INFORMACJA DOTYCZĄCA ZACHOROWAŃ NA ODRĘ W EUROPIE

Informacja nt. wystąpienia zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu A (HAV)
Informacja opracowana na podstawie materiałów ECDC oraz WHO z sierpnia 2013 r.
i jest aktualna na dzień dzisiejszy
Sytuacja epidemiologiczna w USA
Zachorowania na wzw typu A wystąpiły w okresie od 31 marca do 14 lipca 2013 r. Zgodnie z danymi CDC
na dzień 2 sierpnia 2013 u 158 osób zdiagnozowano wirusowe zapalenie wątroby typu A po spożyciu
mieszanki owoców miękkich oraz nasion granatowca. Zachorowania wystąpiły w 10 stanach: Arizona,
California, Colorado, Wyspy Hawajskie, New Hampshire, New Jersey, New Mexico, Nevada, Utah oraz
Wisconsin. Wszystkie chore osoby, które spożywały ten produkt deklarowały jego zakupienie w sklepach
Costco oraz Harris Teeter. Według CDC za najbardziej prawdopodobne źródło zakażenia uznaje się nasiona
granatowca, które transportowane były z Turcji i zostały użyte do produkcji następujących produktów:
• „Townsend Farms and Harris Teeter Organic Antioxidant Blends” produkowanych przez firmę
Townsend Farms oraz
• „Woodstock Frozen Organic Pomegranate Kernels” produkowanych przez firmę Scenic Fruit Company.
Badania laboratoryjne wykluczyły w chwili obecnej bezpośrednie podobieństwo szczepów HAV
odpowiedzialnych za zachorowania w USA do szczepów HAV, które zidentyfikowano jako przyczynę
zachorowań w ognisku wzw typu A w krajach europejskich.
Sytuacja epidemiologiczna w Skandynawii
W okresie od 1 października 2012 r. do 6 sierpnia 2013 r. w czterech państwach skandynawskich tj. Danii,
Finlandii, Norwegii oraz Szwecji odnotowano 106 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A,
w tym 64 potwierdzonych. Prowadzone w tych krajach dochodzenia epidemiologiczne wykazały, iż źródłem
wirusa odpowiadającego za wystąpienie zachorowań na wzw A były importowane z północnej Afryki do
4 krajów Skandynawii mrożone jagody lub truskawki, które następnie były użyte m.in. do przygotowania
koktajli.
Służby sanitarne państw skandynawskich zalecają, aby poddawać gotowaniu wszystkie importowane owoce
mrożone. Mrożone owoce zostały wycofane przez dystrybutora ze sklepów we wszystkich 4 krajach
Skandynawii z dniem 30 maja 2013 r.
Sytuacja epidemiologiczna we Włoszech
Włoskie służby sanitarne odnotowały wzrost zachorowań na wzw typu A u osób przebywających
w północnych prowincjach Włoch - Trento oraz Bolzano. Wśród chorych osób są zarówno mieszkańcy
regionu (31osób), jak również turyści z Niemiec, Holandii oraz z Polski, którzy przebywali na wypoczynku
w ośrodkach narciarskich (łącznie 15 osób). Wstępne dane z prowadzonych dochodzeń epidemiologicznych
wskazują, iż prawdopodobnym źródłem wirusa odpowiadającego za wystąpienie zachorowań są mrożone
1
jagody lub truskawki produkcji włoskiej, lecz surowiec (świeże owoce) pochodził z kilku krajów
europejskich.
W okresie od 2007 do 2011 r. na terenie Unii Europejskiej wystąpiło 11 ognisk zakażeń HAV. Źródłem
zakażenia były skażone produkty żywnościowe, w szczególności: ryby oraz wyroby z ryb, skorupiaki,
mięczaki, produkty zawierające w swoim składzie owoce morza, jak również warzywa, soki oraz podsuszane
pomidory. W sierpniu oraz listopadzie 2012 r. w Holandii odnotowano zachorowanie na wzw A
spowodowane spożyciem skażonych wirusem truskawek.
