Ustanie małżeństwa poprzez rozwód lub separację
Transkrypt
Ustanie małżeństwa poprzez rozwód lub separację
„Aktywni obywatele – świadome społeczeństwo” Ustanie małżeństwa poprzez rozwód lub separację Rzeszów 2012 1 Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ul. Fredry 4/58 35-959 Rzeszów tel/fax (0-17) 86 20 122 [email protected] www.porso.cba.pl Broszura opracowana przez Macieja Bandelaka Publikacja finansowana przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 2 Ustanie małżeństwa poprzez rozwód lub separację może powstać tylko i wyłącznie w wyniku orzeczenia sądowego. Nie jest możliwe by rozwiązać w ten sposób małżeństwo poprzez jakąkolwiek umowę, oświadczenia woli bądź na mocy decyzji organu administracji. Zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego właściwym w sprawach rozwodowych jest sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce wspólnego zamieszkania. PRZESŁANKI ROZWODU Aby w ogóle możliwe było przeprowadzenie rozwodu to musi dojść zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Jest to podstawowa przesłanka dla orzeczenia rozwodu. Przy jej zaistnieniu przepisy Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego dają prawo do żądania rozwodu każdemu z małżonków. Sąd dokonuje oceny czy doszło do spełnienia tych dwóch powyższych warunków. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy nie definiuje tych pojęć, zaliczają się więc one do kategorii 3 ocennych każdorazowo w związku z daną sprawą. Posiłkując się orzecznictwem sądów, można wskazać poniższe orzeczenia jako wskazówkę interpretacyjną tych pojęć. • „Rozkład pożycia jest trwały, gdy ocena oparta na doświadczeniu życiowym pozwala przyjąć, że na tle okoliczności konkretnej sprawy powrót małżonków do pożycia nie nastąpi. Należy przy tym mieć na uwadze indywidualne cechy charakteru małżonków”. (wytyczne wytyczne SN z 1955 r., teza II ust. 2; orz. SN z dnia 13 września 1952 r., C 1702/51, PiP 1953, nr 2, s. 294; orz. SN z dnia 13 stycznia 1953 r., C 1631/52 , OSN 1954, nr 1, poz. 9; PiP 1953, nr 10, s. 557). • „Zwykle ocena, że rozkład ma cechę trwałości, jest możliwa po upływie dłuższego czasu od rozejścia się małżonków, przy czym przesłanką pomocniczą, ułatwiającą wyciągnięcie wniosku, że małżonkowie do siebie nie powrócą, jest porównanie okresu rozłączenia małżonków z czasem trwania ich małżeństwa. Doświadczenie bowiem uczy, że im pożycie małżeńskie trwa dłużej, tym większe prawdopodobieństwo, że ewentualne nieporozumienia między małżonkami nie doprowadzą do 4 rozbicia małżeństwa” (orz. SN z dnia 12 grudnia 1955 r., 1 CR 1889/54 , OSN 1957, nr 2, poz. 44). • „Zupełność rozkładu pożycia wiąże się najczęściej z wrogim lub co najmniej niechętnym nastawieniem małżonków do siebie, jednakże nawet przyjazne ustosunkowanie się jednego małżonka do drugiego nie wyłącza zupełności rozkładu, jeżeli wspomniane więzi ustały” (orz. SN z dnia 8 maja 1951 r., C 184/51 , OSN 1952, nr 1, poz. 21, z dnia 20 listopada 1951 r., C 839/51, OSN 1954, nr 1, poz.1) Problem pojawia się w przypadku gdy małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dziecko (dzieci). Zgodnie z art. 56 ust. 2 ustawy sąd nie dopuści do rozwodu (mimo zaistnienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia) jeśli (wg oceny sądu) miałoby ucierpieć dobro takich małoletnich dzieci lub też orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Takie unormowanie prowadzi do uznaniowości sędziego, który ma obowiązek zbadać czy rozwód w danym przypadku powinien zostać orzeczony czy też nie. W takich 5 przypadkach należy odnieść się do orzecznictwa sądowego i doktryny