„łokieć tenisisty” – lecz go!

Ból łokcia? Osłabienie nadgarstka? Nie lekceważ alarmów! To może być
„łokieć tenisisty” – lecz go!
Według najnowszych badań ta przypadłość nie jest domeną tenisistów, ale
w większej mierze atakuje osoby pracujące dużo przy komputerze. Inne
grupy zawodowe narażone na ten zespół bólowy to szwaczki, mechanicy,
muzycy i wiele innych. Obliczono, że kiedy długo jesteśmy w pozycji
siedzącej z opartymi nadgarstkami o stół i zgiętymi grzbietowo
nadgarstkami, przepływ krwi do przedramion i rąk zmniejsza się aż o 70%!
Tak duże zaburzenie drenażu w każdej okolicy może prowadzić do
zastojów i tymczasowo stanów zapalnych. Co ciekawe - bardzo często łokieć
tenisisty dotyczy rodziców małych dzieci noszących je stale na rękach.
- Łokieć tenisisty, czyli entezopatia nadkłykcia bocznego kości ramiennej, jest
powszechnie znaną dolegliwością bólową. – mówi Anna Wawrzyniak, lekarz
ortopeda z Centrum Medycznego Diagnosis w Swarzędzu. - Może przydarzyć
się praktyczne każdemu, kto wykonuje często powtarzane ruchy przeciążające
ścięgna prostowników nadgarstka. Objawy bólowe pochodzą z miejsca
przyczepu tych ścięgien do nadkłykcia bocznego kości ramiennej znajdującego
się w bocznej okolicy łokcia. Najczęściej dolegliwości nasilane są przez
powtarzające się, oporowane ruchy obrotowe przedramienia oraz zgięcie
grzbietowe nadgarstka. Konsultacja ze specjalistą jest konieczna, ponieważ
pozwala na wykluczenie innych, poważniejszych schorzeń o zbliżonych
objawach - stawiając diagnozę zawsze, na przykład, rozpatruje się uszkodzenie
przyczepu mięśnia prostownika wspólnego palców, którego przyczep
początkowy jest właśnie w miejscu objętym bólem i czasami stanem zapalnym.
W diagnostyce łokcia tenisisty bardzo ważne jest dokładne badanie kliniczne, w
razie wątpliwości uzupełnione przez badania obrazowe: RTG łokcia, USG czy
rzadziej rezonans magnetyczny. Leczenie pacjentów z zespołem bólowym o
charakterze łokcia tenisisty prowadzone jest zachowawczo (nieoperacyjnie) lub
operacyjnie. Uważam jednak, że to ostatnie powinno dotyczyć wyłącznie tych
pacjentów, u których objawy charakteryzują się dużym natężeniem, a
zastosowanie wachlarza metod zachowawczych nie przynosi rezultatu. Operacja
w tej chorobie to zawsze ostateczność. Tym bardziej, że u około 95% pacjentów
metody zachowawcze przynoszą pożądane efekty. W leczeniu zachowawczym
stosuje się odciążenie kończyny i zmianę nieprawidłowych nawyków,
niesteroidowe leki przeciwzapalne, ortezy stawu łokciowego, metody
fizjoterapeutyczne (fizykoterapia i terapia manualna) oraz ostrzyknięcia
sterydami (tzw. blokady). Moim zadaniem, jako lekarza, jest przeprowadzenie
dokładnego badania i poznania nawyków oraz potrzeb pacjenta tak, by jak
najlepiej dobrać metody leczenia, a następnie monitorować przebieg terapii.
Bardzo ważna jest również systematyczna praca pacjenta z fizjoterapeutą,
będącym w kontakcie z kierującym lekarzem.
- Czy łokieć tenisisty to przewlekła choroba i jak ją leczyć? Pytamy
fizjoterapeutkę z Centrum Medycznego Diagnosis Martę Jokiel, która kończy
właśnie studia doktoranckie na Uniwersytecie Medycznym im. Karola
Marcinkowskiego w Poznaniu specjalizując się w tym zagadnieniu.
