ŚW. AGNIESZKI

21 stycznia 2017 r. – Sobota -
ŚW. AGNIESZKI
(Dziewicy i Męczennicy)
S. Agnetis Virginis et Martyris - III classis
Tempora: Sabbato infra Hebdomadam II post Epiphaniam
21 stycznia 2017 r. – kolor szat czerwony - Sobota – Św. Agnieszki, Dziewicy i Męczennicy, Msza wł., Gloria, bez Credo, prefacja zwykła, Kanon.
Agnieszka była w starożytności jedną z najbardziej popularnych świętych. Piszą o niej św. Ambroży, św. Hieronim,
papież św. Damazy, papież św. Grzegorz I Wielki i wielu innych. Jako 12-letnia dziewczynka, pochodząca ze starego rodu,
miała ponieść męczeńską śmierć na stadionie Domicjana około 305 roku. Na miejscu "świadectwa krwi" dzisiaj jest Piazza
Navona - jedno z najpiękniejszych i najbardziej uczęszczanych miejsc Rzymu. Tuż obok, nad grobem męczennicy, wzniesiono bazylikę pod jej wezwaniem, w której 21 stycznia - zgodnie ze starym zwyczajem - poświęca się dwa białe baranki.
Według przekazów o rękę Agnieszki, która złożyć miała wcześniej ślub czystości, rywalizowało wielu zalotników,
a wśród nich pewien młody rzymski szlachcic oczarowany jej urodą. Ona jednak odrzuciła wszystkich, mówiąc, że wybrała
Małżonka, którego nie potrafią zobaczyć oczy śmiertelnika. Zalotnicy, chcąc złamać jej upór, oskarżyli ją, że jest chrześcijanką. Doprowadzona przed sędziego nie uległa ani łagodnym namowom, ani groźbom. Rozniecono ogień, przyniesiono
narzędzia tortur, ale ona przyglądała się temu z niewzruszonym spokojem.
Wobec tego odesłano ją do domu publicznego, ale jej postać budziła taki szacunek, że żaden z grzesznych młodzieńców odwiedzających to miejsce nie śmiał się zbliżyć do niej. Jeden, odważniejszy niż inni, został nagle porażony ślepotą
i upadł w konwulsjach. Młoda Agnieszka wyszła z domu rozpusty niepokalana i nadal była czystą małżonką Chrystusa.
Zalotnicy znów zaczęli podburzać sędziego. Bohaterska dziewica została wtedy rzucona w ogień, ale kiedy wyszła
z niego nietknięta, skazano ją na ścięcie. "Udała się na miejsce kaźni - mówi św. Ambroży - szczęśliwsza niż inne, które szły
na swój ślub". Wśród powszechnego płaczu ścięto jej głowę. Poszła na spotkanie Nieśmiertelnego małżonka, którego ukochała bardziej niż życie.
Agnieszka jest patronką dzieci, panien i ogrodników. Według legendy św. Agnieszka, całkowicie obnażona na stadionie, została rzucona na pastwę spojrzeń tłumu. Za sprawą cudu okryła się płaszczem włosów. Imię Agnieszki jest wymieniane w I Modlitwie Eucharystycznej - Kanonie rzymskim. Artyści przedstawiają Agnieszkę z barankiem, gdyż łacińskie imię Agnes wywodzi się zapewne od łacińskiego wyrazu agnus - baranek. Dlatego powstał zwyczaj, że w dzień św.
Agnieszki poświęca się baranki hodowane przez trapistów w rzymskim opactwie Tre Fontane (znajdującym się w miejscu
ścięcia św. Pawła), a następnie przekazuje się je siostrom benedyktynkom z klasztoru przy kościele św. Cecylii na Zatybrzu.
Z ich wełny zakonnice wyrabiają paliusze, które papież nakłada co roku 29 czerwca (w uroczystość świętych Apostołów
Piotra i Pawła) świeżo mianowanym metropolitom Kościoła katolickiego.
W ikonografii św. Agnieszkę przedstawia się z barankiem mającym nimb lub z dwiema koronami - dziewictwa
i męczeństwa. Nieraz obok płonie stos, na którym ją prawdopodobnie spalono. Jej atrybutami są ponadto: gałązka palmowa, kość słoniowa, lampka oliwna, lilia, miecz, zwój. W sztuce wschodniej św. Agnieszka przedstawiana jest w szatach
żółtych (a nie czerwonych, jak męczennicy) i z krzyżem męczeńskim w ręce.
3 klasy
Szaty czerwone
INTROITUS:
Ps 118,95-96
Czekali na mnie grzesznicy, aby mię zgubić, a ja poję- Me exspectavérunt peccatores, ut pérderent me:
łam Twoje nakazy: widziałam, że ma granice wszelka testimónia tua, Dómine, intelléxi: omnis condoskonałość, polecenie Twe sięga najdalej.
summatiónis vidi finem: latum mandátum tuum
nimis.