w celu ustalenia (na korzyść bądź niekorzyść) czym kierować się oceniając czy dojdzie do naruszenia dobra dziecka lub niezgody z zasadami współżycia społecznego. Odniesienie do zasad współżycia społecznego przy orzekaniu o rozwód zawarte jest również w ust. 3 omawianego przepisu. Ten jednak skonstruowany jest już bardziej precyzyjnie. Wskazuje bowiem, że orzeczenie rozwodu jest niedopuszczalne jeśli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (chyba, że drugi małżonek zgadza się na rozwód, albo że odmowa jego zgody będzie sprzeczna właśnie ze wspomnianymi zasadami współżycia społecznego). Oznacza to, że sąd najpierw bada czy, i który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego, a następnie jeśli ustali wyłączną winę tego małżonka, który złożył pozew o rozwód orzeka o niedopuszczalności rozwodu. Powyższe wskazanie co do badania winy małżonków unormowane jest w art. 57, z tym, że ustawa zastrzega, iż na zgodne żądanie małżonków Sąd zaniecha orzekania o winie. Jest to więc obligatoryjne dla sądu jeśli takie zgodne żądanie padnie i sąd w takim wypadku nie może badać kwestii winy. 6 WINA A ALIMENTY Z kwestią ustalenia winy małżonków w rozkładzie pożycia małżeńskiego wiąże się sprawa potencjalnych alimentów czyli środków pieniężnych łożonych przez jednego z małżonków na rzecz drugiego. Art. 60 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego wskazuje w jakiej sytuacji małżonkowie mogą żądać od siebie nawzajem alimentów. Jest to możliwe dla tego z małżonków, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia małżeńskiego. Innymi słowy małżonek, którego sąd uznał wyłącznie winnym nie może zażądać alimentów od drugiego małżonka. W sytuacji natomiast gdy orzeczenie rozwodu odbywa się bez orzekania o winie, lub też zostanie orzeczone, że winę (w mniejszym, równym bądź większym stopniu) ponoszą oboje małżonkowie to wtedy alimentów może zażądać każdy z małżonków. Ustawodawca wprowadził tu jednak zastrzeżenie, że alimentów można zażądać tylko w przypadku gdy małżonek rozwiedziony znajdzie się w tzw. niedostatku. Jako, że 7 subiektywnie ujmując każda osoba indywidualnie może odbierać to czy pozostaje w niedostatku czy też nie to by sprecyzować nieco pojęcie niedostatku potrzeba ponownie sięgnąć do orzecznictwa i doktryny. Subiektywnie odczuwając dla jednej osoby niedostatkiem będzie życie za zasiłek dla bezrobotnych, dla innej z kolei może to być fakt utraty dostępu do dochodów małżonka (choć samemu zarabia się wystarczająco dużo). Rozwiedziony małżonek znajduje się w niedostatku wtedy, gdy własnymi siłami nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w części. Czym są usprawiedliwione potrzeby? W uzasadnieniu do Uchwały Pełnego Składu Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 16 grudnia 1987 r. (III CZP 91/86) czytamy: „(…)Potrzeby materialne i niematerialne każdego człowieka kształtują się inaczej. Obydwa te rodzaje potrzeb są ze sobą sprzężone i tylko ich łączne zaspokojenie zapewnia godziwą egzystencję. W takim kontekście usprawiedliwionych, można które mówić o zaspokojeniu potrzeb każdy uprawniony powinien 8 mieć zapewnione. Są one uzależnione od indywidualnych cech uprawnionego, tj. od wieku, stanu zdrowia, zawodu, pozycji społecznej i dotychczasowej stopy życiowej. Zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno nastąpić przede wszystkim z jego własnych środków. Dotyczy to dochodów z pracy, z majątku, ze świadczeń ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego. (…) Za znajdujące się w niedostatku zatem należy uważać osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb, nie posiadają