Spółka córka jest uprawniona do przejęcia spółki matki

Spółka córka jest uprawniona do przejęcia spółki matki
mec. Tomasz Kański, Dziennik Gazeta Prawna, Akademia prawa gospodarczego cz. 1094
W praktyce bardzo często dochodzi do łączenia przedsiębiorstw. W przypadku połączenia spółek niekiedy
polega to na przejęciu spółki córki przez spółkę matkę. Czy natomiast możliwe jest połączenie, w którym
spółka córka przejmuje spółkę matkę?
Przepisy kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) regulujące łączenie spółek nie zawierają ograniczeń dotyczących
konfiguracji lub kierunku łączenia w przypadku łączenia spółek kapitałowych. Jedyne ograniczenie w tym
zakresie dotyczy spółek osobowych, które nie mogą być spółkami przejmującymi (art. 491 par. 1 k.s.h.).
Pewne wątpliwości dotyczące możliwości przejęcia spółki matki przez spółkę córkę będącą spółką z o.o.
związane są z przepisami kodeksu zakazującymi nabywania udziałów własnych. W wyniku połączenia na spółkę
przejmującą przechodzi cały majątek spółki przejmowanej. W przypadku przejmowania spółki matki w skład jej
majątku wchodzą udziały lub akcje, jakie spółka matka posiada w spółce córce. W ramach sukcesji
uniwersalnej związanej z połączeniem (art. 494 par. 1 k.s.h.) spółka córka staje się posiadaczem własnych
udziałów lub akcji.
Nabywanie udziałów lub akcji własnych jest, co do zasady, zakazane przez k.s.h. Istnieją jednak wyjątki od tej
zasady. Spółka akcyjna może nabyć akcje własne m.in. w ramach sukcesji uniwersalnej (art. 362 par. 1 pkt 3
k.s.h.) oraz w innych przypadkach przewidzianych w ustawie (art. 362 par. 1 pkt 9 k.s.h.). W przypadku spółki
akcyjnej nie ma zatem wątpliwości co do dopuszczalności nabycia akcji własnych w związku z przejęciem
spółki matki. Przepis art. 200 k.s.h. dotyczący spółki z o.o. dopuszcza jedynie nabycie udziałów własnych w
przypadkach przewidzianych w ustawie i nie zawiera wyraźnego wyłączenia zakazu dla nabycia udziałów
własnych w ramach sukcesji. Pomimo powyższych niedoskonałości regulacyjnych, w doktrynie przeważa
zdecydowanie pogląd o dopuszczalności połączenia, w którym spółka córka będąca spółką z o.o. jest spółką
przejmującą spółkę matkę. Także praktyka sądów rejestrowych wskazuje na dopuszczalność takiego
połączenia.