GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM

GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
Dział programu
Azja
Europa
Sąsiedzi Polski
Wymagania edukacyjne
uczeń:
wyjaśnia znaczenie terminu „Eurazja”, wskazuje na mapie świata i określa położenie geograficzne Europy i Azji oraz wybranych państw Azji, opisuje, na podstawie mapy, przebieg granicy między Azją a
Europą - 1.6
opisuje i porównuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Azji z linią brzegową i ukształtowaniem powierzchni innych kontynentów- 1.7
porównuje, korzystając z map, środowisko przyrodnicze Azji ze środowiskiem przyrodniczym innych kontynentów , wykazuje, na podstawie map tematycznych, że Azja jest kontynentem wielkich
geograficznych kontrastów- 10.1
przedstawia, na podstawie map tematycznych, warunki przyrodnicze obszarów, na których kształtowały się najstarsze azjatyckie cywilizacje- 10.2
analizuje wykresy i dane liczbowe dotyczące rozwoju ludnościowego i urbanizacji w Chinach, wyjaśnia, na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na obszarze tego
państwa, podaje kierunki rozwoju gospodarczego Chin oraz wskazuje zmiany znaczenia tego kraju w gospodarce światowej-10.3
wykazuje znaczenie czynników społeczno- kulturowych w tworzeniu nowoczesnej gospodarki Japonii na tle niekorzystnych cech środowiska przyrodniczego- 10.4
wykazuje związek pomiędzy rytmem upraw i kulturą ryżu, a cechami klimatu monsunowego w Azji Południowo- Wschodniej- 10.5
opisuje kontrasty społeczno- gospodarcze w Indiach, wyjaśnia przyczyny gwałtownego rozwoju nowoczesnych technologii- 10.6
charakteryzuje region Bliskiego wschodu pod kątem cech kulturowych, zasobów ropy naftowej, kierunków i poziomu rozwoju gospodarczego, wskazuje miejsca konfliktów zbrojnych- 10.7
określa i opisuje położenie geograficzne Europy i jej granice z innymi kontynentami na mapie ogólnogeograficznej świata, oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Europy, wykazuje
następstwa południkoweji równoleżnikowej rozciągłości- 9.2
określa główne cechy środowiska przyrodniczego na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych, • charakteryzuje i porównuje linię brzegową Europy z linią brzegową innych kontynentów9.2
wykazuje się znajomością podziału politycznego Europy, omawia przemiany polityczne w Europie po 1989 roku - 9.1
opisuje na podstawie map tematycznych, zróżnicowanie regionalne, kulturowe, narodowościowe i etniczne współczesnej Europy oraz najważniejsze przyczyny i konsekwencje tego zróżnicowania- 9.3
wykazuje, na podstawie map tematycznych, związki między głównymi cechami środowiska przyrodniczego Europy Północnej a głównymi kierunkami rozwoju gospodarczego- 9.4
wykazuje na przykładzie rolnictwa Francji lub innego kraju europejskiego, związek pomiędzy warunkami przyrodniczymi a kierunkiem i efektywnością produkcji rolnej, identyfikuje cechy rolnictwa
towarowego-9.5
przedstawia, na podstawie wskazanych źródeł informacji geograficznej główne kierunki i przyczyny zmian w strukturze przemysłu wybranego regionu lub okręgu przemysłowego w Europie Zachodniej9.6
wskazuje na mapie największe miasta Europy i wymienia ich nazwy, wyjaśnia znaczenie terminu „metropolia” i wymienia przykłady europejskich metropolii, opisuje, na podstawie mapy, położenie
Londynu lub Paryża- 9.7
charakteryzuje środowisko przyrodnicze krajów alpejskich, wykazuje wpływ gór na środowisko przyrodnicze i gospodarkę krajów alpejskich, analizuje strukturę użytkowania ziemi krajów