Sytuacja epidemiologiczna w związku z zachorowaniami turystów UE powracających z podróży do
Egiptu
W okresie od 1 listopada 2012 r. do 5 czerwca 2013 r. odnotowano łącznie 106 przypadków zakażeń HAV
wśród obywateli 15 państw UE, którzy powrócili z podróży do Egiptu. Zachorowania dotyczą obywateli
następujących krajów: Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia, Litwa, Łotwa, Norwegia,
Słowacja, Szwecja, Szwajcaria, Holandia, oraz Wielka Brytania. Osoby te przebywały w różnych obiektach
hotelowych oraz w różnych regionach turystycznych Morza Czerwonego, m.in. w Sharm-El-Sheikh,
Hurghada oraz Marsa Alam i Taba-Sinai)
Prowadzone jest dochodzenie epidemiologiczne, które wstępnie wskazuje na to, że źródłem zakażenia jest
pokarm, który był dystrybuowany do miejsc przebywania turystów.
Od lat 80-tych XX wieku, liczba zakażeń HAV nabytych w czasie podróży do Egiptu maleje. Mimo to Egipt
nadal jest uznawany za kraj, w którym ryzyko nabycia tego zakażenia wciąż pozostaje wysokie, z uwagi na
fakt, iż wciąż notuje się bardzo wysoki odsetek Egipcjan zakażonych wirusem.
Zgodnie z danymi ECDC w okresie od 2008 do 2011 r. odnotowano łącznie 52 przypadki zachorowań na
wzw typu A wśród turystów UE w związku z podróżą do Egiptu. Zaś w roku 2004 r. wystąpiło jedno z
największych ognisk zakażenia wśród podróżnych powracających z Egiptu, któremu uległo ponad 350 osób.
Poniżej mapa przedstawiająca dystrybucję wirusa zapalenia wątroby typu A na świecie z podziałem
na regiony ze względu na ryzyko nabycia zakażenia.
http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2012/chapter-3-infectious-diseases-related-to-travel/hepatitisa.htm
WZW A jest chorobą wywoływaną przez wirus A zapalenia wątroby z rodziny Picornaviridae, który jest
odporny na działanie czynników zewnętrznych, tj. temperatura, substancje chemiczne.
U osób dorosłych częstym objawem zakażenia HAV jest żółtaczka, której towarzyszą objawy ogólne, tj.
gorączka, brak apetytu, nudności, wymioty. Objawy te pojawiają się 2-7 tygodni od momentu zakażenia i
mogą trwać nawet przez wiele tygodni. U około 15% pacjentów objawy nawracają lub trwają ciągle nawet
2
przez okres 6-9 miesięcy. U dzieci ponad 90% przypadków zakażenia tym wirusem przebiega bez objawów
lub z objawami niespecyficznymi, bez żółtaczki.
Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa wywołującego wzw typu A, który przenoszony jest głównie drogą
pokarmową. Do zakażenia może dojść przez:
- kontakt bezpośredni z zakażonym człowiekiem (np. przeniesienie wirusa poprzez nie umyte po wyjściu
z toalety ręce),
- kontakty seksualne z osoba zakażoną lub chorą,
- najczęściej poprzez spożycie skażonego pożywienia (np. nie umytych owoców) i skażonej wody.
Osoby zakażone HAV są zakaźne nawet w okresie 2 tygodni przed pojawieniem się u nich pierwszych
objawów i około tygodnia (czasem więcej) po ich ustąpieniu.
WZW A występuje na całym świecie, dlatego ważne jest unikanie ryzykownych zachowań także w czasie
pobytu za granicą. Podstawą w zapobieganiu zakażeniom jest przestrzeganie zasad higieny, także przy
przygotowywaniu i spożywaniu posiłków.
Nie ma specyficznego leczenia. Dostępna jest natomiast skuteczna szczepionka.
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś
w przypadku wystąpienia niepokojących objawów chorobowych po powrocie z ww. rejonów należy
niezwłocznie zgłosić się do lekarza, informując o przebytej podróży.
W celu uzyskania informacji o innych zagrożeniach należy przed wyjazdem do tych krajów
skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny chorób tropikalnych,
najlepiej nie później niż 4 - 6 tyg. przed planowaną podróżą. Pozwoli to na przyjęcie zalecanej przez
lekarza profilaktyki.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w ww. państwach znajduje się na stronie Ministerstwa
Spraw Zagranicznych w zakładce „Polak za granicą”.
3