własnych środków w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury czy renty, ani też dochodów z własnego majątku. Do środków własnych jednak nie można zaliczyć tych środków, które zostały uprawnionemu do żądania alimentów dostarczone przez inne osoby bez obowiązku prawnego, czy w wykonaniu obowiązku alimentacyjnego, lecz poza jego obowiązkowym zakresem(…).” Kwota alimentacyjna jakiej można zażądać nie jest uregulowana, oznacza to więc dowolność żądania. Jedynym ograniczeniem jest sformułowanie zawarte w powyższym artykule o „usprawiedliwionych potrzebach oraz możliwościach zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. 9 W praktyce oznacza to, że nie można zażądać np. od osoby zarabiającej najniższą krajową pensję (1500 zł brutto) kwoty np. 1000 zł. W przypadku żądania alimentów sąd ma obowiązek zbadania kwestii pozostawienia małżonka żądającego alimentów w niedostatku oraz możliwości zarobkowych i majątkowych w stosunku do żądanej kwoty. Zastrzeżenie pozostawania w niedostatku nie ma miejsca w przypadku gdy żądanie alimentów kieruje się do małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładowi pożycia. Jednakże ciągle pozostaje tu ograniczenie co do usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego. Orzeczony obowiązek alimentacyjny względem współmałżonka ma określony czas trwania. Zgodnie z art. 60 ust. 3 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego ustaje on jeśli rozwiedziony małżonek pobierający alimenty zawrze nowe małżeństwo, a także jeśli minie 5 lat od uprawomocnienia się orzeczenia rozwodowego. Jednakże, w wyjątkowych okolicznościach, sąd na wniosek osoby uprawnionej, może ten termin przedłużyć. 10 WYROK I JEGO SKUTKI Skuteczne postępowanie rozwodowe kończy się wyrokiem orzekającym rozwód i ustaleniem kto jest jemu winny (o ile nie zażądano orzekania bez winy). Oprócz tego sąd orzeka dodatkowo w poniższych sytuacjach. 1. W przypadku posiadania małoletniego dziecka (dzieci), sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad dzieckiem oraz o kontaktach rodziców z dzieckiem, a także w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka (dzieci). – Art. 58 ust. 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Małżonkowie-rodzice porozumienie o mogą sposobie przedstawić sądowi wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywania kontaktów z dzieckiem i Sąd musi go uwzględnić, o ile nie stwierdzi, że przedstawione porozumienie nie będzie zgodne z dobrem dziecka. 11 W przypadku nie przedstawienia takiego porozumienia sąd rozstrzyga te kwestie w oparciu o osobne wnioski rodziców i na tej podstawie może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, a ograniczyć ją drugiemu z nich do określonych obowiązków i uprawnień. 2. Jeśli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie to w wyroku sąd rozstrzyga również o sposobie w jaki rozwiedzeni małżonkowie mają korzystać z takiego mieszkania przez czas dalszego ich wspólnego zamieszkania. – Art. 58 ust. 2 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. Sąd ma możliwość orzeknięcia (na wniosek jednego z małżonków) o eksmisji drugiego z małżonków o ile uniemożliwia on swym rażąco nagannym postępowaniem wspólne zamieszkiwanie. