KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu MiTPT Nazwa przedmiotu w

KARTA PRZEDMIOTU
Kod przedmiotu
MiTPT
Metody i techniki pracy
terapeutycznej
w języku polskim
Nazwa przedmiotu
Methods and ways of
therapeutical work
w języku angielskim
USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW
Kierunek studiów
Pedagogika
Forma studiów
Niestacjonarne
Poziom studiów
studia I stopnia licencjackie
Profil studiów
praktyczny
Specjalność
Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza z arteterapią
Jednostka prowadząca
przedmiot
Osoba
odpowiedzialna za
przedmiotkoordynator
przedmiotu
Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych
Imię i nazwisko
Renata Biernat
Forma zajęć
Termin i miejsce
odbywania zajęć
konwersatorium
Kontakt
[email protected]
Miejsce realizacji
Zajęcia w
pomieszczeniu
dydaktycznym
Wydziału Nauk
Humanistycznych
i Społecznych
Termin realizacji
semestr IV
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU
Status
przedmiotu/przynależność do
modułu
Moduł: PSp
Język wykładowy
Język polski
Semestry, na których
realizowany jest przedmiot
Wymagania wstępne
IV
Znajomość podstawowych pojęć i procesów z zakresu
pedagogiki, dydaktyki, metodyki, psychologii, socjologii
FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ
1
Formy
zajęć
Wykład
rok
Sem
estr
Liczba
godzin
Sposób realizacji
zajęć
Sposób zaliczenia
zajęć
Metody
dydaktyczne
ćwiczeni
konwers seminari
lektorat
a
atorium
um
r
s
r
s
r
s
r
s
ZP
R
Samoks
ztałceni
eZBUN
PZ
S
r
s
r
s
IV
30
Zajęcia w grupach 25-30 osobowych, wielkość jednostki zajęć - 5
zajęć po 3 godziny
II
zaliczenie na ocenę
METODY DYDAKTYCZNE
- słowne (pogadanka, wykład konwersatoryjny, wykład
konwersatoryjny z prezentacją multimedialną, dyskusja, praca ze
źródłem drukowanym)
- oglądowe, inaczej percepcyjne (pokaz, obserwacja, wykorzystywanie
technicznych środków dydaktycznych)
- praktyczne, inaczej czynne (zadania i ćwiczenia do wykonania)
-aktywizujące (burza mózgów, drama)
Przedmioty
Przedmioty powiązane: Pedagogika zabawy z elementami socjoterapii
powiązane/moduł
Podstawow
a
Wykaz
literatury
Uzupełn
iająca
1. Kaja B., 2001: Zarys terapii dziecka. Wydawnictwo Akademii
Bydgoskiej, Bydgoszcz.
2. Dąbrowska-Jabłońska I. (red.), 2008: Terapia dzieci i młodzieży.
Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej. Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
3. Plummer D.M., 2010: Jak kształtować umiejętności społeczne. Gry i
zabawy dla dzieci od lat pięciu do jedenastu. Fraszka Edukacyjna Sp.
z o.o., Warszawa.
4. Sawicka K. (red.), 1999: Socjoterapia. CM PP-P, Warszawa.
5. Kataryńczuk-Mania L. (red.), 2005: Metody i formy terapii sztuką.
Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.
6. Borecka I., 2001: Biblioterapia. Teoria i praktyka. Poradnik.
Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Warszawa.
7. Molicka M., 1998:Bajki terapeutyczne dla dzieci. Media Rodzina.
Poznań.
8. Król T. (red.), 2006: A można inaczej… konspekty, scenariusze,
inscenizacje- profilaktyka. Polskie Stowarzyszenie Nauczycieli i
Wychowawców, Kraków.
Do wyboru:
1. Konieczna E., 2007: Arteterapia w teorii i praktyce. Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków (wybrane treści).
2. Dryden W., Constantinou D.,2007: Asertywność krok po kroku.
Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce.
3. Plummer D.M., 2010: Jak nauczyć dzieci szacunku do samych siebie.
Zbiór gier i zabaw grupowych wzmacniających samoocenę dzieci od
lat pięciu do jedenastu.
