Rozwój mowy dziecka

Rozwój mowy dziecka
Wiedza na temat prawidłowego rozwoju mowy dziecka jest niezbędna
każdej
osobie, która ma kontakt z dziećmi. Dzięki tej wiedzy można w porę dostrzec
powstający problem i podjąć
działania zapobiegawcze. Bez dobrej znajomości
poszczególnych etapów rozwoju mowy nie można ingerować w rozwój mowy
dziecka, nie można mu pomóc, a wręcz przeciwnie można mu zaszkodzić.
W rozwoju mowy wyodrębnia się cztery okresy:
1) Okres melodii (0-1 rok życia)
Wyróżniamy w nim :
 GŁUŻENIE (około 2-3 m. życia) - dziecko wydaje przypadkowe dźwięki,
towarzyszące nieskoordynowanym ruchom kończyn i całego ciała. Głużą
wszystkie dzieci, nawet te niesłyszące!
 GAWORZENIE (6-12 m. życia) - dziecko początkowo odruchowo, potem
świadomie powtarza dźwięki, które wydawało samo lub usłyszało z otoczenia.
Są to różne kombinacie dźwięków (la, ba, da). Od około 9-12 m. życia rozwija
się rozumienie, które znacznie wyprzedza mowę samodzielną. Zaczyna
powtarzać pierwsze słowa, a niektóre używać w określonym znaczeniu (mama,
tata, baba) .
2) Okres wyrazu (1-2 r. życia)
Dziecko używa prawie wszystkich samogłosek z wyjątkiem nosowych (ą, ę)
oraz wymawia niektóre spółgłoski: p, b, m, t, d, n, k, ś czasem ć, ź, dź, ch.
Wypowiadane wyrazy są bardzo zniekształcone pod względem brzmieniowym,
głoski są deformowane, zastępowane, prawie wszystkie spółgłoski są
zmiękczane. Grupy spółgłoskowe są uproszczanie, np. kaczka-kaka, pomidor –
midol
3) Okres zdania (2-3 r. życia)
Mowa ulega dalszemu doskonaleniu. Dziecko powinno już wypowiadać
spółgłoski: p, b, m, pi, bi, mi, f, w, fi, wi, ś, ź, ć, dź, ń, ki, gi, k, g, ch, t, d, n, l,
li , ł, j.
Pod koniec tego okresu mogą się już pojawić głoski: s, z, c, dz, a nawet sz, rz,
cz, dż. Charakterystyczne w tym okresie jest:
 zmiękczanie głosek syczących i szumiących, np. szkoła - śkoła, masło maśło
 zastępowanie głoski „r” głoska „l” , „j” lub „ł”
 brak wyraźnych końcówek
 upraszczanie grup spółgłoskowych
 błędy gramatyczne
 pierwsze zdania są zazwyczaj dwuwyrazowe.
4) Okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 r. życia)
 4 lata- wymawia głoski s, z, c, dz, odróżnia je od ich miękkich
odpowiedników. Pod koniec czwartego roku życia nie powinno już
wymawiać głosek syczących jako głoski ciszące, powinna się pojawić
głoska „r”, choć często pojawia się dopiero pod koniec 5 roku życia.
 Miedzy 4-5 rokiem życia pojawiają się głoski szumiące sz, rz, cz, dż.
Dziecko potrafi je poprawnie powtórzyć, choć w mowie potocznej mogą
jeszcze być wymawiane jako s, z, c, dz.
 Pomiędzy 5-6 rokiem życia dziecko wymawia już głoski sz, rz, cz, dż, r.
wymowa tych głosek utrwala się w 6 roku życia.
 W wieku 7 lat dziecko powinno w zasadzie wymawiać wszystkie głoski
prawidłowo, powinna już być utrwalona poprawna wymowa wszystkich
głosek. W mowie dziecka wzrasta liczba przymiotników, przysłówków,
zaimków i liczebników.