Przemijające jednooczne zaniewidzenie (amaurosis fugax*)

Przemijające jednooczne zaniewidzenie
(amaurosis fugax*)
Wiadomości podstawowe
— Nagłe zaniewidzenie jednego oka, trwające krócej niż 60 min.
— Czasem skojarzone z migoczącymi mroczkami (fotopsje, pozytywne zjawiska wzrokowe
[„pozytywne” oznacza jasne na ciemnym tle – przyp. tłum.].
— Spowodowane zmniejszeniem ukrwienia tkanek oka (przemijający oczny epizod niedokrwienny (transient ischaemic attack – TIA)
— Częste przyczyny:
—zwężenie tętnicy szyjnej — nadciśnienie tętnicze — idiopatyczne (domniemany skurcz tętnic siatkówki) — zagrażający zawał siatkówki lub nerwu wzrokowego — obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
— Brak przekonujących dowodów, że endarterektomia tętnicy szyjnej przynosi korzyść pacjentom
z jedynie oczną postacią TIA.
Objawy kliniczne
—W badaniu klinicznym zwykle bez odchyleń, niekiedy widoczne wewnątrznaczyniowe płytki włókni-
CZĘŚĆ 1 • Przemijające zaniewidzenie
kowo-cholesterolowe (Hollenhorsta), obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, lub retinopatia zastoinowa.
Badania dodatkowe
—Ultrasonografia doplerowska (USG Doppler) tętnic szyjnych, angiograficzna tomografia kom-
puterowa (TK) lub angiografia rezonansu magnetycznego (MR) w celu wykluczenia zwężenia,
rozwarstwienia lub dysplazji tętnic.
—Pomiar ciśnienia tętniczego krwi (w pozycji siedzącej i po pionizacji) w celu wykluczenia
nadciśnienia lub niedociśnienia.
—Elektrokardiografia (EKG) w celu wykluczenia migotania przedsionków.
—Echokardiografia w celu odnalezienia potencjalnego źródła zatorów w obrębie serca.
—Badania laboratoryjne krwi pod kątem diagnostyki nadkrzepliwości:
— pełna morfologia — proteinogram — czas protrombinowy — czas częściowej tromboplastyny
[w Polsce często stosuje się nazwę czas kaolinowo-kefalinowy – przyp. tłum.] — przeciwciała antyfosfolipidowe — antytrombina III — czynnik V Leiden — mutacje genu protrombiny
— homocysteina — hemoglobina sierpowata — lepkość osocza
Rozpoznanie różnicowe
—Zator pochodzący z tętnicy szyjnej, łuku aorty, zastawki lub przyścienny serca
—Nadciśnienie lub niedociśnienie tętnicze
—Schorzenia przebiegające z nadkrzepliwością krwi
—Zagrażające zamknięcie naczynia siatkówki
—Okulopatia niedokrwienna
—Skurcz tętnic siatkówki (zob. migrena siatkówkowa)
—Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
Leczenie
—Bezpośrednie leczenie przyczynowe
—Endarterektomia często zalecana, jeśli zwężenie tętniczy szyjnej po stronie występowania TIA
przekracza 70%, jednak brak przekonujących dowodów, że postępowanie to jest korzystne
u pacjentów z jedynie oczną postacią TIA.
—Wpływ na modyfikowalne czynniki rozwoju miażdżycy (cukrzycę, nadciśnienie, dyslipidemię,
brak aktywności fizycznej, otyłość, palenie tytoniu).
G
2
* Amaurosis fugax to nazwa obecnie niezalecana ze względu na to, iż nie określa, czy schorzenie jest
jedno- czy obuoczne.