2
4. Sawicka K., Kalinowska G., 2004: Socjoterapia jako specjalistyczna
procedura terapeutyczna, „Remedium” nr 5.
5. Warmuz-Warmuzińska E., 2013: Filmoterapia w edukacji i terapii
dzieci i młodzieży szkolnej oraz dorosłych: scenariusze zajęć z
wykorzystaniem filmów. Difin, Warszawa.
6. Smith Ch. A., 2007: Grupa bez przemocy: 162 zabawy i ćwiczenia
dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Jedność,
Kielce.
7. Święcicka J., 2007: Ja i grupa. Trening dla uczniów. Difin,
Warszawa.
8. Bogdanowicz M. i in., 2005: Metoda Weroniki Sherborne w terapii i
wspomaganiu rozwoju dziecka. WSiP, Warszawa.
9. Dennison P. i G., 2005: Gimnastyka mózgu: przewodnik dla
rodziców i nauczycieli. Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii
Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów, Warszawa.
10. Podolska B., 2008. Dźwięczące wiersze/opracowanie rytmiczne i
instrumentalne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.
11. Kubiczek M., 2003: Kółko teatralne w szkole podstawowej i
gimnazjum. WSiP, Warszawa
CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe)
 wyposażenie studentów w wiedzę i umiejętności służące: pobudzaniu twórczego myślenia
wychowanków, rozwijaniu umiejętności budowania właściwych relacji, zdolności
rozpoznawania i nazywania emocji, sztuce rozwiązywania problemów, wrażliwości na
potrzeby innych ludzi,
 przedstawienie podstawowych informacji oraz doskonalenie umiejętności studentów
w obszarze terapeutycznej, edukacyjnej i rozwojowej funkcji spotkań grupy
socjoterapeutycznej,
 przedstawienie wybranych form i metod pracy terapeutycznej o charakterze
indywidualnym i grupowym,
 uwrażliwienie studentów na wartości refleksyjnej praktyki, poddawanie stałej ocenie
własnych umiejętności,
 wdrażanie do samokształcenia w zakresie poszukiwania nowych rozwiązań w pracy
terapeutycznej.
WIADOMOŚCI
 Student ma wiedzę na temat metod i technik pracy arteterapeutycznej
 Student ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych zadań,
normach, procedurach i dobrych praktykach stosowanych w obszarze działalności
terapeutycznej.
UMIEJĘTNOŚCI
 Student potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i metody pracy
w celu projektowania i efektywnego realizowania działań wychowawczych i
opiekuńczych.
 Student potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych praktyk
w obszarze pracy arteterapeutycznej.
3
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
 Refleksyjność dotycząca własnych kompetencji w zakresie wiedzy i umiejętności
w obszarze działalności arteterapeutycznej.
 Motywacja do pogłębiania wiedzy i umiejętności dotyczących warsztatu
arteterapeuty.
Treści programowe
Efekty
kształcenia
(kody)
Forma
zajęć
PED1P_W01
PED1P_W02
konwersatorium
PED1P_W15
PED1P_U06
PED1_PU10
PED1P_U16
PED1_U22
Temat
1. Wprowadzenie w zakres i tematykę
przedmiotu. Określenie warunków
zaliczenia przedmiotu. Sylwetka
arteterapeuty. Poznawanie
wychowanków i grupy. Diagnostyczne
ćwiczenia grupowe. Sposoby pracy
prowadzącego z grupą. Budowanie
atmosfery zaufania i zachęty.
Charakterystyka dobrego prowadzącego.
Etapy rozwoju grupy. Role przyjmowane
przez członków grupy (związane z
realizacją zadań, związane z kontaktami
między ludźmi, utrudniające dobre
funkcjonowanie grupy). Stymulowanie
rozwoju grupy.
Budowanie wzajemnego zaufania,
zachęty i wsparcia jako cel pracy
grupowej. Ćwiczenia na rozgrzewkę.
Ćwiczenia zamykające pracę z grupą.
Oddziaływanie socjoterapeutyczne
wobec dzieci z trudnościami
adaptacyjnymi. Integracja zespołu
klasowego. 1. Samoocena jako
podstawowy warunek skutecznego
działania. Wpływ szkoły na poczucie
własnej wartości uczniów. Trening
umiejętności prospołecznych.
