Mięśnie dna miednicy po porodzie naturalnym

Swww.koala.krakow.pl
Anna Adamczyk-Lech, Małgorzata Kociałkowska
fizjoterapeutki spec. uroginekologia
MIĘŚNIE DNA MIEDNICY – PROFILAKTYKA
Mięśnie dna miednicy są najważniejszą grupą mięśniową dla kobiet
w okresie okołoporodowym oraz w okresie menopauzy.
Jeśli wyobrazisz sobie sam szkielet miednicy, to patrząc od góry i od dołu zobaczysz
dziurę. Od góry wypełniona jest przez nasze narządy m. in. macicę, pęcherz, jelita i
różne struktury łącznotkankowe. Od dołu, żeby wszystko to, co mamy w środku
pozostało na miejscu, są mięśnie dna miednicy. Jednym słowem, jest to taki korek
w kształcie leja, który powoduje, że nasze narządy znajdują się na miejscu i dobrze
funkcjonują. Ten lej składa się z wielu małych mięśni. Każdy z nich ma inne
działanie. Dno miednicy pełni kilka ważnych funkcji:
I zamyka – czyli jesteśmy w stanie
odroczyć korzystanie z toalety,
zarówno oddawanie moczu, stolca
jak i gazów.
II podtrzymuje – czyli nasza
macica, pęcherz i jelita znajdują się
na miejscu i nie wypadają.
Źródło: http://www.cantienica-mittelholstein.de
III otwiera – przydaje się przy
korzystaniu z toalety, podczas
porodów oraz stosunków płciowych.
Zdrowe i sprawne mięśnie ułatwiają fizjologiczne ułożenie główki dziecka
w kanale rodnym podczas porodu.
Zaburzenia związane z mięśniami dna miednicy dotyczą 2 razy częściej kobiet niż
mężczyzn. Kobiety, ze względu na budowę ciała oraz ciążę i porody,
są w wyższej grupie ryzyka. Zaburzenia objawiają się incydentami nietrzymania
moczu, stolca, gazów i obniżeniem narządów rodnych. Pierwsze objawy choć
charakterystyczne, zazwyczaj są bagatelizowane. Z czasem jednak wpływają na
jakość naszego życia, również seksualnego.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
Przygotowanie do porodu polega na nauce świadomej pracy mięśniami dna
miednicy. Do tej pory pokutuje mit, że mięśnie te trzeba zaciskać i to będzie dla
przyszłych rodzących najlepsze, podczas gdy w czasie porodu potrzebujemy
maksymalnego rozluźnienia, czyli czegoś zupełnie przeciwnego. Aby dno miednicy
pracowało prawidłowo, mięśnie muszą być odpowiednio napięte, powinny mieć
konkretną siłę i wytrzymałość. Dodatkowo, praca w napięciu
i rozluźnieniu musi być w pełni kontrolowana. To nie takie proste.
Niewiele kobiet potrafi świadomie pracować nad dnem miednicy. Aby w pełni
przygotować się do porodu, najlepsza jest przedporodowa konsultacja
z fizjoterapeutą specjalizującym się w uroginekologii. Podczas takiej wizyty,
poprzez badanie oraz dokładny wywiad, określa się, jak funkcjonują mięśnie dna
miednicy i co dla danej kobiety będzie najważniejsze w przygotowaniu do porodu.
Sprawdza się napięcie, siłę, wytrzymałość mięśni i na tej podstawie dobiera
indywidualne ćwiczenia. To przynosi najlepsze rezultaty. Bez względu na
przeciwwskazania do aktywności kobieta w okresie ciąży powinna zadbać o
kondycję mięśni dna miednicy, aby nauczyć się w sposób prawidłowy je napinać i
rozluźniać oraz unikać czynności, które negatywnie wpływają na ich
funkcjonowanie.
Czy jestem w grupie ryzyka już w okresie ciąży?
1. Oddaję mocz bardzo często (więcej niż 7-8 razy na dobę). Czasem pomimo
silnego parcia oddaję kilka kropli moczu.
2. Nie jestem w stanie powstrzymać parcia na pęcherz. Muszę skorzystać z toalety
natychmiast.