- Najważniejszą kwestią jest trafnie postawiona diagnoza. W tym celu polecam
pacjentom udanie się do ortopedy i wykluczenie pozostałych jednostek
chorobowych mogących imitować łokieć tenisisty. Kiedy lekarz stwierdzi, że
mamy do czynienia z tą jednostką chorobową polecam skontaktować się z
doświadczonym fizjoterapeutą lub osteopatą. Ideą ich pracy jest
zminimalizowanie nadmiernie napiętych mięśni przedramienia i praca nad
rozciągnięciem i wzmocnieniem mięśni, jeśli to konieczne. Z mojego
doświadczenia jest to najlepszy rodzaj terapii. Ważne jest to, aby uświadomić
sobie, iż leczenie farmakologiczne środkami przeciwzapalnymi i
przeciwbólowymi jest działaniem na objaw choroby, a nie jego bezpośrednią
przyczynę. Jednakże, jeżeli pacjent odczuwa silne dolegliwości bólowe w trakcie
codziennej pracy jest to często wykorzystywany środek pomocniczy, aby pacjent
mógł normalnie funkcjonować. Najlepszym i zarazem najważniejszym
elementem terapii pacjentów z łokciem tenisisty jest zdanie sobie sprawy, co
jest prawdziwą przyczyną jego powstania. W przypadku sportowców amatorów
jest to często niewielki błąd w technice uprawiania danego sportu, w przypadku
pracowników manualnych jest to najczęściej nieprawidłowa pozycja nadgarstka
lub całego ciała podczas wykonywania pracy, a w przypadkach pracowników
fizycznych nadmierne przeciążenie mięśni. Wszystkich tych pacjentów łączy
jedno – ból po bocznej stronie łokcia pojawiający się w specyficznych sytuacjach
zawodowych i w trakcie wykonywania czynności w życiu codziennym, jednakże
każdego z nich należy traktować indywidualnie w terapii, gdyż nie ma jednej
„idealnej” techniki pozwalającej uwolnić się od tej choroby. Na pierwszej
wizycie staram się dokładnie wytłumaczyć pacjentowi skąd się wzięła jego
dolegliwość oraz wdrożyć podstawowe techniki fizjoterapeutyczne w zależności
od stanu mięśni przedramienia pacjenta. Jeżeli odczuwa on silne dolegliwości
bólowe zalecam stosowanie krótkotrwałych okładów z lodu lub żelu – ok 3-5
min 2 razy dziennie w celu zminimalizowania bólu. Proszę też pacjenta, aby
jeżeli to możliwe przez pierwsze 2-3 tygodnie prowadził oszczędzający tryb
pracy lub uprawiania sportu. Pozwala to mięśniom odpowiednio zareagować na
terapię i zregenerować się na podstawowym poziomie. Dodatkowo zawsze
polecam pacjentom stosowanie ortezy na łokieć tenisisty, która pozwala na
zminimalizowanie przeciążeń w obrębie nadkłykcia bocznego kości ramiennej
i jednocześnie pozwala wykonywać pracę w normalnym zakresie. Musimy
pamiętać jednak, że opaska ma działanie miejscowe i nie jest środkiem
„leczącym”. Terapia łokcia tenisisty zależy głównie od stanu pacjenta i jego
zaangażowania w proces leczenia. Należy zdać sobie jednak sprawę, iż
schorzenie to leczy się długotrwale z uwagi na nagromadzenie przeciążeń, które
kumulowały się czasami latami w obrębie łokcia. Po zakończonej terapii pacjent
dysponuje przede wszystkim wiedzą pozwalającą mu trafnie zaobserwować
ewentualny powrót dolegliwości i dzięki temu szybko reagować.
Czynniki ryzyka
•
•
•
•
Wiek. Chociaż łokieć tenisisty dotyka ludzi w każdym wieku, to
najczęściej u osób dorosłych w wieku od 30 do 50.
Zawód. Tak naprawdę narażony na jej wystąpienie jest każdy, kto
regularnie nadwyręża mięśnie przedramienia.
Płeć. Schorzenie nie jest warunkowane przez płeć i w równym stopniu
może pojawić się u mężczyzn, jak i u kobiet.
Niektóre sporty. Uczestniczące w sportach rakietowych zwiększa ryzyko
łokieć tenisisty zwłaszcza, jeżeli występują błędy techniczne.
Główne objawy
•
•
•
ból po bocznej stronie łokcia pojawiający się w stałych sytuacjach;
niezbyt silny ból jednakże bardzo uciążliwy;
problemy z nalewaniem wody do kubka, przesunięciem krzesła;
Jeśli dostrzegasz u siebie takie problemy to nie lekceważ ich. Nieleczony
łokieć tenisisty może doprowadzić do chronicznego bólu, który utrudnia
codzienne normalne funkcjonowanie.