alpejskich i formułuje wnioski, wykazuje, że kraje alpejskie należą do państw wysoko rozwiniętych - 9.8
wykazuje atrakcyjność przyrodniczą Europy Południowej, wykazuje związki między rozwojem turystyki a warunkami przyrodniczymi i dziedzictwem kulturowym, wykazuje turystyczną atrakcyjność
regionu śródziemnomorskiego-9.9
wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje je na mapie ogólnogeograficznej, określa ich położenie geograficzne, podaje długość granic Polski z poszczególnymi państwami,- 1.6
charakteryzuje i porównuje, na podstawie różnych źródeł informacj geograficznej, środowisko przyrodnicze krajów sąsiadujących z Polską, wykazuje ich zróżnicowanie społeczne i gospodarcze- 8.1
wykazuje wysoki poziom rozwoju przemysłu, rolnictwa i usług w Niemczech, wyjaśnia przyczyny dynamicznego rozwoju gospodarczego Niemiec- 8.2
przedstawia współczesne przemiany społeczne i gospodarcze Ukrainy-8.3
wskazuje na mapie ogólnogeograficznej Rosję i podaje nazwę jej stolicy, określa położenie geograficzne , wykazuje zróżnicowanie przyrodnicze, narodowościowe, kulturowe i gospodarcze Rosji- 8.4
przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego, gospodarki oraz formy współpracy z krajem będącym najbliższym sąsiadem regionu, w którym uczeń mieszka-8.5
Położenie oraz
środowisko
przyrodnicze Polski
wskazuje Polskę na ogólnogeograficznej mapie Europy, charakteryzuje na podstawie mapy jej położenie na świecie i w Europie, wymienia nazwy skrajnych punktów Polski i
wskazuje je na mapie, wymienia nazwy państw sąsiadujących z Polską i wskazuje te państwa na mapie ogólnogeograficznej, wymienia cechy położenia Polski- 4.1
wymienia nazwy głównych jednostek tektonicznych Polski i wskazuje te jednostki na mapie geologicznej, opisuje na podstawie tabeli stratygraficznej najważniejsze wydarzenia
geologiczne na terenie Polski, wymienia nazwy er, w których wystąpiły ruchy górotwórcze, wymienia nazwy górotworów kaledońskich, hercyńskich i alpejskich oraz wskazuje je na
mapie Polski, opisuje proces powstawania węgla kamiennego, wymienia nazwy zlodowaceń i wskazuje ich zasięg na mapie Polski, rozpoznaje na schematach formy polodowcowe i
wskazuje obszary ich występowania na mapie Polski, rozpoznaje górskie formy polodowcowe na schematach, , omawia cechy rzeźby powierzchni Polski na podstawie mapy
hipsometrycznej, wymienia nazwy i charakteryzuje pasy ukształtowania powierzchni, wskazuje je na mapie Polski, wymienia nazwy regionów geograficznych w poszczególnych
pasach ukształtowania powierzchni i wskazuje te regiony na mapie Polski, wymienia nazwy punktów najwyżej i najniżej położonych w Polsce i wskazuje te punkty na mapie,
wykazuje zależności pomiędzy współczesną rzeźbą Polski a wybranymi wydarzeniami geologicznymi- 4.2
GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
wymienia i rozpoznaje na podstawie fotografii lub okazów główne rodzaje skał występujących w regionie i w Polsce, wskazuje na mapie Polski obszary występowania surowców
mineralnych, klasyfikuje surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie, wykazuje znaczenie skał i surowców mineralnych w różnych dziedzinach życia- 4.3
wymienia geograficzne czynniki wpływające na klimat Polski, opisuje główne cechy klimatu Polski oraz własnego regionu, wykazuje ich związek z czynnikami je kształtującymi,
wyjaśnia mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy morskiej- 4.4
wymienia główne rodzaje zasobów naturalnych Polski i własnego regionu: lasów, wód, gleb, surowców mineralnych, korzystając z mapy opisuje ich rozmieszczenie i określa
