369 A. PRZYCZYNY NAGŁEJ NIESPODZIEWANEJ ŚMIERCI U

Rozdział 6. Problemy szczególne 369
A. PRZYCZYNY NAGŁEJ NIESPODZIEWANEJ ŚMIERCI
U MŁODYCH SPORTOWCÓW
Nagła niespodziewana śmierć u młodych sportowców występuje
u ok. 1 na 200 000 młodych ludzi uczestniczących w aktywnościach sportowych w szkole średniej w przeliczeniu na rok szkolny. Kardiomiopatia przerostowa (hypertrophic cardiomyopathy – HCM) jest najczęstszą (do 40%) przyczyną nagłej śmierci młodych sportowców w trakcie zawodów (tab. 6-12).
Drugą co do częstości przyczyną nagłych zgonów (ok. 30%) są wrodzone
i nabyte choroby tętnic wieńcowych. Wśród innych rzadszych przyczyn
związanych z nagłą śmiercią sercową u sportowców wymienia się: zapalenie
mięśnia sercowego, wypadanie płatka zastawki mitralnej i zaburzenia rytmu
serca. Nagła śmierć jest znacznie częstsza u chłopców niż u dziewcząt. Piłka
nożna i koszykówka są w USA dyscyplinami sportowymi, podczas których
najczęściej dochodzi do nagłej śmierci.
B. BADANIA PRZESIEWOWE PRZED udziałEM W ZAWODACH
SPORTOWYCH
Powszechne w USA badanie przesiewowe sportowców w szkole średniej
i na studiach wyższych ograniczone jest do uzyskania wywiadu i przeprowadzenia badania fizykalnego, co – jak wiadomo – nie jest najlepszą
metodą rozpoznania istotnych chorób sercowo-naczyniowych. Zespół
AHA wprowadził niedawno zalecenia odnośnie do wykonywania badania
przesiewowego składającego się z 12 punktów i obejmującego zebranie
wywiadu (w tym wywiadu rodzinnego) oraz ocenę fizykalną (ramka 6-9).
Stwierdzenie nieprawidłowości w którymkolwiek punkcie powoduje skierowanie pacjenta na pełne badanie kardiologiczne na podstawie decyzji
lekarza badającego. W niektórych krajach europejskich wskazane jest
wykonanie 12-odprowadzeniowego EKG w połączeniu z wywiadem i badaniem fizykalnym, jednak AHA nie zaleca przeprowadzania tego badania z uwagi na jego niską swoistość, wysoki odsetek fałszywie dodatnich
wyników oraz wysokie koszty. Na podstawie badania lekarskiego kwalifikującego do uprawiania sportów nie zawsze można rozpoznać pacjenta
z chorobą sercowo-naczyniową. Badanie takie nie chroni jednocześnie
przed ryzykiem wystąpienia nagłej śmierci. Nawet przy zastosowaniu
wysoko specjalistycznych testów dostępnych dla kardiologów, całkowita
prewencja takich zgonów jest niemożliwa, gdyż niektóre przyczyny nagłej śmierci są bardzo rzadkie.
Zespół AHA zalecił przeprowadzanie badań przesiewowych u młodzieży
uczęszczającej do szkoły średniej przed rozpoczęciem treningów w danej
dyscyplinie sportowej oraz po upływie 2 lat. Sportowców na studiach wyższych należy zbadać przed rozpoczęciem treningów i zawodów oraz co roku
przez kolejne 3 lata.