Porozumiewanie się w kształtowaniu
relacji miedzy ludźmi. Poziomy
komunikacji. aktywne słuchanie.
Komunikacja niewerbalna. Trudności w
kontaktach z rówieśnikami. Bariery
komunikacyjne. Nadawanie
komunikatów „Ja”.
Liczba
godzin
Suma
liczby
godzin
3
3
4
2. Zachowanie asertywne a zachowania
agresywne i uległe. Kwestionariusz
asertywności. Rozpoznawanie zachowań
asertywnych. Rozwijanie umiejętności
asertywnych. Radzenie sobie ze stresem.
Gospodarowanie czasem, pozytywne
myślenie oraz stawianie sobie możliwych
do osiągnięcia celów. Skutki zbyt
wysokiego, optymalnego i zbyt niskiego
poziomu stresu.
PED1P_W02
PED1P_W15
PED1P_U06
Radzenie sobie ze złością. Metody
zastępowania i przezwyciężania agresji.
Paradygmat postępowania nauczyciela w
sytuacji przemocy. Zestaw ćwiczeń do
zajęć z zakresu profilaktyki agresji.
Mobbing w szkole –oznaki podstawowe
i drugorzędne, środki zaradcze na
poziomie szkoły, klasy, jednostki.
konwersatorium
PED1_PU10
PED1P_U14
PED1P_U15
PED1P_U16
PED1_U22
PED1P_K01
PED1P_K09
3
3
Aromatoterapia i chromoterapia;
podstawowe formy stosowania,
praktyczne zastosowanie niektórych
olejków, działanie kolorów na organizm
ludzki. Metoda malowania dziesięcioma
palcami w diagnozie i terapii.
5
3. Gry i zabawy stymulujące harmonijny
rozwój i sprawność psychomotoryczną.
Przykłady zabaw wyzwalających
ekspresję twórczą, kształtujących
poczucie rytmu, harmonię i estetykę
ruchu. Pozalekcyjne formy rekreacji
ruchowej. Mowa ciała –środek poznania
siebie i własnych możliwości. Gry
wymagające zaangażowania ciała:
sprzyjające poznaniu się i
zaprzyjaźnieniu, wzajemnemu zaufaniu,
zmniejszające napięcie emocjonalne,
wyrażające uczucia, potrzeby,
zakłopotanie. Metoda Weroniki
Sherborne jako działanie niewerbalne i
uaktywniające język ciała i ruchu.
PED1P_W01
PED1P_W02
PED1P_W15
PED1P_U06
konwersatorium
PED1_PU10
PED1P_U14
PED1P_U15
PED1P_U16
PED1_U22
PED1P_K01
PED1P_K09
PED1P_W01
PED1P_W02
PED1P_W15
PED1_PU10
PED1P_U14
PED1P_U16
PED1_U22
PED1P_K09
konwersatorium
PED1P_U06
3
3
Możliwości zastosowania ćwiczeń Paula
i Gail Dennisonów z zakresu
„Gimnastyki mózgu”. Metoda relaksu w
oddziaływaniu terapeutycznowychowawczym. Techniki relaksacyjne
w pracy z dziećmi: technika relaksacji
wg Jacobsona, Wintreberta, w wersji
A. Polender. Wizualizacja. Zastosowanie
narracji i książki w pracy terapeutycznej.
Teoretyczne podstawy biblioterapii:
rodzaje i cele, uczestnicy. Sylwetka
biblioterapeuty. Podział materiału
biblioterapeutycznego.
4. Metody, techniki i formy procesu
terapeutycznego wykorzystujące pracę z
książką/czasopismem. Zasady stosowane
w biblioterapii. Biblioterapia na
zajęciach pozalekcyjnych.
Organizacja i przebieg procesu
biblioterapeutycznego. Trójelementowy
model postępowania
biblioterapeutycznego. Gatunki literatury
przydatne w biblioterapii. Istota i cele
bajek terapeutycznych. Schemat bajki
terapeutycznej. Rodzaje bajek
terapeutycznych. Bajka relaksacyjnacele, budowa, warunki zewnętrzne,
3
3
6
przykłady (dla dzieci młodszych i
starszych).
