Górnicze przekształcenia środowiska geologicznego

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady
Górnicze przekształcenia środowiska geologicznego
Strona 1 z 21. Działalność człowieka w środowisku.
Pobieranie surowców jest niezbędne dla życia człowieka, jego rozwoju, należy jednak z nich tak korzystać, aby jak
najbardziej minimalizować szkody powodowane przez wydobycie. Człowiek już od pojawienia się przekształcał
środowisko geologiczne. Na początku były to przekształcenia płytkie (np. robienie narzędzi z kamieni), następnie
zaczął przekształcać stoki górskie w celach uprawnych. Powoli zaczął wydobywać surowce do budowania domów i
pozyskiwać energię z paliw stałych. Rozwój transportu łączył się z bardzo dużymi przekształceniami środowiska,
wiązało się to z budowaniem dróg, tuneli i zużywaniem paliwa. Rozwój transportu pociągnął za sobą rozwój
przemysłu, a ten z m.in. stawianie wysokich i ciężkich konstrukcji, co spowodowało coraz większe obciążanie
przenoszone na grunty. Współczesna Ziemia jest w duzym stopniu przekształcona geologicznie przez człowieka. W
Polsce 20% kraju jest przekształcone. Widać to w miastach, gdzie wyrównuje się powierzchnie, kopie parkingi
podziemne, stawia wysokie wieżowce, buduje drogi, tunele itd.
2. Podstawowe problemy związane z eksploatacją złóż.
Miejsce, które wybierzemy na eksploatację powinno być bogate w złoże, które jest łatwo dostępne. Dobór
technologii musi odpowiadać kształtowi i głębokości złoża. Prace przy jego wydobyciu powinny przebiegać najtańszym
kosztem zarówno ekonomicznym jak i przyrodniczym. Podczas wydobywania musimy zapewnić prawidłowy obieg
wody i odpadów, a także oszczędzać zasoby. Ważne jest, aby poszukiwać alternatywnych źródeł energii.
Podczas eksploatacji złóż musimy pamiętać, że wpływamy na środowisko. Zmieniamy:
- stan naprężeń (pęknięcia, naciągnięcia)
- warunki hydrogeologiczne
- powierzchnię
- temperaturę (wychładzamy robiąc wiercenia, grzejemy, np. podczas wytopu siarki)
- wytrzymałość skal
- porowatość, szczelinowość i przepuszczalność utworów
- chemizm
Kroki, jakie należy podjąć już na etapie planowania w celu jak najmniejszej ingerencji w środowisko, podczas
wydobywania złoża to:
- dobre rozpoznanie geologiczne
- dobór odpowiedniej technologii
- prawidłowe projektowanie
- prognozowanie dynamiki zmian
- cena na tle regionalnym
- ochrona dziedzictwa kulturowego
Etapy wydobycia złoża:
strona 1 / 3
Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady
Górnicze przekształcenia środowiska geologicznego
3. Zagrożenia wynikające z eksploatacji.
Wraz ze wzrostem głębokości kopalni wzrastają różnorakie zagrożenia: zawaleniem, zanieczyszczeniem
środowiska, nadmiernym jego przekształceniem i wzrostem kosztów wydobycia. Przekształcenia, jakie powstają przy
wydobywaniu złoża dzielimy na ciągłe i nieciągle. Pierwsze charakteryzują się powstawaniem obniżeń i podtopień na
powierzchni, drugie zaś powstawaniem nagłych załamań. Bezpośrednim zabezpieczeniem przed zawaleniem lub
topnięciem w kopalni jest stawianie filarów. Należy pamiętać, że spoczywa na nich duże obciążenie. Innym
zabezpieczeniem są umocnienia, a także utrzymywanie stanu równowagi. Osiąga się to poprzez wypełnienie pustych
przestrzeni z tyłu wyrobiska. Materiał do wypełnienia może pochodzić z warstw nadległych lub być specjalnie
przygotowaną posadzką suchą lub mokrą. Najlepiej jakby do jej wyrobu stosowano odpady, ale jak na razie bardzo
rzadko tak się robi.
4. Klasyfikacja zagrożeń.
Podział zagrożeń ze względu na sferę, na którą oddziałują:
a)
związane z litosferą
powolne, np.:
- pełzanie skał
- wycieki wody
- wypływy gazów górotworu
nagłe, np.:
- tąpania i zawały skał
- wyrzuty rozdrobnionych skal
- wdarcie się wody
b)
związane z atmosferą, np.
- dyfuzje i unoszenie się pyłów, gazów i wilgoci
c)
-
związane z technosferą, np.:
ryzyko awarii silników i maszyn pracujących przy wydobyciu
nadmierne oszczędności finansowe na systemach ochronnych
Podział zagrożeń wodnych, ze względu na przyczyny:
a)
naturalne:
- związane z klimatem
- związane z rzeźbą terenu
- związane z warunkami hydrogeologicznymi
- związane z budową geologiczną
strona 2 / 3
Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady
Górnicze przekształcenia środowiska geologicznego
b)
sztuczne:
- związane ze sposobem eksploatacji złóż
- związane z kierunkiem wybierania złoża
- związane z głębokością prowadzonych prac
- związane ze stopniem rozwoju kopalni
5. Klasyfikacja wód kopalnianych i metody ich utylizacji.
Wody dopływające do kopalni dzieli się na cztery klasy. Wody pierwszej i drugiej klasy mogą być wykorzystywane
do celów komunikacyjnych. Trzecia klasa może być przeznaczona do procesów technologicznych, zaś czwarta jako
surowiec do soli. Znamy rożne metody utylizacji wód, m.in. są to metody: głębokiego zamykania, zbiorników
retencyjnych, cyklicznego obiegu; metody termiczne to: krystalizacja i uzdatnianie.
6. Metan – jako poważne zagrożenie górnicze.
Metan jest produktem ubocznym procesu powstawania węgla. Często ulatnia się podczas jego wydobywania. Z tlenem
tworzy mieszaniny wybuchowe. Od 1994r. jest kopalina podstawowa, przez co jego wydobycie musi być
koncesjonowane. Są udokumentowane jego 44 złoża. Najbardziej zagrożone metanem kopalnie znajdują się w
Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Zamkniecie kopalni zagrożonych tym gazem nie rozwiązuje jego problemu,
ponieważ przez szczeliny dostaje się on do innych kopalni w tym rejonie.
poprzednia - następna »»
strona 3 / 3