GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM

GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
Dział programu
Europa, Sąsiedzi
Polski
Wymagania edukacyjne
uczeń:
określa i opisuje położenie geograficzne Europy i jej granice z innymi kontynentami na mapie ogólnogeograficznej świata, oblicza rozciągłość południkową i
równoleżnikową Europy, wykazuje następstwa południkoweji równoleżnikowej rozciągłości- 9.2
określa główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych, • charakteryzuje i porównuje linię brzegową Europy z
linią brzegową innych kontynentów- 9.2
wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy, omawia przemiany polityczne w Europie po 1989 roku - 9.1
opisuje na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz najważniejsze przyczyny i
konsekwencje tego zróżnicowania- 9.3
wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju
gospodarczego- 9.4
wykazuje na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji
rolnej, identyfikuje cechy rolnictwa towarowego-9.5
przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu lub okręgu
przemysłowego w Europie Zachodniej- 9.6
wskazuje na mapie największe miasta Europy i wymienia ich nazwy, wyjaśnia znaczenie terminu „metropolia” i wymienia przykłady europejskich metropolii, opisuje,
na podstawie mapy, położenie Londynu lub Paryża- 9.7
charakteryzuje środowisko przyrodnicze krajów alpejskich, wykazuje wpływ gór na środowisko przyrodnicze i gospodarkę krajów alpejskich, analizuje strukturę
użytkowania ziemi krajów
alpejskich i formułuje wnioski, wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych - 9.8
wykazuje atrakcyjność przyrodniczą Europy Południowej, wykazuje związki między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym,
wykazuje turystyczną atrakcyjność regionu śródziemnomorskiego-9.9
wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej, określa ich położenie geograficzne, podaje długość granic Polski z
poszczególnymi państwami,- 1.6
charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacj geograficznej, środowisko przyrodnicze krajów sąsiadujących z Polską, wykazuje ich
zróżnicowanie społeczne i gospodarcze- 8.1
wykazuje wysoki poziom rozwoju przemysłu, rolnictwa i usług w Niemczech, wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec- 8.2
przedstawia współczesne przemiany społeczne i gospodarcze Ukrainy-8.3
wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Rosję i podaje nazwę jej stolicy, określa położenie geograficzne , wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe,
kulturowe i gospodarcze Rosji- 8.4
przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego, gospodarki oraz formy współpracy z krajem będącym najbliższym sąsiadem regionu, w którym uczeń mieszka8.5
Położenie
oraz wskazuje Polskę na ogólnogeograficznej mapie Europy, charakteryzuje na podstawie mapy jej położenie na świecie i w Europie, wymienia nazwy skrajnych punktów
Polski i wskazuje je na mapie, wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje te państwa na mapie ogólnogeograficznej, wymienia cechy położenia Polskiśrodowisko
4.1
przyrodnicze Polski
wymienia nazwy głównych jednostek tektonicznych Polski i wskazuje te jednostki na mapie geologicznej, opisuje na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze
wydarzenia geologiczne na terenie Polski, wymienia nazwy er, w których wystąpiły ruchy górotwórcze, wymienia nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i
alpejskich oraz wskazuje je na mapie Polski, opisuje proces powstawania węgla kamiennego, wymienia nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięg na mapie Polski,
rozpoznaje na schematach formy polodowcowe i wskazuje obszary ich występowania na mapie Polski, rozpoznaje górskie formy polodowcowe na schematach, ,
omawia cechy rzeźby powierzchni Polski na podstawie mapy hipsometrycznej, wymienia nazwy i charakteryzuje pasy ukształtowania powierzchni, wskazuje je na
mapie Polski, wymienia nazwy regionów geograficznych w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni i wskazuje te regiony na mapie Polski, wymienia
nazwy punktów najwyżej i najniżej położonych w Polsce i wskazuje te punkty na mapie, wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi
wydarzeniami geologicznymi- 4.2
wymienia i rozpoznaje na podstawie fotografii lub okazów główne rodzaje skał występujących w regionie i w Polsce, wskazuje na mapie Polski obszary występowania
GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
surowców mineralnych, klasyfikuje surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie, wykazuje znaczenie skał i surowców mineralnych w różnych
dziedzinach życia- 4.3
wymienia geograficzne czynniki wpływające na klimat Polski, opisuje główne cechy klimatu Polski oraz własnego regionu, wykazuje ich związek z czynnikami je
kształtującymi, wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy morskiej- 4.4
wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych Polski i własnego regionu: lasów, wód, gleb, surowców mineralnych, korzystając z mapy opisuje ich rozmieszczenie i
określa znaczenie gospodarcze
Obszar, ludność
i urbanizacja
w Polsce
wyjaśnia i poprawnie stosuje terminy: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „gmina”, „wojewoda”, „prezydent”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt”, „demografia”, „przyrost
naturalny”, „przyrost rzeczywisty”, urodzenia, zgony, średnia długość życia, „struktura wiekowa społeczeństwa”, „gęstość zaludnienia”, „migracja”, „naród”, „państwo
wielonarodowościowe”, „państwo jednolite narodowościowo”, „mniejszość narodowa”, „mniejszość etniczna”, „społeczność etniczna”, „stopa bezrobocia”