znaczenie gospodarcze
Obszar, ludność
i urbanizacja
w Polsce
Rolnictwo w Polsce
Przemysł
• Usługi
wyjaśnia i poprawnie stosuje terminy: „powiat grodzki”, „powiat ziemski”, „gmina”, „wojewoda”, „prezydent”, „burmistrz”, „starosta”, „wójt”, „demografia”, „przyrost naturalny”,
„przyrost rzeczywisty”, urodzenia, zgony, średnia długość życia, „struktura wiekowa społeczeństwa”, „gęstość zaludnienia”, „migracja”, „naród”, „państwo wielonarodowościowe”,
„państwo jednolite narodowościowo”, „mniejszość narodowa”, „mniejszość etniczna”, „społeczność etniczna”, „stopa bezrobocia” „urbanizacja”, „wskaźnik urbanizacji”, „wieś”,
„miasto”, „aglomeracja”- 5.1, 4.1
opisuje podział administracyjny Polski, opisuje kompetencje poszczególnych szczebli administracji samorządowej, wymienia nazwy województw oraz ich stolice i wskazuje je na
mapie administracyjnej Polski- 4.1
odczytuje z różnych źródeł informacji (m.in. rocznika statystycznego oraz piramidy płci i wieku) dane dotyczące: liczby ludności, urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego, struktury
płci, średniej długości życia w Polsce, odczytuje wielkość i główne kierunki migracji z Polski i do Polski- 5.2
charakteryzuje na podstawie map gęstości zaludnienia zróżnicowanie rozmieszczenia ludności w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wyjaśnia te różnice, uwzględniając czynniki
przyrodnicze, historyczne i społeczno-ekonomiczne-5.3
opisuje na podstawie danych statystycznych zmiany w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce, omawia strukturę zatrudnienia w wybranych województwach porównuje strukturę
zatrudnienia w swoim województwie, regionie oraz innych województwach i formułuje wnioski- 5.4
wymienia przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce, opisuje zróżnicowanie stopy bezrobocia w wybranych województwach i porównuje je ze swoim województwem, wyjaśnia
przyczyny emigracji zarobkowej Polaków, wymienia aktualne, główne problemy rynku pracy w Polsce i w zamieszkiwanym regionie-5.5
wymienia cechy polskich miast, wymienia czynniki, które miały wpływ na intensywność urbanizacji w Polsce, wyjaśnia przyczyny urbanizacji w Polsce, analizuje porównuje i ocenia
na podstawie mapy ogólnogeograficznej rozmieszczenie i wielkość miast w Polsce i zamieszkiwanym regionie, wyjaśnia przyczyny rozwoju wielkich miast w Polsce- 5.6
wyjaśnia znaczenie terminów: „struktura użytkowania ziemi”, „użytki rolne”, „grunty orne”, „struktura upraw”, „plony”, „zbiory”, „areał”, „hodowla zwierząt”, „pogłowie”, opisuje
na podstawie map tematycznych warunki przyrodnicze rozwoju rolnictwa w Polsce, omawia warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze rozwoju rolnictwa, wyróżnia główne cechy
struktury użytkowania ziemi oraz wielkości i własności gospodarstw rolnych w Polsce, wyróżnia główne cechy struktury zasiewów w Polsce, wyróżnia główne cechy struktury
hodowli na podstawie analiz mapy, wykresów, danych statystycznych-6.1
wyjaśnia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) oraz chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce- 6.2
wyjaśnia znaczenie terminów: „górnictwo”, „okręg przemysłowy”, „infrastruktura przemysłowa”,przedstawia funkcje przemysłu, dokonuje podziału przemysłu na sekcje i działy,
przedstawia gospodarcze korzyści i społeczne skutki restrukturyzacji przemysłu, przedstawia przemiany w strukturze produkcji w Polsce, wymienia i opisuje czynniki lokalizacji
zakładów przemysłowych w Polsce