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy ponownie nie definiuje pojęcia „rażąco nagannego postępowania” i jest ono badane indywidualnie w każdej sprawie. W celu interpretacji tego pojęcia można powołać 12 np. tezę orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 1981 r. III CRN 69/81, mówiącą o tym, że: „Postępowanie małżonka, które stanowi zagrożenie dla spokoju i zdrowia pozostałego małżonka czy małoletniego dziecka może być uznane za rażąco naganne w rozumieniu art. 58 § 2 zd. 2 kro dopiero wtedy, kiedy obciąża go nie tylko postępowanie stanowiące zagrożenie dla spokoju i zdrowia wspomnianej osoby (wspomnianych osób) lecz także - przyczyna tego postępowania.” Sama eksmisja na tej podstawie ma charakter szczególny w stosunku do ogólnych przepisów związanych z eksmisjami uregulowanych w innych ustawach. Może ona również nastąpić niezależnie od tytułu prawnego jaki przysługuje do danego lokalu. Ponadto jeśli małżonkowie zgłoszą zgodnie taki wniosek sąd może dokonać podziału mieszkania i przyznania tytułu prawnego do niego tylko jednemu z małżonków. Drugi małżonek oświadczeniem musi także zgodzić się 13 opuszczenie dotychczasowego lokalu bez dostarczenia mu lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Sąd nie dokona takiego podziału jeśli uzna, że nie jest możliwe by wspólny lokal podzielić lub gdy nie można go przyznać jednemu z małżonków. 3. Odrębną kwestią, którą można uregulować w wyroku rozwodowym jest podział majątku dorobkowego małżonków, a więc wszelkiego majątku, który wszedł w czasie trwania małżeństwa do wspólności majątkowej. Sąd dokona takiego podziału na wniosek jednego z małżonków pod warunkiem, że nie przedłuży mu to znacznie samego postępowania rozwodowego. Każdorazowo sąd stwierdza czy uznać taki wniosek w ramach prowadzonego postępowania czy też wyodrębnić go do osobnego. Przy orzekaniu o wspólnym mieszkaniu sąd ma obowiązek wziąć pod uwagę przede wszystkim potrzeby dzieci i tego z małżonków, któremu powierza się wykonywanie władzy 14 rodzicielskiej. – art. 58 ust. 4 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego SKUTKI ORZECZENIA ROZWODU Uprawomocnienie się wyroku rozwodowego niesie za sobą ustawowe skutki, którymi są: tego ustanie wspólności majątkowej (o ile takowa istniała); od momentu następuje powrót do posiadania tylko osobistego majątku - niemożność wycofania się z rozwodu i powrotu do małżeństwa z tą samą osobą; rozwód definitywnie zamyka możliwość małżeństwa z tą samą osobą - możliwość zawarcia kolejnego małżeństwa; Rozwodnik bądź rozwódka mogą ponownie wstąpić w związek małżeński z inną osobą (lecz tylko na gruncie prawa cywilnego, małżeństwo kanoniczne trwa nadal i może być co najwyżej unieważnione) 15 - małżonkowie tracą możliwość ustawowego dziedziczenia po sobie (wciąż jednak istnieje możliwość dziedziczenia testamentowego) - jeśli dziecko urodziło się po 300 dniach od orzeczenia rozwodu brak jest domniemania prawnego, że urodziło się ono w małżeństwie Dodatkowo małżonek rozwiedziony może, w ciągu trzech miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, powrócić do poprzedniego nazwiska składając stosowne oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (o ile przy małżeństwie go zmienił). 16 SEPARACJA W polskim prawie istnieje jeszcze druga możliwość ustania małżeństwa, której zasadniczą i podstawową różnicą w stosunku do rozwodu jest fakt, że z separacji można się wycofać i powrócić do małżeństwa. Co do zasady separacja ma te same skutki co rozwód. Istnieją jednak pewne różnice. 1. Separacja jest tymczasowa. Orzeczenie separacji nie musi prowadzić do definitywnego końca małżeństwa. Można by rzec, że na czas separacji małżeństwo zostaje zawieszone, docelowo bowiem na zgodne żądanie małżonków sąd zniesienie separację i nastąpi powrót do małżeństwa. Drugą opcją jest oczywiście definitywny rozwód. 2. Separację łatwiej przeprowadzić. Przesłanką do orzeczenia separacji jest bowiem tylko „zupełny rozkład pożycia małżeńskiego”, nie musi on posiadać cech trwałości (patrz rozwód). 