„urbanizacja”, „wskaźnik urbanizacji”, „wieś”, „miasto”, „aglomeracja”- 5.1, 4.1
opisuje podział administracyjny Polski, opisuje kompetencje poszczególnych szczebli administracji samorządowej, wymienia nazwy województw oraz ich stolice i
wskazuje je na mapie administracyjnej Polski- 4.1
odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące: liczby ludności, urodzeń, zgonów, przyrostu
naturalnego, struktury płci, średniej długości życia w Polsce, odczytuje wielkość i główne kierunki migracji z Polski i do Polski- 5.2
charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice,
uwzględniając czynniki przyrodnicze, historyczne i społeczno-ekonomiczne-5.3
opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce, omawia strukturę zatrudnienia w wybranych województwach
porównuje strukturę zatrudnienia w swoim województwie, regionie oraz innych województwach i formułuje wnioski- 5.4
wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce, opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w wybranych województwach i porównuje je ze swoim województwem,
wyjaśnia przyczyny emigracji zarobkowej Polaków, wymienia aktualne, główne problemy rynku pracy w Polsce i w zamieszkiwanym regionie-5.5
wymienia cechy polskich miast, wymienia czynniki, które miały wpływ na intensywność urbanizacji w Polsce, wyjaśnia przyczyny urbanizacji w Polsce, analizuje
porównuje i ocenia na podstawie mapy ogólnogeograficznej rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i zamieszkiwanym regionie, wyjaśnia przyczyny rozwoju
wielkich miast w Polsce- 5.6
Rolnictwo w Polsce
wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura użytkowania ziemi”, „użytki rolne”, „grunty orne”, „struktura upraw”, „plony”, „zbiory”, „areał”, „hodowla zwierząt”,
„pogłowie”, opisuje na podstawie map tematycznych warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce, omawia warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju
rolnictwa, wyróżnia główne cechy struktury użytkowania ziemi oraz wielkości i własności gospodarstw rolnych w Polsce, wyróżnia główne cechy struktury zasiewów
w Polsce, wyróżnia główne cechy struktury hodowli na podstawie analiz mapy, wykresów, danych statystycznych-6.1
wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce6.2
Przemysł
wyjaśnia znaczenie terminów: „górnictwo”, „okręg przemysłowy”, „infrastruktura przemysłowa”,przedstawia funkcje przemysłu, dokonuje podziału przemysłu na
sekcje i działy, przedstawia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji przemysłu, przedstawia przemiany w strukturze produkcji w Polsce, wymienia i
opisuje czynniki lokalizacji zakładów przemysłowych w Polsce
przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego,
klasyfikuje elektrownie, odczytuje z danych statystycznych i diagramów wielkość produkcji energii elektrycznej, opisuje czynniki lokalizacji wybranych elektrowni w
Polsce, wymienia nazwy wybranych elektrowni cieplnych i wodnych oraz wskazuje te elektrownie na gospodarczej mapie Polski, wymienia nazwy alternatywnych
źródeł energii wykorzystywanych w Polsce- 6.3
wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wskazuje najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce gałęzie produkcji
przemysłowej- 6.4
• Usługi
wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „komunikacja”, „transport”, „obwodnica”, „nośność”, „ładunki masowe”, „łączność”, „handel zagraniczny”, „import”,
GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
„eksport”, „saldo bilansu handlu zagranicznego”, „turystyka”, „walory turystyczne”, „infrastruktura turystyczna”, klasyfikuje i rozróżnia rodzaje usługiopisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu, wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i zamieszkiwanym regionie-6.5
klasyfikuje turystykę ze względu na cel wyjazdów, wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu, wymienia przykłady walorów turystycznych
Polski, wymienia cele przyjazdów turystów zagranicznych do Polski, opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i
Przyrodniczego UNESCO i wskazuje je na mapie Polski-6.6
opisuje na podstawie map i wyjaśnia zróżnicowanie gęstości i jakości sieci transportowej w Polsce i wykazuje jej wpływ na rozwój innych dziedzin działalności
gospodarczej, wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad, opisuje bariery rozwoju transportu w Polsce- 6.7
Degradacja i
ochrona środowiska
w Polsce
Charakterystyka
regionów
fizycznogeograficz
nych Polski
wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce, wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz jego
ochrony we własnym regionie.-6.8
wymienia nazwy i wskazuje główne regiony geograficzne na mapie ogólnogeograficznej Polski- 7.1
charakteryzuje na podstawie map tematycznych środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski, ze szczególnym uwzględnieniem własnego
regionu (również na podstawie obserwacji terenowych)- 7.2
opisuje na podstawie map trematycznych najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami przyrodniczymi- 7.3
przedstawia, np. w formie prezentacji multimedialnej walory turystyczne wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów
kulturowych- 7.4
projektuje i opisuje na podstawie map turystycznych, tematycznych, ogolnogeograficznych i własnych obserwacji terenowych, podróż wzdłuż wybranej trasy we
własnym regionie, uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe- 7.5
przedstawia główne cechy położenia oraz środowisko przyrodnicze Morza Bałtyckiego, wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego oraz wskazuje przyczyny
degradacji jego wod- 7.6