Bajka psychoedukacyjna i
psychoterapeutyczna- istota, cele,
budowa. Korzyści tworzenia bajek i
opowiadań w pracy wychowawczej z
dzieckiem (w sferze intelektualnej i
społeczno-emocjonalnej). Korzyści dla
słuchających. Wysłuchanie i omówienie
przykładowej bajki psychoedukacyjnej i
psychoterapeutycznej. Rodzaje
bohaterów bajki, baśni czy opowiadania
(archetyp, bohater transformujący,
translator).
5. Filmoterapia –audiowizualna odmiana
biblioterapii. Filmoterapia jako metoda
terapii wspomagającej, szanse jej
rozwoju oraz znaczenie bohatera
filmowego jako autorytetu. Rodzaje
filmów. Techniki indywidualne i
grupowe. Obejrzenie filmu,
zaproponowanie sesji terapeutycznej.
PED1P_W02
PED1P_W15
PED1P_U06
PED1_PU10
PED1P_U14
PED1P_U15
PED1P_U16
PED1_U22
PED1P_K01
PED1P_K09
konwersatorium
PED1P_W01
Zabawa jako forma ucząca odkrywania,
badania, pojmowania świata. Zabawy
dotyczące wspierania poczucia
przynależności, wspierania koncentracji i
zapamiętywania, zabawy wspierające
rozwój wyobraźni i kreatywności,
wyznaczające wiarę w siebie. Zabawy i
gry ruchowe.
Łącznie
3
3
15
Efekty kształcenia
Student, który zaliczył przedmiot
Kod
w zakresie WIEDZY
Odniesienie do
efektów kształcenia
dla
dla
kierunku
obszaru
W01
Zna podstawową terminologię z zakresu metod i technik
terapeutycznych.
K_W01
H1P_W03
S1P_W01
W02
Ma elementarną wiedzę z zakresu metod i technik
oddziaływania terapeutycznego zorientowaną na zastosowanie
K_W02
H1P_W01
7
praktyczne w obrębie studiowanej specjalności.
W15
Ma elementarną wiedzę o metodyce wykonywania typowych
zadań, normach, procedurach i dobrych praktykach
stosowanych w obszarze działalności terapeutycznej.
H1P_W01
K_W15
H1P_W07
w zakresie UMIEJĘTNOŚCI
U06
U10
U14
U15
U16
U22
Umie pracować nad własnym rozwojem. Potrafi samodzielnie
zdobywać wiedzę i rozwijać swoje profesjonalne
umiejętności.
K_U06
H1P_U01
H1P_U02
H1P_U03
H1P-U10
K_U10
H1P_U01
H1P_U11
H1P_U12
H1P_U13
S1P_U09
S1P_U10
Potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i
dobrych praktyk biorąc pod uwagę ich adekwatność do
realizacji zadań wychowawczych i opiekuńczych.
K_U14
H1P_U09
S1P_U06
S1P_U07
Potrafi dobierać i wykorzystywać dostępne materiały, środki i
metody pracy w celu projektowania i efektywnego
realizowania działań wychowawczych i opiekuńczych.
K-U15
H1P_U 09
S1P_U07
Posiada umiejętność pracy z grupą w zakresie studiowanej
specjalności.
K_U16
H1P_U04
S1P_U07
Posiada zdolność do organizowania działalności opiekuńczowychowawczej w wybranym obszarze praktyki pedagogicznej
związanej ze studiowaną specjalnością.
K_U22
H1P_U04
S1P_U06
K_K01
H1P_K01
H1P_K03
S1P_K01
S1P_K06
Potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w
mowie i na piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień
dotyczących metod i technik arteterapeutycznych.
w zakresie KOMPETENCJI
K01
K09
Rozumie potrzebę ciągłego aktualizowania swojej wiedzy,
dokształcania zawodowego i rozwoju osobistego. Dokonuje
weryfikacji i samooceny własnych kompetencji zawodowych i
dąży do ciągłego doskonalenia umiejętności pedagogicznych.