17 3. Seperację sąd orzeka (bez głębszego wnikania w sprawę) na zgodne żądanie obojga małżonków, o ile nie posiadają oni małoletnich dzieci. 4. Sąd nie bada winy małżonków jeśli żądanie separacji jest zgodne. Następują wtedy skutki takie jakie nosi orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie. 5. Małżonkowie będący w separacji nie mogą zawrzeć innego małżeństwa póki ona trwa. 6. Nie można powrócić do swojego starego nazwiska (jeśli zostało ono zmienione przy zawieraniu małżeństwa). Wszelkie inne majątkowych, skutki władzy separacji w rodzicielskiej zakresie i spraw obowiązków alimentacyjnych mają miejsce na tych samych zasadach jak przy rozwodzie. Wyjątek stanowi tu sytuacja czasu trwania orzeczonego obowiązku alimentacyjnego względem współmałżonka. Przepisu art. 60 ust. 3 nie stosuje się (patrz rozwód). 18 Niniejsza broszura została opracowana wg przepisów obowiązujących na dzień 01.03.2012. ujmuje ona ogólne i podstawowe założenia postępowania rozwodowego i nie może być podstawą do jakichkolwiek twierdzeń składanych przed sądami i organami administracji publicznej. W żadnym wypadku nie obejmuje całości zagadnień związanych z rozwodami. W celu szczegółowego zapoznania się z nimi należy sięgnąć do kodeksu cywilnego, kodeksu postępowania cywilnego, kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz oficjalnych opracowań lub komentarzy, a także do orzecznictwa sądowego. Autor oświadcza, że dołożył wszelkiej staranności w opracowaniu niniejszego materiału 19 POZEW O ROZWÓD - WZÓR Rzeszów, dnia 15 marca 2012 r. Do Sądu Okręgowego w Rzeszowie Wydział I Cywilny Powód: Jan Kowalski zam. 35-959 Rzeszów ul. Porębska 2/10 Pozwana: Anna Kowalska zam. 35-959 Rzeszów ul. Prosta 13 Pozew o rozwód Wnoszę o: I. Rozwiązanie przez rozwód z zaniechaniem orzekania o winie małżeństwa powoda Jana Kowalskiego z powódką Anną 20 Kowalską zawartego dnia 12 czerwca 2007 r. przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Rzeszowie (nr aktu małżeństwa .....................). II. Zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych. Uzasadnienie Strony zawarły w dniu 12 czerwca 2007 r. przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Rzeszowie związek małżeński. Dowód: odpis skrócony aktu małżeństwa W początkowym okresie czasu między stronami wszystko układało się dobrze, później jednak okazało się, że strony nie mogą mieć dzieci. Przeprowadzone badania wykluczyły taką możliwość. Pomimo tego, strony poddały się kilkuletniemu leczeniu. Wyniki jego potwierdzały jednak wcześniejszą diagnozę. Dowód: dokumentacja medyczna 21 W ostatnim okresie czasu na tym tle dochodziło do częstych sporów pomiędzy stronami. Wynikały one z tego, iż pozwana za wszelką cenę chciała mieć dziecko. Twierdziła przy tym, że może go adoptować, poddać się sztucznemu zapłodnieniu albo też „wziąć” dziecko od osoby, która po urodzeniu nie chce go zatrzymać. Dowód: zeznania świadka Michała Lisa, zam. ul. Polna 2 35-959 Rzeszów przesłuchanie stron Powód tymczasem nie odczuwa potrzeby, aby za wszelką cenę mieć dziecko. Jest człowiekiem o ustabilizowanej pozycji zawodowej, pogodził się z myślą, że nie będzie miał potomka i ułożył swoje życie inaczej. Powód wielokrotnie rozmawiał o tym z pozwaną. Rozmowy te kończyły się dużymi awanturami. W ostatnim okresie czasu wobec tego, iż pozwana wszystko sprowadza do jednego problemu współżycie z nią okazało się niemożliwe. Aby uniknąć codziennych awantur powód wyprowadził się cztery miesiące temu ze wspólnego 22 mieszkania i obecnie mieszka u swoich rodziców. Między stronami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Dowód: