Elastyczność popytu
Transkrypt
Elastyczność popytu
Rodzaje elastyczności popytu Elastyczność popytu P ep>1 ep=1 Elastyczność cenowa popytu - ep Elastyczność mieszana popytu - em Elastyczność dochodowa popytu - ei ep<1 D Q Elastyczność cenowa popytu - ep Wzory na elastyczność cenową popytu Elastyczność cenowa popytu – jest to stosunek względnej zmiany popytu na dane dobro do względnej zmiany ceny, która wywołała tę zmianę popytu. ep= - ∆D D ∆P P ∆ D = D 1- D 0 ∆ P = P1- P0 D1- D0 Współczynnik elastyczności cenowej popytu informuje nas o reakcji konsumentów na zmiany cen. ep= - D0 P1- P0 P0 Pamiętajmy, że rozpatrujemy wielkości względne!!! P P 14 12 10 8 Co oznacza zmiana ceny o 2! A B A⇢B zmiana bezwzględna o 2, ale względna o 2÷10 czyli 20 %. 6 4 2 ep>1 C D 0 C⇢D zmiana bezwzględna o 2, ale względna o 2÷4 czyli 50 %. ep=1 ep<1 D 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Q Q 1 Cena Obliczanie ep 9 Cena Popyt 0 40 B 1 35 C 2 30 D 3 25 4 E 4 20 3 F 5 15 G 6 10 H 7 5 1 I 8 0 0 B⇢C 30 − 35 1 e p = − 35 = 7 = 0,14 2 −1 1 1 1 D⇢E 20 − 25 1 − 3 e p = − 25 = − 5 = = 0,6 4−3 1 5 3 3 H 7 A Współczynnika elastyczności cenowej popytu możemy wykorzystać do: I 8 G 6 F 5 E D 1. Zlikwidowania nadwyżki, lub niedoboru popytu lub podaży. 2. Zdefiniowania popytu. C 2 B A 0 10 E⇢F 20 30 40 Ilość 3. Zdefiniowania rodzaju dobra. 4. Wyznaczenie maksimum wydatków konsumenta, a tym samym maksimum przychodu producenta. G⇢H 15 − 20 1 − e p = − 20 = − 4 = 1 5−4 1 4 4 5 − 10 1 − 1 6 e p = − 10 = − 2 = ⋅ = 3 7−6 1 2 1 6 6 Ad. 2. Ad. 1. znając reakcję konsumentów na zmianę ceny, możemy regulować wielkością zakupów. Zadajemy sobie wtedy pytanie o ile trzeba zmienić cenę, by zapotrzebowanie zareagowało w określony sposób ep > 1 – popyt elastyczny ep = 1 – popyt jednostkowy ep < 1 – popyt nieelastyczny ep = 0 – popyt sztywny ep = ∞ – popyt doskonale elastyczny P S P1 Pr D qD qr qS Q Ad. 4. Ad. 3. 6 200000 P P ep>1 Dobra luksusowe - ep > 1 Dobra podstawowe - 0 < ep < 1 ep=1 ep<1 Dobra Giffena - ep < 0 D Q Q ep Uc 500 200 5 100.000 450 300 3 135.000 400 400 2 160.000 350 500 1,4 175.000 300 600 1 180.000 250 700 0,71 175.000 200 800 0,5 160.000 150 900 0,33 135.000 100 1000 - 100.000 180000 180000 5 175000 160000 Uc 175000 160000 ep 160000 4 3 140000 3 135000 135000 120000 2 2 1,4 100000 1 100000 0,71 100000 0,5 Dobra podstawowe 0 200 Dobra luksusowe ep = 0 ep = 1 ep ep = − 300 − 200 1 200 =− 2 =5 1 450 − 500 − 10 500 1 0,33 80000 Dobra Giffena 5 ep = − 300 400 500 600 700 800 900 1000 1 400 − 300 300 =− 3 =3 1 400 − 450 − 9 450 2 12 12 A 10 O wartości współczynnika elastyczności cenowej popytu decydują: 10 B 8 8 6 6 4 4 2 2 C D 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 10 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10 9 8 7 ep=1 6 Graficzne ujęcie maksymalizacji utargu całkowitego. 5 4 3 2 gusty i preferencje; łatwość zastąpienia (ilość dostępnych substytutów); zawężenie grupy produktów; znaczenie danego dobra w budżetach konsumentów; czas reakcji na zmianę ceny. 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Elastyczność łukowa Mierzy elastyczność cenową popytu na danym odcinku krzywej popytu. Po zastosowaniu elastyczności łukowej bez względu na ep to, z którego punktu wychodzimy otrzymujemy taki sam wynik. Elastyczność łukowa wyznacz elastyczność Cena pomiędzy punktami, które bierzemy pod uwagę Elastyczność łukowa – dlaczego? 