Należności licencyjne – z podatkiem czy bez

Zakup programu komputerowego za granicą a podatek dochodowy
Często się zdarza, że polskie firmy korzystają z programów komputerowych, do których prawa
autorskie posiadają zagraniczne podmioty. Nie ma to może znaczenia przy powszechnie
używanych w firmach programach księgowych, kasowych czy do wystawiania faktur. Ale firmy
o specyficznym profilu działania często są zmuszone do korzystania ze specjalistycznego
oprogramowania dostępnego jedynie za granicą.
Nabycie programu komputerowego wywołuje istotne konsekwencje w zakresie opodatkowania
nabywcy tego programu. Chodzi tu zwłaszcza o specyficzne unormowania w podatku VAT
(import usług) jak i np. kwestie związane z amortyzacją oraz podatkiem dochodowym
nierezydenta. W przypadku nabycia programu za granicą dodatkowo należy dodatkowo wziąć
pod uwagę międzynarodowe aspekty opodatkowania, co znacznie komplikuje prawidłowe
rozliczenie.
Opłata licencyjna jest przychodem właściciela praw autorskich w kraju, w którym ma on swoją
siedzibę lub miejsce zamieszkania. Jednak przychód taki podlega opodatkowaniu także w Polsce.
Zgodnie bowiem z polskimi przepisami przychód ten podpada pod tzw. zasadę ograniczonego
opodatkowania. Zasada ta oznacza, iż polskim podatkiem dochodowym opodatkowane są także
przychody podmiotów zagranicznych, jeśli uzyskują je na terytorium Polski. W takim przypadku
powstaje problem poboru należnego w Polsce podatku od podatnika mającego siedzibę lub
miejsce zamieszkania za granicą. W praktyce stosuje się zasadę, że należny podatek pobierany
jest przez polskiego kontrahenta (płatnika) wypłacającego należność podatnikowi
zagranicznemu, będącą przedmiotem opodatkowania.
Zgodnie z art. 26 ust. 1 w związku z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób
prawnych (i analogicznie art. 41 ust. 4 w związku z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych) podmioty, które dokonują wypłat należności z tytułu m.in.
praw autorskich lub praw pokrewnych są obowiązane jako płatnicy pobierać w dniu dokonania
wypłaty zryczałtowany podatek dochodowy. Warto przypomnieć, iż wynagrodzenie płacone
autorowi programu komputerowego może być wynagrodzeniem z praw autorskich.
Podatek dochodowy z tego tytułu wynosi przeważnie 20 proc. przychodu. Podstawą
opodatkowania jest tu nie dochód jak w większości przypadków, lecz przychód, czyli kwota
rzeczywiście wypłaconego wynagrodzenia bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu.
Wysokość stawki podatku w przypadku, gdy program zakupiony został za granicą uzależniona
jest natomiast od postanowień umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z
państwem, w którym program został zakupiony. I tak np. umowa o unikaniu podwójnego
opodatkowania zawarta z Filipinami ogranicza wysokość podatku do 15%. Umowa ze Stanami
Zjednoczonymi do 10% (ta stawka obowiązuje w większości przypadków), zaś ze Słowacją do
5%. Warunkiem zastosowania stawki podatku określonej w umowie o unikaniu podwójnego
opodatkowania jest dostarczenie przez podatnika tzw. certyfikatu rezydencji. Jest to
zaświadczenie potwierdzające fakt zamieszkania lub posiadania siedziby wydane przez właściwą
administrację podatkową kraju podatnika.
Obowiązek podatkowy w omawianym podatku dochodowym powstaje z chwilą dokonania
wypłaty nierezydentowi.
W rezultacie więc przychód firmy posiadającej praw autorskie do programu komputerowego
opodatkowany będzie zarówno w kraju rezydencji (czyli kraju, w którym podatnik ma swoją
siedzibę) jak i kraju źródła (czyli kraju, w którym podatnik osiągnął przychód). Rolą umowy o
unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z państwem, z którego pochodzi program
komputerowy jest ewentualne ograniczenie wysokości podatku w Polsce, czyli kraju źródła. W
przypadku natomiast gdyby z krajem, z którego pochodzi zakupiony program komputerowy nie
było zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wówczas przychód firmy
opodatkowany byłby w Polsce 20% stawką podatkową oraz odpowiednią stawką podatkową w
państwie, w którym podatnik posiada swoją siedzibę.
Osoba zagraniczna (nierezydent) może odzyskać zapłacony w Polsce podatek dochodowy.
Nabywca oprogramowania wystawia sprzedawcy specjalne zaświadczenie (IFT) o wysokości
pobranego i odprowadzonego podatku w Polsce. Na podstawie takiego zaświadczenia oraz na
podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania podmiot zagraniczny ma prawo do
obniżenia zobowiązań podatkowych w swoim kraju.
Mariusz Pogoński
Krzysztof Olbrycht