zeznania świadków Łukasza i Marii Kowalskich, zam. 35-959 Rzeszów ul. Porębska 2/10, przesłuchanie stron Powód pracuje jako inżynier w Hydrobudowlance, gdzie zarabia około 2.000 zł. Dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach Pozwana jest nauczycielką, pracuje jako pedagog w Zespole Szkół Specjalistycznych w Rzeszowie. Z informacji uzyskanych przez powoda wynika, że zarabia około 1.000 zł. Dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach Mając na uwadze powyższe powód wnosi jak powyżej. Jan Kowalski (podpis powoda) 23 Załączniki: 1. Odpis skrócony aktu małżeństwa. 2. Dokumentacja medyczna. 3. Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach. 4. Zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach. 5. Odpis pozwu i załączników. 24 POZEW O SEPARACJĘ - WZÓR Rzeszów, dn. 01 marca 2012 Sąd Okręgowy w Rzeszowie I Wydział Cywilny Powódka: Zofia Nowak, zam. Rzeszów ul. Głośna 10 m. 2 Pozwany: Jan Nowak, zam. Rzeszów, ul. Ciemna 12 m. 5 Pozew o separację Wnoszę o: 1) orzeczenie separacji małżonków Zofii Nowak i Jana Nowak, pozostających w związku małżeńskim zawartym dnia 15 maja 2000 r. w Urzędzie Stanu Cywilnego w Rzeszowie, nr aktu małżeństwa 145/2010, z winy pozwanego; 2) powierzenie obojgu rodzicom wykonywania władzy rodzicielskiej nad małol. synem stron Piotrem Nowakiem, urodz. 10 marca 2001 r.; 25 3) zobowiązanie pozwanego do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania syna Piotra w kwocie 1.500 zł miesięcznie, płatnej do rąk powódki do dnia 10 każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami od dnia opóźnienia w płatności każdej raty; 4) zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych. Uzasadnienie Strony zawarły związek małżeński w dniu 15 maja 2000 r. przed kierownikiem Stanu Cywilnego w Rzeszowie i zamieszkały w domu rodziców pozwanego. Dowód: odpis aktu małżeństwa. Z małżeństwa tego w dniu 10 marca 2001 r. urodził się syn Piotr. Dowód: odpis aktu urodzenia. 26 Pożycie małżeńskie do wiosny 2005 r. układało się zgodnie, pozwany dbał o dom i dziecko oraz przyczyniał się do zaspokajania potrzeb rodziny. W 2009 r. pozwany nawiązał romans z koleżanką z pracy Ireną Kowal, z którą wyjechał na wczasy, okłamując powódkę, że wyjeżdża służbowo. Od tego czasu zaczęły się nieporozumienia w małżeństwie stron. Pozwany, mimo składanych powódce i rodzicom obietnic zerwania z tą kobietą, nadal się z nią spotykał, a latem 2010 r. zamieszkał u niej. W tej sytuacji w 2010 r. doszło między stronami do zerwania pożycia fizycznego i więzi gospodarczej. Pozwany odwiedza syna i łoży na jego utrzymanie 600 zł miesięcznie. Dowód: świadkowie: Irena Kowal, zam. Rzeszów, ul. Ciemna 12/5; Anna Nowak, zam. Rzeszów, ul. Głośna 10/2. Syn stron aktualnie uczęszcza do piątej klasy szkoły podstawowej. Poza nauką w szkole uczy się prywatnie języka angielskiego i niemieckiego z odpłatnością 600 zł miesięcznie. Na jego utrzymanie potrzebna jest kwota około 2.000 zł miesięcznie. 27 Pozwany pracuje w Przedsiębiorstwie Rzecznym w Rzeszowie i zarabia 4.400 zł miesięcznie. Powódka pracuje jako nauczycielka w Szkole Podstawowej nr 2 w Rzeszowie i zarabia 1.600 zł miesięcznie. Dowód: zaświadczenie Przedsiębiorstwa Rzecznego o zarobkach pozwanego; zaświadczenie Szkoły Podstawowej o zarobkach powódki; przesłuchanie stron. Przedstawione okoliczności uzasadniają orzeczenie separacji z winy pozwanego, gdyż powódka w żadnym stopniu nie przyczyniła się do rozkładu pożycia. Zofia Nowak Załączniki: 1) odpis pozwu; 2) odpis aktu małżeństwa; 3) odpis aktu urodzenia; 4) zaświadczenia o wysokości zarobków. 28