9 6 A 0 40 5 B 1 35 C 2 30 D 3 25 3 E 4 20 2 F 5 15 G 6 10 H 7 5 I 8 0 Elastyczność łukowa G F E 4 D C B 1 A 0 0 10 E⇢D 25 − 20 1 − e p = − 20 = − 4 = 1 3− 4 1 4 4 20 30 40 Ilość 9 I 8 H 7 Popyt 20 − 25 1 − 3 e p = − 25 = − 5 = = 0,6 4−3 1 5 3 3 I 8 Cena D⇢E D1 − D 0 (D1 + D 0 ) 2 = P1 − P 0 ( P1 + P 0 ) 2 Cena Wzór na łukową elastyczność cenową popytu H 7 Cena Popyt A 0 40 6 B 1 35 5 C 2 30 D 3 25 E 4 20 F 5 15 G 6 10 H 7 5 1 I 8 0 0 G F E 4 D 3 C 2 B A 0 D⇢E 20 − 25 5 ( 25 + 20) − 22,5 3,5 ⋅ 5 2 ep = − =− = = 0,78 4−3 1 22,5 (4 + 3) 3,5 2 10 20 30 40 Ilość E⇢D 25 − 20 5 ( 20 + 25) − 22,5 5 ⋅ 3,5 2 ep = − =− = = 0,78 1 3− 4 22,5 (3 + 4) 3,5 2 3 Elastyczność cenową popytu w punkcie P – ujęcie graficzne Punktowa elastyczność cenową popytu Aby wyznaczyć elastyczność punktową należy postąpić w następujący sposób: Elastyczność punktowa mierzy elastyczność w konkretnym punkcie krzywej. Aby to było możliwe musimy traktować zmiany zarówno ceny jak i popytu jako nieskończenie małe. Elastyczność cenową popytu w punkcie P e d = lim ∆P →0 ∆D P ⋅ D ∆P ∆D P ⋅ lim ∆P →0 ∆ P ∆P → 0 D e p = lim ' D P ep = ⋅ P D Wzory na elastyczność mieszaną popytu em= ∆ Di Di ∆ Pj Pj 1. P Do wybranego punktu na krzywej wyznaczyć linię styczną (punkt P). 2. Zmierzyć odległość między punktem P a osią odciętych i punktem a osią rzędnych. 3. Elastyczność w tym punkcie jest stosunkiem długości między punktem a osią odciętych i punktem a osią rzędnych. ed = R PO PR P D O Q Elastyczność mieszana popytu Elastyczność mieszana popytu na dobro „i” względem zmiany ceny dobra „j” to relacja między względną zmianą popytu na dobro „i” a względną zmianą ceny dobra „j”. Współczynnik elastyczności mieszanej popytu informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów dokonujących zakupów dobra „i” pod wpływem zmiany ceny dobra „j”. Wykorzystanie współczynnika elastyczności mieszanej popytu ∆ D i = D 1- D 0 ∆ Pj = P1- P0 D1i- D0i em= D0i P1j- P0j P0j Za jego pomocą możemy określić, czy zachodzi związek między danymi dobrami i oraz j. em > 0 - dobra substytucyjne em < 0 - dobra komplementarne em = 0 - ??? między dobrami nie ma związku 4 Elastyczność mieszana popytu: ilustracja graficzna – dobra komplementarne Elastyczność mieszana popytu: ilustracja graficzna – dobra substytucyjne Pi Pj Pi Pi1 Pj Pi1 Pi0 Pj0 Pi0 Pj0 Dj1 Di Di Dj0 qi1 qi0 Qi qj0 qj1 Dj2 qi1 Qj Elastyczność dochodowa popytu qi0 qj1 Qi Dj1 qj0 Qj Wzory na elastyczność dochodową popytu ∆D D ∆I I ei= Elastyczność dochodowa popytu to stosunek względnej zmiany rozmiarów popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodu. ∆ D = D 1- D 0 ∆ I = I1- I0 D1- D0 Współczynnik elastyczności dochodowej popytu informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów dokonujących zakupów danego dobra pod wpływem zmiany dochodu. ei= D0 I1- I0 I0 Wykorzystanie współczynnika elastyczności dochodowej popytu Ad. 1. Dobro normalne - ei > 0 1. Określenie z jakim dobrem mamy do czynienia. 2. Prognozowanie wielkości przyszłego popytu. dobro podstawowe - 0 < ei < 1 dobro luksusowe - ei > 1 Dobra podrzędne - ei < 0 Dobra niższego rzędu Dobra normalne Dobra wyższego rzędu Dobra pierwszej potrzeby ei = 0 ei = 1 ei 5 Ad. 2. Elastyczność podaży Zakładamy, że rozpatrujemy gospodarkę jakiegoś kraju, w którym roczny wzrost dochodów wynosi 5 %. Dobro ei Mleko Samochody 0,5 + 12,5 % 4 + 100 % - 20 % Wzory na elastyczność podaży es= ∆S S ∆P P S1- S0 es= S0 P1- P0 P0 Elastyczność podaży mierzy się stosunkiem procentowej zmiany wielkości podaży do procentowej zmiany ceny. Współczynnik elastyczności podaży informuje nas jaka będzie reakcja podaży na zmiany ceny. Współczynnik elastyczności cenowej podaży przyjmuje z reguły wartości dodatnie, gdyż wzrost ceny dobra wywołuje wzrost podaży Popyt za 5 lat - 0,8 Sztuczne koszule ∆ S = S1- S0 ∆ P = P1- P0 Charakterystyka krzywych podaży Cechą charakterystyczną krzywych S wychodzących z początku układu współrzędnych jest to, iż es zawsze równy 1. Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi rzędnych posiadają es >1 i nazywa się je elastycznymi krzywymi podaży. Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi odciętych posiadają es < 1 i nazywa się je nieelastycznymi krzywymi podaży. Pionowe krzywe S mają es = 0, w tym przypadku zmiana ceny nie wywołuje zmiany podaży, jest to podaż sztywna. Poziome krzywe S mają es = ∞, przy tej samej cenie podaż może przyjmować dowolne wartości. Producenci mają możliwości ograniczane tylko wielkością zbytu. 6