przedstawia, na podstawie różnych źródeł informacji, strukturę wykorzystania źródeł energii w Polsce i ocenia jej wpływ na stan środowiska przyrodniczego, klasyfikuje
elektrownie, odczytuje z danych statystycznych i diagramów wielkość produkcji energii elektrycznej, opisuje czynniki lokalizacji wybranych elektrowni w Polsce, wymienia nazwy
wybranych elektrowni cieplnych i wodnych oraz wskazuje te elektrownie na gospodarczej mapie Polski, wymienia nazwy alternatywnych źródeł energii wykorzystywanych w
Polsce- 6.3
wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w przemyśle w Polsce i zamieszkiwanym regionie oraz wskazuje najlepiej rozwijające się obecnie w Polsce gałęzie produkcji
przemysłowej- 6.4
wyjaśnia znaczenie terminów: „usługi”, „komunikacja”, „transport”, „obwodnica”, „nośność”, „ładunki masowe”, „łączność”, „handel zagraniczny”, „import”, „eksport”, „saldo
bilansu handlu zagranicznego”, „turystyka”, „walory turystyczne”, „infrastruktura turystyczna”, klasyfikuje i rozróżnia rodzaje usługiopisuje znaczenie usług we współczesnej gospodarce Polski i swojego regionu, wyjaśnia szybki rozwój wybranych usług w Polsce i zamieszkiwanym regionie-6.5
klasyfikuje turystykę ze względu na cel wyjazdów, wyjaśnia znaczenie turystyki w gospodarce Polski i swojego regionu, wymienia przykłady walorów turystycznych Polski,
wymienia cele przyjazdów turystów zagranicznych do Polski, opisuje polskie obiekty znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO i
wskazuje je na mapie Polski-6.6
GEOGRAFIA-WYMAGANIA EDUKACYJNE W KLASIE III GIMNAZJUM
opisuje na podstawie map i wyjaśnia zróżnicowanie gęstości i jakości sieci transportowej w Polsce i wykazuje jej wpływ na rozwój innych dziedzin działalności gospodarczej,
wyjaśnia potrzebę budowy nowoczesnych autostrad, opisuje bariery rozwoju transportu w Polsce- 6.7
Degradacja i
ochrona środowiska
w Polsce
Charakterystyka
regionów
fizycznogeograficz
nych Polski
Polska w świecie i
w Europie
wykazuje konieczność ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego w Polsce, wymienia formy jego ochrony, proponuje konkretne działania na rzecz jego ochrony we
własnym regionie.-6.8
wymienia nazwy i wskazuje główne regiony geograficzne na mapie ogólnogeograficznej Polski- 7.1
charakteryzuje na podstawie map tematycznych środowisko przyrodnicze głównych regionów geograficznych Polski, ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu (również na
podstawie obserwacji terenowych)- 7.2
opisuje na podstawie map tematycznych najważniejsze cechy gospodarki regionów geograficznych Polski oraz ich związek z warunkami przyrodniczymi- 7.3
przedstawia, np. w formie prezentacji multimedialnej walory turystyczne wybranego regionu geograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem jego walorów kulturowych- 7.4
projektuje i opisuje na podstawie map turystycznych, tematycznych, ogolnogeograficznych i własnych obserwacji terenowych, podróż wzdłuż wybranej trasy we własnym regionie,
uwzględniając walory przyrodnicze i kulturowe- 7.5
przedstawia główne cechy położenia oraz środowisko przyrodnicze Morza Bałtyckiego, wykazuje znaczenie gospodarcze Morza Bałtyckiego oraz wskazuje przyczyny degradacji
jego wód- 7.6
wymienia nazwy światowych organizacji politycznych i gospodarczych, których członkiem jest Polska, wymienia przykłady międzynarodowej współpracy Polski, wymienia
korzyści wynikające z przynależności Polski do międzynarodowych organizacji, wymienia nazwy euroregionów i wskazuje je na mapie politycznej Europy, przedstawia zadania,
które realizuje Polska w ramach międzynarodowych organizacji