Zanim wybierzemy się w egzotyczną podróż

dolegliwości, z towarzyszącą wysoką gorączką, fatalnym samopoczuciem
czy pojawieniem się krwi w stolcu zdecydowanie wymagają pomocy
lekarskiej. Aby spokojnie i bez nieprzyjemnych rewelacji spędzić
wymarzony urlop unikajmy dań zawierających surowe składniki – dania
na gorąco są znacznie bezpieczniejsze; unikajmy także dań kupowanych
na straganach, przygotowywanych w złych warunkach sanitarnych. Owoce
prosto z drzewa w zasadzie powinny być bezpieczne, jednak nie mogą być
uszkodzone.
3. Uwaga na słońce
Odpowiednia ochrona skóry jest koniecznością,
stąd warto zaopatrzyć się w kosmetyki z
silnym filtrem UV.
Planując egzotyczną podróż zadbajmy najpierw o własne bezpieczeństwo
i dokładnie zapoznajmy się z zagrożeniami zdrowotnymi na obszarze, który
zamierzamy odwiedzić. Warto udać się na wizytę lekarską przed planowaną
podróżą, a także po powrocie do kraju, jeśli w trakcie pobytu mieliśmy
problemy zdrowotne (biegunka, gorączka itp.). Choroby tropikalne bywają
podstępne i mogą być naprawdę groźne.
Pamiętajmy – bezpieczny turysta
to turysta świadomy!
Opracowanie:
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Powiatowej Stacji
Sanitarno-Epidemiologicznej w Lublinie
Za: lek. med. Mirosław Kiedrowski
Zanim
wybierzemy się
w egzotyczną podróż...
Jeżeli za cel wakacyjnych wojaży obieramy kraje afrykańskie, azjatyckie,
czy Ameryki Południowej powinniśmy zadbać o bezpieczeństwo własne
i najbliższych. Pobyt w krajach egzotycznych wiąże się z różnymi
zagrożeniami zdrowotnymi w zależności od regionu.
Sprawdzonym sposobem pozwalającym ustrzec się wielu problemów
są szczepienia
ochronne. By uniknąć przykrych niespodzianek
przy przekraczaniu granicy trzeba dowiedzieć się, czy w kraju docelowym
wymagany jest Międzynarodowy Certyfikat Szczepień. Dobór szczepień
zależy od miejsca, czasu trwania, celu podróży i wieku pacjenta.
W zależności od rejonu, w który się udajemy, mogą być one nieco inne.
Niezbędne informacje można uzyskać w poradniach chorób tropikalnych
(są w większych szpitalach zakaźnych), w Stacjach SanitarnoEpidemiologicznych, a także z przewodników turystycznych. Nierzadko
pomocnych informacji będzie w stanie udzielić nasz lekarz rodzinny.
Planując egzotyczną podróż musimy o niezbędnych szczepieniach pomyśleć
z wyprzedzeniem – do wytworzenia się niezbędnego poziomu przeciwciał
i uzyskania odporności potrzeba czasu i szczepienia wg określonych
schematów.
Szczepienia dzielimy na obowiązkowe
i zalecane. W świetle
międzynarodowych przepisów do obowiązkowych zalicza się szczepionkę
przeciw żółtej febrze. Ta niebezpieczna dla życia wirusowa gorączka
krwotoczna w przypadku zachorowania może się wiązać nawet z 50%
śmiertelnością. WHO co roku aktualizuje zalecenia odnośnie szczepień generalnie szczepionka ta wymagana jest w międzyzwrotnikowych krajach
Afryki i Ameryki Południowej. Ponadto przepisy mogą wymagać okazania
ważnych szczepień w przypadku przemieszczania się pomiędzy
określonymi krajami - np. Polak nie musi być szczepiony jadąc do Brazylii
z Polski, ale musi okazać ważne szczepienie jeśli wcześniej odwiedził kraje
endemiczne, np. Boliwię. Szczepienia zalecane to przykładowo: przeciw
durowi brzusznemu, polio, wzwA i in.
Jeśli celem naszej podróży są rejony okołorównikowej Afryki i Azji
(Indie, Pakistan, Bangladesz), a także Arabia Saudyjska - wskazane jest
zaszczepienie się przeciwko meningokokowemu zapaleniu opon mózgowo
- rdzeniowych. Choroba ta szerzy się drogą kropelkową i pobyt w dużych
skupiskach ludzkich (pielgrzymki do miejsc kultu itp.) zwiększa ryzyko
zachorowania.
Szanse na udany pobyt i powrót
w dobrym zdrowiu zwiększa przestrzeganie
podstawowych zasad higieny tropikalnej:
1. Dopasujmy ubiór do klimatu i zagrożeń środowiskowych
To bardzo ważne. Przykładowo - chodzenie po plaży boso może wiązać się
z narażeniem na kontakt z larwą skórną wędrującą. Tzw. zespół larwy
wędrującej skórnej występuje głównie w krajach tropikalnych i
subtropikalnych - w południowych stanach USA (Floryda i wybrzeże Zatoki
Meksykańskiej), we wschodniej, zachodniej i południowej Afryce oraz w
południowo-wschodniej Azji. Zwykle przyczyną choroby jest tzw. tęgoryjec
brazylijski – nicień, którego larwy bytują w zanieczyszczonej zwierzęcymi
odchodami, wilgotnej ziemi. Larwy mają zdolność czynnego wnikania przez
nieuszkodzony naskórek, stąd właściwe zabezpieczenie stóp jest w rejonach
endemicznych niezbędne.
Odpowiedni ubiór oraz stosowanie środków przeciw owadom są w wielu
regionach koniecznością, gdyż często to właśnie owady stanowią największe
zagrożenie. W krajach afrykańskich dużym zagrożeniem jest przenoszona
przez komary malaria. Niestety nie istnieje szczepionka przeciwko tej
groźnej chorobie. Malaria może stanowić poważne zagrożenie zdrowia
i życia. W niektórych rejonach i w określonych sytuacjach wskazana może
być chemioprofilaktyka, polegająca na przyjmowaniu określonych leków
w czasie pobytu. Informacji na ten temat można zasięgnąć w poradniach
medycyny tropikalnej. Zalecane postępowanie różni się w zależności od
regionu, do którego się wybieramy, gdyż zarodźce malarii różnią się pod
względem lekooporności.
2. Rozsądnie z egzotyczną kuchnią
Nie warto spożywać potraw z niepewnego źródła, gdy nie
mamy pewności, że są one świeże, produkty były właściwie
przechowywane a osoba przyrządzająca jest zdrowa.
W niektórych rejonach trzeba zaopatrzyć się w butelkowaną wodę firmowo
kapslowaną, gdyż tylko wtedy mamy (względną) pewność, że woda jest
bezpieczna. Oczywiście skutecznym sposobem uzdatniania wody jest jej
gotowanie. Nie pokładajmy natomiast zbytniego zaufania w tabletkach
do uzdatniania wody. Zawierają one związki chloru, które niekoniecznie
podziałają na wszelkie chorobotwórcze bakterie, a już na pewno nie
zabezpieczą nas przed cystami pasożytów. Ostrożność z wodą (zwł.
w krajach afrykańskich) dotyczy nawet tak prozaicznych czynności, jak
mycie zębów. Warto używać wody przegotowanej!
Dolegliwości żołądkowo-jelitowe są bardzo częste i zwykle nie stanowią
dużego zagrożenia – tzw. choroba podróżnych wiąże się z kontaktem z obcą
florą bakteryjną i doświadczamy jej bardzo często. Jednak bardziej nasilone