Ps 118,1
Ps. Błogosławieni, których droga jest niepokalana, Beáti immaculáti in via: qui ámbulant in lege
którzy postępują zgodnie z prawem Pana. V. Chwała Dómini. V. Glória Patri.
Ojcu.
ORATIO:
Wszechmogący, wieczny Boże, który wybierasz co słabe Omnipotens sempitérne Deus, qui infírma
u świata, aby zawstydzić wszystko, co uchodzi za moc- mundi éligis, ut fórtia quæque confúndas:
ne: spraw łaskawie, abyśmy obchodząc uroczystość św. concéde propítius; ut, qui beátæ Agnétis
Agnieszki, Dziewicy i Męczennicy Twojej, doznali jej Vírginis et Mártyris tuæ sollémnia cólimus, eius
wstawiennictwa u Ciebie. Przez Pana.
apud te patrocínia sentiámus. Per Dominum.
LECTIO:
Syr 51,1-8.12
Wychwalać Cię będę, Panie, Królu, i wysławiać Ciebie, Confitébor tibi, Dómine, Rex, et collaudábo te
Boga, Zbawiciela mego. Wychwalać chcę imię Twoje, Deum, Salvatórem meum. Confitébor nómini
ponieważ podporą i pomocnikiem stałeś się dla mnie. tuo: quóniam adiútor et protéctor factus es miOchroniłeś ciało moje od zguby, od sieci oszczerczego hi, et liberásti corpus meum a perditióne, a
języka i od warg wypowiadających kłamstwo; a wobec láqueo linguæ iníquæ et a lábiis operántium
przeciwników stałeś się pomocnikiem i wybawiłeś mię, mendácium, et in conspéctu astántium factus es
według wielkości miłosierdzia i Twego imienia, od po- mihi adiútor. Et liberásti me secúndum mulkąsania przez tych, co są gotowi mnie połknąć, od ręki titúdinem misericórdiæ nóminis tui a rugiéntiszukających mej duszy, z wielu utrapień, jakich do- bus, præparátis ad escam, de mánibus quærénznałem, od uduszenia w ogniu, który mnie otacza, tium ánimam meam, et de portis tribulatiónum,
i z środka ognia, który nie ja zapaliłem, z głębokich quæ circumdedérunt me: a pressúra flammæ,
wnętrzności Szeolu, od języka nieczystego i od słowa quæ circúmdedit me, et in médio ignis non sum
kłamliwego, od oszczerstwa języka przewrotnego wo- æstuáta: de altitúdine ventris inferi, et a lingua
bec króla. Dusza moja zbliżyła się aż do śmierci, a ży- coinquináta, et a verbo mendácii, a rege iníquo,
cie moje było blisko Szeolu, na dole. Ze wszystkich et a lingua iniústa: laudábit usque ad mortem
stron otoczyli mnie i nie znalazłem wspomożyciela,
rozglądałem się za pomocą od ludzi, ale nie przyszła.
Wówczas wspomniałem na miłosierdzie Twoje, Panie,
i na dzieła Twoje, te od wieków - że wybawiasz tych,
którzy cierpliwie czekają na Ciebie, i wyzwalasz ich
z ręki nieprzyjaciół. Dlatego będę Cię wielbił i wychwalał, i błogosławił imieniu Pańskiemu.
GRADUALE:
Wdzięk rozlał się na twoich wargach, przeto Bóg pobłogosławi cię na wieki. V. W obronie wiary i sprawiedliwości niech cudów dokona twoja prawica.
ALLELÚIA:
Alleluja, alleluja. V. Pięć panien mądrych wzięło oliwy
w naczynia swoje wraz z lampami. A o północy rozległo się wołanie: Oto Oblubieniec nadchodzi, wyjdźcie
Da spotkanie Chrystusa Pana! Alleluja.
EVANGELIUM:
Onego czasu: Powiedział Jezus uczniom swoim tę
przypowieść: Wtedy podobne będzie królestwo niebieskie do dziesięciu panien, które wzięły swoje lampy
i wyszły na spotkanie pana młodego. Pięć z nich było
nierozsądnych, a pięć roztropnych. Nierozsądne wzięły
lampy, ale nie wzięły z sobą oliwy. Roztropne zaś razem z lampami zabrały również oliwę w naczyniach.
Gdy się pan młody opóźniał, zmorzone snem wszystkie
zasnęły. Lecz o północy rozległo się wołanie: "Pan młody idzie, wyjdźcie mu na spotkanie!" Wtedy powstały
wszystkie owe panny i opatrzyły swe lampy. A nierozsądne rzekły do roztropnych: "Użyczcie nam swej oliwy, bo nasze lampy gasną". Odpowiedziały roztropne:
"Mogłoby i nam, i wam nie wystarczyć. Idźcie raczej do
sprzedających i kupcie sobie!" Gdy one szły kupić,
nadszedł pan młody. Te, które były gotowe, weszły
z nim na ucztę weselną, i drzwi zamknięto. W końcu
nadchodzą i pozostałe panny, prosząc: "Panie, panie,
otwórz nam!" Lecz on odpowiedział: "Zaprawdę, powiadam wam, nie znam was". Czuwajcie więc, bo nie
znacie dnia ani godziny.
