przestrzegania zakazów i bycia dobrym – w bajkach świat jest sprawiedliwy i
rządzony według jednoznacznych reguł , szlachetność jest nagradzana,
 pomoc w rozwiązywaniu osobistych, trudnych problemów i sytuacji, odreagowywanie
napięć,
 leczenie niepożądanych stanów psychicznych, takich jak lęk, poczucie mniejszej
wartości, osamotnienie, nuda, apatia,
 doraźna pomoc w radzeniu sobie z emocjami powstałymi na skutek niepomyślnych
zdarzeń,
 uwrażliwienie na przeżycia estetyczne,
 pomoc w zaakceptowaniu swoich mocnych i słabych stron,
 rozwijanie wyobraźni,
 relaks, odprężenie, zabawa,
 diagnozowanie - poprzez wybór ulubionego bohatera dociera się do
nieuświadomionych problemów pacjenta.
Schemat bajki terapeutycznej został opracowany przez Martę Molicką. Zawiera on 4
podstawowe elementy :
 główny temat (sytuacja wywołująca lęk, lub zachowanie, które należy zmienić)
 główny bohater (dziecko, zwierzątko lub zabawka, z którą czytelnik identyfikuje się)
 inne wprowadzone postacie (pomagają nazwać uczucia, uczą reakcji na trudne
sytuacje, radzą jak rozwiązać problem)
 tło opowiadania (miejsce znane pacjentowi, najczęściej przedstawione w sposób
ciepły, bajkowy);
Projekt „Dojrzałość dobrze zaprojektowana - program rozwoju jakości usług opiekuńczych
w woj. warmińsko-mazurskim”
jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020.
Bajki używane w bajkoterapii możemy podzielić na :
Bajka relaksacyjna – bajka ta odpowiednio dobrana i opowiedziana albo przeczytana może
doskonale wyciszyć, choćby przed snem, po dniu pełnym wrażeń. W bajkach relaksacyjnych
miejsce akcji zawsze jest bezpieczne, przyjazne i spokojne, dzięki czemu podopieczny
uwalnia się od stresów i odpręża. Bohater bajki doświadcza wszystkimi zmysłami : węch
(zapach kwiatów w ogrodzie), dotyk (promień słońca na twarzy, wiatr we włosach), słuch
(szum drzew i krzewów, śpiew ptaków), smaku (smak świeżych truskawek).
Bajka psychoterapeutyczna – jej zadaniem jest obniżenie lęku, dowartościowanie,
wskazanie sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami. Po wysłuchaniu bajki
podopieczny albo ją przyjmie, albo odrzuci. Jeżeli treść bajki budzi żywe zainteresowanie
dziecka, to znak, że silnie utożsamia się z bohaterem. Redukcja lęku następuje poprzez
kontakt z podobnym problemem oraz odnalezienie sposobu rozwiązania go. Emocje zostają
nazwane, a lęk stopniowo oswojony. Przykładowe tytuły bajek psychoterapeutycznych
„Ufuś” (lęk przed pobytem w szpitalu), „Perła” (lęk przed amputacją) czy „Rubinek” (lęk
przed innością i odrzuceniem).
Bajka psychoedukacyjna – ma na celu poszerzenie repertuaru zachowań podopiecznego,
poprzez poznanie bohatera bajki, który ma podobny problem. Bajki psychoedukacyjne
powinny opowiadać o emocjach, o rozpoznawaniu ich i nazywaniu. Bajki te wspierają proces
wychowania poprzez wskazanie innych możliwości zachowania, czy nauczenie właściwego
zachowania.
Bibliografia:
Doris Brett, Bajki, które leczą, Gdańsk 2007.
Molicka M., Bajki terapeutyczne dla dzieci, Poznań 1999.
Molicka M., Bajkoterapia. O lękach dzieci i nowej metodzie terapii, Poznań 2002.
http://www.szkola.spdn.pl/metody-pracy/biblioterapia/bajkoterapia
Projekt „Dojrzałość dobrze zaprojektowana - program rozwoju jakości usług opiekuńczych
w woj. warmińsko-mazurskim”
jest współfinansowany ze środków otrzymanych od Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020.