3. Nie jestem w stanie przerwać strumienia moczu podczas jego oddawania (to nie jest
ćwiczenie, test można wykonywać raz na kilka tygodni, najlepiej przy okazji oddawania moczu do badania).
4. Wstaję w nocy do toalety.
5. Podczas kichania, kaszlu, śmiania się, wymiotów, podnoszenia cięższych
przedmiotów zdarza mi się popuszczać mocz.
Jeśli choć na jedno pytanie udzieliłaś odpowiedzi pozytywnej, oznacza to, że
powinnaś zadbać o swoje mięśnie dna miednicy.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
Czy jestem w grupie ryzyka po porodzie?
1. Masa urodzeniowa dziecka jest wyższa niż 4 kg.
2. Krocze zostało nacięte lub mocno pękło (III i IV stopień pęknięcia).
3. Obwód głowy dziecka wynosi więcej niż 37 cm.
4. Dziecko rodziło się z rączką przy głowie.
5. Mam rozstęp mięśni prostych brzucha.
6. Rodziłam przez cięcie cesarskie, blizna mocno mnie ciągnie.
7. 2 faza porodu (skurcze parte) trwała więcej niż 30 minut, rodziłam w pozycji
klasycznej.
8. Poród przebiegał w formie zabiegowej (użycie kleszczy lub vacum lub dziecko
było wypychane z brzucha).
Jak sprawdzić, czy moje dno miednicy działa?
Jakie objawy powinny mnie niepokoić i są wskazaniem do diagnozy
i terapii?
1. Uczucie ciążenia, ciągnięcia w dole brzucha.
2. Wybudzanie się w nocy w celu oddania moczu.
3. Uczucie gazów w pochwie.
4. Uczucie ciała obcego w pochwie.
5. Popuszczanie moczu w trakcie wysiłku, podczas śmiechu, kaszlu, kichania.
6. Nietrzymanie moczu, gazów, stolca.
7. Ból w trakcie współżycia.
8. Częste zaparcia, hemoroidy.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
Jak zadbać o dno miednicy?
1. Korzystaj z toalety, kiedy odczuwasz taką potrzebę. Nie przetrzymuj moczu,
stolca bez potrzeby, nie korzystaj z toalety na zapas.
2. Nie przyj na mocz i stolec.
3. Pij około 1,5-2 l wody dziennie, unikaj napojów gazowanych, kawy, alkoholu.
4. Dbaj o regularne, lekkostrawne posiłki.
5. Nie dźwigaj.
6. Ćwicz mięśnie dna miednicy raz dziennie.
Podczas porodu:
1. Zadbaj o dogodną wertykalną pozycję do porodu.
2. Zadbaj o ochronę krocza.
3. Unikaj chwytu Kristellera (pomoc ręczna w trakcie parcia).
W okresie połogu:
1. Zacznij wykonywać ćwiczenia dna miednicy jak najszybciej po porodzie. Przez
pierwsze 2 tygodnie ćwicz często, najlepiej podczas karmienia, z małą
intensywnością i małą liczbą powtórzeń.
1/3 kobiet nie jest w stanie napiąć mięśni dna miednicy w sposób zależny od woli,
także co trzecia kobieta po porodzie cierpi z powodu inkontynencji.
2. Przez pierwsze dwa tygodnie unikaj długotrwałego stania, siedzenia, chodzenia.
3. Nie noś, nie dźwigaj ciężkich rzeczy do 6 tygodnia.
4. Nie noś pasów poporodowych.
5. Dbaj o odpowiednie nawodnienie i regularne posiłki.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
6. Nie siadaj na miękkich krzesłach i kanapach po porodzie. Zalecane są twarde
powierzchnie.
7. Nie siadaj na poduszkach z „dziurą”, czy kołach ratunkowych.
8. Jak najszybciej po porodzie poddaj się kwalifikowanej rehabilitacji poporodowej.
Możesz zacząć ćwiczyć już w pierwszym tygodniu po porodzie, pod warunkiem
indywidualnie dobranych ćwiczeń.
9. Nie wykonuj forsownych ćwiczeń przez pierwsze 6 tygodni po porodzie. Do roku
po porodzie unikaj bardzo forsownych ćwiczeń. Przez pierwsze pół roku nie jest
wskazany jogging, tenis, squash itp.