Jest odpowiedzialny za siebie i innych oraz za swoje działania
pedagogiczne w zakresie studiowanej specjalności.
K_K09
H1P_K05
S1P_K05
Realizacja efektów kształcenia w poszczególnych formach
Student, który zaliczył przedmiot
kod
w zakresie WIEDZY
w
ćw
Lek
konwers sem
ZP
PZ
ZBUN
8
x
x
x
W01
W02
W15
w zakresie UMIEJĘTNOŚCI
w
ćw
w
cw
U06
U10
U14
U15
U16
U22
K01
K09
Lek
konwer sem
x
x
x
x
x
x
w zakresie KOMPETENCJI
Lek
konwer sem
x
x
ZP
PZ
ZBUN
ZP
PZ
ZBUN
Kryteria oceny osiągniętych efektów
Studentom wyjaśnia się szczegółowe kryteria oceny, które są dostosowane do danej formy
weryfikacji ( kolokwium, referatu, zadania domowego, dyskusji). Podkreśla się zasadnicze
wymogi. Kryteria korespondują z efektami kształcenia, które są weryfikowane.
Obecność/frekwencja na zajęciach nie stanowi potwierdzenia uzyskania żadnego efektu
kształcenia.
na ocenę 3
na ocenę 3,5
na ocenę 4
na ocenę 4,5
na ocenę 5
uzyskanie od
uzyskanie od
uzyskanie od 76% uzyskanie od
uzyskanie od 96%
51% - 65%
66% - 75%
- 85% łącznej
86% - 95%
- 100% łącznej
łącznej liczby
łącznej liczby
liczby punktów
łącznej liczby
liczby punktów
punktów
punktów
możliwych do
punktów
możliwych do
możliwych do możliwych do
uzyskania
możliwych do
uzyskania
uzyskania
uzyskania
uzyskania
9
Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca)
Ocena formułująca odnosi się do procesu uczenia się, tj. formułowana jest w trakcie trwania
semestru. Student otrzymuje informację zwrotną, nad czym musi jeszcze popracować, co
uzupełnić, a co poprawić.
Ocena podsumowująca odnosi się natomiast do efektu końcowego, produktu procesu
uczenia się.
Referat/
Egzamin Egzamin
Kolokwiu Zadania
Sprawo- Dyskusj
Projekt
prezent
ustny pisemny
m
domowe
zdanie
e
acja
F
x
P
x
x
x
Metody weryfikacji efektów kształcenia
Studentom objaśnia się, w jaki sposób będzie przebiegała weryfikacja - przy zaliczeniu
opisujemy sposób przeprowadzenia zaliczenia, czas , liczbę pytań, formę pytań, kryteria
oceny; w przypadku pracy pisemnej: objętość, formę złożenia, literaturę, przypisy,
zawartość).
Egzamin
ustny
Efekty
kształce
nia
(kody)
Egzamin
pisemny
Referat/
Prezentac
Kolokwiu Sprawozd
Projekt
ja/
m ustne
anie
Zadanie
domowe
W01
W01
W02
W02
W15
W15
U06
U06
U10
U10
U14
U14
U15
U16
U22
Punkty ECTS
Inne/
dyskusje
W01
W02
W15
U06
U10
U14
U15
U16
U22
BILANS PUNKTÓW ECTS - punkt ECTS oznacza 25 - 30 godzin pracy studenta w różnych
formach, takich jak: uczestniczenie w zajęciach dydaktycznych, samodzielne
10
przygotowywanie się do zaliczenia, samodzielna lektura, przygotowanie i prezentacja
referatu, przygotowywanie się do zajęć, udział w konsultacjach.
Obciążenie studenta
Forma aktywności
Studia
Studia
stacjonarne
niestacjonarne
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
W
Ćw
Konwersatorium
15
Forma zajęć
Konsultacje przedmiotowe
5
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w
tym:
Przygotowanie się do zaliczenia.
Przygotowanie się do zajęć.
Studiowanie zalecanej literatury.
Przygotowanie referatu/ prezentacji, dyskusji .
Przygotowanie do egzaminu.
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca
z całego nakładu pracy studenta
PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT
20
20
25
15
100
4
11