OFFERTORIUM:
Za nią prowadzą do Króla dziewice, jej druhny wiodą
z radością i weselem do pałacu Króla i Pana.
SECRETA:
Panie, wejrzyj łaskawie na ofiary, które Ci składamy,
i za wstawiennictwem św. Agnieszki, Dziewicy i Męczennicy Twojej, wyzwól nas z więzów naszych grzechów. Przez Pana.
PRAEFATIO COMMUNIS:
Prawdziwie godnie jest to i sprawiedliwie, słusznie
i zbawiennie, byśmy zawsze i wszędzie dzięki Tobie
czynili, Panie święty, Ojcze wszechmogący, wiekuisty
Boże. Przez Chrystusa Pana naszego. Przez Niego
Majestat twój wychwalają Aniołowie, wielbią Panowania, ze drżeniem czczą Mocarstwa.
A wspólnie z nimi w radosnym uniesieniu sławią Niebiosa, Moce niebieskie, i błogosławione Serafiny. Dozwól, błagamy, aby i nasze głosy przyłączyły się do
ánima mea Dóminum: quóniam éruis sustinéntes te, et líberas eos de mánibus géntium,
Dómine, Deus noster.
Ps 44,3.5
Diffúsa est grátia in lábiis tuis: proptérea benedíxit te Deus in ætérnum. V. Propter veritátem et mansuetúdinem et iustítiam: et dedúcet te mirabíliter déxtera tua.
Ps 25,4.6
Allelúia, allelúia. V. Quinque prudéntes vírgines
accepérunt óleum in vasis suis cum lampádibus:
média autem nocte clamor factus est: Ecce,
sponsus venit: exíte óbviam Christo Dómino.
Allelúia.
Mt 25,1-13
In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis
parábolam hanc: Símile erit regnum coelórum
decem virginibus: quæ, accipiéntes lámpades
suas, exiérunt óbviam sponso et sponsæ. Quinque autem ex eis erant fátuæ, et quinque
prudéntes:
sed
quinque
fátuæ,
accéptis
lampádibus, non sumpsérunt oleum secum:
prudéntes vero accepérunt óleum in vasis suis
cum lampádibus. Moram autem faciénte sponso,
dormitavérunt omnes et dormiérunt. Média autem nocte clamor factus est: Ecce, sponsus venit,
exíte óbviam ei. Tunc surrexérunt omnes vírgines illæ, et ornavérunt lámpades suas. Fátuæ
autem sapiéntibus dixérunt: Date nobis de óleo
vestro: quia lámpades nostræ exstinguúntur.
Respondérunt prudéntes, dicéntes: Ne forte non
suffíciat nobis et vobis, ite pótius ad vendéntes,
et émite vobis. Dum autem irent émere, venit
sponsus: et quæ parátæ erant, intravérunt cum
eo ad núptias, et clausa est iánua. Novíssime
vero véniunt et réliquæ vírgines, dicéntes:
Dómine, Dómine, aperi nobis. At ille respóndens,
ait: Amen, dico vobis, néscio vos. Vigiláte ítaque,
quia nescítis diem neque horam.
Ps 44,15-16
Afferéntur Regi Vírgines post eam: próximæ
eius afferéntur tibi in lætítia et exsultatióne:
adducántur in templum regi Dómino.
Hóstias, Dómine, quas tibi offérimus, propítius
súscipe: et, intercedénte beáta Agnéte Vírgine et
Mártyre tua, víncula peccatórum nostrórum absólve. Per Dominum.
Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre,
nos tibi semper et ubíque grátias agere: Dómine
sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per
Christum, Dóminum nostrum. Per quem maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Coeli coelorúmque
Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne
concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut
admitti iu-beas, deprecámur, súpplici confessio-
nich i ze czcią uniżoną wymawiały:
COMMUNIO:
Pięć panien mądrych wzięło oliwy w naczynia swoje
wraz z lampami. A o północy rozległo się wołanie: Oto
oblubieniec nadchodzi, wyjdźcie na spotkanie Chrystusa Pana!
POSTCOMMUNIO:
Pokrzepieni niebieskim pokarmem i napojem błagamy Cię pokornie, Boże nasz, niech nas bronią modlitwy tej, w której święto przyjęliśmy te dary. Przez
Pana.
ne dicéntes:
Mt 25,4.6
Quinque prudéntes vírgines accepérunt óleum
in vasis suis cum lampádibus: média autem nocte clamor factus est: Ecce, sponsus venit: exíte
óbviam Christo Dómino.
Refécti cibo potúque coelésti. Deus noster, te
súpplices exorámus: ut, in cuius hæc commemoratióne percépimus, eius muniámur et précibus.
Per Dominum.