10. Unikaj zaparć, hemoroidów.
Jak ćwiczyć w ciąży?
1. Ułóż się w wygodnej pozycji tak, aby rozluźnić brzuch, uda i pośladki.
2. Oddychaj swobodnie.
3. Powtarzaj każde ćwiczenie do 10 razy.
4. Jeśli będziesz czuła, że mięśnie się męczą, przerwij ćwiczenie i wróć do niego po
kilku godzinach.
5. Jeśli poczujesz napięcia w brzuchu, udach lub pośladkach, zmniejsz intensywność
ćwiczeń.
6. Ważniejsza jest jakość ćwiczeń niż liczba powtórzeń.
Ćwiczenie 1
Usiądź wygodnie i poczuj kości na których siedzisz – to guzy kulszowe. Wyobraź
sobie trójkąt zawarty pomiędzy guzami kulszowymi a spojeniem łonowym oraz
drugi trójkąt pomiędzy guzami kulszowymi a kością krzyżową. Tam znajdują się
mięśnie dna miednicy. Na spokojnym wydechu postaraj się podciągnąć oba trójkąty
do góry w kierunku głowy. Na wdechu powoli i dokładnie rozluźnij.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
Ćwiczenie 2
Wykonaj Ćwiczenie 1, ale po podciągnięciu dna miednicy, postaraj się utrzymać
je w górze kilka sekund. Staraj się normalnie oddychać.
Ćwiczenie 3
Wykonaj Ćwiczenie 1, ale po podciągnięciu dna miednicy, spróbuj odkaszlnąć, a
potem rozluźnij.
Jak ćwiczyć w połogu?
1. Ułóż się w wygodnej pozycji tak, aby rozluźnić brzuch, uda i pośladki. Najlepsze
pozycje do ćwiczeń to: leżenie, półleżenie, na brzuchu lub na czworaka.
2. Oddychaj swobodnie.
3. Powtarzaj każde ćwiczenie do 10 razy. Nie forsuj mięśni, chodzi o ich delikatną
aktywację.
4. Jeśli będziesz czuła, że mięśnie się męczą, przerwij ćwiczenie i wróć do niego po
kilku godzinach.
5. Jeśli poczujesz napięcia w brzuchu, udach lub pośladkach, zmniejsz intensywność
ćwiczeń.
6. Ważniejsza jest jakość ćwiczeń niż liczba powtórzeń.
Pierwsze 2-3 tygodnie po porodzie:
Na wydechu podciągnij dno miednicy, na wdechu rozluźnij. Polecamy ćwiczyć przy
każdym karmieniu w ciągu dnia.
Jeśli po 2-3 tygodniach nie widzisz różnicy lub nie jesteś w stanie zaktywizować
mięśni, koniecznie zgłoś się na rehabilitację poporodową.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]
Swww.koala.krakow.pl
PRZYGOTOWANIE KROCZA DO PORODU
1. Ćwiczenia mięśni dna miednicy
2. Masaż krocza
3. Aktywność fizyczna i seksualna
Kiedy zacząć? od 34
tygodnia ciąży i można
masować do końca ciąży
Jak często?
w tygodniu
3-4
razy
Ile trwa masaż? 10-15 min.
Co stosować do masażu?
Olejek Weleda lub inne
naturalne olejki
Źródło: http://www.wikihow.com
Jeśli masujesz sama – masuj kciukami. Jeśli krocze masuje partner – palcem
wskazującym.
Jak wykonać masaż?
Na początku może być nieprzyjemny. Jeśli tak jest, tym bardziej powinnaś go
wykonywać. Z czasem krocze zaadaptuje się do masażu i rozluźnienia.
1. Rozprowadź olejek na palcach, którymi będziesz masować.
2. Wprowadź palec/palce na głębokość ok. 3-4 cm.
3. Dociśnij palec w dół w stronę odbytu (aż do uczucia mrowienia, rozciągania
lub pieczenia).
4. Utrzymując docisk wykonaj ruch tak, jakbyś chciała narysować literkę U.
5. Resztki olejku można zmyć lub pozostawić do wchłonięcia.
Centrum Rehabilitacji Koala, tel.: (+48) 691 838 168, e-mail: [email protected]